05 – 2012 oktober | Jaargang 3
magazine Relatiemagazine Coöperatie Coforta U.A. ALLES WAT JE MOET WETEN OVER ONZE PRODUCTEN.
Wij zijn genomineerd en trots! websitevanhetjaar.nl/verseoogst websitevanhetjaar.nl/verseoogst
Stem nu voor groente, fruit, paddenstoelen én telers!
s ak teven n! ...en ma prijze mooie kans op
04
Eigen visie op verduurzamen: samenwerken met de natuur
17 Loek Hermans lovend over topsector Tuinbouw 20 The Greenery inspireert Duitse retailketen 24 Dubbelinterview over de inzet van een agronomist
20
bestuur
Colofon
Column
Coforta magazine is het kwartaalblad voor leden van Coöperatie Coforta U.A. Jaargang 3 – nr. 5 – Oktober 2012 Redactieraad Joost Rouwhorst, Joke Bolte, Inge van Es, Marcel Goesten, Suzanne Labots, Peter Oostveen, Chantal Oostvogels, Johan van Ruijven, Karin van der Voort
Theo Ammerlaan
In voor vernieuwing Begin dit jaar besloot het bestuur de structuur en de werkwijze van Coöperatie Coforta te evalueren. Door lidmaatschapontwikkelingen, zoals minder leden met gemiddeld een grotere omzet, vond het bestuur het wenselijk om de dialoog aan te gaan met de leden. Dit overleg resulteerde in een aantal verbetervoorstellen, die tijdens de laatste Ledenraad in september zijn aangenomen.
Redactie Johan van Ruijven Eindredactie Johan van Ruijven (Chapeau.nl) Bladmanagement Karin van der Voort (Twist-communicatie) Fotografie Hans Hordijk, Wilmar Photography, Peter van Es Advertenties AgriPers, Randy Brugman tel. 088-888 67 22, e-mail
[email protected]
De veranderingen zijn van betekenis. Zeker gezien het belang om mee te ontwikkelen in de tijd. De aanpassing in de structuur is een logische doorontwikkeling van de ingeslagen weg naar minder afdelingen (van 16 naar 8 naar 4 afdelingen) en naar een landelijke functionerende Ledenraad. De besluiten maken de coöperatie platter - met minder bestuurslagen en dus efficiënter en goedkoper. De rol en de taken van de Ledenraad kwamen niet ter discussie. De Ledenraad blijft haar huidige rol landelijk vervullen en het aantal afgevaardigden blijft gelijk: 28. De Ledenraad is
Vormgeving Buro Eigen, Delfgauw Druk QuantesArtoos, Rijswijk Adreswijziging De gehele wikkel met gewijzigde adressering opsturen. U kunt uw adres ook wijzigen via coöperatiezaken,
[email protected]
zich bewust van de toezichthoudende taak die productoverschrijdend is en niet verward moet worden met productgerichte belangenbehartiging in de Product Advies Commissies. De PAC’s
©Coöperatie Coforta U.A. Barendrecht
worden meer betrokken bij de beleidsvoorbereiding. Het is de taak van de coöperatie om de
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag
randvoorwaarden te creëren die het voor de productgroepen mogelijk maken om zich verder
worden gereproduceerd door middel van boekdruk, fotooffset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan
te ontwikkelen.
ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Bestuur en directie blijven investeren in het contact met de leden in de regio. Daarom
Vrijwaring
zullen er regelmatig regionale bijeenkomsten worden georganiseerd, waarbij voorbereiding
Uitgever en auteurs verklaren dat Coforta magazine zorg-
op de Ledenraad voorop staat. Door tijdens deze bijeenkomsten in discussie te gaan met de coöperatie en haar bedrijf, kan het bestuur waardevolle informatie verkrijgen, waarmee de Ledenraad zo goed mogelijk kan worden geïnformeerd.
vuldig en naar beste weten is samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen evenwel op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op
Het Bestuur ziet er ook op toe dat de Ledenraad een evenwichtige samenstelling behoudt, die een goede afspiegeling is van het ledenbestand. Alle regio’s, productgroepen en generaties blijven in de raad voldoende vertegenwoordigd. De afgevaardigden in de Ledenraad worden voortaan benoemd door de ledenvergadering en niet langer tijdens afdelingsvergaderingen. De ledenvergadering houden we, net als nu, tenminste één keer per jaar en zou bijvoorbeeld heel goed kunnen worden gekoppeld aan de Cofortadag. Deze drang naar meer efficiëntie in het gestructureerde overleg is een goed bewijs dat Coöperatie Coforta openstaat voor de bestuurlijke vernieuwing die deze tijdgeest zo nadrukkelijk vraagt. Theo Ammerlaan, Voorzitter Coöperatiebestuur Coforta U.A.
2
informatie uit Coforta magazine.
Inhoud
Inhoudsopgave
04
10
14
17
20
24
Opvallende verduurzaming in Friesland
4
Vaste rubrieken
BakkerBio werd onlangs de achttiende houder van een Nature Counts predicaat. De vakjury waardeert de eigen opvatting over
In petto
7
Kort nieuws
8
Column productunit
9
The Greenery in beeld
14
Van buiten naar binnen
16
Onze man bij…
19
verduurzaming, met name op het gebied van bodembeheer.
‘Tuinbouw is het best bewaarde geheim van Nederland’
17
Voorzitter Loek Hermans van Greenport Holland behartigt de belangen van de totale tuinbouwsector. In korte tijd maakte hij zich de sector eigen, verwierf fondsen en begon aan de uitvoering.
Edeka laat tomatenpresentatie sturen door The Greenery
20
The Greenery organiseerde voor Edeka twee tomatendagen over segmentatie in het schap. Het leverde een win-win situatie op voor telers, retailers en Duitse consumenten.
Online 21
Stuurgroep scherpt duurzaamheidsbeleid aan Greenery Noord-Amerika scoort met Tommies Dubbelinterview: wat voegt een agronomist toe?
10 22 24
Dubbelinterview 24 3
ondernemer in beeld
4
BakkerBio
BakkerBio blinkt uit met mix van biologische groenteteelt en akkerbouw
‘Verduurzamen, dat is voor ons samenwerken met de natuur’ BakkerBio kreeg op 28 september als achttiende teler het Nature Counts predicaat uitgereikt. Het bedrijf, dat is gelegen net buiten het Friese dorp Munnekezijl aan de rand van het Lauwersmeergebied, blinkt uit met een combinatie van biologische groenteteelt en akkerbouw. Het bodembeheer, het streven naar een gesloten mineralenkringloop en de aandacht voor kennisdeling vielen de jury het meest op. “Onze huidige vorm ontstond in 2001”, begint Jan Willem Bak-
Bewustwording
ker, gevraagd naar de oorsprong van BakkerBio. Samen met
Aan de laatste opmerking voegt hij nog wel een persoonlijke
zijn ouders runt hij het bedrijf, dat nu in totaal tachtig hectare
waarneming over consumentengedrag toe. “De Nederlandse
beslaat. “We telen op dertig hectare bloemkool, op acht hectare
consument blijft erg met de prijs bezig. Biologische producten
knolselderij, op vier hectare peen en op de rest van de grond
vinden nog mondjesmaat aftrek. Het bewustzijn over gezonde
pootaardappelen, haver, tarwe en grasklaver, voor het vee.” Het
voeding is in ons land te laag. Dat is in het Verenigd Koninkrijk
vee bestaat uit biologische Charlois koeien die in de zomer als
en Duitsland wel anders. Hier is een vakantie belangrijker dan
‘natuurlijke maaiers’ een bijdrage leveren aan het natuurbeheer
nadenken over wat je eet. Dit is moeilijk te beïnvloeden. Het
van het nabijgelegen Nationaal park Lauwersmeer.
zit in onze natuur. Als een Duitser uit het ziekenhuis komt, gaat hij nog even naar een ‘Kurort’. Wij Nederlanders weten
‘Wij bemesten niet het land, maar het bodemleven’
niet hoe snel we weer aan de slag moeten…”
Ontdekkingen De missie die er nog ligt richting de Nederlandse consument remt bepaald niet de motivatie bij BakkerBio om zo duurzaam mogelijk te telen. Er is een geheel eigen visie op biologische
“Mijn vader was voorheen melkveehouder, maar dat bood
teelt ontstaan. “We zijn erg geïnteresseerd in de mogelijkhe-
te weinig vooruitzichten. Ik heb na mijn schooltijd even wat
den om zonder chemie te telen”, ligt Jan Willem toe. “Dat kan,
andere dingen gedaan, maar miste het bedrijf al snel. Toen
ontdekten we, door met de natuur samen te werken. Je moet
ben ik toegetreden en ik merkte dat mijn vaders hart bij het
blijven openstaan voor de mogelijkheden die de natuur biedt.
telen van gewassen ligt, en dat van mij ook. Bij ons komt
Een voorbeeld: slakken. Wij ploegen en keren niet meer. Daar-
kwaliteit van producten op de eerste plaats, met een nette
door kunnen loopkevers, die niet van al dat gewoel houden, de
opbrengst als goede tweede. Het mooie aan de biologische
slakken te lijf gaan. De natuur heeft de oplossing! Soms wacht
bedrijfsvoering is dat je groenteteelt en akkerbouw heel goed
je gespannen af of het z’n beloop heeft, maar zo’n ontdekking
aanvullend kunt uitoefenen en dat kwaliteit in de biologische
is fascinerend.”
teelt altijd de boventoon voert. Dat bracht ons tot de huidige
Hij geeft nog twee voorbeelden. “We hielden de slootkanten
opzet. Van het begin af aan in nauwe samenwerking met een
van ons land altijd netjes en strak. Totdat we ontdekten dat
coöperatie, dat hoort daar voor ons onlosmakelijk bij. Samen
het veel beter was om die kanten ruig te houden en er riet te
met Naturelle bieden we nu een breed pakket aan producten
laten groeien. Daar komen veel vogels op af, die op hun beurt
aan. Het product gaat naar grote Nederlandse retailers, maar
prima de vlinders en rupsen bestrijden. Bloemkool heeft het
de samenwerking met Naturelle zorgt er voor dat we ook over
koolmotje te verduren. Maar met aandacht voor bemesting
de landsgrenzen goed onder de aandacht blijven. Ze zijn goed
en tussenteelt maak je de grond en dus de plant weerbaar. Zo
bezig, het Bio+ label is inmiddels herkenbaar in het schap.”
wint de plant het vanzelf op eigen kracht van het motje.”
5
ondernemer in beeld
In het kort Bedrijf: BakkerBio VOF Eigenaar: Jan Willem en Jacqueline Bakker, Wridzer en Aukine Bakker Lid coöperatie sinds: 2002 Product: bloemkool, knolselderij, peen Areaal: 80 ha
Bodembeheer
Aanbod: jaarrond
Het bodembeheer bij BakkerBio is een verhaal apart. “Wij
Afzet: via The Greenery (Naturelle)
bemesten niet de plant, maar het bodemleven”, legt Jan Willem
@BakkerBio
uit. “Een gezonde bodem zorgt voor betere groeiomstandighe-
www.facebook.com/BakkerBio
den voor de plant. Door na de oogst meteen groenbemesters te planten, behoudt de bodem altijd voeding en houdt ze mest-
Website:
stoffen beter vast. De plant wordt er sterker en weerbaarder
www.verseoogst.nl/telers/
door en heeft twintig procent minder mest nodig. Het aardige
bakkerbio-vof
is dat onze visie ook altijd zichtbaar is. Omdat we niet ploegen, is ons land jaarrond groen van aanzicht.” “Sinds 2011 werken we op vaste rijpaden van 3.20 meter, waar-
zijn overgegaan op de aanschaf van zonnepanelen die eind dit
door we niet meer door de gewassen hoeven te rijden of over
jaar op onze schuur geplaatst zullen worden.”
plekken waar een plant moet groeien. En - nog belangrijker we rijden niet meer over het bodemleven heen. De gewasstand
Nooit klaar
is nu gelijkmatiger en de sortering van het product egaler.
Een biologische teler is volgens Jan Willem nooit klaar met de
Het vermindert bovendien ons brandstofverbruik met dertig
ontwikkeling van zijn bedrijf. BakkerBio participeert ook nog
procent.”
in Planty Organic, een onderzoek naar de optimale benutting van eigen meststoffen. Met dit onderzoek wil het bedrijf
Kennisdeling
zich op den duur volledig zelfvoorzienend maken in stikstof
Naast het bodembeheer onderscheidt BakkerBio zich met een
en andere mineralen. “Maar we willen ook verder in teelt-
gesloten mineralenkringloop en kennisdeling. “We voorzien
techniek. Bijvoorbeeld door te blijven zoeken naar nieuwe
voor de helft zelf in de bemesting met onze koeien. CO2-
tussengewassen, die het land jaarrond groen houden. Het
reductie bereiken we door minder transport, maar vooral
heeft allemaal met onze drang naar een nóg betere kwaliteit
doordat we voedingsstoffen beter vastleggen in de bodem en
product te maken.”
dus niet ´verbranden´. Het gevolg van groenbemesters en onze
6
aandacht voor het bodemleven.”
De verduurzaming klinkt door in alle uitspraken van deze uit-
Jan Willem en zijn ouders delen hun kennis in het netwerk
blinker in biologische teelt. “Toch waren we best aangenaam
BoerenKlimaat, waarin zestien landbouwbedrijven samenwer-
verrast door de toekenning van het Nature Counts predicaat”,
ken met Wageningen Universiteit & Research Centre en het
relativeert Jan Willem tot slot. “Het is heel prettig om te
Louis Bolk Instituut. Het doel van het netwerk: een volledig
horen dat de jury onze insteek waardeert. Wij zien het als een
klimaatneutrale bedrijfsvoering. “Wij houden er niet van om
erkenning van ons streven naar kwaliteit. Het bord aan de
‘op een eiland’ te werken. Kennis hoeven we niet per se voor
muur geeft een goed gevoel, maar nog belangrijker vind ik dat
onszelf te houden. Uitwisseling van kennis brengt iedereen
Naturelle er op de markt mee kan scoren. Kijk eens waar onze
verder. Zonder deze contacten zouden wij bijvoorbeeld nooit
telers mee bezig zijn.”
kalender
In petto Agenda-informatie over evenementen, beurzen, conferenties, productbijeenkomsten, workshops en andere bijeenkomsten.
Oktober
November
December
24 oktober
1 november:
11 december
Telersbijeenkomst Bladgewassen en
Productavond Aardbeien,
Ledenraad
Specialties Vollegrond
Aanvang 19.30uur
Food Valley Expo 2012 - Papendal, Arnhem
6, 7, 14 en 15 november Afdelingsvergaderingen
26 tot en met 28 oktober
Coöperatie Coforta
PMA Fresh Summit Anaheim, Californië USA
6 november
Het bestuur van de coöperatie gaat in
Regiobijeenkomst hardfruit Zeeland
december met de Ledenraad om de tafel
30 oktober t/m 2 november
om drie onderwerpen te bespreken:
Horti Fair
7 november
de tarieven en heffingen voor 2013,
Rai Amsterdam
Regiobijeenkomst hardfruit Brabant
aanpassingen van statuten en reglementen van Coöperatie Coforta en het
PMA Fresh Summit
13 november
strategisch plan van The Greenery voor
Regiobijeenkomst hardfruit Noord
de periode 2013-2015.
Holland & Polders
Tijdens deze jaarlijkse vakbeurs wordt de PMA Impact Award uitgereikt. De
14 november
Tommies snacktomaatjes zijn geno-
Regiobijeenkomst hardfruit Midden
mineerd voor de Award ‘Excellence in
Nederland
packaging’.
16 t/m 22 november Margriet Winter Fair
Afdelingsvergaderingen Datum
Locatie
6 nov. 2012
Noord Café Restaurant ’t Fortuin Dorpsstraat 190 1693 AK Wervershoof
7 nov. 2012
Midden Hotel Houten Hoofdveste 25 3992 DH Houten
14 nov. 2012
Zuid Hotel Princeville Princenhagelaan 5 4813 DA Breda
15 nov. 2012
Westland Tomatoworld Zwethlaan 2 2675 LB Honselersdijk
The Greenery sponsort het kookpaviljoen met witlof.
23 november: Kennisdag voor de fruitteelt Hof van Wageningen, Wageningen.
23 november Dag van de Coöperatie
27-29 november Tuinbouw Relatiedagen, Venray
7
kort nIeuws
Kort Nieuws
Het niet-eten van groente en fruit, dát is een risico.” Het Voedingscentrum heeft samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het Productschap Tuinbouw de website www.allesoverbestrijdingsmiddelen. nl gelanceerd, waarop drie filmpjes staan over inzet van gewasbeschermingsmiddelen. De kernboodschap van het Voedingscentrum is dat de consument met een gerust hart groente en fruit kan eten. Het Voedingscentrum kreeg van The Gree-
regulier en biologisch geteelde producten.
nery hulp bij het maken van filmopnamen
Dat moet zo blijven. Maar wij zien in de
bij een aardbeienteler, een tomatenteler
consumptie geen enkel verschil in gezond-
en een teler van appels en peren. Die laten
heidsrisico. Het risico is bij beide verwaar-
in de filmpjes op transparante manier zien
loosbaar klein.”
hoe zij hun gewassen beschermen tegen schimmels, ongedierte, onkruid en insecten,
Er worden volgens Peters nog door te
met een mix van biologische en chemische
veel bronnen op het web zorgen geuit en
bestrijdingsmiddelen. Bij alle drie geldt het
dat heeft een negatieve uitwerking op de
motto: biologisch bestrijden waar het kan,
consument. “Daarom hebben we www.
chemisch alleen als het moet.
allesoverbestrijdingsmiddelen.nl gelanceerd. Hier komen al onze eigen onderzoeksresul-
Stephan Peters, manager Kennis en Kwaliteit bij het Voedingscentrum.
“Nog steeds eet een veel te klein percentage
taten en toetsingen samen. Onderbouwd
van de Nederlanders voldoende groente en
en betrouwbaar. Er zijn geen gezondheids-
fruit”, zegt Stephan Peters, manager Kennis
risico’s meer verbonden aan het eten van
en Kwaliteit bij het Voedingscentrum. “Er
groente en fruit. Het niet-eten van groente
valt nog veel gezondheidswinst te beha-
en fruit, dát is een risico.”
len. De consument heeft de keuze tussen
Witlofkookboek met recepten van consumenten Het eerste witlofkookboek wordt uitgereikt op de Margriet Winter Fair, die van 16 tot en met 22 november wordt gehouden in de Utrechtse Jaarbeurs. Een witlofactie, waarbij consumenten werden opgeroepen hun beste witlofrecept in te sturen, leverde meer dan tweehonderd recepten op en ruim 5.300 ‘likes’. De beste recepten zijn verwerkt in dit bijzondere kookboek. Nathalie van den Berg, medewerker marketing bij The Greenery: “Er zaten leuke recepten tussen, bijvoorbeeld de loveboat-hapjes met witlofbladeren. Alle consumenten die met hun recept het boek haalden, krijgen het resultaat uitgereikt tijdens de Margriet Winter Fair. Het kookboek gebruiken we in eerste instantie als promotiemiddel voor The Greenery en haar telers, maar stiekem hoop ik dat het kookboek ooit nog eens in de boekhandel verschijnt!”
8
kort nIeuws
Bedenk het met spruiten
column
Column
Productunit Vruchtgroenten
Voedingsstoffen in spruiten kunnen helpen om hersenen goed te laten functioneren. Ze bevatten drie keer zoveel vitamine C als sinaasappels. Dit was de boodschap van de actie die The Greenery had opgezet om de start van het Nederlandse spruitenseizoen onder de aandacht te brengen. Om meer te weten over deze ‘slimme’ groente, konden de vijf hersenkrakers van de Spruiten Quiz worden beantwoord. De actie werd onder de aandacht gebracht door een advertentie in de Spits, op de winkelvloer door stickers op de verpakking en via social media.
Onderzoek het schap over de grens Al een aantal jaren bezoeken we vanuit de Productunit Vruchtgroenten samen met groepen telers supermarkten in het buitenland. ‘Schappen bekijken over de grens’. Het is veel meer dan ‘boodschappen doen’. We kijken verder. Welke kwaliteit treffen we aan, wat is de herkomst van het product, hoe is de prijsstelling, zien we nog bijzondere marketingconcepten, wat is de invloed van local for local? Inmiddels checken we niet alleen regelmatig de schappen in Duitsland, maar we bezoeken ook supermarkten in Engeland, Italië en Scandinavië. De intensivering van de bezoeken is een
Nature Counts krijgt twee plekken op het web
speerpunt in ons beleid. Het past goed binnen de aanpak van The Greenery om telers actief te betrekken bij een optimale invulling van de groente- en fruitketen. Dit jaar zijn we al vijf keer met een groep vruchtgroenten-
De website Nature Counts.com gaat binnenkort op in twee al bestaande sites:
telers naar het Verenigd Koninkrijk geweest. We bezoeken
www.verseoogst.nl en www.thegreenery.com. “Duurzaamheid is een onderwerp
er supermarkten én telers. Zo hebben we ook een bezoek
dat bij steeds meer verschillende doelgroepen leeft”, zegt online marketeer Harm
gebracht aan Coforta-teler Cornerways, die 17 hectare tomaat
Jan Eikelenboom, gevraagd naar de reden van de verandering. “Maar informatie-
heeft staan. We praten daar over rassenproeven, efficiency,
uitwisseling kan op consumentenniveau én in een business to business omge-
arbeid en lokaal ondernemerschap. We zien er met eigen
ving. Dat gebeurde voorheen op één site en het lijkt verstandiger om voor elk van
ogen hoe het belang van lokaal geproduceerd product toe-
de doelgroepen aandacht voor Nature Counts op de beste plek te vragen. Voor
neemt in de schappen. In het Verenigd Koninkrijk zie je veel
consumenten is dat www.verseoogst.nl en voor bedrijven is dat de corporate
AGF-verpakkingen met Britse vlaggetjes er op. Ik zie hoe
website van The Greenery, www.thegreenery.com.”
belangrijk persoonlijk schappenonderzoek voor telers kan zijn. Een aantal telers heeft er aanleiding in gezien om
High Fruit voor prijswinnaar
mogelijk eigen productie in het buitenland te overwegen. De teler verwacht dat wij marktinformatie actief met hem
Kim van de Meulengraaf was als winnares van de High Fruit actie op 25 septem-
delen. Hij produceert al lang niet meer voor de veiling, maar
ber te gast bij Greenery-teler René van Haperen. Ze kreeg samen met drie vrien-
voor de eindklant. Ook als dat een klant in het buitenland is,
dinnen een rondleiding. Vervolgens mochten de dames zelf fruit plukken en ze
is het goed dat de teler deelgenoot is van de ontwikkelingen
kregen een lunch met veel zachtfruit als afsluiting. Via haar blog liet Kim weten
op de markt. Wij kunnen dat faciliteren en zullen daar steeds
dat het een zeer leerzame en lekkere dag was:
meer prioriteit aan geven.
“High fruit, die kende ik nog niet! Ik had al wel vaker meegedaan aan een high tea, dus toen ik de prijs won bij Verse Oogst op Facebook was ik heel benieuwd wat dit zou zijn!”
Jan Opschoor
Het volledige verslag van Kim: http://www.yunomi.nl/gezond-eten/artikel/
Productmanager Vruchtgroenten
een-kist-vol-vitamientjes
[email protected] 9
duurzaamheid
Stuurgroep gebruikt richtlijn ISO 26000
Aanscherping van duurzaamheidsbeleid Bij The Greenery is aandacht voor duurzaamheid verweven in verschillende bedrijfsonderdelen. Er bestaan volop initiatieven en projecten die dit onderstrepen. Begin dit jaar is een stuurgroep Duurzaamheid van start gegaan om meer de samenhang te brengen in die activiteiten. Daarbij wordt de methodiek van ISO 26000 ingezet, die helpt om duidelijke, meetbare doelen vast te stellen en te realiseren. “We wilden een stuurgroep met een zo breed mogelijke
Voortrekker
samenstelling”, vertelt Arie van der Linden, directeur
Bij die herordening hoort een centraal doel voor 2020, voegt
Kwaliteit & Milieu en lid van de stuurgroep. “Momenteel
Van der Linden toe. “Gaan we de goede kant op, vorderen
zijn Commercie, Logistiek, Personeelszaken, Marketing &
we snel genoeg. Want iedereen doet heel veel. Dus willen
Communicatie en Kwaliteit & Milieu vertegenwoordigd. We
wij de initiatieven die op het gebied van duurzaamheid het
weten natuurlijk dat we in veel bedrijfsonderdelen al duur-
verschil maken, naar voren halen. We moeten te allen tijde
zaam bezig zijn. Zo namen we het initiatief om het predicaat
voorkomen dat duurzaamheid binnen The Greenery een
Nature Counts toe te kennen aan koplopers in duurzaam-
containerbegrip wordt. We zijn nog steeds voortrekker in de
heid en promoten dit. We reduceren het energieverbruik op
AGF-sector. Maar hoe kunnen we dit nog beter verankeren in
onze locaties en we ondersteunen een aantal geselecteerde
onze organisatie? We laten onze leveranciers in binnen- en
charitatieve instellingen in Nederland en in het buitenland.
buitenland auditen op allerlei maatschappelijke onderwer-
Dit valt allemaal onder de noemer duurzaamheid. Zie de
pen: scholing, arbeidsomstandigheden, milieuzaken. The
activiteiten van de stuurgroep als een herinrichting van onze
Greenery heeft een convenant getekend, waarin we onszelf
boekenkast die vol staat met werken over duurzaamheid. We
ten opzichte van klanten verplichten om in 2020 alles wat we
herordenen de kennis, brengen verschillende initiatieven met
inkopen uit risicolanden te hebben verduurzaamd.”
elkaar in verband en kijken wat er nog ontbreekt.”
10
aanscherping van beleid
‘Verduurzaming is geen goedkoop marketinginstrument, maar een onlosmakelijk onderdeel van alle besluitvorming binnen het bedrijf.’
Arie van der Linden, directeur Kwaliteit & Milieu
ISO 26000
toevoegt aan onze prestaties. Aan de voorkant van onze
De stuurgroep komt elke zes weken bij elkaar en gaat
praktijk wordt de marketinginspanning er duidelijker door,
jaarlijks rapporteren. Van der Linden: “Een half jaar geleden
bijvoorbeeld door onze maatschappelijke betrokkenheid bij
kwam vanuit MVO Nederland het aanbod om samen met
productie te benadrukken. En aan de achterkant geven we
een aantal andere organisaties te gaan werken volgens de ISO
telers duidelijkheid over hoe verduurzaming ertoe kan bijdra-
26000 norm, een leerprogramma dat erg goed te gebruiken is
gen dat zij een toekomst hebben.”
als instrument om je doelen te bepalen en te bereiken.” De ISO 26000 methodiek draagt dus bij aan de aanscherping
3 P’s
van het duurzaamheidsbeleid? “Klopt. Er zijn zeven thema’s
In elk duurzaamheidsbeleid worden de elementen People,
benoemd: bestuur, mensenrechten, werknemersbeleid,
Profit en Planet benoemd. Hoe harmonieuzer deze elemen-
milieu, eerlijk zakendoen, consumentenzaken en maatschap-
ten met duurzaamheidsinitiatieven worden gecombineerd,
pelijke betrokkenheid. Per thema worden deskundigen uit
hoe effectiever het beleid. “Daarom is de herordening zo
de organisatie gevraagd, om mee te denken over de doelen
belangrijk”, benadrukt Van der Linden. “Lang ging op het
en het beleid om deze doelen te bereiken. ISO 26000 dwingt
gebied van duurzaamheid – ook bij ons - alle aandacht uit
ons om door de bril van deze thema’s te kijken. Wat is voor
naar Planet. Nu wint People veel terrein. Sociale duurzaam-
The Greenery belangrijk, wat kunnen we nog verbeteren,
heid, vraagt momenteel veel aandacht. Wat weten we precies
maar vooral ook: wat is voor onze stakeholders relevant? Een
van de bonenteelt in Afrika? We zien wat er gebeurt als we er
voorbeeld is milieuzorg. In 2015 willen we een behoorlijke
zijn. Maar wanneer kunnen we de consument echt aantonen
reductie van onze CO2-uitstoot realiseren. Dat gaan we moni-
dat de teelt altijd precies verloopt zoals wij dat willen? Aan
toren, om vast te stellen of we dat doel ook echt gaan halen.
het borgen van dit soort zekerheden wordt op verschillende
Halen we het niet, dan hebben we ook aan onze stakeholders
plekken in de keten nu hard gewerkt, ook door ons.”
wat uit te leggen.” “Daarbij is het altijd zaak om balans te vinden. Als we de
Marktbenadering
vrachtauto’s vanuit de optiek van brandstofverbruik altijd
Hoe merken telers dat de herordening van duurzaam-
de ideale snelheid en rijstijl in acht laten nemen, dan zal
heidsinitiatieven effect heeft? “The Greenery wil aan haar
het energieverbruik dalen. Maar komt het product te laat
leveranciers, maar ook aan haar klanten laten zien dat
op plaats van bestemming, dan veroorzaak je een nieuw
verduurzaming een heel belangrijk onderdeel is van de
probleem. Onder initiatief van de stuurgroep gaan we deze
marktbenadering. Geen goedkoop marketinginstrument,
balans vinden. The Greenery blijft zich richting 2020 verder
maar een onlosmakelijk onderdeel van alle besluitvorming
ontwikkelen, want te duurzaam ben je nooit. Je blijft altijd
binnen het bedrijf. We maken inzichtelijk wat we onder
verduurzamen. Een race zonder finish, hoorde ik iemand
verduurzaming verstaan, wat we er aan doen en wat dit
ooit zeggen”.
11
Coöperatiezaken
Coöperatiezaken
Ledenraad stemt in met nieuwe structuur en werkwijze De structuur en werkwijze van de coöperatie, het NSM-model en instemming met voorstellen over tarieven en heffingen 2013. Dat waren de belangrijkste agendapunten van de Ledenraad die op 11 september is gehouden in Rotterdam.
levensvatbaarheid van teeltbedrijven. Helaas moeten we constateren dat een aantal tuinbouwbedrijven noodgedwongen de deuren moet sluiten.”
Structuur en werkwijze Voorzitter Theo Ammerlaan gaf in zijn openingswoord aan dat hij
“Uw opmerkingen en suggesties zijn zoveel mogelijk verwerkt in de
niet om de rentabiliteitsontwikkeling in de sector heen kan. “Na het
voorstellen voor een nieuwe structuur en werkwijze van de coöpera-
dramatische EHEC-jaar 2011 kunnen we vaststellen dat de gemiddelde
tie, die ter besluitvorming voorliggen, om daarna verwerkt te worden
prijzen ten opzichte van vorig jaar in de plus zitten. Met uitzondering
in de statuten en reglementen”, gaf Ammerlaan aan, voordat er schrif-
van onder andere aardbeien in de onbedekte teelt, appels en vleesto-
telijk werd gestemd. Na een uitvoerige discussie werd het voorstel
maten. De productie valt echter tegen en dat is in een aantal product-
aangenomen. In de kern houdt het in dat de bestuurslaag Afdelingen
groepen de belangrijkste verklaring voor de hogere prijzen. Gevolg
verdwijnt. Tevens besloot de Ledenraad het voorstel aan te nemen om
van de lagere volumes is een tegenvallende rentabiliteit voor veel
het NSM-model aan te passen naar een model met één lidmaatschaps-
bedrijven. Terwijl een hogere rentabiliteit bittere noodzaak is voor de
variant: preferred supplier.
Nieuw lid Jongerenraad
‘We moeten meer gebruik maken van Greenery-kennis Erik Gerichhausen is in de afgelopen zomer lid geworden van de Jongerenraad van The Greenery. In augustus woonde hij de eerste bijeenkomst bij. Er werd veel aandacht besteed aan de Duitse afzetmarkt en dat kwam Erik goed uit. Het familie bedrijf Gerichhausen ligt niet ver van de Duitse grens.
“Ik vond de bijeenkomst erg professioneel opgezet. Er is veel zorg besteed aan de inhoud van de bijeenkomst. Dat The Greenery zóveel rechtstreeks contact heeft met de Duitse markt, was echt een openbaring voor me. Natuurlijk was veel informatie ook bekend, maar ik heb toch heel wat interessante informatie gekregen. Ook over ons product trostomaten, ja. Bijvoorbeeld de inleiding van Yvonne Geurten, sales-directeur Duitsland, die met een goede onderbouwing stelde dat we in de keuze voor rassen zorgvuldiger moeten zijn als we goed willen inspelen op wat de Duitse markt wil. Dit is een discussie die ook in onze telersvereniging heel actueel is. De Jongerenraad gaf mij nieuwe inzichten, waarmee ik strategisch verder kan.” “De informatie uit de presentatie in augustus zou voor mij nog wel wat breder bekend gemaakt kunnen worden binnen de coöperatie. De retailers in Duitsland beschouwen The Greenery als een belangrijke stakeholder, heb ik gemerkt. Daar moeten we meer gebruik van maken. Vooral als het gaat om de concurrentie met producten die ook in andere Europese landen op grote schaal worden geteeld. Kijk naar de snelheid waarmee Spaanse telers van paprika’s de Nederlandse telers voorbij dreigen te gaan.”
12
Commentaar
Coöperatiezaken
Tarieven en Heffingen 2013 Ook over het agendapunt Tarieven en Heffingen 2013 voerde de Ledenraad een uitvoerige en constructieve discussie. De Ledenraad besloot in te stemmen met de voorstellen, die zijn besproken in de afdelingsbesturen. “Het principe ‘kostenmaker- kostendrager’ is de basis”, lichtte Ammerlaan toe. “Je moet het aan elkaar kunnen uitleggen.” In de periode tot de Ledenraad in december worden de voorstellen besproken op telersbijeenkomsten en met de PAC’s. De Tarieven en Heffingen worden op 11 december 2012 ter besluitvorming voorgelegd aan de Ledenraad.
Proefveld smaakt naar meer
Algemeen directeur Philip Smits gaf tijdens de Ledenraad
Vijftig Greenery-telers en genodigden bezochten begin oktober het proefveld
een toelichting op een aantal ontwikkelingen binnen The
Vollegrond bij Greenery-teler Carlo de Jongh in Prinsenbeek. Greenery Innovation
Greenery, zoals de voorbereidingen op de implementatie van
Experience kreeg de bijeenkomst als titel mee. Het werd inderdaad een bijzon-
SAP in februari 2013. Smits meldde ook dat The Greenery
dere ervaring.
momenteel werkt aan een herijking van de huidige strategie.
Al een aantal jaren worden in overleg met de zaadbedrijven op het proefveld
De directeur gaf de Ledenraad alvast een inkijkje in de wijze
rassenproeven uitgevoerd. Het doel is nieuwe rassen in de teeltpraktijk te testen
waarop de missie, visie, ambitie en kernwaarden zijn opge-
waarbij wordt gekeken naar kwaliteit, smaak en uniformiteit. Alle gewassen die
steld. Later dit jaar wordt de strategie 2012-2015 behandeld in
er nu staan - wortelen en peen, slasoorten, babyleaf en spitskool - onderscheiden
de Ledenraad. Theo Ammerlaan benadrukte het belang van de
zich op smaak van de reguliere rassen.
vaststelling van de strategie: “Een heldere en gedragen strategie van onze afzetorganisatie is van groot belang voor de
Een accent op smaak is nieuw voor de Productunit Vollegrond. We willen
leden, maar ook voor de medewerkers van The Greenery, om
onderzoeken of het met sturing mogelijk is om de consument jaarrond een beter
gezamenlijk te kunnen bouwen aan gezonde business.”
smakend product te bieden. Tijdens ‘Innovation Experience’ voerden we daarom een smaaktest uit, waarbij de rassen uit het proefveld werden vergeleken met reguliere rassen. Een kookworkshop maakte de telers nog eens extra duidelijk wat er allemaal mogelijk is met de groente die zij dagelijks telen. Een mooi voorbeeld was de
over Europese markten’
demonstratie met rode bieten. Er kwamen diverse toepassingen voorbij, van rauwkost tot moes, van soep tot ijs. Meer dan veertig bereidingen blijken mogelijk. Indrukwekkend om te zien.
“Wij zitten dichtbij de grens en hebben natuurlijk al langer aandacht voor de trends in Duitsland op het gebied van
Als het op smaak aankomt, moeten we af van de klassieke rolverdeling, drong
local for local. We hebben gedetailleerd onderzoek gedaan
ook tot de telers door. Ze hoeven zich niet uitsluitend te richten op smaakinno-
naar mogelijkheden om zelf ook te gaan produceren bij
vatie bij de teelt, maar kunnen ook inspireren door mee te denken over de wijze
onze oosterburen. Maar het is nog een erg grote stap.
waarop hun producten kunnen worden bereid. Het is niet de chef-kok die aan de
Wellicht dat we in samenwerking met andere partijen –
basis van de mooie gerechten staat, maar het pure kwaliteitsproduct zelf…
telers én The Greenery – nog tot nieuwe inzichten kunnen komen.”
Al eerder dit jaar werd mij duidelijk dat de teler goed kan meesturen op smaak. Niet voor niets scoorde de AGF-sector het hoogst van alle presentaties op de
“Wat ik van de volgende Jongerenraadbijeenkomst ver-
Floriade. Ik mocht er zelf ook de sector vertegenwoordigen en ook daar lukte dat
wacht? Nou, ik ben wel benieuwd of er ook een ‘Yvonne
vooral doordat er geproefd kon worden. Onze slasoep viel zeer in de smaak.
Geurten’ voor het Verenigd Koninkrijk bestaat! Wij leveren veel product aan Zwitserland, maar met name aan het
Met aandacht voor smaak kan de teler zich dus onderscheiden met zijn product,
Verenigd Koninkrijk. Ik heb gemerkt dat er veel marktinfor-
net als met kwaliteit en uniformiteit. Het proefveld moet jaar in jaar uit haar
matie beschikbaar is en over de Britse markt kun je nooit
bestaansrecht bewijzen, maar dat is dit jaar bijzonder gelukt. De aandacht voor
genoeg weten. We hebben die kennis in deze tijd keihard
een nieuwe teeltdimensie smaakt naar meer.
nodig om de retailers beter te bedienen dan de concurrentie. Ik ben er dus sowieso de volgende keer weer bij.”
Leon Duijvestijn, Slateler en lid PAC Vollegrond 13
The Greenery in beeld
Nuttig insect:
de slaoogstrups Machinaal in plaats van handmatig sla oogsten is al decennia lang een grote uitdaging. Het kan, maar gebeurt het dan ook slim? Deze ‘rups’ op het bedrijf van Niels Zuurbier en Dolf van Ursem bespaart een kwart op de arbeidskosten. Het stalen insect en de gekoppelde aan- en afvoerbanden wordt motorisch aangedreven. Waardoor de oogstmedewerkers efficiënt hun werk kunnen doen. Een mooie mix van mens en machine, pardon slasnijder en rups.
14
de slaoogstrups
15
VAn buiten naar binnen
Van buiten naar binnen
Paul Beck
De 2 miljoen bezoekers waardeerden het Huis van de Smaak het hoogst.
Floriade leverde ‘Olympische’ prestatie Direct na de sluiting van de Floriade 2012 kijkt managing director Paul Beck met grote tevredenheid terug op de wereld tuinbouw expo. “Ik kan nu al zeggen dat de Floriade in Venlo uniek was. Het was de meest sprankelende tentoonstelling tot nu toe. Nog nooit was de Floriade zo’n belevenis…” Beck had er al langer alle vertrouwen in dat hij zijn doelstellingen
segmenten bezoekers. De AGF-sector heeft zich dus zeer goed gema-
zou halen. “We mikten op twee miljoen bezoekers. Dat is gelukt. In
nifesteerd. Er is volledig gebruik gemaakt van de mogelijkheden om
juli kampten we met onverwacht veel regenval, waardoor we iets
talloze producten letterlijk en figuurlijk op een smaakvolle manier
achterop raakten ten opzichte van de prognose. Maar in de mooie
onder de aandacht te brengen. Van aardbei tot zuurkool. Vooral ook
nazomer maakten we een flinke inhaalslag, waardoor we de twee
onder de buitenlandse bezoekers scoorde de ‘Smaak-kas’, zoals velen
miljoen ruim passeerden.”
hem noemden, hoog. Wat dat betreft zijn de kansen om het Neder-
Ook over de herkomst van de bezoekers is Beck zeer te spreken.
landse product goed op de kaart te zetten, volledig benut. Voor zover
“Veertig procent kwam uit Duitsland, achttien procent uit overige
dat nog nodig was tenminste.”
landen en de rest waren Nederlandse bezoekers. Veel scholieren, maar ook een flinke groep ouderen en veel zakelijke bezoekers, waar-
De meest opvallende waardering kwam uit onverwachte hoek. Het
onder heel wat delegaties.”
Amerikaanse televisienetwerk CNN noemde op haar site de Olympische Spelen in Londen en de Floriade in Venlo in één adem als de
De waardering van die bezoekers valt uit verschillende gegevens op
twee ‘world top destinations for 2012’. A once in a decade show, even
te maken. Alle bezoekers zijn bij het verlaten van het tentoonstel-
more spectacular than the Keukenhof. “Dat vonden we wel erg veel
lingsterrein gevraagd om een enquête in te vullen. “Dat gaf veel
eer”, lacht Beck. “Maar het is toch goed te weten dat we niet voor
inzicht in de mate waarin de Floriade is beleefd”, vertelt Beck. “Het
niets zes jaar hard hebben gewerkt aan deze expo, waar hopelijk de
Huis van de Smaak scoorde van alle presentaties het hoogst in alle
hele sector nog lang de vruchten van zal plukken.”
16
Achtergrondartikel
Loek Hermans voorziet toekomst met een mondiale missie
‘De topsector Tuinbouw is het best bewaarde geheim van Nederland’ Met een klein team werkt Loek Hermans vanuit zijn Haagse kantoor mee aan de toekomst van de tuinbouw. In korte tijd maakte hij zich de sector eigen, verwierf fondsen en begon aan de uitvoering van de besteding daarvan. Terwijl hij de lobby waarmee hij de Nederlandse topsector Tuinbouw onder de aandacht van de wereldmarkt brengt, onverminderd voortzet. “Als we organisatorisch niet te veel versnipperen kan de huidige en de toekomstige wereldbevolking onder Nederlandse regie verantwoord worden gevoed.” Het gesprek vindt vlak voor de verkiezingen plaats. Blijft het publieke deel van het geld dat hij vergaarde beschikbaar, welk nieuw kabinet er ook zal aantreden? “De zes grote partijen hebben allen in hun partijprogramma’s meer geld uitgetrokken voor research. Dat is niet zo vreemd. We behoren tot de wereldleiders in AGF. Met medekoploper Amerika werken we aan de veredeling van de toekomst. Als we blijven investeren, kunnen we voorkomen dat AGF-onderzoek een Amerikaanse aangelegenheid wordt.”
Veel plannen Toen het budget beschikbaar kwam, kreeg Hermans te maken met een uitvoeringsvraag. “We hadden mooie plannen en vergezichten, maar wat gaan we morgen doen? In een half jaar tijd is er een model voor de uitvoering gemaakt. Waarin de juiste prioriteiten zijn benoemd. De eerder opgestelde uitvoerings-
Greenport Holland
agenda waarmee we de minister overtuigden, werd sturend. Daarin staan de projecten waarmee we ons nu gaan bezig
Het kabinet wees in het voorjaar van 2011 negen topsectoren aan. Sec-
houden. Het zijn de projecten die het meest belangrijk zijn voor
toren waarin Nederland wereldwijd sterk staat. Tuinbouw is er één van.
de ontwikkeling van de totale sector. Of het nu om de sierteelt
Greenport Holland behartigt de belangen van de totale tuinbouwsector en
gaat, bomen, planten, groenten, fruit of zaadveredeling.”
staat onder voorzitterschap van Loek Hermans. In het voorjaar van 2012
De besteding van het beschikbare budget zal geen probleem
diende Greenport Holland een uitvoeringsagenda 2012-2016 (innovatiecon-
zijn… “Er is drie, vier, vijf keer overtekend. De sector barst van
tract) in bij de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.
de plannen. Telers kunnen nog steeds hun voorstellen indienen
Dit leverde 60 miljoen euro aan publiek geld op, dat kon worden opgeteld
bij het topconsortium voor Kennis en Innovatie – een TKI - die
bij de 130 miljoen euro die de sector zelf aan private middelen inzette.
ons adviseert over de verdeling van het budget in specifieke
17
Achtergrondartikel
Fusie Naast financiering is Hermans minstens zo druk met ‘overkoepelende belangenbehartiging’. Hij is de komende jaren beschikbaar als boegbeeld van de tuinbouwsector. “Al kan ik niet bij de behandeling van elk thema voorop lopen. De onderliggende organisaties moeten veel zelf doen. Maar op het moment dat het algemeen belang voor de totale sector moet worden gediend, sta ik er. Grote onderwerpen zijn markt en afzet – NMA kwesties, de inzet van GMO-geld in de voedingstuinbouw, afzetorganisaties en ketenborging zoals voedselveiligheid.” Markt en afzet, hoe wil hij daar aan werken? “Dit gaat over de organisatie van de markt. Er is nog veel te doen aan de schaalgrootte van de afzetorganisaties. Er moet de komende jaren veel sneller worden overgegaan tot fusies en nauwe vormen van samenwerking. Anders komt de Nederlandse AGF-sector in wel erg zwaar weer terecht. Het is mijn taak om visie te ontwikkelen die het besef versterkt dat hechtere samenwerking onontkoombaar en dus zeer noodzakelijk is. De AGF is te versnipperd en wordt dus door marktpartijen te makkelijk uitgespeeld.”
Joint ventures Naar de mening van Hermans moeten met minder partijen een paar flinke stappen voorwaarts worden gezet. “We moeten daarbij de internationale ontwikkelingen goed in het oog houden. Local for local betekent mogelijk inkrimping van het Nederlandse areaal. Maar is dat erg? Als je verder niets doet wel ja. Maar als je als teler – groepsgewijs met buitenlandse telers – in een ander land kennis inzet om in joint ventures projecten. Laat weten hoeveel privaat geld er wordt ingezet en
afzet te organiseren, dan komen we ergens. Ik weet dat er kop-
laat ons een afweging maken voor aanvulling met publiek geld.
lopers zijn, maar ik heb ook veel telers gesproken die hier nog
Bij die beoordeling worden de overheid, de kennisinstellingen
te weinig over hebben nagedacht. Terwijl dit soort initiatieven
en het bedrijfsleven via Greenport Holland ingezet.”
grote invloed hebben op exportstromen, op areaalontwikkeling, op internationale eisen op het gebied van voedselveilig-
In 2014 hoopt hij nóg grotere geldstromen in de richting van de
heid. Ieder voor zich, levert geen vooruitgang op.”
AGF-sector te krijgen. “Dan hebben we goede dwarsverbanden – cross overs- gelegd met andere topsectoren. Samen met de
Bewondering
energiesector kijken we bijvoorbeeld naar ‘meer met minder’.
Wat heeft hij trouwens gedaan om zo snel affiniteit met de sector te krijgen? “Lezen en veel bedrijven bezoeken. Na een
‘Om de prijs vechten met de retailer is een race to the bottom!’
maand kon ik al vaststellen dat de tuinbouwsector het best bewaarde geheim van Nederland is. Ik weet natuurlijk dat veel ondernemers het moeilijk hebben, maar tegelijkertijd is de innovatieve kracht gigantisch. Ik vind het onvoorstelbaar knap dat telers de moedige beslissing nemen om massaproductie
18
Samen met de watersector kijken we hoe we efficiënt gebruik
overboord te zetten en een nichemarkt betreden. Er zijn weinig
van water verder kunnen ontwikkelen. Samen met de ICT-sector
sectoren die zó vernieuwend zijn. Op zo’n klein stukje van de
proberen we doorbraken te bereiken op het gebied van trac-
wereld is de op één na grootste tuinbouwexport ter wereld
king & tracing. En samen met de creatieve industrie slaan we
opgebouwd! Nederland is in staat om op één vierkante kilo-
nieuwe wegen in op het gebied van consumentenbenadering.”
meter 85 kilo tomaten te telen. In veel landen komt men niet
Onze man bij…
Onze man bij… Kwaliteit & Milieu
verder dan 12 kilo. Dus als je over het wereldvoedselvraagstuk praat, is de Nederlandse tuinbouw een geweldig voorbeeld voor de hele wereld. Met onze techniek en kennis haal je het meeste uit je
Even voorstellen…
vierkante kilometer.” Naam:
Sneller
Ton de Weerdt
Maar waarom verkeert de sector dan toch in zulk
Functie:
slecht weer? “Een deel van het antwoord op die
Senior Kwaliteitcoördinator
moeilijke vraag is toch echt de versnippering.
Locatie:
Stap dus over die schaduw heen. Gebeurt dat
The Greenery, Barendrecht
niet, dan zullen retailers hun leveranciers steeds
Doet dit werk sinds:
meer uit elkaar spelen. Er is al samenwerking, ik
Oprichting The Greenery in 1997
weet het, maar het moet sneller. De wereld wacht niet. Om de prijs vechten met de retailer is een race to the bottom. De afzetorganisaties hebben
Wat houd je werk precies in?
de sleutel in handen om die ontwikkeling een halt
“Mijn belangrijkste taak is het vaststellen van de specificaties die The Greenery oplegt
toe te roepen. Met een strategie die bundeling
aan producten. Ik beheer die productnormen en ik draag ze over aan onze keurmeesters.
van kracht en samenwerking in zich heeft. De
We bepalen de normen op basis van specificaties die The Greenery van haar klanten
kans dat je uitgespeeld wordt door de inkoop-
krijgt en eisen die ‘Brussel’ opstelt. De normen zijn in feite werkinstructies voor de
macht zal er flink door afnemen.”
keurmeester.”
Zodra de schaalgrootte en de collectiviteit het
Kwaliteitscontrole van groente en fruit moet tijdens jouw loopbaan een behoorlijke ontwik-
winnen van de versnippering en de soloacties
keling hebben doorgemaakt …
ziet Hermans dus verbetering in de naar adem
“Absoluut. Vroeger zette een teler product voor de klok en er werd een standaard kwali-
happende topsector. “Natuurlijk. Deze sector is
teitsnorm uit een boek naast gehouden. Dat is enorm veranderd. Veel van onze klanten
zo vreselijk sterk, we zijn aan onszelf verplicht
hanteren tegenwoordig, bovenop de eisen die wij stellen, extra kwaliteitseisen. Daarom
om over tien jaar nog steeds leidend te zijn in
hebben wij een site ontwikkeld die via GreenDirect te raadplegen is en waarop alle pro-
de wereld. In Vietnam wonen honderd miljoen
ductspecificaties staan. Wat moet in welke kwaliteit naar welke klant? Onze reikwijdte
mensen. Dit land is groter dan Duitsland. Je
in keur is de laatste jaren enorm verbreed.”
denkt toch niet dat men daar gaat zitten wachten totdat wij eindelijk tot het besef zijn gekomen dat
Bij Hardfruit leiden jullie nu op pakstations zelf kwaliteitscontroleurs op. Hoe gaat dat in
we samen meer voor dat land kunnen betekenen?
z’n werk en wat levert het op?
Er is daar voedsel nodig! En snel. Meer dan een
“Er zijn in deze productgroep nu acht telerpakstations, waar door ons opgeleide
normale kans voor de Nederlandse tuinbouw
fruitcontroleurs werken. Dat zijn onze telers of medewerkers van het pakstation.
om collectief kennis te gaan delen en in joint
Ze controleren dus dagelijks zelf, waarbij ze op hun beurt steekproefsgewijs worden
ventures daar bedrijven te gaan opzetten. De
gecontroleerd door onze keurmeesters. Deze aanpak verkort de tijd tussen ‘de boom en
wereldbevolking groeit snel naar negen miljard
de fruitschaal’ aanzienlijk. Zonder dat de kwaliteitscontrole daaronder lijdt. Ik heb zelf
mensen. Dit betekent dat we drie keer zoveel
meegewerkt aan hun opleiding en de motivatie is erg groot.”
voedsel moeten produceren dan we nu doen.
“Zelfkeur zal nog wel even onze andacht blijven vragen. Maar het vertrouwen in het
Hoe? Wij hebben de antwoorden. Onze ken-
werk van onze zelfopgeleide kwaliteitscontroleurs neemt toe, dat merk ik nu al. Reken
nis, innovatiekracht, productie en deelname in
maar dat ze gemotiveerd zijn. Wie wil er nou op het eigen bedrijf/pakstation met afkeur
buitenlandse teelt, geven ons mogelijkheden om
te maken krijgen?”
het totale areaal uit te breiden tot een niveau dat ons voldoende volume geeft voor de toekomst. En
De klant blijft zelf ook controleren?
intussen gaat in de hele sector de zon schijnen.
“Zeker. Onze klanten kennen hun eigen DC-controle. Daar controleren ze als het ware de
We zijn meer dan ooit nodig.”
controle van The Greenery. Naarmate het vertrouwen in de goedkeuringssticker van de kwaliteitcontroleurs verder toeneemt, zal de klantcontrole soepeler gaan verlopen.”
19
Excellente samenwerking
Yvonne Geurten
‘Schapnavigatie’ helpt Duitse consument bij keuze uit breed assortiment
The Greenery inspireert Edeka bij segmentatie van tomatenaanbod De klanten van de Duitse supermarktketen Edeka die meer duidelijkheid zoeken in het brede assortiment tomaten worden op hun wenken bediend. In het schap is het aanbod nu keurig gesegmenteerd op gebruiksmogelijkheden en er is gezorgd voor een duidelijke ‘schapnavigatie’. Het resultaat van een vruchtbare samenwerking sinds 2010. Yvonne Geurten, directeur sales Duitsland/Noord- Europa, kreeg samen met de afdeling marketing van The Greenery alle gelegenheid om kennis van The Greenery in te brengen op het gebied van category management.
“In het voorjaar van 2010 is in Nederland bij Tomatoworld de
met andere retailklanten hebben we ingezet. We merkten met-
eerste ‘Edeka Tomatendag’ gehouden. Het was een thema-
een dat we in het streven naar meer duidelijkheid niet zonder
dag van Edeka over de tomatencategorie, waarbij de AGF-
elkaar kunnen. Er was duidelijk sprake van ‘kruisbestuiving’,
verantwoordelijken en inkopers uit de zeven regio’s met elkaar
we inspireerden elkaar. De uitkomst van de eerste dag was dat
bespraken hoe zij de prestatie van de tomatencategorie konden
er al een aantal beslissingen werd genomen op het gebied van
verbeteren. Het doel was om zich met tomaten beter te onder-
assortiment en verpakkingen.”
scheiden van de discounters, die een groot aandeel hebben in de tomatenverkoop in Duitsland. The Greenery werd gevraagd
Zichtbaar
deze dag mede te organiseren en inhoud te geven.”
Door de brainstorm met Edeka kreeg The Greenery belangrijke inzichten in de tomatencategorie. “Het feit dat Edeka voor con-
20
Momentum
sumenten en winkelpersoneel meer inzicht wilde in alle soorten
Die kans liet The Greenery niet onbenut en Yvonne gaf tijdens
tomaten, was voor The Greenery aanleiding om haar kennis uit
deze dag een presentatie over de markt- en consumentenont-
te werken in een concept ”, legt Yvonne uit. “Dat heeft geleid tot
wikkelingen. “Dit was voor ons natuurlijk hét moment. We kre-
de tomatensegmentatie die in 2011 aan Edeka is gepresenteerd.
gen de kans om samen met de klant de categorie integraal door
Edeka paste daarop in juni van 2012 de tomatenpresentatie
te lichten. Alle tomatensoorten in de markt hebben we laten
binnen het huismerklabel aan. Mede op basis van de ideeën van
zien en samen met Edeka bespraken we de specifieke productin-
The Greenery zijn de verpakkingen en de presentatie aangepast.
formatie, teeltinformatie en marktcijfers. Ook onze ervaringen
Op de verpakkingen van negen soorten tomaten die onder het
onlIne
Coeur de Boeuf in Duitse salade
Online
“Voor mij betekent de segmentatie bij Edeka vooral extra aandacht voor de Coeur de Boeuf”, vertelt Nico Duijvestijn. De tomatenteler uit Honselersdijk staat in de folder die bij de nieuwe tomatenpresentatie in de Edeka-winkels is uitgereikt. “Deze tomaat was nog lang niet in heel Duitsland bekend. Nu heeft de Coeur de Boeuf een vaste plek veroverd in het Duitse schap, als ideale tomaat voor in een salade. Natuurlijk vergde het wel een lange adem en de nodige energie om alles voor elkaar te krijgen. Maar het succes is er nu ook. Er is goed
Verse Oogst website van het jaar?
gebruik gemaakt van de contacten in Duitsland en de juiste specialisten van The Greenery zijn bij de adviezen betrokken.
Verse Oogst.nl is voor de categorie ‘Gezondheid & Welzijn’ genomineerd
Voor mij een voorbeeld van The Greenery nieuwe stijl…”
voor de prestigieuze onderscheiding Website van het Jaar. Verse Oogst is uitverkoren samen met zeer gerenommeerde websites met een miljoenenpubliek en dus doorgedrongen tot de ‘Eredivisie van het internet’.
huismerk worden verkocht, staat nu een codering, die aangeeft
Emerce, een gerenommeerd platform dat online ontwikkelingen
welke toepassing het beste past: salade, koken of snacken.”
bijhoudt, organiseert de verkiezing en koos voor 12 genomineerden in elk van de vastgestelde 22 categorieën. Tot 26 oktober kan er online
Effect
worden gestemd via www.websitevanhetjaar.nl/verseoogst. “De lezers
Om de nieuwe tomatenpresentatie extra kracht bij te zetten,
van Coforta Magazine hebben dus nog een week om hun stem uit te
heeft Edeka de introductie sterk ondersteund met uitgebreide
brengen”, zegt online marketeer Harm Jan Eikelenboom. “Bijna 300.000
communicatie naar ondernemers en consumenten, artikelen in
stemmers gingen u inmiddels voor. The Greenery rekent op een flink
de Edeka-bladen, een app en meer dan achthonderd product-
aantal stemmen van de eigen achterban.”
demonstraties in de winkels. Het effect bleef niet uit. Al in de
Volgens Harm Jan heeft Verse Oogst.nl de nominatie te danken aan de
maand juni verdubbelde Edeka haar tomatenomzet ten opzichte
unieke content. “We geven eerlijke informatie over groente, fruit en pad-
van dezelfde maand vorig jaar. “Waarbij ik wel in alle eerlijkheid
denstoelen. Onze site is ook heel interactief en dat woog zwaar in
zeg dat de sector in juni 2011 worstelde met het EHEC-effect”,
de beoordeling. Net als de navigatie, de inhoud en de beleving.”
voegt Yvonne meteen toe. “Maar het resultaat is prachtig.
“Of we een kans maken te winnen? De concurrentie is zwaar en heeft
“Edeka heeft jaarlijks een enorme omzet groente en fruit. 20
een enorme achterban, die via social media wordt gemobiliseerd. Van-
Procent daarvan bestaat uit de verkoop van tomaten. Het gaat
daar dat ik ook elke gelegenheid aangrijp om stemmen te winnen!”. Op
dus om substantiële bedragen.”
14 november zullen we het weten. Dan wordt de Website van Jaar Award show gehouden in de Amsterdamse Beurs van Berlage. Harm Jan heeft
Het succes van de tomatensegmentatie zou dus naar meer
zijn smoking al gereserveerd en z’n dankwoord gereed…
kunnen smaken bij Edeka? “Dat kan, maar er is nog een weg te gaan. Buiten het huismerk verkoopt Edeka natuurlijk nog steeds andere soorten tomaten. Het zou natuurlijk het mooiste zijn als alle tomaten volgens de nieuwe richtlijnen worden gecodeerd. Anders is het effect van de segmentatie te klein. Maar gezien de resultaten wordt de huidige inspanning ongetwijfeld vervolgd. Het accent lag nu op vruchtgroente en ik sluit verdere uitwerking in andere productgroepen niet uit. Er liggen enorme kansen. We hebben veel van elkaar geleerd en gaan nu door.
We zijn genomineerd en trots!
Daar is ook alle reden toe. Er verandert dagelijks zóveel in het consumentengedrag en bij de retailers!” “Het belangrijkste is dat we extra vertrouwen hebben gewonnen bij deze belangrijke klant en dat we als een serieuze
Stegroemnt!e, fruit,
Voor telers! paddestoelen en
partner worden gezien bij zeer wezenlijke afwegingen die Edeka maakt om de verkoop van groente en fruit in de winkels te optimaliseren.”
21
Sales
Tommies genomineerd voor prestigieuze award
Greenery North America maakt goede sier met Nederlands product De activiteiten van The Greenery blijven in Noord-Amerika niet onopgemerkt. Dat is onder andere te zien op de PMA, een jaarlijkse grote vakbeurs die vergelijkbaar is met de Berlijnse Fruit Logistica. The Greenery is standhouder op de beurs en er is een product van een Greenery-teler genomineerd voor een prestigieuze brancheprijs… Kevin Doran is nu ruim twee jaar verantwoordelijk voor alle activiteiten van The Greenery in Noord-Amerika, Overseas en
Tommies gaan voor goud
het Verenigd Koninkrijk. Deze maand wordt de PMA Fresh Summit gehouden in Annaheim, Californië. Een vakbeurs die
De jaarlijkse PMA Fresh Summit wordt van 26 tot en met
wordt georganiseerd door de brancheorganisatie Produce
28 oktober gehouden, dit keer in Annaheim, Californië.
Marketing Association (PMA). “The Greenery is met een
Tijdens deze vakbeurs wordt de PMA Impact Award uit-
stand aanwezig op deze beurs”, laat Kevin weten. “De manier
gereikt. De Tommies snacktomaatjes zijn genomineerd
waarop we tijdens deze beurs aan onze naamsbekendheid
voor de Award ‘Excellence in packaging’.
werken en producten presenteren, ligt in lijn met de stand
“Het gaat om de shakebeker, het zakje en de emmer”,
op de laatste Fruit Logistica”.
verduidelijkt Jos van Mil van Greenco. “De organisatie van de PMA heeft een groot aantal innovatieve verpak-
‘De exclusieve producten van The Greenery zijn hier kansrijk’
kingsconcepten ontvangen. Uit deze grote selectie zijn de Tommies genomineerd. Vijf juryleden bepalen de winnaars. De eerst vijf concepten worden op de PMA gepresenteerd. Ik ben ontzettend trots op deze nominatie. Nu gaan we natuurlijk voor goud.”
Nominatie Dit jaar presenteert The Greenery Noord-Amerika samen met Greenery-teler Greenco de Tommies snacktomaatjes. GreenCo startte met de teelt van Tommies tomaatjes in Mexico, waardoor de snacktomaatjes jaarrond beschikbaar kwamen in Noord-Amerika. “We hebben onze klanten uitgebreid geïnformeerd over het Tommies-programma én we hebben het product aangemeld voor de PMA Impact Award, in de categorie beste nieuwkomer”, vertelt Kevin trots. “Uit duizenden inzendingen is het product gekozen tot één van de genomineerden. Tijdens de PMA wordt de winnaar bekendgemaakt. Deze nominatie levert een grote bijdrage aan de verdere positionering van de Tommies in deze regio.”
22
noord-amerika
Kevin Doran
Vlotte distributie Het team in Noord-Amerika werkt vanuit een nieuw distributiecentrum in Westampton, New Jersey. Het draait nu bijna een jaar en het is volgens Kevin een enorme verbetering. “Deze locatie biedt The Greenery meer groeimogelijkheden, doordat de opslag- en verwerkingscapaciteit aanzienlijk uitgebreid en verbeterd zijn. De inrichting voldoet aan de strengste internationale voedselveiligheidseisen en kwaliteitsstandaarden. Dit levert zeker een betere marktpositie op.”
Sterk team De dagelijkse leiding van The Greenery North America ligt bij William Ison. “Hij is General Manager en van Britse afkomst”, zegt Kevin. “Voordat hij werd aangesteld, werkte William als commercieel manager bij The Greenery UK. Daar hebben we nauw samengewerkt en elkaar goed leren kennen. Het managementteam North America bestaat verder uit Maarten Smit, die als Operations Manager vanuit Barendrecht werkt. Nog niet eerder hadden we zo’n sterk management, dat de marktkansen in beeld brengt en het team verder ontwikkelt en motiveert.”
Unieke producten Op welke prestaties in Noord-Amerika kijkt Kevin met de meeste trots terug? “We hebben onze commerciële aandacht in de afgelopen twee jaar verlegd van levering aan groothandel naar rechtstreekse levering aan retailers. Een andere ontwikkeling is de mogelijkheid om het productassortiment bij klanten uit te breiden. Op dit moment zijn we met name sterk in de salad market, met leveranciers uit Mexico en Canada, aangevuld met Nederlands product. De kansen in Noord- Amerika liggen voor The Greenery en haar Nederlandse telers vooral in het aanbod van unieke producten. The Greenery heeft producten in het assortiment die exclusief zijn. Ik denk kortom dat de vooruitzichten voor The Greenery in Noord-Amerika gunstig zijn. “
Produce Marketing Association De PMA behartigt in Noord-Amerika de belangen voor de hele groente- en fruitsector, met name in de richting van de wetgevers bij de lokale overheden. Daar brengt de brancheorganisatie de kansen en mogelijkheden van de AGF-sector voortdurend onder de aandacht. De leden zijn met name afkomstig uit Canada, Mexico en de Verenigde Staten, maar organisaties van buiten Noord-Amerika, zoals The Greenery, zijn lid.
23
Dubbelinterview
De waarde die een agronomist toevoegt bij de ontwikkeling van nieuwe rassen en teelten neemt toe. The Greenery nam dus direct na het verkrijgen van de wereldwijde rechten voor Sweet Sensation een agronomist in dienst. Omdat de teelt nauw luistert, om telers te helpen bij het toepassen van nieuwe technieken en om wereldwijd de uitwisseling van kennis te bevorderen. Een betrokken hardfruitteler en de agronomist laten zien hoe dat werkt.
Ronald Vermeulen, agronomist bij de productunit Hardfruit:
‘Met de Sweet Sensation kunnen we boven het marktsegment uitstijgen’ “Met ons eigen onderzoek kijken we zo diep mogelijk in het gewas. De Sweet Sensation is op de goede weg, we realiseren sterke verbeteringen met dit ras. Zo kunnen we boven het marktsegment gaan uitstijgen.” “Elk ras heeft zijn karakteristieken. De Sweet Sensation bloeit vrij laat en kort. Dat heeft als voordeel dat het risico op nachtvorst relatief klein is. Maar voor de kruisbestuiving mist deze peer aan het eind van de bloeiperiode juist kostbare tijd. Als het weer dan ook nog tegen zit…” “Maar er is nog veel mogelijk om de teelt van de Sweet Sensation verder te verbeteren. The Greenery heeft sinds 2012 wereldwijd de kwekers- en merkrechten bemachtigd van de Sweet Sensation. We willen met zorgvuldig gekozen licentiehouders in de hele wereld samenwerkingsverbanden opbouwen, om zo jaarrond een internationaal handelskanaal te creëren. Het is mijn taak om er voor te zorgen dat de kwaliteit van uitgangsmateriaal en product wereldwijd zo goed mogelijk is. Dit doe ik onder andere door begeleiding bij de opkweek van bomen en door kennis beschikbaar te stellen over de teelt. Ook doe ik, om het rendement voor de telers te verbeteren, proeven met bestuivingstechnieken, onderstammen, hagelnetten en snoei- en teeltverbeteringen. Ik wil zoveel mogelijk kennis vergaren waarmee we de teelt kunnen optimaliseren en deze kennis delen met de telers.” “Die kennis is aan Van de Water goed besteed. Met zijn durf om te investeren in intensieve en moderne teelttechniek vervult hij een voorbeeldfunctie. Voor het komend seizoen willen we dus ook bij hem doorgaan met de snoeiproeven en de proeven met nieuwe vormen van bemesting en bestuiving. De tests die we dit voorjaar al hebben gedaan, maken mij optimistisch over 2013. Het product moet wel van uitzonderlijke klasse zijn, maar dat is de Sweet Sensation. Dit ras scoort in alle smaaktesten hoog en zijn rode blos is aantrekkelijk voor de consument.” 24
ronald & wimco
Wimco van de Water, mede-eigenaar van Van de Water Fruit BV in Beesd:
‘De agronomist van The Greenery staat voor internationale kennis en ervaring’ “Samenwerking met een agronomist is voor mij vanzelfsprekend. Sinds we Sweet Sensation telen, komt ook Ronald Vermeulen op ons bedrijf. De waarde die hij met The Greenery kan toevoegen aan de teelt van Sweet Sensation gaat ver. Met name de internationale kennis en ervaring waarop hij kan bogen is voor ons belangrijk.” “De bestuiving van de Sweet Sensation peer is een voorbeeld van een probleem waarmee we bij Ronald goed terecht konden. We deden aan handbestuiving, maar we wilden dit werk mechaniseren. Ronald startte met proeven op basis van ervaringen in de kiwi-teelt. We hebben nu hoopvolle resultaten met een gestuurde methode, waarbij we met verschillende doseringen en herkomsten bestuiven.” “De inzet van de agronomist van The Greenery is zeer belangrijk voor een kwalitatief hoogwaardige teelt van de Sweet Sensation. Hij kan ons helpen aan betere teeltresultaten en een product van uniforme kwaliteit. Dat valt niet altijd mee, omdat iedere teler z’n eigen bomen snoeit en in de teelt veel eigen keuzes maakt. We werken met een buitenteelt in een klein landje en toch verschillen de omstandigheden per regio. Kijk maar naar het wisselende effect dat de extreme winter van 2012 had op de afzonderlijke bedrijven. De Sweet Sensation is qua teelt zeker geen makkelijke peer. Hij kent een bloeitijd van slechts negen, tien dagen. Als je weet dat goed weer belangrijk is in de bloeitijd en dat we dit jaar in de bloeitijd slechts twee dagen goed weer hadden…” “The Greenery werk continue aan de versterking van haar positie in de afzet bij retailers en we hebben nu een nieuwe, stabiele, hardfruitunit. Zelf staan we ook niet stil. We hebben al de nodige certificeringen, maar we werken momenteel hard aan een erkenning om in de toekomst ook rechtstreeks te mogen verladen aan het Verenigd Koninkrijk. Dit is een belangrijke markt voor de Sweet Sensation.”
25
advertenties
Speciaal voor u geselecteerd BIG Challenge, samen strijden, fietsen en klimmen
Door alle bijdragen aan Alpe d’HuZes en BIG Challenge, klein en groot, wordt onderzoek gefinancierd om kanker van een dodelijke naar een chronische ziekte om te turnen. Hiervoor fietsten in 2012 8.000 mannen en vrouwen in Frankrijk de Alpe d’Huez op, waarvan 185 onder de vlag van BIG Challenge. Door deze actie haalde BIG Challenge dit jaar ruim een miljoen euro op. Een hele prestatie die veel meer om het lijf heeft dan de sportieve prestatie. In dit boek wordt dat duidelijk. Het boek brengt het ontstaan van BIG Challenge in beeld, vertelt over de diversiteit aan acties door heel Nederland en laat zien hoe individuen boven zichzelf kunnen uitstijgen.
Onze prijs: € 19,95 Inclusief BTW en exclusief € 2,50 verzendkosten*
BIG Challenge, veehouderij tegen kanker De inkomsten uit de verkoop van dit boek komen volledig ten goede aan de kankerbestrijding.
Bestellen Stuur deze advertentie in een envelop zonder postzegel naar: AgriPers BV, antwoordnummer 309, 6700 WB, Wageningen. Dit boek en nog vele andere kunt u tevens bestellen via onze website: www.agripers.nl Hierbij bestel ik exemplaren van het boek ‘BIG Challenge’ Totaalbedrag inclusief de € 2,50* verzendkosten: € Naam Adres Postcode
Woonplaats
Telefoonnummer Bankrekeningnr. Ik machtig AgriPers het verschuldigde bedrag af te schrijven van mijn bank- of girorekening zoals hierboven vermeld. Datum Handtekening * Een bestelling kost u € 2,50 aan verzendkosten, ongeacht het aantal exemplaren.
www.agripers.nl/winkel
: 088 - 888 6700
KIES VOOR DE BESTE DEKKING! LAAGSTE EIGEN RISICO VOOR ZWARE REGEN LAAGSTE DREMPEL VOOR ZWARE REGEN HOGE NETTO UITKERING BIJ HAGEL GEGARANDEERDE SCHADE-UITKERING PREMIE BETALEN VOOR 15 OKTOBER MINIMALE PREMIEVERHOGING NA SCHADE VRAAG EEN VRIJBLIJVENDE OFFERTE
KIES VOOR ZEKERHEID KIES VOOR DE NR. 1 IN EUROPA
VEREINIGTE HAGEL - Vestiging Nederland Postbus 7 · 9422 ZG SMILDE Tel.: 0592 415581 . Fax: 0592 415865
[email protected] · www.vereinigte-hagel.nl 26
advertenties
De vacaturesite voor de Agri & Foodsector
Bekijk het actuele overzicht van vacatures en reageer direct bij de werkgever. www.oogst.nl • twitter/oogst.nl 27
Met circa negenhonderd aangesloten groente- en fruittelers is Coöperatie Coforta een vooraanstaande speler in de voedingstuinbouw. Zij is verantwoordelijk voor de afzet van de producten van haar leden door haar bedrijf The Greenery B.V. Coöperatie Coforta heeft als doel toegevoegde waarde te creëren ten behoeve van haar leden door een resultaatgerichte marktbenadering en het realiseren van een maximale uitbetaalprijs. Via The Greenery creëert zij krachtige toegangen tot de markt. Onder het motto ‘Samen sterk door individuele kracht’ wil zij een stevige positie in de markt innemen en kan zij leveringszekerheid en toegevoegde waarde bieden. De coöperatie zorgt er voor dat haar telers nauw worden betrokken bij de vermarkting van de door hen geteelde producten en biedt hen mogelijkheden om marktgericht, innovatief en duurzaam te ondernemen. Het uiteindelijke doel is dat, vanuit de kracht van het collectief, meerwaarde wordt gecreëerd voor zowel leden, als medewerkers en klanten. Coöperatie Coforta U.A. Postbus 79 2990 AB Barendrecht Tel 010 529 11 10
[email protected] www.coforta.com
