Lerend Netwerk en Cycles of Knowledge in energie-efficiëntie
“Meer doen met minder”
Wat is energie – efficiëntie? Op een rationele manier met energie omspringen. (REG: rationeel energie verbruik) Het is energie verbruik laten dalen zonder verlies aan productie capaciteit, veiligheid en comfort
• Minimaliseer de energiebehoefte • Maximaliseer de energierecuperatie • Optimaliseer de energieconversie
[email protected] confidential
2
Doel Project • Het sensibiliseren en ondersteunen van KMO’s uit midden Vlaanderen in energie-efficiëntie – MEER DOEN MET MINDER • Een gedifferentieerde aanpak initiëren om informatie en kennis over energie-efficiënte te verspreiden • Met dit lerend netwerk en de cycles of knowledge willen we het totale energie verbruik van de groep te laten dalen. (Dit betekent dat we vooraf en nadien gaan meten) • De kennis van de KMO’s versterken via Cycles of Knowledge zodat ze met voldoende kennis kunnen onderhandelen met een leverancier van REG- diensten of HEB
MOTIVEREND – LAAGDREMPELIG - COMMUNICATIEF
[email protected] confidential
3
Proces energie-efficiëntie Analyse huidige situatie geeft aan wat moet veranderen We kunnen beter
Meten is weten
Er is een strategie
Waar willen we naar toe
Bewustwording
Plannen van de verandering aan de hand van “Best Practices”
Visie
Focus
Visie ontwikkeling
Uitwerking van de verandering
Opbouw van het concept
Meten
Ontwerp
Men kan het resultaat meten zien en voelen
Uitvoer plan
Uitvoer
Duurzame energie bronnen
Energie besparing
Evaluatie & service
Optimaal gebruik fossiele brandstof
Opbouw cycles of knowledge Lerend netwerk
[email protected] confidential
4
Visie ontwikkeling Bewustwording
Energie schaarste
Visie
CO2 Probleem
Focus
Energiekost
Opportuniteiten voor KMO’s
Bewustwording
Waar willen we naar toe? 1. Reduceer de vraag (energiebesparing)
Meten
3. Gebruik fossiele brandstof optimaal door efficiëntere energieopwekking
2. Gebruik van hernieuwbare of duurzame energiebronnen
Visie ontwikkeling
Energievraag Hoe gaan we daar geraken? Behoefte – Investering - Gebruik Beslissingsboom
[email protected] confidential
Strategie
5
Innovatief samenwerkingsverband
VOKA KVK M VL
Experten Lerend Netwerk
Cycles of knowledge
Hogeschool
• Energie-efficiëntie
[email protected] confidential
6
Innovatieve opbouw van Lerend Netwerk en Coaching
Audit (Quick energiescan)
Benchmarking
LN opbouw
Case uitgewerkt door KMO
Brainstorming over case
Ondersteuning scholen & industrie
Best Practices
Coaching in kleine groepen rond specifieke thema’s
[email protected] confidential
7
Koppeling Industrie – Hogescholen/Universiteiten
Lerend Netwerk
Experten
Cycles of Knowledge (Energie Projecten)
[email protected] confidential
Deelname studenten Hogeschool/Univ. De Nayer KHK
8
Project management structuur Stuurgroep Kennis instell. Vito & De Nayer&KHK
Voka’s Midden Vlaanderen
Kenniscentrum Voka
Industrie
M. Van den Bosch
Coördinator Energie Efficiëntie
Intake gesprek LN Energie Efficiëntie
Bedrijfsbezoeken
Energie meten (Quick Scan) IDEG KHK
Energie vraag
Energie Besparing
Gebruik duurzame energiebronnen
[email protected] confidential
Certificaten & Steunmaatregelen Efficiëntere energie opwekking
Cycles of knowledge 9
IDEG & KHK
Stuurgroep Producenten Energie
Fortech Electrabel
Chris Derde Roland Auman
Gebruiker Energie
Colruyt KBC groep Punch Graphix Living Tomorrow
Luc Sweron Wim Storme Chris Block Philip Meyfroot
Leveranciers Investeringsgoederen voor energie gebruikers
Sunelpo/ Brusselmans elektro Borcalor Viessmann Etap
Guido Brusselmans/Victor Brusslemans Rudy Cleemput Patrick O/Ivan Piette Koen Goos
Netwerk beheerder Energie
Eandis
Ines Becue
Werkgevers organisaties
Voka kenniscentrum
Marc Van den Bosch/ Dirk Decraecke
Voka’s Midden Vlaanderen
Willy Ivens; An Maes; Danny Bobrowicz; Els Heyvaert
Vito
Dirk De Keukeleere
De Nayer Instituut (IDEG) KHK (Centrum Energie)
Geert Matthys Paul De Schepper
VEA
Paul Zeebroek/Nadine Dufait
Kennis instellingen
Overheid
[email protected] confidential
10
A Lerend Netwerk energie-efficiëntie Wat is de toegevoegde waarde voor de KMO’s?
• Een competentie opbouw in energie-efficiënte. • Kruisbestuiving tussen deelnemers met verschillende achtergronden levert echt een meerwaarde • Netwerkvorming en samenwerking • Er komen veel vragen vanuit KMO’s waarop een lerend netwerk een antwoord kan geven. • • • •
Waar vindt men leveranciers en installateurs voor alternatieve energie? Hoe moet men een energie-efficiënte project opstarten? Welke alternatieve energie is het best geschikt voor een KMO? Zijn er kwaliteitslabels voor leveranciers en installateurs?
[email protected] confidential
11
A Lerend Netwerk energie-efficiëntie 1. Energie Meten & Boekhouding •
Vertrek van een energiescan uitgevoerd door IDEG (De Nayer), Kenniscentrum energie (KHK) voor benchmarking tussen de KMO’s
•
Een energieboekhouding volgt het energieverbruik kritisch op. De doelstelling van een energieboekhouding is immers, inzicht verwerven in het energieverbruik om het op te volgen en te optimaliseren.
•
Het regelmatig opvolgen van het energieverbruik maakt energieverbruikpatronen zichtbaar. Voordelen hiervan zijn : • • • • • •
U kan afwijkende verbruiken snel opsporen. Door het kritisch analyseren van de verbruiksgegevens kan u verbetermogelijkheden in kaart brengen. U kan de doeltreffendheid van maatregelen voor energiebesparing opvolgen. U kan de gegevens gebruiken om uw medewerkers te motiveren voor energiebesparingen. U krijgt een beter zicht op uw energieverbruik. Door het opvolgen van uw elektriciteitsverbruik, gekoppeld aan productiecijfers kan u correlaties tussen elektriciteitsverbruik en productie ontdekken.
[email protected] confidential
12
A Lerend Netwerk energie-efficiëntie 2. Energiebesparingen – reduceer de vraag (1)
• Energie besparen op verlichting • Relighting • Energie efficiënte verlichting • Greenlight partner (EC initiatief) •
Verlichting is wereldwijd verantwoordelijk voor 19% van het elektriciteitsverbruik van de gebouwen. Met de nieuwe soort lampen kan 20 – 40 % sparen. Dit geeft een reductie van 50 miljard Euro en de uitstoot van CO2 zou met 300 miljoen ton verminderen
[email protected] confidential
13
A Lerend Netwerk energie-efficiëntie 2. Energiebesparingen – reduceer de vraag (2)
• Energie besparen op verwarming en koeling • Bespaar energie door hydraulische inregelen • Optimaliseer temperatuursverschillen condensor /verdamper • Adiabatische koeling
• Energie besparing door bureautica • Power management computers • Energielabels
• Energie besparing door productie gerelateerde maatregelen • Reactieve energie • Kwartuurpiekbewaking • Loadsharing • Energie efficiënt gebouwconcept • Proces gerelateerde energiebesparing (bv perslucht)
[email protected] confidential
14
A Lerend Netwerk energie-efficiëntie 3. Gebruik van hernieuwbare of duurzame energiebronnen
Onder duurzame energiebronnen verstaan we bronnen waarbij weinig tot geen schadelijke milieueffecten optreden bij winning en omzetting en die in onuitputtelijke hoeveelheden beschikbaar zijn, zoals zon, wind,water, biomassa, aard- en omgevingswarmte. • • • • •
Zonneboilers Photovoltaïsche cellen Windmolen Biomassa Biobrandstof (energie teelten)
[email protected] confidential
15
A Lerend Netwerk energie-efficiëntie 4. Gebruik fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk
• • • •
Warmte pompen Energie opslag Energie besparen door HR- en condensatieketel WKK’s
[email protected] confidential
16
A Lerend Netwerk energie-efficiëntie 5. Certificaten en steunmaatregelen •
Certificaten • •
•
Groene stroom certificaten voor hernieuwbare of duurzame energie WKK certificaten op basis van uitgespaarde energie
Steunmaatregelen • • • • • •
Ecologiepremie Steun voor demonstratie projecten en PRODEM steun ( PROmotie en DEMonstratie) Adviescheques voor energie audits Energie investeringsaftrek Acties van distributienetbeheerders • • • • • • •
Condensatieketel Dakisolatie Zonneboiler Domotica Meetapparatuur voor energieverliezen Rechtstreekse aardgasverwarming Snelheidsvariatoren
[email protected] confidential
• Hoogrendementsmotoren • Relighting/newlighting • Spaarlampen • Energieaudit (snelle audit, een-thema-audit, grondige audit) • Energieboekhouding • Energiezorgsysteem • Renteloze lening voor 17 condensatieketel
B Cycles of Knowledge rond specifieke technieken Waarom? • Initiatie in de berekening innovatieve installaties • • • • •
Basisberekeningen Concepten Ontwerpmethodes Gelijkwaardigheidberekeningen Bewijs van gegarandeerde en gecontroleerde opbrengst
om aannemers van installaties te begrijpen • Ondersteuning bij het opzetten van innovatieve installaties
[email protected] confidential
18
Cycles of knowledge proces
Introductie
Wat is het? Voor wie interessant? Principe schema
Project management
Scoop – Planning – Kost – Integratie – Communicatie – Aankoop – Kwaliteit - Risico
Meten
Ontwerp
Uitvoer Plan
Uitvoer
Evaluatie & service
Volledige life cycle
Meer weten? (links)
[email protected] confidential
19
B Cycles of Knowledge rond specifieke technieken Procesmatige aanpak • Een procesgerichte aanpak is een onmisbare stap voor het ontwerp en installatie van een energie - efficiënte installaties • Het vinden van een evenwicht tussen de energie – efficiënte installatie , kostenefficiëntie, kwaliteit, en deskundigheid gebeurt via een procesmatige aanpak.
[email protected] confidential
20
B Cycles of Knowledge rond specifieke technieken Stap 1 Focusfase - Meten • De “Focusfase” omhelst een diagnose van de huidige situatie op gebied van energie -efficiëntie. Meten is weten. • Volgende zaken kunnen onder meer aan bod komen: • • • •
Energie boekhouding Opstellen van performantie indicatoren Inventariseren van mogelijke knelpunten Inventariseren van de verantwoordelijkheden
[email protected] confidential
21
B Cycles of Knowledge rond specifieke technieken Stap 2 Ontwerpfase • In de “ontwerpfase” wordt in eerste instantie het model ontwikkeld zoals de installatie zal moeten werken. • • • •
“Best Practice Vergelijking” aan de hand van uitgevoerde installaties Hoe werkt men een kosten-batenanalyse uit? Volledig in eigen beheer, volledig uitbesteed, mengvorm? Financieringsvormen
[email protected] confidential
22
B Cycles of Knowledge rond specifieke technieken Stap 3 & 4 Uitvoeringsplan - Uitvoering
• Wat zijn de mogelijkheden om van de huidige naar de gewenste situatie te gaan? • Hoe een implementatieplan opstellen? • Hoe potentiële leveranciers evalueren? • Wat zijn de “best practices” bij uitvoering?
[email protected] confidential
23
B Cycles of Knowledgerond specifieke techniek Stap 5 Evaluatie & Service • Tenslotte moet de energie – efficiënte installatie “opgevolgd worden”:
• • • •
Hoe kan men de verbeteringen meten?; Hoe kan men hier op voorhand op anticiperen? Haalt men de vooropgestelde resultaten? Wat zijn de “best practices” voor onderhoud?
[email protected] confidential
24
Bedrijfsbezoeken aan groene energie projecten
• Er zal de mogelijkheid geschonken worden om installaties te bekijken • Best practices te leren van die bedrijven
[email protected] confidential
25
Planning Energie-efficiëntie Beschrijving
2007 2008 J A S O N D J F M A M J
2009 J A S O N D J F M A M J
J A S O N D
Project opbouw Stuurgroep samenstelling Deelnemende bedrijven samenbrengen Energie scan Benchmarking Kickoff LN energie efficientie Energie projecten Resultaat meting
[email protected] confidential
26