Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012 Bijeenkomst 11: ontwikkeling
Terugblik bijeenkomst 10 • Presentatie ontwikkelingsgebieden • Indeling ontwikkelingsgebieden • Casus: stel je probleemverklaring op.
Bijeenkomst 11 • • • • • • •
Psychologie Ontwikkelingspsychologie Theorieën ontwikkelingspsychologie Ontwikkeling Ontwikkelingsgebieden Ontwikkelingsfasen Casus: uitwisseling en feedback
Wat is psychologie? De wetenschap die het gedrag van mensen bestudeert. Het gedrag is waarneembaar. Doel: gedrag beschrijven en verklaren om beter met mensen om te kunnen gaan en hen te helpen.
Wat is ontwikkelingspsychologie? Bestudeert de ontwikkeling van het gedrag van de mens van de conceptie tot aan de dood. Beschrijft en verklaart het ontwikkelingsproces. Bestudeert de normale als abnormale ontwikkeling.
Theorieën ontwikkelingspsychologie 1. Taalontwikkeling: Vygotsky en Chomsky 2. Cognitieve ontwikkeling: Piaget, Gal’perin, Van Parreren 3. Sociale ontwikkeling: Vygotksy, Erikson, Bronfenbrenner, Bowlby 4. Morele ontwikkeling: Kohlberg 5. Algemeen: Maslow Bron: Verhaal van het kind.
Huiswerk opdracht Groepen van 5 studenten. Iedereen krijgt een nr binnen de groep (1-5). De nummers verdelen zich over de onderwerpen. Deze nieuwe groep werkt hun onderwerp kort in eigen woorden uit m.b.v. boek Verhaal van het kind blz 129-155. Volgende bijeenkomst terug naar basisgroep waarin ieder zijn onderwerp vertelt. Zo is iedereen op de hoogte van de belangrijkste theorieën.
Hoe ontwikkelen kinderen zich? Tempo en volgorde van de ontwikkeling liggen min of meer vast. De ontwikkeling in relatie met de omgeving: - Omgevingsfactoren (school, vrienden, vrije tijd, buurt, ed) - Opvoeding De ontwikkeling van het kind op zich: - Rijpingsfactoren - Erfelijkheid en aanleg
Ontwikkelingsfasen 1. 0 tot 6 jaar (stormachtige fase) Baby (0-1) Peuter (1-4) Kleuter (4-6) 2. 6 tot 12 jaar (latentiefase) 6 tot 9 9 tot 12 3. 12 tot 18 jaar (puberteit) Puberteit (12-16) Adolescentie (16-18)
Ontwikkelingsgebieden Fysieke ontwikkeling: ontwikkeling van het lichaam (inclusief spraak, grove en fijne motoriek, zintuigen: zien, horen, voelen, ruiken, proeven) Cognitieve ontwikkeling: ontwikkeling van het denken (inclusief taal, geheugen, zelfsturing/leren leren)
Ontwikkelingsgebieden Sociaal-emotionele ontwikkeling: ontwikkeling van hoe het individu omgaan met zichzelf en zijn sociale omgeving (de ander). Zichzelf: gevoelsleven: omgaan met emoties, welbevinden, emotioneel vrij zijn, zelfvertrouwen hebben. Omgeving: sociale vaardigheden, vriendschappen.
Ontwikkelingsgebieden ‘Het verhaal van het kind’ onderscheidt de volgende ontwikkelingsgebieden: • fysieke ontwikkeling (0) • motorische ontwikkeling (1) • emotionele ontwikkeling (2) • identiteitsontwikkeling (3) • cognitieve ontwikkeling (4) • sociale ontwikkeling (5) • morele ontwikkeling (6)
Ontwikkelingsgebieden casus 1. Cognitief • cognitief • taal • schoolse • moreel 2. Biologisch • lichamelijk/fysiek • motorisch • teken • perceptuele/gehoor • seksuele 3. Sociaal-emotioneel • sociaal • emotioneel • spelontwikkeling • persoonlijkheidsontwikkeling/identiteitsontwikkeling (schuingedrukt komt overeen met de indeling Verhaal van het kind per ontwikkelingsfase)
Wat is de oorzaak? • Vanuit de verzamelde gegevens ga je nadenken over de oorzaak van het probleem van jouw casus en formuleer je een probleemverklaring: Het/de ……. (probleem) van leerling Q zou verklaard kunnen worden door… (oorzaak). Voorbeelden: De taalachterstand van leerling X zou verklaard kunnen worden door een anderstalige thuissituatie. De conflicten met andere kinderen van leerling Y zouden verklaard kunnen worden door een tekort aan sociale vaardigheden (stap 4). De taakwerkhoudingsproblemen van Z zouden verklaard kunnen worden door ongemotiveerdheid.
Casus • Consultatie probleemverklaring. • Raadplegen verslagen casus. • In tweetallen bekijken jullie elkaars casus aan de hand van de volgende vragen (maak hier zelf een keuze in): - Wat heb je al gedaan om het kind in kaart te brengen? - Kies het ontwikkelingsgebied waar jij je op gaat richten en bespreek de compenserende (kans) en belemmerende (zorg) factoren. Bevraag elkaar op deze factoren: hoe weet je dat (bronnen), wanneer zie je dat, wat bedoel je daarmee, is het een zorg of een kans, ligt de ontwikkeling op de te verwachten lijn (koppeling theorie, vakgebied) etc.
Casus onderzoeken - Wat zijn je conclusies tot nu toe? - Wat is een mogelijke verklaring voor het probleem van deze leerling? Bv. Het teruggetrokken gedrag van leerling… zou verklaard kunnen worden door onzekerheid. Het drukke gedrag van leerling… zou verklaard kunnen worden door ADHD. - Je past je probleemverklaring eventueel aan door feedback vakexpert/medestudenten.
Casus onderzoeken Opdrachten: - Casus: Stap 2: onderzoeken: breng je casuskind verder in kaart uitgaande van jouw probleemverklaring. - koppel de theorie aan de praktijk: verdiep je in de ontwikkelingsgebieden in de leeftijdscategorie 3-6 of 6-9 jaar afhankelijk van de leeftijd van jouw casuskind!! - Verdiep je in de theorie over de oorzaak (bv. ADHD) van het probleem.
Casus handelingsplan Stap 3: plan van aanpak Vanuit de oorzaak ga je een plan van handelen opstellen. Hoe ga jij dit probleem aanpakken, zodat het kind geholpen wordt? Denk hierbij aan de compenserende factoren (waar liggen kansen!). Baseer je acties op literatuur. Je verantwoordt dus je eigen handelen door middel van literatuur (boeken, artikelen, internet). Overleg je plan eerst met je mentor en betrek je
Casus handelingsplan • In je handelingsplan beschrijf je: – Doel voor de leerling. – Wat ga je doen? – Hoe ga je dat doen? – Wanneer ga je dat doen? (gedurende ongeveer 4 weken) – Welke materialen heb je nodig? – Wie gaat dat doen (jij/mentor/anderen)? – Verantwoording plan: theorie (denk ook aan leertheorie), adaptief onderwijs (relatie/competentie/autonomie).
Video/casus Videofragmenten bekijken en relatie leggen met ontwikkelingsgebieden: - Cognitief - Sociaal emotioneel - Fysiek Vanuit casus voorbeelden geven van de ontwikkelingsgebieden: plenaire uitwisseling.
Opdrachten • Theorie Verhaal van het kind bestuderen en koppelen aan jouw casus. • Probleemverklaring opstellen. • Plan van aanpak opstellen en uitvoeren. • Theorieën ontwikkelingspsychologie: eigen nummer bestuderen.
