2 portfolio
Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst en vooral een middel om de wereld te bekijken en om diezelfde wereld een spiegel voor te houden. Haar portfolio omvat sociaal betrokken werk met een oog voor het persoonlijke verhaal zonder daarmee dramatisch of sensatiebelust te zijn, wel integendeel. Geen photoshoptruukjes, spectaculaire onderwerpen of bekende gezichten, maar vaak gewoon ontroerend mooie beelden. Beeld Express mocht op de koffie bij deze jonge, gemotiveerde en enthousiaste Gentse fotografe!
meest favoriete of mooiste beelden zijn. Maar het blijven natuurlijk wel beelden waar ik 100% achter sta! Er is ook een immens verschil in hoe ik vroeger fotografeerde en nu. Ik merk dat ik veel rustiger geworden ben tijdens het fotograferen. En ik kan nu, ook omdat ik er de tijd voor neem natuurlijk, maar ik kan nu gewoon geduld hebben. Terwijl ik echt een ongeduldig mens ben (lacht). Ik kan nu echt zeggen: ik blijf daar staan tot het gebeurt. En dat is fantastisch.”
Vlak na haar afstuderen in 2007 aan Narafi in Brussel maakte ze haar eerste reis naar Banjul (Gambia) om daar het dagelijks leven vast te leggen. Uit dat project volgde een grote tentoonstelling met educatief project in de Venetiaanse Gaanderijen in Oostende. In 2009 keerde ze terug naar Gambiaom foto’s te maken voor SOS Kinderdorpen. Ondertussen werkt ze als fotografe voor de krant De Standaard, waarin ook al verschillende reeksen van haar vrij werk verschenen zoals ‘Erna & Ferdinand’, een reeks over haar grootouders, en recent ‘A dog’s life’, een reeks over straathonden in Roemenië. Lisa doceert ook deeltijds fotografie aan volwassenen. Naast lesgeven en foto’s en reportages maken voor de krant of voor andere klanten, trekt Lisa elk jaar ook graag tijd uit voor haar persoonlijk werk. Afgelopen zomer trok ze een maand naar Roemenië om een reeks te maken over hondenasielen en zwerfhonden. “Ik ben een fotografe die veel foto’s maakt, maar het is niet dat ik daarom niet bewust fotografeer. Ik ben altijd heel erg bezig met de ruimte en hoe personen in een ruimte staan. Ik kan vaak naar dezelfde plaats gaan puur om op het juiste moment met het juiste licht een foto te kunnen maken. Maar het kan ook dat ik het een mooie plaats vind, maar dat er op dat moment niks gebeurd, en dan ga ik terug. Tot er iets gebeurd! Mensen zien ook graag foto’s van andere mensen, en daarom probeerde ik om in deze reeks zowel de hond als de mens centraal te zetten. Ik zocht een soort evenwicht tussen de mensen die er werken en de honden. Bovendien is honden fotograferen ook moeilijk, want je kan een hond niks opleggen. En sowieso ga ik ook nooit commanderen aan mensen! Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! Ik kan er uren op wachten, op die kick van hét moment. Natuurlijk, je werkt helemaal anders als je maar een week de tijd hebt of als je een maand kan uittrekken. Dan weet je, als het vandaag niet lukt is er altijd morgen nog. Bij een reportage voor de krant kan dat natuurlijk niet.” Een selectie maken uit alle foto’s is zeer moeilijk. “Tijdens zo’n maand op reis probeer ik elke dag een selectie te maken uit de foto’s van die dag, om zo op het eind van de reis een ruime selectie over te houden. De laatste week kijk ik dan of mijn reeks volledig is, of ik nog bijkomende beelden nodig heb. Als ik een reeks maak moeten de foto’s van de definitieve selectie daarenboven ook een mooi verhaal vertellen. Om het verhaal achter de reeks compleet te maken, steek ik er dan ook foto’s bij die het verhaal mooi illustreren en die niet per definitie mijn
Lisa vertelt dat het vooral voelt of ze nu veel bewuster bezig is met foto’s nemen. “Vroeger op school zeiden ze altijd: ‘Lisa zit echt in de actie, die gaat er voor’. Nu merk ik, als ik mijn foto’s zelf bekijk, dat het veel overzichtelijker is, aanschouwelijker, ik zit er nog altijd in, maar het zijn geen actiebeelden meer. Het zijn landschappelijke foto’s bijna. Vroeger was alles meer georganiseerd, nu neem ik een thema dat me interesseert en ik neem er mijn tijd voor. Die thema’s heb ik nodig om er structuur in te krijgen. En tijdens die zomervakantie probeer ik om sowieso een maand weg te gaan. Ik probeer dan te zoeken naar een thema dat me persoonlijk raakt, liefst ook nog iets geëngageerd. Dat persoonlijk werk heb ik echt nodig, zo’n uitdaging, doen wat je wil zonder enige verplichting, dat is zalig. Het is veel diepgaander dan een opdracht voor de krant. Ik heb het nodig om mijn ei kwijt te kunnen! Voor de reeks over de honden heb ik een reeks gemaakt over mijn grootouders. Dat was niet dat geëngageerde, maar het was wel een persoonlijke reeks, heel emotioneel. Dat is compleet anders dan de reeks over de honden. Maar ik benader het op dezelfde manier. Ik heb er mijn tijd voor genomen.” Lisa is een jonge fotografe die nog steeds een grote zoektocht aan het beleven is naar haar eigen stijl. “Ik heb wel de indruk dat ik het aan het vinden ben, wat ik graag doe en wat ik het liefste zie. Maar ik merk dat mijn krantenfoto’s totaal anders zijn dan mijn eigen werk. Ik werk ook op een totaal andere manier, en ik neem ook andere foto’s voor de krant. Dat zijn meer de actiefoto’s, dichtbij en er in. De krant wil ook variatie. Ik weet ook niet of de foto’s die ik nu maak en waar ik me het beste bij voel, of ik me er binnen 3 jaar nog goed bij zal voelen. Mijn foto’s zijn ruimtelijk, het gaat niet om de actie maar om hoe de personen
“Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!”
© Lisa Van Damme / A Dog's Life
portfolio
4 portfolio
er staan en hoe alles klopt. Er loopt geen paal door een hoofd, niks overlapt en alles staat op zich. Ik probeer de laatste tijd een combinatie tussen de twee te maken, dichtbij en veraf. Dat is een begin, en daar kan ik nog verder in gaan. Simpel, niks geënsceneerd. Soms denken mensen dat mijn foto’s geënsceneerd zijn. Dat is misschien een compliment, maar langs de andere kant zou ik het wel jammer vinden als iemand naar mijn foto’s kijkt en denkt dat ze geënsceneerd zijn. Het is dubbel. Maar het wil ook zeggen dat de foto klopt. Dat is ook een teken dat ik altijd probeer te streven naar die ‘perfecte foto’ en misschien moet dat ook niet altijd. Misschien moet ik dat ook leren loslaten, want soms gaat een beeld niet alleen over het perfecte, maar ook over het gevoel. Ik ben daar al wel in geëvolueerd.” Lisa heeft ook niet meer altijd een fototoestel bij zich, vroeger wel. “Ik maakte toen veel beelden, one shots, single foto’s. Maar het was zo ineens niks meer voor mij precies: ik kende die mensen op de foto’s niet, haalde er geen voldoening meer uit. Nu heb ik niet meer de behoefte om single shots te nemen, omdat ik er geen band mee heb, ik heb er geen voeling mee. Ik heb meer achtergrond nodig om te kunnen fotograferen. Ik merk als ik voor de krant aan het fotograferen ben, dat ik heel vaak luister naar wat er gezegd wordt. Niet omdat dat mijn foto’s beter gaat
maken, maar puur omdat ik geïnteresseerd ben in wat ik fotografeer. En in mijn eigen werk word ik er dan op den duur ook echt in meegesleurd. Zoals met die honden, je wordt bijna zelf een activist (lacht). Het is heel intensief, je zit er middenin, de adrenaline stijgt. Ik stel me ook altijd heel open voor mijn onderwerp. En het voordeel is dat je op plaatsen komt waar je anders nooit komt. Ik ga niet voor mijn plezier naar een hondenasiel in Roemenië om mijn angst voor honden te overwinnen. Ik heb mijn camera nodig om zo’n stap te zetten.” Ik vraag haar tot slot nog of ze tips heeft om een goeie reportage te maken. “Denk er over na, en kies vooral een onderwerp dat je ligt. Neem niet zomaar iets omdat je denkt dat het interessant zal zijn. Als het je totaal niet ligt moet je het niet doen. Dan ben je niet gemotiveerd. Kies dan beter een onderwerp dat minder interessant is - mijn grootouders bijvoorbeeld is een oninteressant gegeven - maar
© Lisa Van Damme / A Dog's Life
portfolio
6 portfolio
omdat het zo persoonlijk is en je het zelf graag wilt, wordt het wel interessant en kan je er vol motivatie aan werken. Denk op voorhand ook na over het verhaal dat je wil vertellen. Maak je een reeks van 10 foto’s, schrijf dan vooraf even op hoe de foto’s er zullen uitzien, wat er kan gebeuren, schrijf een mogelijk scenario. Jse moet dat ook kunnen loslaten, dat kan falen. Maar het kan ook interessant zijn als je vastzit, je kan er dan nog inspiratie uit halen. Bovendien zeg ik ook altijd dat je geen goede foto maakt door de grootste en duurste camera te hebben. Wel door te leren kijken. Je hebt techniek nodig, je moet hem kennen. Moest ik enkel op techniek en mooie foto’s selecteren, ik zou heel andere verhalen hebben. Je vertelt niet wat je wil vertellen. Fotografie gaat immers ook om inhoud.” (je) n Meer foto’s vind je op www.lisavandamme.be!
© Lisa Van Damme / Erna & Ferdinand
portfolio
