Lesbrief nr 4 voor Groep 7 + 8
+
4 / 2014
FT & TIJDSCHRI elemaal h website wD!!! vernieu SaMSaM
– MIdd
WERELd En In dE
n be ie Ik w en b ik
Hoe gebruikt u Samsam in de klas? Weinig tijd? -> Doe alleen opdracht 1. Tijd voor verdieping? -> Kopieer het werkblad op p. 2-3 en deel het uit. Begrijpend lezen? -> Kopieer Nieuwsbegrip op p. 4-5-6.
Nieuwe fotostrip met Maurice
De opdrachten uit deze lesbrief sluiten altijd aan bij de kerndoelen van burgerschap (34 t/m 50).
n TE h Ec RR Ijonuwste E is t t? nd Wat groorech KI
L N
Waar gaat het over? T EL M M RO uW
O ag ELer j a L SPjij ovvan ?MWE nS?
T t L ‘ ee ten ren EEat w rechkinde SP W
EE
Op 20 november 2014 bestaat het VN-Kinderrechten verdrag 25 jaar. Elk kind heeft recht op een veilig en gezond leven, ook in Nederland. Daarom interviewt Samsam deze keer Nederlandse kinderen over kinderrechten.
p Lestiro te 25
tG Speel He rrechtene d in jaar K extra spel. De verdrag staat op p. 2. tie informa
Allebei
Eigen mening
Opdracht 1
Kinderen maken overal ter wereld hetzelfde mee. Of niet? In deze Allebei geven Eline uit Leeuwarden en Caio uit Rio de Janeiro (allebei 12) hun eigen mening. Naar wie wordt er geluisterd?
CAio (12)
woont in het centrum van de stad. Hij is gefrustreerd over zijn buurt: “Er zijn hier niet genoeg speelplekken voor kinderen. Ik mis vooral een skatepark! De gemeente is deze wijk wel aan het opknappen, maar niet voor ons. Ze maken de straten mooi voor de Olympische Spelen in 2016. Dat vinden ze belangrijker dan wat de kinderen willen.”
Filmpjes kijken op samsam.net Tijdsduur: 15 minuten / Werkvorm: klassikaal Doel: introductie van het thema kinderrechten. Kinderrecht: Het recht om je mening te laten horen
Nieuw!
Gabriel uit Brazilië
Foto en interview Wies Ubags
7+ 8
Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinder rechten. Het doel van Samsam is leerlingen te laten zien en ervaren dat mensen wereldwijd verbonden zijn: samen delen, leren en samen verantwoordelijk zijn voor de wereld. Dichtbij en ver weg. Samsam verruimt je blik.
“Ik vind dat de gemeente niet naar ons luistert.”
“Ik deed allerlei officiële dingen, zoals een krans leggen tijdens Dodenherdenking.” Foto Jacob van Essen
gROEP
Wat is Samsam?
4
ElinE (12)
was een jaar kinderburgemeester van Leeuwarden. “Ik ben gekozen door de kinderraad en de burgemeester en wethouders. Ze vonden dat ik het beste kon debatteren over een plan voor een veilig looppad naar mijn school. Mijn plan is niet precies uitgevoerd, maar er is wel iets mee gedaan. Het is nu inderdaad veiliger rond mijn school.”
Eline in actie zien? Surf naar samsam.net
samsam kinderrechten
1. Laat de leerlingen pagina 4 in Samsam lezen. 2. Bekijk samen de filmpjes van Eline (NL) en Gabriel (Brazilië) op samsam.net. Gabriel liet zijn stem horen toen veel gezinnen in zijn buurt werden gedwongen te verhuizen voor het WK-voetbal en de Olympische Spelen. 3. V ragen voor de klas: over welk kinderrecht gaan de filmpjes? Waarom is dat recht belangrijk? Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen Eline en Gabriel? Dit filmpje hoort bij de samenwerking tussen Samsam en de . Vanaf 26 oktober zendt deze omroep een nieuwe serie jeugddocumentaires over kinderrechten uit op televisie! Kijk op mensjesrechten.nl
1
LEES ONS VERHAAL OP PAGINA 10!
OEPS lunch vergeten en ieder kind heeft recht op voldoende gezonde voeding! Ga terug naar 12.
21 22
Artikel 31: recht op sport en spel Vertel op welke sport je zit of wat jouw favoriete spel is.
24
Het verdrag heeft 54 artikelen en die gelden voor alle kinderen in de wereld. Lees er meer over in de lesbrief.
4
Artikel 28: recht op onderwijs Tijd om te leren. Sla één beurt over!
6
Wist je dat de voedselbank te maken heeft met
artikel 27? Ieder kind heeft recht op eten, kleding en een huis. Denk hierover na terwijl je een beurt overslaat.
7
17
43
8
: l 13 ike van ing Art id jhe gsuit of vri juf t nin me rtel deter wa of Ve es haar van g dt. me n va je kledin g vin n zij ndaa va
zet CEF UNI in voor Artikel 20: zich ereen kind dat kind ten. niet thuis rech drie. kan wonen m er Noe meer in heeft recht op Lees rief. pleegzorg de lesb
16
om De ko bu ki jo m ds nd uw t op m er re vo an .n ch te or l n.
40 41
11
Artikel 2: alle kinderen zijn gelijk Meer info in de lesbrief.
2
Elk jaar houden duizenden kinderen hun spreekbeurt over kinderrechten rond 20 november, de Internationale Dag voor de Rechten van het Kind.
Op 20 20 november is de november Internationale Dag viert de voor dede Rechten wereld van het Kind. Feest! Internationale Kiesvoor een speler die Dag de ook in van dit vakje Rechten moet komen. het Kind!
LEES ONS VERHAAL OP PAGINA 5!
12 13 14
de is ten- n EF va IC rechtie e UN er sa nigdN) nd ni ki ga Vere s (V or de atie N
45
Artikel 22:
54
38
vluchtelingenkinderen hebben recht op extra bescherming
Hoera!
53
FINISH
47
49
26
: 37 el in de tik Ar ren enis de de kin vang o in . ge inf ief er Me lesbr
28
56
t pu
werd door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties het Verdrag voor de Rechten van het Kind aangenomen.
UNICEF werkte mee aan de totstandkoming van het Kinderpardon. Ga twee stappen naar voren, maar lees eerst voor uit de lesbrief.
de
63
Artikel 24: recht op goede gezondheid Rust goed
20 november 1989
Alle landen behalve de VS, Het KinderSomalië en rechtenverdrag Zuid-Soedan, bestaat 20 hebben het november al Kinderrechten25 jaar! Jij mag verdrag meteen door goedgekeurd. Sla naar de finish! een beurt over.
in
62
Het grote 25 jaar Kinderrechtenverdragspel
uit en sla een beurt over!
Start
re ch Artik t op el W iden ee 8: at n iek maa titeit eig en med? Ve kt es rtel JOU pe he ler t je s.
58
Ar
tik vr 14 el go vaijhei : ds n d di en st
l 23: ike Art ht op e rec der on bijz zorg een bij ap dic han
60
15
25
Vakje Het Kinderrechtenverdrag gaat over alles waar kinderen en jongeren mee te maken kunnen krijgen: school, wonen, gezondheid, geloof, ouders en vrienden. Maar het gaat ook over kindermishandeling, kinderarbeid, oorlog en scheiding van ouders. 191 landen hebben hun handtekening onder het Kinderrechtenverdrag gezet en beloofden daarmee om de rechten van kinderen te beschermen. Maar lang niet alle landen komen hun beloftes na. Daarom is het werk van UNICEF nog heel hard nodig.
Vakje Kinderen horen niet in de gevangenis. Maar soms gebeurt dat toch. Bijvoorbeeld als een kind iets ergs heeft gedaan. In artikel 37 van het VN-Kinderrechtenverdrag staat dat opsluiten alleen mag als het echt niet anders kan. En dan zo kort mogelijk. Vroeger werden gezinnen met minderjarige kinderen die in Nederland asiel aanvroegen, wel eens in de gevangenis gezet als zij de Nederlandse grens overstaken. Ook gezinnen van wie de asielaanvraag werd afgewezen, moesten soms naar de gevangenis. Dat gebeurt nu gelukkig bijna niet meer.
Kijk op samsam.net
35
Dan ben jij een echte kinderrechtenexpert! Houd op of rond 20 november je spreekbeurt over UNICEF! Vraag de juf of meester naar extra info en ga naar unicefenjij.nu
10
Speel het grote 25 jaar Kinderrechtenverdragspel op pagina 14-15. Kom je op een vakje met een opdracht? Lees dan hieronder de tekst met hetzelfde nummer als het vakje.
Vakje UNICEF komt op voor alle kinderen. Waar ook ter wereld. UNICEF zorgt ervoor dat kinderen gezond en veilig kunnen opgroeien. En dat ze gebruik kunnen maken van hun kinderrechten. Bijvoorbeeld het recht op onderwijs, gezondheidszorg en sport en ontspanning. UNICEF geeft geen geld maar helpt bijvoorbeeld mee met het verbeteren van onderwijs, het bouwen van ziekenhuizen of het aanleggen van waterleidingen. UNICEF staat voor: United Nations International Children’s Emergency Fund.
27
Je er be Du bi nt vo s gojna! or sp vo bere ed re or ek je id be ur t.
34
SpelregelS Kom je op een kinderrecht (blauw vakje): lees wat je moet doen. Bij gooi nog een keer. Kom je in de put (nr. 33) wacht tot je door een andere speler wordt bevrijd.
Klaar?
Artikel 32: kinderarbeid In de wereld werken miljoenen kinderen onder zware omstandigheden. UNICEF helpt dit tegen te gaan.
Tijdsduur: 30 minuten / Werkvorm: klassikaal Doel: verdieping van het thema kinderrechten Kinderrecht: alle kinderrechten
BEGIN hier
30 31
WERKBLAD: Spelen!
He el ve on in Mo el kin de on r de zam deren he dervo vijf bique lpt ed jaa UN : lee . UN r zijn ICE s vo ICE F da or F t do hoe et.
Opdracht 2
Vraag eerst het werkblad aan de juf of meester.
un
Speel! Daar heb je recht op
29
Vakje UNICEF wil voorkomen dat kinderen ondervoed raken. Dit doet UNICEF o.a. door: het geven van voorlichting over gezonde voeding, te controleren of kinderen goed groeien en het geven van extra voeding aan ondervoede kinderen.
54
Vakje Het Kinderpardon is een regeling van de regering. Door het Kinderpardon mogen kinderen die asiel hebben aangevraagd en die langer dan vijf jaar in Nederland zijn, in Nederland blijven. UNICEF Nederland vindt dat de regels van het Kinderpardon niet altijd eerlijk – en volgens het Kinderrechtenverdrag – worden uitgevoerd. Veel kinderen vallen alsnog buiten het Kinderpardon, ondanks het feit dat ze hier al meer dan vijf jaar wonen.
55
Vakje In artikel 2 van het Kinderrechtenverdrag staat dat alle kinderen gelijk zijn. Discriminatie op grond van ras, huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, handicap en afkomst is verboden. Dat betekent bijvoorbeeld dat kinderen die zonder verblijfsvergunning in Nederland wonen, dezelfde rechten hebben als alle andere kinderen. Zij mogen ook gewoon naar school en naar de dokter.
Doe mee met de Nationale Spreekbeurt Actie! Houd net als duizenden andere kinderen rond 20 november je spreekbeurt over UNICEF! Kijk voor meer informatie op unicefenjij.nu.
2
ADVERTENTIE
Opdracht 3 Werkblad: Mediawijsheid Tijdsduur: 20 minuten / Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: mediabewustzijn vergroten: interpreteren en verwerken van beeld en informatie Kinderrecht: onderwijs, kinderarbeid KPZ_Adv_SamSam_205x275.indd 1
BEGIN hier
19-06-14 10:08
Lees pagina 26 in Samsam en geef als kritisch wereldburger antwoord op de volgende vragen.
1. Wat voor soort tekst is dit? Reportage Poster Advertentie Interview 2. Hoe weet je dat?
3. Wie is de afzender van deze pagina? Kruis aan en vul in. Samsam, want
Kinderpostzegels, want
4. Welke boodschap op deze pagina vind jij het belangrijkst? Zet onderstaande zinnen in volgorde van belangrijkheid. 1 is het belangrijkst en 8 is het minst belangrijk.
De Kinderpostzegelactie start weer op 24 september.
Kinderpostzegels zorgt er voor dat kinderen in Senegal naar school kunnen.
Werken op een plantage is gevaarlijk.
Kinderen moeten naar school en horen niet te werken.
Het is fijn dat ik naar school kan om te leren en plezier te hebben.
Ieder kind heeft recht op onderwijs.
Kinderpostzegels helpt scholen bouwen.
40% van de kinderen in Senegal kan niet naar school.
5. Welk antwoord geven de andere kinderen? Maak groepjes en praat met elkaar over de antwoorden.
Kijk op samsam.net
3
week 5 – 28 januari 2013 – opdrachten niveau AA Tijdsduur: 30-45 minuten
Nieuwsbegrip voor samsam nr. Berding 4, Werkvorm: CED-Groep - individueel Marije september 2014, opdrachten B Dwerggras 30, Rotterdam Doel: begrijpend lezen
Kinderrecht: veilige plek, pleegzorg
Voorspellen
Voorspellen en tekst lezen Lees de uitleg. een tekst lezen? Voordat je een tekst Ga gaatjelezen, voorspel je waar de tekst over gaat. Je kijkt eerst Lees titel. naar de buitenkant van de de tekst: naar de titel, de kopjes en de plaatjes. Lees de kopjes. Kijk naar de plaatjes. Als je gaat voorspellen, dan denk je alvast na over het onderwerp van de tekst. Je kunt dan voorspellen waar de tekst over gaat. Je kunt dat doen met een Bekend-Benieuwd-Bewaard-schema:
•
Bekend: Wat weet je er al van?
•
Benieuwd: WatJe zou je willen weten onderwerp? Welke vragen heb je? gaat straks een over teksthet lezen. Bewaard: Wat ben je te weten gekomen na75 hetjaar lezenen van de tekst? Wat wil je bewaren? De titel van de tekst is: groot nieuws
•
Deze foto’s staan bij de tekst: 1. De titel van de tekst die je zo dadelijk gaat lezen is: Kiki heeft een pleegbroer.
2. Bij de tekst staan zes kopjes. Foto: Ook staan ANP er foto’s bij.
Foto: ANP
Waaraan denk je bij de titel? En bij elk kopje en de foto’s die erbij staan?
Foto: ANP
Vul in het Bekend-Benieuwd-Bewaard-schema de kolommen Bekend en Benieuwd in. De kolom
Bewaard vul je pas bij opdracht 2 in! Titel/Kopje/Plaatje
Bekend (Wat
Benieuwd (Wat
Bewaard (Wat weet ik
weet ik al?)
wil ik weten?)
ná het lezen?)
Kiki heeft een pleegbroer Willem-Alexander
Kunstwerk met gezicht Beat
Koningin Beatrix
Traumatisch
Opvang
De kopjes van de tekst zijn: - Het leven van de koningin - Troonopvolging - Tentoonstelling 1. Waar gaat de tekst over, denk je? Schrijf je voorspelling op.
Pleegouders
Niet jaloers
Je weet soms al veel van een onderwerp. Je hebt er al eens iets over gelezen. Of je hebt iets gezien of gehoord. Denk aan wat je al weet. Dan begrijp je de tekst beter.
pagina 1 van pagina 5 1 van
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
4
week 5 – 28 januari 2013 – opdrachten niveau AA Tijdsduur: 30-45 minuten Werkvorm: CED-Groep - individueel Marije Berding Dwerggras 30, Rotterdam Nieuwsbegrip voor samsam nr. 4, Doel: begrijpend lezen september 2014, opdrachten B plek, pleegzorg Kinderrecht: veilige
Voorspellen
Hechten
Streng, maar lief
Ga je een tekst lezen? Lees de titel. Lees de kopjes. Kijk naar de plaatjes. Je kunt dan voorspellen waar de tekst over gaat.
Je gaat straks een tekst lezen. De titel van de tekst is: 75 jaar en groot nieuws Deze foto’s staan bij de tekst: Foto: ANP
Foto: ANP Foto: ANP
Willem-Alexander
Kunstwerk met gezicht Beat
Beatrixen kopjes. Schrijf je voorspelling op. 3. Kijk nog eens naarKoningin de titel, plaatjes
Wat is het onderwerp van de tekst? _______________________________ De kopjes van de tekst zijn: - Het leven van de koningin Wat wordt er in de tekst over het onderwerp gezegd? _________________ - Troonopvolging - Tentoonstelling ____________________________________________________________ 1. Waar gaat de tekst over, denk je? Schrijf je voorspelling op. 4. Lees nu de tekst. Werk je in de klas altijd al met Nieuwsbegrip? Gebruik dan het
stappenplan. Stap 1 heb je al gezet. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp.
Bekend-Benieuwd-Bewaard-schema invullen Je weetvul soms een onderwerp. 1. Als je de tekst hebt gelezen, dan al de veel kolomvan Bewaard in bij het Bekend-Benieuwd-BewaardJe hebt er al eens iets over gelezen. Of je hebt iets gezien of gehoord. schema van opdracht 1. aan watBewaard je al weet. DanKomt begrijp je de tekst staat. het overeen met beter. je voorspelling? 2. Bespreek samen wat Denk er in de kolom
Wat klopte er wel of niet? © CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
pagina 1 van pagina 5 1 van
5
Nieuwsbegrip voor samsam nr. 4, week 5 – 28 januari 2013 – opdrachten niveau AA Tijdsduur: 30-45Bminuten september 2014, opdrachten Werkvorm: CED-Groep - individueel Marije Berding Dwerggras 30, Rotterdam Doel: begrijpend lezen Kinderrecht: veilige plek, pleegzorg
Voorspellen
Vragen over de tekst beantwoorden 1. In onder andere de inleiding staat het woord pleegouders. Wat zijn pleegouders? 2. Kijk in het stukjeGa tekst Opvang bij bekenden. Daar staat het woord getraumatiseerd. je onder een tekst lezen? Wat betekent hetLees als iemand getraumatiseerd is? de titel. 3. Kijk in het stukjeLees tekstde metkopjes. het kopje Pleegouders. Welke voordelen van pleegzorg worden daarin genoemd?Kijk naar de plaatjes. Je het kunt dan tekst voorspellen waarHechten. de tekst over gaat. 4. Lees nog een keer stukje met het kopje a. Wat betekent hechten? b. In dat stukje wordt gesproken over gedragsproblemen. Noem twee voorbeelden daarvan. Je gaat straks een tekst lezen. 5. Stel je voor dat jij een pleegbroer of pleegzus zou krijgen. Wat zou je daarvan vinden? Hoe De titel van de tekst is: 75 jaar en groot nieuws zou je je dan voelen? Wat zou je doen? Deze foto’s staan bij de tekst:
Gedichten schrijven Foto: ANP
De tekst gaat over Kiki en Marillio. De ouders van Kiki hebben Marillio als pleegkind in hun gezin
Foto: ANP
Foto: ANP opgenomen. Maak een gedicht over Kiki en een gedicht over Marillio. Schrijf de gedichten in de
vormen van de eerste letters van hun naam. Schrijf in de gedichten hoe Kiki en Marillio zich voelen en wat ze denken.
Willem-Alexander
Kunstwerk met gezicht Beat
Koningin Beatrix
De kopjes van de tekst zijn: - Het leven van de koningin - Troonopvolging - Tentoonstelling 1. Waar gaat de tekst over, denk je? Schrijf je voorspelling op.
Je weet soms al veel van een onderwerp. Je hebt er al eens iets over gelezen. Of je hebt iets gezien of gehoord. Denk aan wat je al weet. Dan begrijp je de tekst beter.
pagina 1 van pagina 5 1 van
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
6
