MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2011 Over de activiteiten in 2010 van Coca-Cola in Nederland
DUURZAAM IN ACTIE
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
Inhoudsopgave
10 18
Realisaties 2010 in beeld Prestaties per jaar Inhoudsopgave Voorwoord Doelstellingen tegen 2020 Ons aanbod Wereldwijd beschikbaar, lokaal geworteld Onze activiteiten in beeld Energie en Klimaatbescherming Duurzame Verpakking en Recycling Waterbeleid Drankenportfolio en Actieve en Gezonde Leefstijl Werkomgeving Gemeenschap
I III 2 4 5 6 7 9 10 14 18 22 28 32
DUURZAAMHEID in ons DNA Bij Coca-Cola staat verantwoord en duurzaam ondernemen centraal. Zo werken wij voortdurend op gebieden waarin wij een echt positief verschil kunnen maken. Duurzaamheid zit in onze genen en vanuit die basishouding willen wij samen met onze partners op lange termijn blijven groeien. Onze klanten, consumenten, medewerkers, de gemeenschappen waarin wij actief zijn en andere belangstellenden verwachten dit ook van ons.
22 Draagwijdte van het verslag en toepassing van het Global Reporting Initiative. U leest het Maatschappelijk Jaarverslag van de activiteiten van Coca-Cola in Nederland in 2010 zowel in dit geprinte rapport als in pdf op www.coca-colanederland.nl. Waar het relevant is, worden ook belangrijke initiatieven van 2011 aangehaald. Bij het schrijven van de informatie in dit verslag en op onze website hanteerden wij de internationaal erkende richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). De criteria voor verslaggeving zijn gebaseerd op de G3-richtlijnen. Een overzicht van de behandelde GRI-indicatoren is terug te vinden in de index op http:www.coca-colanederland.nl. Met de combinatie van dit verslag en de website rapporteren wij conform GRI niveau B. www.globalreporting.org Dit rapport werd gecertificeerd door SGS.
Met dank aan dierentuin Plankendael (België) voor het verlenen van de mooie locatie voor de coverfoto.
28
Meer weten? www.coca-colanederland.nl
3
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
I
50%
Gemiddeld watergebruik (liter/liter product)
19% water-efficiënter t.o.v. 2006.
tot energiebesparing
Realisaties 2010 in beeld Introductie van PlantBottle™ in Nederland
2
(lancering in 2011)
II
1,82
1,75
1,66
1,64 1,48
door het plaatsen van deuren op al onze open koelkasten in de markt. Het streven is om in 2014 al deze koelers gesloten te hebben. nieuwe Zero-varianten in 2010 Wij introduceerden in Nederland in 2010 twee nieuwe Zero-Varianten: Fanta Zero Cassis en Aquarius Zero Lemon. Deze bevatten - net als veel van onze andere dranken - alleen nog maar natuurlijke smaakstoffen. 2006
50%
Gemiddeld energiegebruik (MJ/liter product) Energie-efficiëntie met 43% verbeterd in de laatste vijf jaar.
afname van het aantal ongevallen
0,47
2007
2008
2009
2010
—
met absentie in onze productievestiging in Dongen dankzij
PlantBottle™-verpakkingen
22,5%
voortdurende maatregelen om de
Is ons uitgangspunt bij de ontwikkeling van onze werknemers: 70% on-the-job training, 20% coaching, 10% traditionele opleidingen.
0,37
werkomgeving te verbeteren.
0,32 0,27
2006
gemaakt van materiaal van planten.
70-20-10
0,40
2007
2008
2009
2010
Percentage suikervrije dranken van totaalvolume De consumptie van suikervrije dranken blijft stijgen.
175.000 Voor het vierde jaar op rij zette Coca-Cola zich in om geld in te zamelen voor de actie Serious Request. In 2010 werd een recordbedrag van € 175.000 gedoneerd.
36%
33%
33%
32%
—
van onze verpakkingen vermeldde eind 2010 de ‘Guideline Daily Amount’ informatie (GDA).
29%
2006
97%
2007
2008
2009
2010
275
middelbare scholen in Nederland deden in 2010 mee aan Mission Olympic. Dit waren er 75 meer dan in 2009.
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
Blik op de toekomst
Doelstellingen tegen 2020
Beste lezer,
Duurzaam ondernemen maakt integraal onderdeel uit van al onze activiteiten en wij stimuleren onze klanten en partners hetzelfde te doen. Ons duurzaamheidsbeleid ‘Live Positively’ is gericht op de zeven gebieden waar onze impact het grootst is en waar wij een positief verschil kunnen maken. Voor elk van deze gebieden zijn ambitieuze, concrete en meetbare doelstellingen geformuleerd.
—
Wij kijken in dit verslag – ondertussen het zesde op rij - graag met u terug op een jaar vol actie voor duurzaamheid. En wij kijken ook vooruit; momenteel leggen wij immers de basis om ook in de toekomst uw vertrouwen te verdienen. Dit jaar vieren wij de 125e verjaardag van ons merk en wij doen er graag nog minstens evenveel bij. Daarom bouwen wij op een duurzame manier verder aan een gezond en bloeiend bedrijf. Bij Coca-Cola geloven wij dat de manier waarop wij die toekomst vormgeven, het verschil kan maken. Duurzaamheid zit in onze genen en maakt integraal deel uit van onze bedrijfsstrategie. Concreet focussen wij onze acties op de zeven thema’s waarin wij een duidelijk en positief verschil kunnen maken: • een energiebeleid gericht op een zo laag mogelijke CO2-uitstoot, • het verduurzamen van onze verpakkingen en focus op recycling, • een waterbeleid gericht op minimaal gebruik en een neutrale impact, • een gevarieerd aanbod, • het stimuleren van een actieve en gezonde leefstijl, • een veilige, diverse en positieve bedrijfscultuur, • een positieve bijdrage aan de lokale gemeenschap. Voor elk van deze zeven pijlers hebben wij de afgelopen jaren meetbare, concrete en ambitieuze ‘doelstellingen tegen 2020’ geformuleerd. In dit rapport leest u in detail hoe ons traject om deze doelstellingen te realiseren vooruitgaat en welke uitdagingen er nog op ons pad liggen. Wij zijn ons ervan van bewust dat wij in een wereld leven die voortdurend verandert: nieuwe vragen duiken op, maatschappelijke ideeën verschuiven en technologische mogelijkheden gaan steeds verder. Dit jaar vroegen wij enkele van onze partners en contacten buiten het bedrijf hoe zij Coca-Cola zien in 2020. Hun mening? Wij moeten breder kijken. Onze verantwoordelijkheid reikt verder dan onze eigen activiteiten. Wij moeten ervoor zorgen dat wij niet alleen onze eigen impact beperken, maar die van onze gehele waardeketen; van het telen van onze ingrediënten tot de recycling van onze verpakkingen. Deze feedback nemen wij mee in de volgende stappen van ons duurzaamheidstraject. Zo komen wij tegemoet aan uw verwachtingen en kunnen wij samen onze grenzen verleggen. Wij kijken uit naar de uitdaging om samen met u onze weg naar duurzaam ondernemen verder af te leggen.
Energie en Klimaatbescherming: wij willen tegen 2020 de totale CO2-voetafdruk van onze activiteiten verminderen met 15% ten opzichte van 2007. Duurzame Verpakking en Recycling: wij willen de milieu-impact van onze verpakkingen beperken, het gebruik van hernieuwbare, herbruikbare en recyclebare grondstoffen maximaliseren en het equivalent van 100% van onze verkochte verpakkingen inzamelen. Waterbeleid: wij hanteren een duurzaam waterbeleid gebaseerd op bescherming van onze waterbronnen, het verminderen van ons watergebruik en het veilig teruggeven van het equivalent aan water dat wij gebruiken in onze dranken aan de natuur. Drankenportfolio: wij bieden een ruime geinformeerde keuze aan niet-alcoholische dranken aanbieden, met of zonder suiker, met of zonder koolzuur. Zo wordt voldoende drinken een plezier. Actieve en Gezonde Leefstijl: wij stimuleren een actieve en gezonde leefstijl. Dit doen wij aan de hand van programma’s die beweging promoten, informatie over onze producten en keuze uit een breed aanbod. Werkomgeving: wij streven naar een divers personeelsbestand waarbij wij talentvolle medewerkers aantrekken, behouden en de kans bieden zich verder te ontwikkelen. Gemeenschap: wij willen een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschappen waarin wij actief zijn, zowel op sociaal, economisch als op milieuvlak.
Hessel de Jong The Coca-Cola Company Benelux
John Brands Coca-Cola Enterprises Nederland
5
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
7
93% —
van onze aankopen doen wij op Europees niveau, waarvan 62% in Nederland.
Voor iedereen een geschikte dorstlesser
Wereldwijd beschikbaar, lokaal geworteld
—
—
Coca-Cola is actief in de markt van de niet-alcoholische dranken. Ons brede assortiment in Nederland bevat frisdrank, water, vruchtensap, sportdrank, energiedrank en ijsthee. In Nederland bieden wij consumenten de keuze uit 16 merken. Door de variatie in smaak,
verpakkingsgrootte en caloriegehalte (suikerhoudend en suikervrij) biedt Coca-Cola voor ieder wat wils. In 2010 dronken Nederlanders in totaal 2.915,2 miljoen liter nietalcoholische dranken. Daarvan werd 21,3% verkocht door Coca-Cola.
Coca-Cola streeft ernaar tegemoet te komen aan de wensen van alle consumenten, ongeacht hun persoonlijke voorkeuren, hun levensfase en leefstijl. Om dat te realiseren, zijn twee bedrijven onlosmakelijk met elkaar verbonden en streven gezamenlijk naar duurzame groei: The Coca-Cola Company en Coca-Cola Enterprises Inc. Coca-Cola Nederland B.V. is het Nederlandse filiaal van The Coca-Cola Company. The Coca-Cola Company is eigenaar van de merken, verzorgt de consumentenmarketing en verkoopt de basisconcentraten aan de bottelaars. The Coca-Cola Company heeft als doel de meest verfrissende niet-alcoholische dranken te ontwikkelen.
kcal 105
kcal 0,5
kcal 0,8
kcal 66
kcal 120
kcal 105
5%GDA*
0%GDA*
0%GDA*
3%GDA*
6%GDA*
5%GDA*
kcal 79
1.
5%GDA*
1.
kcal 0 0%GDA*
kcal 78
2.
3.
4%GDA*
kcal 155 8%GDA*
4.
Coca-Cola Enterprises Nederland B.V. is een dochtermaatschappij van Coca-Cola Enterprises Incorporate en is wereldwijd één van de grootste bottelaars van de merken van The Coca-Cola Company. Coca-Cola Enterprises produceert, distribueert en verkoopt de dranken van The Coca-Cola Company en daarnaast ook een aantal dranken onder licentie. Coca-Cola Enterprises wil de beste drankenverkoper zijn, met de beste klantenservice.
kcal 143
kcal 120
7%GDA*
6%GDA*
5.
kcal 92
kcal 82
5%GDA*
4%GDA*
Per glas van 250 ml, met uitzondering van Kinley, Schweppes, Dr Pepper, Minute Maid (per 200 ml) en Fernandes (per 330 ml) (*% van de Dagelijkse Voedingsrichtlijn (GDA). Op basis van 2000 kcal).
Frisdranken • Coca-Cola • Coca-Cola cafeïnevrij • Coca-Cola Cherry • Fanta Orange • Fanta Lemon • Fanta Cassis • Fanta Pomelo • Fanta Red fruit • Kinley Tonic • Kinley Bitter Lemon • Sprite • Capri-Sun Orange • Capri-Sun Multivitamin • Capri-Sun Safari Fruits • Capri-Sun Jungle Drink • Capri-Sun Beach Drink • Capri-Sun Champions Drink
• Capri-Sun Apple Cassis • Capri-Sun Tropical • Dr Pepper • Schweppes Indian Tonic water • Schweppes Bitter Lemon • Schweppes Soda Water • Schweppes Ginger Ale • Schweppes Lemon Fusion • Schweppes Citrus Fusion • Schweppes Tropical Fusion • Fernandes Green Punch • Fernandes Cherry Bouquet • Fernandes Cream Ginger • Fernandes Pineapple
Natuurlijk mineraalwater • Chaudfontaine plat • Coca-Cola light • Chaudfontaine lichtbruisend • Coca-Cola light lemon • Chaudfontaine bruisend • Coca-Cola light cafeïnevrij • Coca-Cola Zero • Coca-Cola Zero cafeïnevrij • Fanta Zero Orange • Fanta Zero Lemon • Fanta Zero Pomelo • Fanta Zero Cassis • Sprite Zero • Schweppes Indian Tonic water light • Schweppes Bitter Lemon light • Fernandes Green Punch light • Fernandes Cherry Bouquet light
Hydraterende dranken
Sappen / fruitdranken
IJsthee
Energiedranken
• Aquarius Lemon • Aquarius Orange • Aquarius Soft Citrus • Aquarius Red Peach • Aquarius Blue Berry • Aquarius Zero Lemon
• Minute Maid Orange • Minute Maid Appel • Minute Maid Multivitaminen • Minute Maid Tomaat • Minute Maid Ananas
• Nestea Sparkling Lemon • Nestea Lemon • Nestea Peach
• Burn • Monster energy • Monster low-carb • Monster ripper
Nestea is eigendom van Société des Produits Nestlé SA. Schweppes is eigendom van Schweppes International Ltd. Dr Pepper is een geregistreerd handelsmerk van Dr Pepper/Seven Up, Inc. 4. Fernandes is eigendom van de Fernandes Group© 2010. 5. Sinds 2009 neemt Coca-Cola Enterprises de distributie en verkoop van Monster op zich in opdracht van Hansen Beverage Company, de eigenaar van het merk. 6. Vanaf 1 januari 2010 neemt Coca-Cola Enterprises, de distributie en de verkoop van het merk Capri-Sun voor haar rekening, eigendom van Capri Sun AG.
1.
2.
3.
Maatschappelijke jaarverslagen Duurzaamheid maakt bij Coca-Cola wereldwijd integraal onderdeel uit van de bedrijfsstrategie. Lees er meer over in de maatschappelijke jaarverslagen: www.thecoca-colacompany.com/ citizenship/reporting.html en www.cokecce.com/CRSReport2010-2011
6.
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
Coca-Cola van eigen bodem
9
Onze activiteiten in beeld
Coca-Cola in Nederland
Coca-Cola Enterprises Nederland B.V.
In Nederland werken 846 medewerkers bij Coca-Cola Enterprises Nederland en 19 bij Coca-Cola Nederland. Het hoofdkantoor staat in Rotterdam. De Sales Centers bevinden zich in Rotterdam, Apeldoorn en Dongen. Medio 2011 worden de Sales-Centers gesloten en zullen de salesactiviteiten vanuit Rotterdam worden aangestuurd.
www.coca-colaenterprises.nl www.coca-colanederland.nl
75%
— van de dranken die wij in Nederland verkopen, wordt geproduceerd in onze productievestiging in Dongen.
Rotterdam Dongen
621
Transport
Productie en magazijn Recycling verpakkingen
Antwerpen Klanten Londerzeel
Verkoop
— miljoen liter verkocht in 2010
Hoofdkantoor
Ingrediënten en verpakkingen
Ruwe grondstoffen
Productie en Distributie
Apeldoorn
Concentraat
Grondstoffen
Coca-Cola Nederland B.V.
Productievestiging
Sales Center
2010: historisch jaar —
Cooler Services
Daarnaast heeft zij bottel- en franchise-activiteiten in Noorwegen en Zweden overgenomen. Door deze overnames zijn onze bottelactiviteiten van Coca-Cola Enterprises uitsluitend gevestigd in Europa. Hierdoor zijn wij in staat beter en efficiënter in te spelen op de Europese markt.
12.021.000
3.963.000 2009
Coca-Cola wereldwijd The Coca-Cola Company en Coca-Cola Enterprises, Inc. zijn beursgenoteerd op de New York Stock Exchange. Sinds mei 2011 is Coca-Cola Enterprises, Inc. ook genoteerd op de NYSE Euronext in Parijs.
19.361.000
2008
Consumenten
European Visitors Center
Investeringen in de vestigingen van Coca-Cola in Nederland 12 miljoen euro werd in 2010 geïnvesteerd in de vestigingen van Coca-Cola in Nederland.
De maatschappij is continu in beweging en daarmee ook de wensen en behoeften van de consumenten. Coca-Cola speelt hierop in door haar strategische positie op lokaal niveau te versterken. Zo heeft Coca-Cola Enterprises Inc. op 4 oktober 2010 haar business in Noord-Amerika verkocht aan The Coca-Cola Company.
Drankautomaten en koelers
2010
Wereldwijd 1,7 miljard consumpties per dag.
1,7
miljard
De merken van The Coca-Cola Company zijn in meer dan 200 landen verkrijgbaar.
+200
+/- 13.400 medewerkers wereldwijd bij Coca-Cola Enterprises, Inc.
In 2011 viert het merk Coca-Cola haar 125e verjaardag.
13.400
+/- 139.600 medewerkers wereldwijd bij The Coca-Cola Company.
139.600
125
jaar
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
11
Jos Zandbergen
Directeur Zandbergen’s Transport B.V.
Doelstelling 2020 Tegen 2020 willen we de totale absolute CO2voetafdruk van onze activiteiten verminderen met 15% ten opzichte van 2007.
Meer productie met minder energie — In 2009 onderzocht Coca-Cola de energiebesparingmogelijkheden in alle 17 Europese productievestigingen. De resultaten vormden de basis voor het programma EsKO (Energy saving at Coca-Cola), dat productievestigingen concrete handvatten geeft om het energiegebruik te verlagen. Het programma omvat het uitwisselen van best practices en trainingen aan productieverantwoordelijken en milieucoördinatoren. Op basis van EsKo heeft elke Europese productievestiging in 2010 een concreet actieplan ontwikkeld om het energiegebruik verder te verlagen.
ENERGIE en KLIMAATBESCHERMING Bereken de CO2-voetafdruk van elke consumptie
Energiegebruik Voor de productie van één liter product gebruikten wij in 2010 17% minder energie dan in 2009.
—
Consumenten die meer willen weten over de milieu-aspecten van hun favoriete Coca-Colaconsumptie kunnen terecht op www.traceyourcoke.nl. Op deze website kan worden nagegaan waar het drankje vandaan komt en wat de milieu-impact is van de fabriek tot in de koelkast. Ook kunnen consumenten zien wat de impact van hun eigen acties is. In welke en wat voor soort verpakking zit het drankje? Hoe ging men naar de supermarkt om het product te kopen? Aan de hand van dit soort vragen berekent de unieke CO2-calculator wat de impact van de aankoop op het milieu is. Tevens is op de website een overzicht te vinden van de initiatieven die Coca-Cola de afgelopen jaren heeft genomen om haar impact op het milieu verder terug te dringen.
In onze productievestiging in Dongen is een aantal veranderingen doorgevoerd. Zo hebben wij de drukinstelling van de blaasmachine voor plastic flessen verlaagd van 38 naar 30 bar. Dit scheelt veel energie, terwijl de kwaliteit van de flessen gelijk blijft. Ook worden flessen nadat ze gevuld zijn met minder perslucht drooggeblazen. Door het aanbrengen van lichtschakeling op de verlichting in een aantal productiehallen wordt er zuiniger omgegaan met energie. Tevens zijn de stoomketels en stroomleidingen voorzien van isolatie en wordt continu het gehele persluchtleidingnet gecontroleerd op lekkages. Momenteel zijn wij bezig met het doorlichten van een productielijn om te bepalen waar wij persluchtzuinigere onderdelen kunnen plaatsen.
406.349
0,37 0,32 0,27 2009
Onze productievestiging neemt deel aan de meerjarenafspraak 2009 – 2012 met een aantal andere partijen uit de frisdrankenbranche. Dit is een afspraak met de overheid om energie te besparen. Gezamenlijk heeft de branche aangegeven 8% efficiënter te gaan produceren. Elke deelnemer heeft hiervoor een energiebesparingsplan opgesteld. In 2010 steeg weliswaar ons absolute energiegebruik door een stijging van ons productievolume en het in gebruik nemen van een extra verpakkingslijn voor blik, toch zijn wij erin geslaagd om het energiegebruik per liter product met 17% te verlagen ten opzichte van 2009.
Groene Award —
479.681
2008
Daarnaast installeerden wij in 2010 in de productievestiging in Dongen een online systeem dat via automatische meters het energie- en watergebruik van alle productieactiviteiten meet. Doordat wij deze data op ieder moment inzichtelijk hebben, kunnen wij bij bijzonderheden - zoals elektriciteitlekkages - direct bijsturen. Het systeem is in 2011 volledig operationeel.
Productievolume (in 1.000 liter) Energiegebruik (in MJ per liter product)
580.871
www.traceyourcoke.nl
“Als logistieke dienstverlener zijn wij samen met Coca-Cola continu op zoek naar verbeteringen in alle processen van de distributie. Dit doen wij door slimme ict-oplossingen, automatische laad- en lossystemen en door inzet van de Lange Zware Vrachtwagens (LZV). In 2011 zullen wij met meer LZVs voor Coca-Cola gaan rijden, met nieuwe toepassingen. Hierbij is niet alleen de lengte van het voertuig van belang, ook de rijstijlassistent zorgt voor verdere brandstofreductie en een schoner milieu. Een digitale applicatie toont de chauffeur zijn rijgedrag met betrekking tot brandstofgebruik, acceleratie en afremming om zo zijn rijstijl te optimaliseren. Er is gebleken dat de LZV minstens zo veilig is in het verkeer als conventionele types. Dit komt onder andere door trainingen die chauffeurs met regelmaat moeten volgen.”
2010
Coca-Cola Enterprises Nederland ontving in 2010 de Lean and Green Award van Connekt, een samenwerkingsverband tussen 125 overheden, bedrijven en kennisinstellingen dat bedrijven wil stimuleren om hun logistieke proces te verduurzamen. Coca-Cola ontving de prijs onder meer vanwege de concrete doelstellingen voor CO2-reductie en de introductie van de Lange Zware Vrachtwagen.
8%
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
13
—
vermindering van CO2-uitstoot in 2010 is de doelstelling ’Eco-driving’ voor bestuurders van een Coca-Colaleaseauto.
CO2-voetafdruk terugdringen — Wij streven ernaar de CO2-emissies terug te dringen, zowel van onze productieactiviteiten, van onze koelapparaten als van onze transportactiviteiten. Om landen te stimuleren de CO2-uitstoot te verminderen introduceerde Coca-Cola Enterprises in 2010 een systeem van ‘carbon allowances’. Hiermee weet ieder land vanaf 2010 wat de maximale toelaatbare CO2-uitstoot is. In 2010 bleven wij in Nederland met 113.000 ton binnen de toegestane uitstoot van 115.000 ton. Mede door dit systeem wordt er nu bij de productontwikkeling al rekening gehouden met een zo laag mogelijke CO2-uitstoot.
Naar CO2-zuiniger transport —
Koel met minder energie
Om de CO2-uitstoot van onze distributie en ons wagenpark terug te dringen, hebben wij een aantal verbeterpunten opgesteld: klimaatvriendelijkere vrachtwagens, zuinig rijgedrag en een groen wagenparkbeleid. Ons uitgangspunt hierbij is: minder kilometers en schonere kilometers. Dat onze inspanningen niet onopgemerkt bleven, blijkt uit de toekenning van de Lean and Green Award in 2010.
In Nederland hebben wij 85.000 koelapparaten (vendors en coolers) staan bij onze klanten. Aangezien deze koelapparaten verantwoordelijk zijn voor bijna 80% van onze CO2-voetafdruk, kunnen wij veel milieuwinst boeken door zuinigere koelapparatuur in te zetten.
—
In het afgelopen jaar nam Coca-Cola Enterprises vier Lange Zware Vrachtwagens (LZVs) in gebruik. Deze vrachtwagens, die eigendom zijn van transporteurs, kunnen gemiddeld 36 pallets frisdrank vervoeren. Dit zijn er tien meer dan een gemiddelde vrachtwagen. Hierdoor hoeven wij minder vrachtwagens in te zetten en daalt de CO2-uitstoot per pallet met 20%. Omgerekend kan elke LZV zorgen voor een besparing van 50.000 kilogram CO2 per jaar. In 2012 willen wij 12 van deze LZVs op de weg hebben. Daarnaast onderzoeken wij samen met leveranciers de mogelijkheid om ritten te combineren, zodat wij de beschikbare ruimte op elk moment nuttig kunnen gebruiken. Ook testen wij het vervoer van onze producten over water tussen onze productievestiging in Dongen en een distributiecentrum in Zwolle. Vervoer per boot zorgt per pallet voor minder CO2-uitstoot. Vanuit Zwolle worden de producten vervolgens per vrachtwagen vervoerd naar onze klanten in het noorden van Nederland.
113 —
duizend ton CO2 was de CO2 uitstoot van Coca-Cola in Nederland in 2010. In 2009 was dit nog 115.000 ton.
Ons eigen wagenpark is momenteel verantwoordelijk voor 3% van onze totale CO2-voetafdruk. Omdat sommige Coca-Colamedewerkers veel moeten reizen, geldt voor hen een leaseregeling. Coca-Cola stelt steeds strengere eisen aan de uitstoot van haar leaseauto’s. Sinds 1 april 2010 schaffen wij uitsluitend auto’s aan waarvan de CO2-uitstoot maximaal 160 gram/km is. Daarnaast zijn wij in 2010 begonnen met het trainen van alle bestuurders van een leaseauto om zuinig en veilig te rijden.
Naast eisen aan nieuwe koelapparaten, maakt Coca-Cola ook de huidige koelapparatuur energiezuiniger. Daarvoor ontwikkelden wij het Energy Management Device (EMD). Doordat slimme sensoren de koelapparaten besturen, zijn apparaten met EMD tot 35% energiezuiniger. Het apparaat bevat een slaapmodus en de koelintensiteit en verlichting worden automatisch aangepast aan het gebruik en de omgevingsfactoren. Ook kunnen automaten zo worden geprogrammeerd dat zij uitschakelen tijdens sluitingstijden. De meeste nieuwe koelapparaten zijn standaard uitgerust met EMD (indien van toepassing). Eind 2010 bevatte 25,5% van de koelapparaten EMD. Een stijging van bijna 13% ten opzichte van 2009.
Deze stijging bereikten wij mede door het trainen van een aantal technici om EMDs te installeren. Sinds januari 2010 zijn wij gestopt met het aankopen van grote Open Front Units (OFUs). Dit zijn koelapparaten zonder deur die daardoor veel energie gebruiken. Bovendien plaatsten wij in 2010 deuren op 453 OFUs (34% van het totale aantal). Dit bespaart gemiddeld 50% energie per apparaat. In 2011 plaatsen wij deuren op nog eens 700 OFUs. Het streven is om in 2014 alle OFUs van deuren voorzien te hebben. In 2011 kopen wij uitsluitend koelapparaten die minimaal 40% energiezuiniger zijn dan de apparaten die wij in 2000 kochten.
39%
—
van alle koelapparatuur die in 2010 in Nederland werd aangekocht, is vrij van fluorkoolwaterstof (HFK). The Coca-Cola Company kondigde in 2009 aan dat in 2015 wereldwijd alle nieuwe verkoopen koelapparatuur vrij is van HFK. Deze afspraak is gemaakt in samenwerking met Greenpeace. Door de overgang naar HFK-vrije koelapparaten daalt de directe CO2-uitstoot van koelapparatuur met 99%.
Details bedrijfs-CO2-voetafdruk
79%
13%
Koelapparatuur
Productie en distributie
5%
3%
0,1%
Distributie door derden
Wagenpark
Overige - reizen
CO2-zuiniger transport Meer weten over onze inspanningen voor een milieuvriendelijker transport? www.coca-colanederland.nl
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
15
Jan Burger
Coca-Cola, Supplier QESH & Commercialisation Support Manager, NWEN
Doelstelling 2020 Wij streven ernaar de milieu-impact van onze verpakkingen te beperken en het gebruik van hernieuwbare, herbruikbare en recyclebare grondstoffen te maximaliseren. Wereldwijd willen wij het equivalent van 100% van onze verkochte verpakkingen inzamelen.
“Coca-Cola innoveert constant, ook om de beste verpakkingsoplossingen te ontwikkelen die in lijn zijn met onze kwaliteitseisen, productiviteit en ons duurzaamheidsbeleid. Zo wordt de 1,5 liter PET-fles nog lichter door aanpassing van de dop. Verder wordt de 2 liter fles maar liefst 16% lichter, de één liter PET-fles 11% lichter en het gewicht van het 33 cl blikje brengen we met 4% terug. Deze aanpassingen zijn onderdeel van onze langetermijnstrategie om steeds duurzamer te produceren.”
Lichtere verpakkingen, beter voor het milieu
21,5
—
—
ton kunststof bespaarde Coca-Cola in Nederland in 2010 door de introductie van de 3% lichtere 1 liter PET-fles. Hiervan kunnen 38.000 fleece truien gemaakt worden.
Lichtere verpakkingen leveren een besparing van grondstoffen op. Bovendien dragen lichtere verpakkingen bij aan een lagere CO2-uitstoot tijdens de productie en het transport. Daarom ontwikkelt Coca-Cola samen met haar leveranciers innovatieve verpakkingen die uit minder materiaal bestaan en toch een gelijke kwaliteit hebben.
DUURZAME VERPAKKING en RECYCLING Diverse verpakkingen, verschillende functies
De verpakkingscirkel is rond: reuse-reduce-recycle-renew Ontwerp: alsmaar lichtere verpakkingen en 100% recyclebaar
Grondstoffen voor productie (verdeling per gewicht)
Primaire verpakking Secundaire verpakking Suikers & Zoetstoffen
7,8%
— Coca-Cola biedt consumenten een ruime keuze, niet alleen uit verschillende dranken, maar ook uit verschillende verpakkingen. Die beschermen de kwaliteit van onze producten. Meer nog, ze maken het mogelijk om onze dranken te transporteren en te verkopen. En ze laten ons toe onze consumenten te informeren. Gebruikte verpakkingen ziet Coca-Cola niet als afval, maar als grondstof: een waardevolle bron voor hergebruik.
Begin 2010 introduceerden wij onze nieuwe PET-flessen met een kleinere dop en kortere fleshals. De halve liter PET-flessen van de merken Coca-Cola, Coca-Cola light, Coca-Cola Zero, Fanta en Sprite zijn hierdoor 17% lichter. Het halve liter Coca-Colaflesje weegt nu 21,7 gram. Ook het gewicht van de nieuwe 0,2 liter glazen contour horecaflessen hebben wij verlaagd met 17%. Deze fles weegt nu 309 gram in plaats van 372 gram. De halve liter PET-fles van Aquarius is het afgelopen jaar 19% lichter geworden. Tenslotte zijn ook alle PET-varianten van Chaudfontaine het afgelopen jaar in gewicht teruggebracht. In totaal bespaarden wij door deze aanpassingen in 2010 823 ton kunststof en glas en 1.551 ton CO2.
3,7% Hernieuwbare grondstoffen inzetten
33,5% Stimuleren om te recyclen
Gerecycled materiaal hergebruiken als grondstof
Plantaardige extracten CO2
In 2011 gaan wij door op de ingeslagen weg. Als eerste aan de beurt waren de 1,5 liter flessen van Coca-Cola, Coca-Cola light, Coca-Cola Zero, Fanta en Sprite. Door het gewicht met 4,5 gram te verlagen, besparen wij jaarlijks 1.510 ton CO2-uitstoot. Daarnaast introduceren wij begin 2012 een 16% lichtere 2 liter PET-fles. Ook gaan wij in 2012 verder aan de slag met onze blikjes. Door aanpassingen zoals een lichtere deksel worden onze 0,33 liter blikjes 4% lichter.
37% —
milieuvriendelijker is een halve liter PET-flesje in vergelijking met 10 jaar geleden. Dit komt met name door het gebruik van lichtere flessen en gerecycled PET, en door gescheiden inzameling. Bron: FWS.
2,6% 52,4%
Meer weten over onze inspanningen voor duurzame verpakking? Ontdek het op www.coca-colanederland.nl
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
17
Meer dan 37 miljoen PlantBottle™-verpakkingen zullen in 2011 in Nederland in de schappen voorhanden zijn. De plantaardige component van de nieuwe fles wordt verkregen uit suikerriet, door de suikers om te zetten in bio-ethanol. Het gebruikte suikerriet is afkomstig van duurzaam beheerde plantages in Brazilië.
Consumenten stimuleren om te recyclen
Dé innovatie: PlantBottle™-verpakking
—
—
Vrijwel alle verpakkingen van Coca-Cola zijn goed recyclebaar. Om verpakkingen te kunnen recyclen, moeten ze eerst worden ingezameld. Grote PET-flessen worden ingezameld via het statiegeldsysteem in de supermarkten en verwerkt tot onder meer nieuwe verpakkingen. Van de glazen horecaflessen komt 99% terug naar onze productievestiging in Dongen. Na een grondige schoonmaakbeurt kunnen deze flessen weer worden gevuld. Dit kan tot wel 30 keer per fles. Stalen blikjes worden met magneten uit het huisvuil gehaald en opnieuw verwerkt tot grondstof.
In 2011 hebben wij de volgende stap gezet in onze verpakkingsstrategie: de invoering van onze PlantBottle™-verpakking in Nederland; een PET-fles die deels is gemaakt van materiaal van planten. Deze fles oogt, voelt en biedt dezelfde kwaliteit als een normale PET-fles, maar is een grote stap in de richting van een kleinere ecologische voetafdruk.
Om de inzameling van kleine PET-flessen te stimuleren, ondersteunen wij de nationale campagne ‘Plastic Heroes’. Dit is een gezamenlijk initiatief vanuit de Nederlandse industrie en gemeenten. De campagne heeft als doel dat eind 2012 42% van al het plastic afval van Nederlandse huishoudens gescheiden wordt ingezameld. Onlangs werden de eerste resultaten de campagne bekend gemaakt: in 2009 werd de tussendoelstelling van 32% ruimschoots gehaald. Om het consumenten makkelijk te maken hun PET-flesjes ook buitenshuis in te leveren, ontwikkelde Coca-Cola de Recycling Kit. Onder het motto ‘Keep it going. recycle’ plaatsen wij speciale recyclebakken op drukbezochte plekken. In 2010 werden deze bakken onder meer geplaatst bij attractiepark Slagharen, Beach Stadion in Scheveningen, Apenheul, twee Pathé-bioscopen en in scholen, kantoren en bedrijfsrestaurants. Door plaatsing van recyclebakken op dit soort locaties zijn wij in staat steeds meer PET-flesjes in te zamelen voor recycling.
Hoeveelheid gerecycled afval en hoeveelheid verbrand afval met energieterugwinning in de productievestiging in Dongen
Gerecycled Verbrand met energieterugwinning
Wie wil weten hoe hij zelf zijn steentje aan het milieu kan bijdragen, kan terecht op www.traceyourcoke.nl. Via een speciaal ontwikkelde internetapplicatie kan de consument berekenen wat de milieu-inspanningen van Coca-Cola en zijn eigen inspanningen concreet opleveren.
Vanaf juni 2011 zijn wij op de Nederlandse markt gestart met de 0.5L PET-flessen van Coca-Cola, Coca-Cola light en Coca-Cola Zero. Tot op heden waren onze PET-flessen al voor 25% uit gerecycled PET samengesteld. De overige PET werd gemaakt van aardolie en andere fossiele brandstoffen. Dit zijn niet-hernieuwbare energiebronnen. De nieuwe fles bestaat nog steeds uit 25% gerecycled PET, maar bevat daarnaast 22,5% plantaardig materiaal. Net als alle andere PET-verpakkingen van Coca-Cola is ook deze fles 100% recyclebaar in het bestaande recyclingsysteem.
Opnieuw inzetten van grondstoffen
22,5% —
van de PlantBottle™ is gemaakt van het materiaal van planten. De nieuwe fles bestaat nog steeds uit 25% gerecycled PET, maar bevat daarnaast 22,5% plantaardig materiaal. De plantaardige component wordt verkregen uit suikerriet, door de suikers om te zetten in bio-ethanol. Zo vermindert onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Bij de productie van traditionele PET worden fossiele brandstoffen ingezet, zoals aardolie.
— Coca-Cola streeft ernaar zo veel mogelijk verpakkingen te recyclen. Afval zien wij als een nieuwe grondstof. Ingezamelde materialen worden schoongemaakt en behandeld, zodat ze kunnen dienen als grondstof voor nieuwe verpakkingen. Hierbij is het belangrijk dat de kwaliteit van de verpakking en de veiligheid van de consument gewaarborgd zijn. Onze PET-flessen bestaan voor 25% uit gerecycled kunststof en onze glazen flessen voor 60% uit gerecycled glas. Onze ambitie is om deze percentages in de toekomst verder te verhogen door de inzet van nieuwe technieken.
Coca-Cola innoveert met duurzame verpakkingen De lancering van PlantBottle™ is een belangrijke stap in Coca-Cola’s duurzaamheidstraject naar de fles van de toekomst.
Gerecyclede materialen worden opnieuw ingezet in nieuwe verpakkingen
2009 – lancering van de eerste PlantBottle™verpakking in Kopenhagen.
2020 – onze ambitie: elke PET-fles te vervangen door PlantBottle™verpakking.
81,9% 2020
60%
1969
50% 50%
2009
1970
1980 60% gerecycled glas
50% gerecycled staal 50% gerecycled aluminium
2011
2010
25%
18,1% Dongen
1991 – lancering van de eerste fles met gerecycled materiaal.
25% gerecycled PET
1969 – eerste studie van de milieu-impact van verpakkingen.
1991 1990
2000
gen’ rpakkin ‘voortdurend lichter maken van ve
2011 – lancering van de recyclebare PlantBottle™ in Europa.
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
19
Doelstelling 2020 Wij streven naar een duurzaam waterbeleid gebaseerd op de bescherming van onze waterbronnen, het verminderen van ons watergebruik en het veilig teruggeven van het equivalent aan water dat wij gebruiken in onze dranken aan de natuur.
Efficiënt omgaan met water — In 2010 is het opnieuw gelukt om efficiënter om te gaan met water bij de productie van onze frisdranken. Gemiddeld gebruikten wij 1,48 liter water per liter product, dit is 10% minder dan in 2009. Samen met het Wereld Natuur Fonds (WNF) ontwikkelde Coca-Cola de Water Saver Toolkit, een softwareprogramma om de beste technieken voor waterbesparing in kaart te brengen. Om zo gericht mogelijk te werken aan besparingen is deze toolkit in 2010 opnieuw bij elke Europese productievestiging ingezet. In onze productievestiging in Dongen onderzoeken wij diverse besparingsopties. Eén daarvan richt zich op het verlagen van de temperatuur van de spoelmachines, zodat er minder water nodig is om de flessen af te koelen. In 2010 plaatsten wij extra watermeters om het hele proces van watergebruik te volgen en daarmee lekken en andere obstakels snel te kunnen opsporen en verhelpen.
WATERBELEID
19% —
minder watergebruik per liter product tijdens de productie in de laatste vijf jaar.
Gemiddeld watergebruik in productie Het gemiddelde watergebruik van de productie van een liter frisdrank daalde in 2010 met 10% ten opzichte van 2009.
Productievolume (in 1.000 liter) Watergebruik (in liter per liter product)
580.871
479.681
787.750
860.682
675.092
406.349
1,66
Totale watergebruik (in m3) Door een groter productievolume nam het totale watergebruik in de productievestiging in Dongen toe.
1,64 1,48
2008
2009
2010
2008
2009
2010
Samen met leveranciers water besparen — In samenwerking met het Wereld Natuur Fonds en de Universiteit van Twente berekende Coca-Cola in 2009 de benodigde hoeveelheid water voor een 0,5L PET-flesje Cola-Cola Regular. Wij brachten het watergebruik in kaart tijdens de productie van ingrediënten (suikerbiet, fosforzuur, cafeïne, karamel en CO2), de ontwikkeling van verpakkingen en tijdens de productie van de drank. Verreweg het grootste deel van de watervoetafdruk (28 liter) komt voor rekening van de teelt van de ingrediënten zoals suiker. Voor de verpakking en productie van een halve liter PET-flesje Coca-Cola is respectievelijk 7,5 liter en 0,5 liter water nodig. Naar aanleiding van dit onderzoek startten wij op Europees niveau een Water Steering Group die samenwerkt met het Water Footprint Network en het World Wildlife Fund, de internationale tak van het Wereld Natuur Fonds. Deze werkgroep is inmiddels een aantal waterbesparingprojecten gestart samen met leveranciers.
10.000 m3 —
water besparen wij per jaar door efficiëntere afstelling van de reiniging van de vuller op onze productielijn voor glazen horecaflesjes.
7%
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
Franco Moonen
—
Account Manager Zakelijke Markt Brabant Water
minder afvalwater ten opzichte van 2009 ondanks groeiend productievolume in 2010.
Hergebruik van water
Bescherming van lokale waterbronnen
—
—
Om ons watergebruik te verminderen willen wij tijdens de productie zoveel mogelijk water hergebruiken. Daarom reinigen wij onze horecakratten met het spoelwater van onze glazen flessen. Ook gebruiken wij afvalwater voor de koeling van onze machines.
Coca-Cola maakt voor de productie van dranken gebruik van lokale waterbronnen. Wereldwijd dragen wij actief bij aan het beheer en de bescherming van deze bronnen en de omliggende gebieden. Zo houden wij de bodem van ons eigen productieterrein schoon en brengen wij vervuilingrisico’s van akkerbouw, veehouderijen, rioleringen en tankstations in kaart. In 2009 rondden wij het Source Water Protection Plan af, een analyse naar de herkomst van ons water en toekomstige risico’s. In 2010 heeft een audit plaatsgevonden op het plan waaruit is gebleken dat de waterkwaliteit en – kwantiteit van onze bronnen afdoende beschermd zijn.
“Een veilige en betrouwbare watervoorziening is van groot maatschappelijk belang, zowel voor de volksgezondheid als de economische ontwikkeling. Als Brabant Water zijn we ons bewust van het belang van schoon grondwater. Eén van onze belangrijke pijlers in het Strategisch Plan Watervoorziening 2010-2015 is ‘Samenwerken aan de zorg voor water’. Met onze industriële drinkwaterklanten zoeken we naar mogelijkheden voor waterefficiëntie en alternatieve bronnen voor laagwaardig watergebruik. Maar we werken ook samen met bedrijven die via een eigen waterwinning grondwater als belangrijke hulp- of grondstof gebruiken. Samen met Coca-Cola in Dongen onderzoeken we de mogelijkheden voor waterbesparing en –hergebruik binnen de gehele waterkringloop.”
Onze mineraalwaterbron de Wildert
Van de 17 Europese productievestigingen beschikken er vier over een eigen zuiveringsstation, waaronder onze productievestiging van Coca-Cola Enterprises in Dongen. Al het water dat wij gebruiken, wordt op het eigen terrein van onze productievestiging in Dongen voorgezuiverd en vervolgens verder gereinigd door de gemeentelijke afvalwaterzuivering. Na zuivering wordt het schone water teruggebracht in de natuur zodat planten en dieren er in en van kunnen leven.
— Coca-Cola Enterprises Nederland gebruikt water uit de eigen mineraalwaterbron De Wildert in Dongen. In 2010 was 94% van ons watergebruik afkomstig uit deze bron. Samen met de provincie Brabant en de gemeenten Dongen en Tilburg werken wij aan de bescherming van het gebied rondom deze bron. Dit leidde afgelopen jaar tot het instellen van een wettelijke boringsvrije zone. Hiermee wordt voorkomen dat de beschermende kleilagen beschadigd raken en wordt ervoor gezorgd dat het water in onze bron van uitstekende kwaliteit blijft.
In 2011 start Coca-Cola op Europees niveau een aantal nieuwe projecten op het gebied van waterhergebruik.
Intrekgebied van grondwateronttrekking van Coca-Cola Enterprises Nederland B.V. voor een verblijftijd van 25 en 100 jaar.
Afvalwater (totaal afvalwater in m3)
Waterwinning uit eigen bron
350.615 300.314
2008
2009
Bron Waterleidingmaatschappij
400 —
327.075
6%
Door efficiëntere productie in onze productievestiging in Dongen is de totale hoeveelheid afvalwater afgenomen ten opzichte van 2009. 2010
21
hectare van het intrekkingsgebied rondom onze bron wordt samen met de provincie en de gemeente door middel van een boringsvrije zone beschermd.
94% CO2-zuiniger transport Meer weten over onze inspanningen en continue focus op het besparen van water? Lees meer op www.coca-colanederland.nl
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
23
Jouke Schat Directeur FWS
Doelstelling 2020 Coca-Cola wil consumenten een ruime en geïnformeerde keuze aan niet-alcoholische dranken, met of zonder suiker, met of zonder koolzuur, aanbieden. Zo wordt voldoende drinken een plezier.
“Als frisdrankenindustrie blijven we actief betrokken bij het bevorderen van een gezonde leefstijl en een gezond gewicht. We zullen steeds weer initiatieven blijven ontwikkelen op het gebied van productinnovatie en informatie en voorlichting. Tevens zullen we beweging blijven stimuleren.”
Innovatie zit in onze natuur
2
—
Een RUIM AANBOD voor een ACTIEVE EN GEZONDE LEEFSTIJL Maximale kwaliteit — Coca-Cola biedt dranken aan voor elke leefstijl, elke levensfase en elk moment gebaseerd op individuele voorkeuren. De dranken zijn van hoge kwaliteit waar klanten en consumenten steeds op kunnen rekenen. Door het hanteren van strenge kwaliteitseisen kunnen wij hen dit bieden.
Kwaliteit is KORE — Om de kwaliteit van productieprocessen op een structurele manier te monitoren en te beheersen werken wij met Coca-Cola Operating Requirements (KORE). Dit kwaliteitssysteem omvat alle aspecten die de kwaliteit van onze merken waarborgen zoals productkwaliteit, voedselveiligheid, milieu en gezondheid en veiligheid van medewerkers. Wij
controleren regelmatig op deze aspecten bij de productie, distributie en verkooppunten. Op die manier garanderen wij de constante kwaliteit van onze producten.
De wensen en verwachtingen van consumenten veranderen. Daarom zijn wij continu bezig met vernieuwingen in zowel ons aanbod, onze verpakkingen, onze koelapparaten als onze marketing en communicatie.
—
nieuwe Zero-varianten introduceerden wij in 2010: Fanta Zero Cassis en Aquarius Zero Lemon.
Stevia: natuurlijke zoetstof — Stevia is een natuurlijke zoetstof en wordt gewonnen uit het blad van de Steviaplant. Het is ongeveer 300 keer zo zoet als suiker maar bevat geen calorieën. Coca-Cola heeft samen met Cargill een innovatieve Steviavariant ontwikkeld, genaamd Truvia. Door suikers te vervangen door Truvia behoudt het product haar smaak, maar wordt de caloriewaarde lager. Deze receptuur heeft Coca-Cola op dit moment al in diverse landen in gebruik, waaronder een nieuwe Sprite-variant in de Verenigde Staten. Stevia doorloopt momenteel een goedkeuringsprocedure door de Europese Unie. Zodra deze goedkeuring er is, zal Coca-Cola de
Kwaliteitscontacten 0,78 kwaliteitscontacten per miljoen verkochte dranken kregen wij in 2010. Dat is 16% minder dan in 2009.
Totaal aantal consumentencontacten Kwaliteitscontacten per miljoen verkochte verpakkingen
9.100
Alle productievestigingen van Coca-Cola voldoen aan de eisen van KORE. Daarnaast is onze Nederlandse productievestiging in Dongen, net als alle andere productievestigingen in de Benelux, gecertificeerd voor kwaliteit (ISO9001), milieu (ISO14001), veiligheid (OHSAS 18011) en voedselveiligheid (ISO22000 en PAS220).
7.224
7.150
Natuurlijke innovatie — Coca-Cola Regular bevat sinds de introductie in 1886 natuurlijke smaakstoffen en geen toegevoegde conserveermiddelen. Wij hebben afgelopen jaar de samenstelling van een aantal producten verder verbeterd. Zo gebruiken wij steeds vaker meer natuurlijke ingrediënten. Dit vergt innovatieve oplossingen, omdat wij geen concessies willen doen aan de kwaliteit en smaak van onze producten. Fanta en Aquarius zijn voorbeelden van merken die inmiddels alleen nog maar natuurlijke smaakstoffen bevatten. In 2010 hebben wij een aantal nieuwe stappen gezet. Door innovaties zijn sinds 2010 al onze producten in Nederland vrij van de zogenoemde Southampton-kleurstoffen.
0,93
0,86
0,78 2008
receptuur ook in Nederland en andere EU-landen op de markt brengen. Uitzondering hierop is Frankrijk, dat het gebruik van Stevia in frisdranken al toestaat en een nieuwe Fanta-variant, ‘Fanta Still’ op de markt heeft gebracht. Frisdranken met Stevia bevatten tot 30% minder calorieën dan de reguliere variant en passen daarmee in de strategie van Coca-Cola om variatie en keuze te bieden.
2009
2010
Onze verantwoorde marketing richting jongeren Over de regels die wij respecteren in onze marketing richting jongeren, lees je meer op www.coca-colanederland.nl.
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
97%
36 %
—
van onze verpakkingen heeft een GDAvermelding.
0 gram suiker 30
—
0
Het aandeel suikervrije dranken in ons verkochte volume groeide in het afgelopen jaar .
29
0
0
0
12 0 118 115
19
Per glas van 250ml.
94
20
75
3 10
ma rkt leid ers
103
105
in
23
vo lu
vo lg
26
m e
s en
N
l ie
n se
c tra an Sc
2. Duidelijke informatie voor een verantwoorde keuze —
— van de dagelijkse calorie-inname van Nederlanders komt gemiddeld uit koolzuurhoudende frisdrank. Bron: Canadean.
Coca-Cola vermeldt op bijna al haar haar verpakkingen de Guideline Daily Amounts (GDA), oftewel de Dagelijkse Voedingsrichtlijn. Zo is eenvoudig te zien hoeveel procent van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid calorieën, vetten, verzadigde vetten, suikers en natrium (zout) één portie bevat.
25
k , se p rzoe nde ko
tember 2010.
27
22
De vier uitgangspunten zijn: 1. Coca-Cola is er voor iedereen door het gevarieerde aanbod met diverse caloriegehaltes en verpakkingsgroottes; 2. Coca-Cola verstrekt duidelijke informatie voor een verantwoorde keuze; 3. Coca-Cola gaat verantwoordelijk om met haar marketingactiviteiten naar jongeren. 4. Coca-Cola stimuleert een actieve en gezonde leefstijl;
38
Coca-Cola stimuleert een gebalanceerde leefstijl bij consumenten. Onze wereldwijde strategie Fit For the Future bundelt alle activiteiten op dit vlak.
Caloriekompas
entie is gebaseerd al refer op d e
12
1
—
49,6 kcal
1 c De K
28
210
8
‘Fit For the Future’
Voor meer informatie over de samenstelling van het Caloriekompas: www.coca-colanederland.nl
Naast het vermelden van de GDA-informatie op de producten, zijn wij eind 2010 gestart om ook de drukknoppen van alle frisdrankautomaten te voorzien van informatie over het caloriegehalte van diverse frisdranken. Deze informatie helpt consumenten een verantwoorde keuze te maken.
1. Coca-Cola biedt een gevarieerd aanbod —
3. Verkoop en marketing met gezond verstand —
Coca-Cola beschikt in Nederland over een gevarieerd assortiment van 16 merken met verschillende caloriegehaltes en verpakkingsgroottes. Om consumenten bekend te maken met ons brede aanbod lanceerde Coca-Cola afgelopen jaar de campagne ‘Coca-Cola voor iedereen’. Door te wijzen op variatie in smaak, verpakkingsgrootte en caloriegehalte willen wij keuze bieden. Het unieke van deze campagne is dat alle varianten van Coca-Cola er in figureren: Coca-Cola Regular, Coca-Cola light, Coca-Cola Zero.
Hoewel marketing voor Coca-Cola een belangrijk middel is om consumenten bekend te maken met onze merken, zijn wij terughoudend met marketing richting kinderen. Al 50 jaar lang voert Coca-Cola uit respect voor het gezag van ouders geen specifieke campagnes voor ons gehele portfolio gericht op kinderen jonger dan 12 jaar en zijn wij ook niet aanwezig op basisscholen. Dit geldt voor alle uitingen, dus ook online. Daarnaast hanteren wij een richtlijn voor adverteren bij tv-programma’s. Als meer dan 50% van de kijkers jonger is dan 12 jaar, kopen wij geen media in. In 2011 scherpen wij deze richtlijn nog verder aan: eind 2012 adverteren wij niet bij programma’s waarbij 35% of meer van de kijkers uit kinderen bestaat. Hiermee gaan wij nog een stap verder dan wat de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) voorschrijft en de afspraken die in 2006 gemaakt zijn tussen de Europese Unie voor Drankenfabrikanten (Unesda) en het Europese platform voor Gezondheid, Voeding en Fysieke Activiteit.
Het Caloriekompas helpt consumenten een verantwoorde keuze te maken. Met dit hulpmiddel krijgt de consument in één oogopslag een overzicht van de energetische waarde en de hoeveelheid suikers (indien aanwezig) in de verschillende drankcategorieën. In 2010 deelden wij het kompas uit aan 700.000 consumenten en was het kompas ook online beschikbaar.
Het aandeel suikervrije dranken in ons verkochte volume groeide in het afgelopen jaar naar 36%. 63%
Regular dranken (incl. sappen) Light-dranken
30%
Natuurlijk mineraalwater Sportdranken
3%
Aantal kcal per hoofd van de bevolking via frisdranken In de afgelopen jaar tien jaar is het aantal kcal per hoofd van de bevolking uit frisdrank (koolzuurhoudend) met 29% gedaald. Bron: Canadean
83,2
29%
4%
3%
80,9
78,8
78,8
77,2
74,5
76,9
73,9
75,5
78,4
79,3
49,2
49,6
2009
2010
70,0 65,7
2009
59,9 62%
2010
Frisdrank (koolzuurhoudend, koolzuurvrij & ijsthee) Frisdrank koolzuurhoudend
3%
2008
64%
25
34%
55,5
2% 2%
2000
2001
2002
2003
51,7 2004
48,6
49,0
2005
2006
46,7
47,5
2007
2008
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
27
André Bolhuis
Voorzitter NOC*NSF
95%
Doelstelling 2020
van de automaten die wij op middelbare scholen beheren, bevat de Mix-it indeling.
Wij ondersteunen een actieve en gezonde leefstijl. Dit doen wij aan de hand van programma’s die beweging promoten en met informatie over onze producten en keuze uit een breed aanbod.
—
Thuis op School Coca-Cola voert een speciaal beleid op middelbare scholen, genaamd ‘Thuis op School’. Hierin staat verantwoorde marketing en verkoop centraal. Tegelijkertijd stimuleert dit beleid beweging en biedt het productinformatie en keuzemogelijkheden. Door het geven van informatie op automaten over het caloriegehalte van onze dranken willen wij middelbare scholieren aansporen om vaker te kiezen voor een product met minder calorieën (bijvoorbeeld voor light-dranken, waters en sappen). Deze dranken hebben een prominente plek in onze automaten. Deze indeling noemen wij Mix-it.
4. Actieve en gezonde leefstijl stimuleren —
“Nederland wil de Olympische Spelen 2028 naar ons land halen en via het Olympisch Plan 2028 heel Nederland op Olympisch niveau brengen. Het is van belang de jeugd hierbij te betrekken en hen te stimuleren aan sport te doen. Daarbij is nauwe samenwerking met scholen en sportverenigingen nodig. Mission Olympic biedt de jeugd de mogelijkheid om via school kennis te maken met verschillende taken van sport en deel te nemen aan de nationale schoolsportcompetitie.”
Coca-Cola stimuleert een actieve en gezonde leefstijl. Wij willen mensen fitter maken door middel van aanmoediging, lokale en wereldwijde sponsoring en de ondersteuning van lokale initiatieven. Grootste schoolsportcompetitie van Nederland In 2003 startten wij samen met NOC*NSF en Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding (KVLO) Mission Olympic, een jaarlijkse sportcompetitie tussen scholen in het voortgezet onderwijs. Dit initiatief is inmiddels uitgegroeid tot de grootste schoolsportcompetitie van Nederland. In 2010 deed een recordaantal van 275 scholen mee. The School Final is de jaarlijkse spectaculaire finale van Mission Olympic die wordt gehouden in het Olympisch Stadion. Het succes van Mission Olympic is, naast aan de inzet van onze Field Sales-organisatie op de scholen, mede te danken aan onze mediapartners, onze online platforms en de nauwe samenwerking met gemeenten, sportbonden en sportverenigingen. Olympic Series Coca-Cola stimuleert niet alleen consumenten tot een actieve en gezonde leefstijl, maar ook haar eigen medewerkers en hun familieleden. Onze jaarlijkse sportdag – Olympic Series - trok in 2010 zo’n 300 enthousiaste deelnemers.
275
Evolutie deelnemende scholen Mission Olympic Jaren zijn in schooljaren.
330 275
middelbare scholen in Nederland doen mee aan Mission Olympic in het schooljaar 2010 - 2011. Dit komt neer op 40%. Dat zijn er 75 meer dan in 2009 en 45 meer dan onze oorspronkelijke doelstelling.
150
2007-08
180
2008-09
300
200
2009-10
2010-11
2011-12
2012-13
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
29
Veranderingen om een toekomst uit te bouwen
Doelstelling 2020 Wij werken aan een cultuur waar diversiteit een waardevolle plaats heeft en waar iedere medewerker deel uitmaakt van het team. Wij willen een medewerkersbestand opbouwen dat een weerspiegeling is van de gemeenschap waarin wij actief zijn.
Beter beheer van onze uitgaven
Bouwen aan een moderne en wendbare business Productportfolio met grotere meerwaarde
Veranderingen vandaag, met het oog op morgen
DYNAMISCHE en PRETTIGE WERKOMGEVING Veiligheid verder verbeterd — Veiligheid en gezondheid vormen de basis om goed te kunnen functioneren. In het afgelopen jaar zijn wij erin geslaagd de veiligheid in onze productievestiging verder te verbeteren dankzij tal van maatregelen. Zo is het aantal ongevallen met de helft afgenomen ten opzichte van 2009. Ook nam in 2010 het aantal verloren werkdagen af met 63%. Via een postercampagne brachten wij in 2010 de verschillende veiligheidsthema’s onder de aandacht in onze productievestiging.
46 —
Om nog meer inzicht te krijgen in de behoeften van klanten en consumenten heeft Coca-Cola Enterprises Nederland in 2010 een nieuwe afdeling opgezet die zich specifiek richt op marktontwikkelingen. Dit geeft ons handvatten om onze strategie voor de toekomst verder vorm te geven en de afzet verder te vergroten. Komend jaar gaan wij de samenwerking tussen een aantal afdelingen nog verder versterken. Zo zullen onze Sales & Marketing en Field Sales-organisatie nauwer met elkaar gaan samenwerken. Om dat te realiseren, zullen wij overgaan van een regionale Sales Center-structuur naar een kanaalgerichte structuur die ondersteund wordt met een centrale, krachtige back-office.
Cijfers arbeidsongevallen Arbeidsongevallen sterk gedaald.
Een andere verandering betreft de eenduidige structuur die wij bij onze 17 productievestigingen in Europa hebben doorgevoerd. Dat doen wij om efficiënt in te spelen op veranderingen in de markt en de organisatie klaar te maken voor groei. Door al deze veranderingen worden nieuwe functies gecreëerd, maar er zullen ook een aantal functies verdwijnen of van standplaats wijzigen. Bij dit soort veranderingstrajecten communiceren wij transparant en overleggen wij regelmatig met de werknemersvertegenwoordigers.
Gemiddelde personeelsbezetting
19,50 19,50
865 —
medewerkers telt Coca-Cola in Nederland eind 2010. Dit is een stijging van 22 medewerkers ten opzichte van 2009.
Coca-Cola Enterprises Nederland Coca-Cola Nederland
846
werkplekken werden veiliger gemaakt in de productievestiging Dongen door werkplekaanpassingen.
1,36 0,57
Omdat het welzijn van medewerkers bij Coca-Cola Enterprises Nederland voorop staat, is in eerste instantie een belangrijke rol weggelegd voor leidinggevenden en medewerkers. Zij worden hierbij ondersteund door onze gezondheidscoördinator en bedrijfsarts die als belangrijkste aandachtsgebieden verzuimbegeleiding en -preventie hebben.
EG FG
Benutten van schaalvoordeel
Efficiëntie van de ondersteunende diensten
— Bij Coca-Cola bouwen wij voortdurend aan een moderne en flexibele onderneming om in te kunnen blijven spelen op trends en veranderingen op de markt.
Inspelen op markttrends
808
0,54
0,50 0,27
2008
2009
815
2010
Definitie Eg = aantal verloren werkdagen/per 100 werknemers (Dongen) Definitie Fg = aantal ongevallen met absentie van minimum 1 dag/per 100 werknemers (Dongen)
0,93 26
0,86 28
19
2008
2009
2010
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
140
Margreet van Staalduijnen Coca-Cola, deelnemer Graduate Programme
—
medewerkers namen in 2010 al deel aan de Ecodrivetraining. De overige 307 medewerkers met een leaseauto zullen de training in 2011 nog gaan volgen. Coca-Cola wil hiermee de veiligheid en het milieubewustzijn van medewerkers verhogen.
Diversiteit werkt verrijkend
Ruim baan voor de ontwikkeling van talent
—
—
Diversiteit is een essentieel onderdeel van onze bedrijfsstrategie. Verscheidenheid in medewerkers maakt ons namelijk creatiever en interessanter als werkgever en leverancier. In 2008 richtte Coca-Cola Enterprises de diversiteitscouncil op. In Nederland richt deze taakgroep zich op een gelijkmatigere man-vrouw verdeling en een
Coca-Cola streeft ernaar talentvolle medewerkers aan te trekken en hen de kans te bieden zich verder te ontwikkelen.
grote verscheidenheid in culturele achtergronden. In 2010 kreeg de Nederlandse diversiteitscouncil een nieuwe samenstelling waardoor er naast Human Resources medewerkers er nu ook medewerkers van andere afdelingen in de taakgroep zitten.
Jonge en getalenteerde afgestudeerden krijgen bij Coca-Cola Enterprises de kans om via het Europese ‘University Talent Programme’ een intern opleidingstraject te volgen. Gedurende drie jaar leren zij alles over sales & marketing, field sales en supply chain. Binnen de Benelux namen in 2010 16 medewerkers deel aan dit traject.
In Nederland streeft Coca-Cola Enterprises naar 18% vrouwen in 2012. Eind 2010 lag dat percentage op 18%. De doelstelling is dus behaald, maar uiteraard blijft diversiteit een belangrijk aspect van ons personeelsbeleid. Vooral in de productie en in de logistieke activiteiten van Coca-Cola Enterprises blijft vanwege de aard van de werkzaamheden het aandeel van mannen groot. Bij Coca-Cola Nederland is de verhouding man/vrouw in evenwicht. Wereldwijd wordt op een structurele manier aandacht geschonken aan het ondersteunen en begeleiden van vrouwen naar topposities. Zo is er een Global Womens Leadership Council en bestaan er speciale trainingen binnen Coca-Cola University gericht op mid-level vrouwelijk talent.
Leeftijdsopbouw
0,4% < 20
2,5% 20-24
Coca-Cola Enterprises Nederland Coca-Cola Nederland
12,2% 25 - 29
15,7% 30 - 34
20,1%
35 - 39
10,5%
18,8%
40 - 44
10,5%
31,6% 42,1%
45 - 49
7,8%
6,5%
50 - 54
55 - 59
“Het Graduate Programme van Coca-Cola Enterprises is een super leuk en leerzaam programma. Als graduate wissel je ieder jaar van functie, waardoor je veel van de organisatie ziet en jezelf breed kunt ontwikkelen. Bovendien is het een internationaal programma en kijk je over de grenzen heen. In september 2009 ben ik gestart en in november zat ik in Parijs voor een kennismaking met de top van Coca-Cola Enterprises! Op dit moment zit ik in mijn tweede jaar van het programma. Ik ben gestart in Field Sales en ben nu aan de slag als Shopper Marketing Coordinator Home. Elke dag leer ik weer iets nieuws en dat motiveert enorm!”
Verder heeft Coca-Cola in de Benelux een samenwerking met 23 universiteiten en hogescholen, waarbij studenten al in een vroeg stadium kennismaken met Coca-Cola en onze bedrijfsvoering. Maatschappelijk verantwoord ondernemen neemt hierbij een centrale rol in. Afgelopen jaar hebben wij materialen voor arbeidsmarktcommunicatie aangepast en meer toegespitst op onze duurzame activiteiten. Coca-Cola vindt het belangrijk dat alle medewerkers de mogelijkheid hebben om hun eigen talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Iedere medewerker stelt samen met zijn of haar manager een persoonlijk ontwikkelingsplan op waarin de ontwikkelgebieden ten aanzien van kennis, vaardigheden of gedrag gedefinieerd worden. In het ontwikkelingsplan hanteren wij de 70-20-10-regel: 70% on-the-job-training, 20% coaching en feedback en 10% traditionele opleidingen. Het ontwikkelingsplan is een levendig document. Daarnaast is er voor elke discipline een Europees opleidingsaanbod, waaruit leidinggevende en medewerker relevante trainingen kunnen kiezen.
Verhouding man/vrouw 82,0%
13,6%
31
Vrouw
Man
42,1%
2,5%
22 —
60+
57,9% 5,3%
is het gemiddelde aantal opleidingsuren per medewerker in het afgelopen jaar.
18,0% Coca-Cola Enterprises Nederland
Coca-Cola Nederland
Wij werven onder andere talent via Hyves Coca-Cola Enterprises is sinds kort ook te vinden op Hyves. Neem eens een kijkje op of word vriend van www.coca-colaenterprises.hyves.nl/
Maatschappelijk Jaarverslag 2010 Nederland
33
Bekele Geleta
Doelstelling 2020 Wij willen een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschappen waarin wij actief zijn, zowel op sociaal, economisch als op milieuvlak.
In dialoog met verschillende organisaties —
DEEL van de GEMEENSCHAP Serious support — In 2010 doneerde Coca-Cola ruim 175.000 euro aan Serious Request, de jaarlijkse inzamelingsactie van radiozender 3FM. De donatie van Coca-Cola bestond uit de opbrengsten van een grootschalige inzamelingsactie van lege statiegeldflessen. Op verschillende manieren riepen wij mensen op mee te doen. Zo stonden in supermarkten speciale displays waar mensen hun statiegeldbon konden achterlaten en trokken Coca-Colateams het land in om mensen op te roepen hun flessen in te leveren. Op de grote markt in Eindhoven, tegenover het glazen huis, hadden wij een grote Coca-Colatruck ingericht als ludiek inzamelpunt. Nederlanders deden massaal mee aan deze actie en zorgden zo voor een recordopbrengst.
Wij streven naar een nauwe samenwerking met brancheverenigingen, maatschappelijke organisaties en de overheid. Door regelmatig de dialoog aan te gaan, zorgen wij ervoor dat onze duurzaamheidsactiviteiten blijven aansluiten bij de verschillende wensen en behoeften vanuit de maatschappij. Coca-Cola is lid van de volgende organisaties: Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters, Sappen (FWS), Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI), MVO Nederland, Vereniging Inzake Distributie en Diensten door Automaten en Apparaten (VIDA) en Stichting Retourverpakkingen Nederland. Daarnaast hebben wij partnerships met Wereld Natuur Fonds (WNF), Stichting Nederland Schoon, NOC*NSF, KVLO, Stichting Kringloop Blik, Food Policy, Go4Kids, Stichting Nedvang en CEO Convention.
Secretary General, IFRC (International Federation Red Cross)
“Onze samenwerking met The Coca-Cola Company kan uitgroeien tot een van ‘s werelds toonaangevende partnerships, zowel op zakelijk als maatschappelijk vlak,” aldus Bekele Geleta, secretaris-generaal van het IFRC (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies). “Ze zal ons in staat stellen ons werkveld verder uit te breiden naar gemeenschappen over de hele wereld, zodat we mensen in nood nog beter kunnen helpen. Stel je de impact voor van wat we samen kunnen bereiken inzake hulpverlening en paraatheid in dit tijdperk waarin het aantal natuurrampen steeds toeneemt.”
Over de bedrijfsmuren — Coca-Cola focust niet alleen zelf op duurzaam ondernemen. Wij trachten ook anderen te overtuigen om met ons mee te doen. Zo vond op 25 mei 2010 onze eerste Europese ‘Supplier Sustainability Summit and Awards Ceremony’ plaats: een forum waar wij samen met onze leveranciers gezamenlijke ideeën inzake duurzaam ondernemen stimuleren.
300.000
Start samenwerking Villa Pardoes — Begin 2011 is Coca-Cola Enterprises Nederland een samenwerkingsovereenkomst gestart met Villa Pardoes. Villa Pardoes biedt kinderen met een ernstige, mogelijk levensbedreigende ziekte een gratis vakantieweek aan. Medewerkers van Coca-Cola Enterprises Nederland gaan zich de komende twee jaar op tal van manieren inspannen om de Villa, die tien jaar bestaat, ook de komende jaren een plek te laten zijn die families even de dagelijkse beslommeringen doet vergeten. Meer informatie over de Villa op: www.villapardoes.nl
—
gezinnen in Nederland kregen een bezoekje van een Coca-Cola kerstman die een volle Coca-Colafles aanbood. Tevens was het mogelijk lege PET-flessen in te leveren. Het statiegeld van de lege PET-flessen werd gedoneerd aan Serious Request.
Aantal bezoekers 21.779 bezoekers bezochten in 2010 het European Visitors Center. 20.920
21.779 19.510
Bezoek het European Visitors Center — In ons European Visitors Center in Antwerpen wordt uitleg gegeven over de geschiedenis van Coca-Cola, ontwikkelingen in technologie en productie, het ruime assortiment en onze doelstellingen voor duurzaam ondernemen. Sinds 1 januari 2010 betalen bezoekers van ons European Visitors Center – met uitzondering van scholieren – vijf euro entree wat integraal gaat naar een lokaal goed doel.
2008
2009
2010
Week ‘In actie voor Duurzaamheid’ Medewerkers konden workshops volgen over onze duurzaamheidsthema’s. Lees er meer over op www.coca-colanederland.nl
2011 Responsibility & Sustainability Report The Netherlands
III
Annual Results
IV
2006
2007
2008
2009
2010
15
13
12
17
16
Sales volume (million Ready To Drink liters)
590
576
586
596
621
Sugar-free beverages (% sales volume)
29%
32%
33%
33%
36%
Consumer contacts per million packaging sold
1.26
1.02
0.86
0.93
0.78
Guideline Daily Amounts (GDA) (% volume)
N/A
75%
90%
95%
97%
130
150
180
200
275
Number of employees
826
831
834
843
865
CCE-NL Percentage of employees by gender - men - women
78% 22%
79% 21%
82% 18%
83% 17%
82% 18%
CCE Percentage of employees by gender - men - women
46% 54%
53% 47%
54% 46%
46% 54%
42% 58%
0.9
1.1
0.6
0.5
0.3
5.2
2.8
19.5
1.4
0.5
Beverage Portfolio
— Number of brands
2006
2007
2008
2009
2010
Energy Management and Climate Protection
— Energy - (MJ / liter)
0.47
0.40
0.37
0.32
0.27
Energy Management Device (% of coolers and vending machines)
N/A
N/A
5.5%
12.7%
25.5%
Company footprint (tons of CO2 emissions)
N/A
99,000
107,000
115,000
113,000 Active and Healthy Lifestyle
— Mission Olympic Number of participating schools
Sustainable Packaging and Recycling
— Production waste ratio (gr / liter of product) Reuse and recycling in Dongen production plant % recycled waste % incinerated waste with energy recovery
4.8
8.0
5.6
4.1
3.7 Workplace
— 65.0% 35.0%
86.3% 13.7%
83.8% 16.2%
82.1% 17.9%
81.9% 18.1%
Water Stewardship
— Water usage ratio (liter per liter of product)
1.82
1.75
1.66
1.64
1.48
Total water consumption (m3)
552,242
624,387
675,092
787,750
860,682
Wastewater (m3)
303,482
306,191
300,314
350,615
327,075
Fr - n umber of accidents with lost work time of at least 1 day per 100 employees (Dongen) Sr - number of days lost per 100 employees (Dongen)
Community
— Investments Number of visitors at European Visitors Center Coca-Cola Serious Request fundraising action
€ 18,200,000
€ 6,400,000
€ 3,963,000
€ 19,361,000
€ 12,021,000
19,061
20,458
20,920
19,510
21,779
N/A
€ 75,000
€ 110,000
€ 160,000
€ 175,000
Coca-Cola Enterprises Nederland B.V. Public Affairs & Communications Postbus 8775 3009 AT Rotterdam Tel. 010 245 5400 Fax. 010 245 5551 Mail:
[email protected]
Wij stellen het op prijs als u uw mening over dit Maatschappelijk Jaarverslag wilt geven. Dat kan via het volgende e-mailadres:
[email protected]. Via deze weg kunt u ook een exemplaar bestellen. U kunt schriftelijk contact met ons opnemen via het volgende adres: Coca-Cola Enterprises Nederland B.V. Public Affairs & Communications Postbus 8775 3009 AT Rotterdam Bezoek onze website: www.coca-colanederland.nl www.coca-colaenterprises.nl Verantwoordelijke uitgevers: Hessel de Jong en John Brands
Coca-Cola Nederland B.V. Corporate Identity, Public Affairs & Communications Postbus 8750 3009 AT Rotterdam Tel. 010 245 6800 Fax. 010 245 6840 Mail:
[email protected]
Ons duurzaamheidstraject gaat verder... Wij werken voortdurend op gebieden waar wij een duidelijk en positief verschil kunnen maken: Energie en Klimaatbescherming Duurzame Verpakking en Recycling Waterbeleid Drankenportfolio Actieve en Gezonde Leefstijl Werkomgeving Gemeenschap
Benieuwd naar onze meest recente realisaties? www.coca-colanederland.nl