Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO – technologie – maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Grafische sector Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de interactieve tentoonstelling van Het Beroepenhuis over verschillende technische beroepen. Lesdoelstellingen / Eindtermen: Wereldoriëntatie 1. Wereldoriëntatie – natuur 1.18* tonen zich in hun gedrag bereid om in eigen klas en school zorgvuldig om te gaan met papier, water, afval en energie. 2. Wereldoriëntatie – technologie 2.6 kunnen aan de hand van een al dan niet zelfgemaakte eenvoudige werktekening of handleiding het geschikte materiaal en gereedschap kiezen en daarmee de constructieactiviteit stap voor stap juist en veilig uitvoeren. 2.8 kunnen eigen werkwijzen vergelijken met andere werkwijzen en een oordeel geven daarover. 2.9* brengen waardering op voor eenvoudige, inventieve technieken en voor esthetische aspecten van technische constructies en voorwerpen. 2.10* tonen zich bereid nauwkeurig en veilig te werken, geen materiaal te verkwisten en zorg te dragen voor hun gereedschap. 3. Wereldoriëntatie – mens 3.1 drukken in een niet – conflictgeladen situatie, eigen indrukken, gevoelens, verlangens, gedachten en waarderingen
1
spontaan uit 3.3 tonen in concrete situaties voldoende zelfvertrouwen, gebaseerd op kennis van het eigen kunnen. 3.4 kunnen in concrete situaties verschillende manieren van omgaan met elkaar herkennen, erover praten en aangeven dat deze op elkaar inspelen. 4. Wereldoriëntatie - maatschappij 4.1 kunnen illustreren dat verschillende vormen van arbeid verschillend toegankelijk zijn voor mannen en vrouwen en verschillend gewaardeerd worden. 4.5* beseffen dat hun gedrag beïnvloed wordt door de reclame en de media. 5. Wereldoriëntatie - tijd 5.1 kunnen de tijd die ze nodig hebben voor een voor hen bekende bezigheid realistisch schatten. 5.3 kunnen in een kleine groep voor een welomschreven opdracht een taakverdeling en planning in de tijd opmaken. Muzische vorming 1. Muzische vorming – beeld 1.1* door middel van kunst- en beeldbeschouwing een persoonlijk waardeoordeel ontwikkelen over beelden en beeldende kunst van vroeger, van nu en van verschillende culturen. 1.2 door betasten en voelen (tactiel), door kijken en zien (visueel) impressies opdoen, verwerken en ervover praten. 1.3 beeldinformatie herkennen, begrijpen, interpreteren en er kritisch tegenover staan. 1.4* plezier en voldoening vinden in het beeldend vormgeven en genieten van wat beeldend is vormgegeven. 1.5 beeldende problemen oplossen, technieken toepassen en gereedschappen en materialen hanteren om beeldend vorm te geven op een manier die hen voldoet. 1.6 tactiele, visuele impressies, ervaringen, gevoelens en fantasieën op een beeldende manier weergeven. Vakoverschrijdende eindtermen sociale vaardigheden 1: Sociale vaardigheden – domein relatiewijzen De leerlingen 1.2 kunnen in omgang met anderen respect en waardering opbrengen 1.3 zorg opbrengen voor iets of iemands anders 1.4 kunnen hulp vragen en zich laten helpen 1.6 kunnen kritisch zijn en een eigen mening formuleren
2
1.7 kunnen zich weerbaar opstellen naar leeftijdgenoten en volwassenen toe door signalen te geven die voor andere begrijpelijk en aanvaardbaar zijn. 1.8 kunnen zich discreet opstellen. 1.9 kunnen ongelijk of onmacht toegeven, kritiek beluisteren en eruit leren. 2: Sociale vaardigheden – domein gespreksconventies 2 De leerlingen kunnen in functionele situaties een aantal verbale en niet-verbale gespreksconventies naleven 3: Sociale vaardigheden – domein samenwerking 3 De leerlingen kunnen samenwerken met anderen, zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of etnische origine. Vakoverschrijdende eindtermen leren leren 1 De leerlingen kunnen losse gegevens verwerven en gebruiken door ze betekenis te geven en te memoriseren 2 De leerlingen kunnen op systematische wijze verschillende informatiebronnen op hun niveau zelfstandig gebruiken. 3 De leerlingen kunnen op systematische wijze samenhangende informatie (ook andere dan teksten) verwerven en gebruiken 4 De leerlingen kunnen eenvoudige problemen op systematische en inzichtelijke wijze oplossen 5 De leerlingen kunnen, eventueel onder begeleiding: hun lessen, taken en opdrachten plannen en organiseren en hun eigen leerproces controleren en bijsturen 6 De leerlingen kunnen op hun niveau leren met: nauwkeurigheid, efficiëntie, wil tot zelfstandigheid, voldoende zelfvertrouwen, houding van openheid, kritische zin
Lesverloop (activiteit leerkracht en leerlingen) 1. Inleidende fase -
Leerlingen voeren een kringgesprek over verschillende technische beroepen en beroepskeuze.
Leerinhouden Bijlage 1 (overzicht sectoren en beroepen) Bijlage 2 (lijst met nuttige websites) Er zijn zodanig veel beroepen dat het handig is om ze in groepen te verdelen. Die groepen noemen we sectoren.
3
-
-
De leerkracht noteert alle genoemde beroepen op het bord. De leerlingen krijgen een blad (bijlage 1) met een overzicht van sectoren en de beroepen die daarbij horen. De leerlingen plaatsen de beroepen op het bord bij de juiste sector. Leerlingen kunnen vooraf ook zelf op zoek gaan naar beroepssectoren, technische beroepen en opleidingen door de opgegeven websites te raadplegen. (bijlage 2)
Toch zijn er beroepen die in meer dan één sector te vinden zijn. Receptiepersoneel werkt bijvoorbeeld vooral in de sector Horeca omdat elk hotel receptiepersoneel nodig heeft, maar ook een grote drukkerij heeft personeel dat instaat voor ontvangst van de bezoekers.
2. Klassikale voorbereiding activiteit -
-
-
Leerlingen kunnen zelf op zoek gaan naar beroepen in de grafische sector via de website: http://www.vdab.be/beroepen/ en kiezen Grafische sector. Leerlingen en leerkracht voeren een vraaggesprek over beroepen in de grafische sector. Dit aan de hand van de weg van ontwerp tot verspreiding. Leerlingen sommen op welke beroepen ze kennen. De leerkracht vult aan met minder bekende beroepen. Bekijken van het drukproces. i. Prepress ii. Press + technieken iii. Afterpress
De grafische sector omvat alles wat te maken heeft met de productie van boeken, tijdschriften en ander drukwerk. Van ontwerp tot verspreiding. Welke beroepen denk je dat er in deze sector voorkomen ? Bijlage 3 (voor de leerkracht: beroepen in de grafische sector)
Bijlage 6 (werkbundel leerlingen) Het drukproces wordt uitgelegd in de inleiding.
4
3. Activiteiten: Groepswerk 1. Groepswerken (totaal: 40 minuten) De klas is onderverdeeld in 4 groepen, elke groep voert 4 opdrachten uit. Er wordt elke 10 minuten doorgeschoven, zodat alle activiteiten op ongeveer 40 minuten kunnen afgerond zijn. Vooraf overloopt de leerkracht de 4 opdrachten en de daarbij horende druktechnieken. De leerlingen zullen in groep de instructies volgen van de leerlingenbundel.
Ervaringsgericht leren: de leerlingen verplaatsen zich in de huid van een Drukker en maken kennis met enkele druktechnieken. In de handleiding van de leerkracht worden de opdrachten en de benodigdheden gedetailleerd beschreven.
Bijlage 4 (voor de leerkracht: benodigdheden) Bijlage 5 (handleiding leerkracht) Bijlage 6 (werkbundel leerlingen)
De 4 opdrachten: • A: Afwrijven of ‘rubbing’ • B: Sjabloondruk • C: Papiermarmeren • D: Droge naald 2. Evaluatie a. Leerlingen en leerkracht bespreken de vier deelactiviteiten en gaan na welke kwaliteiten een persoon moet hebben om een goede drukker te zijn. b. Leerlingen gaan bij zichzelf na of ze die kwaliteiten bezitten en of de job van drukker bij hen zou passen.
Kwaliteiten: Drukker: -
Nauwkeurigheid Oog voor kleur en detail Fijne motoriek Geduld Veilig werken Ordelijk zijn
5
4. Extra -
Door de grafische sector werd er een boekje ontwikkeld voor jongeren: Ontdek de drukwereld. Deze wegwijzer voor jongeren maakt duidelijk wat een drukpers is, wat je er zoal mee kan drukken en hoe belangrijk de drukpers vandaag is in de wereld. Je kan het boekje gratis aanvragen bij MAN Roland Benelux, Koningin Astridlaan 61, 1780 Wemmel, 02 456 85 00, www.man-roland.be
-
Het kan een leuke bijkomende activiteit zijn om met de leerlingen zelf een krant, tijdschrift of website te ontwikkelen. Je kan op de redactievergadering de taken verdelen. De auteurs schrijven de teksten. De redacteur leest de teksten na en schrijft een voorwoord. De illustrator zorgt voor gepaste tekeningen. De vormgever kiest het lettertype en zorgt voor de lay-out. De fotograaf maakt gepaste beelden. De productie drukt het tijdschrift. De drukafwerker zorgt voor een gepaste kaft. De distributie kan het tijdschrift verspreiden.
-
Aanleg voor technologie Zelfstandig werken Samenwerken Milieubewust zijn …
6
