Logistiek bediende
I. Toelichting 1.1 Taken De voornaamste taak van een administratief bediende in de logistiek is ervoor zorgen dat goederen of personen van de plaats van vertrek naar de plaats van bestemming worden getransporteerd. Dit om de continuïteit van het productieproces intern of bij de externe klant te garanderen. Deze functie komt zowel in binnenscheepvaart, zee- en luchtvaart, spoor- als wegvervoer voor. Volgende taken worden doorgaans uitgevoerd door een administratief bediende in de logistiek: - organisatie van de planning van de transporten voor de chauffeurs - de bevrachting van de voertuigen voor nationaal en internationaal transport - administratieve taken, bv. • opmaken van de vereiste vervoersdocumenten, vrachtdossiers • bijhouden van transportdossiers • vervullen van douaneformaliteiten • controleren van stock- en boorddocumenten - contacten onderhouden met leveranciers en klanten bij bestellingen en ontvangsten - ontvangst en controle van leveringen - helpen bij het laden, lossen en verhandelen van de goederen (manueel of met behulp van til- en vervoermiddelen) Andere of specifieke benamingen voor deze functie zijn: bediende expeditie, bediende planning en logistiek, bediende rederijen, beheerder van het vrachtvervoer over de weg, beheerder van het wegtransport van personen, bevrachter, douanedeclarant, ladingsinspecteur, transport geschillenbehandelaar, waterklerk, magazijnbediende.
1.2 Opleidingen Van een administratief bediende in de logistiek wordt verwacht dat hij/zij beschikt over de nodige vaardigheden om de functie naar behoren te vervullen. Het gaat onder meer over: - logistieke PC-toepassingen - transportreglementering (ADR, milieu, tol en accijnzen, binnenvaart, spoorverkeer) - heftruckbestuurder (voor magazijnbediende) Vooropleidingen kunnen gevolgd worden zowel via het voltijds onderwijs als via naschoolse opleidingen (volwassenenonderwijs).
Voltijds onderwijs In het technisch onderwijs kan er binnen het studiegebied handel een 7de specialisatiejaar internationaal transport en goederenverzending gevolgd worden. Ook in het studiegebied handel, maar dan op het niveau van het beroepsniveau is er een 7de specialisatiejaar logistiek. Magazijnmedewerker, assistentieniveau, maakt deel uit van opleidingsvorm 3 (alternerende beroepsopleiding: algemene sociale vorming gekoppeld aan een beroepsopleiding) van het buitengewoon secundair onderwijs. Opleidingen logistiek management maken deel uit van het hoger onderwijs. In de opleiding bachelor bedrijfsmanagement, kan de afstudeerrichting logistiek management gevolgd worden.
Volwassenenonderwijs Er zijn verschillende opleidingen (volwassenenonderwijs) voorhanden voor deze functie. Deze gaan van kort- tot langlopend afhankelijk van de inhoud en de competenties die worden aangeleerd. De opleidingen gaan van logistiek management tot inventarisbeheer. De verschillende Syntra-opleidingscentra bieden opleidingen magazijnmedewerker en logistiek management aan (www.syntra.be).
Logistiek bediende
1.3 Gereedschap: veilige messen Voor elk type werk is er een aangepast veiligheidsmes.
Automatisch terugspringmes Enkel tijdens het snijden wordt het mes handmatig naar buiten geduwd.
Mes met beweegbare uitstaande pin Bij druk op het mes kan er gesneden worden. Als het mes niet wordt gebruikt of geen contact heeft met het materiaal dan steekt de pin over het mes zodat het mesje beschermd is.
Veiligheidsmes met automatische beschermbeugel De beschermbeugel van het mesje springt automatisch naar voren als het mesje niet in contact is met het te snijden materiaal en blokkeert. Specifiek voor het openen van plastic en papieren zakken.
Eendebekmes Mesje omsloten door een houder in de vorm van een eendebek. Voor het snijden van folie.
Papierhaakmes met terugverende beschermkap Voor het wegsnijden van restlagen papier op rollen of op harde materialen.
foto’s: www.martor.be
1.4 Overzicht tilhulpmiddelen Manueel tillen en verplaatsen van goederen houdt risico’s in en kan rugklachten met zich meebrengen. Tilhulpmiddelen bieden oplossingen. Een overzicht van veelgebruikte tilhulpmiddelen in de logistiek.
Opslag, verplaatsen, orderpicking Transpallet Manuele bediening via een disselboom. Voor het opnemen van een pallet op vorken.
Kar Platform met vier wielen en handvatten op hoogte om de kar voort te bewegen. De kar is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.
Steekwagen Met 2 wielen en 2 handvatten op hoogte van de gebruiker.
Klein platform met wielen dat onder een last kan geschoven worden.
Verpakken, uitpakken, bevoorrading
Aanvoertafel Met rollers en ballen voor het makkelijk voortbewegen van de lasten.
Aanvoertafel
Logistiek bediende
Dolly
Met rollers en geleidelijk schuin aflopend. De zwaartekracht verplaatst de last.
Palletpositioner Een schaartafel met daarbovenop een schijf die 360° kan ronddraaien. Voorzien van een luchtbalg om het vereiste draaggewicht in te stellen, op die manier blijft de bovenste laag steeds op dezelfde hoogte.
Rollerbaan Palletten worden aangevoerd op een baan van rollers.
Hoog-laag tafel De tafel is uitgerust met een hydraulisch mechanisme zodat het bovenvlak steeds op dezelfde hoogte blijft.
Logistiek bediende
Platen (grote, platte oppervlakken)
Kar Aangepast met een hulpstuk voor het verplaatsen van platen.
Vacuümzuignappen Handvatten uitgerust met zuignappen laten toe om met een beperkte inspanning de last te verplaatsen.
Draaghaak Met behulp van de haak wordt het mogelijk om een correcte tilhouding aan te nemen. De lengte van de haak hangt af van de vorm en de grootte van de last.
Vaten, tonnen, balen
Heftruck
Uitgerust met een hulpstuk voor het opnemen van vaten.
2.1 Overzicht van risico’s en preventiemaatregelen Algemene risico’s Risico’s Vallen, uitglijden en struikelen: - Hoogteverschillen op laad- en loskaaien, trappen, hellingen - Obstakels op de vloer (uitstekende delen van paletten, dozen) - Gladde vloeren
Gevolgen voor de gezondheid - Kneuzingen - Breuken - ...
Preventie en bescherming Collectief
Persoonlijk
Tips
- Aanbrengen van leuningen, - Aangepast schoeisel dragen hekwerk, veiligheidslinten (veiligheidsschoenen met - Looproutes en voetgangerspaanti-slip, aanbevolen type: S1) den voorzien - Orde en netheid - Looproutes goed verlichten (minimaal 1 lux, 10 lux bij bedieningsmiddelen) - Vloeren: aangepast (anti-slip) en goed onderhouden - Signalisatie van natte of gladde vloeren
- Signaleer onmiddellijk elk mankement, gemorste vloeistoffen, enz.
Onaangepaste werk- - Overbelastingshouding, trillingen: letsels van romp - Behandelen van de en bovenste goederen (gewicht, ledematen aantallen, reikafstanden,...) - Gebruik van transportmiddelen
- Ergonomische transportmidde- - Rugsparende tiltechnieken len en tilhulpmiddelen voorzien toepassen - Opleiding manueel behandelen - Tilhulpmiddelen gebruiken van lasten
- Eigen kracht niet overschatten: met 2 tillen of een hulpmiddel gebruiken
Blootstelling aan lawaai - Gehoorverlies - Stress
- Pictogram voorzien
- Gehoorbescherming dragen • Vanaf 80 dB(A): ter beschikking • Vanaf 85 dB (A): verplicht dragen
- Indien u een collega op 1 meter afstand niet kan verstaan, draag dan gehoorbescherming
Beeldschermwerk *
- Instelbare stoelen voorzien - Reflectie vermijden (lichtarmaturen, zonneblinden)
- Werkpost correct opstellen - Taken afwisselen
- Regelmatig van taak wisselen, bewegen
- Overbelastingsletsels van bovenste ledematen en rug - Oogvermoeidheid
Grensoverschrijdend - Grensoverschrijgedrag en agressie: dend gedrag - Contact met externen, - Verbale agressie chauffeurs, bedienden, - Fysieke agressie leveranciers, klanten,…
- Beveiligingen (sloten, schermen, - Aangepast gedrag alarm) -M elden van grensoverschrij- Aangename inrichting dend gedrag - Voldoende verlichting - Aangepaste werkorganisatie (niet alleen werken, openingsuren)
Werkdruk door: - Psychosociale - Onvoorziene omstanbelasting digheden - Omgaan met deadlines - Druk door externen
- Aangepaste werkorganisatie - Tijdige melding van overwerk
- Tijdig hulp vragen bij een te hoge werkdruk
Aanrijding met of door een transportvoertuig Gekneld raken tussen transportvoertuigen, materialen en machines
- Rollend verkeer en voetgangersverkeer scheiden - Goed uitgeruste en onderhouden transportvoertuigen (bv. dodehoekspiegels)
- Voetgangerspaden volgen - Oogcontact met andere weggebruikers houden - Bij slechte zichtbaarheid: signalisatievest dragen
- Kneuzingen - Breuken - Amputaties
Logistiek bediende
II. Risico’s en preventie
- Noodnummer uit het hoofd leren
- Pas oversteken als u zeker bent dat de chauffeur u gezien heeft
*Zie ook technische steekkaart “Beeldschermwerk” (www.p-i.be of DVD technische documentatie)
Logistiek bediende
Manipuleren van paletten en goederen (scherpe kanten, uitstekende spijkers, breekbare producten, neervallende paletten)
- Splinters - Snijwonden
- Snijbestendige handschoenen ter beschikking stellen
- Snijbestendige handschoenen dragen - Etikettering lezen - Paletten nooit op hun kant stapelen
Werken met messen, cutters, scharen
- Snij- en steekwonden
- Enkel veiligheidsmessen ter beschikking stellen - Verschillende types messen naar gelang het werk - Speciale afvalcontainers voorzien voor het wegwerpen van gebruikte mesjes
- Veiligheidsmessen gebruiken - Niet in de richting van het lichaam snijden - Snijbestendige handschoenen dragen bij het verwijderen van messen (e-learning cdrom “gebruik van messen”)
Contact met - Irritatie - Aangepaste stockageruimten chemische - Vergiftiging - PBM’s ter beschikking stellen - Brandwonden producten - Morsen van producten (brand, explosie) - Lekken, ongeval
- Gebruik steeds een scherp mes
- Etiketten lezen - Veiligheidsinstructies toepassen - Aangepaste beschermingsmiddelen dragen (veiligheidsbril, beschermkledij, veiligheidshandschoenen)
Bijzondere werkplekken De sector van de logistiek en het transport is zeer veelzijdig en divers. Soms kan een uitzendkracht die de functie vervult van administratief bediende in de logistiek dan ook op bijzondere werkplekken terecht komen. Bijzondere werkplek
Risico’s
(Binnen)scheepvaart, havens
Vallen, struikelen, uitglijden - Oneffenheden, obstakels, losliggende stenen - Gladde scheepsdekken - Gladde spoorrails Vallende voorwerpen - Vallen van slecht aangeslagen lasten - Vallen van voorwerpen op stellingen, hoger gelegen vlakken Gegrepen, gekneld worden door voertuigen - Aanrijdingen door heftrucks of andere voertuigen
Luchtvaart
Spoorwegen
Verdrinking - Vallen van kade - Vallen van loopbrug Gegrepen, gekneld worden door voertuigen - Aanrijdingen door bagage- en andere trucks, bussen - Niet op transportzones lopen Lawaai - Stationair draaiende vliegtuigen - Opstijgen en landen Gegrepen, gekneld worden door voertuigen - Gegrepen worden door trein - Gekneld raken tussen wagons e.a. Struikelen, uitglijden - Oneffenheden, obstakels - Spoorrails
Preventie en bescherming - Aangepast schoeisel dragen
- Niet onder de lasten lopen - Signalisatie respecteren - Veiligheidshelm dragen - Niet lopen op aan- en afvoerzones gebruikt door (hef)trucks - Niet op spoorrails lopen - Signalisatiekleding dragen
- Signalisatiekleding dragen
- Dragen van gehoorbescherming: • gehoorkappen • oordopjes • otoplastieken - Signalisatiekleding dragen - Signalisatie respecteren - Geluidssignalen respecteren - Aangepast schoeisel dragen
De nodige persoonlijke beschermingsmiddelen voorzien, rekening houdend met de risico’s waarmee de uitzendkracht te maken krijgt.
Veiligheidshelm
Bij gevaar voor vallende voorwerpen (voorwerpen die van rekken kunnen vallen)
Gehoorbescherming Bij een blootstelling aan geluid van 80 dB(A) of meer
Veiligheidsbril
Bij het manipuleren van chemicaliën
Signalisatievest
Bij slechte zichtbaarheid (laadkaaien, parkings, doorgangen)
Logistiek bediende
2.2 Persoonlijke beschermingsmiddelen
Handschoenen
Dragen van snij- en kerfbestendige handschoenen bij: - h et manipuleren van lasten met scherpe randen, paletten - het verwijderen van mesjes Dragen van beschermhandschoenen tegen chemische risico’s bij het manipuleren van chemicaliën
Veiligheidsschoenen - anti-slipzolen - stalen neus S1 of hoger
2.3 Instructiekaarten 2.3.1 Instructiekaart: gebruik van messen Vooraf - Gebruik altijd een veiligheidsmes en geen gewoon breekmes - Controleer of het mesje goed vastzit en of het voldoende scherp is - Ga vooraf na of het mes niet beschadigd is - Ga na of het werkt zoals het moet en of de beveiliging intact is Tijdens - Probeer altijd eerst de baan van het snijden uit - Sta niet in het verlengde van uw snijbaan - Snij altijd van het lichaam weg - Werk steeds met een scherp mes - Hou één hand boven het eendebekmes zodat de strap niet in het gezicht springt - Probeer een vallend mes niet op te vangen Na - Laat messen nooit rondslingeren op de werkpost, berg ze op een vaste plaats op - Steek nooit een open mes in uw zakken, gebruik een meshouder - Verwissel het mes steeds met snijbestendige handschoenen - Verwijder gebruikte mesjes op een veilige manier (bij voorkeur in een aangepaste afvalbak)
Logistiek bediende
2.3.2 Instructiekaart: manuele transpallet Een manuele transpallet kan je enkel gebruiken voor korte afstanden (tot 35m). Vooraf - Kijk na of de transpalet in orde is - Draag persoonlijke beschermingsmiddelen: veiligheidsschoenen (anti-slip en stalen neus) en veiligheidshandschoenen - Kijk na of de lading stabiel is - Maak de doorgangen vrij Tijdens - Breng de transpallet rustig op gang, vermijd schokbewegingen - Gebruik vooral de beenspieren, buig bij het op gang brengen en het afremmen door de benen en hou de rug zoveel mogelijk recht - Stap steeds vooraan, naast de transpallet - Kijk in de rijrichting - Hou voldoende afstand tussen de muur en de transpallet om verplettering te voorkomen - Hou rekening met andere werknemers in de buurt Na - Parkeer de transpallet buiten de doorgangen Verboden - Gebruik de transpallet nooit op een helling - Overlaad nooit de transpallet (niet meer dan het toegelaten gewicht) - De transpallet is geen step
Een administratief bediende in de logistiek houdt contact met leveranciers, klanten, interne medewerkers. Bovendien is het best mogelijk dat er in het magazijn waardevolle spullen worden opgeslaan. Dit betekent dan ook dat een dergelijke functie een verhoogd risico op agressie met zich meebrengt.
2.4.1 Preventie van agressie Een aangepaste omgeving en werkorganisatie helpen om agressie te voorkomen. Werkomgeving
Werkorganisatie
Informatie en opleiding
Fysieke beveiligingsmaatregelen
- Toegangssloten - Schermen - Balies - Camera’s - Alarmsysteem
Inrichting
- Voldoende verlichting (ook in doorgangen, parkings) - Aangename inrichting (meubilair, kleuren)
Uurrooster
- Alleen werken vermijden - Nachtwerk vermijden (zeker niet alleen)
Informatie en communicatie
- Klanten en leveranciers correct informeren bij problemen (wachttijden, administratieve problemen) - Klanten en leveranciers informeren over geldende procedures
Ontvangst
- Ontvangst van goederen en personen scheiden - Gegevens van bezoekers controleren - Bezoekers registreren - Aangepaste openingsuren
Opslag
- Waardevolle goederen afzonderlijk opslaan - Contant geld regelmatig verwijderen
Personeel informeren en opleiden over het omgaan met agressie
- Eerste tekenen van agressie leren herkennen - Leren omgaan met moeilijke situaties - Procedures - Hoe reageren in geval van nood
Logistiek bediende
2.4 Agressie
2.4.2 Rol van de uitzendconsulent De uitzendconsulent kan zeker een rol spelen bij het voorkomen en de nazorg in geval van agressie. - Let bij het bedrijfsbezoek op elementen die agressie in de hand kunnen werken en informeer naar de genomen preventiemaatregelen (zie tabel hierboven en Bedrijfsbezoek) - Vraag naar aanleiding van het bedrijfsbezoek ook de gegevens van de vertrouwenspersoon/preventieadviseur psychosociale aspecten van de inlener - Informeer de uitzendkracht over deze risico’s. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de instructiekaart - Stel de uitzendkracht een noodnummer ter beschikking. Dit noodnummer moet te allen tijde kunnen gebeld worden door de uitzendkracht in geval hij/zij geconfronteerd wordt met agressie - Indien een uitzendkracht een geval van agressie meldt, volg dit dan op. Breng de uitzendkracht in contact met de vertrouwenspersoon van de inlener. Breng ook de vertrouwenspersoon/preventieadviseur psychosociale aspecten op de hoogte en zorg voor een contact met de vertrouwenspersoon van het uitzendbureau - Organiseer een overleg met het inlenend bedrijf over preventiemaatregelen zodat agressie in de toekomst kan vermeden worden
Logistiek bediende
2.4.3 Tips: hoe omgaan met agressie? Hoe agressie herkennen? In geval van agressie wordt de werknemer psychisch of fysiek lastiggevallen, bedreigd of aangevallen. Volgende elementen in de houding van een persoon wijzen erop dat de persoon in kwestie agressief kan worden. De persoon: - praat snel en met luide stem - transpireert meer - v ertoont zichtbare tekenen van ongeduld, bv. trommelen met vingers, schoppen tegen dingen, met de vuist op tafel bonken - balt de vuisten - houdt lippen samengeperst, neusvleugels wijd open - ... Deze houding kan overgaan in zichtbare woede. De persoon: - praat steeds harder, gaat schreeuwen - loopt rood aan - uit beschuldigende woorden - slaat met deuren, gooit met voorwerpen
Hoe reageren? - Blijf kalm en zorg ervoor dat u de zaken bedaard en coherent formuleert. Let op uw ademhaling, lichaamshouding, gezichtsuitdrukking, stem. Zorg dat u rust blijft uitstralen - Hou voldoende afstand, blijf buiten bereik - Antwoord rustig. Laat u niet uit uw lood slaan door verbale aanvallen en vertel de agressor rustig dat zijn/haar opmerkingen te ver gaan. Hou het gesprek gaande en toon begrip - Vergeet niet dat de agressor agressiever dreigt te worden naarmate hij meer onder druk staat - Vraag om hulp in uw werkomgeving - Sla alarm indien de feiten uit de hand lopen - Meld elk geval van agressie
10
Wordt er op de werkpostfiche een voorafgaande gezondheidsbeoordeling vereist?
Ja
Nee
Heeft de uitzendkracht een formulier van gezondheidsbeoordeling? Ja
Nee
Nee
Is het formulier van gezondheidsbeoordeling geldig? (Zijn datum, typefunctie + bijzondere risico’s OK?)
Ja
Logistiek bediende
III. Gezondheidstoezicht
Nee
Aanvraag gezondheidsbeoordeling
Is de uitzendkracht geschikt?
Nee
Ja
De werknemer kan aan het werk gezet worden
Niet geschikt voor DIT werk
Indien gedurende de meeste tijd beeldschermwerk
• Voorafgaande gezondheidsbeoordeling voor beeldschermwerk, aangevuld met een aangepast oog- en gezichtsonderzoek en een onderzoek van het spier- en beendergestel • Periodieke gezondheidsbeoordeling: - om de 5 jaar indien < 50 jaar - om de 3 jaar indien ≥ 50 jaar
Indien manueel hanteren van lasten met risico op rugletsel • Voorafgaande gezondheidsbeoordeling • Periodieke gezondheidsbeoordeling: - om de 3 jaar indien < 45 jaar - elk jaar indien ≥ 45 jaar
Indien heftruckbestuurder = veiligheidsfunctie*
- Voorafgaande gezondheidsbeoordeling voor heftruckbestuurder: basisonderzoek (musculo-skeletaal onderzoek, rugonderzoek), gepast oogonderzoek en onderzoek van het gezichtsvermogen - Periodieke gezondheidsbeoordeling: jaarlijks
Indien ploegen- of nachtwerk
- Voorafgaande gezondheidsbeoordeling - Periodieke gezondheidsbeoordeling: jaarlijks * Meer info: zie technische steekkaart Heftruckbestuurder (DVD technische documentatie of www.p-i.be)
11
Logistiek bediende 12
IV. Bedrijfsbezoek Volgende vragen over welzijn op het werk laten u toe de inlener te helpen bij het opstellen van een werkpostfiche en om duidelijke afspraken te maken. Algemene vragen • Hoe wordt het onthaal georganiseerd? Door wie? Wanneer? Wordt er een “peter” aangeduid? Hoe gebeurt de registratie bij de inlener? Wat wordt meegedeeld: intern reglement, uitleg bij verschillende taken, refter, eerste hulp, ...? • In welke taal worden de instructies gegeven? • Wie is de preventieadviseur? Wie is de vertrouwenspersoon of de preventieadviseur psychosociale risico’s? • Wie geeft de veiligheidsinstructies m.b.t. de job: beeldscherm, verkeer, gebruik van transportmiddelen, stapelen, security? Specifieke vragen • Welke taken zal de uitzendkracht moeten uitvoeren: manipuleren van goederen, gebruik van transportmiddelen, klaarmaken van leveringen? • Welke talen moet de uitzendkracht kennen? • Moet de uitzendkracht een heftruck bedienen en zo ja is hiervoor een brevet vereist? • Komt de uitzendkracht in aanraking met klanten, leveranciers, chauffeurs? • Worden er in de magazijnen waardevolle voorwerpen/geld bewaard? • Wordt de uitzendkracht tewerkgesteld in bijzondere omstandigheden: alleen werken, nachtwerk, ploegen? • Moet de uitzendkracht in een bijzondere omgeving werken: haven, luchthaven, spoor? • Komt de uitzendkracht in aanraking met specifieke risico’s: vallen vanop hoogte, vallende voorwerpen, manipuleren van chemicaliën? • Wie bezorgt de werkkledij en de persoonlijke beschermingsmiddelen, namelijk: - veiligheidsschoenen - veiligheidshandschoenen - signalisatievest - veiligheidsbril - veiligheidshelm - oorkappen/dopjes - ...
Zoek de 7 fouten in onderstaande tekening.
Logistiek bediende
V. Risicozoektocht
13
Logistiek bediende 14
Oplossingen 1. De plaatsing van het beeldscherm en het toetsenbord is niet aangepast aan de werknemer. 2. De werknemer maakt geen gebruik van de aangeduide voetgangerszone. 3. Een vrachtwagenchauffeur scheldt een logistiek bediende uit omdat hij zijn vrachtwagen niet mag lossen, wegens afwezigheid van de verantwoordelijke die in middagpauze is. 4. De lading op de transpallet is niet stabiel. 5. Een werknemer sleept een gasfles voort terwijl er een steekkar voorhanden is. 6. De werknemer neemt op een verkeerde manier een zware last die zich hoog op een rek bevindt. 7. Een werknemer snijdt bij het openen van een doos met het veiligheidsmes in de richting van zijn lichaam.
