Leo Kusters Themadirecteur Mobiliteit

Mobiliteit Van Mourik Broekmanweg 6 2628 XE Delft Postbus 49 2600 AA Delft

TNO-rapport 2014 R10375

Meerjaren Speurwerkprogramma's 2011 - 2014 Voortgangsrapportage 2013 VP Betrouwbaar Verkeerssysteem en VP Stedelijke Ontwikkeling & Logistiek Thema VIII Logistiek en Mobiliteit

Datum

1 Maart 2014

Auteur(s)

Jan Burgmeijer, VP-manager Logistiek & Mobiliteit Chris Bremmer, Business Line manager Urban Development Michiel Jak, Innovatiedirecteur Reliable Mobility Systems

Autorisatie

Leo Kusters Themadirecteur Mobiliteit

Exemplaarnummer Oplage Aantal pagina's

<no.of copies> 44

Regievoerder Projectnaam Projectnummer

Sieds Halbesma, Ministerie van Infrastructuur en Milieu VP Management RSM 060.07946

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, foto-kopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor opdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belang-hebbenden is toegestaan. © 2014 TNO

www.tno.nl T +31 88 866 30 00 F +31 88 866 30 10 [email protected]

TNO-rapport 2014 R10375 Voortgangsrapportage 2013 thema VIII Logistiek en Mobiliteit

Inhoudsopgave 1 1.1

Inleiding .................................................................................................................... 3 Inleiding thema Logistiek en Mobiliteit. ...................................................................... 3

2 2.1 2.2 2.2.1 2.3 2.3.1 2.4 2.4.1 2.5 2.5.1

Resultaten Logistiek................................................................................................ 5 Inleiding ..................................................................................................................... 5 Synchromodaliteit ...................................................................................................... 5 Hoogtepunt: IT-platform voor logistieke informatie uitwisseling (IntrePid) ................ 6 Douane ...................................................................................................................... 8 Hoogtepunt: Vermindering van regeldruk bij import en export van goederenstromen ................................................................................................................................... 9 Cross Chain Control Centers (4C)........................................................................... 10 Hoogtepunt: Bouwlogistiek ...................................................................................... 11 Bereikbaarheid en Duurzaamheid ........................................................................... 12 Hoogtepunt: Port Authority Governance................................................................. 14

3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.3 3.3.1 3.4 3.4.1 3.5 3.5.1 3.6 3.6.1

Resultaten Mobiliteit.............................................................................................. 16 Inleiding ................................................................................................................... 16 Slim op reis .............................................................................................................. 16 Hoogtepunt: Civitas Pointer ..................................................................................... 17 Hoogtepunt: Sensor City Mobility ............................................................................ 18 Robuust op reis ........................................................................................................ 20 Hoogtepunt: Betrouwbaarheid van deur tot deur reistijden ..................................... 20 Coöperatieve mobiliteit ............................................................................................ 21 Hoogtepunt: Coöperatieve mobiliteit in DITCM ....................................................... 22 Duurzame mobiliteit ................................................................................................. 23 Hoogtepunt: ITS voor duurzame mobiliteitsoplossingen (EcoMove) ...................... 23 Veiligheid ................................................................................................................. 25 Hoogtepunt: ITS-oplossingen voor verkeersveiligheid (Interactive) ........................ 25

4 4.1 4.2 4.3

Bijlage: Rapporten, publicaties en presentaties ................................................ 27 Logistiek ................................................................................................................... 27 Betrouwbare Mobiliteit ............................................................................................. 29 Duurzame en veilige Mobiliteit ................................................................................. 31

5 5.1 5.2

Bijlage: Projecten .................................................................................................. 34 Logistiek ................................................................................................................... 34 Mobiliteit ................................................................................................................... 39

2 / 44


1 Inleiding 1.1

Inleiding thema Logistiek en Mobiliteit.

Deze voortgangsrapportage over 2013 betreft het vraaggestuurde onderzoek van TNO in het thema 8: Logistiek en Mobiliteit. Dit thema is gekoppeld aan de Topsector Logistiek. Het vraaggestuurde onderzoek in 2013 vond plaats in twee Vraaggestuurde Programma’s (VP’s): 1. Betrouwbaar Verkeerssysteem (Reliable & Sustainable Mobility: RSM). 2. Stedelijke Ontwikkeling en Logistiek (SOL). Dit thema staat onder regie van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM). Het VP-RSM maakt onderscheid tussen onderzoek naar Logistiek (gericht op de logistieke dienstverlening en het slim transporteren van goederen over multimodale internationale netwerken) en onderzoek naar Mobiliteit (gericht op optimale en slimme personenmobiliteit, betrouwbaarheid, veiligheid en duurzaamheid). Het VP-SOL betreft onderzoek naar logistiek, specifiek gericht op de uitdagingen van grootstedelijke ontwikkelingen (gericht op stedelijke distributie, smart hubs in stedelijke regio’s en intra-stedelijke smart corridors). Het onderzoek naar logistiek in beide VP’s wordt vraaggestuurd door de Topsector Logistiek. Het topteam van deze topsector wordt gevormd door het Strategisch Platform Logistiek (SPL). Het SPL heeft het onderzoeksprogramma voor logistiek vastgelegd in het innovatiecontract Topsector Logistiek, met als titel: “Het concert begint” (2 april 2012). Het onderzoek op gebied van logistiek wordt verder gecoördineerd vanuit het Topconsortium voor Kennis en Innovatie Logistiek (TKILogistiek), het samenwerkingsverband van de kennisinstellingen Dinalog, NWO en 1 TNO met het logistieke bedrijfsleven . Het onderzoek in het mobiliteitsdeel wordt vraaggestuurd door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. De vraagsturing vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) is uitgewerkt in de vorm van uitgewerkte kennisvragen die samenhangen met de strategische kennisvragen van het directoraat generaal Bereikbaarheid (IenM-DGB). Deze rapportage geeft een verantwoording voor de resultaten van het vraaggestuurde programma op hoofdlijnen (hoofdstuk 2 en 3). In overeenstemming met het verzoek van EZ zal TNO dit rapport op de website van TNO plaatsen. De rapporten, publicaties en een selectie van conferentie-presentaties zijn weergegeven in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 geeft een overzicht van de projecten (doelstelling, partners en funding) binnen het thema in 2013

1

http://www.tki-logistiek.nl/tki/nl/home/

3 / 44


4 / 44


5 / 44

2 Resultaten Logistiek 2.1

Inleiding

De Topsector Logistiek heeft in het innovatiecontract voor 2012-2013 het programma in de vorm van de volgende 6 inhoudelijke roadmaps beschreven, die worden vraaggestuurd vanuit het logistieke bedrijfsleven: • Neutraal Logistiek Informatie Platform • Synchromodaliteit • Douane • Cross Chain Control Centers • Service Logistiek • Supply Chain Finance TNO heeft haar bijdrage aan deze roadmaps gefocusseerd op 3 roadmaps: Synchromodaliteit, Douane en Cross Chain Control Centers. Daarnaast staan in het innovatiecontract maatschappelijke thema’s benoemd waar de vraagsturing minder vanuit het bedrijfsleven en meer vanuit de overheid plaatsvindt. Hierbij wordt samenwerking met bedrijven en synergie met de SPL roadmaps nagestreefd. Dit is opgenomen in de vierde logistieke roadmap van TNO: • Bereikbaarheid en Duurzaamheid De vier roadmaps voor logistiek zullen in de nu volgende paragrafen worden besproken. Van elke roadmap zullen eerst beknopt de resultaten worden weergegeven en daarna zal per roadmap een hoogtepunt in de resultaten worden toegelicht.

2.2

Synchromodaliteit

De activiteiten van TNO binnen de roadmap Synchromodaliteit worden intern-TNO gecoördineerd door Albert Veenstra. In onderstaand schematische weergave van de roadmap synchromodaliteit is (met groen) aangegeven op welke activiteiten van de roadmap TNO in 2012 en 2013 heeft gewerkt en in 2014 zal werken vanuit lopende projecten. 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

F

Priorities T O

M

Mental shift

x

x

x

x

Business model innovatie

x

x

x

x

Professionalisering

x

x

x

x

Conceptontwikkeling

x

x

Samenwerking

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Informatietoepassingen

Synchromoda al denken

Activity

Randvoorwaarden

Theme

Benutten Infrastructuur & Netwerken

Synchromodaliteit

Focus

Juridisch kader: Transportrecht, contractvormen Technologie

Efficiënt

x

Douane

x

x

Meetbaar maken voorspelbaarheid en betrouwbaarheid

x

x

Infrastructuur informatie voorziening

x

x

x

x

Dynamisch plannen en switchen

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Sturen op benutting Inrichting overslagpunten

Target 2020

Alle knelpunten in randvoorwaarden oplossen

Voorspelbaar

Betrouwbaar


De belangrijkste resultaten zijn: Onderdeel roadmap Project Synchromodaal denken Seacon IDVV

Seamless Connections

Informatietoepassingen

COMCIS

Intrepid

Logicon

DEMANES

Benutten infrastructuur & netwerken

2.2.1

Innovatie Goederenmodellen

Resultaten Control tower dashboard voor synchromodale transportoplossingen. Gain sharing modellen en samenwerkings modellen. Pilot Airlink: business case en de eisen aan de ICT procesimplementatie voor omkering keten (milkrun). Ontwikkeling van processen en IT-integratie voor: Extended Gate Release, keuze van achterland transport modaliteit en Lostijdenvoorspelling. Een oplossing voor het veilig en betrouwbaar delen van gegevens tussen bedrijven, een visie op de ICT-architectuur, een op WSO2 (open source) gebaseerde prototype en de beschrijving van de governance. Eenvoudige, goedkope en open oplossingen voor MKB bedrijven om toe te treden tot logistieke netwerken en communities waarin digitaal data wordt uitgewisseld. Demo van de Intrepid-oplossing in Twente. IT-systeem (mede gebaseerd op Intrepid) ontwerp en toepassing van sense & respond logistics in een logistieke use case (containerterminal use case) Nieuw rekenmodel waarmee de effecten van synchromodale innovaties op goederenstromen en op indicatoren als benuttingsgraad, modal-split, kosten, emissies, geluid etc. worden berekend.

Hoogtepunt: IT-platform voor logistieke informatie uitwisseling (IntrePid)

Synchromodaliteit is een strategische ambitie van vervoerders en hun opdrachtgevers waarbij het vervoer met verschillende vervoersmodaliteiten spoor, binnenvaart en weg, verregaand geïntegreerd en afgestemd wordt. In de markt is behoefte aan één infrastructuur/platform waarin publieke data makkelijk beschikbaar gemaakt kan worden aan logistieke dienstverleners, en waarin data waar bedrijven zelf over beschikken eenvoudig gedeeld kan worden met anderen.

6 / 44


Op basis van zo’n platform kan de samenwerkingsambitie waar synchromodaliteit op gebaseerd is ook daadwerkelijk worden waargemaakt. In de praktijk blijkt het delen van data en het gebruik van gedeelde data niet zonder problemen. • Bij het delen van data is er angst dat gevoelige data “op straat komt te liggen” en zijn er vragen over aansprakelijkheid voor de correctheid van data. • Bij het gebruik van gedeelde data is er zorg over de betrouwbaarheid van de gegevens. • Het aan anderen op een verantwoorde manier beschikbaar stellen van data brengt kosten met zich mee. De vraag is of de baten opwegen tegen de kosten. • Het beheren van een interoperabiliteitsplatform kost tijd en geld dat op de gebruikers verhaald zal worden. Dat kan alleen als de gebruikers de kosten/baten-verhouding als voldoende groot zien TNO heeft in het project “Intrepid” de volgende stelling aangetoond en overgebracht: Het delen van data bespaart kosten, genereert business en er is een oplossing (open source software, data governance) die de zorgen rond het delen van data wegneemt. Een aantal pilot-projecten zal in de komen jaren gaan werken met het Intrepid prototype om op deze manier de werkelijke betekenis van het zorgvuldig delen van data kan aantonen in de praktijk. De beschrijving van de architectuur voor het delen van gegevens, een op WSO2 (open source) gebaseerde prototype en de beschrijving van de governance zijn gegeven in het eindrapport van Intrepid. Zie ook ter illustratie onderstaande figuur. De visie van TNO op de informatievoorziening in de logistieke keten, en in het bijzonder voor het koppelen van databronnen, heeft met Intrepid meer inhoud gekregen en is door het prototype nu ook te demonstreren.

7 / 44


2.3

8 / 44

Douane

De activiteiten van TNO binnen de roadmap Douane worden intern-TNO gecoördineerd door Gerwin Zomer. In onderstaand schematische weergave van de roadmap Douane is met groen aangegeven op welke activiteiten van de roadmap TNO in 2012 en 2013 heeft gewerkt vanuit lopende projecten. TNO zal haar activiteiten over de gehele breedte van de roadmap Douane verder gaan ontwikkelen. Theme

Pushing Controls away from the border Coordinated Border Management

Douane

System Based Control

Focus

Activity Auditingbehoefte voor System Based Control

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

F

Priorities T O

Target M

x

x

x

x

x

x

x

x

2020

risico analyse overheden obv ketendenken validatie en verbeteren kwaliteit data wetgevend kader

x

pilots en demonstratie bedrijven, douane

x

impact kwantificeren

x

x

x x

x

governance en business modellen

x

x

x

optimaliseren van data uitwisseling

x

x

x

x

samenwerking met handelspartners x

x

x x

x

x

x

x

x

x

ontwikkeling NLIP en overheids Single Window

x

x

Regiemodel Inspectiediensten (One Stop Shop)

x

Pilots en demonstraties

x

Impacts kwantificeren

x

x

x

verleggen controles in extended gate concept juridische haalbaarheid

x

impacts kwantificeren

x

pilots en demonstraties

x

governance en business modellen

x

Reductie inspectielast, vergroten interne beheersing

Ontlasten internationale hubs, verhogen efficiency & betrouwbaarheid

x

x x x

Integratie van CBM in Systems Based Control

x

x

x

x

Samenwerking

x

x

x

x

Minimaliseren regeldruk

De belangrijkste resultaten (dwars over de 3 onderdelen van de roadmap) zijn: Project Resultaten CASSANDRA Risico-analyse en een aantal living labs van system-based approach van internationale supply chains iCARGO Informatie architectuur en standaarden voor semantische interoperabiliteit voor logistieke samenwerking TKI-Promenade Kaders, handvaten en best practises om te voldoen aan monitoringsverplichting in AEO-framework om risico beheersing naar een hoger plan te tillen (gereed in 2014) Extended Single Nationaal gerichte toepassing van de resultaten van Window internationale projecten als iCARGO en CASSANDRA. Cases Greenport Venlo en FloraHolland Leerstoel Albert Leerstoel op Tue; onderwerp is: customs and supply chain Veenstra compliance e-maritime in Onderzoek naar single windows en port community systems support of in relatie tot maritieme regeldruk en lastenverlichting compliance mgt Regeldruk export Publiek TNO-rapport over vermindering van regeldruk in de goederenstromen logistieke sector bij export en import, in samenwerking met ACTAL (zie volgende paragraaf).


2.3.1

Hoogtepunt: Vermindering van regeldruk bij import en export van goederenstromen

In samenwerking met ACTAL heeft TNO een basisstudie uitgevoerd waarin de huidige regeldruk in de logistieke sector is uitgewerkt in de vorm van knelpunten en mogelijkheden om de regeldruk te verminderen. Belemmeringen in de regelgeving voor nieuwe ontwikkelingen zoals synchromodaliteit vormen hierbij een belangrijk aandachtspunt. De focus van het TNO-onderzoek ligt op het identificeren van de mogelijkheden om regeldruk te verminderen. TNO heeft deze studie kunnen uitvoeren mede op basis van projecten als Extended Single Window en CASSANDRA.

Er zijn 30 potentiele mogelijkheden voor regeldruk vermindering aangegeven die voor 250 M€ aan potentiele jaarlijkse regeldrukvermindering kunnen zorgen. In dit onderzoek is niet alleen gekeken naar de omvang van de regeldruk, maar ook naar irritaties van ondernemers. Kwantificering van regeldrukvermindering heeft plaatsgevonden na de inventarisatie van regeldrukknelpunten. Dit betekent dat hoewel niet alle adviezen een grote kwantitatieve impact hebben, deze voor het bedrijfsleven wel een merkbare regeldrukvermindering betekenen.

9 / 44


2.4

10 / 44

Cross Chain Control Centers (4C)

De activiteiten van binnen de SPL-roadmap 4C worden binnen TNO gecoördineerd door Hans Quak. In onderstaand schematische weergave van de roadmap 4C is met groen aangegeven op welke activiteiten van de roadmap TNO in 2012 en 2013 heeft gewerkt vanuit lopende projecten. TNO zal haar activiteiten over een belangrijk gedeelte van de roadmap 4C verder gaan ontwikkelen, met accent op Governance & business modellen en op de sectoren Bouwlogistiek en Stedelijke distributie. Theme

4C voor sectoren Nieuwe business concepten

Plug & Play 4C's

Cross Chain Control Centers

Governance & business modellen

Focus

Activity

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

F

Priorities T O

ontwerp governance

x

x

ontwikkeling business modellen

x

x

incentives, fair share, partnering

x

x

sociale innovatie, mental shift, change, culture

x

x

wettelijke kansen en belemmeringen

x

x

wettelijk kader naar realisatie van 4C trustees

x

x

Modellen voor transitie

x

x

x

Agro, Food en Tuinbouw

x

x

High Tech

x

x

Chemie en energie

x

x

Fashion en Creatieve industrie

x

x

Bouwlogistiek

x

x

Stedelijke distributie, incl consolidatie & retour

x

x

Health care

x

x

x

x

Ontwerp 4C's x

Decision support systemen

x

M

NL koploper ketenregie

x

Besparing kosten, congestie en CO2

x Toename beladingsgraad

x

ICT-ondersteunende Plug & Play

Target 2020

x

ICT-ondersteunde 4C trustees live Ontwerp robuuste systemen

x

x

Uitbreiding scope 4C

x

x

x

Opschaling en internationalisering

x

x

x

x

x

Modellen gericht op betrokkenheid consument Gevolgen schone voertuigen voor distributie

x

x Extra bijdrage bbp door vergroten scope 4C x

De belangrijkste resultaten zijn: Onderdeel roadmap Governance en business modellen

Projecten 4C4More

4C voor sectoren (stedelijke distributie)

STRAIGHTSOL

4C4D

Sensor City Logistics

FREVUE

Resultaten Business modellen en modellen voor logistieke samenwerking (allianties) Stedelijke distributie van goederen: business modellen en evaluatieframework Valorisatie van kennis over stedelijke distributie bij diverse locale last mile oplossingen Use cases (in Rotterdam en Assen) en ICT-oplossingen voor stedelijke distributie waarbij data slim wordt gebruikt (smart hubs). FREVUE = Freight Electrical Vehicles in Urban Europe. Inzet van electrische


4C voor (bouwlogistiek)

2.4.1

sectoren

SIA-RAAK PRO Logistiek in de Bouw

voertuigen voor stedelijke distributie, met pilots in 8 EUsteden, waaronder Utrecht en Rotterdam. Kennis voor MKB-bedrijven in de Bouwsector om hun processen efficiënter te maken en samenwerking te verbeteren

Hoogtepunt: Bouwlogistiek

In het onderzoek naar verbeteringen in de bouwlogistiek gaat het om: • Ketensamenwerking en ketenregie • Bedrijfsoverstijgend niveau afstemmen / aansturen van complexe logistieke ketenprocessen in de bouw • Informatiecentrum voor inzicht en overzicht in ketenprocessen o 1. informatie verzamelen o 2. data analyse / verrijking o 3. informatie terugkoppeling Onderstaand schema geeft inzicht in het logistieke bouwproces. De komende jaren gaat TNO samen met bedrijfspartners en kennispartners verder werken aan toepassing van 4C in de Bouwlogistiek.

Strategisch Tactisch

Operationeel

11 / 44


2.5

Bereikbaarheid en Duurzaamheid

De bereikbaarheid via multimodale (achterland) netwerken is een belangrijke voorwaarde voor de concurrentiepositie van de Nederlandse logistiek en in het bijzonder voor de roadmap synchromodaliteit. De activiteiten van TNO binnen de maatschappelijke roadmap Bereikbaarheid en Duurzaamheid worden binnen TNO gecoördineerd door Jaco van Meijeren. In onderstaand schematische weergave van de roadmap Bereikbaarheid is aangegeven op welke activiteiten van de roadmap TNO in 2012 en 2013 heeft gewerkt. Daaronder is een schema weergegeven van een aantal kwantitatieve goederenmodellen

12 / 44


De belangrijkste resultaten op het gebied van bereikbaarheid zijn: Onderdeel roadmap Verkenning, strategie

Projecten Hoogleraar Tavasszy-TUD


Infra ontwerp & organisatie

NGI Port Authority Governance

NGI Masterplan +

Optimale Infra benutting

FP7: SPECTRUM

HighTool

NGI Apps voor Haven ICT

CBS Transport Data Analytics

Resultaten De leerstoel heeft als doel strategische informatiesystemen te produceren die nodig zijn om de beleidsagenda op het gebied van goederenvervoer en logistiek te ondersteunen. Nieuwe strategische goederenmodellen, met name voor multimodaliteit en synchromodaliteit Sturingsmogelijkheden van het HbR voor effectieve en efficiënte varianten van de (Virtuele) Common Rail Terminal [(V)CRT] Robuust Masterplan (dmv DAPP) voor Maasvlakte 2. Verkenning van kwetsbaarheden en robuustheidsacties. Nieuw co-modaal vervoer concept voor: "time-sensitive, low-density-high-value goods (LDHV goods)" Ontwikkeling van het Strategic High Level Transport Model (2015 gereed); Goederenmodellen op EUniveau voor beleidsmakers Onderzoek naar de mogelijkheden om met open data alternatieve IT infrastructuur voor de Rotterdamse haven te maken. Verkenning naar de bruikbaarheid van vervoersdata vanuit bedrijven, aangeleverd naar CBS, voor evaluaties zoals transportstromen, beladingsgraad en CO2emissies

De beoogde activiteiten van TNO binnen de maatschappelijke roadmap Duurzaamheid van de Topsector Logistiek zijn in onderstaand schema weergegeven.

13 / 44


De resultaten op het gebied van monitoring en impact assessment zijn beperkt gebleven tot één project (COFRET). TNO heeft verder in beperkte mate ondersteuning kunnen geven aan Green Freight Europe. De resultaten op het gebied van Innovatie zijn integraal onderdeel van de andere roadmaps (met name 4C en Synchromodaliteit en Douane). De langere termijn effecten op het gebied van beladingsgraad zullen worden meegenomen in de nieuwe goederenvervoermodellen. Onderdeel roadmap Monitoren en impact assessment

2.5.1

Projecten FP7: COFRET

Resultaten Geharmoniseerde berekeningswijze voor de carbon footprint in de context van supply chains; aansluitend op EUstandard EN 16258

Hoogtepunt: Port Authority Governance

De duurzame bereikbaarheid van de haven van Rotterdam zal in de toekomst onder druk komen te staan. De havenautoriteit heeft behoefte aan de ontwikkeling van nieuwe sturingsmechanismen waarmee effectiever op de benutting van alle infrastructuur gestuurd kan worden. Deze sturingsmechanismen moeten ontwikkeld worden, in aansluiting op moderne ontwikkelingen rondom informatievoorziening in het vervoer, en infrastructuur beheer, en met aandacht voor wet- en regelgevingsknelpunten. Daarnaast is behoefte aan een effectiviteitsmeting voor de nieuwe sturingsmaatregelen. Hiervoor dient deels nieuw instrumentarium, in de vorm van modellen en simulatietools, ontwikkeld te worden. Dit project is relevant vanwege de aansluiting bij het onderwerp ‘regie op stromen’ en vanwege de benodigde modelontwikkeling m.b.t. sturingsmaatregelen.

14 / 44


In fase 2 van het project is de Virtual Common Rail Terminal van Maasvlakte II uitgewerkt. Op basis van kwalitatieve en kwantitatieve analyses zijn de sturingsmogelijkheden van Havenbedrijf Rotterdam uitgewerkt om maximale support en commitment van terminals te verkrijgen voor support van (virtual) common rail varianten. Dit project is door TNO uitgevoerd, samen met Erasmus Universiteit Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam en binnen het Externe programma Next Generation Infrastructures (NGI).

15 / 44


3 Resultaten Mobiliteit 3.1

Inleiding

Het onderzoek in het mobiliteitsdeel wordt aangestuurd door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. In dit mobiliteitsdeel zijn verschillende raakvlakken te geven met logistiek, met name op het gebied van de logistieke roadmap “bereikbaarheid en duurzaamheid”. De vraagsturing is nader beschreven in de Bijstelling 2014 van 2 het Meerjarenprogramma 2011-2014 van Thema 8: Logistiek en Mobiliteit Dit hoofdstuk geeft enkele hoogtepunten en een overzicht van resultaten van het programma op de 5 roadmaps binnen het programma onderdeel mobiliteit. De 5 roadmaps (binnen TNO business cases) voor mobiliteit zijn: 1. Slim op reis (gedrag, mobiliteitsbeleid) 2. Robuust op reis (beter benutten, dynamisch verkeersmanagement) 3. Coöperatieve mobiliteit (in-car systemen, testen van effectiviteit) 4. Duurzame mobiliteit (milieu, klimaat) 5. Veiligheid (gedrag bestuurder, infrastructuur en voertuig) De activiteiten van TNO op het gebied van Mobiliteit worden vraaggestuurd vanuit een set van beleidsondersteunende kennisvragen die met het ministerie van IenM zijn opgesteld. Voor elke Business Case zijn door TNO roadmaps opgesteld die goed zijn te koppelen aan de kennisvragen. De kennisvragen en enkele van die roadmaps zijn ter illustratie in paragraaf 3.3 toegevoegd. 3.2

Slim op reis

Binnen deze BC hebben we de volgende 3 beleidsondersteunende kennisvragen: Kennisvragen Betrouwbare mobiliteit; Slim op Reis

1.

2.

3.

Hoe krijgen we inzicht in mobiliteitskeuzes en -gedrag? Langs welke haakjes is beïnvloeding mogelijk? In hoeverre is de mobiliteitsbehoefte bij verschillende doelgroepen (vergrijzende groep, jongeren) de laatste jaren veranderd? Welke interventies werken wel/niet bij de beïnvloeding van de mobiliteitskeuzes? Welke nieuwe initiatieven uit de samenleving werken en welk doel dienen reisinformatiediensten te hebben ? Wat is de wijze van invoering van nieuwe diensten en beleid? Welke rollen zijn er voor de overheid en voor de werkgever?

Deze kennisvragen zijn in de onderstaande projecten onderzocht met de volgende resultaten: Kennisvragen Projecten Resultaten in 2013 Mobiliteitsbehoefte GOAL Eindrapport: Actieplan voor onderzoek en beleid voor mobiliteitsbehoeften van een ouder wordende maatschappij. 2

TNO-rapport TNO-060-DTM-2013-R11431

16 / 44


Interventies die werken

Civitas Pointer

Civitas WIKI

Wijze van invoering nieuwe diensten en beleid

Sensor City Mobility

Enhanced Wisetrip

Proefschrift Diana Vonk Noordegraaf

Eindrapporten: Monitoring en evaluatie (op proces en op effectiviteit) van in totaal ruim 300 stedelijke mobiliteitsmaatregelen Tussenrapportage: Methodologie om impact op lange termijn te meten van stedelijke mobiliteitsmaatregelen. Ontwikkeling van services voor persoonlijk reisadvies (MMRA, Reisalarm, Smart Routing) en organisatie en uitvoering van een experiment in Assen. Eindrapport in voorbereiding. Proof Of Concept van een Internationale multimodale reisplanner; TNO heeft intelligentie toegevoegd voor het verwerken van de voorkeuren van reizigers. Proefschrift (concept) met een analyse van succes en faalfactoren van prijsbeleidsimplementatie en attitudes van beleidsmakers en werkgevers.

3.2.1 Hoogtepunt: Civitas Pointer CIVITAS betekent: City VITAlity Sustainability: Een schoner en beter transport in steden. CIVITAS is een EU initiatief voor ondersteuning en evaluatie van de implementatie van geïntegreerde duurzame en energie-efficiënte stedelijke transport strategieën in Europese steden.

CIVITAS POINTER is het deelproject van CIVITAS dat zich richt op de monitoring en evaluatie van de in totaal ruim 300 duurzame CIVITAS maatregelen (EU thema mobiliteit en milieu). In 26 steden verspreid over Europa zijn in de looptijd van dit project deze maatregelen ingevoerd. POINTER heeft het proces van invoering onderzocht en de resultaten van de maatregelen geëvalueerd. TNO heeft met dit project kennis opgebouwd omtrent de effecten van vele soorten maatregelen, beschikt over een uitgebreid netwerk binnen de EU op het gebied van duurzame mobiliteit en heeft een in de praktijk getest framework voor evaluatie op inhoud en op proces.

17 / 44


This image cannot currently be display ed.

3.2.2

Hoogtepunt: Sensor City Mobility

Sensor City Mobility is een innovatieproject in mobiliteit met aan de horizon één grote stip: reizigers faciliteren om op een eenvoudige manier slimme en optimale reiskeuzes te maken door een persoonlijk reisadvies. Het project beoogt een innovatieslag in reisinformatie- en verkeersmanagementdiensten door het slimmer omgaan met informatie uit sensortechnologie. In 2013 was Assen het ‘living lab’ waarin een grootschalig praktijkexperiment werd uitgevoerd. In dit experiment hebben ruim honderdvijftig reizigers in en om Assen diverse nieuwe diensten gebruikt voor in de auto of op de smartphone. Het project Sensor City Mobility is uitgevoerd door een consortium van bedrijven en overheid.

18 / 44


Aan de hand van verschillende inwinbronnen en nieuw te ontwikkelen modellen is informatie (bijv. verkeersvoorspellingen) ontwikkelt en vervolgens gebruikt in verschillende toepassingen op het gebied van verkeersmanagement en verkeersinformatie ;

19 / 44


3.3

Robuust op reis

Binnen deze BC Robuust op Reis hebben we de volgende 3 kennisvragen afgestemd met Min IenM: Kennisvragen Betrouwbare mobiliteit; Robuust op reis

1. 2. 3.

Hoe kunnen we robuuste en betrouwbare mobiliteit van het wegennet bepalen en verbeteren? Hoe integreren we het stedelijk mobiliteitsbeleid met ruimtelijke ontwikkelingen (Urban Mobility)? Hoe werken maatregelen op het gebied van mobiliteitsmanagement, verkeersmanagement en ITS, op individueel en collectief niveau ? En hoe werkt een mix daarvan?

Deze kennisvragen zijn in de onderstaande projecten onderzocht met de volgende resultaten: Kennisvragen Projecten Resultaten in 2013 Bepalen en verbeteren Robuust Model voor Betrouwbare robuuste en Mobiliteitsysteem mobiliteitssystemen, betrouwbare mobiliteit multimodaal en van deur-totdeur, inclusief OV en multimodale knooppunten Robuust Basisnet Robuustheid van het Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen vanuit fileperspectief Probabilistisch Verkeersmodel waarin modelleren onzekerheid en betrouwbaarheid zijn meegenomen INCAH Kennis voor Model voor de bepaling van de Klimaat invloed van weer / klimaatverandering op weginfrastructuur. Adaptatiemaatregelen. Stedelijk Duurzaam Dynamisch Modelevaluatie voor het mobiliteitsbeleid Verkeersmanagement pilotgebied DDVM in Den Haag Den Haag Mix van maatregelen op TrafficQuest Kennisplatform (state of the art gebied van verkeers studies, richting geven aan management nieuwe ontwikkelingen en beantwoording van vragen) voor Verkeersmanagement en informatie voor RWS, TUD en TNO

3.3.1 Hoogtepunt: Betrouwbaarheid van deur tot deur reistijden Onderstaand een data-analyse van reistijd-onbetrouwbaarheid en de bijdrage hierin van incidenten (rood ingekleurd).

20 / 44


3.4

Coöperatieve mobiliteit

Voor Coöperatieve Mobiliteit zijn de volgende kennisvragen opgesteld: Kennisvragen Betrouwbare mobiliteit; coöperatief op reis

1.

2.

Wat zijn de effectieve coöperatieve maatregelen voor verkeersinformatie en verkeersmanagement? Wat zijn op de korte en langere termijn de meest kansrijke oplossingen? Hoe evalueren en voorspellen we de impact van deze maatregelen op doorstroming, veiligheid en milieu, inclusief hoe de gebruiker met deze maatregelen omgaat? Hoe kunnen deze maatregelen worden gerealiseerd en ingevoerd in nationale en internationale context? Welke rol speelt de overheid bij deze oplossingen? In hoeverre kunnen deze oplossingen zonder initiatief van de overheid tot stand komen? Zijn er belemmeringen die de overheid weg kan nemen?

Clusteren we de kennisvragen 1 en 2 en de vragen 3 en 4 dan zie we de volgende projectresultaten in 2012 Kennisvragen Effecten van coöperatieve mobiliteit op doorstroming, duurzaamheid en veiligheid

Projecten DRIVE C2X

MobiNet

FOTnet2

Invoering maatregelen en rol van de overheid

KITS

Resultaten in 2013 Integrale technische systeem test en impact assessment van V2X systemen (DITCM facilities) Een EU-brede standaard coöperatief service platform; pilot en test Helmond (DITCM facilities) EU-standaard voor Field Operational Test - methodologie: FESTA TNO heeft haar onderwerpen uit de roadmaps voor mobiliteit ingebracht voor de eerste calls van Horizon2020

21 / 44


SATIE

3.4.1

Scenario's en roadmaps voor implementatie en de opzet van testsites voor coöperatieve mobiliteit.

Hoogtepunt: Coöperatieve mobiliteit in DITCM

Onderstaand enkele concrete resultaten van de publiek-private samenwerking binnen DITCM Innovations: a) De Toolchain voor Coöperatieve Mobiliteit die wordt opgebouwd in verschillende nationale en internationale projecten. b) Een satellietbeeld van de Helmond testsite. Dit bevat zowel een stuk snelweg (de A270) als de stedelijke gebieden van Helmond en Eindhoven aan beide zijden van deze snelweg.

22 / 44


3.5

Duurzame mobiliteit

Voor Duurzame mobiliteit zijn de volgende kennisvragen opgesteld: Kennisvragen Duurzame mobiliteit

1.

2.

Wat zijn de effecten (2020) van grootschalige invoering van ITS op het milieu? Wat zijn aansprekende applicaties die echt iets opleveren? Wat zijn effectieve beleidsmaatregelen om burgers, bedrijven en overheden te verduurzamen? − Welke transities zijn nodig; welke wet- en regelgeving? − Sociaal-economische analyse van adoptie ? − Welke beleidsinstrumenten? Welk handelingsperspectief?

Op deze kennisvragen zijn de volgende resultaten behaald: Kennisvragen Projecten Resultaten in 2013 Effecten invoering EcoMove Modellen en applicaties voor ITS van ITS op milieu oplossingen die wegverkeer zuiniger en schoner (20%) maken EcoDriver Modellen van bestuurder en van powertrains die in combinatie optimale feedback geven aan een bestuurder voor een zuiniger en schonere rijstijl AMITRAN EU-Standaard methode en tools voor de impact evaluatie van ITS maatregelen op CO2. EcoStand Gemeenschappelijke (EU, US, Japan) agenda en methodologie voor bepaling effectiviteit in CO2 besparing van ITS maatregelen Beleidsinstrumenten Instrumentarium Instrumentarium (methodieken en voor 1, 3 en 4 voor duurzame gereedschap) voor beleidsadvisering mobiliteit op het gebied van duurzame mobiliteit

3.5.1 Hoogtepunt: ITS voor duurzame mobiliteitsoplossingen (EcoMove) In onderstaande figuur over het project EcoMove: a) De Ecomove doelstelling voor 20% energiebesparing als gevolg van EcoMove oplossingen b) Eén van de EcoMove oplossingen: Het EcoStrategic Model. Geeft in kleur aan welke onderdelen van het verkeersnetwerk (in Helmond) relatief veel (rode kleur, hotspot) of weinig CO2-emissies (groene kleur) gaat krijgen. Dit soort voorspellingen is ondersteunend voor het nemen van beslissingen door een verkeersmanager.

23 / 44


24 / 44


3.6

Veiligheid

Voor Veilig zijn de volgende kennisvragen opgesteld: Kennisvragen Veilige mobiliteit

1.

2. 3.

Wat is het effect van afleiding, vermoeidheid en inattention bij de interactie tussen mens en voertuig en mens en infrastructuur? Wat zijn goede methodieken voor de bepaling van gedragsindicatoren en de relatie met verkeersveiligheid uit naturalistic driving studies? Wat zijn de gevolgen invoering van ITS op verkeersveiligheid? Welke transitie naar meer ITS en overname van rij-taken is gewenst? Wat zijn effectieve maatregelen voor kwetsbare verkeersdeelnemers? Naast verkeersdoden ook maatregelen gericht op minder gewonden.

Op deze kennisvragen zijn de volgende resultaten behaald: Kennisvragen Projecten Resultaten in 2013 UDrive Experiment (naturalistic driving) Verkeersgedrag en naar invloed gedrag en bepaling veiligheid prestatie van bestuurder op veiligheid en duurzaamheid; TNO levert hierin data analyse en impact evaluatie Gedragsindicatoren Ontwikkeling van gedragsindicatoren en relatie tot veiligheid: Wanneer is een bepaalde waarde van bijvoorbeeld laterale uitwijking nog veilig en wanneer niet meer? AIDA Leerstoel AIDA aan Universiteit Gevolgen invoering ITS Twente op gebied van op veiligheid? operationeel en tactisch gedrag en coöperatief rijden Interactive Testmethodes en Effectieve maatregelen veiligheidsimpact resultaten van voor kwetsbare in-car actieve veiligheids (driver verkeersdeelnemers assistance) toepassingen COST-Hope Hoe (en of) een fietshelm kan bijdragen aan het verbeteren van de fietsersverkeersveiligheid

3.6.1 Hoogtepunt: ITS-oplossingen voor verkeersveiligheid (Interactive) Het doel van het EU-project Interactive is de ontwikkeling van applicaties (actieve veiligheidssystemen) in het voertuig die de bestuurder assisteren en ondersteunen in een veiliger en efficiëntere rijstijl. In het project zijn 7 demonstratiewagens van verschillende Europese OEM’ers ingericht met applicaties. Deze zijn tijdens het eindevent in November 2013 gedemonstreerd. TNO heeft zowel technische evaluaties (Vehil labs in Helmond) als impact evaluaties uitgevoerd. De ontwikkelde applicaties kunnen op Europese schaal leiden tot 1% minder dodelijke ongevallen.

25 / 44


26 / 44


4 Bijlage: Rapporten, publicaties en presentaties 4.1

Logistiek

Publicaties / rapporten Project

Auteurs

NGI- Dubrovnik

Meijeren, J.M. van, Posthumus, A.L., Berkers, F., Janssen, G.R., Lugt, L. van der.,

Titel Dubrovnik Fase 2: Resultaten Virtual Common Rail Terminal Maasvlakte 2

Tijdschrift / rapport

NGI – Masterplan+

Meijeren, J.M. en anderen

NGI/TNO/TU Delft/TRAIL, December 2013

Merrienboer, S.A.,

Naar een robuust Masterplan voor MV2 – Verkenning van kwetsbaarheden en robuustheidsacties Implementatieplan bouwlogistiek

SIA RAAK PRO / Logistiek in de Bouw SIA RAAK PRO / Logistiek in de Bouw Regeldruk export goederenstromen

Ludema, M.W., de Vries, A.M.R., Veenstra, A., de Putter, J., Warbout, M., Peters, P

Bouwlogistieke hub in de Randstad Vermindering van regeldruk in de logistieke sector bij export en import

VLW, 2013

NGI Apps voor Haven ICT 2.0

Hofman, W.J.; Rajagopal, M.

Journal of Theoretical and Applied Commerce Research, 2014

Leerstoel L. Tavasszy

Zhang, M., B. Wiegmans, L.A.Tavasszy

Constructing a Data Ecosystem - an overview of available software solutions Optimization of multimodal networks including environmental costs: A model and findings for transport policy,


Jong, G. de, I.Vierth, L.A.Tavasszy, M. Ben-Akiva Davydenko, I., L.A.Tavasszy

Recent developments in national and international freight transport models Estimation of Warehouse Throughput in a Freight Transport Demand Model for the Netherlands

Transportation 40 (20) pp. 347-371

Zhang, M., B. Wiegmans, L.A.Tavasszy

The Impact of CO2 Pricing or Biodiesel on Container Transport in and passing through the Netherlands,

International Journal of Shipping and Transport Logistics (IJSTL)



TNO rapport R11053

Transport en Logistiek vakblad , 2013.

TNO-rapport R11072

Computers in Industry 64, pp. 136–145

Journal of the TRB (forthcoming)

27 / 44



Tavasszy, L.A., G. de Jong

Modelling Freight Transport

Boek. 2013, London: Elsevier


Combes, F., K. Ruijgrok and L. Tavasszy

Boekbijdrage in: Freight Transport Modelling, Emerald

FREVUE

Nina Nesterova, Hans Quak, Susanne Balm (TNO), Isabelle Roche-Cerasi, Terje Tretvik (SINTEF).

Endogenous shipment size in freight mode choice models: theory and empirical testing State of the art of the electric freight vehicles implementation in city logistics, Dec. 2013.

INTREPID

P. Tilanus et al.

Eindrapport Intrepid

TNO-rapport 2014 R10074

Green Freight Europe, Scientific Committee

Tavasszy, L.A., Chen, M., R. Smokers, E. Guis

Innovation in sustainable logistics,

EVO (Dutch Shippers Council) Yearbook, Zoetermeer: EVO

Deliverable D1-3 EU-project FREVUE

Presentaties op conferenties Project DEMANES

Auteurs S.A. van Merriënboer, A.W. Veenstra, W.P. van den Haak, L.A. Tavasszy:

Titel Using Floating Truck Data to optimize port logistics

Conferentie Intelligent Transport Systems conference 2014 (ITS2014), Helsinki, Finland, June 1619, 2014,

4C4More

Janssen, G.R., Man, A.P. de, Quak, H.J.,

Leerstoel A. Veenstra

Veenstra, A., Hulstijn, J., Christiaanse, R., & Tan, Y.-H

Proceedings of the 24th POMS Annual Meeting, Denver, Colorado, USA WCO PICARD Conference, St. Petersburg 2013

iCARGO

Wout Hofman

iCARGO

Wout Hofman

Fairness and value appropriation in logistics alliances: a case-study approach Information Exchange in Global Logistics Chains: an application for Model-based Auditing. Towards an IT infrastructure for data interoperability Service-Oriented enterprise interoperability in logistics

iCARGO

Laura Daniele,

An ontological approach to logistics

ECITL 2013 conference IWEI conference

IWEI conference

28 / 44


COFRET

Igor Davydenko, Diederik de Ree et al

COFRET

Igor Davydenko, Diederik de Ree, Lorant Tavasszy et al

STRAIGHTSOL

S. Balm, L Milan, C. Macharis and H. Quak Quak, H.J., S.H. Balm, A.P. Posthumus

STRAIGHTSOL

STRAIGHTSOL

Balm, S.H., J. Leonardi, M. Browne, and Quak, H.J.


Davydenko, I., L.A.Tavasszy

FREVUE

H.J. Quak

4.2

Calculating Emissions Along Supply Chains – Towards the Development of a Harmonized Methodology. Towards a Global CO2 Calculation Standard for Supply Chains: Suggestions for Methodological Improvements. A city distribution impact assessment framework, Evaluation of City Logistics Solutions with Business Model Analysis Developing an evaluation framework for innovative urban and interurban freight transport solutions – Straightsol and Smartfusion approaches, contrasts, challenges and live demonstrations Estimation of Warehouse Throughput in a Freight Transport Demand Model for the Netherlands, Naar zero emission stedelijke distributie

WCTR congress in Rio de Janeiro

TRB, Washington, January 2014

TRA Paris, April 2014 City Logistics VIII, 124-140 (2013)

City Logistics VIII, 453-466 (2013)

TRB Washington (2013)

Ecologistiek Rotterdam, 8 October 2013

Betrouwbare Mobiliteit


Auteurs

Duurzaam Dynamisch Verkeersmanagement

Tanja Vonk, Peter vd Mark, Yusen Chen, Tom Basten, Peter

Titel Duurzaam Dynamisch Verkeersmanagement in de Gemeente Den Haag

Tijdschrift / rapport TNO-rapport R11477

29 / 44


Robuust basisnet gevaarlijke stoffen Civitas Pointer

Wessels, Ernst Kuiper, Zeriet Woldeab en Arjan Eijk N. Rosmuller, M. Snelder en I. Heidebrink Rooijen, T. van & Quak, H.J.

Robuustheid Basisnet Weg vanuit fileperspectief City Logistics in the European CIVITAS Initiative

TNO-rapport 2013 R11121 Procedia - Social and Behavioral Sciences (in press).

GOAL

M. Hoedemaeker et al,

Transport needs for an ageing society; action plan

Publicatie van de EC

Proefschrift Vonk Noordegraaf

Vonk Noordegraaf, ir. D.M., Annema, dr. J.A. en Van Wee, prof. dr. G.P.

Policy implementation lessons from six road pricing cases.

Transportation Research Part A, nr. 59 (2014) 172– 191

Robuust mobiliteits systeem

Snelder, M., T. Bakri, B. Van Arem

Delays caused by incidents; a data driven approach

Journal of the Transportation Research Board, 2333, pp. 1-8, 2013.

Robuust mobiliteits systeem

Van Velzen, B., M. Snelder, W. Van der Hoeven, M. Mulder

Betrouwbaarheid en Robuustheid - plan van aanpak – de aftrap,

Kwaliteitskader strategische modellen, 2013

Presentaties op conferenties Project

Auteurs


Jan Burgmeijer, Maurice Hoogeveen en Klaas Friso Jan Burgmeijer, Diana Vonk Noordegraaf et al.


Robuust Mobiliteitssysteem

S.C. Calvert and M. Snelder

INCAH Kennis voor Klimaat

J.N. Huibregtse, O. Morales Napoles & M.S. de Wit

Titel Sensor City Mobility

Conferentie

Sensor City Mobility; the City of Assen as Living Lab for smart mobility solutions using sensor data Influence of rain on motorway road capacity – a datadriven analysis.

Transport Research Arena 14-17 april 2014, Paris

Flooding of tunnels: quantifying climate change effects on infrastructure

ICOSSAR Juni 2013

Digitale Steden Agenda conferentie op 30 oktober in Eindhoven

ITSC Oktober 2013

30 / 44


Enhanced Wisetrip

Chen, Jonkers, Vonk Noordegraaf

Understanding and estimating travelers’ choices towards international multimodal journey planning,

TRB 2013

EcoMove

I. Wilmink, P. van den Haak, Z. Woldeab & J. Vreeswijk Guikink, van Rooijen, McDonald and Piao

Validation of a multiobjective, predictive urban traffic model,

Proceedings of the 20th ITS World Congress, Tokyo, Japan, October 2013 TRA April 2014, Paris

Probabilistisch Modelleren

Calvert, Taale, Snelder, & Hoogendoorn

Proefschrift Vonk Noordegraaf

Vonk Noordegraaf, ir. D.M.

TrafficQuest

Immers, B., H. Taale & I. Wilmink

Core Probability Model: Efficient macroscopic sensitivity modelling Road pricing: the gap between implementation frameworks and real world implementations. Analogieën met verkeersmanagement

CIVITAS Pointer, Civitas WIKI

4.3

The CIVITAS Initiative contributing to Sustainable Urban Mobility

TRAIL Congress, Nov 2013, Delft, NL.

TRAIL congres, 14 november, Delft

Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk, nov. 2013, en het 4e Nationaal Verkeerskundecongres

Duurzame en veilige Mobiliteit


Auteurs

ECOSTAND

De Kievit Martijn, et. al

AIDA

Martens, M.H.

AIDA

Martens, M. H. & Brouwer, R. F. T.

AIDA

Risto, M. & Martens, M. H

Titel Guidelines for assessing the effects of ITS on CO2 emissions Behavioural Adaptation to Roadway Intelligent Transport Systems

Tijdschrift / rapport

Measuring being lost in thought ; An exploratory driving simulator study. Time and Space: The difference between following time

Transp. res. - Part F, (ISSN 1369-8478), 20, 17-28.

International Joint Report. D4.3

Rudin-Brown & Jamson (Eds.) Behavioural Adaptation and Road Safety

Transp. res. - Part F, (ISSN 1369-8478), 17, 45-51

31 / 44


headway and distance headway instructions AIDA

Martens, M.H.

Advisory Cooperative driving: Do drivers understand the advantage?

ITS Europe, Special Session Most Notable Lessons Learned from Human Factors. Dublin, Ireland.

AIDA

De Winter, J., Happee, R., Martens, M.H. & Stanton, N.

Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour.

AIDA

Martens, M.H.

Effects of highly automated driving on workload, situation awareness, and uptake of secondary tasks: A review of the empirical evidence. Kan de mens die nieuwe rol aan in een automatische auto.

Verkeerskunde, 28 oktober 2013.

Presentaties op conferenties Project

Auteurs

INTERACTIVE

Noort, M., Bakri, T., Fahrenkrog, F., Dobberstein, J.

INTERACTIVE

Dobberstein, J., Fahrenkrog, F., Soekroella, A., van Noort, M. R.T.M. Smokers, M. Verbeek , P.S. van Zyl N.E. Ligterink, R.T.M. Smokers, M. Bolech

Instrumentarium Duurzame Mobiliteit Instrumentarium Duurzame Mobiliteit

Instrumentarium Duurzame Mobiliteit

Richard Smokers

Instrumentarium Duurzame Mobiliteit

Richard Smokers

Gedragsindicatoren en veiligheid

Risto, M., & Martens, M. H.

Titel SIMPATO the Safety Impact Assessment Tool of interactIVe

Conferentie

Results of the safety impact assessment of interactIVe functions FEVs and post 2020 CO2 targets for passenger cars, Fuel-electricity mix and efficiency in Dutch plug-in and range-extender vehicles on the road, Emissienormen als katalysator voor duurzame innovatie Verkeer en luchtvervuiling: hoe kan innovatie helpen?”

Crashtech 2014

Factors Influencing Compliance to Tactical Driver Advice: An Assessment Using a Think-Aloud Protocol.

ITSC, Den Haag, 2013

EVS27, Barcelona, Span, November 1720, 2013 EVS27, Barcelona, Spain, November 17-20, 2013

KiviNiria op 6-112013) Conferentie Luchtvervuiling, en hoe houden wij Nederland mobiel? 16-12-2013 ITSC 2013. The Hague

32 / 44


AIDA

van den Beukel, A.P. & Martens, M.H

AIDA

Van Loon, R.J. & Martens, M.H.

AMITRAN

G. Klunder et al

The road to automated driving: dual mode and human factors considerations. What driving looks like when it is and isn’t the driver’s primary goal.

ITSC 2013 The Hague,

Methodology and Framework Architecture for the Evaluation of Effects of ICT Measures on CO2 Emissions

ITS World Congress, Tokyo, October 2013

Road Safety and Simulation Int. Conf., Rome (2013)

33 / 44


5 Bijlage: Projecten 5.1 •

Logistiek 4C

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

4C4More 2011-2014 (4 jaar)

Which joint business models are suitable for 4C cooperation in logistics? What are the characteristics of these joint business models and what development methods can be used to generate successful joint business models for a 4C

Cofunding: DINALOG en bedrijven

To support the creation of a new concept of Smart Urban Freight Systems. A new impact assessment framework for measures applied to urban-interurban freight transport interfaces; applied to a set of ongoing field demonstrations.

Cofunding: KP7 (EC), Dg MOVE

Stadsdistributie. Business modellen voor de laatste kilometers in de stad. Verleiding van actoren. Betere organisatie vanuit de stad (5C concept)

Cofunding: DINALOG en bedrijven

Slimme logistiek in de bouw: het ontwikkelen van integrale oplossingen op het grensvlak van logistiek en bouwsystemen. Efficiëntie op kosten, bouwtijd en bouwkwaliteit, duurzaamheid en maatschappelijke overlast.

Interne funding Cofunding: RAAK

Business modellen en logistieke concepten voor distributie in steden met gebruik van Electrisch

Cofunding: KP7 (EC) GC.SST.2012.1-7

STRAIGHTSOL Start: najaar 2011 (duur 3 jaar)

4C4D 2013-2014

SIA RAAK Pro / Logistiek in de Bouw 2011-2013

FR-EVEU 2013-2017

Partners: VU, EUR, TU/e, UT en de volgende NL bedrijven: Bakker Logistiek, Cordys, SCA, Control Pay, ING, Itude, Kuehne + Nagel, Nabuurs en Unilever.

Partners: TOI (Norway) als coördinator en 13 internationale partners waaronder TNT (NL)

Partners: TUD en Tilburg University, TU Eindhoven, TNT, ORTEC, Ahold Cornelissen Transport, Peter Appel Transport, Jan de Rijk, TLN, Binnenstadservice, Greencitydistributie, Lekkerland

Partners: Extern: Hogeschool Rotterdam, TU Delft, EVO, TLN, Connekt, en Bouwend Nederland

Partners: Amsterdam,

34 / 44


Sensor City Logistics 2013

•

Vervoer. Pilots in Amsterdam en Rotterdam met TNT en Heineken. Door samenvoegen en verrijking van data van gemeenten, logistieke partijen en 4PL over binnenstedelijk transport, ontstaan nieuwe mogelijkheden zoals: • gericht sturen op specifieke doelen; • Bundelen en samenwerking door private partijen; • distributieactiviteiten beter faciliteren

Rotterdam, TNT, UPS, Heineken en meer dan 10 buitenlandse partners Interne funding. Partners: Gemeente Rotterdam, gemeente Assen

Douane

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

Extended Single Window

To create reliable, secure, and cost effective logistic chains supporting all applicable regulations and procedures using innovative IT technology.

Cofunding: DINALOG

To enable and facilitate the combination of existing information sources in supply chains for containers into new and better visibility that allows the assessment of risks by business and government.

Cofunding: KP7 (EC) Security

2010-2014 (duur 4 jaar)

CASSANDRA Start: medio 2011 (duur 3 jaar)

iCARGO start: eind 2011 Duur: 4 jaar

Develop an open platform (iCargo Platform) for freight management services that provides access to information source and applications used by the various transport stakeholders. It will provide (1) shared semantics (the Common Framework Specification) and is based on (2) publication of transport services (iCargo Application Services).

Partners: 17 Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven in de mainports. Samenwerking met NL Douane

Partners: internationale kennisinstellingen en bedrijven uit de logistiek en de IT. Samenwerking met NL Douane Cofunding: KP7 (EC) ICT Partners: Atos Origin (Sp) is coordinator, 10 internationale partners waaronder Logica (NL)

35 / 44


Compliance Management Innovation. COIN 2013 TKI-project Promenade 2013-2014

Leerstoel Albert Veenstra 2013-2018

e-Compliance 2013- 2016

Regeldruk Export Goederenstromen 2013

•

Control Framework voor Systeemgericht Toezicht. Duale doelstelling: Maximaal benutten van de mogelijkheden die het wettelijk kader biedt voor een zo breed mogelijke groep trusted traders. Het efficiënt verbeteren van interne beheersinstrumenten voor trade compliance Ontwikkeling van een onderzoeksprogramma voor international trade logistics, waarin activiteiten van NWO, TNO en de TU Eindhoven samenkomen. A European maritime ecompliance cooperation model. to facilitate tighter integration and co-operation in the fragmented field of regulatory compliance in the maritime domain Verkrijgen van inzicht in kosten van regeldruk per actor in de logistieke sector, potentiële oplossingen, potentie voor regeldrukvermindering, en partijen aan de lat.

Interne funding

Cofunding door TKI Logistiek PPS-project binnen TKILogistiek met in kind bijdragen vanuit Douane en een aantal koploperbedrijven. Interne funding TNO Leerstoel van 1 dag/week op TUe

Cofunding : EC (FP7). Partners: 10 uit heel Europa

Cofunding door ACTAL

Synchromodaliteit

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

COMCIS Start: medio 2011 (duur 2 jaar)

Container Operations Management by Collaborative Information Services. System architecture in multimodal freight transport.

Cofunding: KP7 (EC) GC.SST

DEMANES 2012-2015 (3 jaar)

Design, monitoring and operation of adaptive networked embedded systems. The DEMANES project creates technology and tools, which enable cost efficient and dependable implementation of senseand-response logistics.

Partners: 16 internationale partners waaronder de volgende NL partners: ECT Delta Terminal, Portbase, Regio Venlo, Binnenlandse Container Terminals NL Cofunding: EC en Nationaal via JTI ARTEMIS Partners: NXP, Devlab en Philips, TUDelft, TU Eindhoven uit NL.

36 / 44


Seamless Connection 2012-2013

INTREPID 2013

SEACON IDVV

LOGICON

•

Door bestaande informatiesystemen te integreren kan de planning en aansturing van de totale afhandelingsketen aanzienlijk verbeteren. Het project bestaat uit een samenhangend geheel van 9 pilotprojecten. TNO levert bijdrage in 6 pilots. Ontwikkelen van een basisarchitectuur van een interoperabiliteits- en open dataplatform voor ontwikkelen van innovatieve toepassingen met open innovatie voor het Nederlandse goederenvervoer en logistieke sector.

Cofunding via Amsterdam Connection Trade (ACT). Hierin zijn 26 Nederlandse bedrijven verenigd.

Ontwikkelen van een control tower dashboard waarmee synchromodale transportoplossingen ontwikkeld kunnen worden op basis van wensen van klanten (verladers). Ook voor de monitoring en bijsturing van het transport.

Cofunding door IDVV programma

Solutions for Logistics Connectivity. Logicon aims to develop some practical tools (based on iCARGO and CASSANDRA) that are suitable for the SME freight forwarding community in Europe.

Cofunding: FP7

Interne funding

Partners: Universiteit Twente, Erasmus Universiteit, Seacon Logistics

Internationaal consortium met circa 10 partners

Logistiek; Bereikbaar en Duurzaam

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

Leerstoel TUD van Lori Tavasszy Start: 2009 Jaarlijks plan

De leerstoel heeft als doel strategische informatiemodellen te produceren die nodig zijn om de beleidsagenda op het gebied van goederenvervoer en logistiek te ondersteunen.

Geen cofunding Samenwerking met HbR en TUD, faculteit TBM AIO’s worden gefinancierd uit andere programma’s, waaronder DBR (NWO)

37 / 44


Innovatie Goederenmodellen (inclusief samenwerking in NMDC) Jaarlijks plan

SPECTRUM Start medio 2011 (duur 4 jaar)

HIGH-TOOL 2013-2016

Green Freight Europe Scientific Committee Jaarlijks plan

NGI Masterplan +

Een geïntegreerd instrumentarium ontwikkelen waarmee op verschillende schaalniveaus (wereldwijd, Europees, nationaal, regionaal) de gevolgen kunnen worden berekend van een aantal logistieke ontwikkelingen op goederenstromen in en rondom Nederland To deliver a new railfreight offering that can compete with road in the growing sectors of logistics where railfreight has traditionally little to offer. This project develops more radical longer term solutions for rail based logistic solutions. TNO werkt aan macro logistieke modellen.

Geen co-funding

Strategic High-level transport model to assess economic, social and environmental impacts of transport policy. The HIGH-TOOL model will allow quick scanning of transport policy options by the European Commission (EC).

Cofunding: KP7 (EC) TPT.2012.2-1

Participeren in het Scientific Committee van Green freight Europe. Binnen GFE wil TNO de methodiek gaan ontwikkelen voor het monitoren en toedelen van CO2 emissies waar binnen Cofret al resultaten (op shipment niveau) worden behaald. Ook certificering zal besproken en beoordeeld worden.

Participatie volledig gefinancierd door SMO.

Lange termijn ontwikkeling van MV2 op basis van de principes van adaptieve planning op het terrein van de logistiek, industrie en energie.

Cofunding door Next Generation Infrastructures (NGI)

Partners: TUD (via leerstoel) en TML (Leuven)

Cofunding: KP7 (EC) Partners: Un of Newcastle (coordinator) en internationale partners en NEA en FloraHolland (Nl)

Partners: Panteia, Significance (NL) en 5 andere EU-partners

Partner: EVO Vervolgprojecten in GFE met cofinanciering

Partners: TUD/Trail en Havenbedrijf Rotterdam

38 / 44


NGI Port Authority Governance 2013

NGI Apps voor de Haven 2.0 2013

HBR Big Data Verkeersmodellering 2013

Sturingsmechanismen voor de benutting en de duurzame bereikbaarheid van de haven van Rotterdam

Onderzoek naar de vraag in hoeverre open innovatie met open data een bijdrage levert aan het verlagen van TCO van IT voor individuele partijen, knelpunten oplost en verbeterpunten realiseert.

Cofunding door Next Generation Infrastructures (NGI) Partners: Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), Havenbedrijf Rotterdam Cofunding door Next Generation Infrastructures (NGI) Partners: TUD en Havenbedrijf Rotterdam

Verkenning van de mogelijkheden van BigData voor het HBR, het gezamenlijk ontwikkelen van een visie op de mogelijkheden van BigData en het door ontwikkelen van de TNO RAMON/ATOL tool door het koppelen met nieuwe databronnen. To develop a comprehensive methodology framework that enables accurate estimation of CO2 emissions of freight transport and logistics, which is applicable to various supply chain configurations.

Cofunding: Havenbedrijf Rotterdam

Verkenning naar de bruikbaarheid van vervoersdata vanuit bedrijven, aangeleverd naar CBS, voor evaluaties zoals transportstromen, beladingsgraad en CO2emissies

Interne funding.

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

Sensor City Mobility April 2010- April 2014

Nationaal project onder leiding van TNO waarin een living lab experiment wordt opgezet met verkeersinformatie diensten

Cofunding door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het ministerie van EZ en het Samenwerkingsverband

COFRET Start: medio 2011 (duur 30 maanden)

CBS Data Analytics

5.2 •

Cofunding: KP7 (EC) Partners: 13 internationale partners waaronder NEA (NL)

Partners: CBS en een aantal vervoersbedrijven

Mobiliteit Slim op Reis

39 / 44


en verkeersmanagement op basis van data-inwinning met sensoren, datafusie met modellen. Het living lab experiment wordt gehouden met honderden deelnemers en wordt geëvalueerd op gedrag en effecten bij opschaling.

CIVITAS POINTER 2009-2013 (5 jaar)

GOAL Najaar 2011-2013 (21 maanden)

Enhanced WISETRIP Najaar 2011

CIVITAS WIKI Sept 2012-2016

Mobiliteitsgedrag en innovatie 2011-2014

EU-project waarin ruim 300 duurzame CIVITAS maatregelen in 27 EUsteden wordt gemonitord en geëvalueerd, op proces en op effecten. TNO bouwt tevens het raamwerk voor evaluatie.

Noord-Nederland, KOERS NOORD. De 12 NL Partners: Goudappel Coffeng, TomTom, Quest TC, DySI, NXP, MagicView, ParkingWare, ElevationConcept, OV9292, Peek Traffic, Mobuy en Stichting Sensor City. Cofunding door KP7 (EC). DGMove en DG Energy TNO als coördinator. Partners: 27 Europese steden, het Consortium (m.n. Uniresearch Delft) en EARPA

The aim of GOAL is to provide an action plan for innovative solutions to fulfil the transport needs (landbased) of an ageing society. Enhancing Intermodality of Content, Personalised Information and Functionality of WISETRIP Network of Journey Planning Engines

Cofunding door KP7 (EC). DGMove en DG Energy

Evaluatie van CIVITAS maatregelen op de langere termijn. Doel: Sustainable Urban Mobility Plan. Deze kennis heeft betrekking op acht thema’s binnen de stedelijke mobiliteit. De relatie tussen gedragsdeterminanten en effectstudies, zodat de effecten van grootschalige invoering voorspeld kan worden op basis van kleinschalige studies. Eindresultaat is een model (FOUNTAIN) waarin de koppeling gelegd kan worden tussen gewenst gedrag en de determinanten

CSA project, cofunded door KP7 (EC) DG MOVE

Cofunding door KP7 (EC). DGMove Partners: FORTHNET (Gr) als coördinator, 12 int. Partners waaronder TomTom en 9292 (NL)

Partners: Uniresearch (NL), Inova, Intrasoft, TRT

Volledige funding door ETP Gedrag en Innovatie (regie EZ)

40 / 44


van dit gedrag (op 3 niveaus (maatschappij, organisatie en mens)

•

Robuust op reis

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

TRAFFICQUEST Vanaf 2010

Expertisecentrum voor Verkeersmanagement. Levert adviezen en opinies, state-of-the-art studies en aanbevelingen voor onderzoek.

Cofunding door: RWS-WVL

Probabilistisch Modelleren. Promotieproject Simeon Calvert. 2011-2014

Gebruik van onzekerheden in modellen. Maaike Snelder (TNO) en Serge Hoogendoorn (TUD) als begeleiders.

Cofunding door RWS-DVS

Kwaliteit van Verkeersdata Promotieproject Gerdien Klunder 2011-2014

Wat is de relatie tussen de kwaliteit van verschillende soorten verkeersdata en de effectiviteit van DVM? Aan welke eisen moeten verkeersdata voldoen om het beoogde DVM doel te bereiken?

Cofunding door RWS-WVL en door ETP AMSN

Robuust Mobiliteitsysteem 2011-2014

Robuustheid uitwerken op het niveau van end-to-end multimodaal mobiliteitssysteem. Verbetering modellen, tools en beleid. Bereikbaarheids- / robuustheidsindicator Project met accent op transport en energie, ICT en water-infra. Modellen, beleid en strategie. Hotspots (met name Rotterdam-Rijnmond), infrastructuur en robuuste adaptatiestrategie.

Intern project, geen cofunding.

Lectoraat aan NL instituut voor Fysieke Veiligheid. Onderzoek op het gebied van: risico-analyses vervoer gevaarlijke stoffen, en verbeterd incident management.

Cofunding vanuit NIFV en VP Maatschappelijke Veiligheid.

INCAH Kennis voor Klimaat Jan 2010 - Dec 2014 (5 jaar)

Robuust Basisnet Gevaarlijke Stoffen

Partners: RWS-WVL en TUD.

Partners: TrafficQuest, RWS-WVL, TUD

Partners: TrafficQuest, TUD, NDW

Partners: TUD

Cofunding door: FES Kennis voor Klimaat. Nationaal onderzoeksprogramma op het gebied van klimaatverandering Partners: VU, TUD

Partner: NIFV

41 / 44


•

Coöperatief op reis

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

DRIVE C2X Jan. 2011- Juni 2014

EU-project gericht op de standaard uitvoering van Field Operational Testen in Europa. Zowel technische test als impact (effect) evaluatie. System Test Site inrichten in Helmond (onderdeel van DITCM). Toetsen van impact assessment in Europese FOT's

KP7 (EC). ICT

EU-project (CSA) waarin een European Large Scale Bridging Action (ELSA) wordt ontwikkeld. Sterke relatie met EU Smart Cities programma. Ontwikkeling van EWSP: gemeenschappelijke middleware en architectuur voor coöperatieve systemen. Standaardisatie van de communicatielaag, DITCM als test-site voor EWSP releases. Vormgeving van de EU Research agenda (H2020)

Cofunding: KP7 (EC) ICT

SATIE Start: Sept 2011 Duur: 30 maanden

MobiNet 2013-2016

KITS 2011-2014

•

Partners: 32 Europese bedrijven (automotive) en kennisinstellingen. Coördinator is Daimler (D)

KP7 (EC), ICT 29 EU-Partners, waaronder Nederlandse bedrijven: NXP, ACS, IBM, CGI (voormalig Logica), Peek Traffic

Geen cofunding

Duurzame mobiliteit

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

EcoMove Start: Jan 2010 Einde: Dec 2013

Doel is de reductie van brandstofverbruik en van emissies met 20% met gebruik van coöperatieve systemen. TNO ontwikkelt evaluatiemodellen (microsim, emissiemodel) en maakt evaluaties

KP7 (EC), ICT

EcoStand Start: 2010 Einde: 2013

Doel is een standaard methode voor Japan, USA en EU voor het bepalen van CO2 emissies van ITS applicaties

KP7 (EC), ICT

Instrumentarium Duurzame Mobiliteit 2012-2014

Instrumentarium (methodes en tools) voor beleidsadvisering van overheden en bedrijven op

Geen cofunding

Partners: 33 bedrijven en kennisinstellingen uit Europa, waaronder uit NL: Vialis, Tele-Atlas, Technolution, Peek, Navteq, Logica, DAF trucks,

Consortium van 8 Europese partijen, waaronder Peek Traffic (NL), 3 Japanse en 3 US partijen.

Samenwerking met universiteiten via NWO en

42 / 44


het gebied van duurzame mobiliteit; technologisch en sociaal-economisch

met KIM

The EU-project aims to deliver the most effective feedback to drivers on green driving by optimising the driver-powertrainenvironment feedback loop.

KP7 (EC) ICT

Developing a CO2 assessment methodology for all ICT measures including multimodal passenger and freight transport, taking into account the whole chain of effects from user behaviour to CO2 producing (energy efficiency). Developing models and simulation tools implementing this methodology starting from the road sector, but integrating rough modelling from the other modes.

KP7 (EC). ICT

Projectnaam / duur

Doel (beknopt)

Funding & Partners

INTERACTIVE 2010 - 2013

Ontwikkeling van ADA toepassingen voor veiliger en meer efficiënt rijden. TNO ontwikkelt test framework, criteria, tools. En impact assessment. Inzicht geven in state of the Art industriële ASA voor veiligheid

KP7 (EC) ICT

Kennis Centrum op het gebied van Application of Integrated Driver Assistance. Accent op human factors. Marieke Martens begeleidt AIO's, geeft colleges en participeert in CCC-project Doel is om een relatie te bepalen tussen objectief meetbare gedragsindicatoren en de kans op een verkeersongeval.

Cofunding door UT van AIO’s

EcoDriver 2011-2015

AMITRAN Start: Nov 2011 Eind: April 2014

•

Partners: 11 bedrijven en kennisinstellingen uit Europa, waaronder: TomTom en Navteq uit NL

Partners: 5 Europese kennisinstellingen en 2 adviesbureaus, waaronder ECORYS uit NL

Veilig

AIDA 2009 - 2013

Gedragsindicatoren & veiligheid 2011 - 2014

Partners: 24 bedrijven (Automotive) en kennisinstellingen. VeHIL-lab in Helmond

Kenniscentrum met Universiteit Twente. (UHD Marieke Martens) Intern project. Partners: UT, SWOV, DVS, internationale kennispartners en ISOstandaardisatiegroep.

43 / 44


UDRIVE 2012-2016

COST-Hope 2012 - Sept 2015

Role of driver performance and behaviour in traffic safety (ongevallen en ongelukken) by performing large scale naturalistic driving observations in Europe COST-actie: Towards Safer Bicycling Through Optimization of Bicycle Helms and Usage

Cofunding by EC (FP7) Coordinator: SWOV (NL). Partners: Volvo Trucks plus 8 andere EU-partners.

Cofunding by EC, Min IenM Partners: 18 EU countries. TNO holds chair

44 / 44

Leo Kusters Themadirecteur Mobiliteit

Recommend Documents