Maatschappelijk Platform Open in verbinding White Paper
Maatschappelijk Platform past iedereen Eén plek voor het verbinden van informatie, diensten, (beeld)contact en het bedienen van functies.
Juli 2013
White Paper
Pagina 1 van 21
MAATSCHAPPELIJK PLATFORM IN HET KORT Het Maatschappelijk Platform brengt mensen en communities een overzichtelijke combinatie van diensten en beeldcommunicatie. Het Maatschappelijk Platform bestaat uit een platform, app’s en een interface. 1.
2.
3.
Het platform is gemaakt om diensten, informatie en communicatie te koppelen. Op het platform kunnen app’s worden gekoppeld, dat kan voor iedereen anders zijn. Daarmee is het platform de basis van het Maatschappelijk Platform. Het platform van het Maatschappelijk Platform maakt het mogelijk om specifieke applicaties te maken die inspelen op een vraag van de gebruikers. Er izjn al applicaties op het gebied van communicatie, diensten, koppelen van apparatuur , en informative. Ieder kan zelf naar wens applicaties kiezen. Voorbeelden van app’s zijn ‘we helpen’ voor vrijwilligersondersteuning, beeldcontact met eigen contacten en instellingen, het aansturen van apparatuur, het regelen van techniek in de woning en koppeling met zorgapparatuur De gebruikers-interface zorgt ervoor dat de gebruiker via een device met het Maatschappelijk Platform kan werken. De gebruikers-interface zorgt dat dit intiuitief en uitnodigend werkt. De gebruikersinterface van het Maatschappelijk Platform kan ieder zelf inrichten. Het is ook mogelijk om de gehele look & feel aan te passen aan een eigen voorkeur, groep of omstandigheden.
Wat maakt het bijzonder Het bijzondere van het Maatschappelijk Platform is dat het gemaakt wordt met een open source model. Wat gemaakt is wordt zonder kosten beschikbaar gesteld. Nieuwe oplossingen van partijen worden steeds toegevoegd, waardoor het groeit, en toch steeds in de basis zonder kosten beschikbaar wordt gesteld. Het platform is hiermee open van structuur en kan met verschillende leveranciers en merken koppelen en communiceren. En het is geschikt voor een brede reeks van doelgroepen en situaties. Het past vooral in communities, van heel klein tot groter. Verschillende partijen kunnen zelfstandig ontwikkelen, en dragen daarmee ook weer bij aan het Maatschappelijk Platform. Het doel van het platform is om gemak, contact en sociale samenhang te bieden aan mensen. Hierbij wordt steeds ook gekeken naar een rol voor mensen die kwetsbaar zijn. Het Maatschappelijk Platform is prettig te gebruiken voor iedereen, maar kan voor kwetsbare mensen echt het verschil maken. Het overbrugt ook de kloof tussen mensen. Het platform heeft ook maatschappelijk een functie. Het kan nieuwe verbindingen en verhoudingen faciliteren die in deze tijd van grote verandering, vergrijzing en financiële tekorten moeten ontstaan. Het idee is dat het anders moet en anders kan. Het Maatschappelijk Platform kan hierin de verbindende schakel zijn.
Juli 2013
White Paper
Pagina 2 van 21
INHOUD 1. Het Maatschappelijk platform............................................................................................................. 4 2. Het platform gaat om verbinden, op alle manieren ............................................................................ 5 3. Het kader om het maatschappelijk platform ...................................................................................... 5 4. Maatschappelijk platform op de menselijke maat .............................................................................. 6 5. Waarom is het een maatschappelijk Platform? .................................................................................. 7 6. Waarom is het maatschappelijk platform van stichting TriVici uniek? ............................................... 8 7. Maatschappelijke Trends..................................................................................................................... 9 8. Wat kost het maatschappelijk platform ............................................................................................ 10 Bijlagen: Bijlage A: Stichting trivici ....................................................................................................................... 12 Bijlage B: Maatschappelijke aanleidingen op de achtergrond .............................................................. 17 Bijlage C: Diensten Trivici platform ....................................................................................................... 19
Juli 2013
White Paper
Pagina 3 van 21
1. HET MAATSCHAPPELIJK PLATFORM Er is een platform gebouwd, waarop applicaties gekoppeld kunnen worden. Een platform is de basis ICT die nodig is om de verschillende systemen bij elkaar te brengen, te verbinden en vanuit een eenvoudige interface te bedienen. Dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld Android, waarop veel verschillende applicaties (apps) kunnen werken en eenvoudig bediend met o.a. de smartphone of tablet. Het bijzondere van het TriVici Maatschappelijk Platform is dat het grootschalige opzet aan kleinschalig gebruik koppelt en juist ook gericht is op het versterken van gemeenschappen. Het TriVici Maatschappelijk Platform maakt het mogelijk om als gebruiker overzicht over het geheel te houden en de bediening is eenvoudig en eenduidig. Dat samen genomen zorgt voor een prettig en intuïtief gebruik, ofwel een positieve gebruikersbeleving. Het TriVici Maatschappelijk Platform richt zich op mensen en hun maatschappelijke context. Op het platform staan wonen en wooncomfort, de buurt, duurzaamheid, onderling contact, weten wat er speelt, welzijn, ondersteuningsmogelijkheden, vrijwilligerswerk, zorg op afstand, zorg op afroep en andere maatschappelijke thema’s centraal. Het maakt wonen, leven, bedienen, communiceren makkelijker.
Juli 2013
White Paper
Pagina 4 van 21
2. HET PLATFORM GAAT OM VERBINDEN, OP ALLE MANIEREN Het TriVici Maatschappelijk Platform laat zich het beste beschrijven als een Community platform. Het is sterk webgebaseerd en de gebruikers kunnen zelf hun favoriete
webdiensten integreren. Het platform groeit met herbruikbare en inplugbare componenten die plug en play kunnen worden geïntegreerd. Hiermee neemt het TriVici Maatschappelijk Platform afstand van one-stop-shop en niche platforms die heel specifiek en niet open zijn. Bijvoorbeeld de displays van de energieleveranciers, zoals Toon van Essent, en de specifieke beeldcommunicatie oplossingen die in de zorg worden gebruikt. Het TriVici Maatschappelijk Platform kenmerkt zich door toenemende openheid en variatie in applicaties. TriVici stimuleert gebruik, maar ook ontwikkeling van applicaties op het platform. Iedereen die dat wil kan App’s maken en op het platform plaatsen. Waarbij geldt dat er wel spelregels voor commerciële diensten worden gemaakt.
3. HET KADER OM HET MAATSCHAPPELIJK PLATFORM Stichting TriVici heeft een duidelijke visie op de manier waarop een maatschappelijk platform, of buurtportaal, zou moeten functioneren. Deze visie wordt gekenmerkt door de volgende elementen: • Open Internet (en technische) standaard; • Het gebruik van het portaal (framework en lokale diensten) is gratis voor de burger (Het portaal kan
wel aangevuld worden met betaalde diensten). Communicatie tussen mensen moet duurzaam gratis zijn en blijven, communicatie tussen mens en (aanbiedende) organisaties / professionals kan via een betaald model; • Het portaal moet gebaseerd zijn op door gebruikers gemaakte en gewenste informatie en toepassingen (apps); • Er kan en zal geen sprake zijn van een ‘outlet’ van één organisatie: de informatie moet logisch
beschikbaar zijn voor de bewoner / gebruiker (in tegenstelling tot logisch of herkenbaar voor de
organisatie); • Maatschappelijk belang staat voorop; • In de aanpak moet ruimte zijn voor samenwerking met (andere) stakeholders; • Hetgeen ontwikkeld wordt komt in principe gratis beschikbaar voor andere gebruikers van het
Framework; • Hetgeen al ontwikkeld is, is gratis beschikbaar voor nieuwe projecten; • Stichting TriVici publiceert haar source code via Github • Stichting TriVici is voornemens om haar source code onder een, nog nader vast te stellen, Open Source
licentie te publiceren in het publieke domein.
Juli 2013
White Paper
Pagina 5 van 21
4. MAATSCHAPPELIJK PLATFORM OP DE MENSELIJKE MAAT Mensen willen graag in hun vertrouwde buurt, dorp of stad blijven wonen. Daar hebben zij contacten, voorzieningen, hobby’s; daar voelen zij zich thuis. De stad, de buurt en het dorp zijn echter aan het veranderen. Sociale contacten verlopen anders dan voorheen, onderlinge hulp is niet vanzelfsprekend, voorzieningen clusteren en vertrekken uit dorpen en wijken. Veranderingen die op afstand gewoon zijn, maar voor mensen die er wonen een grote impact op hun leven hebben. Tegelijk maken meer mensen deel uit van de gewone samenleving dan in de afgelopen decennia. Veel mensen op leeftijd en/of mensen met een ziekte of handicap wonen steeds vaker gewoon thuis. Voor hen is een goede structuur niet alleen gewenst, maar cruciaal om uit vrije keuze zelfstandig te (blijven) wonen. Deze veranderingen vragen om een nieuwe manier van kijken naar de samenleving en oplossingen. ICT in huis is een kansrijke oplossing nu én in de toekomst. Er bestaan inmiddels al verschillende producten, diensten en systemen gericht op comfort, gemak, veiligheid en zorg bij mensen thuis. De oplossingen met ICT technologie komen op steeds meer plekken voor, maar zetten vaak niet door. Projecten blijken veelal kleinschalig succesvol. Toch worden ze na een proefperiode niet doorgezet. De kracht om grootschalig door te breken is niet voldoende georganiseerd. Nu is er een nieuwe periode aangebroken. Smartphone, iPad, internet, sociale media en Apps hebben inmiddels hun weg gevonden in het privéleven van mensen. Jong en oud is deel geworden van grote communities, zoals Facebook, en het gratis berichten delen via Whatsapp, voorzien van foto’s en video’s, is heel normaal. Zo kunnen we opeens contacten onderhouden die niet gebonden zijn aan plaats, tijd of locatie. De angst dat technologie de plaats gaat innemen van menselijk contact is inmiddels ongegrond gebleken. Juist door de technologische vooruitgang stimuleert het toenemende gebruik van ICT middelen ook menselijk contact in het gewone leven. Zo ontmoeten mensen elkaar weer op Facebook, Linkedin en Schoolbank.nl, waaruit weer persoonlijke contacten kunnen voortkomen. Door de digitale informatiestroom komt veel meer informatie tot ons, waardoor er bijvoorbeeld meer kennis is van hoe het gaat met familie en bekenden, waardoor ook meeleven gemakkelijker wordt. Op Facebook is hiervoor een aparte taal ontstaan met iconen, likes en dergelijke. Het is een uitdaging de juiste ICT toepassingen hiervoor te maken en te gebruiken. Daarom heeft Stichting TriVici ervoor gekozen een maatschappelijk platform te introduceren. Een digitaal platform dat dient als basis om tal van functies en diensten bij elkaar te brengen. Een platform dat open is en uitnodigt tot meedoen voor zowel consument als producent.
Juli 2013
White Paper
Pagina 6 van 21
5. WAAROM IS HET EEN MAATSCHAPPELIJK PLATFORM? Het Maatschappelijk Platform onderscheid zich van een commercieel platform, dat bijvoorbeeld op een Ipad of tablet gebruikt wordt. Deze Apple en Android platforms hebben beide een duidelijk commercieel doel. Daarbij zijn ze dus niet gericht op maximale winst voor de gebruiker, maar op winst maximalisatie voor de leverancier. Hier komt nog bij dat de scoop van de commerciële platforms zich focust op de gemiddelde klant en niet gericht is op maatschappelijke doelen, communities en doelgroepen die extra ondersteuning nodig hebben. Een maatschappelijk platform houdt ook in dat het naar aard, structuur en lay-out mee kan vormen naar de context waarin het kan worden ingezet. Een tablet draait op een streng bewaakt platform, dat wel verschillende app’s toestaat, maar waarvan het platform niet flexibel beïnvloed kan worden en op maat gemaakt is. Dit kan bij het Maatschappelijk Platform wel. Daarom leent het zich zo goed om in te zetten voor specifieke dorpen of wijken, locatiegericht dus. Tegelijk kan het heel goed worden ingezet voor een doelgroep, die al dan niet bij elkaar woont, of diensten, welzijn en zorg bij een instelling afnemen.
Ook een platform voor samenwerking Het TriVici Maatschappelijk Platform stuurt nadrukkelijk aan op veel meer dan een technische oplossing. Samenwerking met andere organisaties en eindgebruikers is een nadrukkelijk onderdeel van het platform om zo te komen tot meer nieuwe oplossingen die weer met elkaar gedeeld kunnen worden.
Juli 2013
White Paper
Pagina 7 van 21
6. WAAROM IS HET MAATSCHAPPELIJK PLATFORM VAN STICHTING TRIVICI UNIEK? Betrokkenen bij de Stichting TriVici zijn aan de slag gegaan met het ontwikkelen van een maatschappelijk digitaal platform dat dient als basis om tal van functies en diensten bij elkaar te krijgen. Een platform dat open is en uitnodigt tot meedoen voor consument en producent. Het maatschappelijk platform van TriVici is bijzonder, omdat het
Juli 2013
Niet alleen over virtuele diensten gaat, maar juist zorgdraagt dat gekoppeld kan worden op systemen en diensten in de reële wereld. Zo is het platform niet alleen gericht op kennis, contacten en diensten, ook om dingen mee te doen. Een simpel voorbeeld is het openen van een voordeur op afstand Gericht is op kleinere gemeenschappen, groepen van mensen die met elkaar een community vormen omdat ze in dezelfde wijk wonen, of in het zelfde gebouw, of dat ze met een ziekte of handicap aan elkaar en aan een zorgketen gebonden zijn. Het platform beoogt mensen in de maatschappij te verbinden. Niet veraf, maar dicht bij, zodat je elkaar in het gewone leven kunt zien, ontmoeten of iets kunt bieden Kosteloos te krijgen is voor de consument. Basisdiensten zijn gratis. Betaalde diensten en systemen kunnen, maar zijn niet verplicht Een sociale of community functie heeft. Natuurlijk zijn hiervoor ook andere oplossingen. In Nederland zijn ruim 10 miljoen aansluitingen op Facebook. Toch is er juist lokaal behoefte aan een community die echt is. Waar de mensen die zich aanmelden op echtheid worden gecontroleerd, waar agressie en obstructie niet wordt getolereerd en waar agressieve werkwijzen en reclames worden geweerd Gemaakt is om er iets aan toe te voegen. De interoperabiliteit is vanaf het begin ingebouwd door open standaarden te gebruiken. Het is open en kan gemakkelijk koppelen. Hierdoor ontstaat voor consumenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven een nieuwe mogelijkheid om nieuwe toepassingen toe te voegen. Dit moet vernieuwing en interactie tot stand brengen opdat mensen ermee aan de slag gaan De afstand tussen de gebruikers, aanbieders en het platform zo klein mogelijk is gemaakt. Het platform nodigt uit om wensen aan te geven en te experimenteren met nieuwe diensten, aanbiedingen en systemen. Er is en wordt optimaal gedocumenteerd om snel vertrouwd te raken. De opzet is eenvoudig en overzichtelijk, waardoor velen zonder handleiding de voor hen belangrijke functies beschikbaar hebben
White Paper
Pagina 8 van 21
7. MAATSCHAPPELIJKE TRENDS Er zijn maatschappelijke bewegingen opgekomen die zich bezighouden met de inrichting van zowel de fysieke, alsook de sociale inrichting van de leefomgeving van mensen. Partijen die zich sterk maken voor zelfkracht van burgers, van netwerken en van buurten. Partijen die mensen weer actief willen betrekken zonder paternalisme, en met respect voor de nieuwe mondigheid van de burger. Enkele voorbeelden: Trend: een inclusieve samenleving Coalitie voor Inclusie is een brede beweging van mensen en organisaties, die een inclusieve samenleving wil bevorderen met optimale mogelijkheden voor deelname van mensen met een verstandelijke, lichamelijke of psychische beperking. Maar ook ouderen en anderen die tijdelijk of langdurig beperkingen ondervinden vallen hieronder. De stichting neemt het initiatief én biedt ruimte voor praktische en concrete invullingen met betrekking tot inclusie, die van invloed zijn op het leven van mensen zelf en op politieke- en beleidsagenda’s. Deze trend wordt gesteund door onder andere het netwerk inclusie, www.inclusie.nl Trend: gezamenlijk invulling en zin geven aan openbare ruimte Tussen woningen zitten openbare ruimten. Deze zijn te vaak van niemand en ondersteunen geen doelen in de omgeving. Placemaking gaat uit van de extra mogelijkheden die de openbare ruimte heeft om betekenisvol in te richten, door de mensen die daar wonen. Placemaking is een methodiek om de gebruikers van een ruimte actief te betrekken bij de ontwikkeling van hun leefomgeving. De kracht is gelegen in de participatievorm en de achterliggende principes: de gebruikers ervaren eigenaarschap en verantwoordelijkheid, omdat ze al in een vroeg stadium kunnen meedenken en meebeslissen. Elke plek, of het nu gaat om een speelplek, plein, park of parkeerterrein, wordt pas succesvol gebruikt als aan een breed scala van aspecten van die openbare ruimte gewerkt wordt. Deze aspecten integreren de sociale, fysieke en economische kant van de openbare ruimte: gebruik en activiteiten, comfort en beeldvorming, toegankelijkheid en verbindingen, gezelligheid. Placemaking is zo gezien co-creatieproces tussen bewoners, burgers, overheden en welzijns- en zorgorganisaties. Placemaking als trend wordt ondersteund door het Expertisecentrum voor jeugd, samenwerking en ontwikkeling (www.jso.nl). Trend: Express to Connect (Waag Society) Uit onderzoek blijkt dat de kans om als senior eenzaam en geïsoleerd te raken niet zozeer afhangt van leeftijd, maar vooral van leeftijd gerelateerde transities als pensioen, ziekte en verlies van naasten. Mensen zoeken naar een nieuwe invulling en identiteit na transities. Het is belangrijk om in te spelen op deze transities en hiermee om te leren gaan. Verbondenheid is een kernwoord en dit bestaat uit relaties, die op hun beurt zijn opgebouwd uit ontmoetingen (fysiek, virtueel, dichtbij of op afstand). Deze trends en bewegingen inspireren de betrokkenen in de stichting TriVici om vanuit de eigen thuistechnologische expertise concrete oplossingen te helpen realiseren nu én in de toekomst. Juli 2013
White Paper
Pagina 9 van 21
Stichting TriVici zoekt steeds proeftuinen om burgerkracht te mobiliseren, met extra aandacht voor wat technologie hierbij kan betekenen. Daarom wil TriVici mensen, de overheid en organisaties steunen om te komen tot burgerkracht. TriVici is hierom bezig met een nieuwe strategische agenda, waarin nieuwe verbindingen en vormen centraal staan en oplossingen, ook met technologie, impact hebben, robuust en duurzaam zijn.
8. WAT KOST HET MAATSCHAPPELIJK PLATFORM Het Maatschappelijk Platform wordt ingezet op een manier die verwantschap heeft met de opensource wereld, dat betekent dat wat ontwikkeld is beschikbaar gesteld wordt aan anderen, zonder kosten. Dat wil zeggen dat TriVici erop toeziet dat eindgebruikers en maatschappelijke organisaties over de basis van het platform kunnen beschikken, zonder dat hier kosten voor doorberekend worden. Het Maatschappelijk Platform gaat uit van het idee dat wat mensen onderling met het platform doen zonder moet kosten moet zijn, en blijven. Diensten tussen organisaties en mensen kunnen wel geld kosten, voor de organisatie, of de gebruiker. Het is belangrijk dat het Maatschappelijk Platform wel verder ontwikkeld wordt, daarom wordt gewerkt met een model waarin het platform wordt ingebracht, nieuwe ontwikkelingen worden toegevoegd en dat wordt weer aan een volgende partij beschikbaar gesteld.
Juli 2013
White Paper
Pagina 10 van 21
Op de volgende wijze kunnen de verschillende componenten en de kosten daarvan worden weergegeven:
Juli 2013
White Paper
Pagina 11 van 21
BIJLAGE A: STICHTING TRIVICI Burum Portaal Er is een platform gemaakt voor mensen in het dorp Burum. In dit krimpdorp zijn voorzieningen verdwenen, ook die van de overheid, zorg en welzijn. Met een maatschappelijk portaal voor Burum is een nieuwe manier gezocht om voorzieningen weer ‘terug’ te krijgen, onderling contact te bevorderen en een digitaal dorpshart te maken. Vanuit dit portaal zijn alle maatschappelijke voorzieningen in het dorp te vinden en worden nieuwe functies ontsloten, zoals matching van hulpvraag en aanbod door www.wehelpen.nl, digitale boekenruil en beeldcontact met het gemeenteloket en de het algemeen spreekuur van de wijkverpleegkundige. Daarnaast is er een besloten ‘Facebook’ omgeving voor het dorp gekomen, waarmee sociale uitwisseling digitaal mogelijk is. Het dorp heeft intensief meegedacht en overlegd over de invulling van het portaal, wat de dorpsstructuur versterkt heeft. Ook is er een koppeling gemaakt met het dorpscentrum, waardoor digitaal ook het fysieke ondersteunt.
Juli 2013
White Paper
Pagina 12 van 21
COPD portaal In samenwerking met Evean, een grote zorgorganisatie boven Amsterdam en onderdeel van zorgconcern Espria, is in een co-creatie project gewerkt aan de vraag hoe het beste zorg op afstand en beeldcontact kan worden ingezet voor mensen met COPD. Daarbij is de voorwaarde gesteld dat de mensen met COPD, en niet de zorginstelling, het vertrekpunt zijn. Door middel van rapid prototyping, en gebruikmakend van open source oplossingen en oplossingen die TriVici al had, is een portaal gemaakt onder de titel ‘ok met COPD’. In dit portaal zijn functionaliteiten voor deze doelgroep samengebracht. Mensen zijn zelf de baas over eigen gegevens. Zij maken zelf een profiel met relevante gegevens. Daarnaast is in het portaal een eenvoudige wijze van beeldcontact opgenomen, waardoor contact met de longverpleegkundigen van Evean mogelijk is. Tevens kunnen doelen met betrekking tot voeding, beweging, roken en dergelijke worden gekozen. Op basis hiervan heeft er een trial met mensen met COPD, die cliënt zijn bij Evean, plaatsgevonden. Het resultaat was positief. EVEAN heeft op basis van het prototype, dat in co-creatie tot stand is gekomen, besloten om definitief te gaan werken met beeldzorg op afstand voor mensen met een chronische ziekte.
Juli 2013
White Paper
Pagina 13 van 21
Portaal Promens Care Mensen met autisme die zijn gaan wonen in een nieuw woonzorgcomplex van Promens Care, hebben een portaal gekregen, waarmee zij in eerste instantie een bijzondere deurvideo intercomfunctie kregen. Door de aanpak met het portaal beschikken de bewoners over dezelfde infrastructuur van verbindingen, touchscreens en diensten in het kader van wonen, welzijn, zorg en dagbesteding. Om duidelijkheid te scheppen is er een functie toegevoegd, welke laat zien wie er dienst heeft. Daarnaast is er een duidelijke klok. Er wordt op dit moment gewerkt aan onder andere ondersteuning in het dagritme en het dagprogramma, door bijvoorbeeld de taxi te laten zien als het tijd is om naar de dagbesteding of werk te gaan en om te laten zien wat er gegeten zal worden. Het aantal mogelijkheden zal het komend jaar verder worden uitgebreid.
Juli 2013
White Paper
Pagina 14 van 21
Portaal Demowoning Flat Zwolle In een jaren 60 galerijflat met 100 huishoudens heeft een grote renovatie plaatsgevonden. Het complex heeft niet alleen een nieuw uiterlijk, ook de appartementen zijn aangepakt en er is stevig geïnvesteerd in zuinigheid en duurzame installaties, waardoor het dak vol zonnecollectoren ligt. Ook is er stevig geïnvesteerd in de sociale cohesie. Er bleek onduidelijkheid te bestaan over onder andere de bediening en de zuinigheid. De bediening van de woning bleef complex, de zuinigheid was niet goed te begrijpen en er was behoefte aan het experimenteren met mogelijkheden voor domotica. Er is in een demo opstelling aangetoond dat met het portaal en een specifiek voor het complex gemaakt interface zowel de deur kan openen, de verwarming, ventilatie en zonwering kan bedienen, als diverse domotica oplossingen worden aangesloten. Daarnaast ontstaan mogelijkheden voor sociale interactie. Met bewoners wordt uitgezocht op welke wijze een dergelijk portaal het beste kan worden vormgegeven en ingezet. Bewoners zijn zeer te spreken over het feit dat er één bedieningsunit is, dat voor alles geschikt is, en dat alles webgebaseerd is, waardoor het ook op eigen computer of tablet kan worden gebruikt.
Juli 2013
White Paper
Pagina 15 van 21
Partners Naast vele individuen, zijn ook diverse organisaties betrokken bij de activiteiten van de stichting TriVici. Het gaat hierbij om overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke en commerciële organisaties. Zij zijn allen gericht op het bereiken van maatschappelijke doelen, waarin technologie vaak een rol speelt. De bestaande concepten van Stichting TriVici zijn open en kunnen door andere organisaties in Open Innovatie doorontwikkeld worden. Dit betekent dat er een softwarelicentie aan de verschillende software en broncodes verbonden wordt die past binnen de definitie van open source. De Stichting beheert het intellectuele eigendomsrecht dat mogelijk ontstaat tijdens de uitvoering van genoemde activiteiten. Het doel is het vermeerderen van kennis en oplossingen. Gebruikers worden medeontwikkelaar en krijgen toegang tot de broncodes. Hiermee worden ontwikkelingen meer ingezet en groeien ze sneller. Stichting TriVici hangt sterk aan de ontwikkeling in co-creatie en open innovatie, waarbij open source en open standaarden goed passen als het gaat om technologische onderdelen.
Juli 2013
White Paper
Pagina 16 van 21
BIJLAGE B: MAATSCHAPPELIJKE AANLEIDINGEN OP DE ACHTERGROND Er is in de loop der jaren verandering gekomen van zelforganisatie en maatschappelijk ondernemerschap naar de burger als consument, als klant van de overheid en van maatschappelijke organisaties. We zijn er in een aantal opzichten consumerend en passief van geworden. Mensen hebben kleine gemeenschappen (buurten en dorpen) verruild zijn voor meer individueel en lossere verbanden. Hierdoor is er meer anonimiteit en minder sociale controle. Onderling Noaberschap is verminderd en er is meer ruimte voor afwenteling. Mensen kijken anders naar wat zij de eigen verantwoordelijkheid vinden. Dat heeft geleid tot een uitgebreid aantal organisaties voor zorg en welzijnsdiensten, en de inzet van de overheid daarbij, waarop mensen kunnen leunen, met beperkte eigen inspanningen. Er wonen in Nederland meer mensen in instellingen dan in landen om ons heen. Er lijken nieuwe trends zichtbaar, waarin vooral meer burgerinitiatief te zien is. Mensen lijken weer meer belangstelling te hebben om eigen verantwoordelijkheid te nemen, voor individu en collectief. Voorbeelden hiervan zijn zichtbaar op allerlei plekken (voorbeeld: we helpen). De overheid en maatschappelijke organisaties zijn deels verder af komen te staan van mensen, doordat steeds meer ‘in het groot’ of op een ‘te hoog niveau’ geregeld wordt. Waar dit wordt onderkend wordt steeds vaker ruimte gegeven aan initiatief, in plaats van steun. Verantwoordelijkheden die te ver weg van mensen liggen leiden tot gebrek aan solidariteit tussen mensen en de organisaties en overheden die voor hen actief zijn. Het effect is gechargeerd: ‘Niemand is verantwoordelijk meer en de samenleving is van niemand meer’. Het gevoel van eigenaarschap onder mensen neemt af, er zijn veel oplossingen van ‘one size fits all’ en de systemen worden onbetaalbaar. En ondanks de hoge kosten is er een lage tevredenheid over onze verworvenheden, zoals ons zorgstelsel. Kortom, initiatief lekt weg, maatschappelijke organisaties zijn erg afhankelijk van subsidies en mensen voelen zich meer klant dan betrokkene. Inmiddels is er een kentering zichtbaar. De vergrijzing en de crisis zorgen samen voor een versnelde afbouw van het zorgstelsel. Middelen voor welzijn en leefbaarheid raken op. Lacunes worden soms al ingevuld door burgerinitiatieven, die alom gewaardeerd worden. Professionele ondersteuning aan mensen wordt omgezet in ondersteuning van noaberschap, mantelzorg en zelfinitiatief. De gevolgen zijn zichtbaar en worden verschillend getaxeerd. Niet alleen negatief. Mensen willen in de eigen wijk wonen, er ontstaan steeds meer netwerken buiten de formele structuren om. Mensen lijken soms best meer te willen doen voor elkaar. Ook omdat hen dat eigenwaarde en zingeving biedt. Tegelijk is het zo dat een toenemend aantal mensen in de samenleving een beperkte bijdrage kan leveren en de steun van anderen nodig heeft. Dat iedereen in zijn eigen dorp of wijk wil blijven wonen is in het algemeen juist, immers, daar voelen mensen zich thuis, daar maken mensen deel uit van de gewone samenleving en daar liggen de sociale contacten, voorzieningen en hobby’s. Tegelijk is het een relatieve waarheid geworden, omdat willen inmiddels voor veel mensen door nieuw Juli 2013
White Paper
Pagina 17 van 21
overheidsbeleid ook moeten is geworden. Vergrijzing, krimp, een toenemende zorgvraag, vastzittende huizenmarkt en vereenzaming, sociale overlast, meer gevallen van dementie, een uitgeklede AWBZ en onzekerheden binnen de WMO zijn de schaduwzijde en realiteit van dit moment. Een ontwikkeling die daarbij ook nog een rol speelt is die van nieuwe virtuele netwerken, participatie en communicatie. Sociale contacten verlopen anders dan voorheen, onderlinge hulp is niet vanzelfsprekend. Familie en netwerken zijn steeds minder plaatsgebonden, waardoor het fysiek ontmoeten en helpen niet vanzelfsprekend is. Het opkomen van de sociale media maakt dat nieuwe netwerken en structuren ontstaan. Door social media en de grote vlucht van smartphones en tablets is er een nieuwe virtuele realiteit. Mensen hebben contacten die los staan van tijd en plaats en kunnen opeens in veel meer netwerken actief deelnemen door het virtuele karakter, er ontstaat ook een totaal andere manier van communicatie. Deze nieuwe netwerken passen niet meer bij de bestaande structuren en zijn complex, omdat ze moeilijker waarneembaar zijn.
Met de waarneming van deze ontwikkelingen ontstaan vragen. Burgerinitiatieven, zelforganisatie, nieuwe netwerken en terugtredende overheden en dienstverleners. Met daartegenover dorpen, buurten en wijken waarin meer mensen weer deel blijven uitmaken van de ‘gewone’ samenleving, ook bij hoge ouderdom en met ziekte of handicaps. Voor hen is een goede structuur niet alleen gewenst, maar cruciaal om uit vrije keuze zelfstandig te kunnen wonen. Dit vraagt om een nieuwe structuur van ondersteunen, in nabuurschap, in de eigen situatie, in de wijk, in de publieke ruimte, in de sociale verbanden, kortom, in de bestaande en nieuwe netwerken. Er ontstaat ook een nieuwe rol voor overheden, voor welzijnsorganisaties, voor zorginstellingen. Een rol die gaat over actief netwerkmanagement, om mensen te verbinden, om een vertrouwenwekkende spil te organiseren in netwerken, waardoor deze duurzaam blijven bestaan.
Juli 2013
White Paper
Pagina 18 van 21
BIJLAGE C: DIENSTEN TRIVICI PLATFORM Vormen en diensten op een platform De meest traditionele en bekende vorm van een platform, is het (traditionele) digitale huis-aan-huis blad. Surfend op internet zijn veel Buurtportalen te vinden. Veelal zijn deze eendimensionaal; of informatief, of zorgsite, of marktplaats / talentenhuis. Maar ook zijn er meerdimensionale Buurtportalen te vinden, en steeds vaker zie je mogelijkheden tot interactie. Het aanbieden van meerdere dimensies op hetzelfde Buurtportaal maakt het Buurtportaal interessant voor gebruikers. Gedacht kan worden aan commerciële diensten (diensten van banken, veiligheidsdiensten (regelen beveiliging via Buurtportaal), beheer van de woning (i.s.m. met corporatie en elektriciteitsbedrijf / installateurs, telecom bedrijven, wellness. Ook kan gedacht worden aan diensten die te maken hebben met tv, video, telefoon. Zoals de normale 'live-tv'-functionaliteit, volledig tweeweg videoconferencing, browser voor Internet, gratis bellen via Buurtportaal. Een andere aanvulling op het Buurtportaal: Screen to screen contact. Denk aan een andere vorm van contact met: familie en vrienden, kinderdagverblijf, zorg-, welzijnsmedewerker, huisarts, gemeenteambtenaar. Aangeboden diensten kunnen ook te maken hebben met therapie of training. Middelen kunnen zijn: computerspelletjes, videocommunicatie, therapie/trainen op afstand, robot home assistant. Ook kan veiligheid en monitoring via het Buurtportaal geregeld worden. Sensormonitoring, videomonitoring, dwaaldetectie, positiebepaling met GPS. Ten slotte kan een Buurtportaal ook bijdragen aan participatieondersteuning. Denk aan toepassingen als een elektronische kalender, medicijn reminder, geheugenondersteuning. Koppelen aan bestaand, of zelf ontwikkelen Er zijn verschillende manieren om diensten aan te bieden via een Buurtportaal. Voor een deel kan gebruik gemaakt worden van algemeen ingerichte website/ internettoepassing. Ook kan ter inspiratie gekeken worden naar specifiek ingerichte website/ internettoepassing voor een specifieke doelgroep (zoals leden van een ledenvereniging, inwoners van een dorp of stad, etc.) Op basis van deze voorbeelden algemene diensten kan de vertaalslag gemaakt worden naar de toepasbaarheid binnen en Buurtportaal. Het is in onze optiek in elk geval belangrijk gebleken om zo veel als mogelijk gebruik te maken van algemeen beschikbare (Internet-)diensten én van algemeen beschikbare (consumenten) hardware. Hierdoor blijft de kostprijs laag (zowel investering als ook operationeel), is de ontwikkeltijd en het optimaliseren van functies vele malen sneller én in het algemeen zal de gebruikers ervaring beter zijn.
Juli 2013
White Paper
Pagina 19 van 21
Gebruikerservaring is essentieel: een goed ontworpen omgeving koppelt informatie en diensten van derden zodanig in dat er een gestroomlijnde ervaring ontstaat: het mag dus nooit een verzameling van links zijn – een platform is geen “startpagina.nl” Algemeen ingerichte websites/ internettoepassingen Enkele voorbeelden van algemeen ingerichte websites/ internettoepassingen Wehelpen.nl, een website die vraag en aanbod bij elkaar brengt en goed heeft nagedacht over vraag verlegenheid en aanbod beperking; Helpjemee.nl, faciliteert om online een agenda aan te maken, een netwerk te activeren en elkaar te helpen. Lijkt op de dienstverlening van ShareCare. (zie www.helpjemee.nl) ; Eengoedhulpmiddel.nl faciliteert in het vinden van hulpmiddelen (zie www.eengoedhulpmiddel.nl); Woontechniekhulp.nl faciliteert het vinden van technologische (domotica) hulpmiddelen Via Google’s Gmail kan men gratis videobellen met andere Gmail gebruikers; Via Google Voice kan met gratis (video-)bellen, ook met abonnees met een traditionele vaste telefoonaansluiting en gebruikers met een zogenaamd SIP VoIP nummer; Specifiek ingerichte websites/ internettoepassingen Enkele voorbeelden van specifiek ingerichte websites/ internettoepassingen voor een specifieke doelgroep: Telebrink, waarbij de diensten in een specifiek dorp ondersteund worden met internettoepassingen en het dorp via een website informatie kan delen (zie www.telebrink.nl voor voorbeelden); Bibliotheken bieden over het algemeen een breed service- en dienstenpakket voor haar leden aan; Gemeenten bieden middels het gemeentelijk- en WMO-loket diverse diensten aan voor haar inwoners; Diverse chronische ziekten kunnen worden ondersteund door specifieke e-health toepassingen. Het inzetten van een sociale kaart binnen het Buurtportaal Wanneer binnen het Buurtportaal informatie te vinden moet zijn over service- en dienstverleners zijn gegevens uit de sociale kaart van de (directe) omgeving nodig. Hoe deze specifieke informatie het beste opgenomen kan worden hangt samen met diverse factoren: Voor welke doelgroep(en) wordt deze actie ondernomen; Welke eisen worden gesteld aan de toegankelijkheid (o.a. waar moet de informatie op te vinden zijn) Wat is de uitgangssituatie ; o Welke informatie is op welke manier beschikbaar; o Hoe zijn de relaties in het maatschappelijke speelveld; Hoeveel tijd is er op langere termijn om de database te onderhouden / actualiseren. Juli 2013
White Paper
Pagina 20 van 21
Gepersonaliseerd service- en dienstenpakket Er zijn daarnaast diverse mogelijkheden om met behulp van de algemeen toegankelijke online diensten een persoonlijke dienstenpagina in te richten. Vergelijkbaar met de zogenaamde ‘Apps’ die op een Apple of Android toestel kunnen worden gebruikt. Onder andere de zelf in te richten Google homepage is hier een mooi voorbeeld van (www.igoogle.com)
Juli 2013
White Paper
Pagina 21 van 21
