Leren, ontwikkelen en groeien
Lentiz is afgeleid van lente, wat staat voor leren, ontwikkelen en groeien. De scholen van de Lentiz onderwijsgroep bieden kwalitatief goed onderwijs. Ons beeldmerk, de schelp met een natuurlijke spiraalvorm, geeft de veilige leeromgeving van onze scholen weer.
Lentiz onderwijsgroep Jaarverslag 2008
Lentiz onderwijsgroep
INHOUDSOPGAVE
Deuren en ramen open
Inleiding.................................................................................................................................................... 3
Lentiz onderwijsgroep.............................................................................................................................. 4
Partners in de regio................................................................................................................................... 6
Onderwijsinnovatie................................................................................................................................... 8
Internationalisering.................................................................................................................................. 9
Personeelsbeleid...................................................................................................................................... 10
Huisvesting............................................................................................................................................... 12
Onze scholen............................................................................................................................................ 13
Lentiz | Schievestecollege........................................................................................................................... 14
Lentiz | Groen van Prinstererlyceum............................................................................................................ 16
Lentiz | Geuzencollege............................................................................................................................... 18
Lentiz | Reviuslyceum.................................................................................................................................20
Lentiz | Kastanjecollege en MAVO Maassluis................................................................................................ 22
Lentiz | Maaslandcollege, Lentiz | MBO Outdoor en Lentiz | MBO Animal . ..................................................24
Lentiz | Floracollege...................................................................................................................................26
Lentiz | Dalton MAVO..................................................................................................................................28
Lentiz | MBO Greenport . ............................................................................................................................30
Lentiz | MBO Food . ....................................................................................................................................32
Cijfers & feiten.........................................................................................................................................34
Adressen
Regio
2008 was een cruciaal jaar voor Lentiz. Na jaren de focus vooral intern gericht te hebben, gooiden we in 2008 de deuren en ramen open. Wij presenteerden ons aan de wereld. Onze scholen vonden hun plekje in hun stad en wijk. Zij maakten zich onmisbaar in hun maatschappelijke omgeving. Hoogtepunten waren onder meer de vele nieuwbouwlocaties die we opleverden. In Maasland en Naaldwijk praten ze nog steeds over de feestelijke openingen! Naast de prachtige gebouwen zijn we ook zeer trots op onze Lentiz-mensen. Steeds meer bestaat op al onze scholen het besef een Lentiz-medewerker te zijn. Daar krijgen wij veel energie van. Over een introductie zoals die van Lentiz in 2008 denken we natuurlijk goed na. Wij hebben ons dan ook heel zorgvuldig voorbereid. Na een aanloop van vijf jaar hebben we het afgelopen jaar de tweede fase van de Lentiz-organisatieontwikkeling ingezet. 2008 was dus zowel het eind als het begin. De tweede fase is inmiddels al aardig op stoom geraakt. In ons Strategisch Meerjarenplan (2008-2013) hebben we onze hoofddoelen geformuleerd en aangegeven waar we de komende jaren zwaar op inzetten: onderwijskundige ambities, externe relaties, goed werkgeverschap, verdere professionalisering van de bedrijfsvoering met gezonde financiën, meetbare doelen en een realistische fasering. Iedere school trekt per hoofdlijn zijn eigen plan voor de toekomst, maar altijd binnen onze kaders. Van Strategisch Meerjarenplan naar beleidscyclus noemen we dat. Samen leggen we de te behalen resultaten per hoofdlijn vast in het managementcontract, voor de korte en de lange termijn. Zo is de toekomst al een beetje duidelijk. In dit jaarverslag laten we zien waar we staan en wat onze ambities zijn. En wat we het afgelopen jaar hebben gedaan en bereikt. Dat doen we voor de Lentiz onderwijsgroep als geheel, maar de scholen gooien ook ieder afzonderlijk de deuren voor u open.
Gert Kant Voorzitter College van Bestuur
Lentiz onderwijsgroep
LENTIZ ONDERWIJSGROEP
Ontwikkelingen en vernieuwingen
Elf scholen in een sterk verband Lentiz is een onderwijsinstelling met scholen voor vmbo, mavo, havo, vwo en mbo in de regio’s Nieuwe Waterweg Noord, MiddenDelfland en het Westland. In totaal zijn er elf scholen in Vlaardingen, Schiedam (Nieuwe Waterweg Noord), Maassluis, Maasland (MiddenDelfland) en Naaldwijk (het Westland). De scholen opereren met elkaar in een sterk gemeenschappelijk verband. Hierbij staan kwaliteit en een op de doelgroep afgestemd pedagogisch-didactisch concept centraal. Voor cursussen, trainingen en consult biedt Lentiz contractactiviteiten aan.
In 2008 is er hard gewerkt aan de verbetering van het onderwijs én aan het verder uitbouwen van de organisatie. We noemen enkele ontwikkelingen en vernieuwingen.
Een ondernemende organisatie met een professioneel bestuur De Lentiz onderwijsgroep kent een professioneel bestuur. De onderwijsgroep werkt met het Raad van Toezichtmodel. De Raad van Toezicht is het toezichthoudend orgaan op het bestuur van Lentiz. Het dagelijks bestuur is door de Raad van Toezicht gedelegeerd aan het College van Bestuur. Lentiz is een samenwerkingsstichting en heeft een algemeen bijzondere grondslag. De kenmerken van interconfessioneel onderwijs worden gewaarborgd en er wordt ruimte geboden aan het karakter van openbaar onderwijs. Er zijn dus meerdere levensbeschouwelijke overtuigingen binnen de scholengroep. Scholen maken dit herkenbaar in de schoolgids en het schoolplan. Als groep hebben we echter een gemeenschappelijke visie, missie, kernwaarden en beeldmerk.
Inspelen op de vraag Alle scholen maken passende product-marktcombinaties. Deze trend is maatschappelijk bepaald. We reageren op een pro-actieve wijze op wat er in de samenleving gebeurt en we spelen in op de vragen van ouders en leerlingen/studenten. Ook met de arbeidsmarkt, het toeleverend onderwijs en het vervolgonderwijs onderhouden we nauwe contacten. Dit inspelen op vragen van anderen vereist maatwerk, wendbaarheid, flexibiliteit en voldoende innovatief vermogen binnen de scholen.
4
In 2008 zijn de bedrijfs- en resultatenplannen geïntroduceerd. In die plannen staan de doelen voor de komende vijf jaar per school helder beschreven. Op die manier wordt voor iedere school de toekomst duidelijk. Vervolgens werken we met een planning & controlcyclus. Hierin zijn alle stappen op weg naar dit doel vastgelegd. De directeuren van de scholen weten dus op ieder moment precies hoe het gaat met de korte- en langetermijnplanning. Om te kunnen meten of de doelen werkelijk behaald zijn en de stappen zijn gezet, ontwikkelen we een zogenaamde Lentiz Kwaliteitskaart. Deze evaluatiemethode is in het leven geroepen om de voortgang per school te kunnen meten.
Management verantwoordelijk op schoolniveau Onze scholen worden geleid door directeuren met integrale managementverantwoordelijkheid en met korte lijnen naar het College van Bestuur. De directeuren vormen samen met de teamleiders de directieteams van de scholen. De teamleiders op hun beurt zijn verantwoordelijk voor het functioneren van de kernteams. Op die manier liggen de verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie en dus in de scholen.
Ook op het gebied van de digitalisering van het onderwijs heeft Lentiz onderwijsgroep niet stilgezeten. Zo is het gros van onze scholen inmiddels voorzien van zogenaamde smartboards, werken onze leerlingen in de digitale leeromgeving Fronter en lopen meerdere projecten waarbij leerlingen voorzien worden van een eigen laptop.
Medezeggenschap Lentiz-scholen Medezeggenschap vindt op verschillende niveaus plaats. Het College van Bestuur bespreekt zijn beleidsvoornemens met het Platform Medezeggenschap, waarin de instellings-MR van de scholen vertegenwoordigd is. Iedere directeur bespreekt zijn plannen met de school-MR. In de verschillende medezeggenschapsraden zijn medewerkers, ouders en/of leerlingen en studenten vertegenwoordigd.
De medezeggenschapsraad heeft het afgelopen jaar eveneens een ontwikkeling doorgemaakt. In 2008 startte de raad met het opstellen van een handboek MR. Hierin staat wat de taken, plichten en bevoegdheden zijn van de leden van de raad.
5
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
Partners in de regio
De Lentiz onderwijsgroep is geen eiland. We zijn nadrukkelijk onderdeel van de maatschappij. Goede contacten en samenwerkingsverbanden met verschillende partijen zijn daarbij essentieel. Dat staat ook beschreven in ons Strategisch Meerjarenplan. Onderstaande initiatieven geven aan dat we samenwerking serieus nemen.
Expertisecentra Lentiz kiest in haar kernwaarden voor het centraal stellen van de leerlingontwikkeling. Oftewel: ‘wij inspireren elkaar tot actief leren, ontwikkelen van talenten en persoonlijke groei’. Bovendien geven we in onze onderwijskundige ambities met voorrang aandacht aan leerlingen die in de eigen ontwikkeling mogelijk belemmeringen ontmoeten. Voor deze leerlingen en deelnemers zet de school in op het aanbieden van specifieke trajecten en passende begeleiding. De kennis en ervaring met zeer intensieve begeleidingstrajecten bundelt Lentiz in twee expertisecentra: het Geuzencollege in Vlaardingen en het Floracollege in Naaldwijk. Ook in onderwijsprogramma’s als Dutch Big Picture, het LeerWerkTraject (LWT), de Arbeidsgekwalificeerd Assistent opleiding (AKA) én in de extra aandacht voor het voorkomen van voortijdige schooluitval stelt Lentiz leerlingontwikkeling centraal.
Regionale samenwerkingsverbanden Bovendien is Lentiz aangesloten bij een tweetal regionale samenwerkingsverbanden: één in het Westland en één in de regio Nieuwe Waterweg Noord. Hierbij zijn onder andere het Clusius College, Wellantcollege, Prinsentuin College en de Edudelta Onderwijsgroep aangesloten. Deze samenwerkingsverbanden stellen zich met alle vo-scholen in de regio tot doel alle leerlingen een passend onderwijsaanbod te bieden. Vanuit het samenwerkingsverband wordt voortvarend gewerkt aan een vroegtijdige indicering van leerlingen (al in groep 8 van het basisonderwijs), zodat we zo snel mogelijk gerichte begeleiding en maatwerk kunnen realiseren. We adviseren en ondersteunen ouders wanneer een aanvraag voor specifieke zorg nodig is voor hun kind.
Dutch Big Picture In 2008 zijn we verder gegaan met de ontwikkeling van een nieuw onderwijsconcept binnen enkele scholen: Dutch Big Picture. Dit concept gaat ervan uit dat leerlingen die vanuit hun passie leren, veel gemotiveerder zijn en meer openstaan voor de leerstof. Voor de introductie en ontwikkeling van het onderwijsconcept werkt Lentiz onderwijsgroep samen met tal van scholen en instanties. Bijvoorbeeld het Albeda College, Helicon Opleidingen, Delta Hotel, Frankelandgroep en IKV, maar ook regionale bedrijven, gemeenten, basisscholen en andere vervolgopleiding in mbo, hbo en wo.
Binnen onze scholen wordt gewerkt met zorgadviesteams (ZAT ’s). Ook binnen de mbo–instellingen willen we met de inzet van ZAT ’s zoveel mogelijk aansluiten bij de aanpak en begeleiding van leerlingen van het vo. Onder leiding van de eigen zorgcoördinator voeren deze multilaterale teams overleg met verschillende instanties buiten de school (Jeugdzorg, GGD, politie, schoolmaatschappelijk werk, steunpunt onderwijs etc.) over de meest kansrijke aanpak van leerlingen. Vervolgens krijgen leerlingen specifieke trajecten en/of passende begeleiding aangeboden in de vorm van een training van sociale vaardigheden (Rots en water training of Rebound), specifieke zorg of een herstart (het traject Op de rails).
MBO Westland MBO Westland is een samenwerkingsverband tussen Albeda College, Mondriaan onderwijsgroep en Lentiz onderwijsgroep.
6
7
JAARVERSLAG 2008
Onderwijsinnovatie
Internationalisering
Bij Lentiz staan we het liefst vooraan bij onderwijskundige vernieuwingen. Om onze leerlingen beter voor te bereiden op de toekomst, om de overgang van school naar werk te versoepelen, of om uitval van leerlingen en studenten te voorkomen. We noemen twee initiatieven.
In ons Strategisch Meerjarenplan neemt internationalisering een belangrijke plaats in. Al onze scholen hebben activiteiten op het gebied van internationalisering in hun curriculum.
De Groene Standaard Om de kwaliteit van examenproducten te kunnen waarborgen, is het belangrijk dat iedereen op een gelijke manier getest wordt. Dat kan alleen met goede, gestandaardiseerde examens. Lentiz maakt deel uit van een groep van 11 aoc’s, 1 roc en Kenniscentrum Aequor. Onze jarenlange projectmatige samenwerking hebben we geformaliseerd in de vorm van een stichting ‘De Groene Standaard’. Door verder te gaan als stichting is er meer controle op de kwaliteit, continuïteit en duidelijkheid omtrent examens van alle bbl-opleidingen.
Dutch Big Picture Dutch Big Picture is, zoals de naam al aangeeft, een Nederlandse variant van het Amerikaanse Big Picture systeem. Het idee is even effectief als simpel: zorg ervoor dat een leerling zelf wil leren, sluit aan bij zijn of haar passie en interesse. Dit betekent ten eerste dat de onderwijsactiviteiten volledig moeten aansluiten op de belevingswereld van de leerlingen en ten tweede dat de leerling zelf aan de slag moet. Dutch Big Picture is een groot succes. Leerlingen scoren ver boven verwachting en inmiddels implementeren verschillende scholen dan ook delen van de methode in hun reguliere lesprogramma.
We werken samen met scholen in het buitenland voor uitwisselingen en stages van leerlingen en docenten. Dat geeft onze leerlingen en studenten de kans te ervaren wat in de internationale context het belang is van een sterke regio en van goed opgeleide professionals. Door samenwerking en uitwisseling met scholen in het buitenland versterken we ook ons onderwijs.
Lentiz | Reviuslyceum en Lentiz | Dalton MAVO zijn ELOS-school geworden: het keurmerk voor internationalisering op school.
Lentiz | MBO Greenport heeft een stage- en curriculumuitwisseling met een school in Yunnan, China.
Lentiz | MBO Outdoor | MBO Animal heeft jaarlijks het ‘Tunesiëproject’. Dit project organiseert vrijwilligerswerk in groepsverband door leerlingen en docenten in Tunesië waarbij er hulp wordt geboden aan lokale scholen.
Lentiz | MBO Outdoor | MBO Animal zorgt door middel van het project ‘Leonardo docentenmobiliteit (TICC)’ voor Europese stages voor docenten.
Lentiz | MBO Food organiseert excursiereizen naar Antwerpen voor studenten.
Lentiz | Reviuslyceum, Lentiz | Dalton MAVO, Lentiz | Maaslandcollege, Lentiz | Floracollege en Lentiz | Groen van Prinstererlyceum doen uitwisselingen met scholen overal in Europa: o.a. Spanje, Italië, Tsjechië, Slovenië, Griekenland, Turkije, Noorwegen, Portugal en Frankrijk zijn partners waarmee uitwisselingen worden gedaan op docentenniveau of op leerlingniveau.
Lentiz onderwijsgroep is actief bezig met onderwijsuitwisseling en curriculumopbouw met plattelandsscholen in Kenia.
9
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
Personeelsbeleid
Ziekteverzuim In 2008 was er extra aandacht voor het arbobeleid, mede gezien de hoogte van het ziekteverzuim. We willen ‘verzuim’ zien in het kader van het gedragsmodel. Met andere woorden: ziek zijn is één ding, hoe ermee om te gaan, is vooral een keuze. Verzuim is geen vanzelfsprekendheid. Net na de zomer van 2008 is dit concept doorgesproken met het management en de medezeggenschapsraad en hebben de leidinggevenden training gekregen in het denken en handelen in dit model. Bovendien hebben we afscheid genomen van de bedrijfsgezondheidsdienst en een bedrijfsarts in eigen dienst genomen.
We willen graag een goede werkgever zijn. Deze ambitie nemen we zeer serieus. Werken bij Lentiz moet uitdagend en inspirerend zijn. Een omgeving waar het ziekteverzuim laag is en waar iedereen de mogelijkheid heeft zich te ontwikkelen. Wat is er het afgelopen jaar op dit gebied gebeurd?
Competentieprofielen De wet BIO geeft een aantal vaste competenties voor onderwijsprofessionals. Lentiz heeft ze vertaald naar de eigen situatie. En om betere aansluiting te vinden bij eigen visie en missie heeft Lentiz aan die set ook nog een aantal eigen specifieke competenties toegevoegd. In 2008 is hard gewerkt aan die competentieprofielen. Daarbij is uitdrukkelijk rekening gehouden met de teamvorming die op scholen plaatsvindt.
Lentiz academy In 2008 zijn de voorbereidingen gestart om gestructureerder om te gaan met het delen van kennis. Zo is de gedachte ontstaan om een eigen scholingsaanbod tot stand te brengen. Lentiz verzorgt met Lentiz | cursus & consult immers zelf al cursussen en trainingen op commerciële basis. Dit heeft geleid tot het ontwerpen van de Lentiz academy. De werktitel ‘Lentiz academy’ geeft aan dat we streven naar een hoge kwaliteit. De Lentiz academy wordt een kennisnetwerk waarin het delen van kennis voorop staat.
Diversiteit Lentiz streeft in het personeelsbeleid naar diversiteit op veel terreinen: leeftijdsopbouw, allochtoon/autochtoon, competenties, kwaliteiten en geslacht bijvoorbeeld. De diversiteit naar geslacht is 50-50, alleen in leidinggevende functies blijven de vrouwen getalsmatig achter.
Vrouwen
Verzuimpercentages 6,37
Met de projecten SOS (Samen Op Scholen) en de Lentiz academy motiveren en faciliteren we onze eigen mensen om bevoegdheden te halen en kwaliteit te vergroten.
Totaal aantal FTE
6,37
Heel Lentiz 2007
Heel Lentiz 2008
5,26
5,76
Heel Lentiz 2007
616,95
786
2008
616,56
780
Docenten 2007
414,2
2008
409,93
528
OOP 2007
515
OOP 2008
OOP
Scholing Het jaar 2008 stond vooral in het teken van de voorbereiding. Bevoegdheden en bekwaamheden van mensen zijn bekeken, competenties zijn beschreven en POP-gesprekken zijn ingevoerd. Daarnaast hadden individuele scholen natuurlijk ook hun eigen scholingsplan. Dat loopt gewoon door. Soms individueel, soms als team, bijvoorbeeld bij de invoering van een nieuw didactisch concept. Directeuren en teamleiders kregen een digitaal assessment aangeboden met 180-graden feedback met daarnaast voorlichting en training gericht op onderwijskundig, sturend en coachend leiderschap.
Mannen
49
Constante kwaliteit Het aantal fte’s bij Lentiz is tamelijk stabiel. Dat is een bewuste beleidskeuze. Geen ongecontroleerde groei, maar constante kwaliteit en verdieping van het personeelsbestand. En die doelstelling is in 2008 zeker gerealiseerd. Een aandachtspunt is wel het blijven handhaven van die kwaliteit.
51
10
2007
165,92
215
2008
164,57
216
6,89
6,65
Stafbureau 2007
36,83 43
Aantal fte
2008
42,05 49
Aantal medewerkers
OP 2007
11
JAARVERSLAG 2008
OP 2008
Onze scholen
Huisvesting
Tijdens de organisatieontwikkeling bleek dat veel van onze scholen toe waren aan nieuwe faciliteiten. Renovatie was noodzakelijk. In een aantal gevallen vonden wij zelfs het hele schoolgebouw ongeschikt voor onze plannen op de lange termijn. Nieuwbouw is dan de enige oplossing. In 2008 is in de volgende scholen stevig geïnvesteerd: Nieuwbouw in Naaldwijk voor de Lentiz | Dalton MAVO
Oplevering sporthal in Maasland voor het Lentiz | Maaslandcollege en Lentiz | MBO Outdoor | MBO Animal
Gedeeltelijke nieuwbouw in Maassluis voor het Lentiz | Reviuslyceum
Nieuwbouw in Naaldwijk voor Lentiz | MBO Greenport
Verbouwingen op het Geuzenplein in Vlaardingen voor het Lentiz | Geuzencollege
Verbouwing van het Lentiz | Kastanjecollege | MAVO Maassluis in Maassluis
In voorbereiding zijn de volgende projecten:
• Nieuwbouw in Schiedam voor het Lentiz | MBO LIFE College en Lentiz | VMBO LIFE College
• G edeeltelijke nieuwbouw voor het Lentiz | Floracollege
• L aatste fase van de renovatie van het gebouw van Lentiz | Groen van Prinstererlyceum
12
Renovatie in Vlaardingen van het Lentiz | Groen van Prinstererlyceum
Lentiz onderwijsgroep
Schievestecollege
Thuis op het Schievestecollege Het Lentiz | Schievestecollege heeft twee locaties die vlak bij elkaar liggen. Aan die onpraktische situatie komt binnen afzienbare tijd een einde door nieuwbouw. Belangrijker nog is het om intern de neuzen gelijk gericht te krijgen. Dat is inmiddels aardig gelukt. De school heeft een duidelijke visie. En trommelde in 2008 luid op de trom. Met de campagne ‘in 100 dagen de leukste school’. Directeur A.I. Bert de Jong: “We willen inspelen op trots en plezier. Leerlingen moeten zich hier thuis voelen.”
Schiedam mavo/vmbo (techniek, economie, zorg & welzijn, intersectoraal) 454 leerlingen 80,7% Geslaagd 1)
Het Lentiz | Schievestecollege biedt vmbo-opleidingen in techniek, handel en administratie, zorg en welzijn en verschillende intersectorale mogelijkheden. Bert: “Maar wat je ook aanbiedt: essentieel is allereerst dat de leerlingen een gevoel van eigenwaarde ontwikkelen. Dat ze ertoe doen. Ook in een Vogelaarwijk met moeilijke situaties.” Vandaar de campagne. Bert: “Er is vorig jaar een stortvloed aan activiteiten bedacht en ontstaan die leerlingen op een heel andere manier actief hebben gemaakt op school. Topvoetballers die samen met leerlingen dingen deden; een jongen die poolreiziger is geworden en hier verteld heeft dat je dingen kunt doen als je ze maar graag wilt. Een lawine van activiteiten kwam los van allerlei bedrijven en mensen die meedachten. Kunstenaars die op school projecten deden. Het sportmerk Puma heeft sporters naar school gebracht. Dansactiviteiten, streetdance, rappers in school. En dan bij Nederlands rapteksten maken. De school gonsde van een heel ander soort energie.”
‘Leerlingen moeten zich hier thuis voelen’ 14
Gestuurd door passie Deze bruisende activiteiten hebben bijgedragen aan het welbevinden van leerlingen. Bert: “Een paar jaar hadden we een dalend leerlingenaantal; nu stijgt het weer. Ik had zo’n snel effect niet verwacht. Blijkbaar zit er veel kracht in die drive van ‘het kan ook anders’. Dat is een wijze les voor ons allemaal.” Hierin ligt ook de basis van een nieuw onderwijsconcept voor de toekomst. “Leerlingen die in de derde klas het laatste niveau niet goed kunnen afsluiten, bieden we nu een ander traject aan onder de noemer Dutch Big Picture. Zij kunnen een diploma halen op mbo niveau-1. Dat wordt passiegestuurd onderwijs genoemd. Ze gaan dan namelijk naar bedrijven die heel erg in hun interessesfeer liggen. We hadden bijvoorbeeld een leerling die op school echt helemaal niets deed. Die heeft gekozen om in een autosloperij te werken. Wat bleek? Hij ontpopte zich tot één van de beste krachten daar. Dat hadden wij nooit bereikt op school. Zo’n jongen voelde in één keer dat hij wat betekende in het bedrijf. Als we die principes ook naar de hogere niveaus mee kunnen nemen, is er nog veel meer mogelijk.”
Uitvalsbasis voor ontwikkeling De nieuwbouw van de school is een logisch vervolg op de nieuwe onderwijsvisie. Bert: “We gaan een school bouwen met een heel ander perspectief. De ervaringen in 2008 hebben duidelijk geleerd, dat als je iets met leerlingen in deze omgeving wil bereiken, je ze meer moet bieden dan alleen maar zes lessen van 50 minuten. De school moet een heel andere plaats krijgen in de beleving van de leerling. Er moet onderwijs komen voor leerlingen van 12 tot 20 jaar. Dat kan omdat we vmbo en mbo op één locatie gaan aanbieden. En in die periode moet de school een uitvalsbasis worden van waaruit ze zich ontwikkelen en waar ze ook onderwijs krijgen. In de nieuwbouw moet de school van 8 tot 8 beschikbaar zijn. Dat concept werken we uit.”
15
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
Groen van Prinstererlyceum
De kunst van het toevoegen
Daarnaast is het onontbeerlijk voor een goede doorstroom naar universiteiten. Tot slot stellen ze bij het Groen dat je vooraan moet staan bij trends die naar alle waarschijnlijkheid uitgroeien tot structureel beleid. In de praktijk betekent tweetalig onderwijs dat de helft van alle vakken in het Engels worden gegeven. Om snel
Hebben de leerlingen op het Lentiz | Groen van Prinstererlyceum eigenlijk nog wel tijd
te wennen, krijgen de leerlingen de eerste zes weken een totale
voor gewone vakken als Nederlands of biologie? Ze ondernemen namelijk heel wat
onderdompeling (“total emerging”). Alles moet dan in het Engels,
activiteiten buiten het traditionele lesprogramma, daar op de Vlaardingse school
zowel mondeling als geschreven werk. Tijdens het eerste jaar gaan de
voor mavo, havo en vwo. Internationalisering, Lessen in Geluk, tweetalig onderwijs
leerlingen in de kost bij Engelse gastgezinnen. In latere jaren volgen
en speciaal bèta-onderwijs bijvoorbeeld. Volgens directeur Bram Keizerwaard werkt
projecten in Italië, Slovenië, Frankrijk, Zweden, Litouwen, Duitsland of
een voller programma positief, zolang het maar interessant is. Misschien hebben ze
Griekenland.
hier wel een nieuwe motivatietechniek ontdekt voor het onderwijs: de kunst van het Leerlingen praten mee
toevoegen.
En er kan nog meer. Op het Groen functioneert een zeer actieve leerlingenraad. De raad ontbijt één keer per zes weken met de directie en praat over alles wat de raadsleden dwars zit. Leerlingen zitten Neem de Lessen in Geluk. Het Lentiz | Groen van Prinstererlyceum is een
deze raad zelf voor. Zij maken de agenda en schrijven een verslag.
van de eerste scholen in Nederland die deze lessen verzorgt. Een initiatief
In principe kunnen leerlingen met elk voorstel komen. Zo kan het
van een docente biologie die het opviel dat zij over zoveel negatieve
gebeuren dat op een doordeweekse dag een helikopter van Radio 538
onderwerpen lesgaf. Het was één lange tirade over gokverslaving,
op het plein voor de school landt. Bram zegt hierover: “Iedereen leeft
eetstoornissen en loverboys. Nu verzorgt de school zes gelukslessen
mee. Dan wil ik hier wel tijd voor vrijmaken. Als je dat kunt bereiken,
voor de onderbouw. “We leggen de leerlingen natuurlijk niet op hoe
dat je met z’n allen voor hetzelfde doel gaat, dan kun je vervolgens
ze gelukkig moeten worden”, zegt Bram. “Het is eigenlijk een les in
veel van je leerlingen vragen en verwachten.”
toegepaste positieve psychologie. Wij brengen onze leerlingen bij hoe ze fatsoenlijk een compliment kunnen maken. Iets aardigs zeggen lijkt soms wel een verloren deugd in Nederland.” Bèta-onderwijs Daarnaast krijgen exacte vakken op de school flink de aandacht. Bètaonderwijs (vakken als wiskunde, natuurkunde en scheikunde) heeft bij Vlaardingen gymnasium vwo havo mavo Tweetalig Onderwijs (TTO)
het gros van de leerlingen een slecht imago. Dat is jammer, omdat er genoeg leerlingen zijn die wel goed zijn in technische vakken, maar geen voorkeur voor bèta hebben. De afgelopen jaren heeft het Lentiz | Groen van Printererlyceum meegedaan aan het Universum Programma en is inmiddels gecertificeerd Duurzaam Bètaschool. De school probeert leerlingen een bredere kennis mee te geven van de mogelijkheden van een carrière in de exacte vakken.
1323 leerlingen
Meer talen
vwo 96,4% Geslaagd 1) HAVo 88,5% Geslaagd 1) MAVo 93,5% Geslaagd 1)
essentieel voor de doelen die de school zichzelf heeft gesteld. Ten
Ook biedt de school tweetalig onderwijs aan, volgens het Groen eerste is het beheersen van een buitenlandse taal van groot belang voor internationalisering.
16
‘Als je met z’n allen voor hetzelfde doel gaat, dan kun je vervolgens veel van je leerlingen vragen’
Lentiz onderwijsgroep
Geuzencollege
Vlaardingse veelzijdigheid
Rol in de gemeenschap Het Lentiz | Geuzencollege wil ook nadrukkelijk meer zijn dan alleen een kennisinstituut. “We willen een rol spelen in de samenleving”, zegt Theo. Daarom stelt de school ‘s avonds de gebouwen beschikbaar voor allerlei verenigingen, instellingen en clubs, zoals
Het Lentiz | Geuzencollege is als vmbo-school een perfecte afspiegeling van onze
de Volksuniversiteit die er lessen verzorgt. “Wij participeren in veel
samenleving. Er zijn bloedfanatieke leerlingen, leerlingen die liever een leuke tijd
evenementen en organisaties”, stelt Theo. Zo zijn er plannen om
hebben dan hard werken voor schoolprestaties en leerlingen die alle zeilen moeten
ook de ouders van allochtone leerlingen te gaan onderwijzen in
bijzetten om de lessen te kunnen volgen. “We hebben een onvoorwaardelijk geloof
Nederlands. Dat maakt voor iedereen de communicatie makkelijker.
in de kansen van elke individuele leerling. Samen zorgen we ervoor dat iedereen hier
“Onze leerlingen hebben zelf ook een fantastisch project in
naar zijn eigen mogelijkheden kan schitteren”, zegt directeur Theo Werner.
samenwerking met een aantal verzorgingshuizen. Eens in de zoveel tijd komen hier bejaarden voor een verwenmiddag. Leerlingen van verschillende opleidingen verzorgen dan koffie en gebak, een speciale computerles, een makeover en een heerlijk diner. Leerlingen
Exemplarisch voor deze filosofie is de opleiding Sport & Welzijn, een van de weinige in zijn soort
zijn daar fantastisch mee bezig.”
in Nederland. “Vroeger moesten leerlingen die wilden sporten de helft van de tijd leren manicuren en pedicuren”, zegt Theo. “Nu kunnen deze leerlingen zich bekwamen waar zij goed in zijn: sport.”
Aandacht voor motivatie
Op het Lentiz | Geuzencollege kunnen leerlingen een speciaal sportdiploma halen. Ook in andere
Het Lentiz | Geuzencollege heeft naast het reguliere onderwijs
opleidingen staat de praktijk centraal. Zo is er opleiding Horeca & Commercie, waar leerlingen
ook speciale groepen voor leerlingen die om allerlei redenen het
leren koken, een high tea organiseren en stage lopen bij een cateringbedrijf of Albert Heijn. En de
vmbo in eerste instantie niet aankunnen. Er zijn kinderen met
opleiding Lifestyle & Multimedia waar leerlingen met een voorkeur voor computers zich kunnen
bijvoorbeeld ADHD, met een autistisch probleem of ze vertonen
bekwamen in grafische vormgeving en ICT.
angstig of teruggetrokken gedrag. Dat zijn er zo’n vijftig per jaar. Het Geuzencollege is de enige school in de omgeving die onderwijs biedt aan deze kinderen. Leerlingen komen dan ook uit Vlaardingen, Maassluis, Maasland en Schiedam. Ze worden via regionale afspraken door het Steunpunt Onderwijs aan het Geuzencollege toegewezen. De ervaring met de speciale klassen begint inmiddels ook in het ‘normale’ vmbo vruchten af te werpen. De docenten zijn volgens Timo Nuijten, teamleider onderbouw, allen bijzonder. “Leraren redden het hier niet op de automatische piloot. Er is hier meer aandacht voor klassenmanagement en motivatie. De expertise die wij opdoen in de speciale klassen, passen wij ook toe op het reguliere onderwijs. Denk aan kleinere groepen, meer persoonlijke aandacht en aangepast lesmateriaal.”
Vlaardingen
Theo: “Als kinderen na vier jaar als jongvolwassenen de deur uit
mavo/vmbo (economie, zorg & welzijn, intersectoraal)
stappen, hebben ze hier niet alleen een praktische en algemene opleiding genoten, maar zijn ze ook persoonlijk gegroeid en sociaal
‘Iedereen kan naar zijn eigen mogelijkheden schitteren’
weerbaar geworden. We leiden mensen hier graag op tot bijzondere individuen.”
782 leerlingen 91,4% Geslaagd 1)
18
19
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
‘Met collega-leerlingen uit een vreemd land in een vreemde taal milieukundige rekenmodellen maken. Dat is toch heel wat meer dan alleen sommetjes uit een boek’
Reviuslyceum
Een klassieke school in een moderne jas Op het Lentiz | Reviuslyceum worden klassieke idealen
Onbetreden paden Arjen schuwt hierbij geen onbetreden paden. Zo heeft hij afgelopen jaar geëxperimenteerd met een combinatie van internationalisering en wiskunde. Op het eerste gezicht een onwaarschijnlijke samenvoeging. Wiskunde leer je toch gewoon uit een boek? “We hebben echter een prachtig project met wiskunde en milieu in samenwerking met scholen in Noorwegen en Turkije”, legt Arjen uit. “Hierbij ontwikkelen leerlingen zelf milieukundige rekenmodellen. Zij doen vervolgens metingen en analyseren de gegevens. En dat ook nog met collega-leerlingen uit een vreemd land in een vreemde taal. Dat is toch heel wat meer dan alleen sommetjes uit een boek.”
gecombineerd met nieuwe ambities. Welke deze zijn? Vergaande internationalisering en hyperdigitalisering. Directeur Arjen van der Velde: “Ik wil dat mijn leerlingen een ruime blik op de wereld krijgen. Ze moeten later wél die grote-mensen-wereld in.”
Op het Lentiz | Reviuslyceum dromen ze van het klassieke beeld van de totaalleerling: een kind dat na vijf of zes jaar middelbare school de wereld heeft leren kennen en als jongvolwassene klaar is voor het leven. Geheel in lijn met zijn visie op onderwijs, vindt Arjen het juist daarom belangrijk in te zetten op internationalisering. Een treffend voorbeeld geeft aan waarom. Arjen ging ooit met een klas naar Brussel, waar zij de Grote Markt bezochten. “Stonden we daar op die prachtige plek, een van de hoogtepunten in de West-Europese architectuur, zegt een leerling afkeurend: ‘Ons winkelcentrum is groter’. Als ik die leerling aan het eind van zijn middelbare schooltijd zover heb dat hij iets meer van de wereld weet en verder kan kijken dan het winkelcentrum van Maassluis, ben ik al behoorlijk blij.”
Maassluis havo vwo
Digitalisering Het Lentiz | Reviuslyceum loopt ook voorop in de onvermijdelijke beweging van het onderwijs naar digitale leeromgevingen. Arjen: “Een spreekbeurt op de basisschool gebeurt al in PowerPoint. Die jonge leerlingen hebben dat zo gezien, ze zijn zo handig. We moeten gebruik maken van die kennis en vaardigheden.” Als gevolg hiervan hangt de school vol met smartboards en communiceren leraren en leerlingen via de elektronische leeromgeving Fronter. Arjen zegt zonder met zijn ogen te knipperen dat al zijn leerlingen binnenkort een laptop hebben. Het argument dat digitalisering in het onderwijs de kennis uitholt, wuift de directeur weg: “Het punt is dat je de kennis jezelf eigen moet maken. Leerlingen moeten het na kunnen vertellen. Vandaar dat spreekbeurten hier zo belangrijk zijn. Dit is niet alleen een vaardigheid die bij de moderne mens hoort, het is voor ons ook een middel om te controleren of de leerling het wel echt begrepen heeft.”
Zeer ambitieus Toch liggen de werkelijke ambities van de internationaliseringsprojecten van het Reviuslyceum een stuk hoger. Het Lentiz | Reviuslyceum heeft contacten met scholen in Frankrijk, Spanje, Noorwegen, Turkije en Portugal. Er zijn lange uitwisselingsprojecten met scholen in Italië en Tjechië. Daarnaast is er nog het Malawiproject. De school is een gecertificeerde ELOS-school (‘Europa als leeromgeving op scholen’). Dit is een ambitieus project dat leerlingen uit het voorgezet onderwijs intensief voorbereidt op hun toekomst als Europees burger.
745 leerlingen vwo 94% Geslaagd 1) HAVo 97,2% Geslaagd 1)
20
21
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
Kastanjecollege MAVO Maassluis
Iedereen een ster In alle stilte voltrekt zich op het Lentiz | Kastanjecollege | MAVO Maassluis iedere dag een klein wonder. Er komen leerlingen binnen met hoge verwachtingen van zichzelf. De school sluit daarbij aan en weet de droom met de leerlingen levend te houden. Het geheim? Dutch Big Picture. De docenten op de school voor vmbo en mavo in Maassluis hebben de rotsvaste overtuiging dat iedere leerling uit kan blinken door deze revolutionaire leermethode.
Nieuwe methode Nu, een jaar later, lijkt het Lentiz | Kastanjecollege | MAVO Maassluis een andere school. Voor een deel komt dit door de introductie van die nieuwe onderwijsmethode: Dutch Big Picture. Het principe van deze methode is zo eenvoudig dat het bijna ongeloofwaardig klinkt: zorg ervoor dat een leerling wil leren. Spreek het kind aan op wat hij of zij graag doet. Zorg ervoor dat de lessen begrijpelijk zijn door altijd door de ogen van het kind naar de stof te kijken. Soms is dit makkelijk, als een kind zelf al een bovengemiddelde interesse voor een onderwerp heeft. Het wordt ingewikkelder als kinderen geen uitgesproken voorkeuren ontwikkeld hebben in hun nog prille leven. “Maar daar komen we samen altijd uit”, zegt teamleider Rianne Koole. Een omgedraaide eliteklas Wat is dat eigenlijk precies, Dutch Big Picture? Het is eigenlijk een opleiding binnen een opleiding. Het heeft de vorm van een eliteklas, maar staat open voor leerlingen van elk niveau. De leerlingen hebben één docent die alle vakken geeft en zitten altijd met dezelfde leerlingen in één vast klaslokaal. Leraren leggen bij deze methode de nadruk op wat leerlingen al kunnen en willen, maar het is zeker niet de bedoeling dat iedereen de hele dag alleen maar dingen doet die hij of zij leuk vindt. Door de vaste structuur wordt de belangstelling van de leerlingen vastgehouden. En waar nodig krijgen ze ondersteuningslessen, zoals Engels, wiskunde en Duits.
Maassluis mavo/VMBO (economie, zorg & welzijn)
De revolutie was broodnodig, want het ging niet goed. Onder meer door een aantal vervelende incidenten was er een negatief beeld ontstaan. Als gevolg daarvan liepen de leerlingenaantallen terug. Voor het moment dat de toekomst van de school in gevaar zou komen moest er iets gebeuren. “Het was nu of nooit”, zegt de nieuwe directeur Kees Blok. Hij gooide de ramen open. Alles aan het Lentiz | Kastanjecollege | MAVO Maassluis moest voor het publiek zichtbaar zijn.
Té leuk? Soms moeten Kees en Rianne vooroordelen over Dutch Big Picture te lijf. Dat doen ze met liefde. “Doordat onze leerlingen het zo leuk vinden, moeten wij vaak aan ouders bewijzen dat zij wel genoeg leren. “Daarom nemen wij bij deze leerlingen jaarlijks een Cito-toets af om hun ontwikkeling zo objectief mogelijk vast te leggen. Voorlopig blijkt daaruit dat vrijwel alle leerlingen boven verwachting presteren. Het gaat dus zo goed, dat het voor de omgeving bijna niet te geloven is. Dat is toch een behoorlijk compliment.”
‘Zorg ervoor dat de leerling wil leren’
413 leerlingen 97,9% Geslaagd 1)
22
23
JAARVERSLAG 2008
Maaslandcollege MBO Outdoor MBO Animal
Maasland: rust en vooruitgang gaan hand in hand Op het Lentiz | Maaslandcollege hebben leerlingen nooit ruzie. Dat is behoorlijk opmerkelijk, want het splinternieuwe schoolgebouw voor ‘groen onderwijs’ huisvest maar liefst 1100 leerlingen tussen de 12 en 20 jaar oud op het vmbo en mbo. En dat loopt allemaal vredig door elkaar. Het geheim van de Lentiz-school in Maasland? Volgens directeur Adri Reijm heerst op zijn school een unieke sfeer. “Wie hier uit het raam kijkt, wordt vanzelf rustig en gelukkig.”
Soms lijkt het inderdaad of de tijd in Maasland heeft stilgestaan, al turend over de weilanden richting Delft door de alom aanwezige ramen. Deze gedachte herbergt echter maar de halve waarheid. Want draai je je hoofd, dan kijk je naar een smartboard: het schoolbord van de toekomst waarop een beamer lesmateriaal projecteert en waarop een docent enthousiast met een speciale stift steekwoorden omcirkelt. Dan blijkt het nieuwe, hypermoderne gebouw van het Maaslandcollege gevuld met de laatste technische en digitale snufjes. Het afgelopen schooljaar draaide om deze combinatie van rust en vooruitgang, van betrouwbaarheid en innovatie.
Maasland vmbo (groen)
Bij de tijd “We denken graag na over de toekomst van onze opleidingen”, zegt directeur Adri Reijm. Kijk bijvoorbeeld naar de opleidingen op het mbo. Deze klinken traditioneel, zoals de opleiding Hovenier – Recreatie, Groen en Techniek, maar tegelijkertijd zijn de opleidingen van deze tijd. Een leerling op deze opleiding leert bijvoorbeeld alles over het aanleggen van tuinen, parken en plantsoenen, maar is ook een expert op het gebied van materialen, technieken en gereedschappen. Een ander voorbeeld is de opleiding Outdoor Activities, die helemaal draait om mens, natuur en avontuur, waarbij leerlingen kiezen voor een opleiding in de recreatieve sector. Zij leren bijvoorbeeld het organiseren en begeleiden van kanotochten en het begeleiden van survivaltochten.
‘Wij denken graag na over de toekomst van onze opleidingen’
455 leerlingen
Breed opgeleide persoonlijkheden Het doel van het Lentiz | Maaslandcollege is om van de leerlingen ‘breed opgeleide persoonlijkheden’ te maken. Een leerling die hier aan het vmbo begint, kan naar elk mbo in Nederland. “Wij leggen weliswaar wat meer nadruk op de groene aspecten, maar ze moeten de wereld leren kennen” zegt Adri. “Het gaat om kennis en kunde, maar ook om de specifieke talenten van onze leerlingen. Wij proberen zo veel mogelijk onze lessen aan te laten sluiten bij hun beleving en interesses.”
94% Geslaagd 2)
mbo OUTDOOR MBO ANIMAL 494 leerlingen 74,4% Geslaagd
24
25
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
Floracollege
Wij doen de dingen net wat anders dan andere vmbo-scholen
‘De leerling beoordeelt zelf mee of hij de opdracht goed gedaan heeft. Dat is echt leren!’
Maatschappelijke stage past helemaal bij onze filosofie De minister heeft ideeën ontwikkeld om voor alle leerlingen in het voortgezet onderwijs een maatschappelijke stage verplicht te stellen. Zeg maar: vrijwilligerswerk. Het Lentiz | Floracollege heeft vervolgens niet afgewacht of dat ‘wet’ wordt, maar is in 2008 al actief met dat idee aan de slag gegaan. Mirjam: “Het past helemaal bij onze filosofie over hoe kinderen moeten leren. In augustus 2008 zijn we gestart. Elk kind moet 72 uur maatschappelijk stage lopen. Voor de doelgroepen waarbij dit niet zo makkelijk is en die meer begeleiding nodig hebben,
Het Lentiz | Floracollege is een vmbo-school, maar wel een
organiseren wij zelf projecten. Maar het gros van de leerlingen is
bijzondere. Hoezo? Dat ontdek je pas goed als je de school
buiten de school actief.”
beter leert kennen. “Wij doen de dingen net wat anders dan andere vmbo-scholen”, zegt directeur Jeroen Bos. “Dat zie je
Mooie cijfers
bijvoorbeeld in de hoeveelheid onderwijs die buiten de school
Mensen hebben veel vertrouwen in de aanpak van de school. Jeroen:
plaatsvindt”, vult Mirjam Heskes, teamleider bovenbouw, aan.
“Kwaliteitszorg hebben we nu echt opgepakt. Meetbaar. We brengen structuur aan zodat we kunnen bewijzen dat we vorderingen maken. Mensen kiezen heel bewust voor deze school. In 2008 hebben we een enquête gehouden onder ouders van de leerlingen van de eerste klas. En wat denk je? We kregen gemiddeld een 8,5! Nog een ander
Een weekje op stage gaan is gebruikelijk op elke vmbo, maar bij het
cijfer als uitsmijter? Vorig jaar hadden we een slagingspercentage van
Lentiz | Floracollege is het een integraal onderdeel van het programma.
99,1%. Dat is natuurlijk een hoogtepunt. Daar zijn we gewoon heel
Mirjam: “Hier staat het buitenschoolse leren hoog in het vaandel, op het
trots op.”
rooster in de bovenbouw staat acht tot zestien uur stage.” Leren in de praktijk Het Lentiz | Floracollege is van oorsprong een groene school maar werkt nu breder dan alleen groen. Mirjam: “We hebben het allang niet meer over alleen tomatenplukkers. Hier in het Westland zijn ook secretaresses nodig, P&O-medewerkers, chauffeurs, technici... Dus moeten wij een brede opleiding bieden. Onze leerlingen gaan dan ook door naar allerlei vormen van vervolgonderwijs. Techniek, maar ook zorg en welzijn.” Jeroen: “Voorbereiden op de praktijk betekent ook dat we veel stage bieden. Kinderen zoeken zelf een bedrijf waar ze willen werken. De stagebegeleider gaat om de paar weken op bezoek. Dan krijgt de leerling een maatopdracht waar hij mee aan de slag gaat. De leerling beoordeelt Naaldwijk
zelf mee of hij de opdracht goed gedaan heeft. Dat is echt leren!”
vmbo (groen) 775 leerlingen 97,8% Geslaagd 2)
26
27
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
Dalton MAVO
Dalton moet je leren, net als ieder ander vak Daltononderwijs? Is dat niet het systeem met die doe-maar-waar-je-zin-in-hebt uren? Nee, daar denken ze bij de Lentiz | Dalton MAVO in Naaldwijk heel anders over. Directeur Harry Chambone is trots op zijn leerlingen, op de opmerkelijke
Helemaal zelf doen Een dag op de Lentiz | Dalton MAVO lijkt van een afstand mogelijk op een dag zoals op elke andere school, met uitzondering van het derde en vierde lesuur. De kinderen kiezen dan zelf wat ze doen. Harry geeft een voorbeeld: “In de vierde klas biedt de Lentiz | Dalton MAVO de mogelijkheid om een extra vak te kiezen. Zonder lessen te volgen. Leerlingen moeten, als ze hiervoor kiezen, dit hele vak in hun eigen tijd doen. Laatst was er een leerlinge die een negen scoorde voor haar centraal eindexamen wiskunde. Dat meisje had het helemaal zelf gedaan.”
internationale prestaties, op het Daltononderwijs in het algemeen en op zijn nieuwe gebouw. “Daltonleerlingen doen je versteld staan. Iedere keer weer.”
Naaldwijk mavo 569 leerlingen 99,2% Geslaagd 2)
Daltononderwijs is niet ‘nieuw’ te noemen. De wortels van het Daltononderwijs liggen immers in de jaren twintig van de twintigste eeuw, toen de Amerikaanse lerares Helen Parkhurst zich verzette tegen klassikaal onderwijs en de eerste Daltonschool stichtte. Het hedendaagse Daltononderwijs is gebaseerd op drie vaardigheden: samenwerking, zelfstandigheid en het omgaan met keuzevrijheid voor leerlingen in de te volgen vakken. Deze drie vaardigheden, zo benadrukt Harry, zijn niet aangeboren, maar vallen te leren. “Je moet stap voor stap leren omgaan met zelfstandigheid en ook met keuzevrijheid en samenwerking. Je moet het leren door veel te oefenen. Net als wiskunde en Duits.”
28
Hoe neem je je sfeer mee? De Lentiz | Dalton MAVO groeide de afgelopen jaren in razend tempo van nog geen driehonderd naar een kleine zeshonderd leerlingen. “We moesten weg uit onze vestiging en wel snel.” De voorzieningen in het nieuwe gebouw zijn uitmuntend. Een geweldige gymzaal, moderne klas- en praktijklokalen en mogelijkheden voor culturele activiteiten te over. En welke andere school heeft nou een eigen theater? “Maar onze oude school was heel knus en gezellig”, zegt Harry. “We kwamen erachter dat je ‘sfeer’ niet in een doos kunt stoppen en ergens anders weer kunt uitpakken. We hebben er een aantal maanden over gedaan om die specifieke Daltonsfeer terug te krijgen. Ik denk dat we inmiddels al een heel eind zijn.” Europa in Apetrots zijn ze in Naaldwijk op hun internationaliseringsprogramma. “We hebben een subsidie-aanvraag gedaan voor ELOS (‘Europa als leeromgeving op scholen’) en daar zagen ze toekomst in onze plannen.” Inmiddels is de Lentiz | Dalton MAVO een gecertificeerde ELOS-school. Dit is een ambitieus project dat leerlingen uit het voorgezet onderwijs intensief voorbereidt op hun toekomst als Europees burger. Van de 28 scholen in Nederland met een dergelijk keurmerk is er slechts een handjevol mavo’s. Het betekent in de praktijk dat er lessen Europakunde in het curriculum worden opgenomen en dat er versterkt talenonderwijs komt. Bovendien zijn er uitwisselingsprojecten met scholen in Spanje, Italië en Polen en mogelijk komt daar volgend jaar Slovenië bij. “Voor een mavo is dit een hele stap”, zegt Harry. “Maar we zijn dan ook een bijzondere school.”
‘Daltonleerlingen doen je versteld staan, iedere keer weer’
29
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
MBO Greenport
Een sprong naar de toekomst Wie rondloopt op het Lentiz | MBO Greenport ziet de toekomst van de land- en tuinbouw. Hier is de opleiding bloemschikken vervangen door Living & Design. En plantenteelt is nu Horti Technics & Management. Met de ogen gericht op de toekomst verwacht directeur Hugo van Tienhoven de school verder te brengen. “Er hing hier te veel een sfeer van ‘Toen was geluk nog heel gewoon’.”
Nog niet zo lang geleden was Lentiz | MBO Greenport een opleiding voor
Wereldmarkt
de tuinbouw. De lokalen waren gevuld met jongens die voorbestemd
Het Lentiz | MBO Greenport deelt sinds kort zijn locatie met het
waren hun ouders op te volgen in het familiebedrijf. De paar meisjes die
ROC Mondriaan en het Albeda College in Naaldwijk. Op termijn
naar de school kwamen, leerden bloemschikken. De glastuinbouw heeft
moeten de splinternieuwe accommodatie en de goede naam van
echter een enorme ontwikkeling doorgemaakt. De automatisering in deze
de opleiding voor een flinke uitbreiding zorgen. Nu komen de
sector heeft veel vroeger vereiste vaardigheden overbodig gemaakt. Het
leerlingen nog voornamelijk uit het Westland zelf, maar dat zal
aantal leerlingen aan de school nam af. “Het ging niet goed,” stelt Hugo.
veranderen. Den Haag en Rotterdam zijn de eerste plekken waar
Vier jaar geleden ging het roer drastisch om. Er is bij de opleidingen meer
Lentiz | MBO Greenport zijn pijlen op richt, daarna richt de school
aandacht gekomen voor innovatie en voor ondernemersvaardigheden. De
zich op buitenlandse leerlingen, bijvoorbeeld uit China.
omslag was succesvol. Het leerlingaantal nam sterk toe. Cultuuromslag Hightech
Voordat de internationale massa’s zich aanmelden voor het
Het is volgens Hugo belangrijk dat de school blijft vernieuwen.
Lentiz | MBO Greenport, moet volgens Hugo de gewenste
Neem bijvoorbeeld de opleiding Horti Technics & Management. In de
cultuuromslag nog plaatsvinden. “We zijn in feite een kleine
tuinbouwsector krijgt techniek een steeds belangrijkere rol. Dus is er meer
school, misschien zelfs een ‘dorpsschool’. Dat komt door de cultuur
plek voor vakken als mechatronica (procesautomatisering), robotisering,
van het Westland. Westlanders zijn zelfbewuste, hardwerkende
klimaatbeheersing, bemesting, teeltplanning, gewasbescherming en
mensen die duidelijk kunnen aangeven wat ze willen. Hier is iets
plantenfysiologie. Hugo: “Ook de bedrijfsvoering is veel belangrijker
goed of fout. Dat heeft zijn weerslag op de school. Docenten en
geworden.” De studenten van Horti Technics & Management komen dan
studenten voelen een enorme drang om waar te maken wat ze
ook op zeer verschillende plekken terecht. “Ze worden vaak bedrijfsleider
hebben beloofd. In het Westland zijn mensen echter niet trots genoeg
of manager, maar ik zie ze ook terug als teelt- en tuinbouwadviseur,
op wat ze doen. Stel je voor: je maakt een product dat wereldfaam
internationaal vertegenwoordiger en kwaliteitsmedewerker.”
geniet. Je bent marktleider in je sector en iedereen wil bij jou de kunst afkijken. Dan mag je toch zeker wel met je borst vooruit lopen? Wees trots op wat je presteert! Dat willen wij met onze opleidingen
Naaldwijk mbo 399 studenten
uitdragen: trots.”
‘Dat willen wij met onze opleidingen uitdragen: trots’
70,5% Geslaagd
30
31
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
MBO Food
Een school voor het leven Na een aantal verhuizingen is Lentiz | MBO Food neergestreken in Schiedam. Nog steeds in een tijdelijke huisvesting, want nieuwbouw staat in de planning voor 2010. De school bedient veel BBL-leerlingen (die al werkzaam zijn in een bedrijf en vaak op locatie scholing krijgen), maar gaat vanaf volgend jaar aanvullende opleidingen aanbieden waardoor het aantal BOL-leerlingen (die voltijds naar school gaan en daarnaast stage lopen) zal toenemen. Directeur Cor Bakker en studieleider Nicole Goes kijken terug op het jaar 2008 en schetsen waar de school sterk in is.
‘Als je mensen trots wilt zien, dan moet je naar onze diploma-uitreikingen komen kijken!’
Deze diploma-uitreikingen zijn een feest! Cor zegt: “In het onderwijsconcept betekent het dat onze studenten vooral praktijkgericht opgeleid worden. Dat ze goed gecoacht worden. Daarom werken we nauw samen met het bedrijfsleven. We geven incompany trainingen waarbij je aansluit op wat er in het bedrijf speelt. Wij moeten mensen naar de arbeidsmarkt toebrengen. Daarvoor is dit een heel passende opleiding. Mensen krijgen er zelfvertrouwen van en trots. Daardoor maak je ook prachtige diploma-uitreikingen mee. Mensen die een jaar geleden nog dachten ‘ik kan niks, ik sta onderaan in de maatschappij’ die durven zich nu in het openbaar te uiten en ze halen een diploma. Als je mensen trots wil zien, moet je daar komen kijken!” Hier kom ik nog wel eens terug Lentiz | MBO Food is ook aan het bouwen aan een nieuw onderwijsconcept, een school voor het leven: LIFE College. Nicole Goes: “Dat heeft twee betekenissen. In de eerste plaats is het de bedoeling dat er van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat activiteiten zijn op school. En daarnaast betekent het dat een deelnemer hier niet alleen tijdens zijn schoolperiode binnenkomt. Hij moet ontdekken dat hij hier vooruit kan. Dat nieuwe concept is nodig om de deelnemers te binden en te motiveren. De school moet een wereld zijn waarin ze zich thuis voelen.”
SCHIEDAM mbo 237 studenten 79,6% Geslaagd
“Het aanbod aan opleidingen is de laatste jaren behoorlijk gegroeid”, begint Cor. “En daarbij komt dat ‘Food’ niet altijd een goed imago heeft. Men denkt dat het altijd fabrieksmatig werk is. Daarom gaan we verbreden. We gaan starten met een opleiding Wellness & Lifestyle en daarna volgt nog een handelsopleiding. Ook bieden we foodopleidingen aan. We moeten dus ook energie steken in het promoten van de sector. Duidelijk maken aan de leerlingen dat daar toekomst in zit.”
32
Competenties en werkplekken In 2008 is er veel gebeurd op Lentiz | MBO Food. Cor: “Het jaar daarvoor waren we al begonnen met competentiegericht onderwijs, maar in 2008 heeft dat een versnelling gekregen. We inventariseren ook heel goed wat leerlingen al kunnen. Elders Verworven Competenties (EVC) heet dat. Op basis van hun portfolio en een assessment bepalen we wat nog ontbreekt en daar spelen we dan heel gericht op in. Zo ontwikkelen we individuele modules. En bij bedrijven ontwikkelen we ook maatwerktrajecten. Helemaal gericht op een proces of een machine of een bepaalde manier van werken in dat bedrijf. Werkplekleren noemen we dat. Die opleiding bouwen we weer in onze opleiding in en die gebruiken we vervolgens voor BBLdeelnemers in andere bedrijven. Onze docenten werken dus intensief samen met de bedrijven.”
33
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
cijfers & Feiten
FINANCIËLE KENGETALLEN
VERLOOP BESTEMMINGSRESERVES
LIQUIDITEIT (current ratio)
SOLVABILITEIT (TA/TV incl. voorzieningen)
NIEUWBOUW (x € 1000)
SOLIDARITEIT (x € 1000)
2006
1,51
2006
144
2006
1174
2006
488
2007
1,18
2007
157
2007
5532
2007
785
2008
1,33
2008
154
2008
6258
2008
972
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
Geeft aan in welke mate de instelling aan haar verplichtingen op korte termijn kan voldoen.
0
50
100
150
0
200
Geeft aan in welke mate de instelling aan haar verplichtingen op lange termijn kan voldoen.
VERHOUDING PERSONELE LASTEN T.O.V. TOTALE LASTEN
1000
2000 3000 4000 5000 6000 7000
0
200
825
2006
590
2007
78,65%
2007
584
2007
855
2008
76,05%
2008
731
2008
855
30
40
50
60
70
0
80
200
400
600
800
1000
0
Betreft een reserve voor toekomstige onvoorziene bedrijfsrisico’s.
200
2006
305
2007
426
2008
701 0
200
400
600
800
400
600
800
1000
Betreft een reserve voor toekomstige kosten o.a. voor reorganisaties of her-/bijscholing.
GROEI EN INNOVATIE (x € 1000)
1000
Betreft een reserve voor toekomstige kosten onderwijsontwikkeling, innovatie en groei.
34
1000
SOCIAAL STATUUT (x € 1000)
2006
20
800
CALAMITEITEN (x € 1000)
76,89%
10
600
Betreft een reserve voor toekomstige kosten langdurig ziekteverzuim.
2006
0
400
Betreft een reserve voor toekomstige kosten inzake nieuwbouw.
35
JAARVERSLAG 2008
Lentiz onderwijsgroep
VERLOOP VOORZIENINGEN
VERKORTE GECONSOLIDEERDE BALANS (x € 1000) PER 31 DECEMBER 2008 (2007, 2006)
ONDERHOUD GEBOUWEN (x € 1000)
2006
2006
4720
2007
BAPO/SPAARVERLOF (x € 1000)
1578
2007
4054
2008
2007
2006
Materiële vaste activa
45.889
38.127
26.983
Financiële vaste activa
2.600
2.377
1.817
5
9
Vorderingen
2.588
2.110
4.237 15.265
Activa
1990
Voorraden
2008
2008
3148
2385
13
Liquide middelen
12.685
15.041
Betreft een voorziening voor toekomstige kosten groot onderhoud gebouwen.
Betreft een voorziening voor toekomstige kosten opname uitgesteld Bapo/spaarverlof.
63.767
57.664
WACHTGELD (x € 1000)
STIMULERING (x € 1000)
Passiva 22.279
20.520
14.616
Egalisatierekening
0
255
6.274
7.673
7.380
Langlopende schulden
23.687
14.922
13.164
Kortlopende schulden
11.527
14.549
12.900
63.767
57.664
48.315
0
2006
1000
2000
3000
4000
5000
2000
2500
Eigen vermogen
Voorzieningen
2008 57
359 0
1500
2007 800
459
2008
1000
2006 -
950
2007
500
0
300
600
900
1200
1500
Betreft een voorziening voor toekomstige kosten wachtgeldverplichtingen.
0
100
200
300
400
500
600
700
800
Betreft stimulering van het primair proces.
36
37
JAARVERSLAG 2008
48.315
Lentiz onderwijsgroep
VERKORTE GECONSOLIDEERDE EXPLOITATIEREKENING (x € 1000) PER 31 DECEMBER 2008 (2007, 2006)
AANTAL LEERLINGEN/STUDENTEN
MBO Greenport, Naaldwijk
2008
2007
2006
47.108
46.004
43.126
Overige overheidsbijdragen
122
57
589
Opbrengst werk voor derden
665
972
830
Ouder/deelnemersbijdragen
1.915
1.891
1.470
Overige baten
3.913
5.836
1.795
Baten Rijksbijdragen
MBO Food, Schiedam
MBO Outdoor en MBO Animal, Maasland 595
2006
329
2006
256
2006
2007
354
2007
226
2007
554
2008
399
2008
237
2008
494
0
50
100
150
200
250
300
350
400
0
Floracollege, Naaldwijk
50
100
150
200
250
300
0
Maaslandcollege, Maasland
100
861
2006
472
2006
553
2007
815
2007
469
2007
482
Lasten
2008
775
2008
455
2008
413
Personele lasten
53.723
54.760
47.810
39.225
38.684
36.528
Afschrijvingslasten
2.124
1.984
1.681
Huisvestingslasten
4.699
3.967
4.775
Overige materiële lasten
5.528
4.551
4.536
51.576
49.186
Totaal lasten
47.520
Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten
2.147
5.574
302
-388
215
369
0
200
400
600
800
Geuzencollege, Vlaardingen
1.759
5.789
200
300
400
500
600
0
100
2006
730
2006
516
2007
806
2007
579
2007
514
2008
782
2008
454
2008
569
0
200
400
600
800
1000
0
100
200
300
400
500
600
700
800
Reviuslyceum, Maassluis
2006
1268
2006
697
2007
1304
2007
710
2008
1323
2008
745
0
100
659
300
600
900
1200
1500
200
300
400
500
39
400
500
600
600
200
300
400
500
600
700
800
Dalton MAVO, Naaldwijk
Schievestecollege, Schiedam
805
0
38
100
2006
Groen van Prinstererlyceum, Vlaardingen
Netto resultaat
0
1000
300
Kastanjecollege/MAVO Maassluis, Maassluis
2006
Totaal baten
200
700
800
JAARVERSLAG 2008
0
100
200
300
400
500
600
TOTAAL AANTAL LEERLINGEN/STUDENTEN LENTIZ TOTAAL MBO
TOTAAL VMBO
TOTAAL VMBO-TL HAVO VWO
2006
1180
2006
3421
2006
2481
2007
1134
2007
3151
2007
2528
2008
1130
2008
2879
2008
2637
0
200
400
600
800
1000
0
1200
500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000
0
500
1000
1500
TOTAAL 2006
7082
2007
6813
2008
6646
0
1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000
Totaal aantal geslaagden VO 100
97,3%
96,3%
97,0%
1) Voor het voormalig Accent College (regio Nieuwe Waterweg 2)
Noord) geldt: het aantal leerlingen dat op 1 november in de eindexamenklas van
95 90,6%
91,6%
90,2%
90
een opleiding zat en vervolgens aan het einde van dat schooljaar de school gediplomeerd heeft verlaten.
1)
2) Voor het voormalig Holland College (VMBO, regio Westland) geldt:
85 80
het aantal eindexamenleerlingen, geteld in de week voor het centraal examen, dat vervolgens aan het eind van dat schooljaar
2006
2007
de school gediplomeerd heeft verlaten.
2008
40
2000
2500
3000