Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Ernst Bos en Theo Vogelzang (LEI) Opgave LEI: Beoordeel peilstrategieën Groene Hart op basis van Maatschappelijke Kosten en Baten Opbouw presentatie: •Waarom peilstrategieën? •Wat houden peilstrategieën in? •Maatschappelijke Kosten Baten Analyse peilstrategieën: wat en waarom? •Peilstrategie uitgangspunt Vier Zwaluwen Model van Natuurmonumenten: illustratie methodiek MKBA •Conclusies •Waarom peilstrategieën? Uitdaging Groene Hart: functies natuur & landschap versterken, cultuurhistorie behouden en bodemdaling reduceren
Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen •Wat houden peilstrategieën in? Waar? Veenweidegebied rond Zegveld als case studiegebied (tussen Woerden, Bodegraven en Nieuwkoop)
Welke peilstrategieën? - Strategie 1: 2 peilvakken, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter) - Strategie 2: 1 peilvak, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter) - Strategie 3: 2 peilvakken, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter), met onderwaterdrains Effecten: verandering peil verandering arealen natuur, verbrede landbouw (SAN, zorg, recreatie) en productie landbouw diverse maatschappelijke voor -en nadelen
Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen •Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA): wat en waarom? Uitdaging: de diverse voor -en nadelen van peilstrategieën tegen elkaar afzetten en integraal beoordelen
MKBA: in monetaire eenheden uitdrukken van in principe alle significante effecten, daarmee integrale beoordeling op maatschappelijk rendement
Rol MKBA in de besluitvorming: i) Voor grote Rijksprojecten MKBA verplicht, uitkomst niet bindend ii) Vanuit beleid richtlijnen uitvoeren methodiek MKBA beschikbaar: OEI (2000) en OEI (2004) www.rijkswaterstaat.nl/dvs/Images/OEI iii) En vanuit beleid Kentallen beschikbaar voor waardering Natuur, Water, Bodem en Landschap: Ministerie van LNV (2006)
Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen: stappenplan Methodiek: Algemeen stappenplan MKBA voor peilstrategieën
Stap 1. De beschrijving autonome ontwikkeling Stap 2. De beschrijving van de peilstrategie Stap 3. De identificatie effecten Stap 4. Waarderen effecten in termen van kosten en baten: geldstromen en waarden, beiden in Stap 5. De verdiscontering van toekomstige kosten en batenstromen tot een netto contante waarde
MKBA Vier Zwaluwen Model (peilstrategie 2) •Het Vier Zwaluwen Model in van Natuurmonumenten: illustratie MKBA Visie Natuurmonumenten: Natuurontwikkeling Groene Hart volgens Vier Zwaluwen Model, in aansluiting op peilstrategieën WmhV - Moeraszwaluw (zwarte stern): hoogwaardige moerasnatuur - Boerenzwaluw: veeteelt in combinatie met verbrede landbouw - Huiszwaluw: intensieve melkvee in een open landschap - Gierzwaluw: urbane natuur met wonen en recreatie Hoe implementeren?: Door middel van peilstrategie een zonering van de 4 natuurtypen veenweidegebied rond Zegveld Welke peilstrategie? 1 peilvak, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter)
MKBA Vier Zwaluwen Model (peilstrategie 2) •Het Vier Zwaluwen Model in van Natuurmonumenten
Moeraszwaluw: bestaand en nieuw veenmoeras
Bodegraven Gierzwaluw: bestaand dorpslandschap in combinatie met ontwikkeling nieuw woon recreatiegebied
Moeraszwaluw: bestaand en nieuw veenmoeras
Huiszwaluw: intensieve melkveehouderij
4-zwaluwenmodel
Boerenzwaluw: agrarisch natuur
Woerden Gierzwaluw: bestaand dorpslandschap in combinatie met ontwikkeling nieuw woon recreatiegebied
MKBA: Stap 1, Beschrijving autonome ontwikkeling Stap 1. De beschrijving autonome ontwikkeling - Verdere bodemdaling - Ontwikkeling landbouw redelijk gunstig - Daling ecosysteem waarde - Plannen voor het gebied: - Watergebiedsplan Zegveld en Oud Kamerik
MKBA: Stap 2, Beschrijving scenario Stap 2: Beschrijving scenario in termen van verandering arealen grondgebruik ten gevolge van peilstrategie (ha) Autonome ontwikkeling
Vier Zwaluwen Model
Verandering
2.773
1.898
-875
1.627
1.202
-425
100
1.400
+ 1.300
Landbouwproductie Verbrede landbouw Natuur TOTAAL
4.500
4.500
4.500
MKBA: Stap 3, 4 en 5, Identificatie, waardering en verdiscontering effecten 4zwaluwe nmodel
Effecten
Welvaartseffecten Type
Onverdisconteerd (in )
Verdisconteerd (in )
+ 794.863 tot + 1.754.553 / jr.
+ 9.841.499 tot + 21.723.783
Toename biodiversiteit
Toename niet-gebruiksbaten
Extra fijnstof afvang
Positieve gezondheidseffecten
+ 910.000 / jr.
+ 11.267.054
Afname CO2-uitstoot
Positieve klimaateffecten
+ 550.000 groei / jr.
+ 51.346.434
Toename CH4-uitstoot
Negatieve klimaateffecten
- P.M.
- P.M.
Boerenzwaluw
Afname areaal verbrede landbouw
Afname inkomsten verbrede landbouw
- 6.925 / jr.
- 85.741
Huiszwaluw
Afname areaal productielandbouw
Afname inkomsten primaire landbouw
- 1.585.500 / jr.
- 19.630.674
Toename waarde woningen
+ 182.165 / jr.
+ 2.255.454
Toename winst recreatiesectoren
+ 41.055 / jr.
+ 508.317
-
-
Moeraszwaluw
Gierzwaluw
Toename muggenoverlast
MKBA: Stap 3, 4 en 5, Identificatie, waardering en verdiscontering effecten 4zwaluwe nmodel
Effecten
Welvaartseffecten Type
Onverdisconteerd (in )
Verdisconteerd (in )
Minder stank (mest) overlast
+
+
Afname kosten waterbeheer
+ 261.260 per jaar
+ 3.234.759
- 91.900 tot 100.900 eenmalig
- 91.900 tot - 100.900
Vermeden kosten water-berging
0
0
Vermeden verzakking-schade
0
0
TOTAAL
Totalen vergelijkbare MKBA peilstrategieën (kleiner studiegebeid):
+ 58.636.202 tot + 70.527.486 Peilstrategie 1: + 12.717.400 tot +14.972.900
Peilstrategie 2: +24.806.000 tot +27.070.500
Peilstrategie 3: +14.914.200 tot + 17.169.700
MKBA: Conclusies •Conclusies MKBA methodiek -MKBA heeft een centrale rol als beleidsondersteunend instrument voor het evalueren van (Rijks) projecten - MKBA maakt een integrale afweging mogelijk -Beleidsgeïnitieerde richtlijnen beschikbaar methodiek en data MKBA Peilstrategieën -Belangrijkste batenposten: meer biodiversiteit en positieve klimaatseffecten -Belangrijkste kostenposten: gederfde landbouwproductie -Van de 3 peilstrategieën voor de polder Zegveld zou Vier Zwaluwen Model (-30 cm / 40 cm) tot hoogste maatschappelijke welvaart leiden (grootste areaal natuur) geen drains -De studie heeft laten zien dat het 4zwaluwenmodel serieuze potenties heeft als leidend inrichtsprincipe voor het gehele Westelijke Veenweidegebied.
MKBA: Conclusies Opmerkingen: -Het betreft een regionaal economische analyse -Niet alle posten zijn gemonetariseerd. Toename CH4 uitstoot P.M. post, want kwantificering onzeker. -Indien toegepast op grotere schaal dan zelfde type effecten. Relatieve omvang effecten kan veranderen en batenposten verzakkingschade en waterberging kunnen relevant worden. Eindconclusie: Van de 3 peilstrategieën levert het Vier Zwaluwen Model (peilstrategie 2) maatschappelijk het hoogste rendement op
