dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad secundair onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u

Internationale dag van de leerkracht

Lespakket

derde graad secundair onderwijs

Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel horen. En voor leerkrachten geldt dit ook wel eens. Ze kennen het saved-by-the-bell-gevoel wel. Maar voor miljoenen kinderen en jongeren gaat de schoolbel vandaag niet, al zouden ze het zelf anders willen. Voor hen hebben de woorden saved by the bell een andere betekenis. In 2000 engageerden de leiders van 191 landen zich onder meer om goed basisonderwijs voor iedereen mogelijk te maken tegen 2015. Ze bundelden hun voornemens in 8 Millenniumdoelstellingen. We zijn ondertussen 10 jaar verder en er is verbetering vast te stellen. Maar er is nog een hele weg te gaan. Studio Globo is er heel erg van overtuigd dat onderwijs een hefboom is voor de ontwikkeling. Daarom zetten we op 5 oktober, door Unesco uitgeroepen als de internationale dag van de leerkracht, het belang van goede leerkrachten en goed onderwijs wereldwijd, in de verf. We roepen alle scholen op om deel te nemen aan onze symbolische actie ‘Saved by the bell’ door de bel om 15 uur te laten horen. Hierdoor geeft je school aan • het werk van haar leerkrachten te waarderen • het werk van leerkrachten in het Zuiden te waarderen • dat ze vindt dat alle kinderen wereldwijd recht hebben op goed onderwijs. Om het belmoment voor te bereiden bieden we lessuggesties aan voor alle leeftijden (van kleuter tot hoger onderwijs). Je hebt nu de suggesties voor de derde graad van het secundair onderwijs in handen. Zin om deel te nemen? Aarzel niet, doe mee en registreer je op www.savedbythebell.be. Scholen die na de actie een foto insturen van hun actie maken daarenboven kans op een mooie prijs.

Lessuggestie Saved by the bell derde graad secundair onderwijs

2

Educatie is alles Materiaal • deze lessuggestie voor de derde graad van het secundair onderwijs • Onderwijs en educatie, samenvatting van Poverty and education van Servaas van der Berg, versie voor de leerkracht • Poverty and education van Servaas van der Berg, volledige rapport in het Engels • pdf van alle Millenniumdoelstellingen (MDG’s) samen • de acht logo’s van de Millenniumdoelstellingen apart • PowerPointpresentatie afwisselend foto’s, tekst en bijhorende MDG’s • Onderwijs en educatie, samenvatting van Poverty and education van Servaas van der Berg, versie voor de leerlingen • uitleg MDG’s horende bij verhaal van Mouna • filmpje Education is everything • poster Saved by the Bell, digitaal

Doelstellingen • • • •

Leerlingen kunnen met concrete voorbeelden aantonen dat onderwijs geen evidentie is. Leerlingen kunnen het belang van onderwijs in armoedebestrijding aantonen. Leerlingen zijn bereid deel te nemen aan de bel-actie. Leerlingen kennen de 8 Millenniumdoelstellingen.

Achtergrondinformatie Bloemlezing uit het rapport Poverty and education van Servaas van der Berg. Zowel de (vertaalde) bloemlezing als het volledige (Engelse) rapport vind je op de website van ‘Saved by the Bell’.

Lesverloop 1. Inleiding (7’) Het is vandaag Dag van de leerkracht. Leerkrachten -en het onderwijs in zijn geheel- mogen één keer per jaar wel eens in de bloemetjes gezet worden. Voor onze jongeren is naar school gaan een vanzelfsprekendheid. Soms zien ze er meer tegenop dan het een geschenk te vinden. Dat is echter niet over de hele wereld zo. Jongeren in het Zuiden hebben vaak niet dezelfde kansen om naar school te gaan. Laat staan om kwalitatief onderwijs te krijgen. Daarom besteden we vandaag een les aan het belang van het onderwijs. Nochtans is onderwijs een voorwaarde voor een waardig leven. Verwijs expliciet naar het potlood dat op de poster van Saved by the Bell staat. Dat is het logo van millenniumdoelstelling 2: basisonderwijs voor alle jongens en meisjes. De Millenniumdoelstellingen zijn acht doelstellingen die de Verenigde Naties in 2000 opstelden. 191 deelnemende landen beloofden deze doelstellingen te realiseren tegen 2015. Geef elke groep een lijst met alle Millenniumdoelstellingen.


3

Op de website vind je een document in hoge resolutie met alle doelstellingen. De 8 doelstellingen zijn ook apart in hoge resolutie te downloaden. Doelstelling 2 gaat specifiek over onderwijs. Het is een doelstelling die echter met vele andere doelstellingen linken heeft. Onderwijs heeft een positieve invloed op de gelijke rechten tussen man/ vrouw, op een duurzaam leefmilieu, op gezondheidszorg… Vaak zie je dat wie kwalitatief onderwijs krijgt, de vicieuze cirkel van armoede kan doorbreken. Op millenniumdoelstelling 2 is aanzienlijke vooruitgang geboekt. In 1990 ging 80 procent van de kinderen in de basisschoolleeftijd naar school, in 2007 was dat gestegen tot 88 procent. Deze stijging zien we overal. Vooral Zuid-Azië heeft grote stappen vooruit gezet. In deze regio is het percentage kinderen dat naar de basisschool gaat gestegen van 72 procent in 1990 naar 90 procent in 2007. Zelfs in Sub-Sahara Afrika, dat op veel andere millenniumdoelen slecht scoort, is dit percentage gestegen van 54 naar 74 procent. Voor het voortgezet onderwijs zijn deze cijfers minder rooskleurig. Slechts 54 procent van de kinderen geniet in ontwikkelingslanden voortgezet onderwijs, in Sub-Sahara Afrika is dat nog geen kwart van de kinderen. Hoewel het natuurlijk positief is dat steeds meer kinderen naar school gaan, moet er nog veel worden gedaan aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Zo zijn er in veel landen onvoldoende docenten waardoor klassen uitpuilen en is er te weinig schoolmeubilair. Ook verlaten veel leerlingen zonder diploma de school, waardoor ze later minder kans hebben uit de armoede te komen. (bron : www.detijdoopt.be : laatst bijgewerkt: juli 2009)

2. Brainstorm ‘Nu stopt de school…’ (10’) Hou een brainstorm rond het thema ‘onderwijs’. Er zijn drie vragen. 1 : ‘Stel dat de school morgen stopt, hoe zou je leven er dan uitzien?’ 2 : ‘Wat zijn de kansen die jij krijgt dankzij het onderwijs?’ 3 : ‘Hoe zou de wereld eruitzien als iedereen naar school kan gaan?’ Vermijd dat leerlingen op de korte termijn focussen, iedereen wil wel een paar weken vakantie. Laat hen de kansen en gevolgen op middellange en lange termijn onderzoeken. Noteer alle suggesties op de rechterkant van het bord. Het is niet nodig de suggesties nu al te bespreken. Je komt er in deel vier met de klas op terug. Hou er rekening mee dat de suggesties tijdens deel vier, in een woordenveld zullen worden ingepast.


4

3. schrijfopdracht (15’) Laat je leerlingen als inleiding op de schrijfopdracht het verhaal van Mouna zien en lezen. Er is een PowerPointpresentatie met telkens een foto, een stuk tekst en alle mogelijke gekoppelde Millenniumdoelstellingen. Uitleg over waarom bepaalde MDG’s bij elk deel van het verhaal horen, vind je in de bijlage ‘Uitleg MDG’s horende bij verhaal Mouna.’ Het verhaal eindigt met de woorden ‘wordt vervolgd…’. Leerlingen schrijven in kleine groepjes een vervolg van een halve tot een volledige pagina waarin de levensloop van (één van) de kinderen van Mouna wordt beschreven. Er zijn drie mogelijke uitgangspunten - het kind/de kinderen kon(den) helemaal niet naar school gaan - het kind/de kinderen volgde(n) minderwaardige staatsonderwijs - het kind/de kinderen kon(den) door een gelukje naar kwalitatief hoogstaand privé-onderwijs De leerlingen moeten minstens drie Millenniumdoelstellingen in hun verhaal laten voorkomen. Een lijst met alle Millenniumdoelstellingen kregen ze in het begin van de les.

4. verwerking schrijfopdracht (15’) : leesopdracht + woordenveld Deel de tekst Educatie en armoede uit aan uw leerlingen. Laat ze de tekst lezen en vergelijken met wat ze zelf schreven. De thema’s die ze zelf vonden worden links op het bord genoteerd. De thema’s die ze uit Educatie en armoede haalden, noteer je in het midden. Overloop met je leerlingen wat ze zelf al wisten en wat ze bijleerden in de loop van de les.

5. Filmpje “education is everything” (3’) Studio Globo trok vorige paasvakantie met 8 Belgen naar een internationaal kamp in Praag. Daar werkten 60 jongeren uit 7 landen een hele week rond de Millenniumdoelstellingen. Een aantal leerlingen maakte een filmpje rond het belang van onderwijs. Zij vroegen zich af hoe mensen het zouden stellen als ze geen onderwijs hadden genoten, wat de kansen zijn die onderwijs biedt en hoe de wereld eruit zou zien als iedereen naar school kon gaan. Als slot van deze les toont u een selectie uit de antwoorden die ze verzamelden.

6. Uitsmijter Met de actie Saved by the Bell benadrukken we het belang van goed onderwijs (nog maar eens). Daarom luiden we, samen met heel wat andere scholen over de hele wereld, op 5 oktober, dag van de leerkracht, om 15 uur de bel. We zetten er alle leerkrachten mee in de bloemen, maar we pleiten ook voor het recht op onderwijs voor iedereen in de wereld. Het belmoment is een appel aan alle politici om hun beloftes na te komen en ervoor te zorgen dat alle kinderen in 2015 naar school kunnen gaan.


5

Mouna’s verhaal Foto 1. Lucia kreunt en wist het zweet van haar voorhoofd. Ze heeft zoveel pijn, weet niet wat te doen. Het is de tweede keer dat ze bevalt van een kindje. Deze keer voelt helemaal anders dan de vorige keer, er is iets dat niet klopt. Ze weet dat deze bevalling niet gemakkelijk zal verlopen. Misschien heeft de stress die op haar schouders ligt er ook iets mee te maken. Lucia’s man wil enkel een zoontje. Ze belt haar zus Solva, die hielp haar al bij de eerste bevalling. Foto 2. Als Solva aankomt, ziet ze haar zus in bed liggen. Lucia mompelt dat ze zo veel pijn heeft. Een ziekenhuis, dat is wat ze nu nodig heeft. Het dichtste ziekenhuis ligt echter op 80 km. Trouwens, zelfs als het ziekenhuis in de buurt zou liggen, zou ze de rekening toch niet kunnen betalen. Foto 3. Enkele uren verstrijken en dan is het zo ver, Lucia bevalt van een gezonde dochter. Solva en Lucia zijn dolgelukkig! Dan verdwijnt alle kleur uit Lucia’s gezicht, ze verliest bloed. Er is geen medische hulp in de buurt. Een paar uur later sterft de kersverse moeder. In het zuiden sterven veel vrouwen in het kraambed. Moedersterfte is daar de derde doodsoorzaak bij vrouwen. Foto 4. Op dat moment zwaait de deur open en komt de vader binnen. Hij was buiten de stad aan het werk in een nieuwe fabriek. Toen hij thuis kwam, hoorde hij van de buren het nieuws … Hij kijkt even naar zijn vrouw en dochter, de vader draait zich om en loopt zonder iets te zeggen de deur uit. Solva blijft verweesd bij haar zus en nichtje achter. Ze wil het kleine meisje niet zonder een moeder laten opgroeien en ze besluit bij het meisje en haar vader te blijven wonen. Foto 5. Zeven jaar later zien we het kind op school, ze heet Mouna. Naar school gaan was helemaal niet evident, maar haar tante kon Mouna’s vader overtuigen. Foto 6. Mouna doet het goed op school. Ze amuseert er zich en is erg leergierig. Ze ziet haar toekomst al helemaal voor zich, ze zou liefst iets gaan doen met wiskunde. Want dat vindt ze erg interessant. Foto 7. Maar dan vallen haar toekomstdromen in puin. Op haar achtste verliest Mouna’s vader zijn werk. Een gevolg van de mondiale financiële crisis. Hij leerde nooit lezen. Hij tekende een contract zonder te weten wat erin stond. “Bij ontslag heeft een werknemer nergens recht op”, is één van de clausules. De enige kostwinner van het gezin is plots verdwenen dus nu moet Mouna werk zoeken. Vrouwen vinden hier gemakkelijker werk, ook al zijn het echt smerige banen. Foto 8. Mouna werkt in een textielfabriek. Het zijn lange dagen en ze verdient niet veel. Wat een verschil met het leven op de schoolbanken. Het is een vicieuze cirkel: zonder diploma vind je geen goed werk, maar zonder goed werk raak je niet uit de armoede. En armoede verhindert kinderen naar school te gaan. Foto 9. Op haar zestiende verjaardag stapt Mouna in het huwelijksbootje. Financieel heeft ze nu wat meer mogelijkheden. Ze moet niet langer in de fabriek werken. Ze staat nu in voor het huishouden. Foto 10. Mouna woont al een aantal weken bij haar kersverse man. Ze probeert hem te overtuigen om haar naar school te laten gaan. Maar daar wil hij niets over horen want wie zal het huishouden doen als zij op de schoolbanken zit? Foto 11. Jaren later is Mouna nog steeds aan het werk thuis. Ze heeft ondertussen drie kinderen die alle drie naar de basisschool gaan. Privé-onderwijs kunnen ze niet betalen, dus waren ze gedwongen voor staatsonderwijs te kiezen. De leerkrachten, gebouwen en materialen zijn daar duidelijk minder goed. Foto 12. Wordt vervolgd…


6

De tijd loopt

2015 nadert met rasse schreden. En er is nog veel werk aan de winkel. U herinnert het zich nog waarschijnlijk: in september 2000 beloofden bijna alle landen van de wereld mee te willen werken aan de bestrijding van armoede in de wereld, honger te bannen, lager onderwijs voor iedereen mogelijk maken, drinkwater voor iedereen bereikbaar maken en nog meer van die voornemens. We zijn ondertussen 10 jaar later en er werd al heel wat vooruitgang geboekt ….maar er is nog een erg lange weg te gaan. Wil je meer weten over de Millenniumdoelstellingen (MDG’s) of wil je met de leerlingen de MDG’s zelf laten ontdekken, ga dan naar www.2015ikloopmee.be www.millenniumdoelen.nl Meer informatie over allerhande campagnes en ondersteunend educatief materiaal is onder meer te vinden bij de verschillende partners van coalitie 2015 de tijd loopt. Hier volgt een opsomming van partnerorganisaties 11.11.11 www.11.be/11 Atol www.atol.be Bevrijde wereld www.bevrijdewereld.be Broederlijk delen www.broederlijkdelen.be Caritas International www.caritas-int.be Djapo www.djapo.be Fos-socialistisiche solidariteit www.fos-socsol.be Globelink www.globelink.be ICRH – The International Centre for Reproductive Health www.icrh.org Intal www.intal.be KBA (kadervorming voor Afrikanen vzw) www.kba-fonkaba.be Memisa www.memisa.be Oxfam Solidariteit www.oxfamsol.be Oxfam wereldwinkels www.oww.be PHOS – Platform Handicap en Ontwikkelingssamenwerking www.phos.be Plan België www.planbelgie.be Protos www.protos.be Studio Globo www.studioglobo.be Sensoa www.sensoa.be Trias www.trias.be USOC www.usoc.be Vlaams Guatemala-comité www.guatebelga.be Volens www.volens.be Vredeseilanden www.vredeseilanden.be Wereldsolidariteit www.wereldsolidariteit.be Wereldcentrum vzw www.wereldcentrum.be Wereldmediatheek www.wereldmediatheek.be Verder kan je ook bij DMOS-Comide (www.dmos-comide.org) en Kleur Bekennen (www.kleurbekennen.be) terecht.


7

Partners Studio Globo Studio Globo is een NGO voor ontwikkelingssamenwerking, gespecialiseerd in mondiaal en intercultureel leren voor het onderwijs. Je kan bij ons terecht voor ervaringsgerichte inleefateliers en workshops en voor leermiddelen die onmiddellijk bruikbaar zijn in de klas. Met ons aanbod richten we ons op kleuter-, lager, secundair en hoger onderwijs. Daarbij zijn leerkrachten en docenten onze belangrijkste partners. We geven dan ook bijzondere aandacht aan vorming.

VVOB Scholenbanden Met VVOB Scholenbanden vinden scholen uit het Noorden en het Zuiden elkaar. De relatie kan heel diverse vormen aannemen. Van het verzenden van foto's tot een fysieke uitwisseling... Van het leren van elkaars taal tot het uitwisselen van lesmateriaal... Van brieven schrijven tot een solidaire actie... Hoe de band er ook uitziet, belangrijk is dat het een relatie is die voor beide partijen tegelijk zinvol, boeiend en plezierig is. Daar willen we samen met de scholen in Vlaanderen en in het Zuiden werk van maken! Een scholenband is een duurzaam en gelijkwaardig partnerschap waarbij educatieve doelstellingen centraal staan. VVOB ondersteunt zo’n 25 Vlaamse scholen die een dergelijk partnerschap uitbouwen met een school in Afrika, Zuid-Amerika of Azië. Dit jaar organiseren daarvan enkele scholen de actie Saved by the Bell binnen hun scholenband, solidair met hun collegaleerkrachten –en leerlingen in de partnerschool. Zo vindt Saved by the Bell ook een weerklank in het Zuiden! Scholen die meer informatie zoeken rond Noord-Zuidpartnerschappen kunnen terecht op de website www.scholenbanden.be, of tips, getuigenissen en weetjes opdoen door zich in te schrijven op de tweemaandelijkse nieuwsbrief ‘Kort op de Band’.


8

Colofon Met dank aan alle leerkrachten en contactpersonen die hebben meegewerkt aan het realiseren van deze lessuggestie. Ook dank aan alle organisaties en Klasse die meehelpen deze actie te verspreiden. De werking van Studio Globo is mogelijk dankzij de steun van Belgische ontwikkelingssamenwerking, via DGOS (Directie generaal Ontwikkelingssamenwerking), de Vlaamse Gemeenschap, de provinciebesturen van Antwerpen, Limurg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel, de stichting Evens, Broederlijk Delen en de Europese Unie. Met steun van de Vlaamse overheid. De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor de inhoud van dit lespakket.

VU: Piet Spanhove, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel.


9

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad secundair onderwijs

Recommend Documents