De grafische sector in cijfers 2007
Editie 2008
De grafische sector in cijfers 2007 De grafische nijverheid groepeert alle bedrijven die één of meerdere activiteiten uitvoeren van beeld- en tekstcreatie, drukken op om het even welk materiaal, afwerking van het drukwerk en alle reproductieen dupliceringsactiviteiten van audiovisuele communicatie.
De grafische sector analyseert de grafische nijverheid volgens 6 indicatoren:
De NACE-BEL-nomenclatuur deelt de grafische nijverheid in onder volgende codes:
1. het aantal ondernemingen
blz. 3
2. de gecreëerde tewerkstelling
blz. 5
3. de verhouding tewerkstelling/werkgevers blz. 7 22.2
Drukkerijen en aanverwante activiteiten
22.21
Krantendrukkerijen
22.22
Andere drukkerijen
22.23
Boekbinden en afwerking
22.24
Opmaak en fotogravure
22.25
Overige activiteiten verwant aan de drukkerijen
4. de omzet
blz. 8
5. de handelsbalans
blz. 10
6. de investeringen
blz. 14
De bronnen voor dit verslag zijn:
De grafische sector in cijfers 2007
- RSZ
2
Onder de “overige activiteiten verwant aan de drukkerijen” worden de ondernemingen opgenomen met als activiteit het vervaardigen en manipuleren van tekeningen, lay-outs, ...; de bewerking van digitale gegevens en de overige grafische activiteiten.
- NBB - FOD Economie - Mediaxim
FEBELGRA, de federatie van de Belgische grafische nijverheid, groepeert de bedrijven die ressorteren onder de codes 22.22, 22.23, 22.24 en 22.25.
COLOFON
De krantendrukkerijen maken geen deel uit van de FEBELGRA-leden, maar van de Belgische Vereniging van Dagbladuitgevers (BVDU). Indien de beschikbare statistieken het toelaten, wordt de grafische nijverheid geanalyseerd exclusief de krantendrukkerijen.
© 2008 Febelgra vzw
Verantwoordelijke uitgever: Jan De Brabanter Auteur: Valérie Vercammen Layout: Philippe Lerot Egalement disponible en français
1.
Aantal ondernemingen in de grafische nijverheid
Het aantal ondernemingen is gelijk aan het aantal werkgevers, vermeerderd met het aantal zelfstandigen.
Opmerking • Tabel 1 herneemt enkel de werkgevers, niet de zelfstandigen. • De werkgelegenheidcijfers voor 2007 dateren van het 1ste kwartaal 2007 (beschikbaar NIS).
De statistieken van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (R.S.Z.) zijn opgemaakt voor alle werkgevers, dus exclusief zelfstandigen (zie tabel 1).
• Het totaal van de ondernemingen (werkgevers en zelfstandigen) in de grafische industrie bedroeg 4.264 eenheden eind 2007 (Bron : neergelegde jaarrekeningen NBB)
Tabel 1: Aantal werkgevers in de grafische nijverheid (excl. krantendrukkerijen) in België in de periode 2003-2007 (RSZ).
Conclusies
2004
2005
2006
2007
1.479 1.470
• De procentuele verdeling van het aantal werkgevers per gewest is als volgt :
1.657
1.606
1.520
Brussel
285
271
243
230
216
. Vlaams gewest :
61,02%
Waals Gewest
374
356
350
342
357
Vlaams Gewest
998
979
927
907
897
. Waals gewest :
24.29%
Jaarlijkse evolutie in %
-0,5
-3,18
-5,66
-2,77
-0,61
België
1800
2003
2004
2005
2006
2007
64
63
61
61
65
1600 Afwerking
1.080 1.031
Drukken 1400
513
Aantal werkgevers
Prepress/overige 1200
512
973
949
933
486
469
471
• Het aantal werkgevers is in het laatste jaar veel lichter gedaald dan in de vorige 5 jaar: -0.61%. • Over de laatste 5 jaar stelt men wel een daling vast van -12.72%.
België
Totaal
1.657 1.606 1.520 1.479 1.469
Brussel
1000
Waals Gewest
800
Vlaams Gewest
600
Aantal faillissementen 2007
400 Afwerking
1
Deze negatieve tendens valt te verklaren door diverse redenen: . het aantal faillissementen in de sector . het aantal fusies
23
Drukken 200 Prepress/overige
16
0
Totaal
. Brussels gewest : 14.69%
2003
2004
2005
2006
2007 40
. problemen eigen aan de opvolging van KMO’s die soms leiden tot de stopzetting van de activiteit
Deel 1 - Het aantal ondernemingen in de grafische nijverheid
2003
3
Een verder onderscheid van het aantal werkgevers is mogelijk volgens de hoofdactiviteiten. De statistieken maken mogelijk 2003 2004 2005het2006 2007 om een onderscheid drukken, en 1.470 prepress 1.657 1.606 afwerking 1.520 1.479 België te maken tussen en overige Brussel activiteiten. 285 271 243 230 216 374
Waals Gewest
356
350
342
357
Tabel 2: Verdeling aantal werkgevers in de grafische nijverheid 998 979 927 907 897 Vlaams Gewest (excl. krantendrukkers) in België in de laatste 5 jaar Jaarlijkse evolutie in % -0,5 -3,18 -5,66 -2,77 -0,61 volgens de hoofdactiviteit (RSZ). 2003
2004
64
63
61
61
65
1.080 1.031
973
949
933
486
469
471
Afwerking Drukken
513
Prepress/overige Totaal
2005
512
2006
2007
1.657 1.606 1.520 1.479 1.469
4
1000
23
Prepress/overige 600 Totaal 400
16 40
2004
2005
ConclusiesWallonië
24 2006 7
Drukken Prepress/overige
2007
9
63.51%
. Prepress/overige :
32.06%
. Afwerking :
4.43%
2005
2007
285
271
998 Vlaams Gewest Aantal faillissementen Jaarlijkse evolutie in % -0,5 24 Vlaanderen
979
927
907
897
-3,18
-5,66
-2,77
-0,61
Brussel
243
2006
1.479 1.470 230
216
7
Brussel Wallonië
2003
2004 92005
2006
Afwerking Totaal
64
63 40 61
61
65
949
933
973
2007
Drukken
1.080 1.031
Totaal
1.657 1.606 1.520 1.479 1.469
Vooral hetPrepress/overige Vlaamse Gewest werd getroffen. 513 512in 2007 486 zwaar 469 471
1
Afwerking Drukken
23
Prepress/overige
16
Totaal
40
Conclusies
40 werkgevers als volgt procentuVolgens de Totaal hoofdactiviteit kunnen de eel worden onderverdeeld:
. Drukken :
16 2004
Aantal faillissementen 2007 Afwerking
Aantal faillissementen
Vlaanderen 0 Brussel 2003
2003
Tabel 3: Aantal faillissementen per gewest (FOD Economie). 374 356 350 342 357 Waals Gewest
1
Afwerking 800 Drukken
200
Prepress/overige
Totaal er 40 grafische bedrijven failliet. 40 In 2007 gingen 1.657 1.606 1.520 België
Tabel 4: Aantal faillissementen per hoofdactiviteit (FOD Economie).
Aantal faillissementen 2007
Aantal ondernemingen
Deel 1 - Het aantal ondernemingen in de grafische nijverheid
1200
Aantal faillissementen 2007
Er dient opgemerkt te worden dat veel bedrijven de volledige dienst1 Afwerking verlening van prepress-, druk- en afwerkingactiviteiten uitvoeren. Dit 23 Drukken noemt men zogenaamde “geïntegreerde” bedrijven.
Volgens de hoofdactiviteit kunnen de faillissementen als volgt proAantal faillissementen centueel worden onderverdeeld: 24 Vlaanderen Brussel . Drukken :
Wallonië
57.50% 7
. Prepress/overige :
40.00%
. Afwerking :
2.50%
Totaal
9
40
In 2007 werden vooral drukkers en bedrijven uit het Vlaamse Gewest zwaar getroffen.
Opmerking
2. De
tewerkstelling in de grafische nijverheid
• De werkgelegenheidcijfers voor 2007 dateren van het 1ste kwartaal van 2007 (Bron NIS : laatste beschikbare cijfers)
De tewerkstelling, gecreëerd bij de werkgevers in de grafische nijverheid (d.w.z. excl. de zelfstandigen), wordt weergegeven in de RSZ-statistieken (zie tabel 5). Tabel 5: Tewerkstelling in de grafische nijverheid (excl. krantendrukkers) in België in de periode 2003-2007 (RSZ). Brussel
2003
2004
2005
2006
2007
2.691
2.547
2.485
2.229
2.111
2.912
2.966
3.093
2.983
11.687
11.450
11.102
10.786 10.677
België
17.386
17.090
16.570
15.997 15.754
-8,30
-1,73
-3,14
Waals Gewest
Jaarlijkse evolutie in %
20000 Afwerking 18000
2003
2004
2005
2006
2007
761
771
771
741
750
Prepress/ 14000 Overige
2.556
België (totaal) 12000
2.570
2.574
2.565
2.584
Brussel 17.386 17.090 16.129 15.997 15.754 Waals Gewest
10000
Vlaams Gewest
8000 Aantal werknemers Leeftijd
Leeftijd Aantal werknemers België
15-17 6000
14
35-39
3.085
18-19
66
40-44
3.153
20-21
261
45-49
2.392
851
50-54
1.829
833
55-59
4000
2000 22-24 25-26 0 27-29 30-34
-1,54
14.069 13.749 12.784 12.691 12.420
Drukken 16000
Aantal werknemers
-3,58
2003
2004 1.385 2005 60-64 2006 2.627
65 en +
1.159
2007 266 58
. Vlaamse gewest :
- 1.02%
. Brusselse gewest : - 8.91% (!) • In Wallonië is de werkgelegenheid in 2007 gestegen: . Waalse gewest :
+ 1.85% (!)
Conclusies • De Belgische grafische nijverheid, excl. de krantendrukkers biedt 15.754 arbeidsplaatsen aan. • De tewerkstelling kan als volgt worden verdeeld over de 3 gewesten: . Vlaams gewest :
67.78%
. Waals gewest :
18.83%
. Brussels gewest :
13.39%
• Er zijn 10.083 arbeiders (64 %) en 5.671 bedienden (36%) Het aantal bedienden blijft stijgen in onze sector. Dit is grotendeels te verklaren door de evolutie van bepaalde grafische functies. • Over de periode 2003-2007 daalde de werkgelegenheid met -10.36% • Tegelijkertijd wordt de sector geconfronteerd met een groot aantal openstaande vacatures in de zogenaamde “knelpuntberoepen”:
Deel 2 - De gecreërde tewerkstelling in de grafische nijverheid
3.008
Vlaams Gewest
• De daling van de werkgelegenheid kan als volgt worden verdeeld per gewest:
5
Prepress/ Overige
drukkers en afwerkers en orderbegeleiders. Er bestaat dus op dit 2003 2004 2005 2006 2007 vlak een paradox. 2.691
Brussel
2.547
2.485
2.229
2.111
De tewerkstelling kan opnieuw onderverdeeld worden volgens 3.008 3.093 2.983 2.912 2.966 de Waals Gewest hoofdactiviteit van de onderneming (zie11.450 tabel 6). 11.687 11.102 10.786 10.677 Vlaams Gewest 17.386
België
17.090
16.570
15.997 15.754
Tabel 6: Verdeling van de tewerkstelling in de grafische Jaarlijkse evolutie in % -8,30 -1,73 -3,14 -3,58 nijverheid (excl. krantendrukkerijen) in België in-1,54 de periode 2003-2007 over de hoofdactiviteit (RSZ).
Prepress/ Overige
2.584
Leeftijd Aantal werknemers
Leeftijd Aantal werknemers
14
35-39
3.085
18-19
66
40-44
3.153
20-21
261
45-49
2.392
22-24
851
50-54
1.829
25-26
833
55-59
1.159 266
2005
2006
2007
27-29
1.385
60-64
761
771
771
741
750
30-34
2.627
65 en +
2.570
2.574
2.565
2.584
17.386 17.090 16.129 15.997 15.754
20000
58
60-64 50-54 40-44
Leeftijd 18000 Aantal werknemers
Leeftijd Aantal werknemers
15-17 16000
14
35-39
3.085
18-19
66
40-44
3.153
25-26
20-21
261
45-49
20-21
22-24
851
50-54
2.392Afwerking
833
55-59
Aantal werknemers
2.565
15-17
2004
2.556
België (totaal)
Deel 2 - De gecreërde tewerkstelling in de grafische nijverheid
2.574
14.069 13.749 12.784 12.691 12.420
Drukken
6
2.570
2003 Afwerking
14000 12000 10000
25-26
8000 27-29 6000 30-34
1.385
60-64
2.627
65 en +
1.829Drukken
1.159Prepress/overige 58
2000 2003
2004
Conclusies De tewerkstelling kan als dactiviteit: . Drukken : . Prepress/overige : . Afwerking :
2005
30-34
15-17 0
266België (totaal)
4000 0
2.556
België (totaal) 17.386 17.090 16.129 15.997 15.754 Tabel 7 : leeftijdspiramide in de grafische sector (RSZ). (Inclusief 22.21).
2006
2007
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
Aantal werknemers
Conclusies De grafische sector is een sector met een relatief oude leeftijdspiramide.
volgt worden verdeeld volgens de hoof-
. 51 % van de werknemers is ouder dan 40, 31% is ouder dan 45 en 17% is zelfs ouder dan 50.
78.84% 16.40% 4.76%
. Globaal gesproken kan men dus stellen dat de helft van de werknemers ouder is dan 40, één op drie ouder dan 45 en bijna 1 op 5 ouder dan 50.
3. De
verhouding tewerkstelling / werkgevers
De RSZ-statistieken gebruiken een code die het aantal tewerkgestelde personen weergeeft. We kunnen dus de werkgevers verdelen over de verschillende klassen van tewerkstelling (zie tabel 8). Tabel 8:
Het verband tewerkstelling / werkgevers voor de grafische nijverheid in België (excl. krantendrukkers) in 2007. Werknemers
RSZ-code
van 1 tot 4 van 5 tot 9 van 10 tot 19 van 20 tot 29 van 50 tot 99 van 100 tot 199 van 200 tot 499 totaal
1 2 3 4 5 6 7
7 6 5 4 3 2 1 0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Aantal werknemers per RSZ-code
Antal WG
Aantal WN
WG%
WN%
858 268 165 117 36 20 5 1.469
1.622 1.749 2.197 3.699 2.553 2.605 1.329 15.754
58,41 18,24 11,23 7,96 2,45 1,36 0,34 100
10,30 11,10 13,95 23,48 16,21 16,54 8,44 100
Opmerking • De werkgelegenheidcijfers voor 2007 dateren van het 1ste kwartaal van 2007. Conclusies
6
• Het gaat bovendien om kleine ondernemingen: 76.65% van alle ondernemingen stelt minder dan 10 mensen te werk.
5 4
• De 4.15% grote ondernemingen stellen 41.19% van de werknemers uit de grafische sector te werk.
3 2 1 0
100
200
300
400
500
600
Aantal werkgevers per RSZ-code
700
800
900
Deel 3 - De verhouding tekerkstelling/werkgevers
• De grafische ondernemingen zijn voornamelijk KMO’s: 95.85% van de ondernemingen heeft minder dan 50 werknemers.
7
7
4. Omzetcijfer
Conclusies
in de grafische
sector
De statistieken over de evolutie van het omzetcijfer verspreid door het N.I.S op basis van de verwerking van de BTW-aangiften, worden opgesteld op basis van de Nacebelcodes. Deze gegevensinzameling stelt ons in de mogelijkheid over gedetailleerde gegevens te beschikken over de verschillende industriële activiteiten binnen de grafische sector. Tabel 9: Het omzetcijfer van de grafische nijverheid in België in de periode 2003-2007 (BTW-aangiften, N.I.S.) in miljoen EUR. 2003 2004 2005 2006 2007
22.21
22.22
22.23
22.24
22.25
22.22-22.25
Totaal 22.2
429 457 522 547 483
2.676 2.662 2.676 2.748 2.786
58 64 59 48 57
271 272 262 286 312
238 205 217 225 246
3.243 3.203 3.214 3.307 3.401
3.672 3.660 3.736 3.854 3.884
Omzet in miljoen euro
Deel 4 - De omzet 8
Totaal investering
4000
238,78 25,99 747,48 300,73 105,78 1.055,56 375,51 84,92 153,92 3.088,67
Affichage 3500 Bioscoop Dagbladen 3000 Magazines 2500 Lokale Televisie en Themazender 2000 Nationale Televisie Radio 1500 Internet 1000 Regionale weekbladen 500 Totale reclame-uitgaven 2007 0
2003
Mediumtype Televisie Dagbladen Radio
2004
2005
2006
Indien men echter rekening houdt met de inflatie van 1.80% in 2007, realiseerde de sector “slechts” een lichte stijging van het omzetcijfer van +1.04% (gezuiverd van inflatie) De sector genoot dus blijkbaar slechts met mate mee van de goede economische conditie van de Belgische economie die een groei van 2.6% kende in 2007. 22.21stegen 22.22 nochtans 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 22.2 De reclame-uitgaven aanzienlijk van 2.86 Totaal miljard 429miljard 2.676 euro 58in 2007 271 (+7.96%). 238 3.243 aanzien3.672 2003 euro in 2006 tot 3.09 Deze 2.662 64 272 205 3.203 lijke stijging2004 is des 457 te meer opmerkelijk omdat ze plaatsvond na 3.660 de 522 2.676 59 262 217 3.214 3.736 2005 enorme stijging van 16.43% in 2006.
2006
547
2.748
48
286
225
22.21 22.22 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25 Totaal 22.2
2007
2006
2007
evolutie (%)
1.071,17 701,45 326,98
1.161,34 747,48 375,51
8,42 6,56 14,84
3.307
3.854 3.884
483 2.786 57 312 per 246sub-media 3.401 2007 Tabel 10: De reclame-uitgaven van 2007 (in miljoen €).
Sub-Media
Omzet per NACEBEL-code in miljoen euro
Sub-Media
In lopende prijzen realiseerde de grafische sector in 2007 een omzetstijging van +2.84% t.o.v. het uitstekende jaar 2006. Indien we de omzet van 2007 vergelijken met die van 2005 stellen we een stijging vast van 5.82% over 2 jaar.
Totaal investering
238,78 25,99 747,48 300,73 105,78 1.055,56 375,51 84,92 153,92 3.088,67
Affichage Bioscoop Dagbladen Magazines Lokale Televisie en Themazender Nationale Televisie Radio Internet Regionale weekbladen Totale reclame-uitgaven 2007
Mediumtype Televisie Dagbladen
2006
2007
evolutie (%)
1.071,17 701,45
1.161,34 747,48
8,42 6,56
2005 2006 2007
Reclame-uitgaven per medium 2007
429 457 522 3% 547 483
34% Sub-Media
22.22
2.676 2.662 5% 2.676 2.748 2.786
22.23
58 64 59 8% 48 57
22.24
22.25
271 272 262 1% 286 312
238 205 217 225 24% 246
3% 10%
22.22-22.25
Totaal 22.2
Dagbladen 3.243 3.672 3.203 3.660 3.214 3.736 Magazines 3.307 3.854 3.401 3.884
Lokale Televisie en Themazender Nationale Televisie
Totaal investering
238,78 Radio
Affichage Bioscoop Dagbladen Magazines Lokale Televisie en Themazender Nationale Televisie Radio Internet Regionale weekbladen Totale reclame-uitgaven 2007
25,99 747,48
Internet 300,73
105,78 1.055,56 Regionale 375,51 84,92 153,92 3.088,67
weekbladen
Tabel 11 : Vergelijking reclame-uitgaven 2006-2007 (miljoen €). Mediumtype
Televisie Dagbladen Radio Magazines Affichage Internet Regionale weekbladen Bioscoop Totale uitgaven voor reclame
1400 2007
2006
2007
evolutie (%)
1.071,17 701,45 326,98 284,11 226,25 46,52 174,88 29,68 2.861,04
1.161,34 747,48 375,51 300,73 238,78 84,92 153,92 25,99 3.088,67
8,42 6,56 14,84 5,85 5,54 82,55 - 11,99 - 12,43 7,96 MIO €
59 48 57
262 286 312
217 225 246
3.214 3.307 3.401
3.736 3.854 3.884
747,48 300,73 105,78 1.055,56 375,51 84,92 153,92 3.088,67
Dagbladen Magazines Lokale Televisie en Themazender Nationale Televisie Radio Internet Regionale weekbladen Totale reclame-uitgaven 2007
De PRODCOM-statistieken laten ons toe om het omzetcijfer te verdelen over de verschillende soorten van drukwerken. De PRODCOMstatistieken worden enkel opgemaakt door bedrijven van meer dan 10 werknemers of met een jaarlijks omzetcijfer van meer dan 2.478.935,25 EUR. Op basis van de “PRODCOM-marktaandelen” Mediumtype 2007 evolutie maken we een extrapolatie op het totale2006omzetcijfer (zie(%)tabel 9). Televisie Dagbladen Radio Magazines Affichage Internet Regionale weekbladen Bioscoop Totale uitgaven voor reclame
1.071,17 701,45 326,98 284,11 226,25 46,52 174,88 29,68 2.861,04
1.161,34 747,48 375,51 300,73 238,78 84,92 153,92 25,99 3.088,67
22.22.11.00 22.22.12.30 22.22.12.50 22.22.13.00 22.22.20.13 22.22.20.50 22.22.20.75 22.22.20.79 22.22.20.90 22.22.31.00 22.22.32.20 22.22.32.30 22.22.32.50 22.22.32.90 22.23.10 22.24 22.25 Totaal
waardepapieren handelscatalogi ander reclamedrukwerk ander drukwerk registers, comptabiliteit mappen kettingformulieren andere formulieren onderleggers boeken, brochures... kranten en tijdschriften < 4x/week cartografische werken kalenders drukwerk op etiketten, zakken, glas... afwerking prepress overige grafische diensten
MIO €
marktaandeel (%)
6,96 127,13 834,47 346,36 1,78 12,17 60,54 14,7 14,91 248,27 275,86 1,52 5,16 86,93 83,08 125,55 54,41
0,30 5,53 36,28 15,06 0,08 0,53 2,63 0,64 0,65 10,80 11,99 0,07 0,22 3,78 3,61 5,46 2,37
2.299,8
100,00
Deel 4 - De omzet
0,30 5,53 36,28 15,06 2006 0,08 2007 0,53 2,63 0,64 0,65 10,80 11,99 0,07 0,22 3,78 3,61 5,46 2,37
8,42 6,56 14,84 5,85 5,54 82,55 - 11,99 - 12,43 7,96
Tabel 12 : Het omzetcijfer van de Belgische grafische nijverheid in 2007, verdeeld over de marktsegmenten (extrapolatie PRODCOMstatistieken). 2007
marktaandeel (%)
6,96 waardepapieren 127,13 22.22.12.30 handelscatalogi 1000 834,47 22.22.12.50 ander reclamedrukwerk 346,36 22.22.13.00 ander drukwerk 800 1,78 22.22.20.13 registers, comptabiliteit 600 12,17 22.22.20.50 mappen 60,54 22.22.20.75 kettingformulieren 400 14,7 22.22.20.79 andere formulieren 200 14,91 22.22.20.90 onderleggers 248,27 22.22.31.00 boeken, brochures... 0 275,86 22.22.32.20 kranten en tijdschriften < 4x/week Regionale Televisie Radio Affichage 1,52 22.22.32.30 cartografische werken weekbladen 5,16 22.22.32.50 kalenders Bioscoop Magazines Internet Dagbladen 86,93 22.22.32.90 drukwerk op etiketten, zakken, glas... 83,08 22.23.10 afwerking 125,55 22.24 prepress 54,41 22.25 overige grafische diensten 22.22.11.00 1200
2.676 2.748 2.786
Als we echter de analyse verder beperken tot de media die een impact hebben op onze grafische sector (magazines, affichage en Sub-Media Totaal investering weekbladen),Affichage merken we dat de uitgaven voor die238,78 submedia slechts 25,99 Bioscoop licht zijn gestegen: +1.20%.
Affichage Bioscoop
22.21
2003 2004 2005 12% 2006 2007
522 547 483
9
Omzet PRODCOM 2007
5. De
waardepapier handelscatalogi
2%
4% 5%
4%
ander reclamedrukwerk ander drukwerk
0% 6%
registers, comptabiliteit
0%
mappen
0%
kettingformulieren 12% 36%
andere formulieren onderleggers boeken, brochures kranten en tijdschriften < 4x/week
11% 1% 1% 3% 0%
1%
15%
cartographische werken calenders
prepress
Deel 5 - De handelsbalans
overige grafische diensten
10
Sinds 1993 peilt de INTRASTAT-enquête naar de cijfers i.v.m. de buitenlandse handel. De bedrijven moeten zelf hun cijfers voor export en import meedelen. De gegevens vermeld in tabel 13 moeten dus met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Tabel 13 : Export en import in monetaire grootheden in de Belgische grafische nijverheid, inclusief krantendrukkers in de periode 2003-2007 (INTRASTAT-statistieken).
drukwerk op etiketten, zakken, glas… afwerking
handelsbalans
2003 2004 2005 2006 2007 2003 2004 2005 2006 2007 2003 2004 2005 2006 2007
Export (MIO €)
Evolutie %
1.270 1.268 1.264 1.218 1.288
4,40 -0,16 -0,32 -3,78 5,75
Import (MIO €)
Evolutie (%)
1.063 1.038 1.095 1.134 1.106
8,80 -2,41 5,49 3,56 -2,53
Balans (Mio €)
Evolutie (%)
207 230 169 84 182
-13,80 11,11 -36,09 -101,19 116,67
20 20 20 20 20
20 20 20 20 20
20 20 20 20 20
Tabel 14 : Export en import in fysische grootheden in de Belgische grafische nijverheid, inclusief krantendrukkers in de periode 2003-2007 (INTRASTAT-statistieken).
Handelsbalans in MIO € 1400 1200 1000
Export (MIO €)
800
1.270 1.268 1.264 1.218 1.288
2003 2004 2005 2006 2007
600 400 200 0
Conclusies
2003
2004
2003 2004 2005 2005 2006 2007
Evolutie % export
Import (MIO €)
Evolutie (%)
1.063 1.038 2007 1.095 1.134 1.106
8,80 -2,41 5,49 3,56 -2,53
2006
2003 2004 2005 2006 2007
4,40 import -0,16 -0,32 handelsbalans -3,78 5,75
2003 2004 2005 2006 2007
• De Belgische grafische nijverheid realiseert een overschot op de Balans (Mio €) Evolutie (%) handelsbalans: in 2007 bedroeg de export 1.288 MIO EUR en de 207 -13,80 2003 import 1.106 MIO EUR, wat een overschot geeft van 182 MIO EUR. 230 11,11 2004 2005
169
2003 2004 2005 2006 2007
-36,09
• Het overschot op de handelsbalans in de 84 -101,19 2006evolueerde spectaculair 182 116,67 goede richting in 2007: +116.67%. 2007 • Sinds 2004 werd het overschot steeds kleiner, maar in 2007 keerde de situatie.
Export (T)
Evolutie %
410.039 427.779 409.964 498.993 621.014
9,30 4,33 -4,35 21,72 24,45
Import (T)
Evolutie %
242.838 245.911 249.105 254.372 244.855
19,90 1,27 1,30 2,11 -3,89
Balans (T)
Evolutie %
167.201 181.868 160.859 244.621 376.159
-3,20 8,77 -13,06 52,07 53,77
Handelsbalans in ton
• In 2007 werd 37.87% van de omzet gerealiseerd door export. De grafische industrie wordt dus elk jaar meer exportgericht.
700000
• De INTRASTAT-statistieken geven tevens de export- en importcijfers weer in fysische grootheden (zie tabel 14).
500000 400000 300000
export import
200000
Produkttype Boeken Reclamedrukwerk Kranten en periodieken Handelscatalogi Etiketten
Export (MIO €)
Export (T)
343,37 278,42 205,10 169,71 80,92
75.086 151.000 198.748 141.094 10.811
balans
100000 0
2003
2004
2005
2006
Deel 5 - De handelsbalans
600000
2007
11
Balans (Mio €)
2003 2004 Conclusie 2005 2006 • De export2007 is in
Evolutie (%)
Balans (T)
207 -13,80 230 11,11 169 -36,09 84 -101,19 grootheden (€) met 182 116,67
2003 2004 5.75% gestegen.2005 In 2006 veel meer gestegen met 2007
monetaire fysieke grootheden (ton) is de export echter 24.45%. Dit betekent dat de grafische sector 24.45% ton meer heeft uitgevoerd dan vorig jaar, terwijl de waarde van de export “maar” met 5.75% is toegenomen. Dit bewijst de verdere daling van de buitenlandse verkoopprijzen van de Belgische grafische ondernemingen. • De import in monetaire grootheden daalde met -2.53%. De import in ton daalde met een bijna gelijke tred van -3.89%. Dit wijst erop dat de prijs die de Belgische grafische ondernemers betalen voor de geïmporteerde goederen vrij constant bleef.
producten zijn: 26.67% 21.62% - kranten en periodieken : 15.93% - handelscatalogi : 13.18% - etiketten : 6.28%
Tabel 16: De samenstelling van de import. Produkttype
Deel 5 - De handelsbalans 12
Boeken Reclamedrukwerk Kranten en periodieken Handelscatalogi Etiketten Overige drukwerk Prentenboeken Prenten, gravures Mappen Prentenkaarten Agenda’s Cartografische werken Schriften Decalcomanieën Albums Kalenders Kettingformulieren Boekhoudkundige Waardepapieren Muziek Totaal
Export (MIO €)
Export (T)
343,37 278,42 205,10 169,71 80,92 58,23 52,34 18,64 15,74 13,78 13,28 10,78 6,77 5,77 4,95 4,35 2,59 1,36 1,22 0,24 1.287,56
75.086 151.000 198.748 141.094 10.811 15.248 10.210 1.944 4.675 1.900 2.065 567 3.500 183 1.164 981 1.287 285 258 8,5 621.014,5
Import (MIO €)
Import (T)
428,61 277,93 76,49 74,31 58,03 54,9 27,97 22,51 19,66 14,17 9,42 8,33 6,82 5,75 4,99 4,76 3,97 3,84 2,82 1,04 1.106,32
72.217 66.644 26.119 13.676 6.905 23.374 10.478 6.835 6.230 1.378 532 2.038 658 1.706 1.139 2.148 795 235 1.711 3,61 244.821,61
Boeken Kranten en periodieken Handelscatalogi Etiketten Overige Reclamedrukwerk Mappen Prentenkaarten Prentenboeken Prenten, gravures Cartografie Agenda's Decalcomanieën Albums Kalenders Schriften Boekhoudkundige Waardepapieren Kettingformulieren Muziek Totaal
Tabel 15: De samenstelling van de export. Produkttype
Evolutie %
167.201 -3,20 Conclusie 181.868 8,77 160.859 -13,06 De 5 meest geëxporteerde 244.621: 52,07 - boeken 376.159 : 53,77 - reclame
Conclusie IMPORT
MIO €
% totale import
De top 5 van de import is als volgt 430,98 € : Frankrijk - boekenNederland : 38.74% 314,15 € 86,16 € Duitsland - kranten en periodieken : 25.12% 80,14 € U.K - handelscatalogi : 6.73% 45,79 € China - etiketten 6.71% 29,71 € Italië: Andere 119,39 € - reclame : 4.96% EXPORT
Frankrijk
38,96 28,40 7,79 7,24 4,14 2,69 10,79
MIO €
% totale export
545,27 €
42,35
430,98 € Frankrijk 314,15 € Nederland 86,16 € Duitsland 80,14 € U.K De handelspartners inzake buitenlandse 45,79 € China 29,71 € Italië welke landen exporteren Tabel 17: Naar de Andere 119,39 € bedrijven? EXPORT Produkttype
MIO €
545,27 € Frankrijk Boeken 414,18 € Nederland Kranten en periodieken 74,48 € Duitsland Handelscatalogi 60,56 € U.K Etiketten 23,73 € Luxemburg Overige Andere Reclamedrukwerk 169,35 €
38,96 28,40 7,79 7,24 handel: 4,14 2,69 grafische 10,79
% totale export Import (MIO €)
42,35 428,61 32,17 277,93 5,7876,49 4,7074,31 1,8458,03
Mappen Naar waar exporteren we ? Prentenkaarten Prentenboeken Prenten, gravures 13% Cartografie 2% Agenda's 5% Decalcomanieën 42% 6% Albums Kalenders Schriften Boekhoudkundige Waardepapieren 32% Kettingformulieren Muziek Totaal
13,15 54,9
27,97 22,51 19,66 14,17 9,42 8,33 Frankrijk 6,82 Nederland 5,75 Duitsland 4,99 U.K 4,76 Luxemburg 3,97 Andere 3,84 2,82 1,04 1.106,32
Uit welke landen importeren we ?
11% Import (T)
72.217 66.644 26.119 13.676 6.905 23.374 10.478 6.835 6.230 1.378 532 2.038 658 1.706 1.139 2.148 795 235 1.711 3,61 244.821,61
Frankrijk Nederland Duitsland U.K China Italië Andere EXPORT
MIO €
% totale import
430,98 € 314,15 € 86,16 € 80,14 € 45,79 € 29,71 € 119,39 €
38,96 28,40 7,79 7,24 4,14 2,69 10,79
MIO €
% totale export
Frankrijk
39%
7%
Nederland Duitsland U.K China
8%
Italië Andere
28%
Conclusie • Meer dan 80% van de buitenlandse handel wordt gedaan met Frankrijk, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. • Frankrijk en Nederland blijven onze 2 belangrijkste handelspartners. Ruwweg kunnen we stellen dat 40% van onze export en import naar en uit Frankrijk komt en 30% van onze export en import naar en uit Nederland. We hebben een vrij evenwichtige handelsbalans met onze 2 belangrijkste exportpartners. • Import uit China blijft vrij beperkt met 4.14%. Dit percentage stijgt wel jaarlijks. We importeerden in 2007 meer uit China dan uit Italië.
Deel 5 - De handelsbalans
Tabel 18: Uit welke landen importeren we grafische producten? IMPORT
3% 4%
13
Conclusies
6. Investeringen De statistieken over de evolutie van de investeringen verspreid door het N.I.S op basis van de verwerking van de BTW-aangiften, gebeurt op basis van de Nacebelcodes. Deze gegevensinzameling stelt ons dus in de mogelijkheid om over gedetailleerde gegevens te beschikken over de investeringen in de verschillende subsectoren. Tabel 19 : De investeringen in de Belgische grafische nijverheid in de periode 2003-2007 (BTW-aangiften, N.I.S.) in miljoen EUR.
2003 2004 2005 2006
22.21 25 23 41 9
22.22 142 148 198 210
22.23 4 10 5 3
22.24 14 19 18 22
22.25 12 14 14 15
22.22-22.25 172 191 235 250
2007
14
174
8
21
20
223
300
Jaar
Deel 6 - De investeringen
2502001
14
2002 2002003 2004 1502005 2006 100 2007
Investeringen in miljoen € per Nacebel-code
Graad
84,8 84,3 87,1 87,4 87,6 86,5 86,1
22.21 22.22 22.23 22.24 22.25 22.22-22.25
Na 3 jaren van uitzonderlijke stijgingen merken we voor het eerst een gevoelige daling van de investeringen in de grafische sector. In vergelijking met 2006 stellen we voor de NACEBEL-codes 22.22 tot en met 22.25 in 2007 een forse daling van -12.11% vast. Meer en meer bedrijven hebben waarschijnlijk de voorbije 3 jaar fors geïnvesteerd in nieuwe technologieën en hebben daarmee ingespeeld op de uitdagingen die de digitale druk aan de sector stelt. Met DRUPA 2008 in het vooruitzicht hebben vele bedrijfsleiders mogelijks hun investeringen met enkele maanden uitgesteld in afwachting van de nieuwe technologieën die de exposanten op DRUPA zullen voorstellen. De forse daling van dit jaar valt op te volgen. Ze is nog niet onrustwekkend, omdat ze volgt op 3 jaren die waren gekenmerkt door een ware investerings-”boom”. Vooral de drukkerijen (22.22) en in mindere mate ook de prepressbedrijven (22.24) registreerden een flinke terugval van respectievelijk -21.39% en -6.97%. Bij de afwerkingbedrijven (22.23) merkt men het omgekeerde fenomeen: in 2007 investeerden zij bijna 3 keer meer dan in 2006 (+166.67%). Maar zij hadden het jaar ervoor hun investeringen drastisch teruggeschroefd met 28.65%. De ratio investeringen/omzet daalde lichtjes van 7.56 % in 2006 tot 6.56% in 2007. De financiering van de investeringen gebeurt door het aanwenden van :
50 0 2003
2004
2005
2006
2007
- eigen middelen :
42%
- vreemde middelen : 40% - leasing :
18%
De investeringen kunnen als volgt worden ingedeeld : - vervangingsinvesteringen :
61%
- uitbreidingsinvesteringen :
38%
- ander investeringen :
1%
Conclusies In januari 2007 bereikte de bezettingsgraad van het productieapparaat een historisch hoog niveau van 87.90%. In april daalde de bezetting tot 85.1%. Deze daling zette zich verder tijdens de zomermaanden: 84.1% in juli 2007.
In 2007 maakte de sector geen rationaliseringsinvesteringen.
Bezettingsgraad van het productieapparaat
De NBB peilde bij de grafische bedrijven naar welke factoren hun investeringsbeslissing hebben beïnvloed in 2007. Waarom hebben ondernemers geïnvesteerd in 2007? De antwoorden staan gerangschikt volgens grootte.
88
. verlaging van de productiekosten
86
. nieuwe productietechnieken
85
. ontoereikend productievermogen 22.25 22.22-22.25 25 142 4 14 12 172 2003 . kredietkosten 23 148 10 19 14 191 2004 . overheidssubsidies of belastingsstimuli 41 198 5 18 14 235 2005 3 voorspellen 22 15 verdere 250 2006 De eerste prognoses van9de NBB210 voor 2008 een 14 174 8 21 20 223 2007 afname van de investeringsratio’s voor 2008.
Tabel 20: De graad van bezetting van het productieapparaat. Graad
84,8 84,3 87,1 87,4 87,6 86,5 86,1
87,6
84,8
86,1
84,3
83 82
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Sinds oktober 2007 bereikte de bezettingsgraad opnieuw 87.30% en deze hoge bezetting blijft behouden voor januari 2008. De gemiddelde bezettingsgraad voor 2007 schommelt rond de 86.10%.
Deel 6 - De investeringen
Jaar
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
87,4
86,5
84
. beschikbaarheid van eigen middelen 22.21 22.22 producten 22.23 22.24 . innovatie: zoeken naar nieuwe
87,1
87
15
Febelgra is de representatieve beroepsvereniging van de Belgische grafische industrie en vertegenwoordigt alle zelfstandige ondernemingen in de drukkerijsector, de prepress- en de afwerkingbranches. Febelgra telt meer dan 750 aangesloten ondernemingen die samen 65% van de tewerkstelling realiseren in de sector.
Belliardstraat 20 bus 16 1040 Brussel Tel. +32 (2) 512 36 38 Fax +32 (2) 513 56 76 E-mail :
[email protected]
Febelgra behartigt de belangen en is de spreekbuis van de grote, middelgrote en kleine ondernemingen van de sector. Febelgra treedt op als officieel woordvoerder van de sector bij de regionale, federale, Europese en internationale overheden, bij de administratie, de vakbonden, de media, de academische wereld en de nietgouvernementele organisaties. Haar acties betreffen alle materies die belangrijk zijn voor de grafische nijverheid. Deze zijn vooral toegespitst op de economische, sociale, federale, regionale en internationale reglementeringen, fiscale, juridische en milieuvraagstukken en promotieactiviteiten. Als koepelorganisatie telt Febelgra 3 regionale pijlers, Febelgra Vlaanderen, Febelgra Wallonië en Febelgra Brussel die instaan voor de rechtstreekse contacten en dienstverlening aan de aangesloten bedrijven.
