Spinoza’s Visie Dag 2
Over God en de Natuur
Opzet cursus Dag 1
Dag 2
Dag 3
Over de mens
Over God Inleiding
versie 151213
Hoe zit de wereld in elkaar?
Hoe verhoudt de mens zich tot de wereld?
©R. Koops 2013.
Dag 4
Over het geluk Waarin ligt het ultieme geluk?
Opzet cursus Dag 2 Wat God/Natuur is? Opdracht Over God
Spinoza’s Metafysica
Hoe zit de wereld in elkaar
Opdracht
Gevolgen van deze metafysica
versie 151213
©R. Koops 2013.
Wat God/Natuur is?
Afhankelijk en onafhankelijk
Visie Aristoteles Individueel ding 2
Individueel ding 1
Eigenschappen
Individueel ding 3
Drager
Substantie
Veranderlijk Afhankelijk versie 151213
©R. Koops 2013.
Onveranderlijk Onafhankelijk
Soorten onafhankelijkheid
Oorzakelijk Een zaak is onafhankelijk van oorzaken – oorzaak van zichzelf
Verandering Een zaak is onafhankelijk van verandering – eigenschappen veranderen maar essentie niet versie 151213
©R. Koops 2013.
Wat is onafhankelijk?
Oorzakelijk
Individueel ding?
NEE
NEE Deel van individueel ding?
JA?
JA?
Geheel van individuele dingen? versie 151213
©R. Koops 2013.
Verandering
NEE
NEE
Tweedeling van alles wat is Substantie
Individueel ding = Eigenschap van substantie = Mode
versie 151213
©R. Koops 2013.
Eigenschappen van de substantie Substantie is uniek Geen twee gelijke
Substantie is oneindig
Er is één Substantie
Substantie wordt niet veroorzaakt
versie 151213
Substantie moet bestaan
©R. Koops 2013.
Tweedeling van alles wat is Substantie
eeuwig
Alles wat er is onveranderlijk volmaakt onafhankelijk
oneindig
God
De Natuur versie 151213
©R. Koops 2013.
Wat God niet is
Grijpt niet in planner
Geen Schepper
bestuurder
Geen persoon
Supermens
Bestaat niet buiten de wereld Verhoort geen gebeden
Heeft geen spijt
Beloont geen goed gedrag versie 151213
©R. Koops 2013.
Metafysica
Indeling van de Natuur
Attributen
versie 151213
©R. Koops 2013.
Substantie
Uitgebreidheid
Invloed dus afhankelijkheid
Denken
versie 151213
©R. Koops 2013.
Substantie = God = Natuur
Denken
Uitgebreidheid
= Attributen
Bekend Onbekend
Attribuut X
versie 151213
©R. Koops 2013.
Substantie = God = Natuur
Uitgebreidheid
Denken
= Attributen
= Modi
Afzonderlijke dingen
versie 151213
Afzonderlijke ideeën
©R. Koops 2013.
Eigenschappen attributen
Attribuut is oneindig in zijn soort
Attribuut is uniek
Er zijn oneindig veel attributen
Attribuut is onafhankelijk in zijn soort
versie 151213
Attributen moeten bestaan
©R. Koops 2013.
Attributen Substantie = God = Natuur Denken
Uitgebreidheid
Geen invloed
Altijd parallel - Orde en verband gelijk
Attributen zijn indelingen door het verstand en geen werkelijk onderscheid.
versie 151213
©R. Koops 2013.
Modi
versie 151213
©R. Koops 2013.
Substantie = God = Natuur
Individueel ding = Mode = Eigenschap van substantie
versie 151213
©R. Koops 2013.
Substantie = God = Natuur
Individu Individu
Individu versie 151213
©R. Koops 2013.
Is er een individu van de laagste orde? Is er een “atoom”?
Lagere orde individu
Is er een individu van de hoogste orde?
versie 151213
Hogere orde individu
©R. Koops 2013.
Lagere orde individu
Is er een individu van de laagste orde? Is er een “atoom”?
Een individu is een zaak waarvan de delen een vaste verhouding van beweging en rust hebben.
De delen van een individu kunnen oneindig gedeeld worden. Geen atoom of kleinste deel.
versie 151213
©R. Koops 2013.
Beweging en rust zijn de altijd aanwezige factor. Het “einde van de reeks” zijn Beweging en rust.
Het individu van de hoogste orde is het totaal van alle modi.
Is er een individu van de hoogste orde?
versie 151213
Hogere orde individu
©R. Koops 2013.
Beweging en rust Lagere orde individu Oneindige directe modi veroorzaakt door
Eindige indirecte modi
veroorzaakt door
Eindige indirecte modi
veroorzaakt door
Eindige indirecte modi
veroorzaakt door
Eindige indirecte modi
Enzovoort
Eindige indirecte modi
Drie soorten modi. Het geheel der dingen Oneindige indirecte modi versie 151213
Hogere orde individu
©R. Koops 2013.
Volledige indeling
versie 151213
©R. Koops 2013.
Naturende Natuur
Genatuurde Natuur
Onbekende attributen
Uitgebreidheid Indirect
Oorzakelijk
Direct
Individueel idee Individueel idee Individueel idee Individueel idee Individueel ding Individueel ding Individueel ding Individueel ding
Oorzakelijk
Direct
Oneindige verstand
Denken
Volstrekt oneindige verstand
Beweging en rust
Substantie = God = Natuur
Indirect
Totale gezicht van de wereld
Attributen versie 151213
modi ©R. Koops 2013.
Substantie = God = Natuur Rechtstreekse oorzaak
Niet rechtstreekse oneindige modi
Denken
Uitgebreidheid
Modi = eigenschappen versie 151213
Rechtstreekse oneindige modi
©R. Koops 2013.
Gevolgen van deze metafysica
Wat doet dit met ons?
Gevolgen metafysica • Er is geen doel of hoger plan. • Alles is opgenomen in een keten van oorzaak en gevolg. • Alles is noodzakelijk – God/Natuur heeft geen vrije wil. • Er kan geen toeval bestaan. • Wereld is volmaakt. • Er is geen goed en slecht.
versie 151213
©R. Koops 2013.
Samenvatting
Waarin ligt ons geluk?
Kennis Idee van God Bestaan van iets buiten ons
Bestaan van de Natuur
Gevolgen van de metafysica versie 151213
©R. Koops 2013.
Hoe de Natuur werkt
Belangrijke lessen • God/Natuur is niet een buiten de wereld staande Bepaler. • God=Natuur is alles wat er is. • Alles hangt van God/Natuur af en is hierin opgenomen. • Iets kan niet uit niets voortkomen – alles heeft een oorzaak. • Vrije wil en toeval bestaan niet – alles is noodzakelijk.
versie 151213
©R. Koops 2013.
Volgende week • Wat is de mens? • Welke kennis kan de mens hebben? • Welke emoties volgen daar uit? • Welke zijn goed en welke slecht?
versie 151213
©R. Koops 2013.
