1
VECHTEN VOOR VREDE?
Peace Brigades International en Amnesty International vertellen over mensenrechten in Colombia
2
Colombia
Barranquilla • venezuela • Medellín
guyana
• Bogotá • Cali
brazilië
ecuador peru
1
FEITJES Ligging: Zuid-Amerika Hoofdstad: Bogotá Inwonersaantal: 47 miljoen President: Juan Manuel Santos Inwoners: Inheemse afkomst: 5%, Europese afkomst: 20%, Afrikaanse afkomst: 10%, Gemengde afkomst: 65% Taal: Spaans Godsdienst: 90% van de bevolking is rooms-katholiek Klimaat: tropisch en gematigd Levensverwachting: 72,3 jaar Sterftecijfer onder 5 jaar: 29 man / 22 vrouw per 1000 Armoede: 37% Inkomensverdeling: Colombia staat negende op de wereldranglijst als het gaat om een ongelijke inkomensverdeling Bekende Colombianen: Shakira (zangeres), Jody Bernal (zanger), Ingrid Betancourt (politica), Pablo Escobar (drugsbaron) Aantal vluchtelingen: Colombia heeft een van de grootste aantallen vluchtelingen ter wereld; meer dan 3 miljoen. In Colombia heerst al meer dan 40 jaar een gewapend conflict
–
Doodstraf: afgeschaft voor alle misdrijven Internationaal Strafhof: geratificeerd VN-Vrouwenverdrag: geratificeerd VN-Verdrag voor de rechten van de inheemse bevolking: onderschreven VN-Kinderrechtenverdrag: geratificeerd
2
3
4
Bekijk de feitjes en vul de puzzel in 5
6
–
horizontaal 2. Mensenrechten in de nationale wet opnemen heet ook wel …… 3. De meeste Colombianen zijn van …… afkomst. 4. Wat is de hoofdstad van Colombia? 5. Het inkomen in Colombia is gelijk/ongelijk verdeeld over de bevolking. 6. Op welk continent ligt Colombia? verticaal 1. Wat is de naam van het door Colombia geratificeerde verdrag dat de rechten van mensen onder de achttien jaar moet beschermen?
3
De dertig artikelen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens artikel 1 Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren. artikel 2 De mensenrechten gelden voor iedereen, waar ook ter wereld. artikel 3 Je hebt recht op leven, op vrijheid en op veiligheid. artikel 4 Slavernij is verboden. artikel 5 Marteling is verboden, net als wrede en vernederende behandeling en bestraffing. artikel 6 Je hebt recht om erkend te worden voor de wet, waar je ook bent. artikel 7 De wet is voor iedereen gelijk en moet iedereen gelijke bescherming bieden. artikel 8 Als je onrecht wordt aangedaan heb je recht op rechtshulp. artikel 9 Je mag niet zomaar worden opgesloten of het land uitgezet. artikel 10 Als je terecht moet staan, heb je recht op een eerlijke en openbare rechtszaak met een onafhankelijke en onpartijdige rechter. artikel 11 Je bent onschuldig tot het tegendeel is bewezen. artikel 12 Je hebt recht op privacy en bescherming van je goede naam. artikel 13 Je mag je vrij verplaatsen in je eigen land, je mag overal naartoe. artikel 14 Als je rechten worden bedreigd, mag je vluchten naar een ander land.
artikel 15 Je hebt recht op een nationaliteit. artikel 16 Je mag trouwen en een gezin stichten met wie jij wilt. artikel 17 Je hebt recht op eigendom. artikel 18 Je mag je eigen godsdienst kiezen of van godsdienst veranderen. artikel 19 Je hebt het recht op informatie en je mag je eigen mening vormen. En je hebt ook het recht om die te uiten. artikel 20 Je mag lid worden van een vereniging en er zelf een oprichten. artikel 21 Iedereen mag meedoen aan de verkiezingen en zichzelf daarvoor verkiesbaar stellen. artikel 22 Je hebt recht op de economische, culturele en sociale voorzieningen in je land. artikel 23 Je hebt recht op werk en een studie naar keuze. artikel 24 Je hebt recht op rust en vrije tijd. artikel 25 Je hebt recht op genoeg inkomen om van te leven. artikel 26 Je hebt recht op onderwijs. artikel 27 Je hebt het recht om te genieten van kunst en cultuur. artikel 28 Landen moeten ervoor zorgen dat de mensenrechten kunnen worden nageleefd. artikel 29 Je dient ervoor te zorgen dat ook de rechten van andere mensen kunnen worden nageleefd. artikel 30 Geen van deze rechten mag worden gebruikt om de mensenrechten te misbruiken.
4 STARTVRAAG Stel, je wordt bedreigd door criminelen en je bent in levensgevaar. Hoe zou jij proberen om toch in veiligheid te komen?
KIJKVRAGEN 1 Welke strijdende partijen worden in het filmpje genoemd? Noteer ze in het schema.
2 Noem twee redenen waarom de verschillende partijen met elkaar vechten. 1)
4 Dit meisje heeft moeten vluchten voor het geweld. Leg uit waarom het voor haar als vluchteling moeilijk zal worden om haar rechten op te eisen.
5 Bekijk de artikelen van de Universele Verklaring. Noteer welke rechten van Jairo Davila door de paramilitairen zijn geschonden. Noteer ook welke rechten van politica Ingrid Betancourt door de FARC zijn geschonden. Jairo Davila :
2)
3 Volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) heb je recht op leven, op vrijheid en op veiligheid. Hoe probeert de overheid in Nederland hiervoor te zorgen?
© Jose Gomez/Reuters
Ingrid Betancourt :
5 6 Waarom is de vader van Marcos en Arley vermoord? Waarom lopen mensen die voor vrede strijden groot gevaar in Colombia?
STELLINGEN: WAT VIND JIJ? 1) Als ik in de kroeg ruzie krijg en ik krijg een klap, sla ik terug. voor / tegen 2) Als op straat iemand in elkaar geslagen wordt en ik zie dat, loop ik liever even een blokje om dan dat ik actie onderneem. voor / tegen 3) Ik vind het een goed idee van de Colombiaanse regering om gewelddadig op te treden tegen de guerrilla. Anders blijven de guerrillastrijders mensen ontvoeren. voor / tegen
7 Zoals je hebt kunnen zien zijn er grote verschillen tussen de mensenrechtensituatie in Nederland en die in Colombia en tussen de rol die de overheid in deze twee landen speelt. Bekijk de artikelen van de Universele Verklaring en noteer hoe de overheid met artikel 8, 17, 20 en 22 omgaat in Nederland en in Colombia. NEDERLAND
COLOMBIA
4) Als veel mensen in armoede leven en de welvaart ongelijk verdeeld is, zoals in Colombia, kun je het de arme bevolking niet kwalijk nemen dat ze naar de wapens grijpt. voor / tegen 5) De hele wereld heeft de verantwoordelijkheid de Colombianen te helpen om de mensenrechten te beschermen. voor / tegen
Artikel 8
Quiz
Artikel 17
Artikel 20
Artikel 22
1) Even een opwarmertje: In Colombia is al a) 10 jaar een gewapend conflict aan de gang. b) 20 jaar een gewapend conflict aan de gang. c) 30 jaar een gewapend conflict aan de gang. d) meer dan 40 jaar een gewapend conflict aan de gang. 2) De belangrijkste strijdende partijen in Colombia zijn a) de boeren, de indianen, de FARC. b) de guerilla’s, de drugsmaffia, mensenrechtenactivisten. c) de regering, de guerrilla’s, de paramilitairen. d) de regering, de paramilitairen, de boeren. 3) Hieronder staan motieven waarom de partijen met elkaar strijden. Welke hoort er niet bij? a) grond. b) water. c) drugs. d) wapens. 4) Hieronder staan voorbeelden van mensenrechten. Welk mensenrecht wordt gegarandeerd door de overheid in Colombia? a) Je hebt recht op leven, op vrijheid en op veiligheid. b) Je hebt recht op economische, culturele en sociale voorzieningen. c) Als je onrecht wordt aangedaan, moet de rechter jou beschermen. d) Geen van deze rechten wordt gegarandeerd door de overheid in Colombia.
6
Kom in actie! Colombia is misschien ver weg, maar de problemen van het land gaan ook ons aan. Er zijn verschillende organisaties die in actie komen voor de mensenrechten in Colombia.
Amnesty International
Noem één verschil en één overeenkomst als het gaat over de actiemethoden van beide organisaties. Verschil:
Overeenkomst:
Amnesty is in 1961 opgericht. Wereldwijd zijn er zo’n 3 miljoen Amnesty-leden. Amnesty Nederland telt er ongeveer 300.000. Feiten. Keiharde feiten. Daar gaat het bij Amnesty om. Amnesty doet voortdurend onderzoek naar de mensenrechtensituatie over de hele wereld. Hoe zit het precies met mensen die onterecht gevangenzitten, of ineens spoorloos zijn verdwenen? Als de feiten boven tafel zijn, is het tijd voor actie. Amnesty brengt dan zoveel mogelijk mensen op de hoogte. Via internet, televisie, kranten. Misschien heb jij ook wel eens een berichtje voorbij zien komen. Hoe meer mensen weten wat er mis is in een land en hoe meer mensen in actie komen, hoe groter de kans dat het land zich aan de mensenrechten gaan houden.
Stel, je wilt vrijwilligerswerk gaan doen, voor welke organisatie zou jij je willen inzetten? Leg ook uit waarom.
Peace Brigades International In 1983 zond Peace Brigades International voor het eerst vrijwilligers uit om in Guatemala mensenrechtenverdedigers te beschermen. Mensenrechtenverdedigers zijn bijvoorbeeld advocaten, journalisten of vakbondsleiders die opkomen voor de mensenrechten. In landen als Colombia en Guatemala worden deze mensen vaak bedreigd of zomaar gevangen gezet en soms zelfs gemarteld of vermoord.
Vrijwilligers van Amnesty over de hele wereld zamelen handtekeningen in, schrijven brieven en bestoken presidenten, ministers en gevangenisdirecteuren met e-mails. Ze schrijven over wat er mis is en wat er moet gebeuren om de situatie te verbeteren. En dat werkt! Door alle aandacht weten de politici en gevangenbewaarders dat ze in de gaten worden gehouden. Vaak stoppen ze met hun foute praktijken en besluiten ze de situatie te verbeteren. Gevangenen komen hierdoor soms vrij of een gevangenbewaarder stopt met martelen, omdat hij weet dat de wereld meekijkt. Meer informatie? www.amnestyopschool.nl
Dit is voor ons ver weg en we horen er weinig over. Anders wordt het als een vrijwilliger van PBI uit bijvoorbeeld Nederland, Engeland of Zweden niet van de zijde van een mensenrechtenactivist wijkt. Dan kijkt de wereld wél mee. Ongewapend, maar met een PBI-shirt aan en telefoon in de hand, begeleiden deze vrijwilligers mensenrechtenactivisten waar ze ook gaan of staan. Gaat een activist op reis, dan reizen zij mee. Gaat een activist naar de rechtbank of even boodschappen doen, een PBI’er is altijd in de buurt. De aanwezigheid van zo’n ongewapende buitenlandse begeleider met PBI-shirt zorgt ervoor dat gewapende groepen wel drie keer nadenken voordat ze een activist kwaad doen. Uiteindelijk is toch iedereen bang voor een slecht imago. Ook zijn regeringen vaak bang dat hun economische belangen eronder lijden als PBI’ers door hen gepleegde mensenrechtenschendingen bekendmaken. Op deze manier helpt PBI al dertig jaar activisten en hun organisaties in Guatemala, Nepal, Mexico en Colombia. Meer informatie? www.peacebrigades.org
Tot slot: kom zelf in actie!
