06 – 2012 december | Jaargang 3
magazine Relatiemagazine Coöperatie Coforta U.A.
04
Rendement door slimme samenwerking
Groeien in de hardfruitketen 16 Wat betekent het regeerakkoord voor de AGF-sector? 22 Steeds meer thuisbezorging van vers 24 Primeur Franse ijsbergsla van Nederlandse telers
22
bestuur
Colofon
Column
Coforta magazine is het kwartaalblad voor leden van Coöperatie Coforta U.A. Jaargang 3 – nr. 6 – december 2012 Redactieraad Joost Rouwhorst, Joke Bolte, Inge van Es, Marcel Goesten, Suzanne Labots, Peter Oostveen, Chantal Oostvogels, Johan van Ruijven, Karin van der Voort
Theo Ammerlaan
Succes in vers Voor mij is het een uitgemaakte zaak dat telers, productunits en salesunits op de markt de meeste kans op succes maken als ze intensief samenwerken. Voorwaarden zijn daarbij vanzelfsprekend korte lijnen en commitment van alle schakels in de keten. Het Greenery-bedrijf binnen onze coöperatie geeft ons daarbij de mogelijkheid om onze producten toegevoegde waarde mee te geven.
Redactie Tijs Kierkels, Johan van Ruijven Eindredactie Johan van Ruijven (Chapeau.nl) Bladmanagement Karin van der Voort (Twist-communicatie) Fotografie Hans Hordijk, Peter van Es, Herman Engbers, The Greenery BV Advertenties AgriPers, Randy Brugman tel. 088-888 67 22, e-mail
[email protected]
Naar mijn stellige overtuiging is commitment – betrokkenheid – het sleutelwoord. Het is zeer belangrijk dat telers binnen de coöperatie betrokken zijn bij elkaar en bij de klant, hun kennis en informatie over de teelt en de kwaliteit van producten delen en bereid zijn om specifieke klantwensen in te vullen. In het afgelopen jaar heb ik mooie voor beelden gezien van succesvolle samenwerking in de keten. Telers en medewerkers van The Greenery trokken samen op, wisselden meer en meer informatie uit en zaten samen aan tafel bij de retailer. We blijven gezamenlijk investeren in vers.
Vormgeving Buro Eigen, Delfgauw Druk QuantesArtoos, Rijswijk Adreswijziging De gehele wikkel met gewijzigde adressering terug sturen. U kunt uw adres ook wijzigen via coöperatiezaken,
[email protected]
The Greenery zie ik daarbij het meest tot z’n recht komen als de ketenregisseur, die telers en retailers samenbrengt en de versketen optimaliseert, met als resultaat een
©Coöperatie Coforta U.A. Barendrecht
mooie uitbetaalprijs. Alleen zó trek je samen succesvol op en benut je het specialisme
Auteursrechten is voorbehouden. Niets uit dit bericht mag
van iedere betrokkene in de keten optimaal.
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar gemaakt worden of verveelvoudigd.
In dit magazine staat een prachtig voorbeeld van nauwe samenwerking binnen The Greenery. Het verkoopteam van The Greenery dat zich richt op Zuid-Europa heeft samen met telers van Pater Broersen en Ursem-Zuurbier in 2012 de productie van
Vrijwaring
ijsbergsla opgezet in Frankrijk (zie pagina’s 24 en 25). Productie over de grens levert
Uitgever en auteurs verklaren dat Coforta magazine zorg-
nieuwe kansen op, die hier goed worden opgepakt.
vuldig en naar beste weten is samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen evenwel op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en volledigheid van de informatie. Uitgever
Ook voor de zo gewenste innovatie in de sector is samenwerking tussen telers en de
en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard dan ook, die het gevolg is
retailspecialisten van The Greenery een voorwaarde. Zonder de juiste kennis van de
van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op
markt en zonder betrokkenheid van samenwerkingspartners buiten de eigen organisatie
informatie uit Coforta magazine.
is een nieuw product gedoemd te mislukken. Relatief jonge merken en concepten krijgen in 2012 een steeds betere plek in het schap. Fred&Ed is bijvoorbeeld in één jaar tijd verdrievoudigd in volume en wint mooie prijzen. Ook de Sweet Sensation peer valt in de smaak bij retailers en hun klanten. Deze voorbeelden maakt mij trots op onze leden en het bedrijf. Samen bouwen aan ‘Succes in vers’, dat is toch een prachtige missie? Natuurlijk ook voor 2013. Kom maar op met dat nieuwe jaar, ik heb er zin in! Theo Ammerlaan, Voorzitter Coöperatiebestuur Coforta U.A.
2
Inhoud
Inhoudsopgave
04
10
14
16
22
24
Flexibele fruitteelt in Dronten
4
Vaste rubrieken
De rationeel denkende telers Henk en Aart Rozendaal zijn zeer overtuigd: Fruitbedrijf Rozendaal heeft alleen toekomst als
In petto
7
Kort nieuws
8
Column productunit
9
Het jaar 2012 in beeld
10
het slim samenwerkt. Voor rendement heb je partners nodig.
Wat kan de AGF-sector van Rutte II verwachten?
16
Het nieuwe regeerakkoord brengt veel ingrijpende veranderingen, maar biedt ook nieuwe perspectieven. Drie betrokkenen uit de AGF zetten de voornemens van het nieuwe kabinet in perspectief.
Steeds meer huishoudens in voor thuisbezorging
21
Coöperatiezaken 12
Over tien jaar wordt in Nederland vijf tot zeven procent van de
Commentaar 13
voedingsmiddelen online verkocht. De retailers geloven er in en blijven investeren, lieten onderzoekers weten.
The Greenery in beeld
Terugblik op GreenAcademy bij Jumbo Kennismaking met de nieuwe Directeur Marketing Dubbelinterview: ijsbergsla-primeur op Franse markt
12 20 24
14
Online 21 3
ondernemer in beeld
4
Fruitbedrijf Rozendaal
Flexibiliteit sterkste punt van Fruitbedrijf Rozendaal
Volop vertrouwen in Elstar Door de bouw van een nieuw koelhuis en een sorteerhal is Fruitbedrijf Rozendaal in Dronten klaar voor de toekomst. Dat is ook nodig: de opvolgers staan al in de startblokken. Het bedrijf is al vanaf de start in de jaren zeventig overtuigd ‘veiling-lid’. De overtuiging: “Je moet het samen doen om het hoogste rendement te halen.” Rationeel-economische overwegingen voeren de boventoon
rechte kavels en een voedingsrijke bodem. Je moet wel elk
bij de bedrijfsvoering van de broers Henk en Aart Rozendaal.
jaar de balans vinden tussen kilo’s en kwaliteit en alvast
Dat leidt tot een nadruk op de Elstar (80 procent van hun
vooruit kijken naar het volgende jaar. Dat doet een beroep op
appelareaal) en de overtuigde keuze voor The Greenery. “Om
je vakmanschap.”
een succes van je bedrijf te maken en een goed rendement
Rozendaal heeft volop vertrouwen in de concurrentiekracht
te halen, heb je partners nodig”, zegt de jongste broer Henk.
van Elstar, ook voor de komende tien jaar. Hij is te spreken
“Een belangrijke partner is voor ons The Greenery. Tot nu toe
over de inspanningen van de laatste jaren om de appel beter
zijn we over de samenwerking zeer tevreden.”
in de markt te zetten. In het bijzonder de Altijd Raak-campagne bij de start van het seizoen en de bijbehorende, meer
‘Om een succes van je bedrijf te maken, heb je partners nodig’
stringente kwaliteitseisen. “We zijn op de goede weg met het kwaliteitsbeleid en kwaliteitsbewaking. De sterkere nadruk op topkwaliteit is een goed punt. Wij gaan in ieder geval door met dit areaal. Als we een perceel rooien, komt er weer een perceel Elstar voor terug.”
Een ander onderdeel van de bedrijfsfilosofie is een sterke
Junami
nadruk op autonomie. “We kunnen alles zelf”, vertelt Rozend-
Toch heeft hij ook een klein areaal van het nieuwe ras Junami
aal. “Dat maakt ons bedrijf sterk en zeer flexibel. Tot vorig
geplant. “Dat vind ik een heel goede appel. Toch gaan we niet
jaar moesten we nog koelruimte bijhuren. Door de bouw van
meer aanplanten. Omdat we zelf kunnen sorteren, is voor
een nieuw koelhuis kunnen we nu 1.200 ton appels en peren
onze situatie de Elstar in relatie tot het totale bedrijfsrende-
meer opslaan. Ook de sorteerlijn is aangepast. We sorteren
ment nauwelijks te verslaan.
het hele jaar door en dat maakt ons richting afnemers erg
Bij clubrassen sorteer en koel je niet zelf; dat maakt voor ons
flexibel.”
de kostprijs hoger. Tegenover die hogere kosten staat wel een hogere kiloprijs, maar voor onze situatie blijft de Elstar
Vertrouwen
hoger scoren. Ik zie overigens wel brood in de introductie van
Het bedrijf telt 26 hectare, waarvan 19 hectare appel (veelal
goede, nieuwe rassen, omdat de markt en de concurrentie
Elstar en een klein deel Jonagold en Junami) en 7 hectare peer
zich blijven ontwikkelen. Dan kun je zelf ook niet blijven stil-
(Conference en Doyenné du Comice). “Elstar is de appel die bij
zitten. Telers hebben verschillende belangen; daarom moet de
ons het meeste rendement oplevert. Dat komt door een com-
afzetstrategie voor zulke rassen onder centrale regie worden
binatie van veel kilo’s per hectare plus een goede kwaliteit.
ingevuld. Samen sta je sterker. Het is de enige weg om exclu-
De omstandigheden hier in Oostelijk-Flevoland zijn gunstig:
sieve rassen te promoten.”
5
ondernemer in beeld
In het kort Bedrijf: Fruitbedrijf Rozendaal Eigenaren: Henk en Aart Rozendaal Lid coöperatie sinds: 1979 Soort product: appels (Elstar, Jonagold, Junami) en peren (Conference, Doyenné du Comice) Totaal areaal: 26 hectare Aanbod: vrijwel jaarrond Afzet: via The Greenery Website: www.verseoogst.nl/telers/ rozendaal
Telersvertegenwoordiging
Strenge vorst
Rozendaal zit in de Product Advies Commissie (PAC) Hardfruit
Voor veel fruitbedrijven in Flevoland was 2012 een moeilijk
en in de werkgroep Elstar, Jonagold en Golden. Deze rasge-
jaar. De combinatie van zacht weer vroeg in het jaar, gevolgd
richte werkgroepen adviseren The Greenery op het gebied van
door zeer strenge vorst begin februari, heeft voor veel schade
afzet, marketing en kwaliteit en denken mee over de inhoud
gezorgd. “Bij de appels ontsprongen we de dans; we oogstten
van de productplannen. Binnen de PAC zijn de strategie van
volle bak. Maar bij de peren hadden we een magere oogst en
de Productunit Hardfruit en zaken als tarieven en heffingen
in de jonge aanplant zien we bomen die achterblijven. Een
onderwerp van gesprek. “We willen in een goede samenwer-
aantal onderstammen is kapot gevroren. Dat vergt een herin-
king met onze afnemer groeien in de hardfruitketen, met
deling van het perceel: bomen rooien en opnieuw bij elkaar
het doel een zo hoog mogelijk rendement voor de achterban.
zetten. Daarnaast moeten we nieuwe bomen aanplanten.
We zijn in de werkgroep en in de PAC met een gevarieerd
Gelukkig kun je peren goed verplanten. We kopen volgroeide
gezelschap, alle ‘soorten’ telers zijn vertegenwoordigd. The
bomen van een collega in de buurt.”
Greenery betrekt ons er goed bij, en dat is natuurlijk ook nodig. Ze weten op deze manier ook wat er onder de telers
Her en der in het land komt de clustering op: telers die niet
leeft. Je moet altijd een match maken tussen de verschillende
zelf kunnen koelen en sorteren, gaan samenwerken. Zo druk-
individuele belangen van ondernemers, van de afzetorgani-
ken ze gezamenlijk de kosten. “Dat is voor ons geen optie.
satie en van de klanten. Ik vind dat problemen – als die zich
We kunnen zelf goedkoper koelen en sorteren en we willen
voordoen – goed opgelost worden. Voorwaarde is dan wel dat
maximaal kunnen inspelen op de wensen van de klant. Elk
je je meldt als er iets speelt. Je bent er zelf bij. Als je aan de
jaar maken we samen met The Greenery een Product Business
bel trekt, kun je verwachten dat er met je belangen rekening
Plan voor het hele seizoen.”
wordt gehouden. Anders niet.”
6
kalender
In petto Agenda-informatie over evenementen, beurzen, conferenties, productbijeenkomsten, workshops en andere bijeenkomsten.
Januari
Februari
Maart
8 – 10 januari 2013
6-8 februari
14 maart
Tuinbouw Relatie Dagen
Fruit Logistica
Coforta Dag
Hardenberg
Berlijn
26 maart 9 januari
18-27 februari
Uitreiking Tuinbouw Ondernemersprijs
Grüne Woche
Met de genomineerde Coforta-leden
Berlijn
Ledenraad
Kwekerij Loos en tomatenkwekerij Gebr. Duijvestijn.
9 januari
19 – 21 februari
Coforta Dag
Tuinbouw Relatie Dagen
De 16e Coforta Dag wordt op 14 maart
Gorinchem
2013 gehouden. Een dag waar alle leden van Coöperatie Coforta en hun partners
Landelijke Aardbeiendag
10 januari
26 februari
worden uitgenodigd. Deze dag wordt
Productbijeenkomst asperges
gecombineerd met de Ledenvergade-
International Soft Fruit conference
ring die dan voor het eerst gehouden
1931-congrescentrum Brabanthallen
wordt. Tom van ‘t Hek is wederom de
www.softfruitconference.com
dagvoorzitter. Een datum om alvast in
Fruit Logistica Januari en februari
De 21e editie van de Fruit Logistica in
SAP-bijeenkomsten voor telers
Berlijn telt meer dan 2.500 standhouders
de agenda te noteren.
uit 84 landen. Waaronder The Greenery, die tijdens deze belangrijke AGF-beurs natuurlijk niet wil ontbreken.
SAP-bijeenkomsten Alle telers worden uitgenodigd voor een bijeenkomst die in het teken staat van de ingebruikname van het SAP-systeem. SAP is een softwareprogramma dat belangrijke bedrijfsfuncties samenbrengt: inkoop, verkoop en logistiek. Het systeem draagt bij aan een goede regie van de totale keten en het optimaliseren van de logistiek. Houd uw mailbox dus in de gaten; er volgt binnenkort een uitnodiging met meer informatie.
7
kort nieuws
Kort Nieuws
Begin en einde van de keten verbonden Coforta-telers Rietveld (hardfruit), Greenco (tomaten), Van de Vorle (paddenstoelen) en Jong Fruit (aardbeien) ontvingen in november zo’n driehonderd AGF-specialisten uit de Jumbo-winkels op hun bedrijf. De ‘eerste’ en de ‘laatste’ schakel in de keten staken veel van elkaar op.
“Onze gasten waren AGF-medewerkers die
creëerden we een unieke gelegenheid om de
praktische, operationele zaken aan de orde.
verantwoordelijk zijn voor het bestellen
eerste en de laatste schakel van de keten bij
“Wij hebben van de gelegenheid gebruik
van groente en fruit en voor de presentatie
elkaar te brengen.”
gemaakt om de AGF-specialisten van Jumbo nog wat meer vertrouwd te maken met de
en kwaliteit hiervan op de afdeling”, legt
telerspraktijk”, vult Christ aan.
accountmanager Christ Spierings van The
In zes dagen tijd zijn er twaalf bijeenkomsten
Greenery uit. “Jumbo heeft inmiddels meer
gehouden. Door de category-manager van
dan driehonderd winkels en houdt met
Jumbo werd het Jumbo-beleid voor de pro-
“Tijdens een rondleiding legden de telers uit
regelmaat het zogenoemde Rollend Regio
ductgroep AGF uitvoerig belicht. Zo kwamen
hoe het product wordt geteeld en wat hierbij
Overleg, waarbij de AGF-medewerkers wor-
onder andere het gebruik van UC-codes – de
komt kijken. De afstand tussen teler en retai-
den bijgepraat over het Jumbo-beleid. Door
uithaalcode, die weergeeft tot welke dag een
ler werd er flink door verkleind.”
deze bijeenkomsten bij onze telers te houden,
product in het schap mag liggen - en andere
“De ogen gingen soms wijd open…” “Ik heb vier keer een groep zo’n 3,5 uur over de vloer gehad”, laat aardbeienteler Rob van der Wouw weten. “Het was erg nuttig. De rondleiding werd erg gewaardeerd en ik heb de indruk dat de Jumbo-medewerkers er behoorlijk wat van hebben opgestoken. Bijvoorbeeld over onze jaarronde teelt, de duurzame kant van ons werk en de manier waarop we aan geïntegreerde gewasbescherming doen. Zelfs bij een Jumbomedewerker die nog geen vijfhonderd meter bij ons vandaan woont, gingen de ogen soms wijd open. Wat mij betreft doen we dit vaker. Het levert veel nieuwe inzichten en kansen op nóg betere samenwerking op.”
Paddenstoelenhuis als bedrijfspromotie Paddenstoelenteler Van de Vorle in het Noordbrabantse Berghem bedacht een bijzondere manier om het bedrijf te laten opvallen. Er werd onder architectuur een compleet nieuw pand naast het bedrijf gebouwd, dat de naam ‘Het Paddenstoelenhuis’ meekreeg.
8
“Je kunt je bedrijf op de klassieke manier
lenhuis.nl is goed te zien wat er allemaal
het is geen museum voor het product. We
laten groeien of op een andere manier”,
te beleven is. Er worden kookworkshops
willen vooral onze eigen kennis en werk-
legt Marja van de Vorle uit, gevraagd naar
gegeven en rondleidingen verzorgd, er
wijze etaleren. Én onze liefde voor padden-
de reden van de opvallende bedrijfspromo-
kan worden geluncht of gedineerd, er is
stoelen. We hebben hier drie jaar naar toe
tie. “Wij kozen er voor om onze voordeur
een giftshop te vinden, een automaat met
gewerkt, het is geweldig dat we dit huis
te verleggen en onze gasten voortaan op
verse paddenstoelen en er kunnen zake-
uiteindelijk hebben kunnen bouwen. Het
een professionele manier te ontvangen.”
lijke bijeenkomsten worden gehouden.
open huis op 11 november 2012 werd heel
Het Paddenstoelenhuis is 150 vierkante
“Bij alle activiteiten speelt de paddenstoel
druk bezocht, we hebben al verschillende
meter groot en op www.hetpaddenstoe-
natuurlijk een rol”, vult Marja aan. “Maar
boekingen binnen.”
kort nieuws
column
Wagenaar
Dessert met zes soorten peper
Column stapelproducten
The Greenery is een samenwerking aangegaan met het magazine PASSION, waarin trends en ontwikkelingen staan voor en door de top van de horeca in Europa. In het decembernummer geeft chefkok Arne Ramak onder de titel ‘Can you stand the heat?’ een recept voor een gerecht met pepers. Om inspiratie op te doen bracht hij een bezoek aan Westland Peppers. Ramak stelt voor om de peper zó te verwerken dat je niet alleen de hitte, maar ook de aromaten gebruikt om een gerecht ‘op te spicen’. In zijn smaakvolle verslag bij het recept benoemt hij alle producten die hij op het bedrijf van de familie Boekestijn in De Lier tegenkwam. Van pepers die tintelingen bezorgen tot producten voor waaghalzen. Het resulteerde in een recept dat dient om je tijdens koude winterdagen mee
Komend jaar biedt exportkansen
op te warmen. Een dessert waarin maar liefst zes soorten pepers zijn
De afzet van stapelproducten gebeurt sinds 2010 volledig bij
verwerkt: de lemon Chili peper,
Wagenaar, een volle dochter van The Greenery. Een slimme
de Shakira peper, de Jalapeño
zet. Van de witte kool zetten we 95 procent over de grens af,
peper, de Madame Jeanette
met name in Zuid- en Oost-Europa, Duitsland en het Verenigd
peper, de Habanero peper en
Koninkrijk. Dit betekent dat we dagelijks snel moeten scha-
de Naga Jolokia peper. In de
kelen via korte lijnen. Daar is Wagenaar sterk in. De infor-
komende uitgaven van PASSION
matievoorziening over de markt is betrouwbaar, we kunnen
staat meer recepten met
elke dag in heel Europa zien waar de afzetmogelijkheden het
verschillende producten.
grootst zijn. Voor de oogst van het afgelopen jaar zien we perspectief. Weliswaar was die minder groot dan in 2011, maar in concurre-
Inschrijving Nature Counts nog open tot 1 februari 2013
rende productielanden als Duitsland en in Oost-Europa viel de opbrengst ook tegen. Dan komt het aan op slimme organisatie en efficiënt handelen. Dat is bij Wagenaar nu goed geborgd. Het bewaarseizoen eindigt in juni/juli en ik verwacht dat er geen grote voorraden zijn. We hebben dus een goede kans om
Zeventien telers kunnen zich inmiddels houder van het predicaat Nature
in 2013 veel betere resultaten te halen.
Counts noemen. Tijdens de komende Coforta Dag op 14 maart 2013 worden
Ook in het thuisland werken we aan behoud van onze
opnieuw één of meerdere telers toegevoegd aan deze groep koplopers op het
marktpositie. De afzet van kool op de gewone versmarkt is
gebied van duurzaamheid. Inschrijving kan nog tot 1 februari 2013.
hier traditioneel klein, onze levering aan de snijderijen blijft onveranderd groot. Maar we blijven alert op kansen. Intussen
Geïnteresseerde telers die graag hulp krijgen bij de inschrijving kunnen contact
geven we zoveel mogelijk waarde mee aan stapelproducten
opnemen met Nathalie van den Berg (
[email protected]). De
door aandacht te besteden aan de verpakking. Zo hebben we
criteria die worden gehanteerd, zijn terug te lezen op www.thegreenery.com/
voor het kleine, gesealde kooltje inmiddels een constante afzet
naturecounts. Het predicaat Nature Counts wordt toegekend door een onafhan-
weten te realiseren.
kelijke jury van deskundigen aan telers die aantoonbaar duurzamer produceren dan telers die conventionele teeltmethoden gebruiken.
De concentratie van afzet van stapelproducten bij Wagenaar neemt overigens niet weg dat we zeer gericht blijven samenwerken met The Greenery. De stafdiensten blijven ons natuurlijk ondersteunen, maar we werken ook goed samen met een aantal productunits. Als een klant van ons vraagt naar een pallet broccoli, dan gaat die natuurlijk mee. Ook blijven we marktkennis delen. Bijvoorbeeld over de Russische markt. Fer Smit
Verkoper Stapelproducten
[email protected] 9
2012 in beeld 1
Passie
2
2
3 4
1)
Fruit Logistica
2) Cofortadag 3) Introductie grill-concept kastanje-
The World’s FirsT Sweet & SeedleSS PePPer
4) GreensParade Barendrecht KODAK
5) Proefveld Vollegrond 6) Introductie Angello Sweet & See-
46
dless Pepper 7) Sweet Sensation breidt uit
5
Premiere
paddenstoelen
8
Nominated for
KODAK E100G
FRUIT LOGISTICA
8) Nieuwe Nature Counts telers
discover and TasTe our number one masTerpiece aT The angello experience evenT
9) Bio+ tuinkers beste AGF-introductie.
When: 8 & 9 February 2012 From 16:00 To 17:00 Where: syngenTa sTand hall 1.2 c-08
10) Fred&Ed-concept Captain of
9
the Category EXPERIENCE YOUR SENSES
5 10
6
7
10
Jaaroverzicht 2012
11
14
12
13
15
16
17 18 11122119 Red Egg adv Duits HR.pdf
16-02-2012
13:47:38
Trots
20 11) Nieuwe Nature Counts telers 12) Introductie Sweet Pepper Power 13) Kom in de Kas 14) I love Witlof Social Kookboek 15) Libelle Zomerweek 16) EK-actie Tommies 17) Floriade 18) Varend Corso 19) Verse Oogst top 5 Websites van het Jaar 20) Introductie Red Egg 21) Introductie Toffe Peertjes
19
21 11
Coöperatiezaken
Coöperatiezaken Anton van Garderen koppelt input vanuit Afdeling Midden terug.
Ledenraad december besluitvaardig Op de agenda van de Ledenraad van 11 december jl. stond een aantal belangrijke zaken waarover de Ledenraad besluiten heeft genomen. Zo werd een uitvoerige analyse over de aanpassing van de structuur en de werkwijze van de coöperatie afgerond met een unaniem positieve, schriftelijke stemming.
met productunits en de PAC’s een aantal tarieven aangepast, onder andere voor pruimen en asperges. Het voorstel voor de nieuwe tarieven en heffingen is aangenomen.
Statuten en Reglementen Na overleg tussen het bestuur en de afdelingsbesturen en een toelichting
Tarieven en heffingen
op de afdelingsvergaderingen in het afgelopen jaar, zijn de statuten van
Er werden tijdens de Ledenraad kritische kanttekeningen geplaatst bij
de coöperatie en de reglementen van de coöperatie, de geschillencom-
de tarieven en heffingen voor 2013. Onder andere ingegeven door het
missie, de jongerenraad en de PAC’s ter goedkeuring voorgelegd aan de
feit dat voor teeltbedrijven niet alleen de afzetkosten, maar ook tal van
Ledenraad. De stemming was unaniem: 35 voor en 0 tegen.
andere kosten stijgen, terwijl rendementen sterk onder druk staan. In september werden al voorstellen besproken met de Product Advies
Geschillencommissie
Commissies (PAC’s) en de tarieven en heffingen kwamen ook ter sprake
In de geschillencommissie was de heer Van der Veeken aftredend en
tijdens telersbijeenkomsten. Uiteindelijk werden de voorstellen ter goed-
niet herkiesbaar. De heer Van den Bosch was wel herkiesbaar en werd
keuring voorgelegd aan de Ledenraad. Op productniveau werd na overleg
unaniem herkozen.
Green Academy seminar over logistiek op DC van Jumbo
Vers, kwaliteit en korte lijnen De Coforta Green Academy organiseert jaarlijks enkele seminars voor haar leden. Eind oktober was het thema Logistiek. Een flink aantal leden kwam naar het distributiecentrum (DC) van Jumbo in Beilen, voor een seminar over logistiek. Christ Spierings, accountmanager van Greenery Benelux gaf als verantwoordelijke voor Jumbo een toelichting op de ambities die Jumbo heeft met AGF en de groei in de samenwerking tussen
12
Jumbo en The Greenery. Het aantal leveranciers is teruggebracht
Sander Dietvorst en Marc van Brunschot van de afdeling Supply Chain
en de belevering verloopt nu flexibel en snel, zodat de versheid
Management, gaven tijdens het bezoek uitleg over de wijze waarop
van het product toeneemt. Broccoliteler Maarten Botman was
The Greenery haar efficiënte logistiek naar Jumbo heeft ingericht.
één van de Coforta-gasten in Beilen. Hij was onder de indruk van
Maarten Botman stelde vast dat zijn wens naar logistieke efficiency
de efficiency in het DC. “Vers gaat bij Jumbo boven alles. Ze gaan
goed in lijn is met het beleid bij Jumbo. “Ik zorg twee tot drie keer
voor de hoogste kwaliteit. Ik wist niet dat een Jumbo-DC zó groot
per dag voor aanvoer. Negentig procent van mijn product wordt op
is. We hebben veel gezien en ik vond het goed dat er ook ruimte
Tolpoort verladen, dat is voor ons bijna thuis. Wij zien er op toe dat het
was voor discussie. Bijvoorbeeld over de prijsvorming. Ik had de
juiste product, in het juiste fust en voorzien van alle informatie bij het
indruk dat er gehoor was voor ons standpunt dat alleen een kost-
distributiecentrum van de retailer komt.”
prijs plus voor ons een redelijke ‘boterham’ oplevert.”
DC-manager Mark Boelens en manager Vers Robert Kuiper van Jumbo
Coöperatiezaken
Commentaar
Verfrissende verrijking De selectiecommissie buigt zich over zes vacatures in de ledenraad. Eén daarvan is ontstaan door het vertrek van Siem Ruiter. Hij is een warm pleitbezorger voor een snelle invulling van de opengevallen plaatsen. “Een stoel in de Ledenraad is een verlengstuk van je bedrijf. Echt een verrijking. Het is goed om je neus eens buiten de deur te steken. Te veel naar binnen gericht ondernemen werkt niet. Ik weet het: loslaten is moeilijk, maar ook verfrissend. Dit is voor een aantal talentvolle telers een uitgelezen mogelijkheid om het bestuur te beoordelen. Ik heb er veel vertrouwen in dat een aantal kandidaten zich snel meldt. Potentie genoeg in telerskringen.” Kandidaten voor een bestuurlijke functie kunnen zich aanmelden
Aardbeientelers passen goed in nieuwe structuur
bij de voorzitter van de selectiecommissie Bas Feijtel:
Na mijn afscheid van de coöperatie werd mij gevraagd hoe ik terugkijk op
[email protected].
de jarenlange samenwerking en hoe ik de toekomst van de aangesloten aardbeientelers zie. Om met dat laatste te beginnen: ik ben daar positief over. Er staat nu een sterk verkoopteam dat, samen met aangesloten telers,
Selectiecommissie
de turbulente tijden van nu en in de toekomst goed aankan.
Binnen de nieuwe structuur en werkwijze van de coöperatie bestaan geen afdelingsbesturen meer, maar wel een Ledenraad.
Half november kreeg ik tijdens de laatste afdelingsvergadering Zuid als
Om zorgvuldigheid te betrachten bij de voordracht van kandida-
voorzitter een zilveren speld van The Greenery. Een aangename verrassing,
ten voor de Ledenraad is een selectiecommissie voorgedragen,
die ik voel als een grote waardering. Ik had in de nazomer samen met mijn
die bestaat uit Anton van Garderen, Adri Boon, Kees Hendriks
vrouw weloverwogen besloten te stoppen met mijn bedrijf. Een opvolger
en Bas Feijtel. Ze werden schriftelijk gekozen door de Ledenraad
had ik niet, maar gelukkig zet collega-teler Jan van Meer een flink deel van
met vrijwel unanieme stemmen.
mijn bedrijf voort. Zo biedt ons besluit weer nieuwe kansen voor anderen om verder te groeien. Ik kijk terug op een prettige samenwerking die ver teruggaat. Aanvankelijk was het rumoerig, maar dat is inherent aan de sector. ‘Zachtfruit’ wist zich
gaven een rondleiding door het DC. “Het was goed om te
binnen The Greenery goed te organiseren. De nu aangesloten telers hebben
zien dat ook verderop in de keten de voorraden klein en de
een bewuste keuze gemaakt. Ze staan achter de nieuwe structuur en werk-
lijnen kort blijven”, stelde Botman vast. “Er waren vooral
wijze van de coöperatie. Die gaan voor meer rust in de totale organisatie
restpallets aanwezig, omdat de aanvoer op dezelfde dag
zorgen. Er hoeft voorlopig niet meer aan te worden gesleuteld.
het DC weer verlaat.” Kuiper legde uit dat producten steeds korter op het DC staan. Doordat The Greenery de pallets al
Een wijze raad? Als ik daar nu nog op deze plek mee kom, dan ben ik geen
voorziet van een label met alle relevante logistieke informa-
goed bestuurder geweest. De telers die samenwerken met The Greenery
tie, is het aangevoerde product sneller te registreren. Voor-
zijn op de goede weg. Houd die verbinding sterk, is mijn advies. En laat
heen duurde het 45 minuten om een oplegger producten in
The Greenery zo goed mogelijk inspelen op marktontwikkelingen. Bijvoor-
te voeren. Nu kan dat in 15 minuten, omdat Jumbo net als
beeld door met buitenlandse telers slim jaarrond de afzet te combineren.
The Greenery gebruik maakt van SAP. Ik heb nog geen concrete plannen. Als zo’n afscheid achter de rug is, blijf je
In groepjes werd nog gediscussieerd over de onderwerpen
met twee gedachten achter. Enerzijds gaat er een deel van de wereld voor
thuisverladen en prognoses. De broccoliteler uit Wervers-
je open dat je tot voor kort nog niet kende en waar je nieuwsgierig naar
hoof haalde daar nog een verbeterpunt uit, waardoor telers
bent. Anderzijds sluit ik niet uit dat ik nog op de een of andere manier bij
zelf een concrete bijdrage kunnen leveren aan een efficiënte
de sector betrokken blijf. Ik heb veel kennis van de teelt en kennissen in de
keten. “We kunnen goed meedenken over het inplannen
aardbeiensector en mijn belangstelling voor de teelt is er nog steeds. Dus
van acties. Wij zien de aanvoerpieken aankomen en kunnen
wie weet.
daardoor met suggesties komen. Ik geef het nu aan als ik denk dat het moment voor een actie goed is. Dit is echt een
Toon van den Berg,
deelverantwoordelijkheid van de teler.”
Oud-aardbeienteler 13
The Greenery in beeld
Aftellen onder de aardbeien Voor Arno en Sandra Loos kan 2013 niet snel genoeg beginnen. Op 9 januari wordt de Tuinbouw Ondernemersprijs toegekend op de Keukenhof in Lisse. Twee van de vier genomineerden voor deze prestigieuze prijs zijn Coforta-leden: tomatenkwekerij Gebr. Duijvestijn uit Pijnacker en… kwekerij Loos uit Moerstraten. Arno dankt de nominatie aan ‘zijn innovatieve aanpak en zijn aandacht voor duurzaamheid, kwaliteit en een gezond product’.
14
Aftellen onder de aardbeien
15
paneldiscussie
De branchebarometer
De deelnemers:
16
Gert Mulder
Directeur van Frugi Venta, het Groenten en Fruit Handelsplatform Nederland (boven)
Philip Smits
Algemeen Directeur van The Greenery BV (linksonder)
Theo Ammerlaan
Teler van pruimtomaten en bestuursvoorzitter Coöperatie Coforta U.A. (rechtsonder)
Wat betekent het regeerakkoord voor de AGF-sector?
Wat betekent het regeerakkoord voor de AGF-sector? Het nieuwe regeerakkoord kwam snel tot stand. Voor de AGF-sector betekent dit bepaald niet dat automatisch veel bij het oude blijft. In het logboek van de nieuwe bewindvoerders staan veel veranderingen aangekondigd, die ingrijpend zijn, maar ook nieuwe perspectieven bieden. Vanuit drie invalshoeken geven de deelnemers aan deze paneldiscussie hun mening over de werkelijke effecten van de goede voornemens die het kabinet Rutte II heeft. Product- en Bedrijfschappen gaan verdwij-
optreden. We mogen ons gelukkig prijzen dat
belangrijke rol voor landbouw. Daar kunnen
nen, maar het topsectorenbeleid komt
we nog een topsector zijn, want de aandacht
we ook wat mee. Wat de productschappen
sterker naar voren. Het ministerie heeft
die de overheid geeft aan de economie loopt
betreft; het is onvoorstelbaar dat de regering
geen L van Landbouw meer in de naam.
voortaan alleen nog maar via de lijnen van de
voorbij gaat aan het draagvlak bij het MKB. Dat
De wil om in een landelijke samenwerking
topsectoren. Alleen in die programma’s kun je
wordt in de politiek door een minderheid met
aan een gezonde levensstijl en een duur-
nog rekenen op steun.
een verkokerde blik van tafel geveegd. De AGF-
zame samenleving te werken, is groter dan
Het topsectorenbeleid is een lichtpuntje en
sector is er niet in geslaagd om de beslissers
ooit. De land- en tuinbouwparagraaf in het
de desinvestering een donkere wolk. Voor dat
op andere gedachten te brengen.
regeerakkoord is een bonte verzameling
laatste was geen noodzaak.
van plussen en minnen…
Smits: Het is duidelijk een bezuinigingsbegro-
Heeft de sector onvoldoende lobbykracht
Ammerlaan: Ik lees zaken in het akkoord die
ting. Hoopgevend is dat de agrarische sector
ontwikkeld in de afgelopen periode?
echt ingrijpen. De grote vollegrondsbedrijven
als een belangrijke economische motor voor
Ammerlaan: In ieder geval onvoldoende focus.
worden bijvoorbeeld geconfronteerd met een
Nederland wordt beschouwd. In het regeer-
De sector was zelf ook te verdeeld. Een onder-
rechtstreekse lastenverzwaring, omdat ze het
akkoord staat verder dat boeren en tuinders
nemersenquête leverde in dit opzicht ook te
voordeel van de rode diesel kwijtraken. Dan
ruimte moeten krijgen om te ondernemen en
weinig op.
praat je gauw over vijf- tot tuinduizend euro extra lasten per jaar. Ook over zaken die voor alle productgroepen van belang zijn, zoals het topsectorenbeleid, worden doorgezet. Maar wat levert dat nu concreet op? Mulder: De lastenverzwaring voor de productiesector wordt onderschat. En het econo-
Gert Mulder:
‘De AGF-kennis bij de overheid zal afnemen. De uitdrukking wie het weet mag het zeggen zal herleven.’
mische landschap verandert fors. Vooral de desinvestering in de productschappen (PT’s) is ingrijpend. De PT’s zijn tegen een beton-
recht hebben op een fatsoenlijke beloning. Ik
Mulder: In het GreenPort Holland bestuur zit-
blok aangereden. De sector moet alleen al
vind het ook positief dat het kabinet Rutte II
ten twaalf bestuurders met nogal verschillende
20 miljoen reserveren om het Productschap
naar een groene economie wil doorgroeien.
deelbelangen. Daar is geen eensluidende lijn
Tuinbouw te kunnen ontmantelen. Mochten er
Dat sluit goed aan op de initiatieven uit de
uitgekomen. De politiek wil directe democra-
nog reserves overblijven, dan vrees ik dat die
sector in de afgelopen vijftien jaar op dit
tische controle hebben over alles wat burgers
rechtstreeks de staatskas instromen.
gebied. Wat verder opvalt: een minister van
wordt opgelegd. De productschappen stonden
Tegelijkertijd zoekt de regering naar een
Buitenlandse handel en Ontwikkelingssamen-
daar te ver vandaan.
nieuwe structuur waarin zelfbewuste sectoren
werking. Een duidelijke verzakelijking bij het
Smits: We moeten in de spiegel kijken. De
daadkrachtig, innovatief en creatief kunnen
aanwenden van ontwikkelingsgeld, met een
sector reageerde gewoon te laat. Toen het
17
paneldiscussie
Philip Smits:
‘Hoopgevend is dat de agrarische sector als belangrijke economische motor wordt beschouwd.’ bijna onomkeerbaar was, kwam de lobbytrein
meer onze natuurlijke gesprekspartner. We
overheid was bijvoorbeeld alleen mogelijk als
ineens snel op gang. Uiteindelijk is het niet
moeten ons ook richten op Volksgezondheid
het geld werd besteed bij een kennisinstelling.
gelukt. Het zal nu lastig zijn om als sector
en Sociale Zaken. Er zal aandacht komen voor
De spelregels veranderden te vaak. Toch is het
innovatieprogramma’s te financieren als het
armoede. Ik sprak iemand van de Voedselbank
topsectorenbeleid in essentie heel goed van
collectieve heffingsmechanisme niet langer is
en die zei: eenmaal bij ons gaat men pas goed
opzet. Er is een fantastische uitvoeringsagenda
georganiseerd.
eten…
gemaakt, een mooie route om per sector goed
Ammerlaan: Ik onderschrijf het belang van
te kunnen reageren op komende uitdagingen.
De veranderingen in de benaming van
nieuwe partners. Het ministerie van Volks-
Die uitdagingen kunnen we via dit beleid
departementen en bewindvoerders, zijn
gezondheid en AGF, daar ligt een natuurlijke
effectiever op pakken dan voorheen via de
die verfrissend of verwarrend?
link. De vraag is of we genoeg de aandacht op
productschappen.
Smits: Het lijkt me voor de buitenwereld
ons kunnen vestigen en of we steun kunnen
Smits: Ik heb onlangs ervaren wat het betekent
vooralsnog verwarrend: de Europese ministers
verwachten. Ik denk dat het wel belangrijk is
om voor subsidie de hele molen bij het top-
van Landbouw zien uit de Nederlandse hoek
dat alle belangenbehartigers in de Groente- en
sectorenbeleid door te gaan. Het indienen van
ineens een minister van Buitenlandse Handel
Fruitsector gezamenlijke kracht ontwikkelen.
een aanvraag was erg ingewikkeld. Maar goed,
aanschuiven.
DPA, Frugi Venta en LTO moeten met één stem
er is een agenda en er is wat geld. De overheid
Mulder: Onlangs was er een missie naar
spreken.
wil nog wel initiëren, maar het bedrijfsleven
Turkije. In dat land weigerde de minister van
zal nadrukkelijk moeten meedoen.
landbouw onze minister van Buitenlandse
Intussen biedt het topsectorenbeleid het
Mulder: Ik verwacht dat rond een aantal
Handel te ontvangen… Nederland excelleert
nieuwe perspectief.
thema’s projecten met publiek/private samen-
niet in economische diplomatie. Het is positief
Ammerlaan: Ik zit in één van de ondernemers-
werking van de grond komen. Partijen als DPA,
dat er een minister van Buitenlandse handel
platforms van het PT. Daar waren we net van
Frugi Venta en LTO gaan die projecten beheren.
is benoemd, maar we moeten nog zien dat
de kant af toen er een brief kwam dat we
Dan worden de lijnen naar de ondernemers al
de positionering van die minister tot goede
moesten stoppen. Nu de PT-geldstromen ver-
een stuk korter.
effecten gaat leiden.
dwijnen, moeten we elkaar gaan vinden in het
Ammerlaan: Dat is hoopgevend. De sector is
Landbouwbeleid zal minder goed worden
topsectorenbeleid. Dat gebeurt nog te weinig.
nog zoekende. Het duurt nog even voordat
beheerd. Begrijp me goed: dat levert ons
Er is maar een kleine groep van betrokkenen.
we het topsectorenbeleid in de AGF collec-
geweldige kansen op, want de AGF-kennis bij
Hoe kunnen we aansluiten en in aanmerking
tief omarmen. Daarna kunnen we zelf gaan
de overheid zal afnemen. De uitdrukking ‘wie
komen voor stimulering van bijvoorbeeld
aanjagen.
het weet mag het zeggen’ zal herleven. Zorg
innovatie? Ik heb nog moeite om houvast te
Smits: Het grote gevaar is wel dat door de
dus voor een goede, onafhankelijke onderbou-
krijgen.
veranderende politieke windrichting er snel
wing, dan kan de overheid ook makkelijker
Mulder: Dat is begrijpelijk. Het topsectoren-
nieuwe initiatieven ontstaan om met publieke
reageren. De AGF heeft prachtige oplossingen
beleid is moeizaam gestart. Het moest van
en private steun de sector verder te helpen,
voor maatschappelijke vraagstukken waar we
de ondernemingen komen, maar die kwamen
maar dat de achterban daar te laat bij wordt
voor staan. Bijvoorbeeld op het gebied van
in een procedure-wolk terecht, die niet werd
betrokken. Het draagvlak moet er van meet
gezonde voeding en duurzaam ondernemen.
uitgelegd. De weg is nog te onduidelijk, net
af aan zijn! Het aantal ondernemers neemt af,
Het ministerie van Economische Zaken is niet
als de financiering. Deelfinanciering vanuit de
bedrijven worden groter en complexer. Ondernemers worden ook mondiger. Ze accepteren
Topsectorenbeleid
18
geen instituten meer waar je kritiekloos aan bijdraagt.
Het kabinet Rutte 1 wees in het voorjaar van 2011 negen topsectoren aan. Sectoren
Ammerlaan: Je krijgt steeds meer projecten
waarin Nederland wereldwijd sterk staat. Tuinbouw is er één van. Greenport Hol-
waar niet meer uitsluitend de primair betrok-
land behartigt de belangen van de totale tuinbouwsector. In het voorjaar van 2012
ken bedrijven uit een sector aan bijdragen,
diende Greenport Holland een uitvoeringsagenda 2012-2016 (innovatiecontract) in bij
maar bijvoorbeeld ook de toeleveranciers. Doe
de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Dit leverde 60 miljoen
maar mee en pluk niet alleen de vruchten als,
euro aan publiek geld op, dat kon worden opgeteld bij de 130 miljoen euro die de
in ons geval, de telers de kastanjes uit het vuur
sector zelf aan private middelen ophoestte.
hebben gehaald.
Wat betekent het regeerakkoord voor de AGF-sector?
V.l.n.r. Theo Ammerlaan, Gert Mulder en Philip Smits.
Dus de boodschap is meer dan ooit:
status en kansen te danken die het mogelijk
heid te geven om verder te vernieuwen. De
aansluiten!
maken om in te haken op nieuw regeringsbe-
regering wil stoppen met de productschappen.
Smits: Dat is nooit anders geweest, maar het
leid.
Maar dan kun je de rekening niet uitsluitend bij de sector neerleggen. Dat kan de overheid
is belangrijker dan ooit dat echt iedereen meedoet.
Wat zou de nieuwe regering in 2013 de
compenseren met extra geld voor het topsec-
Mulder: Ik geef een voorbeeld: de uientelers.
hoogste prioriteit moeten geven om de
torenbeleid. En dat geld moet niet uitsluitend
Een sector die heel erg op de centen is. Drie
positie van de AGF-sector verder te ver-
naar de kennisinstellingen vloeien, maar ook
cijfers achter de komma. Toch willen we heel
sterken?
naar de toepassing, de bedrijven die innovatie
graag de collectiviteit sterk overeind houden.
Smits: Laat het topsectorenbeleid begrijpe-
naar de markt brengen.
Ze vinden het niet erg dat er ‘free riders’ zijn
lijker en toegankelijker worden. Het zegt de
Smits: De overheid trekt zich al jaren terug.
– partijen die niet meebetalen aan innovatie
teler nog veel te weinig. En maak waar wat er
Er zou een stevige brancheorganisatie moeten
– maar ze draaien elke euro die ze investeren
wordt belooft. Als de regeldruk voor onder-
komen, die zowel de handel als de primaire
twee, drie keer om. Dat moet Frugi Venta ook
nemers verminderd kan worden, doe het dan
producenten kan vertegenwoordigen, met een
leren. Ik kan op dit moment niet anders dan aan m’n achterban vertrouwen vragen. Ik zie wegen om met minder middelen meer te gaan doen. Meer business wise, meer ondernemersgericht. Er is wetenschappelijk bewezen dat bij sectoren die collectief goed zijn georgani-
Theo Ammerlaan:
‘Op een intentie om te vereenvoudigen heb ik de regelgevers nog niet kunnen betrappen.’
seerd het rendement op bedrijfsniveau beter is en de vooruitzichten gunstiger. Daarom is de Nederlandse tuinbouw een topsector
ook. Ik hoor nog veel te vaak van onze leden
duidelijke visie. Een partij die hét aanspreek-
geworden. Mijn zorg is dat de rendementen
dat ze keihard tegen regelgeving aanlopen als
punt van de sector is voor de overheid.
te ver onderuit zijn gegaan. Het product heeft
ze willen investeren.
Ammerlaan: Ik denk dat we die wens met z’n
veel van z’n waarde verloren. We zijn te veel
Ammerlaan: Mee eens. Richt dus één loket
drieën onderschrijven.
richting massa en bulk afgegleden, terwijl we
in. Telers worden steeds weer met andere
Mulder: Zeker, ik zou er heel wat voor over
juist bij uitstek topproducten kunnen leveren.
partijen geconfronteerd. Met de intentie om
hebben om de AGF met één stem richting
Smits: Het komt aan op het clusteren van
regels de versoepelen en te vereenvoudigen.
overheid te laten spreken. Gelukkig lopen er
kracht. Het moet gezamenlijk, dus met
Maar op die resultaten heb ik de regelgevers
momenteel initiatieven. We hopen hier in
de onderzoeker, de veredelaar, de teler, de
nog niet kunnen betrappen.
het voorjaar van 2013 gezamenlijk mee naar
distributeur, de marketeer en de retailer. Aan
Mulder: De grote desinvestering moet gecom-
buiten te kunnen komen.
de kracht van dit collectief hebben we onze
penseerd worden om de sector de gelegen-
19
Kennismaking
Nieuwe Directeur Marketing Ingmar van den Doel is vastberaden:
“Groente en fruit moet bovenaan elk boodschappenlijstje” De nieuwe Directeur Marketing van The Greenery is een kind van de keten. Ingmar van den Doel (43) groeide op tussen de stellingen van een 4=6 Plus supermarkt die zijn ouders leidden in het Brabantse Halsteren. De lijnen naar de bron van AGF-producten waren kort. Zijn ooms teelden witlof en peen en opa was commissionair in aardappelen en uien. Hij kreeg zelf groene vingers op de groenteafdeling van de supermarkt, want alle versafdelingen kenden toen nog bediening. Na zijn studie bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit volgde elf jaar Nutricia Nederland en zeven jaar Struik Foods voordat hij begin september bij The Greenery startte.
Bij Nutricia kon Van den Doel zijn loopbaan in marketing starten. Eerst in de buitendienst, later als brandmanager in drinks zoals Chocomel en Zonnatura producten. Na zeven jaar kwam het verzoek van Nutricia Nederland om voor de babyvoedingsdivisie te gaan werken. Vier jaar lang deed hij de marketing voor merken als Olvarit en Bambix. In 2005 kwam de vraag of hij bij Hans Struik wilde komen praten. “Nutricia was beurs-
Ingmar van den Doel
genoteerd en volledig merk-georiënteerd. Struik Food is een familiebedrijf met een totaal andere cultuur. De snelheid in de
je vindt, breng je maar naar de politie, zeg ik altijd. Het gaat er
besluitvorming, de private labels en de internationale dimen-
om wat voor een consument en voor de klant relevant is. Als
sies overtuigden mij en ik maakte de overstap. Struik opereert
je voor die twee partijen toegevoegde waarde weet te leveren,
onder andere in het Verenigd Koninkrijk onder de naam Ye Olde
dan kun je succesvol opereren.”
Oak. Een merk met een vergelijkbare positie als Unox in Nederland. Ik heb meegewerkt aan een mooie groeiprestatie: ruim
Van den Doel wil de teler naar de winkel brengen en de winkel
zestig procent marktaandeel op de lokale markt van hotdogs.”
naar de teler. “Ik denk bijvoorbeeld dat wij category management op korte termijn veel verder moeten ontwikkelen. Het
Beleving
verbaast mij als consument al jaren hoe weinig beleving, kwa-
Na zeven jaar Struik is hij nu sinds 1 september 2012 Directeur
liteit en uitstraling je in het AGF-schap bij sommige supermark-
Marketing bij The Greenery. Was de verleiding weer groot? “Ik
ten aantreft. Ik mis er vaak de passie die ik wel aantref in een
zat in de houdbare producten. Maar diep van binnen ben ik er
groentespeciaalzaak. Daar zie en merk je de liefde en passie
van overtuigd dat je voeding moet zien, voelen en ruiken. Bij
voor het product.”
AGF is de beleving heel belangrijk. De grote betrokkenheid en
20
samenwerking met meerdere internationale retailpartners vind
Een aantal retailketens probeert inmiddels de beleving op de
ik erg interessant. De uitdaging in AGF is voor mij belangrijk.
groente- en fruitafdeling te verbeteren, en met succes, weet
Er zijn nog zóveel mogelijkheden in de AGF.”Al tijdens zijn
Van den Doel. “Onder andere door de teler weer in beeld te
eerste ervaringen liet hij dan ook vaste overtuigingen doorklin-
brengen. Prima. Kennis, kunde en passie terug in de winkel.
ken. “De interne ‘ik vind factor’ dring ik graag ver terug. Wat
Ik zie het liefst in elke supermarkt altijd minimaal één AGF-
onlIne
specialist die dit kan overbrengen, de klant kan adviseren en productkennis heeft. Tender, love and care, daar gaat het om. Laat die consument niet met vragen rondlopen!”
Online
Eerste stap “Ik heb inmiddels zo’n tien teeltbedrijven bezocht en keek m’n ogen uit. Ik weet zeker dat de consument in de winkel maar weinig benul heeft van de wijze waarop de teler tegenwoordig zijn vak beleeft, met vakmanschap en passie voor zijn product. Terwijl die factor juist zo goed het aankoopgedrag in de supermarkt kan beïnvloeden. In de huidige tijd is dát de eerste stap naar meer volume. De consument kan minder besteden, zal
‘Week van de Spruit’ om te smullen
minder buiten de deur eten en meer thuis gaan koken. Maar
In de Week van de Spruit, een initiatief van Thuisafgehaald en The Greenery,
dan staat die consument ineens voor de basisvraag: hoe maak
werd de consument uitgedaagd om te koken met spruitjes en ervaringen te
ik een lekkere en gezonde maaltijd? Daar is verleiding voor
delen met de buren. De actie liep van 26 november tot en met 2 december
nodig. Die ontstaat op de plek waar je koopt. Zorg daar dus
en zette het spruitje weer helemaal op de kaart.
voor meer sampling, productdemonstraties en toelichting van de specialist.”
Thuisafgehaald en The Greenery delen hun visie op het stimuleren van gezond eten en het tegengaan van voedselverspilling. Een week voor de
The Greenery en de aangesloten telers moeten in dit proces
actie ontvingen 106 deelnemers een nieuwsbrief met tips en informatie over
afgewogen differentiëren, vindt Van den Doel. “Lever de basis-
spruitjes. In totaal zijn 216 unieke maaltijden met het woord spruit/ spruitjes/
producten, waarbij het volume voorop staat en bedien ook
spruiten of spruitjesstamppot gedeeld.
niches. Ik zie zeker mogelijkheden voor de verdere ontwikke-
Het grote publiek reageerde massaal. Er werden 48.798 e-mails verstuurd
ling van merken. Voorbeelden zijn de concepten Tommies en
over spruiten en Thuisafgehaald.nl en Verseoogst.nl konden in totaal 600.000
Fred&Ed. Deze concepten zijn flink gegroeid in het afgelopen
unieke pageviews noteren. Een video van twee koks op bezoek bij spruitjes-
jaar en er zijn steeds meer producten aan de formule toege-
teler Gebroeders Herbert werd 531 keer bekeken.
voegd. Het zijn merken met een mooie specifieke doelgroep, waar de moeders graag iets extra’s voor over hebben. De pro-
Ik ben gek op spruiten, mijn vriend ook. Als het aan hem ligt eten we het
ducten bevorderen immers de gezondheid van hun kinderen.”
elke dag en het maak hem echt niet uit op welke manier. nu wel een idee wat ik ga maken, roerbakspruitjes met peper en ketchap jummie
Ambities Stel dat hij bij The Greenery ook minstens zeven jaar in functie
Eerst koken/blancheren. Dan de wok in. rookworst of gebakken spekjes
blijft, waar staat hij dan in 2019? “Het zou fantastisch zijn als
erbij en plakjes banaan!!
AGF dan standaard bovenaan elk boodschappenlijstje staat. Groente en fruit bepalen de dag. Dat was ooit zo en dit besef
Ik doe mee aan ‘de week van de spruit’ -> Gestoomde spruitjes met
moet terug. Als we dan ook enkele merkproducten vanuit The
geitenkaas, peer en amandelen @thuisafgehaald
Greenery als echte koplopers in het schap hebben liggen, ben ik helemaal tevreden. Een goed voornemen voor 2013 is dat we willen starten met een Greenery-consumentenpanel. Onze ideeën snel aan hen voorleggen en reacties meteen omzetten
Top 5 recepten op Verseoogst.nl
in acties. We moeten naar voren, de consument verleiden en
1. Couscoussalade met spruiten en chorizo (576 keer bekeken)
oplossingen bieden met onze fantastische producten.”
2. Italiaanse spruitjes in kruidige tomatensaus (230) 3. Sajur Lodeh (213) 4. Spruitjes in de magnetron (147) 5. Spruitjes uit de oven (96)
21
achtergrond
Food retailers blijven investeren in techniek en distributie
Snelle thuisbezorger van vers bereikt steeds meer huishoudens Het verkopen van levensmiddelen via internet wint langzaam maar zeker terrein bij de consument in retailland. Nederland behoort niet tot de koplopers op het gebied van online boodschappen doen, maar toch groeit ook hier bij alle betrokken partijen de belangstelling. Nu zetten de Nederlandse supermarkten minder dan een procent om via internet, maar over tien jaar zal toch vijf tot zeven procent van de omzet worden verkocht via de thuisbezorg- of afhaalservice van de retailer.
Over dit toekomstbeeld hield onderzoeker Kirsten Huijgen,
alle Nederlandse huishoudens ooit online levensmiddelen
verbonden aan de EFMI Business School, een academisch
gekocht.”
kennisinstituut voor de levensmiddelensector, een presentatie tijdens de laatste Coforta Jongerenraadbijeenkomst. Het was
Toch staan de ontwikkelingen in ons land nog in de kinder-
een samenvatting van een onderzoek dat ze eind 2011, begin
schoenen vergeleken met de ontwikkelingen in bijvoorbeeld
2012 deed naar de ontwikkeling van online verkoop van levens-
het Verenigd Koninkrijk. Dat kan Kirsten simpel verklaren. “In
middelen bij retailketens in binnen- en buitenland en hun
dat land zijn alle grote retailers er al veel langer actief mee. De
leveranciers. Met de titel What’s going on in the online food
winkeldichtheid is er bovendien minder groot dan in ons land.
retail? deelde de gastspreker zes inzichten met de
Bovendien is het online betalingsverkeer er sinds lange tijd
volle zaal.
goed afgestemd op de online koper en voor de retailers zijn de marges op online verkoop daar hoger dan hier.”
Volhouders Ze begon met de belangstelling die er al heel lang is voor
Investeren
online food verkoop. “Al in 1990 waren er in ons land initia-
De online verkoop van voedingsmiddelen heeft in Nederland
tieven. Met wisselend succes. Maar de laatste jaren neemt
dus nog een flinke weg te gaan. Dat was het tweede inzicht
het echt een vlucht. De voortschrijdende techniek en nieuwe
dat Kirsten met de zaal deelde. “De groeiverwachtingen zijn
inzichten op het gebied van distributie – hét grote struikel-
hoog en gaan dwars tegen de economische crisis in. Albert
blok – zorgden daarvoor. Inmiddels heeft acht procent van
Heijn investeert nog fors in online verkoop en kan met thuisbezorging en afhaalservice inmiddels ongeveer 63 procent van de Nederlandse huishoudens bereiken. De totale online food bestedingen liepen in 2011 naar schatting op naar 200 miljoen euro. Ten opzichte van 2010 een toename van 8 procent.” De derde vaststelling van Kirsten is dat de groei onafwendbaar is. “In 2021 zal 5 tot 7 procent van alle supermarktomzet online worden verkocht. Nu is dat nog 0,7 procent. De Britten zitten momenteel al op bijna 4 procent. Met deze getallen wil ik trouwens de optimistische voorspellingen van andere deskundigen temperen. Sommigen voorspellen dat in 2025 uiteindelijk de helft van de supermarktomzet online wordt gemaakt. Dat is onrealistisch.”
22
onlIne boodschappen doen
Slechts 8% Nederlanders heeft ooit online boodschappen gedaan reizen
40%
kleding en sportart.
34%
tickets voor evenementen
31%
boeken
30%
films en muziek
17%
software
16%
elektronische producten
16%
levensmiddelen
8%
Levensmiddelen 19% 10% 8% 6% 6% 3%
Bron: Eurostat, mei 2012
Winstgevend
Alle goede wil ten spijt, er moeten toch nog flink wat hordes
Het neemt niet weg dat online verkoop van voedingsmiddelen
worden genomen voordat online verkoop van voedingsmiddelen
op termijn winstgevend kan worden. De vierde stelling van
in Nederland echt betekenis krijgt. Dit was het laatste inzicht
Kirsten. “We weten allemaal dat vele initiatieven het in het
dat Kirsten met de Jongerenraad deelde. “Er zijn nog vele uit-
verleden niet hebben gered. Maar één van de koplopers in de
dagingen. Er moet onder klanten nog kritische massa worden
UK - nota bene een pure player dus geen winkels - is inmiddels
opgebouwd op het gebied van bestellingen. Dat gaat lukken
al operationeel winstgevend. Dat is daar vooral het gevolg van
door vertrouwen op te bouwen. Met kwaliteitsproducten die
de toegenomen schaalgrootte, waardoor de distributiekosten
keurig op tijd worden geleverd en veel aandacht voor marketing
per order konden dalen. In Nederland is de online verkoop trou-
en mond tot mond reclame. Voldoende schaalgrootte en de
wens nog niet rendabel.”
voortschrijdende techniek zullen er voor gaan zorgen dat het uiteindelijk ook in ons land mogelijk wordt om op termijn een
Met haar vijfde stelling gaf Kirsten aan dat er meer wegen zijn
meer kostenefficiënt distributiemodel op te bouwen.”
die naar Rome leiden. “Er ontstaan steeds meer business modellen en wij hebben geconstateerd dat ook meerdere modellen succesvol kunnen zijn. Orders kunnen op verschillende manieren worden verzameld. Bijvoorbeeld via het store picking
Kennis en spreiding
model, waarbij bestellingen worden verzameld in een winkel.
“Het is goed dat er aandacht is voor online verkoop”,
Of bij een DC van de retailer. De retailer kan ook bij bezorging
zegt Bas van den Berg van Champiberg in Boekel.
voor verschillende routes kiezen: zelf bezorgen of dat aan een
“Het verhaal van Kirsten was echt een verhaal over de
externe partij overlaten. Daarnaast kan de retailer ervoor kiezen
toekomst. Ik vind dat The Greenery de trends op het
de klant de producten zelf op te laten halen bij een pick-up
gebied van online goed moet blijven volgen. Zo kan
point. Voorlopig geeft de Nederlandse consument nog sterk de
de organisatie vragen van retailers of andere partijen
voorkeur aan thuisbezorging. En dat is nu net de meest kost-
goed beantwoorden. Laat The Greenery vooral zo
bare vorm van distributie…”
intensief mogelijk samen met de retailer optrekken. Het gaat inmiddels om ‘the last mile’, het laatste
Op de hoogte
stukje naar de consument. Dat is nog een enorme
Uit de reacties tijdens haar presentatie maakte Kirsten op dat
uitdaging. The Greenery heeft de kennis al, nu moet
The Greenery de ontwikkelingen nauwgezet volgt. “Ik merkte
de match met de mee-innoverende teler volgen. Ik
dat de vertegenwoordigers van The Greenery, maar ook veel
weet zeker dat deze telers er zijn binnen de coöpera-
telers, weten wat er speelt en ik weet nu dat de organisatie in
tie. Wellicht dat die zeven procent omzetaandeel voor
staat is om een totaalaanbod van AGF snel en vers bij de online
online in tien jaar iets te ambitieus is. Maar groeien
food retailers te krijgen.”
gaat het absoluut. En wie nu het kleine niet eert…”
23
Dubbelinterview
In oktober hadden twee Nederlandse producenten een local for local primeur met ijsbergsla voor de Franse markt. De eerste teelt in Verdun sur Garonne, zo’n vijftig kilometer ten Noorden van Toulouse, was zeer leerzaam voor de Greenery-telers Ursum-Zuurbier en Pater Broersen. Maar ook voor Hoogsteder Groente en Fruit, een volle dochter van The Greenery, die verantwoordelijk is voor de verkoop op de Franse markt. Hoogsteder maakte commerciële afspraken met een grote, nieuwe klant: de Franse supermarktketen Carrefour.
Dave Smit, firmant Pater Broersen en slateler in Noord-Holland en Zuid-Frankrijk:
‘De eerste winst is een lang Frans afzetseizoen voor onze ijsbergsla’ “Hoogsteder vroeg of wij interesse hadden voor dit project. Nadat we in Verdun sur Garonne zijn gaan kijken en na een gesprek met de landeigenaar, maakten we een kostenmodel. We zochten de juiste rassen voor de grond en het klimaat en we brachten de groeidagen in kaart. Begin augustus zijn we gestart met planten en in oktober konden we de eerste ijsbergsla oogsten.” “In Nederland hebben we het met 250 hectare prima voor elkaar, maar het was daar met 10 hectare echt pionieren. Letterlijk en figuurlijk vanaf de bodem opbouwen. In het eerste seizoen kenden we wel wat opstartproblemen. Maar we hadden ook meevallers. In het vroege najaar was er hevige regenval in Spanje en ontstond er in Zuid-Europa een sla-tekort.” “In het komende seizoen willen we in april beginnen met oogsten in Frankrijk, tot het moment dat er, vanwege de warmte, lokaal geen product meer te telen is. Op dat moment stappen we over op het Nederlands product. Om in de nazomer weer de draad op te pikken met Franse oogst. We willen er dus een lang seizoen van maken. De verlenging is in totaal ruim twee maanden. De overgangsperioden zijn het spannendst. Loopt de Nederlandse teelt voldoende lang door en komt de eerste Franse oogst op tijd?” “We zitten nu in de evaluatiefase. De kostprijs moeten we sowieso terugverdienen en het rendement moet haalbaar blijven. De uitkomst van de projectfase is dat de teelt daar heel goed mogelijk is. De vraag is hoe je er ook wat aan kunt verdienen. De lokale prijs is goed, maar de aanloopinvesteringen vragen tijd. Ik schat dat we in totaal drie jaar nodig hebben om de kostprijs zodanig naar beneden te krijgen dat we kunnen gaan plussen. We gaan met wat leerzame minpuntjes en een flink aantal pluspunten vol vertrouwen het tweede seizoen in.”
24
dave & frans
Frans Scholts, directeur Hoogsteder Groente en Fruit:
‘Dit kan tot lokale productie van verschillende Nederlandse telers leiden’ “IJsbergsla is nog een klein product in Frankrijk. Drie jaar geleden verkochten we het nog nauwelijks. Het kwam in beeld omdat de Franse retailer ‘knispersla’ zocht voor de versmarkt. Onder invloed van Carrefour ‘groeide’ het product in het Franse schap.” “De band met de klant is in Frankrijk anders dan de samenwerking die afzetorganisaties in Nederland kennen met retailers. Frankrijk is een grootland, met veel eigen productie. Voorkeur voor lokaal geproduceerd product weegt er zwaar. Je krijgt er voor een goed lokaal product minimaal dezelfde prijs als voor een topproduct uit Nederland. Wij wilden niet alleen daar op reageren, maar ook het seizoen verlengen. Zowel aan de voorkant als aan de achterkant.” “Teeltbedrijven Firma Pater Broersen en Firma UrsumZuurbier waren logische partners om het teeltavontuur in Frankrijk aan te gaan. Zij behoren in Nederland al tot onze grootste leveranciers van goede kwaliteit ijsbergsla. Als we met deze teelt kunnen groeien, kan de kostprijs op termijn omlaag en het rendement omhoog. We hebben met z’n drieën afgesproken het aanloopverlies én het rendement te delen. Dan komt het echt aan op vertrouwen. Dat zit in deze samenwerking wel goed.” “Dit initiatief heeft heel wat publiciteit opgeleverd. Het smaakt naar meer. Ik verwacht dat we op afzienbare termijn in hetzelfde district met een zachtfruit-project kunnen starten. Uiteindelijk zou dit tot een enclave van Nederlandse telers met verschillende teelten kunnen leiden. Die we op termijn wellicht kunnen kopiëren in andere delen van Frankrijk. Maar eerst moeten de Fransen een paar seizoenen lang veel ijsbergsla gaan eten.”
25
advertenties
Speciaal voor u geselecteerd BIG Challenge, samen strijden, fietsen en klimmen
Door alle bijdragen aan Alpe d’HuZes en BIG Challenge, klein en groot, wordt onderzoek gefinancierd om kanker van een dodelijke naar een chronische ziekte om te turnen. Hiervoor fietsten in 2012 8.000 mannen en vrouwen in Frankrijk de Alpe d’Huez op, waarvan 185 onder de vlag van BIG Challenge. Door deze actie haalde BIG Challenge dit jaar ruim een miljoen euro op. Een hele prestatie die veel meer om het lijf heeft dan de sportieve prestatie. In dit boek wordt dat duidelijk. Het boek brengt het ontstaan van BIG Challenge in beeld, vertelt over de diversiteit aan acties door heel Nederland en laat zien hoe individuen boven zichzelf kunnen uitstijgen.
Onze prijs: € 19,95 Inclusief BTW en exclusief € 2,50 verzendkosten*
BIG Challenge, veehouderij tegen kanker De inkomsten uit de verkoop van dit boek komen volledig ten goede aan de kankerbestrijding.
Bestellen Stuur deze advertentie in een envelop zonder postzegel naar: AgriPers BV, antwoordnummer 309, 6700 WB, Wageningen. Dit boek en nog vele andere kunt u tevens bestellen via onze website: www.agripers.nl Hierbij bestel ik exemplaren van het boek ‘BIG Challenge’ Totaalbedrag inclusief de € 2,50* verzendkosten: € Naam Adres Postcode
Woonplaats
Telefoonnummer Bankrekeningnr. Ik machtig AgriPers het verschuldigde bedrag af te schrijven van mijn bank- of girorekening zoals hierboven vermeld. Datum Handtekening * Een bestelling kost u € 2,50 aan verzendkosten, ongeacht het aantal exemplaren.
www.agripers.nl/winkel
: 088 - 888 6700
KIES VOOR DE BESTE DEKKING! LAAGSTE EIGEN RISICO VOOR ZWARE REGEN LAAGSTE DREMPEL VOOR ZWARE REGEN HOGE NETTO UITKERING BIJ HAGEL GEGARANDEERDE SCHADE-UITKERING PREMIE BETALEN VOOR 15 OKTOBER MINIMALE PREMIEVERHOGING NA SCHADE VRAAG EEN VRIJBLIJVENDE OFFERTE
KIES VOOR ZEKERHEID KIES VOOR DE NR. 1 IN EUROPA
VEREINIGTE HAGEL - Vestiging Nederland Postbus 7 · 9422 ZG SMILDE Tel.: 0592 415581 . Fax: 0592 415865
[email protected] · www.vereinigte-hagel.nl 26
advertenties
De vacaturesite voor de Agri & Foodsector
Bekijk het actuele overzicht van vacatures en reageer direct bij de werkgever. www.oogst.nl • twitter/oogst.nl 27
Met circa negenhonderd aangesloten groente- en fruittelers is Coöperatie Coforta een vooraanstaande speler in de voedingstuinbouw. Zij is verantwoordelijk voor de afzet van de producten van haar leden door haar bedrijf The Greenery B.V. Coöperatie Coforta heeft als doel toegevoegde waarde te creëren ten behoeve van haar leden door een resultaatgerichte marktbenadering en het realiseren van een maximale uitbetaalprijs. Via The Greenery creëert zij krachtige toegangen tot de markt. Onder het motto ‘Samen sterk door individuele kracht’ wil zij een stevige positie in de markt innemen en kan zij leveringszekerheid en toegevoegde waarde bieden. De coöperatie zorgt er voor dat haar telers nauw worden betrokken bij de vermarkting van de door hen geteelde producten en biedt hen mogelijkheden om marktgericht, innovatief en duurzaam te ondernemen. Het uiteindelijke doel is dat, vanuit de kracht van het collectief, meerwaarde wordt gecreëerd voor zowel leden, als medewerkers en klanten. Coöperatie Coforta U.A. Postbus 79 2990 AB Barendrecht Tel 0180 655 065
[email protected] www.coforta.com
