Lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 Onderdelen: • Dorpsdagvoorzieningen • Andere burgerinitiatieven • Maatwerkondersteuning • Innovatiekader
12-12-2014
Coöperatie VGZ
Lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 Onderdelen: • Dorpsdagvoorzieningen • Andere burgerinitiatieven • Maatwerkondersteuning • Innovatiekader
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Ron Genders Transitie-Trekker Wmo-Zvw-AWBZ/Wlz en overall projectleider 3 D's Peel en Maas Regisseur Leven in het Dorp WWZ Gemeente Peel en Maas, Postbus 7088, 5980 AB Panningen e-mail:
[email protected], GSM: 06-54972596
Geit neet besteit neet
SAMENVATTING Inleiding Sinds 2010 bereiden de gemeente Peel en Maas en Coöperatie VGZ (zorgkantoor en zorgverzekeraar) zich samen met burgers en netwerkpartners voor op de decentralisatie Wmo-ZvwAWBZ/Wlz (Wet maatschappelijke ondersteuning, Zorgverzekeringswet, Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, Wet langdurige zorg). Per 1-1-2015 krijgen de drie decentralisaties (3Ds), te weten AWBZ-Wmo, Jeugdhulp en Participatiewet, hun beslag. De investeringen die de afgelopen jaren door alle partijen gedaan zijn, gaan zich nu terugbetalen. De collectieve voorzieningen in Peel en Maas werken immers inmiddels volgens de nieuwe werkwijze in het Sociaal Domein én deze nieuwe werkwijze van gemeente, burgers/gemeenschappen én netwerkpartners is inmiddels in de praktijk beproefd. We kunnen dan ook stellen dat we klaar zijn om de nieuwe taken in het kader van de 3Ds als regulier beleid in te bedden. Het lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 is hiervoor een belangrijk instrument. Met dit subsidiekader maken we concrete afspraken met en faciliteren we de burgerinitiatieven in het Sociaal Domein in de gemeente Peel en Maas. Collectieve voorzieningen en burgerinitiatieven zijn het hart van de aanpak van de ondersteuning aan burgers in een kwetsbare positie in Peel en Maas. Juist door ondersteuning in de dorpen te organiseren met inzet van andere dorpsgenoten zorgt ervoor dat mensen langer zelfstandig in eigen dorp kunnen blijven leven. Het lokaal subsidiekader richt zich op deze lokale burgerinitiatieven. Het lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 bouwt voort op het gezamenlijke inkoopkader WmoAWBZ-Zvw 2014 van gemeente en Coöperatie VGZ. De onderdelen die in dit lokaal subsidiekader Sociaal domein worden meegenomen zijn: • Dorpsdagvoorzieningen • Andere burgerinitiatieven waaronder de huiskamerprojecten, Theaterwerkplaats Mafcentrum, Kesjke6 en de Begeleidingsdienst Helden • Maatwerkondersteuning burgerinitiatieven waaronder dorpsdagvoorzieningen en dorpsvervoer • Innovatiekader. Dorpsdagvoorzieningen De gemeente biedt conform de nieuwe aanpak dagbesteding aan burgers die zonder indicatie toegankelijk is als onderdeel van hun ondersteuningsplan. Verwijzing en deelname vindt plaats op basis van de persoonlijke behoefte van de burger en van de mogelijkheden van de dorpsdagvoorziening. Hiermee bouwen we de dagbesteding om van een Individuele AWBZvoorziening naar een algemene Wmo-voorziening. Huidige deelnemers blijven deelnemen en stellen samen met een beroepskracht van de toegang hun ondersteuningsplan samen. Nieuwe deelnemers krijgen toegang via hun ondersteuningsplan. In het ondersteuningsplan kan opgenomen worden dat de burger alvast gaat deelnemen aan de dorpsdagvoorziening voordat het ondersteuningsplan door de burger en de beroepskracht van de toegang geheel is uitgewerkt. De bekostiging van de dorpsdagvoorziening als algemene voorziening is niet meer aan een individuele deelnemer gekoppeld. De dorpsdagvoorzieningen bekostigen we op basis van beschikbaarheid (aantal dagdelen openstelling en capaciteit). Bekostiging van de dorpsdagvoorzieningen vindt plaats op basis van een plan en begroting die is ingediend door de stichting die de dorpsdagvoorziening beheerd. De begrotingen zijn door zeven stichtingen die de dorpsdagvoorziening exploiteren ingediend. De begrotingen van de Dorpsdagvoorzieningen Kessel(-Eik) en Baarlo zullen z.s.m. volgen als de stichtingen definitief zicht hebben op de startdatum en aantal deelnemers. Afstemming Wmo-Zvw-Wlz De verwachting is dat de hulp en zorg die deelnemers nodig hebben toe zal nemen. Dit kan invloed hebben op de groepsgrootte. De mate van beroepsmatige inzet is afhankelijk van de kwetsbaarheid van de deelnemers.
De deelnemer bepaalt samen met de beroepskracht uit de toegang in het ondersteuningsplan welke ondersteuning, hulp en zorg nodig is en welke voorzieningen daarin het meest geschikt zijn. Het streven van stichtingen die de dorpsdagvoorziening exploiteren, netwerkpartners en regiepartijen (gemeente en Coöperatie VGZ) is dat burgers zolang mogelijk deel kunnen blijven nemen aan de dorpsdagvoorziening. Daarmee wordt de langdurige zorg uitgesteld. Vanuit een toename aan behoefte aan zorg kunnen burgers en deelnemers toch (langzaam) opschuiven naar de langdurige zorg. De langdurige zorg is beschikbaar via een indicatie vanuit de Wlz. Over de overgang tussen Wmo en Wlz worden door de gemeente en Coöperatie VGZ zorgkantoor nadere afspraken gemaakt. Dat geldt over de overgang in het algemeen en over de dorpsdagvoorzieningen specifiek. Verder worden afspraken gemaakt over de overgang tussen Wmo en Zvw. Het opstellen van de beleidsmatige afspraken gebeurt door de regiepartijen in co-creatie met de stichtingen, belangenorganisaties en netwerkpartners. Het opstellen van afspraken vanuit het ondersteuningsplan of de indicatie van de burger gebeurt tussen burger (en zijn mantelzorgers), de beroepskracht vanuit de toegang en de stichting die de dorpsdagvoorziening exploiteert. Andere burgerinitiatieven Naast de dorpsdagvoorzieningen is er een groot aantal burgerinitiatieven in Peel en Maas gerealiseerd die een bijdrage leveren aan de transformatie in het Sociaal Domein. Een deel daarvan heeft in de afgelopen jaren een bekostiging van de gemeente gehad. Ook deze burgerinitiatieven worden vanuit het lokaal subsidiekader gefaciliteerd. Het betreft: • Huiskamerprojecten • Theaterwerkplaats in Maasbree • Kesjke6 • Begeleidingsdienst Helden Mocht uit een nadere analyse blijken dat er nog meer burgerinitiatieven in de afgelopen jaren bekostiging hebben gekregen dan kunnen deze worden toegevoegd aan het overzicht. Nieuw te ontwikkelen burgerinitiatieven kunnen een projectvoorstel indienen via het innovatiekader. Maatwerkondersteuning Om initiatieven of bestaande trajecten tijdelijk of eenmalig te ondersteunen faciliteren we binnen het lokaal subsidiekader ook maatwerkondersteuning. Het betreft geen structurele ondersteuning. Het kan gaan om facilitering in de opstart of ontwikkelfase van een initiatief. Het is maatwerk omdat de ondersteuning is afgestemd op het betreffende initiatief of traject. Het betreft de volgende initiatieven en trajecten: • Dorpsdagvoorzieningen. • Dorpsvervoer • Dorpsinfoloketten Vanuit de maatwerkondersteuning worden onder andere opstartkosten voor de dorpsdagvoorzieningen eenmalig gesubsidieerd. In 2014 zijn de opstartkosten van de Dorpsdagvoorzieningen in Maasbree en Baarlo gefaciliteerd. Dorpsvervoer wordt op dit moment adhoc ondersteund bij aanschaf van een nieuwe bus. In 2013 en 2014 hebben meerdere stichtingen die het dorpsvervoer organiseren een nieuwe bus of auto aangeschaft m.b.v. sponsoring en subsidie van de gemeente. In 2015 is vooralsnog geen subsidieaanvraag te verwachten. Op termijn wellicht wel vanuit een initiatief Baarlo/Maasbree. Vrijwilligers hebben in 7 dorpen (Meijel, Beringe, Kessel(-Eik), Panningen, Grashoek en Helden) dorpsinfoloketten opgezet. In Baarlo en Maasbree is dit in ontwikkeling. De vrijwilligers geven hun medeburgers informatie en advies op het gebied van het sociale domein. Dorpsinfoloketten worden vanuit het lokaal subsidiekader gefaciliteerd in de uitvoering ervan, zoals de huur van de accommodatie. Dit is maatwerk per dorpsinfoloket. De facilitering wordt in samenspraak vastgesteld.
Juridische context en aansprakelijkheid dorpsdagvoorzieningen In de doorontwikkeling van de dorpsdagvoorzieningen lopen we aan tegen wet- en regelgeving vanuit de huidige systemen. Burgerinitiatieven worden ontwikkeld als een verlengstuk vanuit de thuissituatie. De huidige wet- en regelgeving is gebaseerd op de AWBZ en nog niet op de Wmo. Er zullen op basis van de praktijk nieuwe kwaliteits- en andere eisen ontwikkeld moeten worden die gericht zijn op de kwaliteit van leven en niet zozeer op de kwaliteit van zorg. Tijdens een aantal bijeenkomsten is de vraag gesteld, hoe e.e.a. geregeld is omtrent de arboveiligheid van de vrijwilligers in de dorpsdagvoorzieningen. De vraag is daarbij tweeledig: 1. Hoe voorkomen we dat er ongelukken gebeuren? 2. Wie draait op voor de kosten op het moment dat er (toch) ongelukken gebeuren? Duidelijk is in elk geval dat alle partijen het eens zijn over het feit dat de vrijwilligers op een veilige manier hun werk moeten kunnen doen. De gemeente heeft besloten om: • garant te staan voor de kosten als aansprakelijkheid in het geding is mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan • te faciliteren dat de sjablonen (RI&E (Risico Inventarisatie en Evaluatie), reglementen, protocollen, verslagen van werkbesprekingen e.d.) ter beschikking zijn van de stichtingen zodat zij het wiel niet zelf hoeven uit te vinden en op een uniforme wijze handelen De motivatie moet hier gezocht worden in het gegeven dat de dorpsdagvoorzieningen ondersteuning bieden dat gelijk te stellen is met zorg voor de partner, mantelzorg, burenzorg en deels ook in de plaats komt van ondersteuning die door professionele zorgaanbieders werd uitgevoerd, waardoor er minder mensen een maatwerkvoorziening nodig hebben. Dit heeft tot gevolg dat de lasten van de gemeente voor maatwerkvoorzieningen lager zullen zijn, dan wanneer de dorpsdagvoorzieningen er niet zijn en bovendien wordt op deze manier de samenwerking in de gemeenschap gestimuleerd. Verder wordt opname in een intramurale setting en het inzetten van zwaardere zorg daardoor uitgesteld. In dit gegeven bevind zich de legitimatie om in dit geval wel (onder voorwaarden) garant te staan, en in andere gevallen niet. Innovatiekader Onderdeel van het inkoopkader in 2014 was het innovatiekader. Via het innovatiekader is in 2014 een uitvraag onder (groepen) burgers en netwerkpartners gedaan naar pilotprojecten, die concreet invulling geven aan nieuwe collectieve ondersteuningsarrangementen. In totaal zijn 19 projectvoorstellen ingediend door initiatiefnemers. De gemeente en Coöperatie VGZ hebben veel waardering voor de initiatiefnemers en de inzet en betrokkenheid waarmee ze vernieuwende projecten op willen zetten. De uitwerking van het innovatiekader als onderdeel van het lokaal subsidiekader volgt begin 2015. Daarvoor wordt ook een uitvoeringsregeling als juridische grondslag voor het verlenen van de subsidie opgesteld. Uitvoering subsidiekader Voor de juridische grondslag en de uitvoering van het subsidiekader zijn en worden drie uitvoeringsregelingen opgesteld: • Dorpsdagvoorzieningen en andere burgerinitiatieven; • Maatwerkondersteuning; • Innovatiekader (begin 2015).
INHOUDSOPGAVE 1.
2.
3.
4.
5. 6. 7. 8. 9. 10.
Lokaal Subsidiekader Sociaal Domein ...................................................................................... 1 1.1 Inleiding ............................................................................................................................... 1 1.2 Positionering lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 .................................................... 1 Dorpsdagvoorzieningen ............................................................................................................. 3 2.1 Stand van zaken en planning 2015 ...................................................................................... 3 2.2 Toegang via ondersteuningsplan ......................................................................................... 4 2.3 Rendement, ontwikkelingen naar de toekomst toe en afstemming Wmo-Zvw-Wlz............... 6 2.4 Subsidiekader en bekostiging .............................................................................................. 6 Andere burgerinitiatieven ........................................................................................................... 7 3.1 Burgerinitiatieven met bekostiging ....................................................................................... 7 3.2 Subsidiekader ...................................................................................................................... 8 3.3 Overige en nieuw te ontwikkelen burgerinitiatieven ............................................................. 9 Maatwerkondersteuning ............................................................................................................. 9 4.1 Opstartkosten Dorpsdagvoorzieningen ................................................................................ 9 4.2 Dorpsvervoer ....................................................................................................................... 9 4.3 Dorpsinfoloketten............................................................................................................... 11 Juridische context en aansprakelijkheid Dorpsdagvoorzieningen ....................................... 11 Innovatiekader ........................................................................................................................... 13 Subsidiebeleid en subsidiebeheer ........................................................................................... 13 Planning Subsidiekader............................................................................................................ 13 Voorstel ..................................................................................................................................... 14 Bijlagen: begrotingen dorpsdagvoorzieningen en Theaterwerkplaats ................................. 14
1.
Lokaal Subsidiekader Sociaal Domein
1.1 Inleiding Sinds 2010 bereiden de gemeente Peel en Maas en Coöperatie VGZ (zorgkantoor en zorgverzekeraar) zich samen met burgers en netwerkpartners voor op de decentralisatie Wmo-ZvwAWBZ/Wlz (Wet maatschappelijke ondersteuning, Zorgverzekeringswet, Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, Wet langdurige zorg). Per 1-1-2015 krijgen de drie decentralisaties (3Ds), te weten AWBZ-Wmo, Jeugdhulp en Participatiewet, hun beslag. De investeringen die de afgelopen jaren door alle partijen gedaan zijn, gaan zich nu terugbetalen. De collectieve voorzieningen in Peel en Maas werken immers inmiddels volgens de nieuwe werkwijze in het Sociaal Domein én deze nieuwe werkwijze van gemeente, burgers/gemeenschappen én netwerkpartners is inmiddels in de praktijk beproefd. We kunnen dan ook stellen dat we klaar zijn om de nieuwe taken in het kader van de 3Ds als regulier beleid in te bedden. Het lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 is hiervoor een belangrijk instrument. Met dit subsidiekader maken we concrete afspraken met en faciliteren we de burgerinitiatieven in het Sociaal Domein in de gemeente Peel en Maas. De onderdelen die in dit lokaal subsidiekader Sociaal domein worden meegenomen zijn: • Dorpsdagvoorzieningen • Andere burgerinitiatieven waaronder de huiskamerprojecten, Theaterwerkplaats Mafcentrum, Kesjke6 en de Begeleidingsdienst Helden • Maatwerkondersteuning burgerinitiatieven waaronder dorpsdagvoorzieningen en dorpsvervoer • Innovatiekader. Het lokaal subsidiekader wordt in deze notitie verder toegelicht. 1.2 Positionering lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 In de komende periode vinden grote transities plaats op het gebied van welzijn, zorg en werk middels de drie decentralisaties. De maatschappelijke opgave op het gebied van welzijn, zorg en werk is een zoektocht naar een nieuw, toekomstbestendig, duurzaam en betaalbaar maatschappelijk systeem. Het is de transformatie naar een maatschappij van vitale burgers en vitale gemeenschappen en waarin burgers betekenis hebben voor elkaar. Collectieve voorzieningen en burgerinitiatieven zijn het hart van de aanpak van de ondersteuning aan burgers in een kwetsbare positie in Peel en Maas. Juist door ondersteuning in de dorpen te organiseren met inzet van andere dorpsgenoten zorgt ervoor dat mensen langer zelfstandig in eigen dorp kunnen blijven leven. Het lokale subsidiekader richt zich op deze lokale burgerinitiatieven. Het lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 bouwt voort op het gezamenlijke inkoopkader WmoAWBZ-Zvw 2014 van gemeente en Coöperatie VGZ. Vanuit het inkoopkader zijn in 2014 afspraken gemaakt over de pilot Schakelplein, dorpsdagvoorzieningen, zorgboeren en maatschappelijk ondernemers en over maatwerkondersteuning en het innovatiekader. De transformatie en facilitering van de beroepsmatige (individuele) ondersteuning, hulp en zorg (waaronder de dagbesteding bij zorgboeren/Maatschappelijk Ondernemers en welzijn- en zorgaanbieders) is via de regionale inkoop/opdrachtgeven 3Ds opgepakt tussen de zeven NoordLimburgse gemeenten (Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venlo en Venray). Naast het lokaal subsidiekader en de regionale inkoop/opdrachtgeven 3Ds heeft de gemeente Peel en Maas lokaal subsidieafspraken gemaakt met de welzijnsinstelling Vorkmeer. In het Beleidsplan Sociaal Domein 2015 en verder, met Vele Handen meer Kwaliteit van Leven, (oktober 2014) zijn de uitgangspunten en het beleid uitgewerkt. Het beleidsplan is op 14 oktober 2014 door de raad van de gemeente Peel en Maas vastgesteld. Onze inzet is erop gericht om de bureaucratie zo beperkt mogelijk te houden. Verordeningen en uitvoeringsbesluiten richten zich op voorzieningen. We zetten echter niet in op voorzieningen maar op 1
Kwaliteit van Leven. Dat levert soms spanningen op met het overheidsdenken en –doen dat veelal uitgaat van de kwaliteit van de voorzieningen in plaats van de toegevoegde waarde van deze voorzieningen voor kwaliteit van leven. Als dergelijke spanningen zich voordoen dan weten we daar een passende oplossing voor te vinden, binnen de ruimte die de wetten en voorschriften van hogerhand ons bieden. De gemeenteraad heeft vastgesteld dat we Kwaliteit van Leven als na te streven waarde nemen. Wat Kwaliteit van Leven is, is (nog) niet gedefinieerd. Er zijn wel aanzetten gemaakt maar deze zal in de praktijk ontwikkeld moeten worden. Kwaliteit van Leven is iets anders dan Kwaliteit van Zorg. Bij Kwaliteit van Zorg gaat het er om de dingen goed te doen. Bij Kwaliteit van Leven gaat het er om de goede dingen te doen. Bij Kwaliteit van Leven staat de mens centraal en niet de kwaliteit van geleverde zorg of andere diensten en voorzieningen. Het gaat om de kwaliteit van leven als geheel en integraal over alle levensdomeinen. De gemeente en Coöperatie VGZ zorgkantoor geven sinds 2003 samen inhoud aan regie op een stuwende manier. Vanaf 2008 heeft de samenwerking in regie met Coöperatie VGZ zorgverzekeraar steeds meer vorm en inhoud gekregen. In juni 2013 is het convenant Leven in het Dorp WWZ (Wonen-Welzijn-Zorg) tussen de drie regiepartijen gesloten. In het convenant zijn de doelstelling, visie, uitgangspunten en speerpunten opgenomen. De stuwende regie gaat NIET over het opleggen van dwingende richtlijnen, maar gaat over het BIEDEN VAN RUIMTE aan burgers en netwerkpartners vanuit duidelijke toetsingskaders. De burgers en netwerkpartners ontplooien op basis van behoeften in dialoog met elkaar nieuwe initiatieven en ontwikkelen innovatieve producten en diensten. Vanuit de stuwende regie verbinden de regiepartijen budgetten en stellen zij vanuit de toetsingskaders gezamenlijke inkoopkaders op. In Peel en Maas noemen we dat de Dialoog in de Gouden Driehoek tussen burgers/gemeenschap, netwerkpartners en regiepartijen. Periodiek bespreken de gemeente en Coöperatie VGZ de voortgang van het proces en de uitvoering (van de speerpunten) in het bestuurlijk overleg en de regiegroep Sociaal Domein met elkaar. Op regionaal niveau stemmen de zeven Noord-Limburgse gemeenten en Coöperatie VGZ met elkaar af in de regionale samenwerkingstafel en de regionale transitie/transformatietafel. Voor de juridische grondslag en de uitvoering van het subsidiekader zijn en worden drie uitvoeringsregelingen opgesteld: • Dorpsdagvoorzieningen en andere burgerinitiatieven; • Maatwerkondersteuning; • Innovatiekader (begin 2015).
2
2. Dorpsdagvoorzieningen De dorpsdagvoorzieningen vormen een belangrijke spil in de ondersteuning en participatie van burgers in een kwetsbare positie. In alle kernen is (binnenkort) een dorpsdagvoorziening actief die door een lokale stichting van vrijwilligers beheerd en geëxploiteerd wordt. De dorpsdagvoorzieningen betreffen allemaal lokaal maatwerk, passend bij de behoefte en mogelijkheden van deelnemers en vrijwilligers uit de betreffende kern. De dorpsdagvoorzieningen zien we als verlenging van de thuissituatie. De kwaliteit van welzijnszorg in de dorpsdagvoorziening is geborgd door de aanwezige beroepskracht welzijnszorg en de beroepskracht vanuit de thuiszorg die komt op het moment dat het nodig is. De insteek van de dorpsdagvoorzieningen is vooral gericht op welzijn (Wmo) waarin de zorg wordt toegevoegd die nodig is. De beroepskracht welzijnszorg ondersteunt de vrijwilligers bij de uitvoering van de dorpsdagvoorziening. De beroepskracht vanuit de thuiszorg verleent hulp en zorg bij de betreffende deelnemer thuis. Op het moment dat de deelnemer hulp en zorg nodig heeft volgt de thuiszorgmedewerker als het ware de deelnemer en verleent de hulp en zorg in de dorpsdagvoorziening. 2.1 Stand van zaken en planning 2015 In onderstaande figuur zijn de dorpsdagvoorzieningen weergegeven die in 2015 als zelfstandige stichting operationeel zijn of worden. In 2015 is een gemeentedekkend aanbod van dorpsdagvoorzieningen.
Dorpsdagvoorzieningen Peel en Maas 2015
Maasbree Grashoek
3
4
7
Koningslust 10 Meijel
Beringe
Panningen
1
Baarlo 8 Helden
6 2 Egchel
5
1 DDV Beringe 2 DDV Helden 3 DDV Grashoek 4 DDV Koningslust 5 DDV Egchel 6 DDV Panningen 7 DDV Maasbree 8 DDV Baarlo 9 DDV Kessel(-Eik) 10 Dagvoorziening St. Jozef Meijel
Kessel 9
Kessel-eik
Type dorpsdagvoorziening Dorpsdagopvang operationeel Dorpsdagvoorziening in ontwikkeling Overig
3
In onderstaand overzicht is de stand van zaken per dorpsdagvoorziening weergegeven. Dorpsdagvoorziening
Stand van zaken
DDV Beringe
Sinds 2014 zelfstandige stichting. Loopt conform planning.
DDV Egchel
Sinds 2014 zelfstandige stichting. Loopt conform planning.
2
12
DDV Grashoek
Vanaf 2012 zelfstandige stichting. Heeft kostenniveau kunnen verlagen op basis van ervaringen afgelopen jaren. Sinds 2014 zelfstandige stichting. Uitbreiding met 1 dagdeel vanaf 1-1-2015. Sinds 2012 zelfstandige stichting. Heeft kostenniveau kunnen verlagen op basis van ervaringen afgelopen jaren. Start per 1-1-2015 als zelfstandige stichting. In de loop van 2016 verhuist de DDV naar het MFA Maasbree. Afstemming/samenwerking met welfare en andere initiatieven. Sinds 2014 zelfstandige stichting. Loopt conform planning.
5
15
9
14
4
15
10
12
8
12
8
12
9
12
DDV Helden DDV Koningslust DDV Maasbree
DDV Panningen DDV Baarlo
DDV Kessel(-Eik)
Start naar verwachting per 1-4-2015 in MFC de Engelbewaarder. Afstemming met huiskamer en intramurale voorziening van De Zorggroep. Ruimte voor twee groepen in groeimodel. Start naar verwachting in de loop van 2015. Afstemming/samenwerking met huiskamer en Dagvoorziening Merwijck.
Aantal Capaciteit dagdelen per deelnemers week per dagdeel openstelling 4 13
Daarnaast is er in het zorgcentrum van Sint Jozef Wonen en Zorg in Meijel een dagvoorziening die eenzelfde functie vervult als een dorpsdagvoorziening. 2.2 Toegang via ondersteuningsplan Per 1-1-2015 vervalt vanuit de decentralisatie AWBZ-Wmo de individuele AWBZ-indicatie op dagbesteding (begeleiding groep). Deelnemers aan de dorpsdagvoorzieningen met deze indicatie verliezen in 2015 geleidelijk en op 1 januari 2016 uiterlijk hun indicatie. De gemeente biedt conform de nieuwe aanpak dagbesteding aan burgers die zonder indicatie of beschikking (maatwerkvoorziening) toegankelijk is als onderdeel van hun ondersteuningsplan (voorheen persoonlijk arrangement). Verwijzing en deelname vindt plaats op basis van de persoonlijke behoefte van de burger en van de mogelijkheden van de dorpsdagvoorziening. Hiermee bouwen we de dagbesteding om van een Individuele AWBZ-voorziening naar een algemene Wmovoorziening. Huidige deelnemers blijven deelnemen en stellen samen met een beroepskracht van de toegang hun ondersteuningsplan samen. Nieuwe deelnemers krijgen toegang via hun ondersteuningsplan. In het ondersteuningsplan kan opgenomen worden dat de burger alvast gaat deelnemen aan de dorpsdagvoorziening voordat het ondersteuningsplan door de burger en de beroepskracht van de toegang geheel is uitgewerkt. Voor de invulling van ondersteuningsplan is de mate waarin de burger van zijn/haar eigen kracht uit kan gaan essentieel. Vervolgens is de mate waarin de burger gebruik kan maken van zijn sociale netwerk van belang. Individuele ondersteuning en begeleiding worden ingezet daar waar eigen kracht en kracht van het sociale netwerk en collectieve (algemene) voorzieningen niet toereikend zijn.
4
De inzet is dat de ondersteuning is opgebouwd uit de meest passende of geschikte ondersteuning en begeleiding. Keuzevrijheid is daarin een belangrijk goed. Dat betekent overigens niet dat de keuze onbeperkt is. Dit is mede afhankelijk van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en beheersbaarheid van voorzieningen. De ondersteuningsvraag wordt vanuit het eigen kracht principe integraal geanalyseerd over alle levensdomeinen heen, die de zelfredzaamheid van de burger (in een kwetsbare positie) bepalen. De burger werkt deze analyse samen met de beroepskracht van de toegang uit in een ondersteuningsplan over alle levensdomeinen. Burgers voeren in het samenstellen van het ondersteuningsplan zoveel mogelijk zelf de regie, maar kunnen ook bij het regievoeren ondersteund worden. Het ondersteuningsplan gaat veel meer dan een indicatie uit van de mogelijkheden van de burger en veel minder door de beperkingen alleen. Deze uitgangspunten zijn essentieel voor de werkwijze: mensen bepalen in samenspraak met de gemeente wat tijdelijk of blijvend nodig met het oog op de Kwaliteit van Leven. En wat nodig is moet dan beschikbaar komen. Bij de uitvoering van deze werkwijze worden patronen, regels en structuren die het realiseren van kwaliteit van leven belemmeren opgeschort en ter discussie gesteld (transformatie). Hieronder is de arrangementenwaaier afgebeeld die als hulpmiddel wordt gebruikt in de dialoog waarin de invulling van de ondersteuningsvraag wordt besproken. Daarin zijn de levensdomeinen ingedeeld naar het eigen kracht principe. De levensdomeinen zijn: • Sociale participatie • Fysieke gezondheid • Mentale Gezondheid • Wonen • Adl/huishouden • Mobiliteit • Regie • Opvoeden • Financiën • Werk/opleiding
Voor de meer individuele maatwerkvoorzieningen in de Wmo wordt door de gemeente een beschikking afgegeven. Het ondersteuningsplan wordt daarvoor als aanvraag gebruikt. Aangezien dorpsdagvoorzieningen algemene voorzieningen zijn, is een beschikking niet nodig om deel te nemen. De dorpsdagvoorziening waar en het aantal dagdelen die de burger deelneemt is opgenomen in het ondersteuningsplan van de burger.
5
2.3 Rendement, ontwikkelingen naar de toekomst toe en afstemming Wmo-Zvw-Wlz De ervaringen in de dorpsdagvoorzieningen zijn dat de deelnemers het erg naar hun zin hebben, veel invloed hebben op wat voor ze activiteiten ze waar doen, deel blijven uitmaken van dezelfde groep ongeacht of ze meer zorg nodig hebben en de deelnemers met een zwaardere zorgvraag helpen. Hiermee zijn zij in feite vrijwilliger binnen de dagvoorziening waaraan ze zelf deelnemen en houden zij de dagvoorziening mee in stand. Ze zorgen in feite voor elkaar. We zien dit als een collectieve vorm van burenhulp (naoberschap). De deelnemers genieten tussen de middag van een gezonde maaltijd die door vrijwilligers in de dagvoorziening wordt klaargemaakt. Naast een mooie dagbesteding voor de deelnemers geeft de dagvoorziening een stuk ontlasting aan de mantelzorgers. In 2015 wordt het maatschappelijk rendement van de dorpsdagvoorzieningen en de effecten op de Kwaliteit van Leven van de deelnemers verder geanalyseerd. De deelnemers van de dorpsdagvoorzieningen zijn op dit moment senioren, grotendeels uit het dorp zelf afkomstig. Vrijwilligers van het dorpsvervoer zorgen dat de deelnemers die slecht ter been zijn naar de locatie van de dorpsdagvoorzieningen worden gebracht en weer thuis komen. Naar de toekomst toe kunnen dorpsdagvoorzieningen zich meer integraal over de 3Ds ontwikkelen. Dat gebeurt nu al op kleine schaal waarin burgers in een kwetsbare positie vanuit de Participatiewet als vrijwilliger betekenis geven in een dorpsdagvoorziening. De verwachting is dat de hulp en zorg die deelnemers nodig hebben toe zal nemen. Dit kan invloed hebben op de groepsgrootte. De mate van beroepsmatige inzet is afhankelijk van de kwetsbaarheid van de deelnemers. De deelnemer bepaalt samen met de beroepskracht uit de toegang in het ondersteuningsplan welke ondersteuning, hulp en zorg nodig is en welke voorzieningen daarin het meest geschikt zijn. Het streven van stichtingen die de dorpsdagvoorziening exploiteren, netwerkpartners en regiepartijen (gemeente en Coöperatie VGZ) is dat burgers zolang mogelijk deel kunnen blijven nemen aan de dorpsdagvoorziening. Daarmee wordt de langdurige zorg uitgesteld. Vanuit een toename aan behoefte aan zorg kunnen burgers en deelnemers toch (langzaam) opschuiven naar de langdurige zorg. De langdurige zorg is beschikbaar via een indicatie vanuit de Wlz. Over de overgang tussen Wmo en Wlz worden door de gemeente en Coöperatie VGZ zorgkantoor nadere afspraken gemaakt. Dat geldt over de overgang in het algemeen en over de dorpsdagvoorzieningen specifiek. Uitgangspunten daarbij zijn dat uitgegaan wordt van de behoefte van de burger (vanuit het ondersteuningsplan) en dat deelnemers zolang mogelijk deel kunnen blijven nemen aan de dorpsdagvoorziening. Nadere afspraken worden ook gemaakt over deelnemers aan dagverzorging met een AWBZ-indicatie die aanspraak maken op een Wlz-indicatie of burgers die een Wlz-indicatie gaan krijgen. Deze afspraken zijn erop gericht dat deze burgers in hun eigen omgeving deel kunnen nemen aan dorpsdagvoorziening. Verder worden afspraken gemaakt over de overgang tussen Wmo en Zvw. In de toegang in Peel en Maas werken wijkverpleegkundigen samen met consulenten en gezinscoaches bij het opstellen van een integraal ondersteuningsplan van de burger of gezinsplan van het gezin. Het opstellen van de beleidsmatige afspraken gebeurt door de regiepartijen in co-creatie met de stichtingen, belangenorganisaties en netwerkpartners. Het opstellen van afspraken vanuit het ondersteuningsplan of de indicatie van de burger gebeurt tussen burger (en zijn mantelzorgers), de beroepskracht vanuit de toegang en de stichting die de dorpsdagvoorziening exploiteert. De stichtingen die de dorpsdagvoorzieningen beheren komen periodiek bij elkaar in de Werkgroep dorpsdagvoorzieningen Peel en Maas. De gemeente neemt deel aan deze werkgroep. In de werkgroep bespreken de stichtingen de ontwikkelingen met elkaar en gaan daarover in dialoog met de gemeente. Deze wijze van co-creatie maakt dat de stichtingen vanuit de praktijk meedenken en meedoen aan beleidsontwikkeling. Voor april 2015 vindt de financiële verantwoording van de bestaande dorpsdagvoorzieningen over 2014 plaats. Van daaruit worden de stelposten en de andere aspecten van de begrotingen nader besproken. 2.4 Subsidiekader en bekostiging De bekostiging van de dorpsdagvoorziening als algemene voorziening is niet meer aan een individuele deelnemer gekoppeld. De dorpsdagvoorzieningen bekostigen we op basis van beschikbaarheid (aantal dagdelen openstelling en capaciteit). Bekostiging van de 6
dorpsdagvoorzieningen vindt plaats op basis van een plan en begroting die is ingediend door de stichting die de dorpsdagvoorziening beheerd. Afrekening van het budget vindt uiterlijk op 1 april plaats van het daaropvolgende jaar. De bekostiging van het vervoer voor de (nu nog) AWBZ-geïndiceerde deelnemers verloopt in 2015 nog via de dorpsdagvoorzieningen. De dorpsdagvoorzieningen ontvangen hiervoor een vergoeding gebaseerd op het AWBZ-tarief voor de AWBZ-geïndiceerde deelnemers en bekostigen daaruit de ritten van het dorpsvervoer voor de betreffende AWBZ-geïndiceerde deelnemers. De huidige deelnemers zonder een AWBZ-indicatie betalen voor een hele dag een eigen bijdrage van € 9 aan de stichting. Daarvoor kunnen ze twee dagdelen deelnemen en krijgen ze tussen de middag een gezonde maaltijd die door vrijwilligers samen met de deelnemers is bereid. De deelnemers die in 2015 hun AWBZ-indicatie verliezen gaan ook de eigen bijdrage van € 9 aan de stichting betalen. Alleen de mensen waarvan de AWBZ-indicatie in 2015 doorloopt, betalen de eigen bijdrage nog via het CAK. In onderstaande tabel zijn de subsidievragen weergegeven zoals die zijn ingediend door de stichtingen. De begrotingen van de Dorpsdagvoorzieningen Kessel(-Eik) en Baarlo zullen z.s.m. volgen als de stichtingen definitief zicht hebben op de startdatum en aantal deelnemers. Dorpsdagvoorziening DDV Beringe DDV Egchel DDV Grashoek DDV Helden DDV Koningslust DDV Maasbree DDV Panningen DDV Baarlo DDV Kessel(-Eik)
Begroting/ subsidievraag DDV € 69.310 € 33.588 € 74.847 € 132.970 € 38.043 € 144.614 € 141.193 Nog niet ingediend. Nog niet ingediend.
Uitbreiding in dagdelen Mocht de behoefte aan deelname aan een dorpsdagvoorziening gedurende het jaar groter worden en meer dagdelen nodig zijn dan bespreekt de betreffende stichting dit met de gemeente. In samenspraak met elkaar wordt het plan en begroting van de dorpsdagvoorziening dan aangepast. 3. Andere burgerinitiatieven Naast de dorpsdagvoorzieningen is er een groot aantal burgerinitiatieven in Peel en Maas gerealiseerd die een bijdrage leveren aan de transformatie in het Sociaal Domein. Een deel daarvan heeft in de afgelopen jaren een bekostiging van de gemeente gehad. Ook deze burgerinitiatieven worden vanuit het lokaal subsidiekader gefaciliteerd. Het betreft: • Huiskamerprojecten • Theaterwerkplaats Mafcentrum • Kesjke6 • Begeleidingsdienst Helden 3.1
Burgerinitiatieven met bekostiging
Huiskamerprojecten Dagbesteding in dorpen voor senioren. De huiskamerprojecten worden geheel door vrijwilligers beheerd en uitgevoerd zonder beroepskracht. In een aantal dorpsdagvoorzieningen zijn de huiskamerprojecten in de afgelopen periode geïntegreerd. Voor de continuering van de nog bestaande huiskamerprojecten, zoals in Kessel en Baarlo, is een verdergaande samenwerking of integratie met de dorpsdagvoorziening een mogelijke richting. 7
Theaterwerkplaats In het traject Kunst Verbind(e)t is de Theaterwerkplaats Mafcentrum Maasbree van start gegaan. Iedere woensdag is de theaterwerkplaats open van 09.30u tot 16.30u. Het is een laagdrempelige inloopactiviteit waar jongeren, jong volwassenen en volwassen elkaar ontmoeten, en zichzelf kunnen zijn. Samen werken zij aan theaterkunsten. De theaterwerkplaats telt op dit moment 7 vaste deelnemers. In totaal wordt de theaterwerkplaats bezocht door 15 deelnemers. Alle deelnemers van de theaterwerkplaats zijn woonachtig in de gemeente Peel en Maas. De deelnemers hebben allemaal een eigen achtergrond (ziek, beperking, werkeloos, etc.). De theaterwerkplaats wordt begeleid door Job Veeger in samenwerking andere begeleiders. Zowel Job als de andere beroepskrachten zijn gediplomeerde SPV-ers en SPH-ers (Sociaal Psychiatrische Verpleegkundige, Sociaal Pedagogisch Hulpverlener). Tijdens het eindsymposium van Kunst Verbind(e)t. heeft de Theaterwerkplaats opgetreden en hun eerste demo-cd gepresenteerd. Gezien de toegenomen belangstelling en te verwachten toename aan belangstelling voor de theaterwerkplaats is er op termijn ruimte voor een openstelling van vier dagdelen. De deelnemers krijgen toegang via hun ondersteuningsplan. De verruiming van de openingstijden vindt plaats in samenspraak met de gemeente. De deelnemers hebben samen met hun mantelzorgers, begeleiders (vrijwilligers/beroepskrachten) en netwerkpartners ideeën uitgewerkt op welke manier zij de theaterwerkplaats willen continueren. Vooralsnog gebeurt dit onder de stichting Mafcentrum Maasbree. Kesjke6 Sinds medio 2013 draait de activiteit ‘Kesje 6’ in het Activiteitencentrum bij Vorkmeer. Dit is een initiatief van een aantal inwoners uit Peel en Maas met een psychiatrische achtergrond en is ontstaan vanuit de behoefte van deze mensen om anderen te ontmoeten. In de praktijk komt er elke donderdag een groep volwassenen met een psychiatrische achtergrond (zelfstandig wonend) bij elkaar in een inloop, die uitmondt in het samen bereiden en nuttigen van een warme maaltijd. Deelnemers betalen hiervoor een eigen bijdrage. De deelnemers gaven bij de start van het project reeds aan, dat zij waarde hechten aan een vorm van begeleiding, waarbij gewerkt wordt vanuit de presentiebenadering met een coachende attitude. In 2014 is er een vrijwilliger aangesloten bij het project, die erg goed aansluit bij de geest van het project, waardoor er steeds minder beroepsmatige uren op de vloer nodig zijn. In 2015 wordt de begeleiding zo minimaal mogelijk ingezet vanuit Vorkmeer. De beroepsmatige inzet van VvG en MetGGZ zijn ingebed in hun ambulante begeleidingsuren. Begeleidingsdienst Helden Begeleidingsdienst is een project dat ontstaan is uit het Kernteam WWZ Helden. De begeleidingsdienst heeft als doelstelling dat burgers (als vrijwilligers) medeburgers van 65 jaar en ouder begeleiden naar huisarts of ziekenhuis specialist. In de afgelopen jaren hebben al vele mensen een beroep op de begeleidingsdienst gedaan voor begeleiding en ondersteuning naar het ziekenhuis, bijv. voor bestraling of poliklinische onderzoek en behandelingen, of controle van allerlei aard bij een specialist. Zowel de betreffende burger als de huisartsen en specialisten in het ziekenhuis ervaren de begeleiding als steun bij het consult. De begeleidingsdienst wil ook in 2015 en verder graag vele mensen ondersteunen, om zowel de rit naar het ziekenhuis als het consult bij de huisartsen en specialisten zo aangenaam mogelijk te maken 3.2 Subsidiekader In onderstaande tabel zijn de subsidieaanvragen van deze initiatieven weergegeven. Initiatief Huiskamerprojecten Theaterwerkplaats Kesjke6 Begeleidingsdienst Helden
Begroting/ subsidievraag Gaat zo mogelijk via de dorpsdagvoorzieningen lopen € 94.847 € 4.985 € 615
8
3.3 Overige en nieuw te ontwikkelen burgerinitiatieven Mocht uit een nadere analyse blijken dat er nog meer burgerinitiatieven in de afgelopen jaren bekostiging hebben gekregen dan kunnen deze worden toegevoegd aan het overzicht. Nieuw te ontwikkelen burgerinitiatieven kunnen een projectvoorstel indienen via het innovatiekader (zie paragraaf 5). 4. Maatwerkondersteuning Om initiatieven of bestaande trajecten tijdelijk of eenmalig te ondersteunen faciliteren we binnen het lokaal subsidiekader ook maatwerkondersteuning. Het betreft geen structurele ondersteuning. Het kan gaan om facilitering in de opstart of ontwikkelfase van een initiatief. Het is maatwerk omdat de ondersteuning is afgestemd op het betreffende initiatief of traject. Het betreft de volgende initiatieven en trajecten: • Dorpsdagvoorzieningen. • Dorpsvervoer • Dorpsinfoloketten 4.1 Opstartkosten Dorpsdagvoorzieningen De stichtingen van de nieuwe dorpsdagvoorzieningen maken opstartkosten, die niet binnen de reguliere subsidie vallen. Het betreft opstartkosten, zoals: • Oprichtingskosten stichting; • Specifieke inrichtingskosten/investeringskosten. Deze opstartkosten worden vanuit de maatwerkondersteuning eenmalig gesubsidieerd. Op dit moment zijn hiervoor de volgende subsidieaanvragen ingediend voor de opstart van de nieuwe Dorpsdagvoorzieningen. Subsidieaanvraag opstartkosten DDV DDV DDV Maasbree DDV Baarlo (MFC de Engelbewaarder)
Opstartkosten € 5.850 € 30.000
De Dorpsdagvoorziening Kessel(-Eik) heeft nog geen subsidieaanvraag voor de opstartkosten ingediend. 4.2 Dorpsvervoer Mobiliteit is een belangrijke component in de zelfredzaamheid van burgers. Bereikbaarheid van de dagvoorzieningen voor burgers (in een kwetsbare positie) én behoud van keuzemogelijkheid staan centraal. In Peel en Maas is in het kader van Leven in het Dorp WWZ op diverse plekken dorpsvervoer ontstaan, waarbij vrijwilligers uit de dorpen vervoer regelen voor andere dorpsbewoners (met name senioren), die minder mobiel zijn en waar de reguliere vervoervoorzieningen niet goed in voorzien. Op dit moment functioneert vrijwilligersvervoer in negen kernen: Kessel en Kessel-Eik (Vrijwilligers Vervoer Kessel), Helden, Egchel en Panningen (HEP), Grashoek, Beringe en Koningslust (Dorpsvervoer GBK) en Meijel (Dorpsvervoer Meijel).In Maasbree/Baarlo zijn oriënterende gesprekken vanuit de Dorpsdagvoorzieningen i.o. om ook tot dorpsvervoer te komen. De gemeente, Rabobank en andere netwerkpartners hebben de vrijwilligersstichtingen gefaciliteerd om een nieuwe bus/auto aan te schaffen. Het dorpsvervoer en het beroepsmatig/commercieel vervoer zullen complementair aan elkaar functioneren. Samenwerking en dwarsverbanden tussen vrijwilligersvervoer en beroepsmatig/commercieel vervoer wordt gezocht.
9
Zie onderstaande schematische weergave van het dorpsvervoer in Peel en Maas.
Dorpsvervoer Peel en Maas 2015
Maasbree Grashoek
.
Koningslust
Beringe
Panningen
Meijel
Baarlo Helden Egchel
Kessel
Dorpsvervoer Kessel-eik
Stand van zaken Dorpsvervoer Het dorpsvervoer verzorgt: • Individuele ritten voor niet mobiele dorpsbewoners. De deelnemers betalen hiervoor zelf een ritprijs. • Ritten naar de dorpsdagvoorzieningen en zorgboerderijen, waarbij de dorpsdagvoorziening voor de AWBZ-geïndiceerde deelnemers de vervoervergoeding betaalt. Afstemming vindt plaats over de begin- en eindtijden van de programma’s en de inplanning van ritten. De exploitatiekosten van het dorpsvervoer worden gedekt uit sponsorgelden, individuele deelnemersgelden en de vergoedingen vanuit de dorpsdagvoorzieningen voor de AWBZgeïndiceerde deelnemers. Deze laatste vergoeding zal vanaf 1-1-2016 niet meer via de dorpsdagvoorzieningen gaan lopen maar rechtstreeks vanuit de gemeente naar de stichting van het dorpsvervoer of via de deelnemer zelf. Investering in een (nieuwe) bus worden deels gefaciliteerd door de gemeente vanuit de maatwerkondersteuning. In onderstaand schema is de stand van zaken van het dorpsvervoer weergegeven. Dorpsvervoer
Stand van zaken
Dorpsvervoer Kessel (-Eik) Sinds 2013 een nieuwe bus m.b.v. sponsoring en (beperkte) subsidie gemeente. Rijdt voor Eetpunt Kessel (-Eik), Dagvoorzieningen, Zorgboerderij Odahoeve en individuele ritten in Kessel (-Eik). Dorpsvervoer HEP Sinds 2013 en 2014 twee bussen m.b.v. subsidie gemeente. Rijdt voor Dorpsdagvoorzieningen in Helden, Egchel, Panningen, Zorgboerderijen in Peel en Maas en individuele ritten in de kernen Helden, Egchel, Panningen. Dorpsvervoer Grashoek, Sinds 2014 een nieuwe bus m.b.v. sponsoring en subsidie gemeente. Rijdt Beringe, Koningslust. voor Dorpsdagvoorzieningen in Grashoek, Beringe, Koningslust en individuele ritten in de kernen. Dorpsvervoer Meijel. Dorpsvervoer Baarlo/ Maasbree
Sinds 2014 een nieuwe auto m.b.v. sponsoring en subsidie gemeente. Rijdt voor Dagvoorzieningen, zorgboerderij en individuele ritten in Meijel. In oriënterende fase.
10
Subsidiekader Dorpsvervoer Dorpsvervoer wordt op dit moment adhoc ondersteund bij aanschaf van een nieuwe bus. In 2015 is vooralsnog geen subsidieaanvraag te verwachten. Op termijn wellicht wel vanuit een initiatief Baarlo/Maasbree. Na het wegvallen van de bekostiging van het vervoer van de AWBZ-geïndiceerde deelnemers via de dorpsdagvoorzieningen in de loop van 2015/2016, zal de bekostiging van de ritten voor deze deelnemers anders geregeld moeten worden. Hiervoor zal in de eerste helft van 2015 beleid geformuleerd worden. 4.3 Dorpsinfoloketten Vrijwilligers hebben in 7 dorpen (Meijel, Beringe, Kessel(-Eik), Panningen, Grashoek en Helden) dorpsinfoloketten opgezet. In Baarlo en Maasbree is dit in ontwikkeling. De vrijwilligers hebben een opleiding VOA (Vrijwillige Ouderen Adviseur) van de KBO (Katholieke Bond voor Ouderen)gevolgd. De vrijwilligers geven hun medeburgers informatie en advies op het gebied van het sociale domein. Vanuit de pilot Schakelplein is een samenwerking ontstaan tussen de dorpsinfoloketten en de beroepsmatige toegang. De dorpsinfoloketten zijn een belangrijke schakel in het informeren, adviseren en ondersteunen van burgers met een informatieve vraag of een ondersteuningsvraag. Wanneer vanuit deze signalering en vraagverheldering blijkt dat de burger behoefte heeft aan ondersteuning, hulp of zorg dan kunnen de vrijwilligers rechtstreeks schakelen met de beroepskrachten van de toegang. Dorpsinfoloketten worden vanuit het lokaal subsidiekader gefaciliteerd in de uitvoering ervan, zoals de huur van de accommodatie. Dit is maatwerk per dorpsinfoloket. De facilitering wordt in samenspraak vastgesteld. In 2015 wordt rekening gehouden met een facilitering van € 10.000. 5. Juridische context en aansprakelijkheid Dorpsdagvoorzieningen In de doorontwikkeling van de dorpsdagvoorzieningen lopen we aan tegen wet- en regelgeving vanuit de huidige systemen. Burgerinitiatieven worden ontwikkeld als een verlengstuk vanuit de thuissituatie. De huidige wet- en regelgeving is gebaseerd op de AWBZ en nog niet op de Wmo. Er zullen op basis van de praktijk nieuwe kwaliteits- en andere eisen ontwikkeld moeten worden die gericht zijn op de kwaliteit van leven en niet zozeer op de kwaliteit van zorg. Zolang de wet- en regelgeving daar nog niet in doorontwikkeld is, zullen we de grenzen op moeten zoeken van de huidige wet- en regelgeving. Vanuit de dorpsdagvoorzieningen hebben de stichtingen die de dorpsdagvoorziening exploiteren, gemeente, Coöperatie VGZ, netwerkpartners en adviseurs vragen vanuit de inhoudelijke en juridische context geanlyseerd. Van daaruit worden alternatieven in beeld gebracht en gedeeld met de landelijke overheid. De insteek is dat er een goede borging van veiligheid en andere aspecten is waarbinnen de deelnemers, stichtingen, vrijwilligers en beroepskrachten gezamenlijk de dorpsdagvoorzieningen kunnen vormgeven en uitvoeren. Dit vanuit het uitgangspunt dat regels de inhoud mogelijk moeten maken. Tijdens een aantal bijeenkomsten is de vraag gesteld, hoe e.e.a. geregeld is omtrent de arboveiligheid van de vrijwilligers. De vraag is daarbij tweeledig: 1. Hoe voorkomen we dat er ongelukken gebeuren? 2. Wie draait op voor de kosten op het moment dat er (toch) ongelukken gebeuren? Inmiddels is uitgezocht hoe dit vraagstuk vanuit juridisch oogpunt in elkaar steekt. Hieruit blijkt dat het niet zozeer een juridisch vraagstuk is, als wel een politiek vraagstuk. Duidelijk is in elk geval dat alle partijen het eens zijn over het feit dat de vrijwilligers op een veilige manier hun werk moeten kunnen doen. De vraag ligt nu voor hoe we er voor kunnen zorgen dat de vrijwilligers hun werk op een veilige manier kunnen doen. En vervolgens dient de vraag beantwoord te worden, welke rol de gemeente daarin moet spelen? Daarin zijn de volgende aspecten meegenomen: • Uitvoeren van een regelmatige RI&E (Risico Inventarisatie en Evaluatie) • Vaststellen van protocollen • Heldere communicatie en uitleg richting vrijwilligers
11
De stichting Bevordering Welzijn Inwoners Koningslust die de dorpsdagvoorziening Koningslust exploiteert heeft een RI&E-instrument en andere documenten samengesteld en gebruikt deze periodiek. De gemeente heeft besloten om: • garant te staan voor de kosten als aansprakelijkheid in het geding is mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan • te faciliteren dat de sjablonen (RI&E, reglementen, protocollen, verslagen van werkbesprekingen e.d.) ter beschikking zijn van de stichtingen zodat zij het wiel niet zelf hoeven uit te vinden en op een uniforme wijze handelen De motivatie moet hier gezocht worden in het gegeven dat de dorpsdagvoorzieningen ondersteuning bieden dat gelijk te stellen is met zorg voor de partner, mantelzorg, burenzorg en deels ook in de plaats komt van ondersteuning die door professionele zorgaanbieders werd uitgevoerd, waardoor er minder mensen een maatwerkvoorziening nodig hebben. Dit heeft tot gevolg dat de lasten van de gemeente voor maatwerkvoorzieningen lager zullen zijn, dan wanneer de dorpsdagvoorzieningen er niet zijn en bovendien wordt op deze manier de samenwerking in de gemeenschap gestimuleerd. Verder wordt opname in een intramurale setting en het inzetten van zwaardere zorg daardoor uitgesteld. In dit gegeven bevind zich de legitimatie om in dit geval wel (onder voorwaarden) garant te staan, en in andere gevallen niet. Het past bij de gemeente om te faciliteren, zonder op te leggen Op deze manier wordt ook de samenwerking tussen dorpsdagvoorzieningen en gemeente bevorderd. Er ontstaat veel meer een ‘wij’-gevoel. Het is een vraag / behoefte die een aantal stichtingsbesturen zelf heeft geformuleerd. Zij willen graag de verantwoordelijkheid nemen en hebben voor het beheren van de dorpsdagvoorzieningen maar zij vinden dat de vrijwilligers hun werk veilig moeten kunnen doen en dat de stichtingsbesturen (vrijwilligers) zo weinig mogelijk risico moeten lopen op aansprakelijkheid als er zich ongevallen voordoen. De verantwoordelijkheid blijft liggen bij de dorpsdagvoorzieningen De stichting is en blijft verantwoordelijk voor de veiligheid van de vrijwilligers. Het moet ook duidelijk zijn en blijven waar die verantwoordelijkheid ligt. Het is niet de bedoeling dat de gemeente deze verantwoordelijkheid over gaat nemen. Het betreft in dit geval puur een ondersteunende taak voor de gemeente. Er kan uniformiteit ontstaan ten aanzien van de veiligheid binnen de verschillende dorpsdagvoorzieningen Als er uniform gewerkt wordt, kan er tussen de verschillende dorpsdagvoorzieningen ook uitwisseling plaatsvinden. Hiermee wordt niet bedoeld uitwisseling tussen de vrijwilligers (hoewel dat theoretisch natuurlijk ook zou kunnen), maar uitwisseling van ervaringen op het gebied van veiligheid. De stichtingen en lokale werkgroepen en gemeente treffen elkaar geregeld in de werkgroep dorpsdagvoorzieningen Peel en Maas. Bovendien is het voor ons als gemeente, op het moment dat er ongelukken gebeuren, eenvoudiger na te gaan hoe er gehandeld is binnen de dorpsdagvoorzieningen. Dit draagt bij aan de gezamenlijke doelstelling om een veilige werkomgeving voor de vrijwilligers te realiseren. Wij dragen er zorg voor dat de sjablonen beschikbaar zijn en de dorpsdagvoorzieningen voeren het veiligheidsbeleid uit. De stichtingen denken en doen mee bij het samenstellen van de sjablonen. Indien binnen de dorpsdagvoorzieningen geen RI&E wordt uitgevoerd, de protocollen niet worden gevolgd of werkoverleggen niet worden gevoerd, loopt de dorpsdagvoorzieningen bewust een risico en zullen wij voor de kosten, ingeval van een ongeluk, moeten opdraaien. Dat is niet wenselijk gelet op het feit dat wij wettelijke gezien niet eens verantwoordelijk zijn. Het verbinden van voorwaarden aan het overnemen van risico is redelijk en billijk. De voorwaarden en de sjablonen komen tot stand in samenspraak met de stichtingen.
12
Als we niks regelen ligt het risico volledig bij de dorpsdagvoorzieningen Indien er een arbeidsongeluk plaatsvindt en indien de arbeidsinspectie oordeelt dat dit te wijten is aan de werkgever (stichting) dan kunnen de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld en failliet gaan. De dorpsdagvoorzieningen zullen op deze manier verdwijnen uit de maatschappij, omdat niemand meer in het bestuur plaats wil nemen. Een aantal stichtingsbesturen heeft aangegeven dat zij dit risico niet willen nemen en overwegen te stoppen als de gemeente niets regelt. Verzekering De gemeente Peel en Maas heeft voor de vrijwilligers in haar gemeente een zogenaamde vrijwilligersverzekering afgesloten. Hier valt ook bestuursaansprakelijkheid onder (behoudens grove nalatigheid e.d.) voor zover de bestuurders als vrijwilliger aan de slag zijn. De bestuursleden in de dorpsdagvoorzieningen zijn vrijwilliger en vallen daarmee in principe onder de verzekering. Het is een aanbeveling dat besturen van verenigingen wel altijd om een WA-verzekering af te sluiten. Als er bijvoorbeeld een dakpan van het gebouw afwaait en deze veroorzaakt schade valt dit niet onder de vrijwilligersverzekering. Het bestuur kan dan wel aansprakelijk gesteld worden. 6. Innovatiekader Onderdeel van het inkoopkader in 2014 was het innovatiekader. De komende jaren is een stijgende én veranderende behoefte aan collectieve ondersteuning te verwachten. Om in te spelen op de te verwachten veranderende behoefte, is de inzet om de flexibiliteit en diversiteit in collectieve ondersteuning te versterken. Via het innovatiekader is een uitvraag onder (groepen) burgers en netwerkpartners gedaan naar pilotprojecten, die concreet invulling geven aan nieuwe collectieve ondersteuningsarrangementen. De gemeente en Coöperatie VGZ hebben besloten om een financiële bijdrage toe te kennen aan vijf van de 19 ingediende projectvoorstellen. Verder is aan acht projectvoorstellen een bijdrage toegekend onder voorwaarden, hebben vijf projectvoorstellen een voorlopige afwijzing gekregen en is één projectvoorstel afgewezen. De gemeente en Coöperatie VGZ hebben veel waardering voor de initiatiefnemers en de inzet en betrokkenheid waarmee ze vernieuwende projecten op willen zetten. De initiatiefnemers worden met belangstelling gevolgd. Begin 2015 wordt de voortgang samen met de initiatiefnemers besproken. Dat volgen is geen bemoeizucht. Loslaten is het ook niet. In dit geval is het eerder anders vasthouden. Het initiatief blijft bij de mensen zelf. Waar nodig denken en doen de gemeente en Coöperatie VGZ mee. De uitwerking van het innovatiekader als onderdeel van het lokaal subsidiekader volgt begin 2015. Daarvoor wordt ook een uitvoeringsregeling als juridische grondslag voor het verlenen van de subsidie opgesteld. 7. Subsidiebeleid en subsidiebeheer Het lokaal Subsidiekader Sociaal Domein 2015 maakt vanaf 1-1-2015 onderdeel uit van het reguliere subsidiebeleid van de gemeente Peel en Maas. Voor de uitvoering van dit subsidiekader worden zoals aangegeven drie uitvoeringsregelingen opgesteld. De subsidieverstrekking en -afhandeling verloopt via de gebruikelijke procedures en termijnen. De initiatiefnemers zullen hierover bij de subsidieverstrekking geïnformeerd worden. 8.
Planning Subsidiekader
Onderstaand staat de planning van het subsidiekader weergegeven Onderdeel Vaststelling lokaal subsidiekader en uitvoeringsregelingen Besluit subsidie Toekenning subsidies 2015 Start uitvoering en betaling toegekende subsidies Tussenevaluatie Eindevaluatie en financiële verantwoording
Planning december 2014 december 2014 december 2014 1-1-2015 Medio 2015 1-4-2016 13
9.
Voorstel
Voorgesteld wordt: 1 2 3 4
10.
In te stemmen met het lokaal subsidiekader Sociaal Domein 2015 In te stemmen met subsidies van in totaal € 634.565 aan de dorpsdagvoorzieningen voor 2015 In te stemmen met subsidies van in totaal € 100.447 aan andere burgerinitiatieven voor 2015 In te stemmen met subsidies van in totaal € 45.850 als maatwerkondersteuning aan burgerinitiatieven voor 2015
Bijlagen: begrotingen dorpsdagvoorzieningen en Theaterwerkplaats
14
Totaal begroting dorpsdagvoorzieningen Peel en Maas 2015 Algemeen Naam dagvoorziening Kern Stichting Betrokken zorg/w elzijn aanbieder
De Wieksjlaag de Hoeskamer Egchel Stg DDV Grashoek Beringe Egchel Grashoek GemeenschapszorgGemeenschaoshuis Beringe 't Erf Vorkmeer Proteion Proteion
Capaciteit Maximaal aantal deelnemers per dagdeel Aantal dagdelen per w eek openstelling
Begroting
13 4 DDV Beringe
INKOMSTEN 2015 Eigen bijdrage niet-AWBZ-deelnemers Af niet te innen eigen bijdrage Totale inkom sten
12 2 DDV Egchel
De Koeberg DDV Koningslust DDV Maasbree Dagvoorziening Panningen Helden-dorp Koningslust Maasbree Panningen 0 Dorpsdagvoorziening de StgKoeberg Bevordering Welzijn Inw Stg. oners DDVKoningslust Maasbree i.o. Stichting dagvoorziening panningen Zorggroep Vorkmeer Zorggroep Zorggroep
15 5 DDV Grashoek
14 9 DDV Helden
15 4 DDV Koningslust
12 10 DDV Maasbree
12 8 DDV Panningen
€ 4.212 -€ 842 € 3.370
€ 3.744 -€ 749 € 2.995
€ 6.260 -€ 1.252 € 5.008
€ 11.438 € 2.288 € 9.150
€ 5.642 -€ 1.500 € 4.142
€ 9.594 -€ 1.919 € 7.675
€ 936 -€ 187 € 749
€ 12.893
€ 5.200
€ 13.520
€ 15.000
€ 9.695
€ 26.000
€ 28.000
€ 33.384 € 2.500 € 360
€ 15.600 € 1.600 €0
€ 40.560 € 3.000 € 360
€ 73.008 € 4.800 €0
€ 21.000 € 1.900 €0
€ 81.120 € 2.000 € 360
€ 64.896 € 2.000 € 360
€ 5.148 € 2.665 € 1.014
€ 3.042 € 1.560 € 468
€ 7.015 €0 €0
€ 13.104 € 8.190 € 2.457
€ 3.500 €0 € 1.100
€ 12.285 € 6.825 € 2.340
€ 9.945 € 5.525 € 3.120
€ 3.661 €0 € 2.080 € 500
€ 666 €0 € 1.040 € 400
€ 5.000 €0 € 1.000 € 1.000
€ 4.680 € 500 €0 €0
€ 750 €0 € 1.000 € 800
€ 3.994 € 2.340 € 5.200 € 500
€ 10.982 € 3.000 € 4.160 € 500
€ 700 € 350 € 750 € 550 € 200 € 1.300
€ 420 € 350 € 480 € 340 € 200 € 1.300
€ 700 € 1.750 € 1.250 € 300 €0 € 1.200
€ 500 € 300 € 300 € 340 € 200 € 800
€ 350 € 350 € 600 € 340 € 200 € 1.300
€ 700 € 350 € 600 € 340 € 200 € 1.300
€ 3.200
€ 3.200
€ 3.200
€ 630 € 630 € 1.290 € 695 € 200 € 1.300 € 400 € 3.200 € 250 € 9.000
€0
€ 3.200
€ 3.200
€ 1.425
€ 717
€0
€ 2.787
€ 72.680
€ 36.583
€ 79.855
€ 142.121
0 €0 0 € 42.185
0 € 2.986 0 € 152.290
0 € 2.764 0 € 141.942
-€ 69.310
-€ 33.588
-€ 74.847
-€ 132.970
-€ 38.043
-€ 144.614
-€ 141.193
KOSTEN Huisvesting Huur Personele kosten/begeleiding Professionele begeleiding Vrijw illigerskosten Externe medische zorg Maaltijd/concum pties Maaltijdkosten Consumpties Kosten Keuken Activiteitkosten Kosten Dorpsvervoer AWBZ-geindiceerde deelnemers Kosten specialistisch vervoer AWBZ-geindiceerde deelnemers Materialen Bijzondere activiteiten Organisatie en adm inistratie Vergaderkosten stichting Vrijw illigersbijeenkomsten Vrijw illigersopleiding Verzekering Contributies Administratieve kosten Onderhoud dagvoorzieining Onderhoud/afschrijving inventaris Bijeenkomst deelnemers en mantelzorgers Geraamde kosten uitbreiding met een dagdeel Onvoorzien Onvoorzien/reservering Totale kosten RESULTAAT 2015 AANVRAAG DDV Exploitatieresultaat Begroting DDV
Begroting Theaterwerkplaats Peel en Maas 2015 Algemeen Naam Kern Stichting
Theaterwerkplaats Maasbree Stichting Mafcentrum Maasbree
Betrokken zorg/welzijn aanbieder
De Ontwikkeling
Capaciteit Aantal dagdelen per week openstelling Gemiddeld aantal deelnemers per dagdeel
Begroting
4 18
Theaterwerkplaats
INKOMSTEN 2015 Eigen bijdrage deelnemers
€0
Af niet te innen eigen bijdrage
€0
Totale inkomsten
€0
KOSTEN
Huisvesting Huur
€ 10.200
Personele kosten/begeleiding Professionele begeleiding Vrijwilligerskosten
€ 61.200 € 4.000
Maaltijd/concumpties Maaltijdkosten
€ 8.262
Consumpties
€ 2.295
Activiteitkosten Materialen
€ 2.040
Bijzondere activiteiten
€ 1.000
Organisatie en administratie Vergaderkosten stichting
€ 700
Vrijwilligersbijeenkomsten
€ 350
Vrijwilligersopleiding
€ 1.200
Verzekering
€ 340
Contributies
€ 200
Administratieve kosten
€ 1.200
Onvoorzien Onvoorzien/reservering
Totale kosten
€ 1.860
€ 94.847
RESULTAAT 2015 Exploitatieresultaat
-€ 94.847