20
14
LEREN DOE JE DOOR TE DOEN. FCE. Vakmanschap in ontwikkeling.
Leergang Veranderpraktijk
Beweging creëren in verandervraagstukken De leergang veranderpraktijk is een praktijkgericht leertraject voor managers en professionals die verantwoordelijk zijn voor het realiseren van een verandering in hun organisatie.
De leergang biedt een werkplaats waar je aan de slag gaat met je veranderopdracht, met focus op het creëren van werking en resultaat in de praktijk. We stellen je in staat je kennis en ervaring te toetsen aan de nieuwste inzichten en je arsenaal aan veranderkundige technieken uit te breiden. De veranderkundige zelf, zijn persoonlijke stijl en gedrag, is een belangrijk instrument bij het creëren van beweging. Aan jouw rol in veranderingen wordt veel aandacht besteed. Deelnemen aan de leergang leidt tot verdieping en verbreding van je veranderkundig vakmanschap, gecombineerd met een veranderkundig resultaat voor je organisatie. Voor wie is de leergang bestemd? De leergang veranderpraktijk is toegesneden op directeuren, managers, organisatieadviseurs, verandermanagers of programma/projectmanagers, die verantwoordelijk zijn voor het realiseren van een verandertraject in hun organisatie.
De leergang duurt een half jaar. Deelnemers beschikken over een actuele veranderkundige opdracht die al gestart is of nog gaat starten. Het gaat om een opdracht waar zij zelf invloed op uitoefenen. Ze zijn regisseur of hoeder van het veranderkundige vraagstuk. Deelnemers hebben minimaal een HBO-opleiding gevolgd of beschikken over dit werk- en denkniveau. Zij zijn op zoek naar professionele verdieping en gedreven om hun veranderopdracht zo goed mogelijk te vervullen.
Inhoud en opzet
Je leert hoe je wendbaar en flexibel kunt handelen in
Organisatieverandering is een vak apart. Het vraagt om inzicht, inspanningen, afstemming, luisteren, kennis, actie, reflectie, ethische keuzes, communicatie en confrontatie. Eigen aannames en veronderstellingen over wat wel en niet werkt worden in de leergang daarom beproefd en onderzocht. In dialoog met elkaar wordt je eigen ‘verander’ kompas beter geijkt. Het programma is praktisch en gericht op de methodische professionele ontwikkeling in relatie tot je concrete veranderkundige vraagstuk.
uitdagende en complexe klussen. De leergang bevat de volgende programma onderdelen: Werkplaats (4 bijeenkomsten) Intervisie (4 bijeenkomsten) Waagstukken en waagstuk (1 bijeenkomst) Werken met de meester (2 maal tijdens een werkplaats) Werken in de veranderpraktijk (1 maal voorafgaand aan de Waagstukken) Reflectie op eigen veranderkundige opdracht
Opbrengsten voor de organisatie De deelnemer aan de leergang werkt aan een actueel organisatie vraagstuk waar zowel hijzelf als de begeleiders en gastdocenten mee aan de slag gaan. Hierdoor doet de deelnemer inspiratie en ideeën op die direct in de eigen praktijk kunnen worden toegepast. Trage veranderingen worden versneld, vastzittende patronen doorbroken en in stugge vraagstukken komt weer beweging.
Maand 1 Formuleren ontwikkelingsdoelen en vraagstuk Bespreken biografie en nemen
Maand 2
Maand 3
Maand 4
Maand 5
Maand 6
4 dagdelen
4 dagdelen
4 dagdelen
4 dagdelen
4 dagdelen
Diagnose van verandering Herdefinieren van eigen vraagstuk onderzoek Samenstellen intervisiegroepen
Werkplaats 1 “Verandering doen”
waagstuk
Tekenen van circulaire processen Tekenen van causale diagrammen Hanteren van polariteiten en dilemma’s
veranderingsprocessen
Werzame principes: doen wat werkt...
Werkplaats 2 “Werking creëren”
Hanteren van
Denkadviseren Variëren in taal en handelen Spelen en speling creëren Taal en humor als
interveniëren Onveranderbaarheid,
Werken met de meester: prof. dr. Th. Homan
Intake
Veranderredenering maken Hanteren van complexiteit Integraliteit van verandering
Werken met de meester: dr. Hans Vermaak
Werkplaats 3 “Variëren in interveniëren”
Werkplaats 4 “Ontwerpen in verandering”
Werkplaats 5 “Van vraagstuk naar waagstuk”
Werken in de veranderpraktijk 1 dagdeel
1 dagdeel
1 dagdeel
1 dagdeel
Intervisie
Intervisie
Intervisie
Intervisie
Wij zien de veranderkundige als een reflective practitioner die zijn ‘eigen stijl’ ontwikkelt. In de werkplaats ga je onderzoeken, reflecteren en experimenteren. Je gaat samen met de andere deelnemers en onder begeleiding van ervaren adviseurs aan de slag met het verwerven van methoden, technieken en interventies om die te vertalen naar jouw eigen veranderkundige opdracht. Daarbij worden je normen, opvattingen en aanpak van verandervraagstukken gespiegeld en uitgedaagd. In “Werken in de veranderpraktijk” ga je aan de slag als veranderkundige in een andere dan je eigen organisatie. De ervaringen met het vraagstuk deel je in de laatste werkplaats als ‘waagstuk’ met collega adviseurs, inleiders en waar mogelijk klanten. Een waagstuk is een persoonlijke opdracht waarbij je in jouw verandervraagstuk een positie inneemt die jou stretcht, waar je buiten je comfort zone treedt en gebruikmakend van de geleerde inzichten en instrumenten andere
interventies geeft. De laatste werkplaats heeft daarom de titel:
Programma op hoofdlijnen
Aan het eind van de tweede dag stellen we intervisiegroepen
‘’Waagstukken’’.
Werkplaats 1: Verandering doen In de eerste werkplaats staat een veranderkundige simulatie centraal. De simulatie is een eerste verkenning van de vragen waarmee we in de leergang aan de slag gaan: Wat voor veranderkundige ben ik? Hoe kan ik verandering in organisaties faciliteren? Welk repertoire heb ik tot mijn beschikking om werking te creëren in organisaties?
samen.
Begeleiders De leergang wordt begeleid door twee ervaren organisatieadviseurs: Marcel Kuhlmann en Ton ten Broeke. Beiden zijn als adviseur verbonden aan Kessels en Smit, The Learning Company. Zij specialiseren zich in organisatieverandering. Marcel Kuhlmann is auteur van ‘Implementatiekunst – gids voor realistisch veranderen’, verzorgt regelmatig lezingen en is als gastdocent betrokken bij diverse opleidingen op het gebied van veranderen en implementeren. Ton ten Broeke is als vakdocent verbonden aan de door de Ooa geaccrediteerde post-doctorale opleiding Implementation and Change van de Open Universiteit.
Op de tweede dag zal Prof. dr. Thijs Homan een ‘masterclass’ verzorgen waarin hij het thema ‘Organisatieverandering als complex zelforganiserend proces’ als uitgangspunt neemt. Hierin is veel aandacht voor de ervaringen en vragen die naar voren zijn gekomen uit de simulatie. Aan het eind van deze werkplaats onderzoeken de deelnemers wat de inzichten uit deze eerste werkplaats betekenen voor het werk in de dagelijkse praktijk.
In de leergang verzorgen Prof. dr. Thijs Homan en dr. Hans Vermaak beiden een Masterclass.
Werkplaats 2: Werking creëren Op het vlak van implementeren vindt een verschuiving plaats van het zoeken naar een inhoudelijke oplossing naar het vormgeven van een proces dat kan leiden tot een oplossing van het vraagstuk. Bij het diagnosticeren betekent dat, dat je er níet per definitie op gericht bent, de klant te overtuigen van jouw interpretaties en ideaalbeelden. In plaats daarvan probeer je ervoor te zorgen dat er een zo goed mogelijk diagnose- en reflectieproces ontstaat. Bij jou en bij de klant. Het expliciteren van de rol die je als veranderkundige neemt, vraagt om openheid en bewustzijn. Het succes van je interventie hangt, naast je inhoudelijke kennis, ook af van jouw opstelling als professional. Welke rol kies je? Spiegel je je opdrachtgever over zijn rol in de verandering? Waar sluit je aan bij de heersende
Meld je aan via corporate-education.com
opvattingen en waar neem je bewust een andere positie in? Hoe ga jij om met macht in het krachtenveld van jouw opdracht? Wie jij bent, hoe je je persoonlijke stijl kan variëren en welke positie je kiest, is net zo belangrijk als de kennis die je inbrengt. In deze werkplaats oefenen je in het maken van een veranderredenering, in het kijken vanuit integraliteit en het herkennen van complexiteit. Werkplaats 3: Variëren in Interveniëren: over taal en denkwerk In deze werkplaats gaan we in op vastzittende betekenissen en standpunten. Normen of opvattingen over de verandering kunnen de manier van denken vastzetten. Bestaande omgangsregels kunnen nieuwe samenwerkingspatronen blokkeren. Wanneer het vastzit stagneert ontwikkeling en groei, er ontstaat eenheidsdenken. In deze werkplaats oefenen we met speling aanbrengen.
Er is ook aandacht voor macht en politiek in veranderingsprocessen. Door belangenverschillen en (machts)verhoudingen komt vaak niet boven tafel waar het echt om gaat. Dit kan veranderingen stroef maken. Deelnemers zullen aan de hand van hun praktijkcasus een stakeholder analyse maken waarin het zoeken naar dominante betekenissen centraal staat. Daarnaast leer je hoe jijzelf in dit soort krachtenvelden kan opereren. Hans Vermaak gaat in de masterclass tijdens deze werkplaats in op vragen bij de deelnemers. Hij maakt daarbij gebruik van zijn visie op taaie vraagstukken. Taaie vraagstukken zijn die kwesties waar mensen zich over opwinden, waar men bij het koffieapparaat wel over praat, maar waarover men verder zwijgt. Niemand wil immers zijn of haar vingers branden, vele eerdere pogingen zijn al mislukt...
Werkplaats 4: Ontwerpen in verandering Veranderaars vertonen, in het bijzonder als zij onder druk staan, heel ander gedrag dan zij zeggen belangrijk te vinden. Als het erop aankomt, proberen zij zo goed mogelijk ‘de situatie eenzijdig in de hand te houden’: anderen overtuigen, gevoelige onderwerpen onbespreekbaar maken en de druk opvoeren. Het gevolg: mensen zeggen ‘ja’, maar denken ‘nee’, worden reactief en voelen zich nog minder verantwoordelijk. Ongewenste effecten, die het voor de leidinggevenden nog spannender maken. En zo ontstaan vicieuze cirkels: leidinggevenden en medewerkers hollen achter elkaar aan in het muizenrad. In deze werkplaats leer je eigen en elkaars denk- en handelingspatronen herkennen en doorbreken..
Werkplaats 5: Van vraagstuk naar waagstuk In deze werkplaats exposeert elke deelnemer zijn waagstuk. In 2 uur ga je aan de slag met de groep en demonstreer je hoe je je veranderopdracht hebt aangepakt, hoe het toepassen van nieuwe inzichten en instrumenten je is vergaan en wat je persoonlijk geleerd hebt door buiten je comfortzone te werken. Naast de deelnemers kun je ook je opdrachtgever of een naaste collega uitnodigen met wie je hebt samengewerkt. Doel is om de essentie van je leerproces te laten zien of te laten ervaren om vervolgens daar samen op te reflecteren.
Data De bijeenkomsten starten om 9.30 uur en eindigen om 17.00 uur. De leergang start bij 7 aanmeldingen, de maximale groepsgrootte is 18 deelnemers. Intake gesprekken Vanaf 6 januari 2013 tot 28 februari 2014 Werkplaats 1: Verandering doen - Donderdag 6 en vrijdag 7 maart 2014 Werkplaats 2: Werking creëren - Donderdag 3 en vrijdag 4 april 2014 Werkplaats 3: Variëren in interveniëren - Dinsdag 13 en woensdag 14 mei 2014 Werkplaats 4: Ontwerpen in verandering - Maandag 16 en dinsdag 17 juni 2014 Waagstukken: Van vraagstuk naar waagstuk - Donderdag 4 en vrijdag 5 september 2014 Locatie De intakegesprekken vinden plaats op de Maliebaan 45 in Utrecht. De werkplaatsen op Conferentiecentrum Drakenburg,
Investering De investering voor een deelnemer aan de leergang is als volgt opgebouwd: Leergang 5.950 euro (vrij van BTW) Zaalhuur en catering 660 euro (excl. BTW) Literatuur 195 euro (excl. BTW) Studietijd 10 (contact)dagen, 4 intervisie bijeenkomsten van een halve dag en 5 dagen zelfstudie (excl. werktijd aan je veranderopdracht) Contact Foundation for Corporate Education (FCE) / Stichting Opleidingskunde Maliebaan 45 3581 CD Utrecht [T] +31 (0)30 239 40 50 [f] +31 (0)30 239 40 55 [E]
[email protected] Als je graag meer informatie wil hebben over de activiteiten van de FCE, dan kun je contact opnemen met Alysia de Jong (Nederland).
Dr. A. Schweitzerweg 1, 3744 MG Baarn. Foundation for Corporate Education - Utrecht en Gent - www.corporate-education.com