Longkanker en beroep in Nederland De NederLandse Cohort Studie
Preller, Dr.Ir. E.A.
Achtergrond • Incidentie kanker totaal: 34.000 (mannen) • Schatting voor NL (FNV-rapport): werkgerelateerde kanker mortaliteit totaal 1700- 3000 per jaar • Longkanker bij mannen: 7000, vrijwel altijd fataal • Roken in 85-90% gevallen de oorzaak longkanker • Beroepsmatige blootstelling andere belangrijke oorzaak • Diagnose longkanker: meestal > 65 jaar
2
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Geschiedenis (van de epidemiologie) • Schoorsteenvegers: scrotum kanker (Pott, 1778) • ’50, ’60: industrie-specifieke studies (hoge blootstelling, sterke associaties)
Leukemie Blaas Huid, long Long, neus
3
Longkanker en beroep
Benzeen Kleurstoffen (benzidine, -naphtylamine) Kool vergassing Nikkel
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Wat maakt onderzoek naar oorzaken lastig? • Lange tijd tussen ‘blootstelling’ en diagnose • Variatie in blootstelling: beroepsmatige en andere blootstelling (roken); manieren om dit goed te meten • Genetische verschillen • Onbegrepen en/of niet te corrigeren confounding
4
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Typen onderzoek • Industriespecifiek: gericht op specifiek agens • Algemene populatie • Doodsoorzaken • Nationale registratie incidentie • Case-control • Prospectief
5
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Blootstelling aan carcinogenen in Nederland - CAREX Agens
Aantal blootgestelden
Totaal
1,1 * 106
Mogelijk longcarcinogeen, o.a.
6
ETS
350.000
Silica
170.000
Diesel
110.000
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Doel onderzoek
• In welke sectoren komt longkanker relatief vaak voor?
• Wat is de bijdrage van beroepsmatige blootstelling aan longkanker in NL?
7
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
NLCS- NederLandse Cohort Studie • Start in 1986 • 150.000 mannen (+ 150.000 vrouwen) • Informatie over o.a. dieet, leefstijl (o.a. roken), beroepsgeschiedenis • Case-cohort design • Kankergevallen: via kankerregistratie • Subcohort: 2-jaarlijkse update • Follow-up: 11.3 jaar • N=1920 longkankergevallen (2250 subcohort)
8
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Beroepsgeschiedenis
• Sector • Beroep • Duur werkzaamheden
9
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Analyses • Cox proportional Hazards models • Correctie voor verschillende sets confounders • Leeftijd + Longkanker familie • Leeftijd + LK familie + rookgewoonten • Leeftijd + LK familie + rookgewoonten+ alcohol+ fruit/groente • (check op verschillende andere potentiële confounders)
10
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Longkanker in (26) sectorenIndustrie/sector
15 jaar in sector Rate Ratio
95% bthi
Spoorwegen
2.4
1.0-5.7
Elektronische en optische instrumenten
2.0
1.2-3.4
Bouwmaterialen, glas
2.0
0.8-5.2
Productie transportmiddelen
1.9
0.9-3.8
Mijnen en offshore
1.8
0.9-3.8
Bouwnijverheid
1.6
1.2-2.2
Textiel en leer
0.6
0.4-0.9
Post en telecommunicatie
0.5
0.3-0.9
• Gecorrigeerd voor leeftijd + LK familie + rookgewoonten + alcohol + fruit/groente 11
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Effect van confounders
4
RR and 95% CI
3,5 3
set 1
2,5
set 2
2
set 3
1,5 1 0,5 electronics
12
Longkanker en beroep
shipbuilding
construction
railway
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Beroepsmatige blootstelling aan carcinogenen • Ahrens: IARC klasse 1; op basis sector en/of beroep • • • •
IJzer, staal en metaal Transportmiddelen productie Bouwnijverheid Schilders
15 jaar Ever vs never
13
Longkanker en beroep
(PAH, metalen) (asbest) (asbest, PAH, silica) (?)
N blootgesteld
RR
95% bthi
162
1.37
0.95 -1.99
275
1.32
0.99 -1.77
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Attributief Risico • Afhankelijk van RR en % blootgestelden • Gebaseerd op Ahrens classificatie (ever): 1.7% •
15 jaar in bouwnijverheid, elektronische en optische instrumenten, en spoorwegen: ca. 5% Additioneel 3 sectoren met NS RR > 1.5: totaal 7%
• bij 7000 cases per jaar: 350-500 door blootstelling in deze beroepen, 4000 - 5500 in 11.3 jaar follow-up periode
14
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Vervolg onderzoek
• Specifieke stoffen (silica en longkanker) • Andere kankersoorten (blaas)
15
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Conclusies • Aantal sectoren met duidelijk verhoogd risico • Sterk variabel effect van correctie voor confounders (roken); individuele data nodig • Conservatieve schatting: jaarlijks honderden gevallen van longkanker door beroepsmatige blootstelling in Nederland
16
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
Met dank aan: • • • •
Elleny Balder Sandra Bausch-Goldbohm Erik Tielemans Piet van den Brandt
• We thank Svenneke v.d. Heuvel, Laura Voorrips, Birgitte Blatter, Roy Veldhof, Evelyn Tjoe Ny and Rob Beelen for their assistance in various stages of the study. • We are indebted to the participants of this study and further wish to thank the cancer registries (IKA, IKL, IKMN, IKN, IKO, IKR, IKST, IKW, IKZ and VIKC), and the Netherlands nationwide registry of pathology (PALGA). We also thank Dr. A. Volovics and Dr. A. Kester for statistical advice; Dr. L. Schouten, S. van de Crommert, H. Brants, J. Nelissen, C. de Zwart, M. Moll, W. van Dijk, M. Jansen, and A. Pisters for assistance; and H. van Montfort, T. van Moergastel, L. van den Bosch, R. Schmeitz, for programming assistance.
• This study was financially supported by the Dutch Cancer Society and the Dutch Ministry of Social Affairs and Employability
17
Longkanker en beroep
TNO Kwaliteit van Leven, Zeist, woensdag 22 maart 2006
