LTO NOORD FRYSLAN. Zichtbaar

Agri & Food Special

Agri & Food Special

www.vreugdenhildairyfoods.nl LTO NOORD FRYSLAN

‘De Nederlandse agri- & foodsector floreert’ Kwalitatief goede producten, innovatie en een hoge productiviteit. Nederland bezet de tweede plaats op de wereldmarkt voor agri- en foodproducten. Volgens Cees ’t Hart, boegbeeld van de Topsector Agri&Food, een reden voor trots. “De sector zorgt voor een fors aandeel in de werkgelegenheid en 10 procent van het bruto nationaal product.”

Intermediair tussen boeren, burgers en overheid

milieu onnodig te belasten.

Tekst: Fred Ootjers

Gezonde en lekkere voeding die rijk is aan waardevolle voedingsstoffen. De

Nederlandse

agri-

&

foodsector floreert en is belangrijk voor Nederland. Ze draagt bij aan de economie en de werkgelegenheid. Ook hier in Friesland. Nederland bezet de tweede plaats op de wereldmarkt voor agri- en foodproducten. In het buitenland worden we gewaardeerd om onze kwalitatief goede producten,

innovatie

en

Terwijl andere sectoren zuchten onder de recessie, scoren de resultaten in de landbouw verrassend stabiel. Niet in de laatste plaats dankzij de enorme ontwikkelingen die met name door de zogenaamde ‘periferie’ in gang is gezet. Geart Kooistra, voorzitter van het provinciaal bestuur van LTO Noord Fryslân en zelf veehouder, over schijnbaar tegenstrijdige belangen, Haagse politiek en innovatie.

een

tiek toe. Dat laatste is bepaald

baar te maken. De aandacht

schreeuwen om goed opgeleide

geen sinecure, omdat de prak-

van LTO Noord richt zich uiter-

mensen. Wie nu kiest voor een

tijk al te vaak laat zien dat de

aard het meest op de primaire

‘groene’ opleiding is welhaast

politiek achter de ontwikkelin-

bedrijven in de landbouw. De

zeker van een baan. De land-

gen in de landbouw aanloopt.

bedrijven in het veld die zich

en tuinbouw is een belangrijke

Zeker als die ontwikkelingen in

richten op de productie van

steunpilaar van de nationale

een hogere versnelling terecht

dierlijke en plantaardige pro-

economie en zet een presta-

zijn gekomen.”

ducten. Het is deze groep van

tie van wereldformaat neer.

boeren en tuinders die zorgen

Een feit waar we vooral ook in

Zichtbaar

voor de stabiliteit van de pro-

Friesland trots op kunnen zijn.

Ter illustratie noemt Kooistra

ductie en die door vernieuwing

We halen het echter niet met

t bedrijf HZPC in Joure dat

van het productieproces door

alleen te roepen hoe goed we

pootaardappelen

kunnen blijven groeien.”

zijn. Als LTO Noord hebben we

wereldwijd

veredelt

verhandelt,

en zui-

een verantwoordelijkheid naar

velcoöperatie Friesland Cam-

Periferie

onze leden. Maar om te kunnen

pina en Hogeschool Van Hall

“Groei zit echter ook in de pe-

blijven produceren ook naar de

hoge productiviteit.

LTO Noord Fryslân behartigt de

in Leeuwarden. “Bedrijven en

riferie. Dat zijn alle bedrijven

maatschappij toe. Strikt ge-

In de agri- en foodsector zijn

belangen van alle bij haar aan-

onderwijsinstellingen die dage-

die op welke wijze dan ook aan

nomen zijn we een intermedi-

een paar grote ondernemin-

gesloten leden, hoe divers die

lijks bezig zijn de innovatie en

de primaire landbouw zijn ge-

air tussen boeren, burgers en

gen actief met vestigingen

belangen ook zijn. “Zo uiteen-

groeipotentie in de landbouw

relateerd en waar innovaties

overheid en is onze missie -in

over de hele wereld, maar het

lopend als de landbouw is met

verder te ontwikkelen en zicht-

nodig blijven. Bedrijven ook die

het belang van onze leden- het

“De bedrijven die actief zijn

midden- en kleinbedrijf do-

onder andere de veehouderij,

streven naar consensus tussen

in de Nederlandse agri- en

mineert. Duizenden mannen

de akkerbouw en de tuinbouw,

al deze verschillende partijen.”

foodsector zorgen ervoor dat

en vrouwen, vaak voorlopers

uiteindelijk liggen de belan-

u als consument elke dag

in vernieuwingen. Ook inter-

gen heel dicht bij elkaar. Een

vers en gezond voedsel op uw

nationaal zijn het deze mk-

stringentere

bord krijgt. Boeren, tuinders,

b’ers die voorop lopen en met

de mestproductie te beteugelen

Dag van LTO Noord Fryslân

voedingsmiddelenbedrijven,

gezond verstand en onderne-

heeft niet alleen consequen-

Georganiseerd in samenwer-

supermarkten,

speciaalza-

merschap posities in het bui-

ties voor de veehouder, maar

king met Rabobank en AJF.

ken, cateraars en horeca doen

tenland veroveren. Dat is iets

ook voor de akkerbouwer die

Vooruit boeren met

dat met veel kennis van za-

om trots op te zijn.

mest en mineralen nodig heeft

open vizier!

om het beste rendement uit

Woensdag 11 december 2013 Inloop vanaf 19.15 uur,

ken. Ze verbouwen, telen of

regelgeving

www.ltonoord.nl

om

bereiden voeding van hoge

Cees ’t Hart, Boegbeeld van

zijn gewassen te halen. Binnen

kwaliteit op een zo efficiënt

de Topsector Agri&Food en

het LTO worden al die belan-

aanvang 20.00 uur. WTC

mogelijke manier, zonder het

CEO Royal FrieslandCampina

gen verenigd en verdedigd, met

Congrescentrum Leeuwarden

name ook naar de Haagse poli-

Geart Kooistra: 'De Nederlandse landbouw zet een prestatie van wereldformaat neer'

Agri & Food Special BioBrug

Hanzehogeschool

Leidende rol in groene economie Ingrediënten voor excellente Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

scholing en ondernemerschap

heel betrokken MKB kent, ligt hier veel potentie. Het Noorden

BioBrug is het matchmakingbureau van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) dat sinds november 2011 universitaire kennis en bedrijfsleven bij elkaar brengt. Door de deskundigheid van hoogleraren, studenten en bedrijfsleven samen te brengen worden gezamenlijk nieuwe technologieën ontwikkeld en vermarkt.

speelt een leidende rol in een groene economie, dat willen we

Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

verder uitbouwen.’

Ondernemerschap en excellent presteren BioBrug wordt mogelijk gemaakt door het samenwerkingsverband RUG, SNN, Rabobank, Bio MCN, Provincie

maar ook rechten- of marke-

Groningen, de gemeente Gro-

tingstudenten. van

De

projecten

ningen en Rijks- en Europese

variëren

BioBrug wordt geleid door prof.

financiering. Euverink vertelt:

brainstormsessies,

onderzoeken,

dr. Gert Jan Euverink en dr.

‘Ondernemerschap en excel-

scans en innovatie-scans tot

Janneke Krooneman. Euverink

lent presteren zijn voor onder-

technische haalbaarheidstudies

vertelt: ‘We richten ons op bio-

wijsinstellingen erg belangrijk.

based economy projecten in de

markt-

De huidige trend binnen bedrijven en industrie is het ontwikkelen van ingrediënten en voedingsproducten die bijdragen aan een gezonde voeding, en daarmee aan een levenslange gezondheid. De opleidingen van de Hanzehogeschool zijn verweven met onderzoek in het bedrijfsleven en samenwerkingsverbanden rond onder andere voeding en gezondheid.

scholing, onderzoek en onder-

Vergaand onderzoek en samenwerkingsverbanden

nemerschap op dit gebied. De

‘Vanuit de richting Voeding en

Hanzehogeschool maakt kennis

Voedingswaarde kijken wij bij-

beschikbaar voor het bedrijfs-

voorbeeld samen met een aantal

leven en de industrie op het ge-

bedrijven, ziekenhuizen en zor-

bied van voeding en gezondheid.

ginstellingen naar ondervoe-

Wij verbeteren de afstemming

ding en obesitas (overvoeding)

tussen opleiding en de vraag van

en

bedrijven en industrie, onder

hiervoor het best ontwikkeld

andere door vraaggestuurde sa-

kunnen worden. Ook partici-

menwerking.’

peert de Hanzehogeschool in

ook de vraag naar excellente

welke

voedingsmiddelen

een groot aantal samenwer-

Energie en Healthy ageing

kingstrajecten zoals het HAN-

en hebben een looptijd van en-

‘De speerpunten van de Han-

NN (Healthy Ageing Network

We willen onze maatschappe-

kele weken tot een half jaar. Op

zehogeschool zijn ‘Energie’ en

Noord-Nederland) en Food Cir-

3 noordelijke provincies. Bioba-

lijke en ondersteunende functie

onze website zijn lopende pro-

‘Healthy Ageing’ (gezond ouder

cle, een samenwerkingsverband

sed wil zeggen projecten op het

in de regio verder uitbreiden en

jecten te vinden. Zoals onder-

worden). Healthy Ageing speelt

tussen bedrijven, overheid en

gebied van groene energie en

voor die leidende noordelijke

zoek naar het rendabel zelf ver-

een belangrijke rol in het Noor-

kennisinstellingen dat innova-

materialen, waarbij biotechno-

rol is het belangrijk dat onze

bouwen van koolzaad voor het

den. Zo is Noord-Nederland in

tie en onderzoek op het gebied

logie een grote rol speelt. Aan-

onderzoeken en kennis op de

produceren van eigen brandstof

juli 2013 door de Europese Com-

van voeding voor levenslange

gezien de aanverwante agro- en

markt terecht komen. BioBrug

tot een

studie naar belem-

missie uitgeroepen tot voor-

gezondheid stimuleert. Met het

foodsector in het Noorden sterk

vormt een laagdrempelig aan-

merende regelgeving rondom

beeldregio op het gebied van ac-

Carbohydrate Competence Cen-

vertegenwoordigd is en een

spreekpunt voor het bedrijfs-

biobased economy. De samen-

tief en gezond ouder worden. De

ter (zie elders deze special) doen

leven en leidt tot meer contact.

werking is geheel kosteloos en

Hanzehogeschool doet binnen

we vergaand onderzoek naar

De animo is enorm.’

de ondernemers mogen vrijelijk

haar thema Healthy Ageing on-

toepassingsmogelijkheden van

beschikken over alle resultaten.

derzoek naar enerzijds Gezonde

koolhydraten en ontwikkeling

Kosteloos

Zo bouwen we ook aan langdu-

Voeding en Voedingswaarde en

van gezondere koolhydraten.

‘We zorgen dat het team zo

rige relaties voor de toekomst.’

Dr. Doede Binnema is Lector In-

anderzijds naar Voeding en Be-

De Hanzehogeschool zorgt dat

goed mogelijk aansluit bij de

grediënten en Gezondheid aan

weging. In ons onderwijs komt

excellent onderwijs en onderne-

wensen van het betrokken be-

de Hanzehogeschool Gronin-

terug dat voeding onderdeel

merschap door samenwerking

drijf. De studenten komen uit

gen. ‘Maatschappelijk gezien is

is van je leefpatroon en dat de

en praktijkgerichte toepassin-

alle richtingen,variërend van

er steeds meer aandacht voor

combinatie Voeding en Bewe-

gen hand in hand gaan.’

biologiestudenten, technische

de relatie tussen voeding en ge-

ging aandacht verdient’, aldus

zondheid. Deze tendens stuurt

Binnema.

bedrijfskunde tot life sciences,

www.biobrug.nl

www.hanze.nl

Carbohydrate Competence Center

Multidisciplinair onderzoek voor vitale kenniseconomie Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

Het Carbohydrate Competence Center (CCC) is een toonaangevende publiek-private samenwerking op het gebied van koolhydratenonderzoek. De koolhydratenverwerkende industrie en aanverwante sectoren verzorgen maar liefst 48% van de Nederlandse export. Kennisvoorsprong, valorisatie en innovatie zijn bepalend voor de Nederlandse economie.

versiteiten van Groningen, Wa-

arbeidsplaatsen. De basis van

de mens. In Noord-Nederland

koolhydraatonderzoek biedt kan-

ten en de verbindingen die deze

geningen en Utrecht, de drie

CCC ligt in Noord-Nederland om-

zijn

omvangrijk

sen in opkomende sectoren zoals

moleculen aangaan. Met deze

noordelijke provincies, SNN, het

dat de agrarische sector hier sterk

aanwezig door de vele cultuur-

gezond ouder worden (Healthy

detailkennis zijn we in staat te

ministerie van EZ, de Europese

ontwikkeld is en het de thuisbasis

gewassen.

koolhy-

Ageing), de farmaceutische in-

onderzoeken welke verbindingen

Unie, gemeente Groningen en on-

is van veel hoogwaardige indus-

draten zoals aardappelzetmeel,

dustrie en de biobased economy

meer functioneel zijn dan ande-

geveer twintig industriële agro en

trie. De koolhydraat gestuurde

suikerbietsuiker en melksuiker.

(economie gebaseerd op het zo

re. Die kennis leidt tot innovatie

food partners. Zoals Suikerunie,

agro-industriële sector is veruit

Koolhydraten worden niet alleen

efficiënt mogelijk gebruik maken

en

AVEBE, Cosun, FrieslandCampina

de grootste banenmotor in de

gebruikt voor ons voedsel, maar

van groene grondstoffen).’

aan aardappelrassen met lang-

en MKB partijen. CCC creëert een

regio en verzorgt 48% van de Ne-

ook voor diverse industriële toe-

intensieve vorm van kruisbestui-

derlandse export.’

passingen. Vooral voor nieuwe en

Leidende rol

minder snel wordt omgezet in het

/ of hernieuwbare grondstoffen

Binnen het CCC lopen op dit mo-

lichaam. Maar ook meerwaarde

ving tussen fundamenteel onder-

koolhydraten Denk

aan

gezondere producten. Denk

zamer verteerbaar zetmeel dat

zoek en marktgerichte innovatie.

Koolhydraten, ook suikers ge-

en materialen zoals bioplastics,

ment 22 unieke marktvraagge-

uit landbouwproducten halen en

De valorisatie (ten gelde maken

noemd, leveren energie en vor-

alsmede non-food toepassingen

stuurde

onderzoeksprojecten,

verduurzaming, zoals hoogwaar-

van kennis en techniek) leidt tot

men het belangrijkste voedings-

zoals in de farmaceutische in-

waarbij ruim 100 onderzoekers

dige uitgangsstoffen uit agrari-

nieuwe producten, processen en

bestanddeel van veel dieren en

dustrie. ‘Investeren in uitstekend

betrokken zijn en een onder-

sche biomassa. Nationaal is CCC

hoogleraar microbiologie aan de

zoeksvolume van circa € 30 mil-

leidend op het gebied van on-

Rijksuniversiteit Groningen en

joen. De projecten zijn onder

derzoek en kennis rond koolhy-

wetenschappelijk directeur van

te verdelen in onderzoek naar

draten. Onze doelstelling is ook

het Carbohydrate Competence

“koolhydraten in relatie tot voe-

wereldwijd de koppositie te be-

Center (CCC). Het CCC is gericht op

ding en gezondheid” en “bioba-

kleden. Investeren in multidisci-

opbouwen van kennis en exper-

sed toepassingen” van koolhy-

plinair fundamenteel onderzoek

tise op het gebied van koolhy-

draten. Investeren geschiedt op

is de belangrijkste voorwaarde

draten met als doel innovatie en

basis van gelijkheid en partijen

voor een levensvatbare en vitale

het verbeteren van het concur-

worden

Nederlandse kenniseconomie.’

rentievermogen van de koolhy-

van de onderzoeksresultaten. De

dratenverwerkende

Prof. dr. Lubbert Dijkhuizen is

gezamenlijk

eigenaar

industrie.

lokale, regionale en nationale

Dijkhuizen is in 2012 verkozen tot

overheid draagt ​​50% van de on-

één van de meest ondernemende

derzoekskosten. De verschillende

hoogleraren van Nederland.

samenwerkingsinitiatieven

zijn

succesvol en hebben al tot een

Grootste banenmotor Dijkhuizen

vertelt:

fors aantal patenten geleid. ‘Het

CCC

‘Uit onze onderzoeken blijkt een

is een unieke publiek-private samenwerking tussen de uni-

enorme variatie in het type moleProfessor Dr. Lubbert Dijkhuizen, wetenschappelijk directeur Carbohydrate Competence Center (CCC)

culen in verschillende koolhydra-

www.cccresearch.nl

Agri & Food Special Ronde tafel gesprek

Enorme kansen in samenwerking voor Noord-Nederland Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

Noord-Nederland werkt actief aan de ambities en doelstellingen van de Europese 2020 strategie: slimme en duurzame economische groei, rekening houdend met maatschappelijke uitdagingen in de regio. Daarnaast is deze regio ook actief op het gebied van actief en gezond ouder worden. Een gesprek met betrokkenen vanuit overheid, onderwijs en kennisinstellingen over de enorme kansen die dit biedt voor het Noorden -onder andere op agro en food gebied- en het belang van samenwerken.

uit Brussel en het wegvallen van

hogeschool Van Hall Larenstein in

het melkquotum. Doel van deze

Leeuwarden, de Hanzehogeschool

agenda is de ontwikkeling naar

in Groningen. ‘Bedrijven kunnen

een duurzame en rendabele land-

met vragen over gezonde voeding

bouw te stimuleren. De AgroAgen-

bij ons terecht, wij zoeken daar de

da is een paraplu voor projecten

juiste partners bij’, aldus Saskia

gericht op verduurzaming van de

van Gend, projectmanager Food

productie op het landbouwbedrijf;

Circle

meer toegevoegde waarde in de

Noord-Nederland.

bij

TechnologieCentrum

agro & foodketen; aandacht voor de fysieke en maatschappelijke

Doede Binnema, één van de bij

omgeving

natuur,

Food Circle betrokken lectoren,

dierenwelzijn, volksgezondheid);

heeft in zijn lectoraat bij de Han-

infrastructuur (verkaveling en wa-

zehogeschool een focus op in-

terhuishouding);

samenwerking

grediënten en gezondheid. De

tussen de landbouwpraktijk en het

opleidingen van deze school zijn

onderwijs en onderzoek. Binnen al

verweven met onderzoek in het

deze programmalijnen is samen-

bedrijfsleven en verschillende sa-

Agro-Food keten

werking tussen de diverse partijen

menwerkingsverbanden, zoals het

Peter Abbink, Allard Steenstra en

van de AgroAgenda een must. Daar

HANNN (Healthy Ageing Network

Ina Warmelts: senior beleidsadvi-

staan wij als 3 noordelijke provin-

Noord-Nederland) en het Carbo-

seurs landbouw voor respectieve-

cies voor.’

hydrate Competence Center (CCC,

(landschap,

lijk de Provincie Groningen, Fries-

Vlnr: Rudolf Botma, Saskia van Gend, Doede Binnema, Barend Spliethoff, Allard Steenstra, Pietie Kloosterman en Peter Abbink.

trainingen en toegepast onderzoek

Gedeputeerden landbouw Henk

creet stappen te maken naar een

voor de zuivelindustrie.’

Staghouwer (Groningen), Johan-

duurzame en rendabele agro &

nes Kramer (Fryslân) en Rein

foodsector. Het moet nu wel ge-

Munniksma (Drenthe)

beuren! Wij roepen de sector op

land en Drenthe. ‘Noord-Nederland

Rudolf

(Drenthe,

Botma,

Projectmanager

Groningen, Friesland) heeft een

Projectbureau A7Westergo

‘Als provincies vinden we de

om met goede projectvoorstellen

eigen

ontwikkelingsstrategie

‘Projectbureau A7Westergo ini-

AgroAgenda

Noord-Nederland

te komen. Wij zullen zulke voor-

ontwikkeld om de EU2020 doe-

tieert en ondersteunt projecten

een heel belangrijk initiatief en

stellen ondersteunen. Zo kunnen

len te halen. Wij focussen op vier

op het gebied van duurzaamheid,

dat ondersteunen wij van harte.

we met elkaar de kansen voor een

maatschappelijke

uitdagingen:

biobased economy en innovatie,

De lichten staan op groen om in

duurzame landbouw in Noord-Ne-

goede gezondheid, gezond voed-

door mensen en organisaties sa-

Noord-Nederland met elkaar con-

derland verzilveren.’

sel, schoon water en duurzaam

men te brengen, evenementen

energiegebruik. Deze uitdagingen

te organiseren en inhoudelijke

kunnen alleen aangepakt worden

en financiële ondersteuning te

door samenwerking tussen be-

bieden. We zijn actief binnen een

drijfsleven,

groot scala van actuele projecten

kennisinstellingen,

maatschappelijke organisaties en

in de A7Westergo regio, van aard-

overheden.’

Johannes (J.G.) Kramer, Gedeputeerde provincie Friesland

warmte voor tuinbouw tot biolo-

Voor de agro & foodsector, waar-

Pietie Kloosterman, senior be-

zie elders in deze special). ‘We kij-

Mooi zijn ook de koploperprojec-

in veel van de vier uitdagingen

leidsmedewerker agrofood pro-

ken bijvoorbeeld samen met een

ten rond duurzaam ondernemen.

samen komen, is een belangrij-

vincie Fryslân

aantal bedrijven, ziekenhuizen en

Deze zijn zo’n groot succes dat

ke stap gezet. In juli 2013 hebben

‘Als provincie ondersteunen we

zorginstellingen naar ondervoe-

steeds meer bedrijven en regio’s

boeren, agro- en foodindustrie,

samenwerking tussen bedrijven,

ding en welke voedingsmiddelen

in Friesland volgen, inmiddels zijn

kennisinstellingen en overheden

overheden en kennisinstituten als

hiervoor het best ontwikkeld kun-

er al 120 koploperbedrijven en 13

de AgroAgenda Noord-Nederland

MBO, HBO en WO waar mogelijk.

nen worden. Op deze manier wordt

koploperprojecten. Daarbij wordt

opgesteld. Abbink, Steenstra en

De grote toename van samen-

gebruik gemaakt van alle kennis

ook buiten de provincie samenge-

Warmelts: ‘Aanleiding voor de

werkingsinitiatieven is prachtig

die wij hier in de regio hebben.’

werkt.‘

AgroAgenda is dat de Noord-Ne-

om te zien. Uiteindelijk moet dit

derlandse landbouw voor grote

echter wel leiden tot meer inno-

Barend Spliethoff, kwartiermaker

Eisse Luitjens, programmamana-

Samenwerkingsverband Noord-Nederland, het Europees Fonds voor regionale

uitdagingen staat: een forse da-

vaties, meer werkgelegenheid en

Dairy Chain Friesland, Van Hall

ger Cluster Agrifood & Biobased

ontwikkeling en door het ministerie van ELI, Pieken in de Delta

ling van de inkomenssteun van-

een sterke kennisinfrastructuur,

Larenstein

Economy Greenlincs bij de NOM

in dit geval op het gebied van de

‘Om optimale samenwerking te

‘Het cluster Agrifood&Biobased

agrofood. Met de Dairy Campus,

bewerkstelligen moeten ook op-

Economy Greenlincs, uitgevoerd

de Dairy Chain Friesland en vele

leidingen meer in het teken van

door de NOM, houdt zich bezig

andere

projecten

de vraag vanuit het bedrijfsleven

met ontwikkeling en innovatie.

waarbinnen wordt samengewerkt

staan. Veel opleidingen werken

Het cluster is actief in het ont-

met andere sectoren, zijn we op de

hieraan. Mooi voorbeeld is de zui-

wikkelen van nieuwe agrifood

goede weg. De noordelijke ambi-

velsector, waar door investeringen

en biobased

ties sluiten prima aan op de doelen

en uitbreidingen naar verwachting

Noord-Nederlandse ondernemers

van Europa 2020.’

de arbeidsmarkt tot 2020 flink

en ondernemingen, inclusief fi-

gische teelt van streekproducten.

innovatieve

Voeding voor heid

Henk (H.) Staghouwer, gedeputeerde provincie Groningen (foto: Rien van Linthout)

Het project Food Circle - Food for Healthy Ageing wordt medegefinancierd door

SAMENWERKINGSVERBAND NOORD-NEDERLAND onder druk komt te staan. Het is DIT PROJECT WORDT MEDEGEFINANCIERD DOOR HET levenslange gezonderg REGIONALE belangrijkONTWIKKELING om meer studenten EUROPEES FONDS VOOR EN DOOR HET MINISTERIE VAN ECONOMISCH ZAKEN

op te leiden en werkzoekenden

SAMENWERKINGSVERBAND NOORD-NEDERLAND

bedrijvigheid met

EN PROVINCIE DRENTHE, PROVINCIE GRONINGEN, nanciering. Greenlincs verbindt PROVINCIE FRYSLAN, GEMEENTE GRONINGEN,

actief GEMEENTE tussen verschillende onLEEUWARDEN dernemingen en netwerken om

EN PROVINCIE DRENTHE, PROVINCIE GRONINGEN,

Noord-Nederland in juli WORDT 2013 uit andere sectoren om te HET schoDITisPROJECT MEDEGEFINANCIERD DOOR

de kansen te vergroten. ErFRYSLAN, zijn PROVINCIE GEMEENTE GRONINGEN,

EUROPEES FONDS REGIONALE ONTWIKKELING door de Europese Commissie uit- VOOR len voor deze sector. Met de op-

inderdaad al legio GEMEENTE voorbeeldenLEEUWARDEN van

EN DOOR HET VAN‘Dairy ECONOMISCH ZAKEN geroepen tot voorbeeldregio opMINISTERIE het zet van Chain Friesland’,

samenwerkingsprojecten

inzake

gebied van actief en gezond ouder

een samenwerking tussen Van

de vier speerpunten. In Drenthe

worden. Food Circle stelt voeding

Hall Larenstein/NHL hogeschool/

bijvoorbeeld IJkkas waar partijen

voor levenslange gezondheid cen-

Nordwin -en Friesland Colle-

als Tuinbouw Emmen, LTO Noord

traal. Dit samenwerkingsverband

ge,

Innexus

Glaskracht, bedrijfsleven en ken-

is mede opgericht door Innexus

(netwerk Food-bedrijven Noord

nisinstellingen samenwerken aan

(netwerk Food-MKB bedrijven)

Nederland), provincie Fryslân en

tuinbouw, sensortechnologie en

en Avebe, om de innovatie in

de gemeenten Leeuwarden en

watertechniek. Ook in Drenthe:

Noord-Nederland te stimuleren.

Heerenveen, werken we aan een

duurzame energie voor het LOFAR

Food Circle helpt technische en

doorlopende leerlijn. Ambitie is

radiotelescoop project. En ‘Water-

andere

oplossen

doorontwikkelen naar een inter-

schoon’, een duurzaam innovatief

Rein (R.W.) Munniksma, Gedeputeerde

voor bedrijven in de voedselin-

nationaal toonaangevend instituut

sanitatiesysteem voor woonwijken

provincie Drenthe

dustrie in samenwerking met de

op het gebied van opleidingen,

in het Noorden.’

vraagstukken

FrieslandCampina,

SAMENWERKINGSVERBAND NOORD-NEDERLAND DIT PROJECT WORDT MEDEGEFINANCIERD DOOR HET EUROPEES FONDS VOOR REGIONALE ONTWIKKELING EN DOOR HET MINISTERIE VAN ECONOMISCH ZAKEN

EN PR PROVI GEME

Agri & Food Special marktpartijen; zoals het CCC,

le marktpositie van Nederland

HANNN, BioBrug, Life Lines en

te versterken. De RUG zet alle

Alle zeilen bijzetten voor samenwerking

Food Circle (zie elders deze spe-

zeilen bij om te komen tot noor-

cial voor toelichting). Alsmede

delijke samenwerking. Benader-

in de ontwikkeling van ZAP, een

baar zijn we ook: www.cvo.nl;

pilot faciliteit op het Zernike

www.rug.nl/rv;

www.hanze.nl”, aldus Galema.

CVO en RUG

Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) stimuleert ondernemerschap in het hoger onderwijs, faciliteert publiek-private partnerschappen en zoekt actief naar innovatieve ideeën in de markt. Ondernemerschap en valorisatie -het verzilveren van wetenschappelijke kennis en techniek- behoren tot de dagelijkse gang van zaken bij de universiteit.

Annemieke Galema is directeur

food/biobased, water, sensoren

duurzame samenleving. In alle

complex Groningen met pro-

Research & Valorisatie (R&V) bij

en energie’, aldus Galema.

faculteiten wordt aandacht be-

cestechnologische

steed aan deze thema’s. Onze

en

de RUG. Samen met het UMCG,

aanpalende

apparatuur instrumenten

de Hanzehogeschool, Rabobank

Perspectieven zien

doelstelling is mensen op de ar-

om agro-grondstoffen en rest-

en overheden maakt de RUG

De RUG biedt een breed palet

beidsmarkt te zetten die in deze

stromen te verwerken tot hoog-

deel uit van het Consortium

aan onderwijs en onderzoek,

velden de perspectieven zien en

waardige halffabricaten. ‘Alleen

voor Valorisatie en Onderne-

een deel hiervan is aanverwant

toegevoegde waarde bieden door

door samenwerking tussen be-

merschap (CVO) . ‘Met het CVO

aan de agro en foodbusiness.

een hoog kennisniveau.’

drijfsleven, kennisinstellingen,

zetten wij ons in voor een breed

‘We hebben, als RUG/UMCG in

scala aan activiteiten op het

de samenwerking

gebied van ondernemerschap en valorisatie. We realiseren

maatschappelijke

organisaties

Vooroplopen in innovatie

en overheden zijn we in staat de

CVO, een brede expertise op

RUG/UMCG en Hanzehogeschool

maatschappelijke

het gebied van agro en food. De

spelen via het CVO een promi-

voor de noordelijke speerpunten

samenwerking in de regio op

RUG zet ook voor agro en food

nente rol bij veel andere sa-

aan te gaan. We lopen voorop in

de speerpunten van Noord-Ne-

in op de maatschappelijke the-

menwerkingsverbanden tussen

innovatie, nieuwe producten en

derland: healthy ageing, agri/

ma’s healthy ageing, energie en

kennisinstellingen, overheid en

processen, om de internationa-

vanuit het

www.umcg.nl;

uitdagingen

Wereldspeler in melk- Innexus, nieuwe koers Innexus zoekt de breedte én de diepte meetinstrumenten Tekst: Loek Mulder van Man en Woord.

zegt Paul Visschedijk, voorzitter

van Innexus en voormalig direc-

Met een nieuwe aanpak wil de netwerkorganisatie Innexus de komende jaren een steviger bijdrage leveren aan versterking van de voedingsmiddelenindustrie in Noord-Nederland.

teur van CSK Food Enrichment in Leeuwarden. De tien deelnemende bedrijven wisselen kennis uit en hebben samen projecten opgezet. Een van de meest in het oog springende resultaten is het programma Food Circle, waarin

In de assemblagehal van Delta Instruments in Drachten staat een in eigen beheer ontwikkeld en vervaardigd analyseapparaat voor melk, die in staat is om binnen zes seconden uit een van een koe getrokken melkmonster vijftig verschillende stoffen te analyseren. Een staaltje van innovatie en techniek waar ze vijfendertig jaar geleden bij Delta Instruments zelf nog geen idee hadden dat het bedrijf zich tot dit topniveau zou ontwikkelen.

Innexus is een verband van noor-

Innexus een van de leidende par-

delijke producenten en dienst-

tijen is. Onder de vlag van Food

verlenende mkb-bedrijven in de

Circle is een reeks innovatie-ini-

hij uit. “Later zijn daar ook alge-

partners in Innexus betrekken.

food die enkele jaren geleden de

tiatieven gestart.

mene voedingsbedrijven bijge-

Zo willen we de basis van Innexus

handen ineen hebben geslagen.

Volgens Visschedijk kan de inno-

komen. De voedingsmiddelenin-

verbreden.”

Met elkaar zouden de onderne-

vatiekracht van Innexus echter

dustrie is echter een brede sector

mingen meer kunnen bereiken

worden vergroot. “We zijn gestart

en we hebben onlangs vastgesteld

Daarnaast blijft Innexus zich via

dan elk voor zich. In die opzet is

als samenwerkingsverband van

dat binnen onze groep bedrijven

haar Human Capital Agenda sa-

de netwerkorganisatie geslaagd,

ingrediëntenleveranciers”,

weinig overlap is.” Dat staat vol-

men met mbo- en hbo-scholen

gens Visschedijk gezamenlijke

en universiteiten inzetten voor

innovatieve projecten in de weg.

het opleidingsniveau en vakman-

legt

Thematische Innexus bijeenkomst.

schap van personeel in de sector. De roots van Delta Instruments

in Drachten maken is bestemd

Versterking van de onderlinge

liggen in Surhuisterveen waar

voor de Nederlandse markt; de

binding kan komen uit de bijdrage

een distributeur van een bedrijf

rest wordt geëxporteerd naar 50

van de verticale keten, aldus Vis-

in

schedijk. “We willen daarom nu

apparatuur

landen via 47 distributeurs. Bij

ruim drie decennia geleden voor

gelijksoortige

de melkfabrieken is de toepas-

zichzelf begon. Eerst nog als

sing vooral gericht op de stan-

distributeur maar vanaf begin

daardisatie van de producten.

jaren negentig werd de appa-

Elke minieme afwijking in de

ratuur zelf ontwikkeld en ge-

samenstelling van de melk kan,

maakt. Wopke Beukema, sales &

vanwege de enorme volumes

marketing director Delta Instru-

in de zuivelindustrie, immers

ments: “Die werden nog echt

grote financiële consequenties

met de soldeerbout gebouwd.

hebben.”

Later werd het bedrijf verkocht aan een investeringsbedrijf, tot

De producten van Delta In-

het in 2003 werd overgenomen

struments worden slechts voor

door het Amerikaanse Advanced

een deel vervaardigd in de pro-

Instruments uit Norwood. Vanaf

ductiehal aan de Kelvinlaan in

dat moment is het hard gegaan.

Drachten. “Tachtig procent van

De Amerikanen stopten veel

de onderdelen van de appa-

geld in Research & Development

ratuur laten we maken in een

en in de jaren daarna hebben we

straal van dertig kilometer rond

ons ontwikkeld tot een speler

ons bedrijf, waarna het hier

van wereldformaat.”

wordt geassembleerd. Er zit een enorme expertise in deze regio,

Delta Instruments is beden-

dus waarom geen gebruik ge-

ker en bouwer van innovatieve

maakt van die synergie in plaats

meet-en analyse instrumenten

van alles zelf te willen doen?”

voor zuivellaboratoria. “Onze

ook afnemers en de leveranciers van kennis en apparatuur als

Frisian Egg, één van de leden van Innexus.

KAASMAKERIJ HENRI WILLIG

Pionier in zuivelstad Heerenveen Het duurt niet lang meer en wie dan ‘Heerenveen’ zegt, zegt ‘zuivelstad’. Op dit moment verrijst er langs de A7 een grote zuivelfabriek en in het voorjaar van 2014 wordt niet ver daarnaast de eerste paal geslagen voor nóg een zuivelfabriek. Maar er kan er altijd maar één de eerste zijn. Dat was in 2002 Kaasmakerij Henri Willig, die in dat jaar in datzelfde Heerenveen begon met de productie van koe-, geit- en schapenkazen.

de oprichter allemaal werk-

aan smaken. “We zijn een mid-

Cheese & More by Henri Willig

zaam in het bedrijf.

delgrote

met

winkels. De groei van onze af-

een productie van zo’n vijfdui-

zet maakt dat we op dit moment

Groeispurt

zend ton kaas per jaar. We voe-

een grote hal aan de fabriek la-

“De echte groeispurt van het

ren een vijftigtal verschillende

ten bouwen die vanaf voorjaar

bedrijf werd gemaakt vanaf be-

kazen, regulier en biologisch

2014 gebruikt gaat worden voor

gin 2000 toen we het biologi-

en gemaakt van koe-, geiten-

de opleg van de kazen. En dat

sche kaasmerk ‘Hooidammer’

en schapenmelk. Je vindt onze

begon dus allemaal met een

overnamen”, vertelt algemeen

Polderkaas bij de grote supers

kaasboerderij in Katwoude...!”

directeur Wiebe Willig. “We

als Jumbo en Albert Heijn en de

hadden

een

productielocatie

biologische Hooidammer kazen

Kaasmakerij Henri Willig

in de betere natuurvoedings-

Venus 16-18, Heerenveen

vonden in Heerenveen de plek

winkel. Daarnaast zijn onze

(0513) 48 43 60

om fors uit te breiden. In 2002

kazen te vinden in onze eigen

www.henriwillig.nl

zijn we daar nieuw gaan bouwen Kaasmakerij

en een jaar later rolden de eer-

Delta Instruments

Henri Willig ligt in 1974 wan-

ste kazen uit de fabriek. Aan-

segmenten: apparatuur voor de

Kelvinlaan 3, Drachten

neer de naamgever van het

vankelijk gebruikten we slechts

controletestmarkt

(0512) 58 22 22

bedrijf in het Noord-Hollandse

twintig procent van de ruimte,

www.deltainstruments.com

Katwoude vanuit zijn ‘Jacob’s

maar dat groeide al snel door

melkfabrieken. Bij die eerste

Hoeve’ bescheiden begint met

naar tachtig procent.”

hebben we het over grote on-

de verkoop van ambachtelijk

afhankelijke laboratoria die de

gemaakte kaas. We schrijven

Nieuwbouw

regulier afgenomen melkmon-

krap veertig jaar later en in-

De populariteit bij de consu-

sters van elke koe analyse-

middels worden de kazen van

ment van de kazen van Henri

ren. Laboratoria in Nederland,

Henri Willig naar een goede

Willig zet gestaag door, niet in

maar ook daarbuiten. Slechts

vijfentwintig landen geëxpor-

de laatste plaats dankzij het rij-

tien procent van wat we hier

teerd en zijn de drie zonen van

ke en gevarieerde assortiment

instru-

menten voor de processors, de

kaasproducent

in Katwoude, maar zochten en

markt bestaat ruwweg uit twee en

www.innexus.eu

Het

begin

van

Foto: Maaike de Jong

Agri & Food Special Johannes Kramer, landbouwgedeputeerde provincie Fryslân:

‘Het gaat goed met de landbouwsector, maar achterover leunen doen we allerminst’ Landbouw is van groot belang voor de provincie Fryslân. Als beheerder van het landelijk gebied, maar ook economisch gezien. Het is de enige sector die nog groeit, de crisis goed doorstaat en daarmee zorgt voor werk. Werk in de bouw, maar bijvoorbeeld ook bij toeleveranciers, verwerkingsbedrijven, banken en transportbedrijven. Gedeputeerde Johannes Kramer over het provinciale beleid van Fryslân en de kansen binnen de agrarische sector.

ming van hun bedrijven steken.

tegelijkertijd aan steeds hoge-

Noordwest-Fryslân is een ster-

Bijvoorbeeld

emissiearme

re eisen moeten voldoen op het

ke economische sector. Een

stallen -met minder uitstoot

gebied van milieu, dierwelzijn

kleine sector weliswaar, maar

van ammoniak en broeikas-

en landschappelijke inpassing.

met relatief veel werkgelegen-

gassen-,

en

Een mooi voorbeeld van een

heid, ook voor lager opgelei-

aankoop van extra grond. Dat

project met betrekking tot deze

den. Hier ligt de uitdaging in

draagt meer bij aan schoon en

laatste uitdaging is De Nije Ple-

energiezuinige kassen en het

zuinig produceren dan dier-

ats, De Nieuwe Boerderij. Dit is

gebruik van duurzame energie,

rechten. Als we het hebben

een werkwijze die de provincie

zoals aardwarmte. De eerste

over landbouw in harmonie

Fryslân heeft laten ontwikke-

boring naar aardwarmte wordt

met de omgeving, dan denk ik

len met als doel om grote agra-

voorbereid in Sexbierum. Als

in de eerste plaats aan bescher-

rische gebouwen beter in het

dat slaagt, is het een geweldige

ming van de weidevogels. Op

Friese landschap in te passen.”

opsteker voor de glastuinbouw

in

mestverwerking

in de hele regio!”

korte termijn wordt het wei-

Foto: Simon van der Woude

Sterke sector “Met name de zuivel is in Frys-

devogelbeheer geconcentreerd

Project Spaarwater

binnen

‘weide-

Fryslân is niet alleen melkvee-

Samen staan we sterk

vogellandschappen’. Het zou

houderij, maar kent ook een

“Van belang in de gehele Frie-

mooi zijn als ook buiten die be-

sterke

Die

se agrofoodsector is de samen-

zogenaamde

akkerbouwsector.

lân een sterke sector”, aldus

drijven alle zeilen bijzetten om

de doelstellingen uit de Friese

heersgebieden de boeren meer

akkerbouw levert vooral poot-

werking. De landbouw kan niet

Kramer. “Met zo’n drieduizend

voldoende personeel met de

landbouwagenda omvatten.”

rekening met de weidevogels

goed voor de aardappelteelt.

zonder toelevering van stallen

moderne

juiste kwalificaties binnen te

zouden houden. Samen met de

Kramer: “Het Friese pootgoed

en machines en veel landbouw-

Dierrechten

boeren willen we bekijken wat

gaat de hele wereld over en

producten

melkveehouderijbe-

drijven die nationaal en inter-

halen.

nationaal goed staan aange-

stellingen, zuivelverwerkers en

“Met het oog op schoon en zui-

daarvoor de mogelijkheden zijn

voedt daarmee miljoenen men-

worden voor ze de markt op

schreven. Dat trekt weer andere

opleidingsinstellingen,

nig produceren staan wij af-

en hoe dat in de gangbare agra-

sen. Deze sector staat voor de

kunnen.

bedrijven en instellingen aan.

onder Nordwin en Van Hall,

wijzend

eventuele

rische praktijk in te passen is.

uitdaging: hoe houden we de

landbouw zijn er geen stalbou-

Denk aan de Dairy Campus,

hebben

handen

plannen van het Rijk om na het

Dit is ook wat de initiatiefgroep

bodem gezond? En hoe gaan

wers en mechanisatiebedrijven

die zich, onder meer vanwege

ineen geslagen. Dit om zowel

vervallen van de melkquotering

‘Kening fan de Greide’ beoogt.

we slim om met het zoete wa-

nodig en staan de grote zuivel-

het goede imago van Fryslân,

jonge mensen als volwassenen

in Leeuwarden heeft gevestigd.

zonder werk op te leiden voor

En de Dairy Campus trekt weer

werk in de die zuivelketen. De

bedrijven aan zoals CSK, die in-

provincie steunt dit program-

grediënten levert voor de voe-

ma, Dairy Chain genaamd, met

dingsmiddelenindustrie

met

middelen vanuit het investe-

het accent op zuivel. Maar ook

ringsprogramma Wurkje foar

voelen bedrijven als Cowhouse

Fryslân, de NUON-gelden.”

Werkgelegenheidsin-

daartoe

de

waar-

tegenover

moeten Omgekeerd:

verwerkt zonder

en CRV -organisatie voor rundveeverbetering-

zich

aange-

Verduurzaming

trokken tot onze provincie. En

“De provincie heeft er belang bij

dat zuivelverwerkingsbedrijven

dat de landbouw in Fryslân een

als Aware, Fonterra en Ausnu-

sterke sector blijft”, vervolgt

tria Hyproca zich in Heeren-

Kramer. “Met sterk bedoelen

veen vestigen, is ook mede toe

we: modern en renderend. Er

te schrijven aan de sterke sec-

moet een boterham worden

tor die we hier hebben. De ster-

verdiend en agrariërs moeten

ke economische positie van de

kunnen investeren in verduur-

landbouw maakt echter niet dat

zaming. Ze moeten schoon en

we nu maar tevreden achter-

zuinig kunnen produceren, in

over kunnen leunen”.

harmonie met de omgeving.

in 2015 dierrechten in te voe-

In het kielzog van dit project

ter dat steeds schaarser wordt?

verwerkers met lege handen.

Landbouwdoelen zoals die in

ren. Dat jaagt de boeren op kos-

wordt gewerkt aan het in de

In dit verband juichen wij een

Alle partijen in de agrofoodke-

Dairy Chain

de Agro Agenda Noord Neder-

ten. Wij zien liever dat ze hun

markt zetten van zogenaamde

project als Spaarwater toe, een

ten hebben elkaar nodig. Ook

“Zo moeten nieuwe zuivelbe-

land zijn geformuleerd en ook

winst in verdere verduurza-

weidevogelmelk. Dit is melk

initiatief van akkerbouwers en

innoveren moeten ze samen

van boeren die aan weidevo-

waterschappen. Zij onderzoe-

doen. Vooral met bedrijven uit

gelbeheer doen en waarvan de

ken hoe akkerbouwers in hun

andere sectoren, zoals ener-

melk, tegen een kleine meer-

bedrijfsvoering de toenemende

gie-, water- of sensortech-

prijs, in de schappen van de

verzilting van grond- en op-

nologie. We moedigen dat als

supermarkt moet komen. Als

pervlaktewater tegen kunnen

provincie aan onder het motto:

de Friese consument duidelijk

gaan. Anderzijds kunnen ak-

‘Samen staan we sterk’. Op het

kiest voor die melk, is dat een

kerbouwers er ook voor kiezen

gebied van agrofood werken

mooie stimulans voor het wei-

om over te stappen op rassen

we als provincie Fryslân steeds

devogelbeheer. Het uiteinde-

die beter tegen zout kunnen.

meer samen met Groningen en

lijke doel is dat de vergoeding

De provincie is daarnaast ook

Drenthe. Dat leverde een mooie

van de overheid aangevuld -of

heel enthousiast over het pro-

gezamenlijke Agro Agenda op.

liever nog vervangen- kan wor-

ject

en

Daar zetten we, met het be-

den door een meerprijs uit de

akkerbouwers in Fryslân en

drijfsleven en de kennisinstel-

markt.”

Groningen. Zij gaan bakkerijen

lingen in Noord Nederland,

regionaal geteelde tarwe aan-

de schouders onder. De agro-

De Nije Pleats

bieden voor brood van regiona-

foodsector in het noorden is

“Ik koester veel waardering

le oorsprong. Koopmansmeel

van groot belang, heeft de po-

voor de agrarische sector. Voor

onderscheidt zich hiermee op

tentie om verder te groeien en

alle land- en tuinbouwers die

de markt van baktarwe en het

kan op onze volledige steun re-

dagelijks hard werken om een

biedt akkerbouwers de kans om

kenen!”

boterham te verdienen, een be-

hun inkomen te verhogen.”

van

Koopmansmeel

drijf draaiende moeten houden en enorme investeringen terug

Glastuinbouw

moeten zien te verdienen. En

“En ook de glastuinbouw in

www.fryslan.nl

Agri & Food Special

Het wonder van DOC Kaas uitvloeisel van onze commerciële

Tekst: Fred Ootjers

en operationele strategie hebben

De explosieve groei van de zuivelsector is niet alleen een wonder van Friesland. Ook het in het Drentse Hoogeveen gevestigde DOC Kaas heeft vanaf 2000 een spectaculaire groei laten zien, waarbij de hoeveelheid verwerkte melk van eigen leden/melkveehouders verdrievoudigde.

we ruim een jaar geleden het handelshuis Cheese Partners Holland overgenomen, dat we -onder de naam Dutch Original Cheese- als tool inzetten om ons wereldwijd op nieuwe groeimarkten te richten. Daarnaast is DOC Kaas samen met Volac International via DVNutrition actief met de productie en afzet van producten op basis

Dit

jaar

wordt

bij

DOC

van ca 140.000 ton per jaar. We

van wei. Daarmee wordt volop in-

(Drents-Overijsselse Coöperatie)

zijn daarmee de op één na grootste

gespeeld op de mogelijkheden die

Gouden landen

partners om zo dicht mogelijk op

zig met productontwikkeling en

de magische grens van 1 miljard

kaasproducent van Nederland.”

zich in de markt voor babyvoeding

Ruim zeventig procent van de

de klant te zitten.”

innovatie waarbij we ons richten

en lifestyle producten voordoen.”

producten van DOC gaat de grens

kg van eigen veehouders ontvangen melk bereikt. “Een resultaat

Strategie

waar we trots op zijn”, glundert

Eerder dit jaar werd de capaciteit

algemeen directeur Jannes Oos-

op producten met een toegevoeg-

over naar landen binnen en bui-

Joint venture

de waarde. Nieuwe producten die

Regie

ten Europa. “Binnen de EU is

De recente aangegane samenwer-

aansluiten bij de vraag en ver-

van de kaaslijn op het Zuivelpark

Tot de volledige overname van

Duitsland onze grootste afne-

king met het Duitse Hochwald

wachting van de klant en waarmee

terveld. “Werd er in 2000 nog

met vijftien procent uitgebreid en

Cheese Partners Holland was DOC

mer. We verkopen naar meer

past wat dat betreft naadloos bin-

wij onze groei en het leveren van

50.000 ton kaas gemaakt in de

vernieuwd. “Er kan nu meer melk

al voor 42% eigenaar van het han-

dan veertig landen en zien in de

nen de operationele strategie om

een hoger rendement op het ver-

vestiging aan de Alteveerstraat in

van de leden worden afgenomen

delshuis. “Met de overname heb-

mondiale kaasmarkt nog grote

nieuwe markten actief te zijn. “De

werken van melk voor onze leden

Hoogeveen, inmiddels zitten we

en er kan tegen vrijwel gelijkblij-

ben we een belangrijke volgende

groeimogelijkheden. De focus ligt

échte groei van een onderneming

kunnen realiseren.”

na investeringen in het moderne

vende kosten meer omzet worden

stap gezet in de keten richting

de komende jaren op een aantal

wordt immers gerealiseerd uit de

Zuivelpark op een totale capaciteit

gegenereerd. Wij zijn nog een ech-

consument en verwerkingsindus-

key markets, die wij ‘de gouden

vermarkting van je product. Met

te coöperatie waarbij leden invloed

trie. Mede door onze 50% deelna-

landen’ noemen. We hebben een

Hochwald hebben we een part-

en zeggenschap hebben in onze

me in KraatsKaas hebben we nu

selectie gemaakt waar wij ons met

ner waar we kennis en kunde mee

gekozen strategie. Ons doel is om

de regie over de hele kaasketen,

DOC op willen toespitsen. Je kunt

delen. We opereren in dezelfde

een zo hoog mogelijke melkprijs

wat van belang is om de klant op

immers niet met de hele wereld

sector, zijn allebei een coöperatie,

en afnamegarantie voor de leden

de beste wijze te bedienen. We

tegelijk bezig zijn. We richten ons

delen dezelfde cultuur en vullen

te realiseren. Dat doen we op twee

beschikken nu als producent over

op landen en regio’s die aan drie

elkaar dus perfect aan.”

manieren. Aan de productiekant

een sterke commerciële infra-

criteria voldoen: potentieel voor

zijn we in staat om heel efficiënt

structuur naar onze afnemers: de

de markt, toegang tot de markt

Productontwikkeling

en dus kostenbewust kaas en wei-

grootwinkelbedrijven, de kaasver-

en het feit of we ons kunnen on-

Daarnaast wordt een verdere groei

producten te produceren. Aan de

werkende industrie en de out of

derscheiden met ons product en

van de productie gerealiseerd uit

verkoopkant spelen we in op zo

home markt in Nederland, Europa

concept. We zoeken daarbij doel-

het introduceren van nieuwe pro-

hoog mogelijke rendementen. Als

en in andere werelddelen.”

gericht naar samenwerking met

ducten. “We zijn voortdurend be-

www.dockaas.nl

Puur vanuit de oorsprong Tekst: Fred Ootjers

Een stap terug zetten in de keten om daarmee voorwaarts te kunnen innoveren . Koopmans Koninklijke Meelfabrieken (KKM) in Leeuwarden is onder de bezielende leiding van algemeen directeur Dirk Lodewijk het afgelopen jaar het programma ‘Puur vanuit de oorsprong’ gestart om transparante, winstgevende ketensamenwerking te realiseren.

geweest. Sinds de oprichting in

en

voedingsmiddelenindus-

een kans waar we samen met

1846 is Koopmans een fabriek

trie. Terug bij haar oorsprong,

onze leveranciers en klanten

die voor de bakkerijen meel en

maar wel op basis van moderne

op inspelen. Niet voor niets is

bloem produceerde, Het was

bloemtechnologie.”

duurzame waarde realiseren uit

destijds een logische stap van

graan de ambitie van de orga-

de nazaten van oprichter Uilke

Familiebedrijf

nisatie. Duurzaam betekent dat

Klazes Koopmans om ook con-

Koopmans is nog steeds een

we er over 100 jaar nog willen

sumentenproducten

pro-

100% familiebedrijf “Dat geeft

zijn voor onze medewerkers, ei-

ducten voor diervoeding te gaan

het bedrijf een unieke positie.

genaren en onze omgeving. Zo

maken.

schaalvergroting

We zijn daarmee sterk veran-

zijn we eerder dit jaar als eerste

zoals die zich eind vorige eeuw

kerd in de regio en in de Ne-

bloemproducent lid geworden

ook in onze branche steeds ver-

derlandse markt en hebben in

van de Stichting Veldleeuwe-

der doorzette, heeft Koopmans

de afgelopen 167 jaar letterlijk

rik. De Stichting ondersteunt

de bakens doen verzetten en er

een

middels een tien stappenplan

zijn bewuste keuzes gemaakt.

ben ik de tweede externe di-

agrarische

Wie kent ze niet? De vertrouwde

Groeien we mee de breedte in of

recteur: daarvoor hebben leden

de bedrijfsvoering te verduur-

weinig mogelijk toevoegingen

den voor het bedrijf om samen

producten van Koopmans? De

kiezen we voor een verdieping?

van de familie Koopmans zon-

zamen. Daarmee wordt ook de

en hulpstoffen. Daarmee slui-

met haar projectpartners in te

pakken mix voor pannenkoe-

In de race naar wie de grootste

der onderbreking de directie

sociale context tussen consu-

ten we aan op de consumenten-

zetten op de verwerking van

ken, poffertjes en oliebollen.

wordt, kan er altijd maar één de

gevoerd. Vakmanschap, pas-

ment en producent hersteld.

trend van Gezondheid, Genie-

duurzaam verbouwd graan uit

Hele generaties zijn er mee op-

winnaar zijn. Koopmans heeft

sie en ondernemerschap zijn

Daarnaast

Koopmans

ten en Goed geweten. Hiervoor

de regio Noord- Nederland. De

gegroeid. In het jaar 2000 is dit

zich als middelgroot bedrijf ge-

altijd al belangrijke waarden

zich aangesloten bij het FNLI

is een stap terug in de keten

eerste partij duurzame baktar-

consumentenmerk echter ver-

richt op de toekomst als busi-

geweest in het bedrijf. Recent

duurzaamheidsinitiatief ‘In de

essentieel. Wij willen maximale

we uit Noord Friesland vanuit

kocht: Lodewijk: “Dat is destijds

ness to business leverancier van

zijn deze waarden letterlijk be-

versnelling’. Met deze onder-

waarde uit de graankorrel halen

de nieuwe oogst 2013 is inmid-

een goede strategische keuze

ingrediënten aan de bakkerij

noemd en worden ze vertaald

tekening behoort Koopmans tot

en veel beter kunnen sturen op

dels binnen. Dit biedt klanten

naar producten, concepten en

de kopgroep van 53 Nederland-

kwaliteit. Graan blijft uitein-

prachtige mogelijkheden om

klantaanpak om daarmee het

se levensmiddelen fabrikanten

delijk een natuurproduct waar

authentieke

verschil te blijven maken in de

die concrete stappen zet op het

weersomstandigheden een be-

te maken en een gesloten keten

keten ‘van Akker tot Bakker’ en

gebied van duurzaamheid. Sa-

langrijke rol spelen. Hiervoor is

op te zetten.”

consument.”

menwerking is cruciaal om de

kennis nodig van rassen, her-

toekomstige

komst en teeltbegeleiding. Re-

De

en

gezicht

behouden.

Zelf

ondernemers

heeft

om

beschikbaarheid

Duurzaam waarde

van onze strategische grondstof

Weten wat je eet en waar je

graan veilig te stellen.”

voedsel vandaan komt, “Een

streekproducten

www.kkmgroep.nl

Met haar twee bedrijfsonderdelen Koopmans Meel BV en Laco

Samenwerking

Crumbs BV, verwaardt Koopmans Koninklijke Meelfabrieken

ten laat zich in het koopgedrag

“De werkwijze van Koopmans

BV de strategische grondstoffen tarwe en graan tot respectie-

leiden door de herkomst, au-

is gericht op waardecreatie:

velijk meel, bloem en mixen en tot Food Coating-oplossingen

thenticiteit en de voortbren-

onze klanten door een goede

als paneermeel, batters en coatings. Het is haar ambitie om

gingsketen van voedsel. Bin-

ondersteuning

duurzame waarde uit granen te halen.

nen Koopmans zien we dit als

re producten te maken met zo

groeiende

groep

consumen-

helpen

bete-

Agri & Food Special HOCHWALD FOODS NEDERLAND b.v.

Topspeler in niche producten Tekst: Fred Ootjers

Doen waar je goed in bent en dat dan ook heel goed doen. Dat is in essentie de filosofie van Hochwald Foods Nederland b.v.. En dat ze het goed doen bewijst de melkverwerkende fabriek in Bolsward al bijna 120 jaar. Waar ze in hoofdzaak producten voor niche markten maken die voor 95 procent voor de export zijn bestemd. Met als belangrijkste product: gesuikerde gecondenseerde melk in blik.

waar het de export betreft. Wij

heeft dan ook altijd onderdeel

hebben ons al vanaf de oprich-

uitgemaakt van de melkfabriek.

ting van de fabriek sterk gericht

Naast verpakkingsmiddel voor

op die export en het is juist daar-

onze eigen producten, maken

mee dat we voor het interna-

we ook blikverpakking voor het

tionaal gerichte Hochwald een

moederbedrijf in Duitsland en

belangrijke toegevoegde waarde

produceren we in toenemende

hebben. Wereldwijd is er spra-

mate lege blikken, die pas bij

ke van een structurele groei in

onze afnemers worden afgevuld.

de vraag naar zuivelproducten

Een belangrijke groeimarkt in

en de overname door Hoch-

dit verband zijn bijvoorbeeld de

wald komt dan ook niet alleen

poederbussen

de Duitse melkveehouders c.q.

ding. We hebben de laatste jaren

voor

babyvoe-

eigenaren ten goede, maar ook

dan ook flink geïnvesteerd in de

de ongeveer 150 leveranciers bij

blikverpakkingsfabriek.”

ons in Friesland. Sinds we een volledige

fabriek is een historische ge-

zijn van Hochwald Foods zien

Het imago van de Nederland-

denksteen

met

we de omzet bij ons jaarlijks toe-

se agro-industrie en ook van

nog: ook niet bij de ouders. Als

de tekst: ‘De eerste steen werd

nemen. Het toekomstconcept

de zuivelsector behoort we-

sector hebben we een missie te

gelegd den 22 Augustus 1893

van Hochwald Foods is gericht

reldwijd tot de top. Maar - net

vervullen in het ombuigen van

door Jan Maurits Hummelinck

op ‘Toegevoegde waarde door

als dat geldt voor veel andere

dat imago. Waarbij juist de high

van Vlaardingen’. “Jan Maurits

Internationalisering en Groei’.

bedrijven in de agro-verwer-

tec die bij de productverwerking

Hummelinck

afkomstig

Daar past Hochwald Foods Ne-

kende industrie -, ook Hoch-

steeds intensiever wordt toege-

uit Vlaardingen, waar zijn va-

derland perfect in met onze ex-

wald Foods Nederland voorziet

past, de verbindende schakel

der in 1882 de eerste Hollandia

port naar 87 landen. We leveren

de komende jaren een tekort

kan zijn om voor een opleiding

condensfabriek had geopend.

sinds 2006 dan ook een wezen-

aan goed geschoold personeel.

in de agro-industrie te kiezen.

Vandaar de toevoeging”, weet

lijke bijdrage aan dat concept

“Dat is een van onze grootste

Technics4U, Girlsday, Zuivel-

voor de toekomst.”

uitdagingen voor de komende

academie met collega’s in de-

tien jaar: gedegen geschoolde

zelfde branche, zijn voorbeel-

ingemetseld

was

directeur Leo van Sijll. “En in

eigendom kwam van het Duitse

en bedoeld was voor de export, in

tegenstelling tot de vele coö-

Hochwald.”

de eerste jaren vooral naar Enge-

peratieve melkfabrieken die er

dochtermaatschappij

Imago

Bij de bezoekersentree van de

land. Een product ook dat niet of

Profit Centre

mensen vinden. Waarbij tech-

den van initiatieven voor het

in die jaren in heel Friesland

Export

nauwelijks bekend is in Neder-

Hochwald Foods Nederland is

niek en levensmiddelentech-

interesseren van jongeren voor

verrezen, was Hollandia een

Het hoofdproduct dat in Bols-

land. In ons land is de afstand

voor het moederbedrijf een zo-

nologie gewenste opleidingen

de industrie en waarin Hoch-

private onderneming. Hier in

ward werd en wordt vervaardigd

naar melk nooit ver geweest

genaamd ‘profit centre’ wat alles

zijn met heel goede carrière-

wald participeert.”

de omgeving is de fabriek nog

is gesuikerde gecondenseerde

en is de noodzaak voor lange-

te maken heeft met de oorsprong

perspectieven. Waar we in Ne-

altijd bekend onder die naam.

melk. “Dat was het eerste lang

re houdbaarheid

minder

van het oude Hollandia. “Wij

derland vooral mee te maken

Hochwald Foods Nederland b.v.

Ondanks dat ze al in 1929 is

houdbare melkproduct en een

groot. Voor heel veel landen in

zijn altijd een private onderne-

hebben

Harlingerstraat 65, Bolsward

overgenomen door Nestlé en in

product dat vanaf de eerste dag

de wereld geldt dat niet en vaak

ming geweest, waarbij boeren

imago. Agro-industrie is niet

0515 - 57 88 88

2006 voor honderd procent in

dat de fabriek in 1894 ging draai-

is melk daar meer een luxe pro-

geen eigenaar van de melkfa-

cool bij de jeugd. En veel vaker

www.hochwald.de

duct. Waar wij als Nederlanders

briek waren, maar zelfstandige

het normaal vinden om voor een

leveranciers. Terwijl Hochwald

flesje bronwater dubbel zoveel te

in Duitsland van oudsher een

betalen als voor een liter melk,

coöperatie is, waar de veehou-

daar heeft melk in een wereld-

ders dus de eigenaren zijn. Twee

deel als Afrika en landen als

verschillende achtergronden die

India en China een veel hogere

je schijnbaar niet zo maar bij

status.”

elkaar brengt. De oplossing is

dus

is

een

achterhaald

gevonden in het fenomeen ‘pro-

Toepassingen

fit centre’, wat er in de praktijk

Het gebruik van gesuikerde ge-

op neerkomt dat wij ons hier in

condenseerde melk hangt sterk

Bolsward puur richten op het

af van de landen waar ze naar

produceren van winstgevende

wordt geëxporteerd. “Ruwweg

producten. De winst wordt aan-

genomen zijn er vier toepassin-

gewend om de Duitse boeren/ei-

gen: in landen in Afrika wordt

genaren een goede melkprijs uit

ze nog steeds met water aange-

te betalen. Grote hoeveelheden

lengd en krijg je dus een drink-

melk verwerken is voor ons in

bare zoete melk. Ook wordt

Bolsward geen doel op zich. We

het daar direct geconsumeerd

verwerken gestaag de groeiende

als zoete melksnack, als een

melkplas van onze leveranciers

soort KitKat of Mars. In lan-

in winstgevende niche produc-

den als Spanje, Italië, Frankrijk

ten. Tegelijk moeten we onze

en landen in Zuid-Oost Azië is

melkleveranciers natuurlijk wel

het melk en suiker ineen voor

een melkprijs betalen, die regi-

gebruik in koffie en thee. In

onaal mee kan komen.”

Zuid-Amerika wordt het product veel gebruikt om toetjes mee

Blik

te maken. En wereldwijd is het

Is het product ‘gesuikerde ge-

voor de industrie maar ook voor

condenseerde melk’ al nauwe-

Hochwald Foods GmbH

de particulier de basisgrondstof

lijks bekend bij de gemiddelde

Hochwald Foods GmbH, gevestigd in Thalfang, noteerde in

voor karamel.”

consument en evenmin het feit

2012 een melkverwerkingsvolume van meer dan 2,04 miljard

dat die in enorme hoeveelheden

kg en telde rond de 5500 melkproducenten, waarbij een omzet

Toegevoegde waarde

in Bolsward wordt gemaakt, nog

van 1,25 miljard euro werd geboekt. Met productielocaties in

Naast de gesuikerde geconden-

minder is het ‘common know-

Duitsland en Nederland beslaat Hochwald het totale spectrum

seerde melk wordt er in de fa-

ledge’ dat de helft van het be-

aan verse en houdbare melkproducten, die in 122 landen van

briek in Bolsward gesteriliseerde

drijvencomplex van Hochwald

de wereld worden gedistribueerd. Het exportpercentage van de

room gemaakt en verschillende

Foods Nederland in gebruik is

onderneming bedroeg in 2012 circa 37 %.

ready to drinks. In hoofdzaak

als.... blikfabriek. “Ook dat is

onder eigen Hochwald merken,

historisch bepaald. Ons hoofd-

Bij Hochwald Foods Nederland wordt jaarlijks ca. 110 miljoen

maar ook voor derden als Nestlé.

product is altijd in blik verpakt

liter melk verwerkt en ca. 25 miljoen kilo suiker. Het bedrijf

“Toen Nestlé zich in 2006 uit de

geweest, al vanaf het moment

kent 175 medewerkers in vaste dienst en behoort tot de top tien

fabriek terug trok zag Hochwald

dat 120 jaar geleden de fabriek

van werkgevers in Z.W.-Friesland.

direct mogelijkheden, met name

ging draaien. De blikfabriek

Agri & Food Special

Zuivel van Friese bodem De vraag naar zuivelproducten groeit. In onder meer China en Zuid Amerika groeit de economie flink. Met de toename van de welvaart neemt daar ook de vraag naar zuivelproducten toe. Afbeelding: Bert van der ploeg architectuur, stedenbouw, advies “Zeker in in landen buiten Europa is er volop ruimte voor Nederlandse kaas.” Aldus Klaas de is dus een logische uitbreiding een grote vlucht. In onder meer Jong COO A-ware Food Group. van het dienstenpakket van China en Zuid Amerika groeit de

geothermie en wellicht ook via

Leergierige collega’s

wind- en zonne-energie. ‘Klaas

In de zuivelfabrieken komen

de Jong, COO A-ware Food Group

straks ongeveer honderd vijftig

vult aan. ‘Dit alles, in combina-

mensen te werken. In de loop

tie met de centrale ligging in een

van januari 2014 maken A-ware

gebied met veel melkveebedrij-

Food Group en Fonterra bekend

ven hebben uiteindelijk de door-

voor welke functies zij collega’s

slag gegeven.’ Ook verwachten

zoeken. Beide zuivelfabrieken

wij dat het positieve imago van

willen werken met gemotiveer-

Friesland op het gebied van zui-

de medewerkers die bereid zijn

A-ware Food Group. Naast rij-

economie flink. Fonterra heeft

vel onze nationale en internatio-

om te leren. Naast ervaren me-

Achterwaartse integratie in de

pen, versnijden, verpakken, op-

sterke marktposities in deze

nale klanten aanspreekt’.

dewerkers zijn ook gemotiveer-

keten met een eigen kaasfabriek

slaan en transporteren van kaas

groeimarkten. Een deel van de

kan dit familiebedrijf vanaf eind

producten voor deze groeimark-

Exact volgens planning

de richting van procesoperator

A-ware Food Group

2014 haar eigen kaas produceren.

ten wordt straks in Heerenveen

De kaasfabriek heeft een capaci-

of

A-ware Food Group is een

De Nieuw Zeelandse zuivelco-

geproduceerd.”

teit van ca. 100.000 ton kaas per

welkom. Deze mensen bieden

oer-Hollands

de mensen zonder opleiding in levensmiddelentechnologie

familiebedrijf

öperatie Fonterra bouwt naast

jaar en de ingrediëntenfabriek

A-ware Food Group en Fonterra

gespecialiseerd in het rijpen,

de kaasfabriek een ingrediën-

Op Friese bodem

van 50.000 aan wei derivaten.

passende opleidingen aan.

versnijden, verpakken, op-

tenfabriek waar de wei, die vrij-

A-ware Food Group en Fonterra

‘Alles loopt strak op schema en

slaan en transporteren van

komt bij het kaasmaken, wordt

hebben voor Heerenveen geko-

het processing deel van kaasfa-

kaas en andere foodproducten

verwerkt tot ingrediënten voor

zen wegens de 25 hectare grond,

briek is wind- en waterdicht en

Fonterra Europe

onder geconditioneerde om-

voeding voor baby’s, sporters

de bereikbaarheid en de beschik-

de leveranciers zijn al gestart

Fonterra is een wereldspeler in zuivel; een toonaangevende leve-

standigheden. Dit bedrijf is

en senioren. Hans Berghorst,

baarheid van duurzame energie.

met het instaleren van de proces

rancier van zuivelingrediënten aan veel van de werelds grootste

in 2010 ontstaan door de fusie

projectdirecteur Fonterra. “De

De energiebehoefte van de fa-

onderdelen

van onze voorfa-

voedingsbedrijven. Fonterra is marktleider met eigen consumen-

van Anker Cheese (1962) en

consumptie van producten op

brieken is groot. Daarom wor-

briek.’ Vertelt Klaas de Jong. Op

tenmerken in Australië en Nieuw-Zeeland, Azië en Afrika, Midden

Bouter Cheese (1890). A-ware

basis van wei bestanddelen als

den de mogelijkheden verkend

1 december is het hoogste punt

Oosten en Latijns Amerika. Als Nieuw-Zeelandse coöperatie, in

Food Group heeft de ambitie

lactose en weieiwitten neemt

om zelf energie op te wekken via

van de bouw van de zuivelfa-

eigendom van boeren, is het de grootste verwerker van melk in de

uit te groeien tot de meest ge-

brieken bereikt. ‘De poederto-

wereld en produceert het meer dan twee miljoen ton zuivelpro-

waardeerde ketenpartner in

ren van Fonterra is dertig meter

ducten en toegevoegde waarde ingrediënten per jaar. Met tiental-

Europa in de food- & agribusi-

hoog.’ vertelt Hans Berghorst.

len jaren ervaring in zuivel is Fonterra een van de grootste inves-

ness. Daarnaast is zij in toe-

‘De wanden voor de toren zijn

teerders in zuivel onderzoek en innovatie in de wereld. De 16.000

nemende mate buiten Europa

gemaakt via een glijbekisting.

medewerkers werken wereldwijd aan een wijd spectrum van acti-

actief. Een belangrijk deel van

De bouwvakkers hebben 24 uur

viteiten; van het adviseren van boeren over het duurzaam houden

de melk voor de kaasfabriek

per dag, 7 dagen per week onaf-

van melkvee tot het verzekeren van de kwaliteitseisen voor onze

wordt geleverd door melkvee-

gebroken gewerkt om zo 3 meter

producten, elke dag maken we onze belofte waar aan klanten en

houders uit Noord Nederland .

per 24 uur te kunnen bouwen.’

consumenten in meer dan 100 markten in de wereld.

Meer dan 500 mensen leveren een bijdrage aan de bouw van de

www.a-warefood.com Klaas de jong, COO A-ware Food Group

Hans Berghorst, projectdirecteur Fonterra

fabrieken.

Lang leve de koe Nederland is wereldwijd koploper als het gaat om automatisering in de melkveehouderijsector. Marktleider DeLaval ontwikkelt producten voor de melkveehouderij. “Of het nou om dertig, driehonderd of drieduizend koeien gaat, wij proberen het leven van de melkveehouder gemakkelijker te Erik Pel, Market Development Manager maken,” zegt Erik Pel, Market DeLaval Development Manager bij DeLaval. “Maar het gaat verder bedrijf een verantwoordelijkdan alleen melken. Het gaat om heid. Niet alleen als het gaat het managen van de veestapel.” om voedselveiligheid, maar

met de campagne Lang leve de

tisering kan dit opgevangen

koe.

worden. Niet alleen de melkrobot, maar ook innovaties

Het doel van deze campagne is

als de mestrobot en voerrobot

om het voor de melkveehou-

kunnen

der zo gemakkelijk mogelijk

zorgen. Het aantal liters melk

en voor de koe zo aangenaam

per vierkante kilometer is ner-

mogelijk te maken om zo extra

gens zo hoog als in Nederland.

lactaties te realiseren.”

Twee-derde van de melk die

voor

oplos-singen

wordt geproduceerd wordt ge-

Innovaties

ëxporteerd. De sector levert zo

Het aantal melkkoeien per be-

een substantiële bijdrage aan

drijf groeit in Nederland. Het

de Nederlandse economie.

aantal bedrijven neemt echter af. Pel: “De bedrijven die over

“Daar mogen we best trots op

ook bij de duurzaamheid van

blijven worden fors groter.

zijn,” vindt Pel, die consta-

DeLaval focust zich op de vee-

de melkveehouderij. “We zijn

Concreet betekent dit dat er

teert dat ook de burger zich

houderij van de toekomst met

al meerdere jaren bezig om de

meer koeien gemolken moeten

bezighoudt met de koe in de

sensortechnologie,

verdere

melkvee-houderij te helpen

worden met dezelfde arbeids-

wei. “Dat is po-sitief. De bur-

automatisering

roboti-

bij het verduurzamen,” zegt

inzet. Met automati-sering,

ger is gefocust op het bewei-

Erik Pel: “Een goed

Pel. “We zijn onlangs gestart

management tools en robo-

den van koeien. Dat vinden wij

sering.

en

voorbeeld is het mini-labo-

ook, maar je moet ook reke-

ratorium dat wij hebben ont-

ning houden met de koe zelf.

wikkeld, de Herd Navigator.

We geven de koe zelf liever de

Sensortechnologie maakt het

keuze.

mogelijk om hormonen, zoals bijvoor-beeld progesteron,

Met intelligente selectieme-

in de melk te analyseren en

thoden kunnen wij de koe zelf

daarmee de gezondheidssta-

laten kiezen of ze naar buiten

tus van elke melkkoe indivi-

wil gaan of niet. Wat je dan ziet

dueel te kunnen monitoren.

is dat de koe dan soms binnen

Hiermee kun je zeer proactief

een uur terugkomt, of pas zes

werken. Mocht er iets mis zijn

uur later. Terwijl de opinie van

dan krijgt de veehouder direct

het pu-bliek is dat ze tien uur

advies. Het heeft dus niet een

buiten moeten staan, omdat

curatieve, maar een preventie-

het zo hoort.”

ve werking.” DeLaval BV, Steenwijk Volgens Pel draagt DeLaval als

www.delaval.nl

www.fonterra.com

Agri & Food Special MUELLER BV

Simply the best in rvs-tanks Tekst: Fred Ootjers

De roestvast stalen melkkoeltanks van Mueller staan bij zo’n 13.000 veehouders in Nederland. En binnenkort maken ze voor een boer in de Flevopolder een liggende tank van maar liefst 36.000 liter, de tweede grootste tank ter wereld van dit type (de eerste staat overigens ook in Nederland). Prestaties van (wereld)formaat dat begon met een verwarmings- en plaatstaalfabriekje in Springfield USA. Wytze Tjepkema, general manager van Mueller BV in Nederland is net terug uit een van de vijftig landen waar Mueller zijn tanks naar exporteert. “Ze hebben bij Mueller de administratie altijd goed op orde gehad en een optelsom leert dat er vanaf 1955 –het jaar waarin de eerste melkkoeltanks werden gefabriceerder wereldwijd inmiddels ruim

Mueller silotanks met een totaalinhoud van 3 x 55.000 liter bij een geitenbedrijf in Limburg.

72.000 zijn geleverd. In NederMueller-tank ‘simply the best

eller werkzaam is, is als doel

spilling en in een tijd die om

fabriceren

en

1960 geleidelijk aan vervangen

in rvs is’. De export van melk-

gesteld dat in 2020 op in de zui-

duurzaamheid vraagt, onver-

biertanks.

“De

Nederlandse

“Om welk soort koeltank het

door de melkkoeltanks, die on-

koeltanks maakt echter slechts

velketen energieneutraal wordt

antwoord.”

markt is wat dat betreft rede-

ook gaat en voor welke toe-

der andere werden vermarkt

een kwart van onze omzet uit:

gewerkt. “Centraal in het werk

lijk verzadigd, maar in Duits-

passing dan ook, onze missie

door de firma Meko.

de overige driekwart blijft in

van Mueller staat de jarenlan-

Totaaloplossing

land en vooral Engeland ligt er

is eenduidig: als rvs-specialist

Nederland.

gang-

ge ervaring in het ontwikkelen

Mueller is meer dan alleen

nog een enorme groeipotentie.

willen we op een duurzame en

Die kochten in, in Lichten-

bare en gebruikte grootte van

en produceren van een uniek

melkkoeltanks. Zo leveren ze

Voor Engeland hebben we een

maatschappelijk verantwoorde

voorde bij een fabriek waar in

een tank is tussen de 12.000 en

warmteoverdracht

licentie Mueller tanks werden

34.000 liter, gelijk aan wat er in

de Temp-Plate. De warmte die

vervaardigd. Separaat hadden

een tankauto kan. De groei van

ontstaat tijdens het koelen van

ze in Wesepe een afdeling Ser-

de zuivelsector en de schaalver-

de melk, wordt normaal ge-

vice en werd vanuit Assen de

groting van de bedrijven, maakt

sproken afgegeven aan de bui-

verkoop gedaan. Na wat overna-

dat sommige boeren zelfs een

tenlucht.

mewisselingen nam Paul Muel-

tweede tank plaatsen. Een wei-

ler Company in 2008 het bedrijf

nig efficiënte oplossing, omdat

Met de Mueller Fre-Heater kan

over en sindsdien produceren

het voor de melkrijder extra

die warmte benut worden voor

we voor Mueller melkveehoude-

handelingen geeft.

het kosteloos verwarmen van

De

meest

rijapparatuur, biertanks en een

plaatsen

van

Missie

land zijn de melkbussen vanaf

systeem,

water. Water dat door middel

complete serie producten voor

Logistiek

van doorverwarming via een

warmteoverdracht en proces-

Al vanaf het begin van de in-

boiler benut kan worden voor

apparatuur voor de industriële

troductie van de melkkoeltank

het reinigen van de melkstal en

markt.”

wordt gezocht naar methoden

melkkoeltank, maar ook voor

om de logistiek te vereenvoudi-

de privéwoning van de vee-

Groeimarkt

gen. “Tachtig procent van melk

houder. En we gaan als Mueller

Recent sloot Mueller Sales in

bestaat uit water. Waarom dat

zelfs nog een stapje verder. Op

Assen een lucratieve overeen-

water niet al aan de bron ge-

dit moment draaien er proe-

komst met Oeganda voor de le-

scheiden, op de boerderij? Tech-

ven waarin we alle warmte die

vering van 100 melkkoeltanks.

nisch gezien is dat al mogelijk,

vrijkomt in een veehouderij,

“Afrika is een echte groeimarkt

maar de uitvoering betekent een

omzetten in bruikbare ener-

Wytze Tjepkema, general manager Mueller BV Nederland: “We proberen veehouders en de zuivelwerkende bedrijven in opkomende

voor ons. Parallel aan de expor-

revolutie in de melkkoelruimte,

gie. Je kunt daarbij denken aan

markten te overtuigen dat een Mueller-tank ‘simply the best in rvs is’.’

tactiviteiten van bijvoorbeeld

iets waar de wet- en regelgeving

de warmte van de koeien, de

FrieslandCampina, proberen we

nog geen antwoord op heeft.”

lampen, het ingekuilde voer,

rvs-installaties voor de proces-

partner gevonden die samen

manier een bijdrage leveren aan

noem maar op. Warmte die nu

industrie, die gebruik maken

met ons de Engelse horeca aan

een goede en gezonde voedsel-

veehouders en de zuivelwerkende bedrijven in die opkomende

Energieneutraal

zó de lucht in gaat en die geen

van chemische, biochemische,

de kelderbiertank wil krijgen.

voorziening op de wereldmarkt.

markten te overtuigen dat een

Binnen de branche waarin Mu-

enkel rendement oplevert. Ver-

mechanische

fysische

We hebben al proefgedraaid op

Dit doen we door middel van

processen. “Complete appara-

verschillende festivals en de re-

het leveren van hoogwaardige

ten waarin warmtewisselaars

sultaten zijn heel positief. Ons

producten, uitstekende service

zijn geïntegreerd, worden als

doel is nu om alle fusten in het

en

totaaloplossing

aan

Wembley stadion te vervan-

voor kwalitatief hoogwaardige,

onder andere de chemische in-

gen door biertanks. Als je weet

al dan niet geconditioneerde,

dustrie. Naast integratie in de

dat er tijdens een gemiddelde

opslag van vloeistoffen.”

afzonderlijke producten, kun-

match in goed anderhalf uur

nen warmtewisselaars echter

80.000 liter bier wordt gedron-

ook apart worden geleverd. Zo

ken, kun je je voorstellen wat

worden ze onder andere toege-

een werk dat geeft bij het aan-

past door een bedrijf in Duits-

en loskoppelen van de fusten.

land, die met de warmtewis-

Een biertank is de oplossing en

selaars windenergie omzet in

geeft de horecaondernemer ook

methaangas. Windenergie kun

nog eens de vrijheid om voor

je namelijk niet opslaan: me-

zijn eigen merk bier te kiezen,

thaangas wel.”

zonder zich te hoeven verbin-

en/of

geleverd

den aan één leverancier. Dat

Zonnepanelen met koelbak in Ethiopië.

Kelderbiertanks

laatste geldt voor de Engelse

De echte groeimarkt voor Mu-

horecaondernemer, maar ook

eller zit momenteel in het

voor zijn Nederlandse collega.”

innovatieve

oplossingen

www.paulmueller.nl

Agri & Food Special CIV AGRI & FOOD

Werken aan excellent talent Tekst: Fred Ootjers

De groeispurt die vooral de Friese melkveehouderij en de zuivelverwerkende industrie op dit moment doormaakt en die een voorbode is van een verdere expansie, gaat gepaard met een nijpend tekort aan vakbekwaam en geschoold personeel, vooral op MBO niveau. Het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CIV) voor de sector Agri & Food moet voor de korte en lange termijn de structurele oplossing bieden voor dit probleem.

tieerd”, aldus Peet Ferwerda,

CIV’s -en daarmee de Meeting

directeur Mbo Life Sciences van

Points- hebben directe lijnen

Nordwin College in Leeuwar-

met onder de Dairy Chain en

den.

topsectorenbeleid

de Dairy Campus, kennis- en

richt zich op de sectoren die be-

praktijkleercentra waarin het

langrijk zijn voor de concurren-

bedrijfsleven een prominente

tiepositie van Nederland. Dat

rol speelt.”

“Het

zijn bijvoorbeeld sectoren met een hoge kennisintensiteit en

Excellent niveau

exportoriëntatie. Het toenmali-

“Waar in het verleden vooral de

ge kabinet heeft negen topsec-

opleidingsinstituten bepaalden

toren aangewezen, waaronder

welke onderwijsinhouden no-

Agri & Food. Agri & Food omvat

dig zijn, is de rol nu omgedraaid

alles rond voedsel, zowel de pri-

en wordt ze afgestemd op de

maire productie als het bewer-

vraag uit het bedrijfsleven. Die

ken, verwerken, vermarkten en

vraag staat centraal en het is

de distributie ervan.”

aan ons als CIV om daar onder-

Het CIV Agri & Food is talen-

wijs van te maken.

tencentrum waar bedrijven en

Meeting Points

scholen samenwerken om een

Om uitvoering te geven aan het

De verantwoordelijkheid voor

voldoende aantal studenten en

overheidsbeleid zijn aan de ne-

het opleiden van vaklieden ligt

werkenden door te laten groei-

gen topsectoren een groot aan-

niet langer alleen bij het onder-

en tot innovatieve vaklui. Ta-

tal CIV’s gekoppeld, verspreid

wijs, maar bij onderwijs, werk-

lent dat openstaat voor nieuwe

over Nederland. “Dat zijn re-

gevers en overheid gezamen-

ontwikkelingen, deze ontdekt

gionale en sectorale consortia

en binnen de topsector Agri &

van bedrijven en scholen. Sa-

Food in de praktijk brengt. Het

men zorgen ze voor krachtige

CIV richt zich met name op mbo

en uitdagende leeromgevingen

king tussen Friesland College

lijksoortige opleidingsinstitu-

Nordwin College in Leeuwarden

biedt opleidingen aan met vol-

3- en 4-niveau en op levenlang

die het beste in de deelnemers

en Nordwin College. Let wel:

ten in Nederland- worden uit-

“De ervaring leert dat je moet

doende kwaliteit en relevante

leren.

naar voren halen. Het CIV Agri

het gaat hier dus niet om een

eindelijk landelijk uitgerold.”

blijven investeren in de af-

inhoud, en de overheid ruimt

& Food is onderverdeeld in

exclusief Fries gebeuren, maar

stemming tussen het agrarisch

belemmerende regelgeving uit

Topsectoren

acht Meetingpoints. Die van de

we hebben met de Meeting-

Participatie bedrijfsleven

onderwijs en de beroepsprak-

de weg. Met als uiteindelijk doel

“De CIV’s zijn een direct uit-

Melkveehouderij en Zuivel zijn

points een voortrekkersrol voor

Cruciaal binnen de CIV’s is de

tijk. Dat is gemakkelijk gezegd,

het leveren van vakspecialisten

vloeisel van het topsectoren-

gevestigd in Leeuwarden, bin-

heel Nederland. De leermodu-

participatie van het bedrijfs-

maar vraagt van zowel het on-

op excellent niveau!”

beleid van de overheid, zoals

nen Nordwin College en mbo

les die we hier ontwikkelen –in

leven. Aad van der Burg, di-

derwijs als de beroepspraktijk

dat twee jaar geleden is geïni-

Life Sciences, een samenwer-

nauwe samenwerking met ge-

recteur MBO 3&4/BBL van het

voortdurend inspanningen. De

lijk. Werkgevers zorgen voor aantrekkelijke startbanen met

Peet Ferwerda (rechts) en Aad van de Burg

perspectieven, het onderwijs

www.civ-agri-food.nl

Focus op de periferie Ruim negentig procent van de mbo leerlingen melkvee en akkerbouw aan het Groenhorst Emmeloord volgt een opleiding in het kader van bedrijfsopvolging.Het resterende percentage beweegt zich, naar de woorden van directeur Anne Dijk, ‘in het gebied van de periferie’. En het is juist uit die aan de agro gerelateerde periferie dat er een grote en toenemende vraag is naar geschoolde en vakbekwame mensen.

voor het ontwikkelen, invoe-

wijs volgt in het kader van be-

inhoud, en de overheid ruimt

ren en vermarkten van nieuwe

drijfsopvolging, geeft dan ook

belemmerende regelgeving uit

producten om deze concurren-

een vertekend beeld. Juist uit

de weg. De inbreng van het be-

tievoorsprong

behouden.

het gerelateerde bedrijfsleven

drijfsleven bestaat uit kennis,

Anne Dijk: “Om een paar cijfers

is een grote vraag naar goed

apparatuur,

te noemen: vijftien tot achttien

geschoold personeel. Op dit

menwerkingsrelaties en vooral

procent van ons bruto nationaal

moment hebben we op mbo en

uit de authentieke praktijksi-

product komt voor rekening

hbo niveau in de akkerbouw een

tuaties die uitdagen tot actief

van Agro & Food en we staan

jaarlijkse uitstroom van zo’n

leren.

tweede op de wereldranglijst

tweehonderd

van Agro & Food exporterende

leerlingen, terwijl er een vier-

Bedrijven hebben om verschil-

landen.”

voudige vraag is. Bij de veeteelt

lende redenen direct belang

zijn die cijfers achthonderd

bij participatie in een Meeting

Vertekend beeld

leerlingen en is de vraag het

Point: studenten werken met

Agro & Food is echter veel meer

dubbele. En over tien jaar zelfs

de nieuwste machines en tech-

Van de honderd meest concur-

dan alleen de traditionele pri-

een veelvoud daarvan.”

rerende economische clusters

maire akkerbouw en veeteelt.

te

materialen,

sa-

afgestudeerde

nologieën, ze leren de meerafstemming van de behoeften

scholen, die samen zorgen voor

waarde daarvan te onderken-

CIV (Centrum Innovatie Vakman- uit het bedrijfsleven en een krachtige, uitdagende leerom- nen en kunnen de introductie dan éénderde tot sector Agro Food bestaat uit de primaire schap) meer innovatieve houding van gevingen die het beste in de ondersteunen. Daarnaast heeft van Nederland behoort meer

“Het werkgebied van Agro &

& Food. Dat is fundamentele

productie, verwerking, toele-

Als uitvloeisel van het Topsec-

deelnemers en bedrijven. Het

deelnemers naar voren halen.

de ondernemer de mogelijk-

kracht, die voortkomt uit spe-

verende industrie en handel in

torenbeleid zijn landelijk een

CIV Agro & Food bestaat weer

Voor de sectoren Akkerbouw’

heid om studenten aan zich te

cialisatie,

ondernemerschap

de Agro en Food sectoren. Het

aantal Centra voor Innovatief

uit acht zogenaamde Meeting

en ‘Melkvee’ zijn de Groen-

binden, vacatures sneller te

en innovatie. Goed opgeleide

feit dat ruim negentig procent

Vakmanschap (CIV) ingesteld.

Points, regionale en sectora-

horst Emmeloord en Dronten

vervullen en zo te besparen op

werknemers

van onze leerlingen het onder-

Zij richten zich op een betere

le consortia van bedrijven en

tot Meeting Points verkozen.

wervingskosten. En last but not

Meeting

Points hebben een

least draagt participatie in een

draagvlak, een bewezen inno-

Meeting Point bij aan algeme-

vatief vermogen en herken-

ne goodwill en een beter imago

baarheid in de sector, met een

van de sector.”

zijn

essentieel

actieve participatie van bedrijven.

Open Huis Groenhorst College Donderdag 16 januari

Participatie

18.30 - 21.00 uur

“Het mes snijdt aan alle kanten”, aldus Anne Dijk. “Werkgevers

zorgen

trekkelijke

voor

startbanen

aanmet

Groenhorst Emmeloord De Balkan 16, Emmeloord

perspectieven, het onderwijs

(0527) 25 64 00

biedt opleidingen aan met vol-

www.groenhorst.nl

doende kwaliteit en relevante

Agri & Food Special

Friese opleidingen vormen stevig fundament voor succesvolle melkveehouderij en zuivelindustrie Wie Nederland zegt, zegt zuivelland. De melkveehouderij en zuivelindustrie zijn samen goed voor tienduizenden banen en miljarden euro’s aan omzet. De Nederlandse zuivelsector is een van de productiefste ter wereld en bezit de kennis, technologie en natuurlijke omstandigheden om in te kunnen spelen op de groeiende wereldvraag. Met het verdwijnen van het melkquotum in 2015 zal de productie naar verwachting met 20 tot 30% stijgen.

dingsplannen van FrieslandCampina in Leeuwarden zorgen de komende twee jaar voor meer dan € 500 miljoen aan investeringen in de Friese zuivelsector. Voor studenten biedt dit een mooi uitzicht op een goede baan. “Op korte termijn zijn er bij zuivelbedrijven en in toeleverende, verwerkende en dienstverlenende sectoren operators, ranten,

analisten,

labo-

kwaliteitsmanagers,

technologen en procestechnici nodig”, vertelt Peet Ferwerda,

De toenemende wereldvraag

directeur Mbo Life Sciences.

naar zuivel en de verwachte

“Het is van het grootste belang

productiestijging vragen om

dat we meer studenten oplei-

meer goed opgeleid personeel.

den voor de zuivelsector.”

Om aan die vraag te kunnen voldoen, is op initiatief van het

Maar ook de primaire melk-

Friese bedrijfsleven het plan

veehouderij, waarin de boeren

Dairy Chain Friesland opge-

en adviseurs werken, heeft

steld. Het plan is een samen-

behoefte aan meer goed op-

werking tussen de opleidingen

geleid personeel en onderne-

van Life Sciences & Technology

mers, zegt Jan van der Valk,

Leeuwarden (Hogeschool VHL

directeur van onder meer de

en NHL) en Mbo Life Sciences

opleiding Melkveehouderij van

(Nordwin College en Friesland

Hogeschool VHL. De opleiding

College). Vanaf 1 januari 2014

Melkveehouderij speelt nu al

spannen beide scholen zich

in op de ontwikkelingen in de

in om jaarlijks ten minste 200

zuivelsector door de studenten

geschoolde werknemers op te

meer vanuit het welzijn van de

leiden voor de melkveehou-

koeien te laten denken. Met

land ontwikkelen onderwijs

Dairy Chain Friesland bedient

ontwikkelingen in de melk-

breden en verdiepen door het

derij en zuivelindustrie. Naast

andere woorden: ‘duurzamer’

en bedrijfsleven samen pas-

de gehele keten. “Het MBO

veehouderij en zuivelsector.

volgen van een breed aanbod

het bedrijfsleven participeren

omgaan met de koe. Van die

sende onderwijsprogramma’s

leidt met name mensen op

“Dankzij Dairy Chain Fries-

aan deeltijdopleidingen van op

de provincie Friesland, de ge-

kennis heeft de gehele zuivel-

die aansluiten op de praktijk.

die kennis op het gebied van

land profiteert nu de complete

MBO en op HBO niveau. Vol-

meenten Leeuwarden en Hee-

keten straks enorm veel pro-

Het onderwijs stelt studen-

producttechnologie en proces-

keten, ‘van gras tot glas’, van

waardige studies die opleiden

renveen en diverse noordelijke

fijt. “Een koe die langer leeft

ten en kennis beschikbaar

techniek in huis hebben. Pre-

de kennis en kunde binnen

tot een erkend vakdiploma.”

onderwijsinstellingen.

en langer gezond blijft, geeft

aan het bedrijfsleven voor

cies waar het bedrijfseven om

Hogeschool VHL; van Melk-

nu eenmaal meer melk. Beter

toegepast onderzoek en in-

vraagt”, aldus Ferwerda. De

veehouderij tot Voedingsmid-

Unieke samenwerking

voor iedereen dus!”

novaties. Het bedrijfsleven

opleiding Melkveehouderij van

delentechnologie en de Life

De samenwerking tussen Life

geeft op zijn beurt studenten

Van der Valk is, als onderdeel

Sciences-opleidingen”, is de

Sciences & Technology (LS&T)

opleidingsdirecteur overtuigd.

Leeuwarden en Mbo Life Sci-

Andere houding De komst van de bedrijven

Ingrid de Boer en Hayco van der Veen

A’Ware, Fonterra en Ausnutria

Kansen voor iedereen

de mogelijkheid om stage te

van de Dairy Campus, al langer

naar Heerenveen en de uitbrei-

In het plan Dairy Chain Fries-

lopen.

bezig is om in te spelen op de

ences zorgt voor een stevig “Door

deze

onderwijs

integratie

en

van

bedrijfsleven

fundament voor een succesvolle

uitvoering

van

Dairy

De

geza-

kunnen wij meer toegepast

Chain

onderzoek doen en innova-

menlijke leeromgeving is een

ties bewerkstelligen. Daarmee

unicum in Nederland. Omdat

houden

opleiding

LS&T en Mbo Life Sciences ge-

interessant voor toekomsti-

bouw, docenten en apparatuur

ge studenten.” En dat heeft

delen, ontstaat er een uitzon-

weer een positieve invloed op

derlijke synergie en zijn er

de instroom van studenten in

prima

de opleidingen van Mbo Life

heden. Bijvoorbeeld naar op-

Sciences en LS&T Leeuwarden.

leidingen als Voedingsmidde-

Het mes snijdt dus aan twee

lentechnologie, Bedrijfskunde

kanten, vindt ook Ferwerda.

& Agribusiness en Biotechno-

“Dairy Chain Friesland zorgt

logie.

we

onze

Friesland.

doorstroommogelijk-

ervoor dat we de benodigde 200 mensen per jaar kunnen

Wendy Zuidema-Haans, di-

opleiden voor de zuivelsec-

recteur LS&T Leeuwarden, is

tor.”

blij met de samenwerking die in Dairy Chain Friesland wordt

Ook voor mensen die momen-

gerealiseerd. “We delen dit

teel geen werk hebben, bieden

succes met de bedrijven, zij

de ontwikkelingen in de melk-

hebben op tijd de goede vragen

veehouderij en zuivelindustrie

gesteld. En uiteraard ook met

kansen. Ferwerda legt uit: “Via

de overheden; de provincie

een verkort leertraject kunnen

Friesland steunt het plan fi-

zij zich laten om- of bijscholen

nancieel, dat is geweldig! Wel-

en zo vrijwel direct aan de slag

ke dairyopleiding de student

in de zuivelindustrie. Eenmaal

ook kiest, twee dingen kunnen

aan het werk kunnen zowel

we garanderen: een baan en

jonge als ervaren professio-

collega’s die staan voor de in-

nals hun kennis verder ver-

houd van hun vak.”

Agri & Food Special Nielsen-Massey Vanillas

CSK FOOD ENRICHMENT

‘Pure, 100% natuurlijke extracten’

Say cheese to taste! CSK Food Enrichment in Leeuwarden. Een eigentijdse bedrijfsnaam, maar de letters ‘CSK’ gaan terug tot het jaar 1905 wanneer een achttiental Friese zuivelfabrieken de Coöperatieve Stremsel- en Kleurselfabriek oprichtten. Doel was om met zuivelcultures smaak aan kaas te geven, iets wat tot op de huidige dag de corebusiness van CSK is gebleven. Ruim honderd jaar geleden voor die achttien zuivelfabriekjes in Friesland: anno 2013 worden de producten vanuit Leeuwarden naar ruim dertig Flavour wheel reldwijde vraag te voldoen is landen over de hele wereld ge- “In ons laboratorium in Ede ma- recent bij de bestaande stremëxporteerd. ken we voortdurend selecties van selfabriek aan de Pallasweg in

Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

Nielsen-Massey Vanillas, met vestigingen in Leeuwarden en de Verenigde Staten, behoort wereldwijd gezien tot de 3 grootste producenten van pure, 100% natuurlijke extracten op basis van koude-extractie. In Leeuwarden worden vanille-extracten geproduceerd voor onder andere de industrie, foodservice en retail.

die bacteriën, afgestemd op de

Leeuwarden een nieuwe zuur-

“Men kent ons in de branche

vraag van de klant. Die klant wil

selfabriek gebouwd.

als ‘de tastemakers’”, vertelt

bijvoorbeeld een laagvet kaas.

nieuwbouw zijn alle kernacti-

“Met de

Sanne Melles, algemeen direc-

Probleem van dit type kaas is dat

viteiten van CSK op één plek

In-

en voorts langzaam gedroogd

‘Onze grootste groei zit in de

teur van CSK. “Wij bepalen de

ze vrijwel geen smaak heeft en

samengebracht. Kaas is nog

ternational B.V. in Leeuwar-

worden. Door dit fermenta-

consumentenmarkt en food-

smaak van allerlei producten

dat ook de textuur niet uitnodigt

altijd onze corebusiness, maar

den maakt onderdeel uit van

tieproces verandert de onrij-

service

ge-

die van melk worden gemaakt.

tot consumptie. Met hulp van

er is steeds meer vraag naar

het Amerikaanse familiebedrijf

pe,

vrucht

rechten maken met heerlijke

Dat is vooral kaas, maar bij-

ons ‘Flavour wheel’ -een pallet

gefermenteerde producten als

Nielsen-Massey Vanillas, waar

in een zwart vanillestokje met

ingrediënten heeft een enorme

voorbeeld ook yoghurt, kwark

van smaken- gaan we in nauwe

yoghurt en kwark. De nieuwe

sinds 1907 inmiddels de derde

een verfijnde geur en smaak.

vlucht genomen. Ook de diver-

en boter. Die smaak komt van

samenwerking met de klant op

fabriek heeft een dubbele capa-

generatie Nielsen aan het roer

De gedroogde peulen worden in

se kookprogramma’s op TV zijn

melkeigen bacteriën, het zo-

zoek naar de gewenste smaak en

citeit ten opzichte van de oude

staat. Het concern produceert

Leeuwarden versneden. Tijdens

hier debet aan. Al onze extrac-

genaamde

waarvan

passen tegelijk de textuur aan.

situatie en met uitbreidings-

verschillende

extracten

verschillende sessies -waarbij

ten zijn verkrijgbaar in verpak-

wij honderden varianten pro-

Alles met inzet van authentieke,

mogelijkheden naar de toe-

van vanille, chocolade, koffie,

suikers, water en alcohol wor-

kingen van 60 ml tot ieder ge-

duceren. Van zichzelf smaakt

hoogwaardige zuivelingrediën-

komst.”

amandel,

sinaasap-

den toegevoegd- is het mogelijk

wenst formaat en we leveren in

alle melk hetzelfde, maar het

ten, puur natuurlijk en die naad-

pel, sinaasappelbloesemwater

om de circa 300 verschillende

vrijwel alle landen wereldwijd.

verschil zit hem in de bacterie.

loos aansluiten op een gezonde,

en pepermunt. Deze extracten

geur- en smaakcomponenten

Er zijn talloze soorten bacteri-

verantwoorde en duurzame ma-

CSK Food Enrichment

worden wereldwijd toegepast in

uit de peul en de zaadjes (het

De consument vindt op onze

ën die melkzuur produceren en

nier van leven.”

Pallasweg 1, Leeuwarden

de voedingsmiddelensector.

vanillemerg) te extraheren. Het

website altijd een detailhandel/

daarbij hun eigen karakteris-

procedé koude-extractie staat

delicatessenzaak in de buurt.

tieke smaak en aroma aan het

Nieuwbouw

Verfijnde geur en smaak

garant voor optimale kwaliteit

De vestiging Leeuwarden telt

zuivelproduct meegeven.”

Om aan de toenemende we-

Algemeen directeur Bouwe de

en smaak.

10 medewerkers. We zijn be-

Nielsen-Massey

Vanillas

pure

citroen,

niet-aromatische

Vries vertelt: ‘In Leeuwarden

branche.

Mooie

zig met het vormen van een

Groeimarkten foodservice en management team. Hiervoor nille-extracten en zijn distri- consumenten zijn we op zoek naar een Quaproduceren we sinds 1995 va-

buteur van de andere extracten

‘Wereldwijd is er meer vraag

lity Control manager en een

die in de Verenigde Staten vol-

naar vanille dan er geleverd kan

Production Planner. Mochten

gens hetzelfde productiepro-

worden’, aldus de Vries. ‘Veel

mensen

cedé worden gemaakt. In sep-

producenten

daarom

in één van deze functies dan

tember 2013 zijn we verhuisd

hun toevlucht tot het maken

kunnen ze de QR code scannen

naar de Apolloweg 8 in Leeu-

van synthetische vanille.

Wij

voor meer informatie. Op korte

warden. Dit pand is middels een

gebruiken voor al onze extrac-

termijn zullen we in meer func-

half jaar durende verbouwing

ten

natuurlijke

ties uitbreiden. Tot slot staat

aangepast naar onze wensen en

grondstoffen. Onze biologische

de bouw van een proefkeuken

alle normen voor de voedings-

producten voldoen aan de Skal

gepland voor demonstraties.

middelenindustrie. Tijdens een

en USDA/NOP eisen. De zeer di-

De groei zit er goed in dus volle

spectaculaire opening in okto-

verse vanille-extracten worden

kracht vooruit.’

ber hebben we met personeel

gebruikt in allerhande gerech-

en klanten gevierd dat onze

ten van cupcake tot de verfijnde

productieruimte is verdriedub-

keuken, maar ook voor medicij-

beld en de kantoorruimte is

nen en parfum.’

vertienvoudigd.’

alleen

nemen

puur

geïnteresseerd

www.nielsenmassey.com

zijn

zuursel,

(058) 284 42 42 www.cskfood.com

Innovatief groothandelconcept voor de horeca Het was in 1998 dat vier mannen uit de branche -Jan Veenstra, Bert Geuze, Evert Blaauw en Koenraad Winter- de koppen bij elkaar staken voor een innovatief groothandelconcept voor de horeca. Het was twee jaar later -om precies te zijn op 24 januari 2000- dat VHC ActiFood een feit was. “Belangrijkste

doelstelling

was en is: een nieuw soort groothandel te zijn voor de

In de productiehal wordt het leidingwater gefilterd middels een ozon installatie.

ondernemer in de horeca, met

Vervolgens worden door middel

aldus Evert Blaauw, een van

van koude-extractie vele soor-

de directeuren van VHC Acti-

In die jaren is VHC ActiFood

waar het gaat om assortiment,

ten

geëx-

Food. “Vanaf dag één hebben

uitgegroeid tot een totaalleve-

kwaliteit en voorraad. En om

traheerd (onttrokken) uit peu-

we gekozen om niet alleen een

rancier voor de meest uiteen-

nog een stapje verder te gaan:

len van verschillende soorten

leverancier, maar ook en voor-

lopende horecagelegenheden.

in onze nieuwbouw kunnen

vanilleplanten van plantages

al een partner te zijn voor de

Met meer dan 20.000 artikelen

horecaondernemers

wereldwijd. De peulen wor-

horeca. Alles wat we doen, elke

vinden cafetaria’s, kantines,

rellen in de demokeuken om

den geplukt als ze nog niet rijp

zakelijke stap die we zetten, is

restaurants,

hotels,

nieuwe gerechten en smaken

zijn, waarna ze vochtig verhit

afgestemd op de behoefte van

instellingen en sociale werk-

te proberen en worden er in

onze klanten.”

plaatsen altijd precies datgene

onze trainingsruimte de meest

waar ze naar op zoek zijn.

uiteenlopende workshops en

vanille-extracten

een breed assortiment en een ongekend hoge servicegraad”,

café’s,

In de afgelopen dertien jaar maakte

VHC

ActiFood

kokke-

trainingen gegeven. Kijk: en

een

Het partner willen zijn voor de

dat bedoelen we dus met een

spectaculaire groei door, met

ondernemer in de horeca ver-

‘innovatief

als voorlopig sluitstuk in het

taalt zich onder andere in de

cept’.”

voorjaar van 2013 een aan-

uitbreiding van de adviesfunc-

zienlijke uitbreiding en reno-

tie van VHC ActiFood. “Onze

VHC ActiFood

vatie van het bedrijfspand op

specialisten zijn niet alleen een

Buurstede 1, Oosterwolde

het industrieterrein Veneko-

klankbord voor ondernemers,

(0516) 56 71 07

ten in het Friese Oosterwolde.

maar ze denken ook actief mee

www.actifood.nl

groothandelcon-

Agri & Food Special Smeding:

AGF grootleverancier en koploper in duurzaamheid Tekst: Fred Ootjers

Het begint in 1934, wanneer Rients Smeding in Wommels ‘R. Smeding’s Aardappelen-Groenten-Fruit’ begint. Bijna tachtig jaar later is het eenmansbedrijfje uitgegroeid tot een professionele groothandelsorganisatie in aardappelen, groenten en fruit (AGF) met landelijke dekking en staan twee kleinzonen Smeding aan het hoofd van een onderneming die inmiddels zo’n 350 werknemers telt.

een groot scala aan restaurants.

van deze traditionele groenten

Van sterrenzaak tot snackbar.

weer eigen maken. Smeding

Klanten zijn onder andere Re-

zet zich actief in om deze ken-

derij Doeksen en De Walrus,

nis actief bij te brengen door

maar ook De Efteling, Dieren-

het organiseren van inspira-

park Amersfoort, Center Parcs,

tiesessies, het ontwikkelen van

De Zwaluwhoeve en IKEA. Aan-

receptkaarten en menu-engi-

vullend beleveren we dagelijks

neering. Ofwel: het actief on-

de retailformules EMTE, SPAR

dersteunen bij het ontwikkelen

en MARQT. Hoewel het klant-

van de menukaart.”

portfolio groot is, is elke klant -groot of klein- even belang-

Duurzamere teeltwijze

rijk. Immers, we weten waar we

“Naast onze klanten helpen

vandaan komen.”

wij ook onze telers gericht te innoveren zowel op het gebied van product als verpakkingsinnovatie. De tijd van de zogenaamde ‘wasser-bombe’ als metafoor voor de vervlakking van onze groente en fruit van eigen bodem ligt inmiddels ver achter ons. De soortenrijkdom

Marco Duineveld van Smeding Groenten en Fruit

naar smaak, vorm en kleur is bijna onuitputtelijk. Ook inspi-

om zodoende een nog grotere

het sentiment van de huidige

ren. De oorzaak is simpel: we

reren we onze telers om de om-

bijdrage te leveren aan de re-

prijzenoorlogen, zijn zeker zo

eten te veel van alles, we eten

schakeling te maken naar een

gionale economie en het aan-

groot. Met het omarmen van

te eenzijdig, we eten te veel

duurzamer

tal aanvoerkilometers verder-

onder andere Kwekerij ’t Wiid

koolhydraten (suikers) en we

gaand te minimaliseren.”

in Wier ontwikkelen we -samen

bewegen te weinig. Steeds meer

met EMPATEC- een kristallisa-

onderzoekers en artsen pleiten

teeltwijze

waarin

natuurlijke gewasbescherming steeds meer de norm wordt. Inspiratiesessie bij biologische teler Gerjan Snippe in Zeewolde

dit assortiment is herkenbaar

Kristallisatiepunt

tiepunt, waar kennisuitwisse-

dan ook voor een drastische

onder de labels ‘Alle Dag Vers

“We zijn gevestigd in een ge-

ling en duurzame teelt het uit-

aanpassing van ons voedings-

Smeding Groenten Fruit is ge-

Ontzorgen

Natuurlijk Eerlijk & Heerlijk’ en

bied dat van oorsprong geken-

gangspunt vormen. Hier gaan

patroon. Groente en fruit zou-

vestigd op bedrijventerrein De

Smeding koopt haar produc-

‘Mijnboer’ en is sterk groeiend.

merkt wordt door veel groente-

we op het terrein van het reeds

den veel meer de basis moeten

Wissel in Sint Annaparochie in

ten in binnen- en buitenland

Ik durf gerust te stellen dat we

en fruitteelt. Wij willen bewust

bestaande teeltbedrijf in de ko-

vormen van ons voedingspa-

een enorm distributiecentrum.

direct van de boer om daarmee

een echte voortrekker en kop-

een bijdrage leveren aan een

mende jaren een inspiratiekeu-

troon, door de aanwezigheid

Op een willekeurige dag staan

de doorlooptijd tussen oogst en

loper zijn in duurzaamheid. Zo-

actief herstel van deze oor-

ken, trainingscentrum en land-

van onder andere vitaminen,

bij de tientallen haal- en breng

uitlevering naar de klant zoveel

wel gedreven vanuit de klant-

spronkelijke basis. Als Neder-

schapstuin met een veelheid

mineralen, fytonutriënten en

docks in slagorde evenzovele

mogelijk te beperken. “We zit-

vraag als vanuit een intrinsieke

landers zijn we geneigd om bij

aan oorspronkelijke appel- en

vezels. In dat kader is het dan

vrachtwagens met de vertrouw-

ten heel dicht op de eindklant,

motivatie, die verder reikt dan

eerlijke handel of duurzaam-

perenrassen realiseren.”.

ook onbegrijpelijk dat groente

de ‘Smeding’ belettering op-

maar ook op de producent”,

het korte termijn rendement.

heid direct naar het buitenland

gesteld, terwijl langs de straat

geeft Marco aan. “Gevolg is dat

In dat kader binden we ons ook

te kijken. Maar de uitdagingen

Groente en Fruit revolutie

wordt weggezet en zo zoetjes-

vrachtwagens uit binnen- en

onze rol zich geëvolueerd heeft

steeds meer aan lokale telers

waarvoor we dagelijks staan in

Groente en fruit zijn een hot

aan de status van een side dish

buitenland in colonne wachten

van

groenteboer

item. In de Boeken Top 10 staat

heeft gekregen. De tijd is rijp

om geladen of gelost te wor-

naar adviseur. Zaak is om onze

steevast een aantal boeken die

dat groente en fruit een pro-

den. Marco Duineveld verant-

klanten te ontzorgen en door de

de nadruk leggen op de gezond-

minentere positie verwerven

woordelijke voor commercie bij

seizoenen heen de juiste keuzes

heidsaspecten van groente en

op het etensbord thuis, in het

Smeding: “Alles bij Smeding is

te laten maken. Gelukkig begint

fruit. Een goed voorbeeld is De

restaurant, in het ziekenhuis of

gericht op snelheid. Groente en

het besef weer langzaam door

Voedselzandloper van Kris Ver-

onderweg. We zien het als onze

fruit vormen immers ultra ver-

te dringen dat groente en fruit

burg. Marco: “Vijftig procent

missie telers en klanten op een

se producten met een zeer be-

bij uitstek gekenmerkt wordt

van alle ziektes is aan voeding

inspirerende wijze te helpen

perkte houdbaarheid. Eenmaal

door de seizoenen.

gerelateerd. Meer dan een mil-

om deze omslag mogelijk te

joen mensen zijn diabetes type

maken. Een omslag die vanuit

traditionele

geoogst is het zaak de produc-

al decennia lang laagwaardig

ten zo snel mogelijk bij de klant

En dat de seizoenen zeer bepa-

2 patiënt. Obesitas is zo langza-

het oogpunt van duurzaamheid,

te krijgen. Vanaf het moment

lend zijn voor zowel de kwali-

merhand verworden tot volks-

gezondheid en food costs alleen

dat de producten bij ons bin-

teit als de prijs van het product.

ziekte nummer 1. Niet alleen

maar winnaars kent!”

nen komen, vinden ze via een

Waarom producten van dui-

onder volwassenen, maar heel

volledig geautomatiseerd sys-

zenden kilometers ver halen,

teem uiteindelijk hun weg naar

terwijl er prachtige lokale al-

de klant. Een systeem dat ons

ternatieven voorhanden zijn?

in staat stelt zowel volle colli’s

Waarom in de winter in het

(dozen, kratjes) richting retail,

zomeraanbod blijven hangen,

als gemengde colli’s richting

terwijl er een enorme variatie

horeca op een efficiënte wijze

aan zogenaamde wintergroen-

uit te leveren.”

ten bestaat? Variërend van een

Kwekerij It Wiid in Wier

keur aan bieten-, peen- en

Foodretail & Foodservice

koolsoorten. In dit verband

De diensten van Smeding wor-

wellicht leuk om te vermelden

den onderverdeeld in Foodre-

is dat onze vertrouwde Hol-

tail en Foodservice. Als Fresh

landse boerenkool in New York

Partner van Sligro Food Group

helemaal hot is en als super-

levert Smeding wekelijks zowel

food tegen navenante prijzen

via de bezorgservice als via de

wordt verkocht! Een ontnuch-

Sligro

Zelfbedieningswinkels

terende conclusie terwijl wij de

aan 7000 horeca ondernemers.

Amazone aan het afstropen zijn

“We hebben een groot klanten-

naar het volgende superfood.

spectrum, zoals ziekenhuizen,

Zaak is dat we onze eigen keu-

recreatieondernemingen, cate-

ken opnieuw leren waarderen,

raars, warenhuizen, scholenge-

de seizoenen weer leren kennen

meenschappen, hobbykoks en

en ons de kennis rond bereiding

Het hoofdkantoor en distributiecentrum van Smeding in Sint Annaparochie

nadrukkelijk ook onder kinde-

www.smeding.nl

Agri & Food Special Klaas Haanstra, directeur Agriteam Fryslân

‘Voor elk goed agrarisch ondernemersplan hebben wij geld over’ gaat zitten. “De boer blijft on-

Verdienmodel

dernemer. Hij kan ons advies

Van doorslaggevend belang is

met betrekking tot zijn finan-

het feit dat het verdienmodel

ciële bedrijfsvoering ter harte

van de agrarisch ondernemer

nemen, maar hij kan het ook

gezond moet zijn. “Er wordt

naast zich neer leggen. Wij

vaak

zijn niet dwingend of sturend,

-zoals grond- de belangrijkste

maar denken mee en vooruit in

factor is voor de financierbaar-

de consequenties die bijvoor-

heid van bedrijven. Zo zien wij

beeld het aankopen van grond

dat niet. Een structureel gezon-

kunnen hebben. De landbouw

de bedrijfsvoering biedt meer

toont zich crisisbestendig. Zo-

financiële

wel in de melkveehouderij als

toekomst, dan je voortbestaan

de akkerbouw vindt schaalver-

als agrarisch ondernemer te

ABN AMRO heeft verdeeld over

groting plaats met een stijging

verbinden aan de grond. Ver-

Nederland elf Agriteams. De

van de grondprijzen tot gevolg.

leidelijk en vanuit het wezen

teams bestaan uit agrarisch re-

Wat te doen? Nu grond kopen

van de boer begrijpelijk, maar

latiemanagers, die weten wat

voor schaalvergroting met het

de sterke schommelingen in de

er speelt in de agrarische sec-

risico dat er op een later mo-

grondprijzen van de afgelopen

tor. Hun kennis vormt de basis

ment geen middelen beschik-

decennia laten zien hoe relatief

voor het financiële advies, dat

baar zijn voor uitbreiding van

die zekerheid is.”

volledig afgestemd wordt op

de gebouwen? Belangen die

de persoonlijke situatie. Haan-

zorgvuldig tegen elkaar moeten

Vertrouwen

stra: “ABN AMRO heeft in 2011

worden afgewogen en waar-

En om een hardnekkig misver-

gekozen voor een verdere pro-

in wij de agrariër vanuit onze

stand uit de wereld te helpen: de

fessionalisering van de dienst-

expertise en affiniteit met het

kredietkraan van de ABN AMRO

verlening en bundeling van

onderwerp een gedegen advies

is allerminst dicht gedraaid.

mensen en kennis.. Verdeeld

kunnen geven.”

“Tot in de vakbladen aan toe

Tekst: Fred Ootjers

Ze staan als Agriteam ABN AMRO heel dicht op hun klanten, de agrariër en de daaraan gerelateerde agribusiness. Letterlijk heel dichtbij: de meeste gesprekken vinden plaats op het boerenerf, aan de keukentafel of in de stal. Klaas Haanstra, directeur Agriteam Fryslân en zelf boerenzoon, over affiniteit, grondprijzen en een fabel.

over de verschillende sectoren

gedacht

dat

garantie

zekerheid

voor

de

verschijnen er berichten dat wij

-waaronder de agrarische- zijn

Beoordeling

als bank geen kredieten meer

er teams van specialisten op-

Als directeur van het Agriteam

zouden verschaffen. Een fa-

gezet die precies weten wat er

Fryslân heeft Haanstra de eer-

bel die een eigen leven is gaan

in de betreffende sector leeft.

ste beslissingsbevoegdheid in

leiden en volkomen ongegrond

De medewerkers hebben vrij-

het beoordelen van een onder-

is. Als ABN AMRO en zeker als

wel zonder uitzondering zelf

nemersplan. “Juist het gegeven

Agriteam hebben wij alle ver-

een agrarische achtergrond en

dat we als Agriteam heel dicht

daarom een grote mate, haast

Pier Bakker van Agri Vastgoed:

‘We denken als agrariërs’ Ze hebben hun roots in Friesland, zijn als vastgoedmakelaar voor de agro marktleider in de provincie en ze voelen zich sterk verbonden met de doelgroep. Agri Vastgoed in Leeuwarden viert in 2014 haar vijftigjarig bestaan, een periode waarin de makelaardij uitgroeide van een enkele medewerker, tot een bureau waarin negen specialisten vooral de Friese agrariërs van dienst zijn in onroerend goed zaken.

van gegevens. “Vroeger -nog

geïntroduceerd en ging van-

niet eens zo heel lang geleden-

af dat moment een groot deel

werden er zaken beklonken op

van de investeringen van vee-

de achterkant van een siga-

houder szitten in de aankoop

rendoosje. Dat is niet meer van

van melkquota. Er werd niet of

deze tijd. De gemiddelde boer is

nauwelijks geïnvesteerd in be-

tegenwoordig meer dan gemid-

drijfsgebouwen, en stallen die

deld geschoold. Veel hebben de

oorspronkelijk gebouwd waren

hogere landbouwschool gedaan

voor een afschrijfperiode van

en ze benaderen hun bedrijf

twintig jaar, waren veertig jaar

als een echte onderneming. Ze

later nog in gebruik.

hebben voortdurend behoefte aan actuele en gedetailleerde

“Vanaf 2008 zijn de boeren

informatie, voordat ze een be-

weer gaan investeren in de

slissing nemen. Bij elke inves-

bouw van stallen, om zich nu

Het begint in 1964 wanneer het

tering praten we al gauw over

te concentreren op het verwer-

trouwen in de toekomst van

Friese Accountantsbureau be-

enkele tonnen, geen bedragen

ven van meer grond. De schaal-

bij de boerengezinnen staan,

de agrarische sector, zowel op

sluit een bescheiden vastgoed-

die je alleen op je gevoel in je

vergroting gaat onverminderd

vanzelfsprekende affiniteit met

maakt dat we goed inzicht heb-

korte als lange termijn. Voor elk

poot te openen. Pier Bakker,

bedrijf stopt.”

door en behalve in de breedte

de doelgroep. Gekscherend noe-

ben in alle relevante factoren

goed agrarisch ondernemers-

directeur Agri Vastgoed: “Vanaf

men we onszelf wel ‘de boeren

die van belang zijn bij een mo-

plan hebben wij geld over. Zo

de start is het een puur agrari-

Grondprijs

maakt voor een optimalisering

binnen de bank’. Veel hebben

gelijke financiering. We nemen

eenvoudig is dat. Wie een plan

sche makelaardij geweest. Het

Gemiddeld bestaat de waar-

van de bedrijfsinfrastructuur.”

een hogere agrarische opleiding

de plannen op de vertrouwde

heeft kan mij bellen en dan ma-

merendeel van het werk in die

de van een agrarisch bedrijf in

gevolgd, wat ze in staat stelt

eigen locatie van de onderne-

ken we direct een afspraak. Niet

beginjaren bestond uit fiscale

Friesland voor negentig procent

Ondernemend afbouwen

mee te denken in de bedrijfs-

mer zorgvuldig door en als we

bij ons op kantoor, maar bij de

transacties. Geleidelijk kwamen

uit grond, gebouwen en pro-

Een ontwikkeling waarin Agri

strategie van de agrarische on-

er een reële kans van slagen in

ondernemer thuis.”

daar de echte makelaarsactivi-

ductierechten. “De agrarische

Vastgoed als makelaar ook een

dernemer.”

zien, geven we ter plekke een

teiten bij en groeide het kantoor

sector doet het over de hele li-

rol speelt, is het ‘ondernemend

wordt er ook veel geld vrijge-

principe-akkoord. Een princi-

Nieuwsgierig? Bel Klaas Haan-

uit tot een volwaardig vastgoed-

nie goed, wat maakt dat ook de

afbouwen’. “We hebben het

Risico

pe-akkoord dat in de regel leidt

stra op (06) 10 91 62 45.

bedrijf. In 2006 werd AVM over-

grondprijs goed is. In Friesland

dan over stakende boeren, boe-

Haanstra benadrukt dat het

tot een definitieve beslissing

genomen door ACCON en ging

zijn die prijzen per gebied ech-

ren die hun bedrijf beëindigen

Agriteam niet op de stoel van

om het plan te financieren.”

het accountantskantoor verder

ter heel verschillend. Feit is dat

en verkopen. In het verleden

als ACCON-AVM. Een jaar later

goede grond schaars is. Voor

beurde hij dan een zak met geld,

maakte de vastgoedpoot zich los

wat betreft de melkveehouderij

liet zich een mooi huis bouwen,

van het moederbedrijf en waren

zie je dat de boeren zeer streek-

kocht een lijfrente en liet het

we vanaf dat moment als Agri

gebonden zijn. Van belang is

aan de bank om zijn restkapi-

Vastgoed een geheel zelfstandi-

wie je buren zijn en in welke

taal te beleggen. De bankpe-

ge onderneming.”

omgeving je terecht komt. Die

rikelen van de afgelopen jaren

factoren bepalen voor een groot

hebben echter gemaakt dat een

Vakspecialisten

deel de prijs. Het liefst blijft de

deel van de stakende boeren

Agri Vastgoed houdt zich onder

boer zitten waar hij zit en pro-

zelf hun financiële zaken ter

andere bezig met verkoop, aan-

beert hij zoveel mogelijk gron-

hand nemen en gaan investe-

koop, pachtzaken, emigratie,

den te verkrijgen die aansluiten

ren in de agrarische sector. Ze

semigratie

onteigenings-

op zijn bestaande areaal. Met

verkopen hun land niet, maar

zaken. “Op elk gebied hebben

als gevolg dat de grondprijs in

verhuren het. Dat verschaft ze

we vakspecialisten zitten. De

die gebieden als hoog wordt

een geregeld en waardevast in-

meeste van ons hebben een

ervaren. In de akkerbouw is er

komen, ze houden grip en over-

agrarische achtergrond en we

vooral vraag naar kwalitatief

zicht op hun vermogen en last

staan heel dicht bij de onderne-

zeer goede grond. Over het al-

but not least blijven ze dicht bij

mer. We denken als agrariërs.”

gemeen zie je dat de agrariër bij

hun oude beroep van boer.”

de

agrarische

ondernemer

www.abnamro.nl/agrarisch

en

voorkeur ook hier in zijn eigen

Professionalisering

en vertrouwde regio wil blijven

De voortgaande professiona-

boeren.”

lisering van de agrarische be-

Agri Vastgoed Sixmastraat 4, Leeuwarden

drijfstak vertaalt zich ook in

Schaalvergroting

(058) 284 91 71

het steeds beter documenteren

In 1984 werd het melkquotum

www.agrivastgoed.nl

Agri & Food Special AUSNUTRIA HYPROCA

Boomingmarkt voor babyvoeding Tekst: Fred Ootjers

In de wachtruimte van de Ausnutria Hyproca-locatie in Leeuwarden hangt aan de muur een schilderij van een goede twee meter hoog bij drie meter breed. Het doek toont de beschouwer een meer dan levensgrote baby die op de rug liggend in een typisch Fries landschap zich tegoed doet aan een zuigflesje half gevuld met melk die het tussen de tenen geklemd houdt. Een vertederend beeld dat in één oogopslag laat zien waar Ausnutria Hyproca voor staat.

en in Leeuwarden en Kampen

tie op het gebied van zuivel.

en levert de fabriek in Ommen

Consumenten hebben dan ook

niet alleen onder eigen merk,

veel vertrouwen in flesvoeding

maar ook aan diverse grote in-

van

ternationale bedrijven hoog-

Er volgde in China een ware

waardige zuivel-ingrediënten.

stormloop op de winkelschap-

Samen met onze collega’s in

pen naar melkpoeder uit Ned-

Heerenveen en Almelo vormen

erland, een beweging die tot

wij één organisatie onder de

op de dag van vandaag voortd-

naam Ausnutria Hyproca”

uurt. Recent is er nóg weer een

Nederlandse

oorsprong.

schandaal in China geweest, nu

Synergie

omdat importeurs sjoemelden

Door de synergie tussen de ver-

met de houdbaarheidsdatum

schillende

bedrijfsonderdelen

van het melkpoeder. Al met al

garandeert Ausnutria Hyproca

maakt het dat Chinese ouders

een integraal beheerste pro-

terecht zeer kritisch zijn in hun

ductieketen, waardoor de or-

keuze voor flesvoeding en de

ganisatie de kwaliteit in eigen

afzetmarkt in China enorm is

op

hand houdt. Het samenvoegen

gegroeid. Alfred Haandrikman,

melkpoeder is inderdaad onze

van de verschillende bedrijfs-

manager R&D: “De schandalen

corebusiness”,

Ger-

culturen ging echter niet zonder

in China hebben ook geleid tot

rit Bijlsma, managing direc-

slag of stoot, wat niet ongebrui-

strengere regels voor produ-

tor Lypack Leeuwarden. “Een

kelijk is in dit soort processen.

centen van babyvoeding die

business die hier in Leeuwar-

Bijlsma: “Voor je alle neuzen

naar China exporteren. Regels

den terug gaat tot het jaar

in dezelfde richting hebt, ben

die hoge eisen stellen aan de

1912 wanneer de zuivelfabriek

je inderdaad alweer een poos

kwaliteit van de ingrediënt-

Lijempf -Leeuwarder IJs en

onderweg. Maar daarna gaat de

en en productieprocessen. Wij

Melkproducten Fabriek- wordt

synergie uit dat proces dan ook

als bedrijf verwelkomen deze

opgericht. In 1938 wordt met

als een vliegwiel werken. Ze-

strengere eisen en hebben be-

de ontwikkeling van melkfor-

ker wanneer je door veranderde

wezen hieraan te voldoen.”

mules voor baby- en kinder-

omstandigheden in de wereld-

voeding begonnen. De fabriek

markt van flesvoeding de wind

Groeimarkten

wordt later overgenomen door

stevig in de rug krijgt.”

Maar ook de versoepeling van

“Flesvoeding

gebaseerd vertelt

Royal Wessanen en de naam

het één-kind beleid in China

vanwege de toegenomen con-

Chinese melkpoederschandalen

is een potentiële groeimarkt

tacten in het buitenland veran-

Een van die -vrij plotseling-

voor de afzet van flesvoed-

derd in Lyempf. Er volgt nog

veranderende omstandigheden

ing. Froukje Dijkstra, manager

een overname door Nutricia

was het melkpoederschandaal

Inkoop & Logistiek: “Decenni-

en in 1999 koopt de Hyproca

in China in 2008. Als gevolg

alang mochten Chinese ouders

Dairy Group de fabriek in Leeu-

van de vervuiling van het melk-

niet meer dan één kind nemen.

warden en wordt de naam ve-

poeder met melamine kregen

Onlangs is aangekondigd dat

het Midden-Oosten, Rusland

onze investeringen, waaronder

vraag is vooral naar operators

randerd in Lypack. De Hypro-

maar liefst driehonderdduizend

ze in de toekomst twee kin-

en andere delen van Azië met

de bouw van de nieuwe fabriek

die overweg kunnen met de

ca Dairy Group had in 1996 al

baby’s nierstenen en kwamen

deren mogen krijgen, mits één

een groeiende welvarende mid-

in Heerenveen.”

uiterst strenge hygiëne eisen.

een zuivelfabriek in Ommen

er minstens zes kinderen om

van de ouders enig kind is. In

denklasse, gekoppeld aan de

We hebben al diverse gesprek-

Werkgelegenheid nieuwbouw vrouwen in die delen van de Heerenveen

ken gehad met sollicitanten,

wereld voor een baan kiezen.

Die groei maakt niet alleen uit-

naast zijn we een samenwerking

En dan vaak voor het gemak

breiding van de productiefa-

aangegaan met het UWV, de ge-

voor flesvoeding kiezen. Wij

ciliteiten

maar

meente en opleidingsinstituut

als organisatie willen bijdra-

ook een efficiënt samenvoegen

mbo Life Sciences, om mensen

gen aan het aanbod gezonde

van enkele verspreid liggen-

die al een kortere of langere tijd

en nutritionele flesvoeding in

de afdelingen. Petra Bakker,

buiten het arbeidsproces val-

deze landen, zodat ook de oud-

manager HR: “Op dit moment

len, een opleidingstraject aan te

ers daar die geen borstvoeding

worden met name de onder-

bieden met in het verschiet een

kunnen of willen geven, een

zoeks- en salesactiviteiten ver-

aanstelling binnen onze organ-

goede keus kunnen maken voor

richt vanuit het hoofdkantoor

isatie. Het is erg leuk om te zien

hun kind. Deze wereldwijde

in Heerenveen. Met de nieu-

hoe enthousiast deze mensen

ontwikkelingen maken dat we

wbouw in Heerenveen komen

zijn: ze staan haast te popel-

vanaf het samengaan van de

meer afdelingen en activiteiten

en om te mogen beginnen! De

ontwikkeling dat steeds meer

noodzakelijk,

waaronder zij-instromers. Daar-

overgenomen en in 2011 wordt

het leven. “Ouders van baby’s

dat besluit liggen voor Ausnu-

verschillende fabrieken onder

bij elkaar. De eerste paal voor

plekken voor dit opleiding-

ze ook eigenaar van een fabriek

in China verloren in één klap

tria Hyproca enorme kansen

de naam Ausnutria Hyproca een

de fabriek gaat voorjaar 2014

straject zijn helaas al ingevuld;

in Kampen. Tegenwoordig is

het vertrouwen in het melk-

om de Chinese ouders die geen

explosieve groei doormaken.

in de grond en we zijn al druk

openstaande

de productie van flesvoeding,

poeder dat in eigen land werd

borstvoeding kunnen of wil-

Onze huidige productiecapac-

bezig met het werven van ge-

onder andere operators zijn te

zowel onder eigen merknaam

gemaakt

massaal

len geven, de beste kwaliteit

iteit is echter niet groot genoeg

kwalificeerde

vinden op onze website.”

als op basis van private label

voor geïmporteerde flesvoeding.

flesvoeding te kunnen bieden.

om aan de stijgende vraag te

In eerste instantie gaat het om

en contract manufacturing, de

Nederland had en heeft wereld-

Daarnaast profiteren we van de

voldoen. Dit en onze focus op

tussen de honderd- en hon-

www.ausnutria-hyproca.nl

kernactiviteit van de fabriek-

wijd een uitstekende reputa-

opkomende markten als Afrika,

kwaliteit vormt de basis voor

derdtwintig medewerkers. De

www.kabritaonline.nl

en

kozen

medewerkers.

vacatures

voor

Geitenmelk uit de zuigfles Ausnutria Hyproca steunt de groei en ontwikkeling van baby’s en kinderen wereldwijd door het bieden van nutritionele flesvoeding, op basis van zowel koe- als geitenmelk.Voor haar geitenmelkproducten ontvangt de organisatie geitenmelk van 40 geitenhouders, die aangesloten zijn bij haar dochtermaatschappij Holland Geiten Melk BV. Sinds januari 2013 heeft het bedrijf haar leden de toezegging gedaan de hoogste melkprijs te betalen. In de toekomst wil Ausnutria Hyproca nog meer geitenmelk gaan verwerken, nieuwe leveranciers zijn dan ook welkom. Bijlsma: “Hoewel babyvoeding op basis van geitenmelk een relatief onbekend product is, merken wij een wereldwijde stijging van de vraag naar dit product. Met Kabrita, ons merk voor babyvoeding op basis van geitenmelk, willen we een leidende positie opbouwen en na succesvolle introducties in China, Rusland en het Midden-Oosten is Europa de volgende markt die we gaan veroveren. Verouderde Europese wetgeving heeft ons jarenlang in de weg gezeten, maar vanaf augustus dit jaar is geitenmelk officieel toegestaan in zuigelingenvoeding. Vanaf februari 2014 is Kabrita zuigelingenmelk, opvolgmelk en peutermelk verkrijgbaar via www.kabritaonline.nl, waar men ook alles kan lezen over de voordelen van geitenmelkvoeding.”

Agri & Food Special

Wateler ATB innoveert voor welzijn koeien VERKLEY BV Onzichtbaar en onmisbaar Als koeien in een stal net zo goed kunnen leven als in een wei, dan moet je zorgen dat je dat voor elkaar krijgt. Met die instelling zoekt Wateler Agro Technisch Buro in Minnertsga constant naar innovaties voor een betere stalinrichting.

Wateler: ‘Verder zijn we momenteel volop bezig met de ontwikkeling van een makke-

lijk bedienbaar brugdek. Het brugdek van bijvoorbeeld vijf

Je ziet nooit iets terug van hun werkzaamheden, maar ze zijn onmisbaar. Zonder hun kennis van zaken kon er geen woning of bedrijf draaien en bereikten gas, water en licht nimmer onze verwarming, tappunten en lichtarmaturen. Het werk van Verkley in Drachten ligt namelijk in de grond. Onzichtbaar en onmisbaar.

bij drie meter groot bestaat uit twee delen. Het wordt geplaatst in of op het

zorgvuldig met de modernste technieken, zodat er op een later moment geen extra kosten gemaakt hoeven te worden.”

Een boer ziet zijn koeien graag

voerpad aan palen waaraan te-

liggen. Alle energie van de die-

vens het voerhek hangt. In deze

ren gaat dan naar het aanma-

palen zit een mechanisme dat

ken van melk. Wil een koe lang

ervoor zorgt dat de besturing

liggen, dan moet haar plek wel

van de brug makkelijk met de

comfortabel zijn. Daarom heeft

hand te bedienen is. Het brug-

Wateler ATB de Ascon vrijlig-

dek is gemaakt van speciale

box uitgevonden. Wanneer een

kunststof en kan het gewicht

koe in deze ligbox gaat liggen,

van een trekker en/of voer-

systemen moet de mest zoda-

Het moge duidelijk zijn dat

Verkley

ondergrondse

en zijn ze huisaannemer van di-

ligt, of weer gaat staan, komt zij

mengwagen dragen.’

nig worden gescheiden dat er

men bij Wateler ATB niet stil-

infrastructuren voor gas, wa-

verse andere bedrijven. Relatief

alleen nog maar wat droge, niet

zit. Juist door te innoveren, wil

ter,

Kabeltelevisie,

nieuw zijn de werkzaamheden

nergens tegenaan. Dat is pret-

Zuivelindustrie Traditioneel heeft Verkley haar opdrachtgevers vooral zitten in de energie- en waterbedrijven, zowel industrie als overheden. Zo hebben ze het waterbedrijf Vitens als vaste opdrachtgever

levert

elektra,

tig voor het dier. Hierdoor komt

Wateler ATB ontwikkelt daar-

te verteren materialen over-

het bedrijf zich onderscheiden

warmtenetten en telecom. Erik

die verricht worden voor de zui-

een koe sneller in de verleiding

naast

methode

blijven. De rest kan energie

op de markt terwijl het een be-

Blauw,

directeur:

velindustrie. “Op dit moment

om te gaan liggen en voelt ze

waarmee mest volledig wordt

opwekken. Dus met het mest-

langrijke bijdrage levert aan het

“Wij doen, zeg maar, het ont-

verzorgen we bijvoorbeeld de

minder snel de behoefte om

verwerkt. ‘De overheid wil het

verwerkingsysteem

wij

welzijn van koeien. ‘Een goede

werp en aanleg van boven- en

verzwaring van de watervoe-

weer op te staan. De vrijligbox

overschot aan mest in vracht-

mede aan het ontwikkelen zijn,

stalinrichting en leefomgeving

ondergrondse

infrastructuur.

ding naar de nieuwe fabrieken

is gemaakt van recyclebaar en

wagens vervoeren naar fabrie-

produceert de boer een product

kan mede het leven van een

Een gas- of voedingsleiding

van A-warefood en Fonterra in

oersterk kunststof dat Wate-

ken. Wij willen boeren de mo-

waarvan hij in ieder geval niet

koe één of twee jaar verlengen.

naar en onder de fabriek leg-

Heerenveen.”

ler speciaal laat maken bij KLP

gelijkheid geven om mest op

slechter wordt.’

Dat is voor zowel het dier als de

gen, de waterleiding opzij leg-

(Lankhorst) in Sneek.

eigen terrein te verwerken. Via

boer een goed gegeven.’

gen wanneer een weg als de

Samenwerking

N381 wordt verbreed of in op-

“Onze inbreng en expertise is

dracht van Vitens op 27 locaties

de basis voor een optimaal on-

in Noordoost Friesland meet-

dergronds netwerk. Alles wat

apparatuur in het waterleiding-

daar omheen gebeurt, doen we

net plaatsen.”

samen met partijen met wie we

mede

een

dat

MPC Industries

Opvallende groei in lastige markt

algemeen

al jaren samenwerken en van

Documenteren

wie we zeker weten dat ze de-

“Cruciaal bij elke opdracht is

zelfde kwaliteit in huis hebben

omzetgroei te behalen.

de

waar

als wij. De ene keer vervullen

door MPC Industries. ‘Onge-

Tirry verklaart dit succes

onze engineers heel veel tijd

we daarin de rol van aannemer,

veer 87% van onze omzet ge-

enerzijds

kwali-

en energie in steken. Het ge-

de andere keer coördineren we

neren we met export naar ruim

teit. ‘Onze ST klemmen

beurt namelijk maar al te vaak

het project en zorgen we dat

25 landen in Europa. De helft

zijn zo geïnnoveerd dat

dat in het verleden de onder-

alles van begin tot eind perfect

van onze producten gaat naar

ze heel licht draaien en

grondse

geregeld is.”

groothandels, de andere helft

in plaats van de vereiste

goed in kaart is gebracht. Wil

naar OEM bedrijven (fabrikan-

6,5Nm minimaal 10Nm aan

bijvoorbeeld een fabriek gaan

ten die de klem verwerken in

trekkrachten kunnen weer-

uitbreiden, dan weet niemand

Verkley BV

eigen producten).’

staan. We denken na over

kracht heb-

meer waar precies de buizen,

De Giek 21, Drachten

slimme nieuwe toepassingen

ben onze richting en visie ver-

kabels en leidingen liggen. Wij

(0512) 582 900

Verbindende visie

en ontwikkelen oplossingen

anderd.

documenteren vooraf alles heel

www.verkley.nl

Op het hoofdkantoor van MPC

Ondanks de sterke terugloop

op maat.’ Anderzijds zit de

telt 3 vaste leden en steeds 4

industries in Gorredijk werken

van het aantal Europese klem-

kracht van ons bedrijf in ver-

willekeurige

35 medewerkers aan klemmen.

menfabrikanten,

binding: van onze klemmen

Alle 7 hebben we een even gro-

Voor de agro- en foodsector,

tot onze multiculturele sa-

te stem. Samen de richting be-

industrie, automotive branche

menstelling en multinationa-

palen werkt, we genereren veel

en huishoudelijke apparaten.

le aanwezigheid. Toen we in

nieuwe klanten en begeven

Tirry vertelt: ‘Intern is onze

2008 net verhuisd waren naar

ons ook buiten Europa. Onze

voertaal Engels maar we spre-

dit grotere pand, moesten we

grootste groeimarkt?

ken 17 talen. Dit maakt ons

door de crisis mensen ontslaan

uitermate

matisering en klantspecifieke

inzetten van hele specifieke Visi-

beeldherkenningssystemen.

onsystemen. In de afgelopen tijd

Voor NOVOCHEM vervult hij

zijn diverse projecten met inno-

een agentschap watermanage-

vatieve zuivelbedrijven succesvol

mentsystemen. Hij positioneert

afgerond.’

Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

MPC Industries in Gorredijk behoort tot de top 6 van grootste klemmen producenten in Europa, zoals slangklemmen, accuklemmen en leidingklemmen. Managing Director Kris Tirry zette enkele opvallende stappen toen de crisis intrede deed. Anno 2013 is het bedrijf daardoor nog altijd groeiende.

toegankelijk

medewerkers en kwaliteitsbe-

Industries

waking worden aangestuurd

wist

MPC

in

door

2012

6,3%

Onze

boardmeeting

voor

en was er geen budget meer

De agro- en foodsector, daar

voor de verbouwing. De zit-

spelen enorm veel technische

ductie wordt uitbesteed naar

tende medewerkers boden aan

ontwikkelingen waarbij onze

outsource partners in verschil-

in hun avonduren het pand ge-

kwaliteitsklemmen

lende landen, waar de circa 150

reed te maken. Die warmte en

gebruikt.’

Verbindende kracht in de foodindustrie

Opgegroeid in een ondernemers-

infrastructuur

niet

worden

Jongsma Engineering Solutions

Jongsma Engineering Solutions B.V. in Oosterwolde vindt voor bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie innovatieve engineeringoplossingen. Jongsma werkt internationaal, combineert technische en commerciële kennis en verbindt door zijn enorme netwerk bedrijven in de foodindustrie.

iets

medewerkers.

de klant.’ Een deel van de pro-

Tekst: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

voorbereiding,

in Bolsward. Daarna bekleedde

Engineering Solutions zijn tech-

CLAFIS Ingenieus bij de beslis-

hij diverse technische en com-

nische bedrijven met een direc-

sers in de voedingsmiddelenin-

Van 2008 tot de Olympische Spe-

merciële

managementfuncties

teur/eigenaar en sterk innova-

dustrie en EKWADRAAT op het

len in Vancouver 2010 was Jongs-

voor bedrijven in de vrije zui-

tief karakter. Jongsma spreekt

terrein van duurzame energie

ma manager van topschaatser

velcoöperatie ZOH, bij Unilever,

de klanttaal en begeleidt projec-

en energiemonitoring. Jongsma

Shani Davis. Sinds 2010 is hij als

Friesland Campina en Norsk Hy-

ten. Hij is vaste agent/adviseur

is agent voor POLEM (glasve-

co-sponsor actief in de schaats-

dro. Zijn inslag is ‘Frysk en Frij’.

voor een toenemend aantal be-

zelversterkte kunststofsilo’s en

sport, momenteel voor het Se-

In 2004 richtte hij Jongsma Engi-

drijven die hij vanuit zijn grote

tanks) en voor VERKLEY inzake

lecTEQ

neering Solutions B.V. op. Hier-

netwerk verbindt met de food-

de engineering en realisatie van

schaatsteam.

mee is Jongsma bruggenbouwer/

industrie.

ondergrondse infra.

als sportief verbind ik mensen.

intermediair tussen opdrachtge-

marathon-

‘Zowel

zakelijk

Sportief voor sponsoring, zake-

Kostenbesparing

lijk voor slimme innovaties die

Jongsma agent voor innova-

‘Door mijn bedrijf geïnitieerde

kostenbesparing, productiever-

tieve kaasproductie- en mem-

projecten variëren van automati-

betering en een hoger rende-

vers en internationale klanten in

Voor

de voedingsmiddelenindustrie.

gezin -vleesgrossier D. Feenstra

topdivisie

het

Duitse

ALPMA

is

Bedrijven en oplossingen bij el- braansystemen. Voor JB BE- seringsprocessen en membraan- ment mogelijk maken.’ in de praktijk. Wietze Jongsma kaar brengen STURINGSTECHNIEK is hij toepassingen binnen de zuivelen Zonen- leerde hij ondernemen studeerde aan “de Suvelskoalle”

Opdrachtgevers

van

Jongsma

agent inzake industriële auto-

industrie tot het ontwikkelen en

www.jongsmasolutions.com

Agri & Food Special Van Tytsjerksteradiel tot het Midden-Oosten…

Farm Service levert melksystemen van absolute topkwaliteit Farm Service speelt al jaren een vooraanstaande rol in de moderne melkveehouderij. Het bedrijf dat in 1981 is opgericht, verzorgt complete melkinrichtingen voor melkveebedrijven.

steradiel tot het Midden-Oos-

,,Je staat er misschien niet snel

ten. Maar het uitgangspunt is

bij stil, maar vooral in de zomer

altijd hetzelfde. We willen maar

kan de temperatuur in de stal-

één ding: Een optimale melk-

len behoorlijk oplopen’’, weet

productie en melkkwaliteit. Een

Bakker uit ervaring. ,,Soms meer

prima melksysteem waar je als

dan 25°C. Dat is een probleem

bedrijf jaren mee vooruit kunt.

want als een koe de temperatuur

,,Niets is standaard’’, zo laat ei-

Daar draait het om. En natuurlijk

zelf mocht regelen, dan zou het

genaar/directeur Tjepko Bakker

speelt een goede service ook een

in de stal niet warmer zijn dan

naast heeft het bedrijf nog een

dit moment lopen er contacten

Installeren

weten die samen met zijn vrouw

belangrijke rol. Dat woord is niet

4°C. Bij deze temperatuur voelt

filiaal in Ziewent (Farm Service

met bedrijven in Kenia. Het is

Alle melksystemen worden door

de onderneming runt. ,,Elk be-

voor niets in de naam van onze

een koe zich het lekkerst. Boven

Oost), een buurtschap bij Lich-

afwachten hoe zich dat verder

de eigen mensen van Farm Ser-

drijf is anders, elk systeem is an-

onderneming

Zo

de 22°C verminderen de koei-

tenvoorde, en een dochteron-

ontwikkelt.’’

vice verkocht en geïnstalleerd.

ders. Er is niets gelijk, maar Farm

verzorgen wij ook trainingen in

en hun voedselinname en heb-

derneming in de Verenigde Ara-

Service zorgt voor maatwerk,

het gebruik en onderhoud van de

ben ze extra energie nodig om

bische Emiraten. ,,We zijn niet

BouMatic

voor een totaaloplossing. Van

door ons geleverde apparatuur.’’

deze overmatige hitte kwijt te

alleen in Nederland, maar ook in

Farm Service is dealer van het

Golfregio niet aanwezig. Daarom

raken. Het gevolg? Hittestress,

het buitenland actief. In Neder-

gerenommeerde

Amerikaanse

klopt de opdrachtgever bij ons aan

opgenomen.

het ontwerp en de bouwvoorbe-

,,We beschikken over een enorme expertise. Die is bijvoorbeeld in de

reiding tot aan de installatie van

Ventilatoren

waardoor de gebruikelijke, hoge

land concentreert de handel zich

BouMatic, de absolute top onder

de deur. Het is dus niet alleen het

het melksysteem.’’

Elke veehouder weet dat een

melkproductie vermindert. Dat

voornamelijk op Noord-Neder-

de

,,BouMatic

Friese stamboekvee dat je overal

Zowel grote als kleine bedrij-

goede stalventilatie van groot

probleem kan opgelost worden

land, de kop van Noord-Holland

heeft wereldwijd een uitsteken-

tegenkomt, maar ook de mensen

ven behoren tot de klantenkring

belang is. De ventilatoren van

door het installeren van speciaal

en de polders. Ongeveer 60 pro-

de reputatie en staat bekend om

van Farm Service”, lacht Bakker.

van Farm service. ,,We werken

Farm Service zijn de sleutel tot

hiervoor ontwikkelde ventilato-

cent van de werkzaamheden vin-

haar innovatieve kwaliteitspro-

,,Overigens werken we sinds kort

voor

familieboerderijen

een gezond stalmilieu. Het be-

ren. Die zorgen voor frisse lucht

den in Nederland plaats. Daar-

ducten’’, zegt Bakker. ,,Natuur-

ook met lokale monteurs. Die zijn

met 50 koeien als voor indus-

drijf levert ze niet alleen in het

rondom de dieren en voor een

naast is Farm Service ook in de

lijk hangt er aan topkwaliteit

werkzaam bij ons dochterbedrijf

triële boerderijen met een paar

warme

maar

gelijkmatige luchtverdeling in de

Golfregio, in het Midden-Oos-

een prijskaartje, maar op ter-

in het Midden-Oosten. Die doen

duizend koeien. Van Tytsjerk-

ook in ons koude kikkerlandje.

stal. Een extra voordeel is dat de

ten, een begrip. Daar leveren we

mijn betaalt de investering zich

de installatiewerkzaamheden en

koeien minder last hebben van

niet alleen melksystemen, maar

zeker terug. Alle verschillende

de serviceopdrachten, in nauwe

vliegen.’’

hebben we ook veel stallen inge-

systemen van BouMatic zijn op

samenwerking met ons bedrijf uit

richt. Denk aan landen als Iran,

duurzaamheid, efficiency, vei-

Leeuwarden.”

Binnen en buitenland

Saoedi-Arabië, Oman, de Ver-

ligheid en comfort ontwikkeld en

Farm Service telt 21 man perso-

enigde Arabische Emiraten, Irak,

beproefd. Bovendien is de after

Farm Service

neel en is goed voor een miljoe-

en Dubaï.’’ Een nieuwe markt is

sales service van Farm Service/

Voltastraat 4, Leeuwarden

nenomzet. Het hoofdkantoor is

Afrika. ,,We zijn voorzichtig aan

BouMatic gefocust op de klantte-

Telefoon: 058-2134300

gevestigd in Leeuwarden, daar-

het pionieren in Oost-Afrika. Op

vredenheid.”

www.farmservice.nl

zowel

Midden-Oosten,

melksystemen.

Noord-Nederlandse Landbouwbeurs krijgt internationaal tintje De Noord-Nederlandse Landbouwbeurs vindt pas volgend jaar december plaats. Toch is het aan te raden om 10 tot en met 13 december nu al vrij te houden. De organisatie is namelijk al volop bezig om een uiterst veelzijdig evenement neer te zetten in WTC Expo.

manager Tjettje Miedema: "Om

zien wat de nieuwste machines

te laten zien met wat voor be-

zijn en informatie inwinnen

drijven er wordt samengewerkt

bij de dealers. We hebben een

en hoe, willen we een aantal

demonstratiering waar dealers

landenpleinen inrichten."

tonen wat hun werktuigen precies kunnen. Ook kunnen agra-

Nieuw is het thema Agri Food.

riërs tijdens hun bezoek aan de

Hiermee wil de organisatie van

beurs hun spuitlicentie verlen-

de Noord-Nederlandse Land-

gen."

bouwbeurs het landleven dichDe voornaamste uitdaging voor

ter bij de consument brengen.

Verder is tijdens de beurs een

de organisatie van een beurs, is

Bezoekers kunnen zien hoe de

heel scala aan agrarische be-

om telkens weer iets mooiers

producten van het land uitein-

drijven aanwezig, variërend van

neer te zetten. De Noord-Ne-

delijk in de supermarkt belan-

stalinrichters tot veevoerders.

derlandse Landbouwbeurs 2014

den. Ze krijgen dus een educa-

Maar ook accountants, banken

gaat dan ook nog meer bieden

tief kijkje in de keuken van de

en makelaars die zich richten

dan de vorige editie. Meer dan

agrariërs.

op de agrarische markt zijn present. Om maar wat te noe-

vant zijn. En dan is er uiteraard

nen op ongeveer 200 exposan-

10 en donderdag 11 december

aspect aandacht op de beurs.

Miedema legt uit dat land-

men. In feite kan een agrarisch

voldoende ruimte om te net-

ten en ruim 22.000 bezoekers.

van 10.00 tot 22.00 uur en vrij-

Nederlandse agrariërs drijven

bouwwerktuigen het grootste

ondernemers (in spé) op beurs

werken met andere agrariërs.

Voor de deelnemers heeft de

dag 12 en zaterdag 13 december

steeds meer handel met China,

onderdeel zullen vormen van

allerlei informatie inwinnen die

De Noord-Nederlandse Land-

beurs onder andere als voor-

van 10.00 tot 18.00 uur. Bedrij-

Turkije en Oost-Europa. Beurs-

de beurs. "Bezoekers kunnen

voor zijn bedrijfsvoering rele-

bouwbeurs van 2011 kon reke-

deel dat hun naamsbekendheid

ven die zich ook willen laten

toeneemt. De dagen bieden ook

zien op de beurs, kunnen zich

ruimte om handel te drijven.

inschrijven op www.wtcland-

Bezoekers kunnen op hun ge-

bouw.nl. Het is de moeite waard

mak rondneuzen en informa-

om deze site in de gaten te hou-

tie inwinnen. Miedema: ‘De

den; in aanloop naar de beurs

beurs richt zich met name op

zullen er regelmatig updates

Noord-Nederland. Het gros van

worden geplaatst.

ooit krijgt het internationale

de bezoekers vindt het telkens weer de moeite waard om terug

Meer

te komen.’

Noord-Nederlandse

informatie

over Beurs

de is

te verkrijgen bij Tjettje Mietjettje Miedema

De Noord-Nederlandse Beurs

dema,

2014 vindt plaats op woensdag

[email protected].

tel.:

058-2941500,

Agri & Food Special

Onze mensen maken het verschil Voor de koe, door de koe Mechanisatiebedrijven De Blaauw houdt zich bezig met de service en verkoop van tractoren, landbouwwerktuigen en grondverzetmachines. De klantenkring van dit Friese familiebedrijf bestaat grotendeels uit veehouders en loonwerkers, maar daarnaast ook waterschappen, gemeentes en campings. 

De concurrentie binnen deze

naast spelen de jarenlange er-

branche is groot en de strijd om

varing en de vertrouwensband

klanten is af en toe hard. Toch

met de klant ook een grote rol.

heeft Tjerk de Blaauw duidelijk

“Net zoals ons bedrijf van ge-

voor ogen waarmee hun be-

neratie op generatie overgaat,

drijf zich kan onderscheiden.

zien we dat bij onze klanten. En

“In principe doen alle mecha-

als iets goed is, is het goed.”

nisatiebedrijven hetzelfde. Is je trekker stuk en bel je onze

Om het bedrijf wat extra onder

concurrent dan zal hij zo snel

de aandacht te brengen, orga-

mogelijk komen om hem te re-

niseert Mechanisatiebedrijven

pareren. Dat doen wij ook. Daar

De Blaauw sinds enkele jaren

Tjerk de Blaauw is de vierde ge-

zit het verschil niet meer. Wij

een Landbouw3Daagse bij hun

neratie binnen het bedrijf en de

onderscheiden ons puur en al-

grootste vestiging in Sneek.

beoogd opvolger van zijn vader

leen door onze mensen.”

Deze vond plaats van 12 t/m 14

Johannes, die momenteel de

december. “Dit jaar hadden we

directie voert. Het familiebe-

Mechanisatiebedrijven

De

ook een aantal andere bedrij-

drijf is inmiddels bijna hon-

Blaauw is met drie vestigin-

ven die binnen de agrarische

derd jaar geleden begonnen als

gen (Sneek, Hemelum en Hee-

sector actief zijn uitgenodigd.

smederij. Door de veranderin-

renveen) een groot bedrijf en

Vanwege het feit dat wij veel

gen binnen de landbouw, waar

ook dat maakt verschil. “Onze

dezelfde klanten hebben, zorg-

paarden werden ingeruild voor

klanten hebben drie steunpun-

de deze nieuwe opzet voor een

tractoren, ontstond een geheel

ten waar zij terecht kunnen en

grotere

nieuwe branche. De mechani-

door onze spreiding kunnen

Relatiebeheer en verkoop ston-

satiebranche.

wij snel ter plaatse zijn.” Daar-

den centraal tijdens deze drie-

aantrekkingskracht.”

daagse. “Daar hebben we goed aan kunnen werken, dus we zijn

Het door Mastivix ontwikkelde MF/UF apparaat.

Medisch biotechnoloog prof. Herman de Boer is oprichter/directeur van Mastivax. Mastivax ontwikkelt producten uit biest die een stevig alternatief moeten gaan bieden voor antibioticagebruik in de veehouderij. Tot op de dag van vandaag worden antibiotica nog steeds volop gebruikt in deze sector, niet alleen voor behandeling van ziekte, maar ook preventief.

tenpost in de melkveehouderij.

een recent ontwikkeld groot-

Ook boeren willen daarom graag

schalig high-tech filtratieappa-

alternatieve producten die liefst

raat dat door ons is gebouwd. In

nog beter werken dan antibioti-

de loop van 2014 denken we met

ca. Mastivax wil een alternatief

het eerste prototype product te

bieden voor koeien door het

komen, dat we willen testen op

maken van een antibioticum

Dairy Campus koeien.

Het product dat bij Mastivax in

Het zuiveren van biest-anti-

verwachten effectief. En tegen

ontwikkeling is bevat natuurlij-

stoffen is een high-tech proces

dit product kan per definitie

ke en specifieke antistoffen die

dat door Mastivax is ontwikkeld.

geen resistentie ontstaan”.

gezuiverd worden uit biest van

Ze doet dit in samenwerking

dat koe-eigen is: voor de koe, door de koe. Een puur natuurlijk

De koe krijgt via het tepelkanaal

product, waarmee wij de melk-

een zuiver product toegediend

veehouderij op termijn een per-

dat van koeien afkomstig is. Er

spectief willen bieden.”

is niets koe-vreemd aan, puur natuur, duurzaam en naar we

heel tevreden,” besluit Tjerk de Blaauw.

melkkoeien. “Vandaag de dag

met diverse bedrijven en on-

Mastivax werkt samen met Van

Mechanisatiebedrijven

wordt ongeveer 80% van alle

derwijsinstituten in Noord-Ne-

Hall Larenstein en Dairy Cam-

De Blaauw

koeien bij het droogzetten pre-

derland. “Op dit moment werkt

pus Leeuwarden, Proxcys Nieuw

Kamerlingh Onnesstraat 6

ventief ingespoten met antibio-

het

op

Amsterdam, Westra RVS/Wa-

Sneek

tica in de tepels, ter voorkoming

kleinschalige wijze aan de ver-

filin Elahuizen/Leeuwarden en

Telefoon 0515 - 415235

van mastitis, ofwel uierontste-

schillende stappen in het zui-

Mucosis Groningen.

www.deblaauw.nl

king. Ondanks dat echter is

veringsproces. Binnenkort gaan

mastitis de grootste ziektekos-

we het proces opschalen met

Mastivax-team

nog

www.mastivax.nl

GroenLeven uniek met haar opbrengstgarantie bij zonnepanelen Dat een zonnepaneel energie oplevert, is een vast gegeven. Hoeveel energie precies is vaak onduidelijk. Bij GroenLeven echter niet. Zij leveren jaarlijks een opbrengstrapport met daarin een glashelder overzicht van de opbrengsten.

het segment waar de zwakke schakel zit. Op deze manier is het bovendien makkelijk om het paneel te traceren die niet goed functioneert en geen probleem om deze te vervangen. Ook haalt deze manier van werken in Nederland een veel beter rendement. Verder start

GroenLeven geeft altijd een

het systeem bij straling snel-

opbrengstgarantie.

ga-

ler op door de kortere kabels

rantie is gekoppeld aan het

(in Nederland heel belangrijk

aantal uren zon gemeten in de

met de vele bewolking, gemid-

klant haar regio, de zogehe-

deld meer dan twintig keer per

ten stralingsuren. Siderea, een

dag) en ook de schaduwwerking

onafhankelijk

wordt zo tot het minimum be-

Deze

energieadvies-

bureau, bepaalt het aantal te

perkt.

verwachten zonuren op basis van gegevens van het KNMI van

Een bijzonder zonnepanelen-

de afgelopen twintig jaar in de

project die GroenLeven heeft

bepaalde regio. Aan de hand

gerealiseerd, is de geluidswal

hiervan stelt het bureau een

langs de A7 bij Tolbert. De ge-

opbrengstrapport op.

luidswal is aangelegd in opdracht van een agrariër die een

Zo is het kristalhelder wat de

energieneutraal bedrijf voert.

opbrengsten van de zonnepa-

De solardijk levert besparingen

nelen zullen zijn. GroenLeven

op en een deel van die bespa-

is met zijn opbrengstgarantie

ringen wordt gedoneerd aan

uniek in Nederland. GroenLe-

lijkheden als de opbrengst te-

Daarnaast heeft GroenLeven één

dat het bedrijf bij grote zonnepa-

ven: ,,Spreek je niet met je le-

gen valt”.

werknemer in China die constan-

neelsystemen kleine omvormers

Als een paneel minder goed

Over dit project staat van alles

te kwaliteitscontroles uitvoert

gebruikt in plaats van één grote.

werkt, dan haalt deze direct

te lezen op www.projecttanzania.nl.

verancier af, met X aantal uren

een scholenproject in Tanzania.

zon krijg ik Y opbrengst, dan

De zonnepanelen koopt Groen-

bij de fabrikant. Op de panelen

Hierdoor wordt het systeem in

het niveau van alle andere pa-

kun je de werkelijke opbrengst

Leven rechtstreeks bij de fabri-

zit 25 jaar vermogensgarantie,

meerdere segmenten verdeeld.

nelen omlaag. Door het sys-

nooit staven aan feiten, en heb

kant in China. Dit scheelt tussen-

maar de verwachte levensduur

Dit heeft verschillende voorde-

teem in segmenten te verdelen,

je dus ook geen verhaal moge-

handel dus een lagere kostprijs.

is minimaal 35 jaar. Opvallend is

len.

blijft dit probleem beperkt tot

www.groenleven.nl

Agri & Food Special

Slim licht voor slimme boeren Citaat van een veehouder die recent 15 VetSite High Bay armaturen van AniLEDLight in zijn stal liet aanbrengen: ‘Iedere vertegenwoordiger heeft wel een mooi verhaal. Maar het verhaal van AniLEDLight klopt van begin tot eind.’ En dat verhaal is het verhaal van energiezuinige en betrouwbare LED-verlichting voor agrarische toepassing.

bare investering. Nu heb je in de wereld van de LED lampen twee partijen: de bonafide die uitstekende kwaliteit leveren en de -wat ik noem- containerhandel. Lampen die een stuk minder kosten, maar waar de gegarandeerde levensduur van 50.000 uur bij lange na niet wordt gehaald. De VetSite High Bay armatuur

Het verhaal van Jacob Hoekstra,

die wij leveren is goed voor

eigenaar van AniLEDLight, be-

van bestaande stallen. In die

is om die lampen te vervangen

60.000 branduren. Dat wil zeg-

gint bij de teleurstellende er-

stallen hangen veelal conven-

door LED-lampen. Maar voor

gen dat als je hem vandaag aan-

varingen die hij moest en moet

tionele lichtbronnen, zoals me-

veel boeren begint dan pas echt

doet en continu laat branden,

horen van zijn klanten over de

taalhalide lampen of hogedruk

de ellende”.

dat je hem pas na bijna zeven

kijken naar, geen dure vervan-

6 tot 15% meer melkopbrengst

verlichting in hun stallen. On-

natriumlampen. “Op zich pri-

jaar hoeft te vervangen. De lam-

gingskosten en bovendien het

mogelijk is.

der de naam JHG Agri Totaal

ma lampen omdat ze het ver-

Dimbaar

pen zijn bovendien dimbaar, wat

perfecte witte licht dat een ho-

realiseert Hoekstra al decen-

langde witte licht geven, maar

Een ellende die ze zich, aldus

nóg minder energiegebruik en

gere melkopbrengst genereert.”

nialang

maatwerkoplossingen

het nadeel is dat ze relatief kort

Hoekstra, vaak zelf aandoen.

dus nóg lagere kosten betekent.

voor nieuwbouw en verbouw

mee gaan. De beste oplossing

“Een LED-lamp is een kost-

Tussendoor heb je er geen om-

Tijdklok De aansturing van de LED-ver-

Meer melkopbrengst

lichting gebeurt door middel

Uit het onderzoek ‘Het effect

van

van lichtkleur en lichtduur op

astronomische tijdklok en dim-

melkproductie en gedrag van

schakeling met daarin de mo-

melkvee’ van de Universiteit

gelijkheid voor geïntegreerde

Wageningen bleek al in 2010 dat

nachtverlichting. Ook is de kast

het spectrum en de kleurtem-

uit te breiden met modules om

peratuur van licht van invloed

meerdere groepen te schake-

zijn op het gedrag en de melk-

len, bijvoorbeeld voor droge

productie van koeien. Een ander

koeien of jongvee.

een

geprogrammeerde,

onderzoek, ‘Het effect van licht op dierprestaties en gedrag van

ALFA ACCOUNTANTS & ADVISEURS

melkvee’ door Animal Sciences

Ani LED Light

Group van diezelfde universi-

De Finnen 14, Grou

teit van Wageningen, toonde

(0566) 600 333

aan dat met meer en beter licht

www.aniledlight.nl

Vraagbaak voor agrariërs niet kan en wat mag en niet

te te houden. Echt maatwerk

voering te halen is recent

mag, wordt steeds gecompli-

dus.”

–ook door Alfa- een conve-

ceerder en voor de gemiddel-

Maandrapportage

de agrariër onoverzichtelijk.

Maatwerk

onder

veehouders op een betere,

Rick Hoksbergen, directeur

andere ook vertaalt in een

efficiëntere manier met hun

Agro van Alfa Fryslân: “De

maandelijkse

bedrijfsrap-

mineralenhuishouding om te

tijd dat een boer zijn adminis-

portage. “Als Alfa bieden we

laten gaan. “Een belangrijke

tratie helemaal in zijn eentje

deze unieke service, zodat de

pijler van het convenant is

kon doen, is allang voorbij.

ondernemer per maand pre-

de KringloopWijzer. Deze tool

Voor de financiële adminis-

cies weet hoe hij er financi-

toont de melkveehouder hoe

tratie,

eel voor staat. Op basis van

hij zijn mineralen binnen zijn

de

kun-

bedrijf zo optimaal mogelijk

on-

nen wij samen met de klant

kan benutten. Door efficiën-

dernemers een beroep op de

het resultaat optimaliseren.

ter om te gaan met mineralen,

deskundigheid

specia-

Daarnaast is het een goede

creëert hij wellicht ruimte

listen. Als Alfa volgen wij de

basis voor investeringsplan-

voor ontwikkeling en/of uit-

relevante ontwikkelingen op

ning en het in beeld brengen

breiding, daar waar de wet-

de voet en kunnen we onze

van het verwachte rendement

en regelgeving het nu niet

klanten

van

en de toekomstige liquiditeit-

toe staat. Als Alfa vinden wij

De agrarische wereld is vol-

de meest actuele informatie

sontwikkeling. Informatie die

het én in het belang van onze

op in beweging en continue

voorzien.”

essentieel is voor een goede

klanten én uit een oogpunt

onderbouwing van een finan-

van maatschappelijke verant-

cieringsaanvraag.”

woordelijkheid dan ook be-

Tekst: Fred Ootjers

Alfa Accountants en Adviseurs heeft voor een belangrijk deel hun roots in de agrarische wereld, en staan alleen daarom al dicht bij de agrarisch ondernemer. Vanuit twee kantoren in Friesland –in Leeuwarden en Kollum- biedt Alfa voor agrariërs én MKB een breed pallet aan diensten, zoals strategische advisering, samenstellen van de jaarrekening, de financiële administratie, fiscaal-juridische advisering, subsidies en adviezen over salaris en personeel.

fiscale

optimalisatie

en

bedrijfsadvisering

de

meeste

agrarische van

ontzorgen

en

doen

onderhevig aan verandering.

dat

nant ondertekend om melkzich

maandrapportages

Waar de een denkt over be-

Fiscale advisering

drijfsopvolging of bedrijfs-

De fiscale regelgeving rond

beëindiging, denkt de ander

bedrijven is een terrein dat de

KringloopWijzer

ders met de KringloopWijzer

hardop na over uitbreiding.

komende tijd in snel tempo

Naast financiële dienstverle-

aan de slag gaan. Iets waarin

De materie van wet- en re-

wordt aangepast. Gekoppeld

ning is bedrijfsadvisering een

wij hen natuurlijk graag van

gelgeving over wat kan en

aan het gegeven dat grote be-

andere discipline waarin Alfa

advies zijn!”

drijven steeds vaker in een sa-

in de zeventig jaar van haar

menwerkingsverband werken

bestaan een grote expertise

en het feit van sterk fluctue-

heeft gebouwd. Maatschap-

rende resultaten, maakt dat

pelijk een hot item is al jaren

fiscale planning enorm be-

de bemesting van de land-

langrijk is. “Onze fiscaal-ju-

bouwgronden, in combinatie

risten

met

met een strenger wordende

onze klanten aan tafel om ze

regelgeving. Om toch een ho-

fiscaal

ger rendement uit de bedrijfs-

zitten

geregeld

helemaal

up-to-da-

langrijk dat alle melkveehou-

www.alfa.nl

Agri & Food Special Gezocht

Magazijnmedewerker (M/V) Landbouwmechanisatiebedrijf D. Kuipers is gestart in 1979 en bestaat op dit moment uit twee moderne bedrijven in Greonterp en Witmarsum. Onze dagelijkse activiteiten bestaan uit de verkoop, reparatie en service aan tractoren en landbouwmachines gericht op de veeteelt, akkerbouw en tuin & park.

Joskin, Strautmann, Grimme en

van onze activiteiten zijn wij

Husqvarna. Met een gedreven

voor onze vestiging in Witmar-

verkoopteam en solide werk-

sum op zoek naar een:

plaats kenmerkt het bedrijf zich als uiterst gedreven en staat

Magazijnmedewerker (M/V)

klanttevredenheid hoog in het

• De magazijnmedewerker fun-

vaandel. Door te innoveren en

De werkzaamheden bestaan uit:

mee te werken aan nieuwe pro-

• Het inrichten en verzorgen van

ducten zijn de afgelopen jaren meerdere prijzen gewonnen. Op het gebied van constructie zijn

De voornaamste merken die

vele machines naar klantwens

hierbij worden vertegenwoor-

aangepast of volledig nieuw ge-

digd zijn Massey Ferguson, Fella,

bouwd. Wegens de uitbreiding

het magazijn

geert als aanspreekpunt.

voor monteurs en klanten • Het verwerken van ontvangen goederen

T.a.v. K. van der Zee

• Technische

Arumerweg 95

• Marktconform salaris achtergrond,

bij

voorkeur landbouw gericht • Bekend met moderne computersystemen en apparatuur

• Het verwerken van retourgoederen

LMB D. Kuipers B.V.

• Prettige werksfeer binnen een enthousiast team

Functie-eisen:

• Het verrichten van bestellingen

Wij bieden:

• Praktisch ingesteld en klantgericht

8748 AC Witmarsum

Voor meer informatie kun je contact opnemen met K. van der

Of per e-mail naar:

Zee op 06 – 51 84 43 97 of stuur

[email protected]

je collicitatie met CV binnen 14 dagen naar:

De Poel Koel-& Vrieshuis B.V.

Wij houden het droog en koel Voor alle soorten opslag kunnen transporteurs en levensmiddelenproducenten terecht bij de Poel Koel- en Vrieshuis B.V. uit Surhuisterveen.

Vrieshuis B.V. is een bijzon-

koelen of andersom. De capa-

Wij zijn een van de weinige be-

dere samenwerking tussen 2

citeit bedraagt 15000 pallets en

drijven in het noorden die deze

bedrijven: we staan los van el-

daarnaast beschikt het bedrijf

service bied. Goederen die het

kaar. Maar intussen werken we

over 16000 vierkante meter

meest opgeslagen worden zijn

onder 1 naam nauw samen. Via

droogopslag.

met name vlees, vis, zuivel en

het Koel- en Vrieshuis wordt dit

ijs.

Het was 2011 toen Auke Wee-

aangestuurd om aan alle vraag

Een zeer belangrijke service

ning het bedrijf overnam van

te voldoen. Wij verkopen geen

vormt

doua-

Het bedrijf is aangesloten bij

grondlegger Pieter de Poel. Zijn

nee.

ne-entrepot. Bedrijven die im-

Nekovri: de belangrijkste orga-

is onontbeerlijk voor goed on-

www.koelenvrieshuis.nl

porteren of exporteren kunnen

nisatie in Nederland op het ge-

dernemerschap, en dat doen wij

Auke Weening Klaas de Poel

zoon , Klaas de Poel, is eigenaar

daarnaast

het

van opslagbedrijf Klaas de Poel

We verzorgen opslag in ver-

hier hun goederen onderbren-

bied van logistiek van tempera-

dan ook. Handen uit de mouwen

in Surhuisterveen en is gespe-

schillende gecontroleerde tem-

gen. Wanneer je goederen van

tuurgevoelige producten.

dus, dat is onze stijl. Er mag ook

cialiseerd in droge opslag van

peraturen, deze temperaturen

bijvoorbeeld Amerika ( via Ne-

goederen.

worden hier automatisch con-

derland ) naar China exporteert

Sinds de overname heeft het

als je in problemen of moeilijk-

tinu bewaakt. Wij kunnen zo

hoef je de papierwinkel van in-

bedrijf een enorme boost ge-

heden blijft denken dan kom je

van vriezen overstappen naar

voerrechten niet te doorlopen.

kregen. Weening: Hard werken

nergens als ondernemer.

Auke Weening: de Poel Koel- en

best eens iets mis gaan maar

AB Vakwerk toekomstbestendig door herpositionering

Werken aan groei

& Selectie van start gegaan.

van der Velde aan. 

Deze dienst richt zich op het vervullen

van

vacatures

op

Over AB Vakwerk

HBO- en WO-niveau. De pro-

AB Vakwerk is dé regiona-

fessionele, nuchtere en prakti-

le personeelsvoorziener in de

sche aanpak blijkt een succes.

agrarische sector en aanverwante sectoren zoals:

Regeren is vooruitzien en voor ondernemen is dat eigenlijk niet anders. Oog hebben voor ontwikkelingen en daar adequaat op inspelen. Bij AB Vakwerk hebben ze dat goed begrepen. De nieuwe driemandirectie die sinds 1 januari van dit jaar aan het roer staat is onder de noemer ‘Werken aan groei’ begonnen aan een herpositionering van het bedrijf met als doel de totale organisatie toekomstbestendig te maken.

tig zijn opgericht om bij het

dering. Niet alleen onze leden,

Werving & Selectie van AB Vak-

grond-

bouw,

weg- en waterbouw,

wegvallen van de boer door

Herpositionering

maar ook onze MKB klanten

werk gaat voor een optimale

groenvoorziening, industrie en

ziekte of andere ongemakken

Tijden veranderen en de herpo-

hebben behoefte aan diverse

bemiddeling

kwalitatief

logistiek. Met zo’n 1.100 vaste

de continuïteit van het bedrijf

sitionering van onze totale or-

dienstverleningsconcepten en

hoogwaardig personeel, voor-

medewerkers in dienst en ca.

te waarborgen. AB Vakwerk is

ganisatie is dan ook gebaseerd

die zijn we, uiteraard tegen fai-

namelijk in de Agri- en Foods-

4.000 Nederlandse en EU-me-

één van de grotere intermedi-

op de vraag vanuit de markt”,

re prijzen, nu aan het ontwik-

ector.  Het past uitstekend in

dewerkers op uitzendbasis is

airs in werk in de regio en is net

benadrukt algemeen directeur

kelen.”

het dienstverleningspakket. De

AB Vakwerk één van de grootste

even anders dan de anderen.

Hylke van der Veen. De ruim

behoefte aan een goed Werving

werkgevers van Noord-Neder-

De kracht van AB Vakwerk zit

4.000 leden zijn onze belang-

Prijsdifferentiatie

& Selectiebureau – met uitge-

land. Meer informatie over AB

in de mensen. Al meer dan 50

rijkste stakeholders. Specifiek

In het nieuwe concept gaan le-

breide kennis van deze sectoren

Vakwerk is te vinden op www.

jaar heeft AB Vakwerk ervaring

kijkend naar deze groep, is de

den minder betalen voor een-

en het regionale bedrijfsleven –

abvakwerk.nl.

met het invullen van tijdelijke

agrarische

bedrijfsverzorging

voudig boerenwerk en meer

is groot. Dat horen de AB-me-

arbeidsbehoefte voor uitvoe-

voor hen nog steeds de belang-

voor specialistische werkzaam-

dewerkers al langere tijd. “Dit

rend en vaktechnisch perso-

rijkste dienstverlenende taak

heden. Op die manier wordt

maakt ons in combinatie met

neel. Hoewel de wortels in de

van het bedrijf. Van der Veen:

de dienstverlening richting de

de sterke vertrouwensband die

AB Vakwerk, met vestigingen

agrarische sector liggen, is AB

“Het is voor de meeste leden

leden flink verbeterd en kan

we opbouwen met klanten en

in Friesland en Noord-Holland,

Vakwerk in vele branches ac-

nog steeds de reden om lid te

er sneller passend maatwerk

onze medewerkers tot een so-

is eigenlijk een heel bijzonder

tief, onder andere in de food,

zijn van onze organisatie. Het

worden geleverd. Van der Veen:

lide partner”, aldus consultant

bedrijf. Deze coöperatieve per-

groenvoorziening, de grond-,

geeft hen de zekerheid dat zij

“Het is een optimalisering van

Tineke Jorritsma. “We leveren

soneelsvoorziener is ontstaan

weg- en waterbouw, productie,

bij ziekte kunnen rekenen op

het systeem. We kunnen ge-

vak- en maatwerk op het ge-

uit de diverse verenigingen die

techniek, transport & logistiek

vervanging

bedrijf

richt inspelen op de vragen die

bied van personele diensten.”

in het begin van de jaren zes-

en de bouw.

door vakmensen en dat zij in

we krijgen en weten sneller

drukke tijden onze vakwerkers

waar de behoeften liggen. Dat

Werving & Selectie neemt op-

kunnen inzetten.

geeft ons de mogelijkheid om

drachtgevers het gehele traject

vlot op ontwikkelingen in te

uit handen: van het opstellen

Maar ook in de agrarische sec-

spelen en onze mensen op basis

van een profiel, de voorselec-

Middenmeer, Texel en Purmerend,

tor veranderen de tijden. “Be-

daarvan te scholen. Dat is goed

tie

Sneek, Drachten, Dokkum, Berltsum,

drijven in die sector hebben te

voor hun eigen ontwikkeling,

testen en assessments tot aan

Loopbaan:

Wolvega.

maken met schaalvergroting en

voor de leden en MKB klanten

het voorstellen van geschikte

werkte onder andere bij uit-

Diensten Uitzenden/detacheren, Payroll,

Omzet 2012

hun

€ 84 miljoen

Vestigingen Zwaagdijk, Beverwijk, Obdam,

inclusief

psychologische

Hylke van der Veen Leeftijd: 47 jaar Van

der

Veen

vergaande automatisering. Het

en uiteraard voor onze organi-

kandidaten. Dit gebeurt uiter-

zendorganisatie Randstad en

Agrarische bedrijfsverzorging, Werving

is een hele innovatieve sector

satie. Ten slotte werken we sa-

aard op basis van de wensen

was daar als regiodirecteur

& Selectie, Personeelsadvies

geworden met veel speciali-

men aan groei.”

van de opdrachtgever, waarbij

van Noord-Nederland onder

ook wordt gekeken naar de in-

meer verantwoordelijk voor

Werving & Selectie van HBO-ers pasbaarheid van kandidaten in dere vragen bij ons aan”, legt en WO-ers de bedrijfscultuur. “Wij zorgen

de sector Food en Logistiek.

van der Veen uit. “De veran-

AB Vakwerk heeft in 2011 een

voor twee tevreden partijen: de

jaar algemeen directeur van

derende markt vraagt om een

nieuwe dienst opgezet; in sep-

opdrachtgever en de kandida-

AB Vakwerk.

gedifferentieerde

tember van dat jaar is Werving

ten” vult haar collega Marjolein

Markten Agri & Food, GWW, Bouw, Groen, Industrie, Logistiek Vaste medewerkers

van

van

+/- 1.150 Nederlandse vakkrachten

Uitzendkrachten +/- 4.000 Nederlandse en EUmedewerkers

saties. Door die ontwikkeling kloppen leden nu met hele an-

marktbena-

Hij is sinds 1 januari van dit

Agri & Food Special FAMILIEBEDRIJF WEIDENAAR

Méér dan alleen de lekkerste Friese droge worst Wie Weidenaar zegt, zegt worst en in dezelfde adem Friesland. De worsten van Weidenaar -anno 1927- hebben in drie generaties familie Weidenaar dezelfde Fries-authentieke status verworven als beerenburg, het suikerbrood en de nagelkaas. Veel minder bekend -ook bij de Friezen zelf- is het feit dat Weidenaar naast worst ook andere vleesproducten maakt en vers vlees verkoopt aan supermarkten.

gehakt, biefstukken, rollades,

B2B

slavinken, rundersteaks, noem

Naast retailers heeft ook de

maar op. Vandaag de dag zijn

horeca de weg gevonden naar

onze producten in vrijwel alle

Dokkum, waar Weidenaar in

supermarkten in Noord-Ne-

2002 een nieuw onderkomen

derland verkrijgbaar, en ook in

bouwde voor de ambachte-

Noord-Holland en Overijssel.”

lijke productie van worst en verwerking van vers vlees.

Retail

“Vooral de gegaarde gehakt-

De rundproducten van Wei-

ballen zijn voor de horeca in

denaar worden gemaakt van

Noord-Nederland een echte

eerste

Nederlands

must have”, lacht Lieuwe. “En

vlees en kent een grote ver-

in business to business maken

scheidenheid

afnemers.

we verder nog gehaktballen

“Het Nederlandse rundvlees,

voor de broodjes van Borge-

De oorsprong van Weidenaar

van biefstuk tot en met su-

sius, relatiegeschenken in de

ligt in Niawier, een dorpje

kade, leveren we bijvoorbeeld

vorm van een droge worstpak-

gelegen tussen Dokkum en

aan de Spar-supermarkten. Als

ket in samenwerking met We-

de Lauwerszee. Ate Feenstra

smaakspecialist in het vervaar-

duwe Joustra in Sneek en leve-

opent daar in 1927 een slage-

digen van regionale produc-

ren we naast de supermarkten

rij die later door Pake Weide-

ten maken we onder de naam

ook aan diverse groothandels.

naar en zijn echtgenote Beppe

‘Slinger’ verse worsten voor

We zijn zo langzaam aan dus

de Achterhoek en ons beroem-

niet meer alleen ‘wereldbe-

de gekruide gehakt is te koop

roemd

wordt overgenomen. Ook de

Lieuwe Weidenaar: ‘We worden langzaam maar zeker ook ‘wereldberoemd’ buiten de provinciegrens van Friesland’

zonen van Pake en Beppe doen hun intrede in het bedrijf, dat

kwaliteit aan

in

Friesland’,

maar

worsten van Weidenaar -naar

na nog meerdere keren wordt

bleven”, vertelt Lieuwe Weide-

in de winkels van Spar, Albert

krijgen ook buiten de provincie

langzaam maar zeker een ge-

geheim recept van Pake- be-

geëvenaard.

naar, inmiddels de derde gene-

Heijn en verschillende buurt-

een zekere faam!”

leidelijke

doormaakt.

ginnen langzaam maar ze-

ratie Weidenaar die het bedrijf

winkels in de noordelijke pro-

Er wordt niet alleen vanuit de

ker aan een triomftocht door

Derde generatie

runt. “En dat we in 1984 voor

vincies. Voor de supermarken

slagerij verkocht, maar ook in

Friesland. In 1979 scoren de

“Wat in het succesverhaal van

het eerst ook vlees gingen leve-

van Poeisz maken we speciale

de regio gevent. Pas in 1975

worsten voor de eerste keer

Weidenaar worst vaak wordt

ren aan supermarkten. Niet al-

pompeblêd burgers en binnen-

wordt het eerste personeels-

een

een

vergeten is dat we altijd een

leen worst, maar ook alle soor-

kort gaan we ook vers vlees le-

lid aangenomen en vooral de

prestatie die in de jaren daar-

slagerij zijn geweest en ook ge-

ten vers vlees. Braadlappen,

veren aan de Hema.”

groei

gouden

medaille,

www.friesedrogeworst.nl

Opfokproducten van Sloten B.V. leidende positie wereldwijd Sloten B.V. te Deventer is gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en verkoop van kwaliteitsvoeders voor jonge dieren, bekend onder de merken Sprayfo, Spraymes en Nuklospray. Het bedrijf opereert vanuit de visie ‘Life Start sets Life Performance’. In meer dan 55 landen is Sloten B.V. actief. Het heeft zelfs een leidende positie in de wereldmarkt. Kwaliteit, gekoppeld aan intensieve samenwerking met distributeurs en een effectieve marktbewerking, maakt dat Sloten B.V. gestaag groeit. Technisch

directeur

finish neerzetten wanneer z’n

in dat jonge dier schuilt. Een

kalf. Blijft de groei in de eerste

start goed is geweest. Een ae-

maximale en ongestoorde groei

2 maanden achter, dan kan dat

rodynamisch pak, klapschaat-

in de eerste 2 levensmaanden

vanaf de derde maand niet meer

sen… Dat is allemaal mooi,

geeft de meest duurzame koei-

met extra krachtvoer gecom-

maar de kracht schuilt in het

en. Met hogere (levens)produc-

penseerd worden.”

trainingsschema,

gekoppeld

ties.’’ Goed en gericht voeren

aan de juiste voeding. Vooral dat

van kalveren kan gedurende de

Yoghurt voor biggen

laatste is enorm belangrijk. Dat

eerste lactatie maar liefst 1000

Sprayfo is het bekendste pro-

geldt ook voor de opfok van jon-

liter melk extra opleveren, aldus

duct van Sloten B.V., op de

ge dieren. Een juist voersche-

Rouwers. “In Nederland ligt de

tweede plaats komt Nuklospray.

ma, goede ondersteuning van

groei per dag, voor spenen on-

Nuklopspray staat voor biggen-

de veehouder en hoogwaardige

der normale omstandigheden,

melk als bijvoeding tot aan het

voeding in de juiste hoeveelhe-

op 600 gram per dag. Door het

spenen en voor hoogwaardige

den zorgen voor een optimale

gebruik van Sprayfo kalvermelk,

ingrediënten voor biggenvoe-

groei. Voor een perfecte basis

ons bekendste product, is 800

die het leveren van een toppres-

gram groei per dag mogelijk.

ductieproces dat wordt toepast

zakken. De productie vindt dus

biggen tekort”, weet Rouwers

tatie mogelijk maakt.”

Ga je dus uit van 200 gram ex-

is uniek en begint in de eigen fa-

plaats in twee fabrieken.”

uit ervaring. “Zelfs een goede

tra groei per dag, maal 6,7 liter

briek in Sloten, Friesland. “Daar

Steffen

ders. “Zonder bijvoeren komen

zeug met 14 goede spenen kan

Rouwers kijkt er niet van op.

Neem nu de kalveropfok. Die

(gemiddelde van alle wereldwij-

wordt zuivel met vloeibare vet-

Veel winst te behalen

niet alle biggen voldoende zo-

“Wij geloven in onze produc-

is vanwege de sterke focus op

de onderzoeken) extra melkpro-

ten gemengd die daarna gepas-

Rouwers weet het zeker. Bij drie-

gen. De absolute melkproductie

ten en worden daarbij gesteund

de koe en het melkproces vaak

ductie, dan kom je uit op 1340

teuriseerd en gehomogeniseerd

kwart van de melkveehouders is

is gewoon te laag. De oplossing?

door ervaringen uit de praktijk.

een

in

liter extra. Tel uit je winst. Ove-

worden. Vervolgens wordt het

met Sprayfo veel winst te beha-

Bijvoeren met het product Nu-

De start bepaalt de levensont-

het melkveebedrijf. Terwijl de

rigens houden we die extra liters

product

tot

len. “Volgens sommige veehou-

klospray Yoghurt, direct na de

wikkeling. Hoogwaardige voe-

toekomst van zo’n bedrijf juist

zelf wat lager aan. 1340 liter is

een melk-vetkern. Die bestaat

ders hoeft een kalf niet zoveel te

biestperiode. Dit leidt tot een

ding voor jonge dieren, denk

de absolute top, we praten zelf

uit kleine vetbolletjes, omhuld

groeien in de eerste maanden.

hoger speengewicht. Nuklos-

aan kalveren, biggen, lamme-

over 1000 liter extra melk.”

door melkeiwit. Deze manier

Die groei halen ze wel in als ze

pray Yoghurt maakt een serieus

van vetverwerking zorgt voor

overschakelen

ruwvoer

verschil. Ook met dit product

onderschoven

kindje

ren en veulens, in de eerste le-

gesproeidroogd

naar

vensmaanden, is essentieel voor

Productieproces

een maximale verteerbaarheid.

en krachtvoer, zo luidt de ar-

doet Sloten B.V. van zich spre-

de latere productie. Dat blijkt

Sprayfo is een hoogwaardige

Na dit proces wordt het melk-

gumentatie.

ken.”

ook uit verschillende onderzoe-

fokmelk, opgebouwd uit na-

vetconcentraat opgeslagen in

echter uit dat de uier zich vooral

ken.’’

tuurlijke grondstoffen. Voor de

grote silo’s en vervolgens naar

in de eerste twee levensmaan-

productie ervan worden zuivel-

Deventer vervoerd. Daar worden

den van het kalf ontwikkelt. De

Sloten B.V.

“Weet je, ik vergelijk het vaak

producten, zoals magere melk-

ze tot eindproducten verwerkt.

sleutel voor een goede ontwik-

Postbus 474, Deventer

met een topatleet, zoals een

poeder en eiwitrijk weipoeder,

Sprayfo, Spraymes en Nuklo-

keling van kalf naar koe ligt dus

Telefoon: 0570 - 639 999

als grondstof gebruikt. Het pro-

spray, in de bekende papieren

écht bij de start van het jonge

www.sloten.com

schaatser. Die kan pas een goede

Steffen Rouwers

Onderzoek

wijst

Agri & Food Special

Buma Handel BV Zeg je kaas, dan zeg je Eisenga denkt mee met agrarisch ondernemer Er gaat niets boven kaas. Een Nederlander eet gemiddeld 15 kilo kaas per jaar en ons land behoort tot één van de grootste kaasproducenten van Europa. Ruud Eisenga weet er alles van. Samen met zijn broer Henk runt hij Eisenga Kaas, een familiebedrijf dat sinds 1898 bestaat.

In de landbouw zijn volop ontwikkelingen gaande. Buma Handel BV springt hier op in met een breed aanbod van producten voor zowel de landbouw als voor de grond weg- en waterbouw.

de jaren heen flink uitgebreid.

ge ervaring met het verkopen

samen met een ambachtelijke

van de winkel of marktkraam,

van kaas. Die ervaring en kennis

kaasmakerij

Veenhuizen,

een eigen, herkenbare huisstijl,

van zaken wordt nu gedeeld met

door UNESCO genomineerd als

interne trainingen en promotio-

ondernemers. ,,Wij helpen de

werelderfgoed. Die maakt voor

nele activiteiten. Variërend van

detaillisten kaas te verkopen’’,

ons echte, regionale specialitei-

reclamemateriaal tot demon-

vult Ruud aan. ,,Bediend, vers

ten.’’  

straties. Eisenga ontzorgt. Dat

uit

van het mes. Daarbij nemen wij

alles gebeurt laagdrempelig.’’

hen alle zorg uit handen. Wij

Maar de verkoop draait natuur-

bieden een totaalconcept. Dat

lijk niet alleen om een goede lo-

Eisenga Kaas

begint met een goede locatie,

catie. Of om een goed product en

Ploeggang 16, Oosterwolde

De handelsonderneming biedt

Eisenga, gevestigd in Ooster-

kwaliteit, sportieve prijzen en

scherpe prijs. Ruud lacht. ,,Dat

Telefoon: 0516-431672

anno 2013 producten die in

wolde, is kaasgroothandel en

een breed assortiment waarin

klopt, daar komt meer bij kijken.

[email protected]

agrarische sector en de grond

levert aan detaillisten, kaas-

onze merken goed vertegen-

Vandaar dat we ook zorgen voor

www.eisengakaas.nl

weg en waterbouw worden ge-

speciaalzaken,

woordigd zijn. Zo werken we o.a.

een professionele aankleding

marktkramen

bruikt. Dat varieert van zaaiza-

en de ambulante handel. Maar

den, wikkelfolie, afrasterings-

ook andere groothandels wor-

Het melkschandaal in China

materialen tot betonproducten

den van hun producten voor-

heeft de hele wereld weer goed

en materialen voor de mest-

zien. Het bedrijf is niet alleen in

doen beseffen dat kwaliteit in

verwerking en opslag. Voor wat

Nederland, maar ook buiten de

de melkveesector van groot be-

betreft het laatste heeft Buma

landsgrenzen actief. In tal van

lang is. Nederland, melkveel-

Handel BV het productaanbod

Europese landen is Eisenga Kaas

and bij uitstek, kan die hoge

de laatste jaren behoorlijk uit-

een bekende verschijning.

kwaliteit bieden. De professi-

gebreid. Waren het eerder al-

onalisering, automatisering en

leen mestbassins die werden

,,De groothandel is onze belang-

schaalvergroting bij de agrari-

aangeboden, nu kan ook in de

rijkste

sche bedrijven in Nederland is

platen- en betonsilo’s een goe-

hebben we verschillende formu-

de laatste jaren in stroomver-

de oplossing worden aangebo-

les ontwikkeld’’, vertelt Henk.

snelling geraakt.

den .

,,Voor winkels, marktkramen

‘Ik denk dat er een enorme ont-

‘We werken met vier buiten-

laatste moet je denken aan huis

wikkeling op gang is gekomen.’

dienstmensen.

Regelmatig

aan huis service, een busje als

Aan het woord is Jan-Willem

gaan wij mee met de loonwer-

vervanger van de buurtsuper,

Strampel, Directeur van Buma

ker om de boer te adviseren.

een rijdende winkel.’’

Handel BV. ‘De projecten wor-

Het voordeel van een handel-

De Eisenga’s hebben jarenlan-

den steeds groter en complexer.

sonderneming is dat we ruimer

Een boer die zijn bedrijf ont-

om ons heen kunnen kijken.

wikkelt en/of gaat (ver)bouwen

Voor de ene situatie is name-

heeft daardoor mensen nodig

lijk product X meer geschikt

die hem kunnen voorzien van

dan product Y. We kunnen in de

het juiste advies en de juiste

meeste gevallen voor een gun-

producten. Wij werken vaak

stige prijs de meest geschikte

Bosgraaf Food & Hygiënetech-

samen met agrarische loon-

en

niek B.V. te Joureis leveran-

werkers en voegen hun en onze

oplossingen bieden.’

bedrijfstak.

Daarnaast

en de ambulante handel. Bij dat

kwalitatief

hoogwaardige

Ruud (links) en Henk Eisenga

Bosgraaf Food & Hygiënetechniek B.V. cier en specialist in RVS be-

kennis samen om tot de juiste

drijfsinrich-tingen voor o.a. de

oplossing voor de boer te ko-

voedingsmiddelenindustrie.

men.’

Hierbij moet gedacht worden aan hygiëneslui-sen, hand-

Buma Handel BV bestaat ze-

wasbakken, garderobekasten,

ventien jaar en is in die tijd

rvsmeubilair en alles op het

uitgegroeid van een eenmans-

gebied van interntransport.

bedrijf naar nu een bedrijf waar dertien personen werken. Zij

Sinds maart 2013 gevestigd in

zijn bedrijven door heel Neder-

een geheel nieuw pand aan de

land van dienst. Ook het aan-

A7 op de Koevorde9 te Joure

bod van Buma Handel is door

waarbij een grote efficiency slag isgemaakt. Met meer dan 20 jaar ervaring gaatBosgraaf Food & Hygiënetechniek net een stap-je verder als het gaat om klant specifieke oplos-singen.

Compost-O maakt van bermgras en tuinafval gemakkelijk compost Rinagro BV in Piaam biedt een interessante oplossing voor het snel en eenvoudig composteren van bermgras en tuinafval. Met Compost-O kunnen gemeenten, provincies, bedrijven en particulieren duurzaam, versneld en goedkoop composteren. Bovendien is een hogere eindkwaliteit verzekerd. Rinagro BV is genomineerd voor de Succes Award 2013, de grootste ondernemersprijs van Nederland. Kost

het

composteren

belucht hoeft te worden. Er zijn

reductie. De agrarische sector is

geen machinale handelingen

punten. Sinds kort gaat Rinagro

er blij mee.’’

nodig, je hebt geen rotten-

het lijstje toegevoegd.

bermgras door een loonbeRinze Joustra, directeur rinagro bv

dankzij de toepassing van de milieuvriendelijke

duurzamer werken en kosten-

burg zijn inmiddels verkoopzelfs overzee en is Canada aan

van

drijf al gauw 10 euro per kuub,

Denemarken, België en Luxem-

de geur, schimmelvorming of Van het een kwam het ander.

ongedierte en geen broei. Dus

Joustra paste de ‘Agri-Mest

geen uitstoot van broeikas-

Aanvankelijk hield Rinze Jous-

techniek’ toe op het composte-

gassen. Het eindresultaat? Een

tra, directeur/eigenaar van Ri-

ren van bermgras en tuinafval

mineralenrijke

nagro, zich alleen met mest-

en

die voor allerlei toepassingen

bewerking bezig. Veehouders

Een middel dat per liter te koop

lopen weg met de door hem

is; ook particulieren willen hun

ontwikkelde AgriMestMix. Het

tuinafval gemakkelijk compos-

mineralenmengsel zorgt ervoor

teren. De werkwijze is simpel.

dat de kwaliteit van drijfmest

De vloeistof, die uit minera-

aanzienlijk verbetert. Joustra:

len en aerobe microbacteriën

Rinagro BV

,,De

bemesting

bestaat, wordt vermengd met

Buorren 4 Piaam

leidt tot een goede bodem-

water en over het bermgras of

Telefoon 0515-232724

vruchtbaarheid, een efficiënte-

tuinafval gegoten. Na enke-

06-55564177

uiteindelijke

ontwikkelde

Compost-O.

geschikt is.’’

vloeistof

1 euro terug gebracht worden.

als kool en niet alleen in Neder-

re en betere teelt en bemesting,

le maanden zie je al resultaat.

[email protected]

Compost-O kan dit bedrag tot

Geen wonder dat Rinagro groeit

land actief is. Ook in Duitsland,

minder 

,,Het mooie is dat het gras niet

www.rinagro.nl

nitraatuitspoeling,

composthoop