EX
lenbanden
KORT OP D DE BAN 2010
X MOND ELD
Sch
WE R
November
Beste scholen, Het nieuwe schooljaar is in volle snelheid uit de startblokken geschoten...We zijn alweer halfweg het eerste trimester en dus hoog tijd voor een Kort op de Band, de nieuwsbrief van Scholenbanden. Niet 15, maar 25 scholenbanden worden dit schooljaar door VVOB ondersteund bij de opstart en verdere groei van hun Noord-Zuidpartnerschap. We heten de nieuwe scholen die onlangs zijn toegetreden, van harte welkom. Wij wensen hen het beste toe in de soms uitdagende, maar heel boeiende samenwerking met hun partnerschool. Dit wil ook zeggen dat we in totaal 50 scholen in Noord en Zuid ondersteunen, dankzij onze collega’s in de partnerlanden! In deze editie komen we uitgebreid terug op het actieplan. Deze informatie is niet enkel bedoeld voor beginnende scholen, ook de scholen met een jaartje ervaring hebben hier baat bij, want het formaat (en dus de wijze van invullen) werd aangepast. We belichten ook de Internationale Dag van de Leerkracht, uitgeroepen door UNESCO, op 5 oktober. Enkele scholen gaven gehoor aan de oproep van Studio Globo vzw en Scholenbanden, en dit niet enkel in Vlaanderen, maar ook in het Zuiden! Daarnaast geven we nog enkele nuttige tips en interessante links mee ter inspiratie voor activiteiten in het kader van de scholenband. Naar goede gewoonte sluiten we af met een getuigenis uit de scholen... Veel leesplezier!
Internationale Dag van de Leerkracht 5 oktober is de Internationale Dag van de Leerkracht. Studio Globo vzw vraagt via hun project Saved by the Bell aandacht voor de Millenniumdoelstellingen (doelen rond de verbetering van o.a. de leefomstandigheden en onderwijs in het Zuiden). Hoewel de wereldleiders zich engageerden om tegen 2015 basisonderwijs te garanderen voor alle kinderen, horen wereldwijd meer dan 100 miljoen kinderen geen schoolbel... Daarom rinkelen Vlaamse scholen massaal hun bel om hen aan die belofte te herinneren. Aangezien VVOB-Scholenbanden scholen in het Noorden en in het Zuiden met elkaar verbindt, leek het een goed idee deze actie te integreren. Natuurlijk zijn en blijven scholen vrij in het vormgeven van de activiteiten. Dus vernamen we met plezier dat enkele scholen gehoor gaven aan deze oproep. Op 5 oktober, tijdens en na het luiden van de schoolbel, had Basisschool De Belhamel uit Schellebelle aandacht voor het recht op onderwijs en de Millenniumdoelstellingen. Tegelijk zetten ze hun scholenband met de Buyantanshi school in de kijker. Sinds dit schooljaar ging hun samenwerking met dit Zambiaans schooltje van start. Hiernaast staan enkele foto’s van dit bijzonder moment. Hun partner werd in woord en beeld op de hoogte gebracht van dit gebeuren. Bekijk ook hun filmpje op http://www.youtube.com/ watch?v=BHUdOYZMMp0. Heel bijzonder: de oproep kreeg ook veel weerklank in Kenia. Deze dag staat al jaren op de agenda, want zeker in het Zuiden erkent men het belang van onderwijs en de sleutelrol die leerkrachten daarbij spelen. Kort op de Band | 1
Naast Our Lady Of Fatima (partner van Maria Assumpta Lyceum, Laken) namen ook andere scholen deel aan de festiviteiten in Nairobi. Onze collega ter plaatse rapporteert: “To mark the festivities, pupils assemble and announce why they come to school, urging their fellow boys and girls to come to school. Curious neighbours and passer-bys had gathered round the school fence, watching in amazement.” Daarnaast kwam ons het nieuws ter ore dat de leerlingen van de Openbare School Clevia uit Suriname, partnerschool van Goede Lucht in Anderlecht, na het rinkelen van de schoolbel een speech voorlazen waarin ze het belang van het beroep van leerkrachten aanstipten en hun leerkrachten bedankten. Een kleine actie met grote gevolgen. We hopen dat nog meer scholen dit volgend jaar opnemen! Als er binnen de scholenband tussen de leerkrachten en leerlingen uitgewisseld wordt, kan het materiaal komende van de partner gebruikt worden in de eigen lessen, bv. in het kader van mondiale vorming en Noord-Zuidverhoudingen. Neem ook een kijkje op de website van Studio Globo, waar je kunt stemmen op de meest originele foto van de deelnemende scholen: http://www.savedbythebell.be/wedstrijd.
Acties plannen Zowel nieuwe als ‘oude’ scholen hebben de communicatie met de partnerschool idealiter snel opgestart aan het begin van het schooljaar. Van verschillende scholen weten we dat er volop plannen gesmeed worden voor komende activiteiten. We zijn beniewd! De nieuwe scholen Focus je activiteiten in het kader van de scholenband rond een bepaalde graad of jaar, om dan geleidelijkaan meer leerlingen te betrekken. Uiteraard is het goed om het project zo bekend mogelijk te maken op school, bv. door een uitgangbord, zelfgemaakte posters, nieuwtjes uit de partnerschool in het schoolkrantje, etc. Wees niet te ambitieus in dit eerste werkingsjaar. Dit wordt in veel gevallen gekenmerkt door een trage opstart, aangezien de communicatie tussen de scholen eerst op elkaar afgestemd moet worden. Begin daarom met het plannen van activiteiten in de eigen school. Licht je partnerschool hierover in d.m.v. het actieplan, en geef aan rond welke acties je informatie (via foto’s, verslagjes van leerlingen, brieven, e-mail of telefonisch contact,...) kunt uitwisselen. Stel de verwachtingen bij; een scholenband kan zowel voor de Vlaamse school als voor de Zuidschool een eerste internationale samenwerking zijn. Geef hen en jezelf daarom de tijd en ruimte daarin te groeien en bedenk dat alles wat in dit eerste jaar gerealiseerd wordt, winst is! Scholen in het tweede werkingsjaar De uitdaging voor de scholen met al wat meer bagage bestaat erin niet louter te informeren en de partner op de hoogte te brengen van de eigen activiteiten, maar ook interactief samen te werken. Met andere woorden, tracht in de eigen lessen of activiteiten verder te werken op materiaal komende van de partnerschool. Probeer een gezamenlijke activiteit te organiseren die samenwerking tussen de leerlingen en leerkrachten tussen beide scholen vereist. Wens je concrete inbreng van de partner bij een bepaalde activiteit, geef dit samen met een timing aan in het actieplan. Wat is nieuw? Het actieplan van vorig jaar werd gebruiksvriendelijker gemaakt. We maakten een gelijkaardig Worddocument, met velden die de kostenraming per activiteit automatisch berekenen. Scholen die de subsidie van vorig jaar niet volledig hebben opgebruikt, trekken dit restbedrag af van de nieuwe budgetaanvraag. Het sjabloon voor het actieplan is beschikbaar op www.scholenbanden.be (onder ‘downloads’) in het Nederlands en Engels. Met uitzondering van de Vlaams-Surinaamse scholenbanden, raden we aan de rapportage in het Engels te doen, zodat de partner deze ook kan raadplegen. Vlaamse scholen kunnen Kort op de Band | 2
de planning en rapportering volledig zelf maken, wanneer er hierrond voldoende afspraken gemaakt zijn met de partner. Download ook de Richtlijnen bij het invullen van het actieplan, waarin de voorwaarden staan beschreven voor de geraamde kosten, en waarin de sneltoetsen worden uitgelegd voor de automatische berekeningen. Gelieve het actieplan elektronisch (via e-mail) én schriftelijk (ondertekend door de directie) in te dienen bij VVOB (contactgegevens onderaan), uiterlijk tegen 8 november. Vervolgens formuleren we ons advies en wordt de aangevraagde subsidie doorgestort.
Enkele tips zz Nieuwsgierig naar wat scholen vorig jaar op poten zetten? Bekijk dan enkele bestaande actieplannen, eveneens te raadplegen via de website. zz Ter herinnering: houd rekening met de verschillende schooljaren in Vlaanderen en in het partnerland. In vele landen valt de grote vakantie tijdens ons kerstverlof, wat maakt dat de communicatie en actieve wisselwerking voor en na de jaarwisseling tot twee maanden kan stil liggen. Dit heeft natuurlijk ook gevolgen voor de uitvoering van gezamenlijke activiteiten: eigenlijk wordt de mogelijkheid tot uitwisseling en samenwerking daardoor beperkt tot een goede zes maanden. Stem daarom de activiteiten af op elkaars jaarplanning. zz Het actieplan hoeft niet definitief te zijn. Maandenlang op voorhand plannen is niet evident; situaties veranderen en nieuwe mogelijkheden of ideeën doen zich voor. Maak daarom een grove inschatting van welke activiteiten haalbaar en interessant kunnen zijn. Voortbouwen op een succesvolle activiteit van vorig jaar, of een verkennende eerste oefening,... Zolang beide partners hun schouders eronder zetten, is de activiteit al goed op weg! zz Acties achteraf nog inplannen of wijzigen kan, zolang het aangevraagde budget niet overschreven wordt. Je geeft die wijziging van het actieplan ook aan ons door via e-mail. zz Thematisch invullen van de scholenband of op zoek naar specifieke omkadering bij activiteiten? Misschien zijn volgende organisaties wel interessant: Kleur Bekennen, Djapo vzw, Green vzw, Wereldwerkplaats vzw,... zz Alle sjablonen (actieplan, financiële rapportage, etc.) en verduidelijkende documenten (richtlijnen, stappenplan,...) kun je downloaden op de Scholenbanden-website. Daarnaast vind je ook landeninformatie, voorbeeldactiviteiten en actuele informatie over het programma en de bestaande scholenbanden.
Vorming Scholenbanden De scholen uit het eerste werkingsjaar overwonnen kleine en grote obstakels, boekten tal van successen, werden op de proef gesteld, slaagden met glans... Omdat zij een grote bron van inspiratie zijn en door de leerschool van het eerste jaar zijn geraakt, lijkt het ons uitermate interessant om hun ervaringen te delen met andere ‘ervaren’ scholen, maar ook met de nieuwe scholen in het programma. Daarom organiseert VVOB opnieuw, samen met Kleur Bekennen, een vorming voor leerkrachten. De eerste vorming vorig jaar was alvast geslaagd! Een opvallende bevinding van vorig jaar, van zowel VVOB en Kleur Bekennen als van de leerkrachten, was dat er gerust meer tijd mag genomen worden om ervaringsuitwisseling tussen de scholen te stimuleren. Dit in het achterhoofd opteerden we om de vorming centraal te organiseren, met name in Brussel, en een volledige dag in te vullen. Stip 17 februari alvast maar aan in de agenda! We behouden de mix van praktische informatie, ideeën voor activiteiten en aandacht voor obstakels en successen, maar dan aangevuld met meer mogelijkheid voor kennisdeling tussen de scholen. Van zodra het programma en de locatie vastliggen, krijgen jullie hierover meer informatie via de nieuwsbrief en de website.
Kort op de Band | 3
Project Greenergy Eind augustus lanceerden we de oproep om deel te nemen aan het project Greenergy van Green vzw, waarmee VVOB Scholenbanden samenwerkt. Scholen die hun scholenband thematisch wensten in te vullen rond het klimaat en duurzame energie konden kun kandidatuur indienen. Volgende scholenbanden meldden zich aan: zz zz zz zz
St Jozefinstituut, Essen - Hoërskool Waveren, Zuid-Afrika Maria Assumptalyceum, Laken - Our Lady of Fatima, Kenia Koninklijk Atheneum Mariakerke - Ecole Secondaire de Kiruhura, Rwanda Shim, Antwerpen - Imeao 3, Suriname
De Vlaamse school vaardigt één leerling af als klimaatambassadeur van de school. Hij of zij wordt begeleid door Dieter Telemans, een ervaren fotojournalist, en Karel Van Milleghem, een jonge videojournalist. Samen trekken ze naar de partnerschool in het Zuiden. De overige leerlingen in Vlaanderen leren omgaan met het begrip Carbon Footprint (CFP), analyseren hun energieconsumptie (op niveau van de klas, school, gezin) en de impact op het klimaat, zowel hier als bij de partner. Ook deze oefening wordt in beeld gebracht. Al deze getuigenissen zullen aan de basis liggen van een educatief pakken en een tentoonstelling die heel Vlaanderen zal rondreizen.
Goed communiceren kan je leren zz Naast de Nederlandstalige website hebben we ook een verkorte Engelstalige versie. Handig in de communicatie met de partnerschool, om zaken te verduidelijken of indien nodig de gepaste terminologie te vinden voor je communicatie met de partnerschool: www.scholenbanden.be/english. zz Bij de eerste contacten met je partnerschool, of wanneer de communicatie nog niet ideaal verloopt, zet je in de e-mailcommunicatie VVOB in CC. Zo zijn we op de hoogte van de evolutie van je scholenband en kunnen we beide scholen beter opvolgen en ondersteunen. zz Een regelmatige communicatie is de sleutel voor een goede ontwikkeling van de scholenband. Even een kort telefoontje, een SMS, of een korte e-mail met faits-divers is al even belangrijk als de communicatie over een volbrachte activiteit uit het actieplan. zz Telkens je een belangrijk mailtje of brief verstuurt, laat je de partner via een sms weten dat er iets op komst is, zodat die op z’n beurt vlotter kan inspelen op jouw verzending. In veel landen in het Zuiden wordt de e-mail of de postbus van de school in de stad niet even frequent gecontroleerd als bij ons… De kosten hiervan kunnen uiteraard ingebracht worden in het actieplan. zz VVOB plant minstens één bezoek per jaar aan elke school. Als je hier zelf een geschikt moment voor ogen hebt (bv. aansluiting bij een bepaalde scholenbandactiviteit), laat ons dat dan zeker weten.
In de pers Vier medewerkers van Basisschool De Ham uit Mechelen gingen in juli naar Zimbabwe. Drie kleuterleidsters deden tijdens een workshop in Harare uit de doeken hoe zij kansarme kinderen begeleiden in de klas. Tegelijk werd een eerste bezoek gebracht aan hun partnerschool Mavambo Trust, een scholenband die dit jaar van start gaat. De reis van deze Mechelse dames werd door verschillende Vlaamse media opgepikt. http://www.vvob.be/vvob/?q=nl/node/2041 http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=A92SLM53
Kort op de Band | 4
Jo Valvekens, journalist van KLASSE, ging begin oktober langs bij Basisschool Molenveld te Denderhoutem. Er werd een fototentoonstelling gehouden over hun Keniaanse partnerschool Il Parakuo, waar ook Het Nieuwsblad bij wou zijn. KLASSE bezocht in mei verschillende scholen in het Scholenbanden-programma. In november worden de reportages gepubliceerd. Hou dus zeker hun website in de gaten! http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=3P30JK4N http://www.klasse.be/
Nieuws uit de scholen: Maria Assumpta bezoekt Keniaanse partnerschool Onze partnerschool bezoeken was een echte must. Het zou onze samenwerking concreet maken, gezichten plakken op al die naar zon zoemende namen. Ter plekke gaven we een hand en voor we het wisten ook ons hart. Vlakbij Nairobi ligt Kariobangi, het stadje waar de school is gevestigd. Foto’s hadden al verraden hoe de slums, sloppenwijken, eruit zagen. De werkelijkheid overstijgt helaas de papieren indruk. Maar te midden van de wijk, achter de schoolpoort, ligt een oase van rust en werkijver: Our Lady Of Fatima. Wanneer de 800 leerlingen op maandagochtend, keurig in het gareel, het volkslied aanheffen, met een trots en overtuiging, voelen we de kracht die van deze kinderen uitgaat. Committed to excell (vastberaden uit te blinken) staat op de badge die hun uniform siert en niets is minder waar. Dat ondervinden we meteen wanneer we de klassen bezoeken. Met 45 zitten ze in één klas. De gedachte alleen al doet ons duizelen: hoe krijg je zo’n bende stil? Ze maken gretig plaats voor ons, eigenaardige blanke leerkrachten, en tonen een staaltje discipline van de bovenste plank. Van de leerkracht Kiswahili begrijp ik echter niet veel, alleen dat ze inspireert en met vuur lesgeeft, dat vast nooit uitgeblust geraakt. Sommige leerlingen studeren Frans en willen hun vaardigheden op ons uitproberen. Met een kleine versie van de Eiffeltoren in de hand gekneld, vraagt Julius, the “French student”, ons de kleren van het lijf. Ze willen ver geraken in het leven, verder dan Kariobangi, misschien wel tot in Parijs. Ons bezoek, onze urenlange gesprekken met leerlingen en leerkrachten, heeft ons het inzicht bezorgd dat er oneindig veel te leren valt van elkaar. Met een werkgroepje van meer dan twintig leerlingen staan zij te popelen om in actie te schieten, samen te werken. Ons verhaal over hen heeft onze leerlingen ondertussen ook begeesterd. We staan in de startblokken voor wat lange afstand lopen beloofd te worden. Hopelijk houden we ze bij, die Kenianen. Anki Nauwelaerts Maria Assumpta Lyceum, Laken In oktober gingen Anki Nauwelaerts en Joke Haesevoets op bezoek bij collega’s in hun Keniaanse partnerschool. Maria Assumptalyceum (Laken) en Our Lady of Fatima (Nairobi) hebben sinds vorig jaar een scholenband.
Inschrijven of uitschrijven op deze nieuwsbrief kan heel eenvoudig op www.scholenbanden.be.
Contact VVOB vzw, Scholenbanden, Handelsstraat 31, 1000 Brussel T • +32 (0)2 209 07 85 E •
[email protected]
www.scholenbanden.be
Kort op de Band | 5
