Digitaal drukker Beroepscompetentieprofiel
Inhoudsopgave
Voorwoord ............................................................................................................................................. 3 Wat is een beroepscompetentieprofiel? ............................................................................................. 4 Wat is de functie van een beroepscompetentieprofiel? ................................................................ 4 Waarom een format beroepscompetentieprofiel? ......................................................................... 4 Indeling ............................................................................................................................................ 4 Colofon ................................................................................................................................................... 5 Bronnen .................................................................................................................................................. 5 Betrokkenen .......................................................................................................................................... 5 1
Algemene informatie over het beroep ..................................................................................... 6 1.1 1.2 1.3 1.4
Mogelijke functiebenamingen .................................................................................................. 6 Beschrijving van het beroep ..................................................................................................... 6 Loopbaanperspectief ................................................................................................................ 9 Trends en innovaties ............................................................................................................... 10
2
Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep .................................................... 12
3
Beschrijving van de kerntaken ................................................................................................... 13 3.1 Kerntaak 1 Realiseert printmedia productie ......................................................................... 13 3.2 Kerntaak 2 Optimaliseert printmedia productieproces ........................................................ 15 3.3 Kerntaak 3 Coördineert technische werkprocessen ............................................................... 17
4. Competenties .................................................................................................................................. 18
Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
2
Voorwoord Aanleiding Diversiteit beroepsuitoefening Het beroepscompetentieprofiel is gemaakt voor de beroepsgroep als geheel. Dit betekent echter niet dat elke individuele beroepskracht alle werkprocessen uitvoert. Er bestaat grote diversiteit in de beroepsuitoefening van de digitaal drukker. De definitie die in dit profiel gehanteerd wordt, is: De digitaal drukker past in bedrijfsmatige zin en ten behoeve van de opdrachtgever een van de printtechnieken toe met behulp van hard- en software die hem ter beschikking staan, dus zonder een tastbare drukvorm, ongeacht het te bedrukken substraat (met uitzondering van fotochemisch papier).
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
3
Wat is een beroepscompetentieprofiel? Een beroepscompetentieprofiel (BCP) beschrijft de werkzaamheden en competenties die nodig zijn om een bepaald beroep uit te oefenen. Hierbij wordt uitgegaan van een vakvolwassen werknemer die al drie tot vijf jaar in het beroep werkzaam is. Drie begrippen staan centraal in het beroepscompetentieprofiel: kerntaken, opgesplitst in een aantal werkprocessen en de competenties die noodzakelijk zijn bij de uitvoering van de werkzaamheden. De inhoud van een beroepscompetentieprofiel moet herkenbaar zijn voor het bedrijfsleven. Daarom worden deze profielen opgesteld in opdracht van of in samenwerking met het georganiseerde bedrijfsleven. Het georganiseerde bedrijfsleven geeft het document een formele status door het te legitimeren. Wat is de functie van een beroepscompetentieprofiel? Een beroepscompetentieprofiel kan verschillende functies vervullen. Binnen een branche kan het een hulpmiddel zijn bij functiewaardering. Het kan ook gebruikt worden voor verdere professionalisering van werknemers, voor de ontwikkeling van competentieinstrumenten en als voorlichtingsmateriaal. Daarnaast kan een beroepscompetentieprofiel dienen als input voor opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het bedrijfsleven is immers ‘afnemer’ van mbogediplomeerden, en is daarom in hoge mate richtinggevend voor de eisen die gesteld moeten worden aan deze gediplomeerden. De eisen hebben zowel betrekking op de aard en inhoud van de werkzaamheden als op de mate van bekwaamheid waarmee iemand handelt: zijn competenties. In het schema is deze laatste functie van het beroepscompetentieprofiel weergegeven: Bedrijfsleven
Beroepscompetentieprofielen
Kenniscentra in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven
>
Opleidingseisen in kwalificatiedossier
Onderwijs
>
Concrete opleidingen en examens
Kenniscentra ontwikkelen en onderhouden op basis van deze beroepscompetentieprofielen de opleidingseisen in de vorm van kwalificatiedossiers. Dit gebeurt in samenwerking met vertegenwoordigers van sociale partners en onderwijs. Het onderwijs ontwikkelt op basis van de kwalificatiedossiers concrete opleidingen en examens. Waarom een format beroepscompetentieprofiel? Uitgaande van het feit dat dit beroepscompetentieprofiel de basis vormt voor het eventueel ontwikkelen of aanpassen van een kwalificatiedossier is het van belang dat het beroepscompetentieprofiel voldoet aan een aantal minimumeisen. Bij de ontwikkeling van kwalificatiedossiers is het verder van belang dat beroepen onderling vergeleken kunnen worden. Een bepaalde mate van uniformiteit is hierbij gewenst. Daarom is een format beroepscompetentieprofiel ontwikkeld. Indeling De informatie over het beroep is verdeeld over vier hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk bevat algemene informatie over het beroep, loopbaanontwikkelingen, en trends en innovaties. Het tweede hoofdstuk geeft een overzicht van de hoofdtaken en werkzaamheden van de beroepsbeoefenaar (kerntaken en werkprocessen). Een uitwerking van deze werkzaamheden en de daarbij behorende competenties komt in hoofdstuk 3 aan bod. In het vierde hoofdstuk worden de essentiële competenties vermeld, inclusief een toelichting.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
4
Colofon Ontwikkeld door
GOC
In opdracht van
Bestuur GOC
Verantwoording
Inhoudelijk gelegitimeerd door: CMBO Op: 8 augustus 2011 Inhoudelijk gelegitimeerd door: Vereniging Repro Nederland Op: 24 augustus 2011 Vastgesteld door: bestuur GOC Op: 27 september 2011 Te: Veenendaal
Bronnen -
CBS Statline maart 2011 (online database; statline.cbs.nl); Grafimedia in cijfers, GOC, juli 2009; Beroepenonderzoek Printmedia, deelonderzoek Digitaal drukker, Rijnland Advies te Wehl, 2011.
Betrokkenen Interviews met de volgende bedrijven en deskundigen, uitgevoerd door Rijnland Advies in januari en februari 2011: - De Digitale Drukker – Johnny van der Sanden; - Kerckebosch grafische Communicatie – John van Tol; - Vista Print - Boris Janssen; - Holland Ridderkerk - Arno de Winter; - Mailstreet – Lammert van Keulen; - GOC - Leendert van der Weert; - GOC - Erna Leenaars, gastdocent.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
5
1
Algemene informatie over het beroep
In dit hoofdstuk wordt het beroep nader omschreven.
1.1 Mogelijke functiebenamingen
-
digitaal drukker digitaal operator printoperator digital printer reprograaf printmedia medewerker
1.2 Beschrijving van het beroep Werkomgeving
De digitaal drukker is werkzaam bij grafimediabedrijven die drukwerk produceren met printers1, waarbij vaak sprake is van kleine series, extreem grote formaten en/of gepersonaliseerd drukwerk en/of bijzondere materialen (textiel, hout, kunststof etc.). Deze bedrijven zijn onder te verdelen in: Sign bedrijven, Drukkerijen en Reprobedrijven (incl. copyshops). Voor deze bedrijven is een grote variatie aan printers op de markt. Dat heeft te maken met de diversiteit aan producten. De printers variëren van zeer geavanceerd, met veel variabelen die de kwaliteit van het printwerk bepalen, tot eenvoudige printers waar de digitaal drukker weinig of niets kan bijdragen aan de kwaliteit. De printers zijn grofweg in drie soorten op te delen. - Groot formaat printers - Klein formaat printers/productieprinters - Industriële productieprinters Het meest voorkomend zijn high end/hoge kwaliteitsprinters, maar de andere apparatuur komt ook in veel bedrijven voor. Producten op deze markt zijn o.a.: - Banners, vlaggen, reclameborden, displays (grootformaat) - Brochures, documenten, nieuwsbrieven, kaarten, gepersonaliseerd drukwerk - Foto printing (bijv. foto’s afdrukken en verwerken op een artikel)
1
In dit BCP wordt met ‘printer’ het geheel van computers, printers en finishing bedoeld, die deel uitmaken van de configuratie waarmee de digitaal drukker werkt.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
6
-
Digitale afwerking: printen en versturen Fotoalbums Kranten Boeken
Printtechnieken kunnen zijn: - Elektrofotografisch printen (of xerografie) - Elektrostatisch printen - Magnetografisch printen - Thermografisch printen - Inkjet printen (drop on demand, continuous en spray/airbrush) - Thermal transfer printen - Dye sublimation Typerende beroepshouding
Besluitvaardigheid, flexibiliteit en kwaliteitsbewustzijn zijn de meest typerende houdingsaspecten van de digitaal drukker. Besluitvaardigheid De digitaal drukker werkt in de meeste bedrijven grotendeels zelfstandig en moet dus zelf beslissingen kunnen nemen. Flexibiliteit Flexibel zijn en snel kunnen schakelen, is heel belangrijk: meerdere dingen tegelijk kunnen doen. Bijvoorbeeld: verschillende papierlades vullen, de volgende job voorbereiden en inline-finishing bijhouden. Daarbij komt dat de workflow sneller is geworden. Ook moet de digitale drukker flexibel zijn, omdat hij ingezet kan worden op verschillenden afdelingen, bijvoorbeeld bij de offset of in de nabewerking. Kwaliteitsbewustzijn De kwaliteit van het eindproduct is bepalend voor het succes van het bedrijf. De digitaal drukker spant zich voortdurend in om een zo hoog mogelijke kwaliteit te realiseren. Dit start bij het inventief inzetten van zijn vakdeskundigheid, bij het instellen van de printers en het kiezen van het substraat. Tijdens de productie controleert hij voortdurend de kwaliteit en stelt hij, indien nodig, de printers bij. Hierbij dient de digitaal drukker goed om te kunnen gaan met wensen en eisen van de klant. Hij weet de kwaliteit t.o.v. het eindproduct en de commerciële doelstellingen van het bedrijf juist te combineren en doseren.
Daarnaast zijn de volgende houdingskenmerken relevant. • Technisch: in staat zijn om hardware, software en materialen op elkaar af te stemmen. • Sociaalcommunicatief: in staat om met mensen om te gaan, met anderen collegiaal samen te werken, te luisteren en om te gaan met (positieve en negatieve) feedback. • Stressbestendig: werken onder tijdsdruk en veranderende werkomstandigheden. • Kostenbewust: bewust zijn van kosten en hierop zijn
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
7
•
•
Rol en verantwoordelijkheden
handelen afstemmen. Accuraat: zorgvuldig en nauwkeurig werken. Sommige bedrijven hebben met gevoelige data te maken, bijvoorbeeld voor het verwerken van financiële overzichten, foto’s of gepersonaliseerde post. Milieubewust: bewust zijn van milieubelastende en milieu ontlastende aspecten en hierop gedrag aanpassen.
De digitaal drukker is over de volle breedte van het productieproces inzetbaar. Voor de digitaal drukker is het dan ook van belang om dat totale proces te kunnen overzien en in te kunnen grijpen. In het productieproces kunnen drie fasen worden onderscheiden: voorbereiding of prepress, drukken en nabewerking. Bij digitaal drukken kan sprake zijn van een volledig gekoppeld productieproces van begin tot eind, inclusief finishing. Overigens kunnen digitaal drukkers op verschillende niveaus werkzaam zijn. Hoe hoger het niveau, hoe groter de verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld het manipuleren en opmaken van aangeleverde bestanden. De digitaal drukker is in het algemeen de eindverantwoordelijke voor de productie. Hij controleert en stuurt het productieproces bij. Hij lost voorkomende problemen, indien mogelijk en toegestaan, zelf op. Indien nodig communiceert hij met de service engineer van de leverancier. De digitaal drukker stuurt soms assistenten of leerlingen aan. Bij onduidelijkheden of ontbrekende zaken overlegt hij met collega’s of leidinggevende. Het afbreukrisico is groot in dit vak. Nauwkeurig werken en geen fouten maken, zeker niet als er gewerkt wordt met gevoelige data, zijn voorwaarden. Verwerken van variabele data en deze omzetten naar een geprint document, zoals het verwerken van pensioengegevens voor een pensioenfonds, moet in één keer goed gebeuren. Ook bij een oplage van één stuk (bijvoorbeeld een fotoalbum) is het afbreukrisico, ten opzichte van de order, groot.
Complexiteit
De complexiteit hangt samen met het type opdracht en het aantal variabelen op de printer waar de digitaal drukker invloed op kan uitoefenen. Diverse soorten eindproducten en verschillende manieren waarop het product aangeleverd wordt, waardoor er diverse storingen kunnen optreden, maken dat het een complex vak is. De werkzaamheden worden vaak onder tijdsdruk uitgevoerd. De werkdruk is hoog en drukkers moeten snel kunnen schakelen. Dit heeft te maken met piekbelasting en korte werkprocessen. Daarbij is het afbreukrisico relatief groot. De digitaal drukker krijgt te maken met aanpassingen in de uitvoering, waar hij flexibel mee om moet kunnen gaan. Ook de benodigde IT-kennis waarbij abstract denken en het kunnen maken van analyses van belang zijn, maken het werk complex.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
8
Daarnaast is materiaalkennis, zoals kenmerken van een substraat, van belang om optimale kwaliteit te leveren. Wettelijke beroepsvereisten
Ja, de volgende wetgevingen zijn van invloed op de uitoefening van het beroep: Arbowetgeving, milieuwetgeving en regels die te maken hebben met personalisering en vertrouwelijkheid van publiceren. Dit laatste is een belangrijk, wettelijk gegeven. Veel van deze regels zijn verwerkt in bedrijfsregels en voorschriften. De branche heeft al veel ontwikkelingen op het gebied van milieu doorgevoerd. Zo is de uitstoot van kankerverwekkende stoffen in de toner verminderd.
Branche vereisten
Nee
Nederlands en (moderne) vreemde talen
Zowel schriftelijk als mondeling moet de beheersing van de Nederlandse taal goed zijn. De beheersing van het Nederlands is van belang voor de communicatie met collega’s en opdrachtgevers. Procesverstoringen kunnen rapporteren en duidelijk kunnen maken en begrijpen wat er aan de hand is, hoort bij het vak. Het beheersen van de Engelse taal is een pré. Alles rondom de printer wordt vaak in het Engels weergegeven en ook vakjargon en software updates zijn vaak in het Engels.
Rekenen/wiskunde
De digitaal drukker dient basisvaardigheden op het gebied van rekenen te beheersen, bijvoorbeeld om de benodigde hoeveelheid materiaal te berekenen, verschaling toe te passen en logisch te kunnen redeneren.
1.3 Loopbaanperspectief De digitaal drukker kan doorgroeien in het vak door zijn kennis en vaardigheden te verdiepen en te verbreden. Specialisatie is een manier om hogerop te komen, bijvoorbeeld als advantage operator (iemand die de techniek van de printer volledig beheerst), verwerker van variabele databases of technisch dtp-er. Doorgroeimogelijkheden, bijvoorbeeld naar printmediabegeleider of leidinggevende, zijn afhankelijk van de organisatiestructuur van het bedrijf waar de digitaal drukker werkt en de capaciteiten van de drukker zelf. Binnen kleine bedrijven ziet men dat een digitaal drukker kan doorgroeien naar bijvoorbeeld commercieel of technisch directeur. De grafimediabranche is sterk in ontwikkeling en het loopbaanperspectief is daardoor ook aan verandering onderhevig. Echter, de competenties van een digitaal drukker zijn breder inzetbaar, zowel binnen als buiten de grafimediabranche.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
9
1.4 Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Trends en innovaties geven aan in hoeverre het beroep nog kan veranderen onder invloed van vernieuwingen. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering, en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (bijv. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector).
Arbeidsmarkt
Hoewel binnen de Grafimedia het aantal bedrijven en de werkgelegenheid afnemen, neemt de vraag naar digitaal drukken in verschillende marktsegmenten toe. Grote bedrijven hebben wel behoefte aan nieuwe arbeidskrachten en hebben ook vacatures. Het aantal bedrijven met digitaal drukken als overwegende techniek en het aantal werknemers van die bedrijven groeit. Daarmee is digitaal drukken een uitzondering, want in alle andere druktechnieken daalt het aantal bedrijven en het aantal werknemers. Nederland is met de Scandinavische landen binnen Europa koploper bij het toepassen van digitale druktechnieken. Inmiddels past ongeveer de helft van alle grafimediabedrijven deze techniek in een of meerdere vormen toe. Hierdoor groeit ook de vraag naar vakmensen die digitale druktechnieken beheersen. Grafische bedrijven reageren over het algemeen sterk op de ontwikkelingen in de economie. Binnen de grafimediabranche is in de afgelopen jaren de inkrimping in het personeelsbestand dan ook groter geweest dan het aantal vacatures. Op dit moment is de inkrimping door de economische crisis zelfs fors toegenomen. Krimp heeft met name plaatsgevonden onder drukkers en prepress vakpersoneel.
Wetgeving en regelgeving
Aan het omgaan met de toner zijn risico’s verbonden. Hier zullen regels voor komen. Mogelijk gaan er ook veranderingen binnen de recycling plaatsvinden.
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening
Medewerkers zullen breed opgeleid moeten worden en diverse nieuwe ontwikkelingen als de tablet computer, multimedia en webtoepassingen zouden daar onderdeel van uit moeten maken. Het aanbod van drukkerijen richting de klant zal meer divers worden en ook de digitaal drukker zal daar in zijn werkzaamheden mogelijk mee te maken krijgen. Snel kunnen schakelen en ontwikkelingen volgen, zijn van belang. Er vindt een verschuiving plaats in de techniek: Xerografie/elektrofotografie (laser- of ledprinten is daar een onderdeel van) gaat over naar inkjettechniek. Inkjettechniek is milieuvriendelijker en kost minder energie. Dit heeft gevolgen voor de workflow, het papier en het resultaat. Omdat inkt zich anders gedraagt op papier dan toner, zullen met inkjet andere papiersoorten gebruikt gaan worden en de eindresultaten zullen anders van kleur worden. Er is altijd
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
10
een wens geweest binnen de grafische sector om grotere formaten te kunnen printen (om bijvoorbeeld katernen te kunnen maken). Xerografie heeft echter bepaalde beperkingen om op grotere formaten te kunnen printen. Met inkjet zijn deze beperkingen gereduceerd en kan dus makkelijker worden overgestapt naar grotere formaten. De snelheid van de digitale drukprinters zal nog verder toenemen. Ook verwacht men dat de printers nog groter zullen worden. Hoe de gevolgen er exact uit zullen gaan zien, kunnen de deskundigen nog niet aangeven. De toepassing van een crossmediale benadering wint terrein. Communicatiecampagnes bestaan steeds vaker uit een combinatie van printmedia, internet en mobiele toepassingen. Webgeoriënteerde data gaan ook voor print gebruikt worden en een pdf-document dat voor drukwerk wordt gemaakt, wordt ook gebruikt op internet. De digitale drukker zal met steeds meer verschillende systemen te maken krijgen en dus met meer verschillende data. Ook de opmaak door de klant zelf zal groeien. Om kunnen gaan met standaardapplicaties en software horen hierbij. De eisen van de klant ten aanzien van de technische verwerking zullen toenemen, zeker ten aanzien van de levering. De klant verwacht dat de digitaal drukker het bestand (snel) kan verwerken tot een acceptabel eindproduct.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
11
2
Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt.
Digitaal drukker Kerntaak
Werkproces
Kerntaak 1 Realiseert printmedia productie 1.1 Richt de werkplek in voor de productie 1.2 Controleert de orderinformatie voor de productie 1.3 Beoordeelt geschiktheid van bestanden 1.4 Maakt materialen en bestanden technisch geschikt 1.5 Stelt de printer in voor de productie 1.6 Verricht productie ondersteunende werkzaamheden 1.7 Bedient de printer voor de productie 1.8 Zorgt voor onderhoud van de printer Kerntaak 2 Optimaliseert printmedia productieproces 2.1 Bewaakt de kwaliteit van het productieproces 2.2 Beheert kleurmanagement 2.3 Voert software updates uit 2.4 Bewaakt de kwaliteit van het product 2.5 Houdt zichzelf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied Kerntaak 3 Coördineert technische werkprocessen 3.1 Stuurt medewerkers aan tijdens het productieproces 3.2 Maakt kortlopende productieplanningen
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
12
3
Beschrijving van de kerntaken
In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Verder worden de werkprocessen en bijbehorende resultaten benoemd.
3.1 Kerntaak 1 Realiseert printmedia productie Werkprocessen bij kerntaak 1 1.1 Richt de werkplek in voor de productie Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • verzamelt alle nodige hulpmiddelen en materialen op basis van de werkinstructies; • plaatst het materiaal op een logische plaats op de werkplek; • geeft door aan de verantwoordelijke medewerker dat bepaalde materialen bijna op zijn of vult ze aan. Resultaat: • De werkplek is optimaal ingericht voor de productie. • Het te gebruiken materiaal is in orde. • De voorraad blijft op peil.
1.2 Controleert de orderinformatie voor de productie Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • haalt het bestand binnen dat nodig is voor de productie; • beoordeelt de werkinstructie, stelt vast of hij dat begrijpt en of alles wat hij nodig heeft compleet is; • overlegt bij onduidelijkheden of onvolkomenheden. Resultaat: • De digitaal drukker beschikt, indien nodig na raadpleging van anderen, over voldoende informatie om de productie uit te voeren.
1.3 Beoordeelt geschiktheid van bestanden Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • beoordeelt bestanden op technische bruikbaarheid; • geeft aan wanneer de content van bestanden nog moet worden aangepast (tekstcorrectie, ontbrekende tekst, verkeerde beelden, ontbrekende verwijzingen e.d.); • kan vooraf gedefinieerde soorten correcties zelfstandig uitvoeren. Resultaat: • De digitaal drukker weet welke eventuele aanpassingen noodzakelijk zijn voordat met de productie kan worden begonnen.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
13
1.4 Maakt materialen en bestanden technisch geschikt Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • bewerkt en manipuleert bestanden met behulp van software; • houdt hierbij rekening met aanleverspecificaties en de gewenste kwaliteit; • kiest juiste substraat in verband met gewenste kwaliteit en nabewerkingstechniek. Resultaat: • De bestanden zijn klaar voor productie. 1.5 Stelt de printer in voor de productie Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • stelt de printer in volgens de productie- en kwaliteitseisen; • houdt hierbij rekening met de wensen van de klant zelf; • kent het juiste substraat toe op de printer; • selecteert het juiste papier/materiaal; • houdt rekening met milieueisen; • stelt de juiste nabewerking in; • zorgt voor een optimale afstemming van de printer(s) en/of apparatuur. Resultaat: • De printer is op de juiste wijze ingesteld zodat de productie volgens de gewenste kwaliteit(seisen) gerealiseerd kan worden. • Er wordt zorgvuldig omgegaan met middelen en economisch verantwoord gewerkt.
1.6 Verricht productie ondersteunende werkzaamheden Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • zorgt ervoor dat de benodigde materialen aanwezig zijn; • zorgt ervoor dat de materialen goed zijn opgeslagen; • houdt rekening met milieueisen. Resultaat: • Het te gebruiken materiaal is in orde en de voorraad blijft op peil. 1.7 Bedient de printer voor de productie Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • start de printer en eventueel gekoppelde (nabewerkings)apparatuur op; • voert productiecontroles uit en stelt instellingen bij; • voorkomt waar mogelijk productieverstoringen, lost procesverstoringen op en registreert de productiegegevens; • verplaatst in overleg met betrokkenen na afloop de (half)producten naar de volgende bewerkingsfase of tijdelijke opslag; • voert afvalmaterialen af en maakt de printer en apparatuur schoon; • bundelt alle noodzakelijke informatie over de productie en draagt deze over aan collega’s die de productie overnemen; • verricht, bij piekbelasting of onderbezetting, volgens instructie, technisch ondersteunende werkzaamheden bij andere afdelingen en stelt zich coöperatief op; BCP Digitaal drukker, augustus 2011
14
• •
gaat verantwoord en efficiënt om met de nodige materialen en middelen (printers, (nabewerkings)apparatuur en instrumenten); bedient, indien van toepassing, aanverwante apparatuur, zoals vouwmachine, snijmachine, lak- en/of lamineermachine.
Resultaat: • De printer draait en de productie verloopt volgens de geldende kwalitatieve en kwantitatieve eisen en normen. • Ordergegevens zijn volledig, duidelijk en zorgvuldig administratief verwerkt. • Productiegegevens zijn geregistreerd. • Technische problemen zijn tijdig herkend en opgelost en de gebreken, storingen en problemen zijn geregistreerd. • Producten en restmateriaal zijn correct afgevoerd en de werkplek is gereed voor de volgende order. • De collega die het werk overneemt, weet hoe het verloop van de productie tot op het moment van overdracht is geweest en wat hij bij de voortgang kan verwachten.
1.8 Zorgt voor onderhoud van de printer Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • onderhoudt volgens een onderhoudsschema de printer; • vervangt tijdig onderdelen volgens het onderhoudsschema of schakelt hiervoor de leverancier in; • stemt eventueel zijn werkzaamheden af met een collega; • gebruikt de juiste materialen, gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Resultaat: • De printer blijft optimaal en storingsvrij inzetbaar.
3.2 Kerntaak 2 Optimaliseert printmedia productieproces Werkprocessen bij kerntaak 2 2.1 Bewaakt de kwaliteit van het productieproces Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • doet voorstellen voor verbetering van de kwaliteit van het werk (papier, kleur, afwerking); • werkt proactief mee aan verbetertrajecten en zoekt naar oplossingen voor technische vraagstukken; • denkt mee over mogelijkheden voor kostenbeheersing en technische verbetering en adviseert (via de leidinggevende) het management over het uitvoeren van verbeteringen in het productieproces; • voert verbeteringen uit in het productieproces. Resultaat: • Het productieproces voldoet aan de gestelde kwaliteit. • Vastgestelde regels en procedures worden nageleefd. • De leidinggevende (of kwaliteitsmedewerker) is op de hoogte van verbetermogelijkheden van het productieproces. • De uitgevoerde verbeteringen zijn probleemloos doorgevoerd.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
15
2.2 Beheert kleurmanagement Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • voert uit, controleert en beheert het kleurmanagementproces, zowel in de RIP als met de printer; • kan fouten analyseren en herstellen. Resultaat: • Een voorspelbaar resultaat van de kleuroutput. • De digitaal drukker beheerst het volledige kleurproces en de daarbij behorende software. 2.3 Voert software updates uit Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • beheert de updates van software in het gehele workflowproces (prepress, drukken en nabewerken); • doet voorstellen voor het implementeren van updates; • voert onderzoek uit naar de bruikbaarheid van de updates. Resultaat: • De uit te voeren updates leiden tot een verbetering van het proces. • De medewerker is in staat nieuwe software te installeren en zorgt dat het niet fout gaat. • De medewerker kan met nieuwe software werken; ook na een nieuwe update. 2.4 Bewaakt de kwaliteit van het product Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • controleert tijdens de productie voortdurend de producten op kwaliteit en kwantiteit; • controleert de output, signaleert afwijkingen tijdig en onderneemt hierop actie; • werkt volgens procedures en richtlijnen van de organisatie. Resultaat: • Het product voldoet aan de gestelde kwaliteit. • Vastgestelde regels en procedures worden nageleefd.
2.5 Houdt zichzelf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • is in staat ontwikkelingen in het vakgebied te volgen om een bijdrage te kunnen leveren aan vernieuwingen binnen het bedrijf. (Nieuwe ontwikkelingen als de tablet computer, multimedia en webtoepassingen zouden daar onderdeel van uit moeten maken.) Resultaat: • Een medewerker die op de hoogte is van de nieuwste ontwikkelingen in het vakgebied en die deze kan toepassen.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
16
3.3 Kerntaak 3 Coördineert technische werkprocessen Werkprocessen bij kerntaak 3 3.1 Stuurt medewerkers aan tijdens het productieproces Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • bepaalt na overleg wat leerlingen gaan doen; • stuurt leerlingen en eventueel nieuwe medewerkers aan en begeleidt ze bij de uitvoering van het werk. Resultaat: • Werkzaamheden van leerlingen zijn duidelijk en assistenten/leerlingen zijn eenduidig en correct aangestuurd.
3.2 Maakt kortlopende productieplanningen Beschrijving werkproces: De digitaal drukker: • kan de totale productieplanning, eventueel in afstemming met interne of externe nabewerking, samenstellen en (laten) uitvoeren. Resultaat: • Er is een optimale productieplanning.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
17
4. Competenties In dit hoofdstuk worden de competenties beschreven die nodig zijn om het beroep goed uit te kunnen oefenen. Competenties 1. Plannen en organiseren
Toelichting Voorbereiding is het halve werk. Gelet op de snelheid van het productieproces moeten alle onderdelen goed op elkaar afgestemd worden. De digitaal drukker werkt zelfstandig, is verantwoordelijk voor de eigen planning en bedient vaak meerdere computers en printers. Als de printer de oplage volgens de gestelde kwaliteit draait, is de drukker de volgende order al weer aan het voorbereiden. Kunnen plannen en organiseren, en vooruit kunnen denken en werken, zijn dan belangrijke competenties.
2. Kwaliteit leveren
Het succes van het bedrijf hangt direct af van de geleverde kwaliteit. De digitaal drukker moet voor de productie kunnen inschatten of de gewenste kwaliteit geleverd kan worden. Als dat niet het geval is, moet hij effectief kunnen verklaren en uitleggen wat er dient te gebeuren om wel de gewenste kwaliteit te krijgen. In het leveren van kwaliteit zijn de vakdeskundigheid en het optimaal inzetten van de printer en nauwkeurig werken van belang. Soms moet het digitale drukwerk lijken op drukwerk dat met een andere techniek is vervaardigd, bijvoorbeeld via offset. Een boek is in offset gedrukt en bij de digitaal gedrukte uitnodiging moeten dan de kleuren op het oog gelijk zijn.
3. Omgaan met verandering en aanpassen
De digitaal drukker werkt veelal zelfstandig en moet flexibel zijn. De werkdruk is over het algemeen hoog. Digitaal drukkers moeten snel kunnen schakelen. Vaak bedient de digitaal drukker twee printers tegelijk en is daarnaast nog bezig met het voorbereiden van een andere klus. Kunnen focussen, is dus van belang.
4. Samenwerken en overleggen
De voorbereiding (door een andere afdeling of door de klant zelf) moet goed zijn. In de voorbereidingsfase verricht de digitaal drukker prepress werkzaamheden. Het proces wordt daarmee steeds belangrijker en moet afgestemd worden. Ondanks dat de digitaal drukker werkt in een proces waar het geheel van computers, printers en finishing deel uitmaakt van de configuratie, is er overleg nodig over wie aan welke printer staat en welke printer de klus het beste kan uitvoeren. Binnen de bedrijven worden drukken en versturen vaak intern gecombineerd. Dat vraagt om afstemming.
5. Analyseren
In het drukproces heeft de digitaal drukker met veel variabelen te maken. Hij moet het hele proces in beeld hebben en snel kunnen handelen of ingrijpen. De snelheid van het proces is hoog. Het niet tijdig inspelen op storingen leidt tot productieverlies en vertraging. Het snel kunnen analyseren van storingen en oplossend denken, horen bij de functie.
6. Vakdeskundigheid toepassen
Het bezitten van vakdeskundigheid is een basisvoorwaarde voor de digitaal drukker om zijn werk te kunnen doen. Het succes van het bedrijf hangt rechtstreeks af van de geleverde kwaliteit. De vakdeskundigheid van de drukker is hierin bepalend, evenals het volgen van procedures.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
18
De digitaal drukker dient zijn kennis van het drukproces en substraten/materialen steeds op nieuwe producten te kunnen toepassen.
BCP Digitaal drukker, augustus 2011
19