dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad lager onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u

Internationale dag van de leerkracht

Lespakket

eerste graad lager onderwijs

Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel horen. En voor leerkrachten geldt dit ook wel eens. Ze kennen het saved-by-the-bell-gevoel wel. Maar voor miljoenen kinderen en jongeren gaat de schoolbel vandaag niet, al zouden ze het zelf anders willen. Voor hen hebben de woorden saved by the bell een andere betekenis. In 2000 engageerden de leiders van 191 landen zich onder meer om goed basisonderwijs voor iedereen mogelijk te maken tegen 2015. Ze bundelden hun voornemens in 8 Millenniumdoelstellingen. We zijn ondertussen 10 jaar verder en er is verbetering vast te stellen. Maar er is nog een hele weg te gaan. Studio Globo is er heel erg van overtuigd dat onderwijs een hefboom is voor de ontwikkeling. Daarom zetten we op 5 oktober, door Unesco uitgeroepen als de internationale dag van de leerkracht, het belang van goede leerkrachten en goed onderwijs wereldwijd, in de verf. We roepen alle scholen op om deel te nemen aan onze symbolische actie ‘Saved by the bell’ door de bel om 15u. te laten horen. Hierdoor geeft je school aan • het werk van haar leerkrachten te waarderen • het werk van leerkrachten in het Zuiden te waarderen • dat ze vindt dat alle kinderen wereldwijd recht hebben op goed onderwijs. Om het belmoment voor te bereiden bieden we lessuggesties aan voor alle leeftijden (van kleuter tot hoger onderwijs). Je hebt nu de suggesties voor de eerste graad van het lager onderwijs in handen. Zin om deel te nemen? Aarzel niet, doe mee en registreer je op www.savedbythebell.be. Scholen die na de actie een foto insturen van hun actie maken daarenboven kans op een mooie prijs.

Saved by the bell 2010 lessuggesties 1ste graad lager onderwijs

2

Vooraf Bespreken we ‘ het recht op onderwijs’ met onze leerlingen van de eerste graad? Je wil met je klas van de eerste graad meedoen met de hele school: instappen in het project Saved by the bell en deelnemen aan het belmoment. Het recht op onderwijs gaat immers alle kinderen aan, ook de kinderen van de eerste graad. Maar lopen we dan niet het gevaar te ver te gaan? Hoe vertel je je leerlingen over het recht op onderwijs? Al gauw beland je bij thema’s als kinderarbeid, straatkinderen, armoede,… Beelden van honger en ellende zullen de verbondenheid bij de leerlingen niet noodzakelijk bevorderen. Het zal eerder medelijden opwekken of hen angstig maken. En dat is nu net niet de bedoeling van Saved by the bell. We willen de leerlingen laten mee-voelen, hen laten openstaan voor andere kinderen in de wereld die ook naar school gaan. Hen laten openstaan voor nieuwe en andere dingen rondom hen. Als we daar in slagen, zijn we al een heel eind op de goede weg. Wat willen we met ‘Saved-by-the-bell’ bereiken? We willen de blik van de leerlingen verruimen. Door de foto’s uit de wereld in de klas binnen te brengen, ontdekken de leerlingen dat er meer is dan hun eigen leefomgeving. Hiermee leggen we de basis voor een open, geïnteresseerde en respectvolle houding tegenover mensen uit andere culturen. We willen de leerlingen nieuwsgierig maken. Nieuwsgierig voor onbekende dingen en hen vooral laten ontdekken dat een grote diversiteit boeiend is en kansen biedt. We willen de leerlingen laten zien dat er overal leerlingen zijn. We zetten gelijkenissen tussen hun eigen leven en het leven van andere leerlingen op de voorgrond. Alle kinderen, waar ze ook leven, spelen, lachen, eten, zijn blij of boos. Vanuit herkenning kan verbondenheid groeien. Praktisch? De lessen zijn uitgewerkt voor 50 minuten. Het is dus een zeer beperkt aanbod en er zijn tal van uitbreidingen mogelijk. We staan stil bij het ‘naar school gaan’ en kijken even over de schoolgrenzen heen naar leerlingen in andere scholen in de wereld. Tot slot is er een gezamenlijke eindactiviteit: het belmoment. Best spreken jullie met de hele school af wat er gedaan wordt.


3

Lesverloop Materiaal 1. foto’s school • Je kan de foto’s downloaden via www.savedbythebell.be. • Je kan soortgelijke foto’s bestellen bij Wereldwerkplaats(www.wereldwerkplaats.be). 2. Verschillende soorten bellen: koebel, fietsbel, deurbel, gsm, … 3. Het lied ‘Laat de bel gaan’, bijlage 1

Lessuggestie saved-by-the-bell Om saved-by-the-bell bevattelijk te maken voor de leerlingen, spitsen we ons toe op de school en de bel. Afhankelijk van de keuze eindigen we met een bellenparade voor de eerste graad of sluiten we aan bij het belmoment van de lagere school.

1. Naar school Inleiding De leerkracht zegt dat we over ‘de school’ gaan leren. De leerlingen vertellen over wat ze leuk vinden, over wat ze niet leuk vinden, over naar school gaan, over waarom naar school gaan. Door de kinderen de kans te geven hun gevoelens en behoeften uit te wisselen leren ze respectvol en solidair omgaan met elkaar. Dit kan uitmonden in een onderwijsleergesprek over: waarom naar school gaan? Waarom leren? Wat leer je op school? Leer je alleen op school? Waarom leren rekenen en schrijven? Waarom leren voor later? …

Kern: Foto-activiteit: De leerkracht laat de foto’s zien. Bij elke foto vertellen de leerlingen wat ze zien. Ze vertellen wat hen raakt, waar ze nieuwsgierig naar zijn. Ze herkennen dat hun leeftijdsgenoten ook naar school gaan, hetzij in een andere omgeving. De leerlingen zijn gevoelig voor gelijkenissen en verschillen. Door de foto’s vormen ze zich een beeld over zichzelf en de anderen rondom hen. Zij oordelen soms uit ‘stereotype’ gedachten over anderen (bijvoorbeeld: in Afrika dragen de kinderen geen kleren). Met deze beelden zien ze dat er een grote diversiteit is en leren ze er positief mee omgaan.

Slot: We eindigen met de foto van de bel en de foto van de speelplaats. Vandaag luiden alle kinderen de bel. Ook de kinderen op de foto. Ze luiden de bel omdat iedereen naar school wil en kan gaan. Hier maken we dan de koppeling met de bel luiden.

2. De bel luiden Inleiding De leerkracht toont de verschillende bellen. De leerlingen ontdekken de verschillen klanken.

Kern Muzikaal spel: enkele suggesties: • soorten bellen benoemen • partiturenspel (verschillende getekend afbeeldingen van bellen en dirigent duidt aan) • stil-luid spel (pop doet bek open, leerlingen maken geluid) • postbode spel: 4 soorten bellen, elke bel staat voor een richting. 1 kind is buiten en heeft een brief vast, de anderen bepalen welk kind post krijgt. Wanneer het kind binnenkomt, rinkelen de kinderen met de bel. Aan de hand van het geluid bezorgt het kind de brief. • De leerkracht leert de kinderen het lied ‘Laat de bel gaan’ aan. Er zijn 2 versies van het lied, beiden op de melodie van Broeder Jacob.

Slot • •

De leerlingen vormen een lange sliert, ze luiden de bellen en zingen het lied. De parade trekt doorheen de hele school. Tip: Hier kan er samengewerkt worden met de kleuterklassen. Zij voorzien ook een bellenparade.

3. Wat doen we wanneer we willen aansluiten bij de lagere school? Wanneer er voor gekozen wordt om aan te sluiten bij de hele lagere school, spreek je best op voorhand af welk lied aangeleerd wordt. De lessuggestie kan behouden blijven, enkel het belmoment verschilt dan van de bellenparade die we voorstelden. Op het belmoment vormen alle leerlingen van de school een erehaag voor de leerkrachten. De kleuters en de leerlingen van de eerste graad hebben elk hun bellen meegebracht. De oudere leerlingen hebben ook pompons, spandoeken en vlaggen bij. Allen wachten


4

op het belmoment. In groep tellen ze af van 10 naar 0. Bij 0 stappen de leerkrachten door de erehaag onder applaus en kabaal van de instrumenten. De leerlingen zingen het lied. De leerkrachten verlaten (symbolisch) als eerste de schoolpoort op 5 oktober, het is immers vandaag de dag van de leerkracht.

Stopt het project hier Leerlingen leren omgaan met diversiteit is een werk van lange adem. Het stopt niet bij dit eenmalige moment. Ideaal zou zijn als je op verschillende momenten tijdens het schooljaar aandacht hebt voor de wereld. Wanneer je met leerlingen op een positieve wijze wil omgaan met diversiteit, kijk je best vanuit verschillenden gezichtspunten: • vanuit het kind: wat heeft de leerling zelf te maken met wat we doen • vanuit de aanwezige diversiteit in de klas: in de klas zitten veel verschillende leerlingen. Die verscheidenheid vormt de tweede invalshoek om te kijken naar de groep, de activiteiten, het aanbod. • vanuit de grotere wereld: de leefwereld van de leerlingen eindigt niet aan de schoolpoort. Veel thema’s kan je verruimen, verbreden en verdiepen door de wereld en de samenleving erbij te betrekken. Concreet kan je in de klas diversiteit laten inademen door: • de klasaankleding en de klasinrichting: bv wereldfoto op de computer, kalender van 11.11.11 • de hoeken verrijken: bv Marokkaanse kussens in de onthaalhoek, andere schriften in de leeshoek,… • De gekende materialen verrijken met diversiteit: bv welkomstlied in een andere taal • Goede materialen voor de eerste graad: oa koffers en fotosets vind je bij www.studioglobo.be, maar ook bij www.djapo.be en www.wereldwerkplaats.be • Oog hebben voor diversiteit bij je wo-thema’s • een mondiaal thema voor wereldoriëntatie kiezen. Wil je meer weten? Studio Globo heeft een visiebrochure: Voorbij de Kleuren- verbondenheid en solidariteit leren in het basisonderwijs. Veel succes!


5

Bijlage 1 Het lied Laat de bel gaan Je hebt de keuze uit twee liedjes: ‘Laat de bel gaan’ of ‘Laat de bel gaan voor kleuters’, beiden op de melodie van Broeder Jacob.

Laat de bel gaan Laat de bel gaan Kom er bij staan Wereldwijd Hoogste tijd Om het tij te keren Voor het recht op leren Luid de bel Zing het fel!

Laat de bel gaan voor kleuters Laat de bel gaan (2x) Overal (2x) Iedereen wil leren (2x) Bim bam bom (2x)


6

Het belmoment Het belmoment is een symbolische actie waarmee je school een signaal wil geven dat ze enerzijds blij is met het engagement en de inzet van haar leerkrachten. Anderzijds breng je hiermee het belang van goed onderwijs overal voor iedereen onder de aandacht. Onderstaande tips zijn gebaseerd op wat scholen de afgelopen jaren hebben gedaan. Mogelijk kunnen ze inspirerend werken voor het belmoment bij jullie op school.

Het geluid van GSM’s kan de schoolbel nog ondersteunen. En de GSM wordt tegelijk een middel van solidariteit. (Oostende) Het belmoment werd door heel wat scholen gekoppeld aan een verwenmoment voor de leerkrachten. In Tielt werd het belmoment vervangen door een beiaardconcert.

Basisingrediënten • • • • • • •

het lied ‘laat de bel gaan’ een erehaag (met eventueel een rode loper) veel lawaai maken een feestelijk gebeuren creëren met (zelfgemaakte) vlaggen, spandoeken, slingers,…. een eenvoudige duiding maak van het belmoment een schoolgebeuren. nodig de lokale pers uit en bezorg ons de resultaten, dan kunnen wij ze via www.savedbythebell.be verspreiden.

Het lied ‘Laat de bel gaan’ Leer de leerlingen het lied ‘Laat de bel gaan’ op de melodie van Broeder Jacob

De belwave met verschillende klassen. Een aangroeiconcert door het geluid met de meegebrachte instrumenten steeds luider te laten klinken door bijvoorbeeld te starten met alle leerlingen waarvan de voornaam begint met een A, daarna komen die met de letter B erbij, ….enz.(St-Clara Arendonk)

Anderstalige versies van het lied 1. Bells are ringing (Engels) we are singing (2x) all along (2x) sing this song (2x) we want in every nation(2x) the right to education (2x) Ring the bell (2x) ring it well (2x)

Een tekening van een reuze schoolbel op de speelplaats kan een decor zijn voor een schoolfoto.(De Dobbelsteen Antwerpen) Een getuigenis van een plaatselijk ontwikkelingshelper was in Moerbrugge een middel om het belmoment in te luiden. Een briefactie naar de minister van onderwijs werd positief onthaald. In de Notelaar in Aalst werkte de ouderraad volgend initiatief uit: ze nodigden ouders en grootouders (die van overal over de wereld komen) uit en ze lieten hen vertellen over hun eigen schoolervaringen. Het idee om een kookboek samen te stellen met recepten van over de hele wereld, als bedankje voor de leerkrachten kon bij gebrek aan tijd niet gerealiseerd worden.

2. É balongi (Kikongo, één van de officiële talen uit Congo) É balongi (2x) Beno mene lala (2x) (de noten van de Nederlandstalige versie worden gehalveerd) Beno bula ngunga (2x) Ding - deng - dong ! (2x) De uitspraak : In het Kikongo worden woorden fonetisch uitgesproken behalve ‘u’ wordt ‘oe’ dus: Bula wordt boela en Ngunga wordt ngoenga


7

Vertaling: Leerkrachten Slapen jullie nog Laat de bel horen Ding deng dong

3. Toca campana (Spaans) Toca campana Toca campana Deja de sonar Deja de sonar Tiempo para defender Tiempo para defender Toca ya Canta ya

4. Tire la cloche (Frans) Tire la cloche Tire la cloche Trés urgent Trés urgent Changer l’education Changer l’education Sonnons fort Chantons fort


8

De tijd loopt

2015 nadert met rasse schreden. En er is nog veel werk aan de winkel. U herinnert het zich nog waarschijnlijk: in september 2000 beloofden bijna alle landen van de wereld mee te willen werken aan de bestrijding van armoede in de wereld, honger te bannen, lager onderwijs voor iedereen mogelijk maken, drinkwater voor iedereen bereikbaar maken en nog meer van die voornemens. We zijn ondertussen 10 jaar later en er werd al heel wat vooruitgang geboekt ….maar er is nog een erg lange weg te gaan. Wil je meer weten over de Millenniumdoelstellingen (MDG’s) of wil je met de leerlingen de MDG’s zelf laten ontdekken, ga dan naar www.2015ikloopmee.be www.millenniumdoelen.nl Meer informatie over allerhande campagnes en ondersteunend educatief materiaal is onder meer te vinden bij de verschillende partners van coalitie 2015 de tijd loopt. Hier volgt een opsomming van partnerorganisaties 11.11.11 www.11.be/11 Atol www.atol.be Bevrijde wereld www.bevrijdewereld.be Broederlijk delen www.broederlijkdelen.be Caritas International www.caritas-int.be Djapo www.djapo.be Fos-socialistisiche solidariteit www.fos-socsol.be Globelink www.globelink.be ICRH – The International Centre for Reproductive Health www.icrh.org Intal www.intal.be KBA (kadervorming voor Afrikanen vzw) www.kba-fonkaba.be Memisa www.memisa.be Oxfam Solidariteit www.oxfamsol.be Oxfam wereldwinkels www.oww.be PHOS – Platform Handicap en Ontwikkelingssamenwerking www.phos.be Plan België www.planbelgie.be Protos www.protos.be Studio Globo www.studioglobo.be Sensoa www.sensoa.be Trias www.trias.be USOC www.usoc.be Vlaams Guatemala-comité www.guatebelga.be Volens www.volens.be Vredeseilanden www.vredeseilanden.be Wereldsolidariteit www.wereldsolidariteit.be Wereldcentrum vzw www.wereldcentrum.be Wereldmediatheek www.wereldmediatheek.be Verder kan je ook bij DMOS-Comide (www.dmos-comide.org) en Kleur Bekennen (www.kleurbekennen.be) terecht.


9

Partners Studio Globo Studio Globo is een NGO voor ontwikkelingssamenwerking, gespecialiseerd in mondiaal en intercultureel leren voor het onderwijs. Je kan bij ons terecht voor ervaringsgerichte inleefateliers en workshops en voor leermiddelen die onmiddellijk bruikbaar zijn in de klas. Met ons aanbod richten we ons op kleuter-, lager, secundair en hoger onderwijs. Daarbij zijn leerkrachten en docenten onze belangrijkste partners. We geven dan ook bijzondere aandacht aan vorming.

VVOB Scholenbanden Met VVOB Scholenbanden vinden scholen uit het Noorden en het Zuiden elkaar. De relatie kan heel diverse vormen aannemen. Van het verzenden van foto's tot een fysieke uitwisseling... Van het leren van elkaars taal tot het uitwisselen van lesmateriaal... Van brieven schrijven tot een solidaire actie... Hoe de band er ook uitziet, belangrijk is dat het een relatie is die voor beide partijen tegelijk zinvol, boeiend en plezierig is. Daar willen we samen met de scholen in Vlaanderen en in het Zuiden werk van maken! Een scholenband is een duurzaam en gelijkwaardig partnerschap waarbij educatieve doelstellingen centraal staan. VVOB ondersteunt zo’n 25 Vlaamse scholen die een dergelijk partnerschap uitbouwen met een school in Afrika, Zuid-Amerika of Azië. Dit jaar organiseren daarvan enkele scholen de actie Saved by the Bell binnen hun scholenband, solidair met hun collegaleerkrachten –en leerlingen in de partnerschool. Zo vindt Saved by the Bell ook een weerklank in het Zuiden! Scholen die meer informatie zoeken rond Noord-Zuidpartnerschappen kunnen terecht op de website www.scholenbanden.be, of tips, getuigenissen en weetjes opdoen door zich in te schrijven op de tweemaandelijkse nieuwsbrief ‘Kort op de Band’.


10

Colofon Redactie Sabrina Santillo, Coroline Vanwijngaarden; Ilse Jehaes-Wonderwijs Alken Eindredactie Johan Symons Foto’s Coroline Vanwijngaarden, Sabrina Santillo, Emily Haesler, Christina Granberg, Szymon Kochanski, Karen Wouters, James Emery, Patrick Yodarus, Francis Deport. Lied Bob de Pooter, Jean Mapela, Dinah Boie, Johan Symons Met dank aan alle leerkrachten en contactpersonen die hebben meegewerkt aan het realiseren van deze lessuggestie. Ook dank aan alle organisaties en Klasse die meehelpen deze actie te verspreiden. De werking van Studio Globo is mogelijk dankzij de steun van Belgische ontwikkelingssamenwerking, via DGOS (Directie generaal Ontwikkelingssamenwerking), de Vlaamse Gemeenschap, de provinciebesturen van Antwerpen, Limurg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel, de stichting Evens, Broederlijk Delen en de Europese Unie. Met steun van de Vlaamse overheid. De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor de inhoud van dit lespakket.

VU: Piet Spanhove, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel.


11

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad lager onderwijs

Recommend Documents