@
LESPAKKET VECHTEN VOOR VREDE
? vragen en opdrachten DIENSTPLICHT
! EIGEN GESCHIEDENIS Kijk in jouw omgeving en zoek iemand op die gewerkt heeft of nog steeds werkt bij de Koninklijke Landmacht. Je kunt denken aan één van jouw broers of zussen, ouders of grootouders, ooms of tantes en aan je buren. Met deze persoon ga je een kort interview houden en de informatie verwerk je in een PowerPointpresentatie. Tijdens deze presentatie moet duidelijk worden hoe lang, waarom en waar de persoon gediend heeft, welke rang hij/zij had/heeft en er moet minimaal één bijzondere herinnering in de presentatie voorkomen. Probeer ook een koppeling te maken tussen de militaire dienst en de gebeurtenissen uit het verleden en het heden. Hoe ga je te werk?
Soort leger: Dienstplicht Voordeel:
Voordat landen hun burgers verplichtten om in het leger te gaan, bestonden de legers uit vrijwilligers en buitenlandse huursoldaten. In de Lage Landen werd in 1810 de dienstplicht ingevoerd. Iedere Nederlandse man van 20 jaar en ouder moest zich melden en werd voor militaire dienst ingeschreven. Veel later werd de leeftijd verlaagd naar 18 jaar. Uitstel, bijvoorbeeld vanwege studie, was mogelijk. Gewetensbezwaarden, mensen die principieel tegen het leger zijn, konden een vervangende dienstplicht vervullen in een andere sector. Vanaf 1996 is de dienstplicht in Nederland opgeschort, niet afgeschaft. Dit betekent dat Nederlandse mannen van 18 jaar wél worden ingeschreven maar niet worden opgeroepen. In de praktijk heeft Nederland dus een vrijwilligersleger.
1
Nadeel:
Soort leger: Vrijwillig Voordeel:
Nadeel:
Je ziet hieronder een overzicht (uit 2013) van de landen van de wereld en wat voor leger zij hebben.
Soort leger: Huurling Voordeel:
Nadeel:
4
Geen (eigen) leger Geen dienstplicht (vrijwilligersleger/beroepsleger) Dienstplicht wordt binnen drie jaar afgeschaft Dienstplicht Geen opgave
s :OEK EEN PERSOON IN JE OMGEVING OP Waarom zou een land zijn burgers verplichten om dienst te doen in het leger?
s "EDENK EERST EEN AANTAL VRAGEN 7AT WIL JE ALLEMAAL weten? Denk hierbij aan wat de persoon in de landmacht doet of gedaan heeft en wat hij/zij heeft meegemaakt. Wat heeft dit te maken met historische of recente gebeurtenissen?
pagina 2 en 3
s -AAK EEN AFSPRAAK MET DE PERSOON OM DEZE TE interviewen. s .EEM HET INTERVIEW AF EN SCHRIJF DE ANTWOORDEN kort en bondig op. s 6ERWERK DE ANTWOORDEN IN EEN 0OWER0OINT PRESENTATIE ,ET OP EEN 0OWER0OINTPRESENTATIE heeft ook plaatjes nodig. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een foto van degene die jij geïnterviewd hebt. s ,EVER DE 0OWER0OINTPRESENTATIE BIJ JOUW DOCENT IN
2
We gaan de verschillende legers eens met elkaar vergelijken. We kennen een leger dat hoofdzakelijk uit dienstplichtigen bestaat, een beroepsleger en daarnaast de mogelijkheid om buitenlandse huurlingen aan te nemen. Vul een voor- en nadeel in.
Diverse Nederlandse politieke partijen vinden dat de militaire dienstplicht vervangen kan worden door een maatschappelijke dienstplicht. Deze maatschappelijke stage zou voor alle schoolverlaters gelden. Een jaar lang moeten jongens en meisjes vrijwilligerswerk doen dat nuttig is voor de maatschappij en later ook voor henzelf. Hierbij moeten zij kiezen wat voor soort werk ze willen gaan doen.
a
Wat vind jij van de militaire dienstplicht?
b
Wat vind jij van het idee van een maatschappelijke dienstplicht?
?
?
vragen en opdrachten
vragen en opdrachten a "EDENK IN WAT VOOR SOORT GEBIED DEZE SOLDAAT dienst deed.
b
UNIFORMEN EN UITRUSTINGEN
8
Om op het slagveld elkaar beter te kunnen herkennen, WERDEN ER UNIFORMEN ONTWIKKELD :O KONDEN SOLDATEN sneller zien wie aan hun kant stond en wie de vijand was. "OVENDIEN KON DE AANVOERDER ZO BETER ZIEN WAAR ZIJN soldaten zich bevonden om zijn tactiek te kunnen bepalen. Lees de strip nog eens goed door en kijk vooral naar de plaatjes waarop Nederlandse soldaten in uniform zijn afgebeeld. Deze gaan we in de volgende opdrachten met elkaar vergelijken.
6
Hierboven staan enkele plaatjes uit de strip met soldaten in uniform. Wat valt op als je naar de kleuren kijkt die gebruikt zijn in het uniform?
c 7 AARAAN KAN JE ZIEN DAT "JÚRN 0ETERSE COMMUNIcatiespecialist was?
Waarom denk je dat de soldaat juist in dat gebied dienst deed?
Welke uitrustingstukken zijn veranderd, verdwenen of toegevoegd?
! ONTWERP EEN UNIFORM
9
Hieronder zie je een foto van de uitrusting van "JÚRN 0ETERSE EERSTE LUITENANT BIJ HET +ORPS #OMMANDOTROEPEN ,UITENANT 0ETERSE DROEG DEZE uitrusting tijdens Operatie Enduring Freedom in 2005 waar hij werkzaam was als ploegcommandant en comspeccer (communicatiespecialist). De uitrusting weegt totaal tussen de 55 en 60 kilo.
Je gaat in de volgende opdracht een eigen uniform samenstellen voor zowel een man als een vrouw. Je mag zelf de kleuren en de verdere uitrusting bepalen. Denk hierbij wel aan de volgende zaken: s )N WAT VOOR SOORT GEBIED ZAL @JOUW SOLDAAT in actie komen? s 7AT HEEFT @JOUW SOLDAAT NOG MEER NODIG om te overleven in dat gebied? s 7AT ZIJN DE TAKEN VAN @JOUW SOLDAAT EN wat heeft hij/zij hiervoor allemaal nodig?
pagina 4 en 5
7 " EDENK EEN REDEN WAAROM DE KLEUREN VAN DE uniformen nu anders zijn dan vroeger.
?
?
vragen en opdrachten
vragen en opdrachten
FORTEN EN VERDEDIGINGSWERKEN Nederland werd verdedigd door een aantal forten dat op strategische punten lag. Daarnaast bestond de Nederlandse verdediging onder andere ook uit waterlinies en maakte Nederland gebruik van de natuurlijke verdedigingswerken zoals heuvels en rivieren.
Fort Fort Fort Fort Fort Fort Fort Fort Fort Fort Fort Fort Fort
11 Je ziet hieronder een foto waarop de Nieuwe Hollandse Waterlinie is afgebeeld. Leg in eigen woorden uit wat er bedoeld wordt met een ‘waterlinie’.
13 Nederland was lange tijd neutraal, maar de verdediging was toen vooral oostwaarts gericht. "EDENK EEN VERKLARING WAAROM DAT ZO WAS
Everdingen Westervoort aan de Hoek van Holland aan het Pampus bij IJmuiden bij Hoofddorp Erfprins Bath Pannerden Spion bij Vuren bij Vechten Spijkerboor
Rivier Rivier Rivier Rivier
De (Neder)Rijn De Waal De Maas De IJssel
Vesting Holland Stelling van Amsterdam IJssellinie Grebbelinie
pagina 6 en 7
10 Hieronder zie je een kaart van Nederland. Je gaat hierop de lijst met forten, verdedigingslinies en rivieren aangeven. Forten met rood, de linies met groen en de rivieren met blauw. Gebruik hiervoor een atlas of het internet.
14 Geef een verklaring waarom vooral de huidige Randstad en Amsterdam goed beschermd moesten worden. 12 Leg uit hoe een waterlinie als verdediging kan worden gebruikt.
?
?
vragen en opdrachten
vragen en opdrachten 19 Na de Tweede Wereldoorlog stuurde Nederland SOLDATEN NAAR .EDERLANDS )NDIÑ OM DE )NDONESISCHE opstand neer te slaan. Veel landen buiten Nederland waren tegen de ‘politionele acties’ zoals Nederland de militaire acties noemde. Verklaar de naam politionele actie.
22 " EKIJK ONDERSTAANDE KAART VAN HET VOORMALIGE *OEGOSLAVIÑ 6ERKLAAR WAAROM ER NA HET UITEENVALLEN van het land, een burgeroorlog uitbrak.
23 Waarom werden er door de Verenigde Naties ‘safe area’s’ ingesteld?
1
2
DE KONINKLIJKE LANDMACHT )N BESTOND DE +ONINKLIJKE ,ANDMACHT JAAR In de strip heb je kunnen lezen hoe en wanneer de +ONINKLIJKE ,ANDMACHT IS ONTSTAAN EN WAT ZIJ IN HET verleden allemaal gedaan heeft. Ook in het heden is DE +ONINKLIJKE ,ANDMACHT NOG STEEDS ACTIEF BEZIG OM haar taken uit te voeren en om te zorgen voor vrede en veiligheid.
15 In het stripboek begint de geschiedenisdocent zijn verhaal over de landmacht met de slag bij Heiligerlee. Die was in 1568, veel langer dan 200 jaar geleden. Toch bestond de landmacht in 2014 200 jaar. Verklaar hoe dat kan.
3 17 Ondanks het feit dat Nederland niet meedeed aan de Eerste Wereldoorlog had het land er wel last van. Leg dit uit aan de hand van afbeelding 1 .
18 Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Nederland aangevallen door Duitsland. Na vier dagen strijd capituleerde het Nederlandse leger en werd het LAND DOOR DE $UITSERS BEZET "EKIJK AFBEELDING 2 waarop de aanvallen van de Duitsers zijn afgebeeld.
pagina 8 en 9
Vergelijk dit aanvalsplan met de verdedigingsplannen van Nederland (zie vraag 10). Leg uit hoe het Duitse aanvalsplan een bres kon slaan in de Vesting Holland.
16 . ADAT "ELGIÑ IN ONAFHANKELIJK WAS GEWORDEN koos Nederland voor de neutraliteit. Dat zou het land tot 1940 nastreven. Leg uit wat neutraliteit is.
20 " EKIJK AFBEELDING SPOTPRENT 7ELK LAND KOMT 3 ER BEMIDDELEN TUSSEN .EDERLAND EN )NDONESIÑ 24 Verklaar waarom de val van Srebrenica ook wel gezien wordt als de ernstigste daad van genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. 21 " EDENK EEN REDEN WAAROM DIT LAND WILDE DAT )NDONESIÑ ONAFHANKELIJK WERD VAN .EDERLAND
?
?
vragen en opdrachten
vragen en opdrachten
EXPEDITIONAIR OPTREDEN
VREDESTAKEN
$E +ONINKLIJKE ,ANDMACHT GING STEEDS VAKER IN HET buitenland opereren. Dat heet ‘expeditionair optreden’. Het Nederlandse leger heeft in het verleden meegedaan aan talrijke missies. Sommige missies zijn nog steeds bezig. Vaak waren dit missies in internationaal verband waarbij Nederland een bijdrage leverde aan NAVOmissies of missies vanuit de Verenigde Naties.
$E +ONINKLIJKE ,ANDMACHT IS OP VERSCHILLENDE TAKEN voorbereid. Dat is vastgelegd in de Grondwet. Daarom is het leger niet alleen goed voorbereid op een gewapend conflict, maar ook op de zogeheten vredestaken. De +ONINKLIJKE ,ANDMACHT LEVERT VAAK MILITAIRE BIJSTAND AAN de civiele autoriteiten en de hulpdiensten. Een goed voorbeeld van een vredestaak is het werk van de EOD.
25 ) N WELKE LANDEN IS DE +ONINKLIJKE ,ANDMACHT IN DE afgelopen 10 jaar zoal ingezet en met welke reden?(*)
29 Waar staat de afkorting EOD voor?
33 Wat hebben deze taken te maken met vrede en veiligheid?
37 ILITAIREN KRIJGEN BEVELEN VAN HUN COMMANDANT "ETEKENT DIT DAT MILITAIREN GEEN EIGEN WIL HEBBEN of hebben zij ook een eigen verantwoordelijkheid? Leg je antwoord uit.
34 6 IND JE HET NUTTIG DAT DE +ONINKLIJKE ,ANDMACHT ook vredestaken heeft?
38 ILITAIREN MOETEN ZICH AAN DE WET HOUDEN 7AT moet een militair doen als een bevel heel belangrijk, maar tegen de wet is?
30 Welke taken heeft de EOD tijdens een expeditionair optreden (missies in het buitenland)?
35 Heeft een land een leger nodig voor zulke vredestaken?
26 ISSIES IN HET BUITENLAND ZIJN MEESTAL IN INTERNATIOnaal verband. Er wordt dus samengewerkt met andere landen. Geef een verklaring waarom missies vaak in internationaal verband worden uitgevoerd.
27 Nederland levert een bijdrage aan operaties in het buitenland om andere landen te helpen. Wat vind jij hiervan?
39 ILITAIREN HEBBEN OOK HUN EIGEN NORMEN EN waarden. Die staan niet altijd in de wet. Een bevel ZOU OOK HIER TEGENIN KUNNEN GAAN -OET EEN militair dat bevel dan uitvoeren?
31 Welke vredestaken heeft de EOD in Nederland?
LANDMACHT EN MAATSCHAPPIJ
32 " EDENK NOG EEN AANTAL VREDESTAKEN VAN DE +ONINKLIJKE ,ANDMACHT +IJK DAARVOOR OOK OP BLADZIJDE van het stripboek.
$E MILITAIREN VAN DE +ONINKLIJKE ,ANDMACHT ZIJN IN DE laatste twee eeuwen regelmatig in actie gekomen, zowel in Nederland als buiten de landsgrenzen. Dat had verschillende redenen. Er is vaak kritiek op de regering of de legerleiding over de inzet van de landmacht. Soms LEIDT DAT TOT RECHTSZAKEN ZOALS OVER .EDERLANDS )NDIÑ of Srebrenica.
pagina 10 en 11
36 + UN JE DE MILITAIREN OP MISSIE STEUNEN TERWIJL JE tegen de missie bent? Leg jouw antwoord uit.
28 " IJ EXPEDITIONAIR OPTREDEN IS VECHTEN VAAK NIET HET belangrijkste onderdeel van de missie. Wat is dan OOK EEN BELANGRIJKE TAAK VAN DE +ONINKLIJKE ,ANDmacht?
(*) Bron: www.defensie.nl/onderwerpen/historische-missies
40 4 OCH ZIJN BEVELEN HEEL BELANGRIJK :ONDER BEVELEN zou het leger niet kunnen werken. Wat zou jij doen? :OU JE ALLE BEVELEN UITVOEREN ALS JE MILITAIR WAS
$IT LESPAKKET DIEPT EEN AANTAL THEMAS UIT HET STRIPBOEK verder uit. Het is er op gericht leerlingen kennis te laten verwerven over 200 jaar Koninklijke Landmacht. Een aantal THEMAS LEENT ZICH UITSTEKEND VOOR EEN KLASSENDISCUSSIE Bij sommige opdrachten hebben de leerlingen een atlas en een computer met internetverbinding nodig. Het antwoordmodel van het lespakket staat op onze website WWWEUREDUCATIONNL 5 KUNT HET HIER DOWNLOADEN 7IJ stellen het op prijs als u uw bevindingen met ons deelt via
[email protected]. Met dank aan de Koninklijke Landmacht en het .EDERLANDS )NSTITUUT VOOR -ILITAIRE (ISTORIE
Uitgave: © 2014 Stichting Eureducation 7EBSITE www.eureducation.nl Teksten: Janno van der Eem, docent Hartenlustschool te Bloemendaal M.m.v.: Sven Maaskant MA, Koninklijke Landmacht Lay-out: Leuk Ontwerp! Druk: Dukreuk B.V.
