www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken”
Evi Dirickx Onderzoeker Studiecentrum voor Lokaal Sociaal en Lokaal Economisch Beleid Katholieke Hogeschool Kempen
www.khk.be
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 1. 2. 3. 4 4.
Hoofddoelstelling Bestaansreden Concreet Meerwaarde
1
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 1. Hoofddoelstelling g: Gezonde voedingg toegankelijk maken voor lage inkomensgezinnen
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
www.khk.be
Hiertoe wensen we een methodiek te ontwikkelen, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten, inzichten praktijkkennis en ervaringsdeskundigheid, die mensen toelaat theoretische kennis en praktische vaardigheden te verwerven over gezond en goedkoop koken
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 2. Bestaansreden
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Toetst de haalbaarheid van de voedingskorf (Minimumbudgetten, Storms en Van den Bosch, 2009) -
-
-
Minimaal nodig om gezond te eten en te koken, zowel de ingrediënten als de keukenuitrusting Opgesteld door diëtiste in overeenstemming met richtlijnen, bevraagd in focusgroepen en aangepast Haalbaarheid toetsen
2
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 2. Bestaansreden
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Stap vooruit in het vergroten van de effectiviteit van de gezondheidsbevordering en armoedehulpverlening -
www.khk.be
Vele initiatieven zijn j niet op p evidentie gebaseerd
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3. Concreet
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
3.1 3.2 3.3 3.4 35 3.5
Oproep Interview voorafgaand aan start Infosessies Kooksessies Nazorgsessie
3
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.1 Oproep p p
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Infoblaadje - Via via - Deelnemers - Partnerorganisaties
- Op zoek naar - Gemotiveerde deelnemers - Specifieke doelgroep (focus)
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.2 Itv voorafgaand aan start
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Waarom willen ze meedoen? Vanwaar hun interesse? Verwachtingen? - Belang van cursus duiden, nood aan gemotiveerde deelnemers. deelnemers - Bepalen van fase van gereedheid om te veranderen - Transtheoretisch model (Prochaska & DiClemente)
4
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken”
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.2 Itv voorafgaand aan start - Bepalen B l van fase f van gereedheid dh id om te veranderen
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Transtheoretisch model = basis - Verschillende fasen - Bijhorende processen - Match tussen fase en proces is cruciaal om te slagen
- Vragen om deze fase te bepalen afkomstig uit Spaans nationaal onderzoek naar eetgewoonten
5
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.2 Itv voorafgaand g aan start
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
www.khk.be
- Dankzij dit itv kunnen we - Deelnemers inschatten: Wat verwachten ze? Zijn ze klaar voor de cursus? (voorbereiding/actie) - Maatwerk, afhankelijk van de fase waarin ze zich bevinden andere aanpak hanteren
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.3 Infosessies (2x3u) Focus: Theoretische kennis
- Kennismaking! - Presentaties diëtiste Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
-
Beweging en energie Waarom gezond eten? Voedingsdriehoek en zijn principes Valkuilen en tips -
Gezond winkelen Spaarzaam winkelen Gezond en lekker koken Gezond, lekker en gezellig tafelen met kinderen Tips bij uit eten
6
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.3 Infosessies
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Groepsgesprekken, input komt niet alleen van diëtiste! Tweerichtingsverkeer - Leren van elkaar, in hetzelfde schuitje - Oefeningen - Gezond dagmenu opstellen in kleine teams - Voedingsmiddelen in voedingsdriehoek plaatsen
- E Eetdagboekje td b kj uitdelen itd l - Vragenlijst nulmeting (analfabeet vriendelijk) - Eten (boterham- en pastaslaatjes, groentjes met dip)
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies ((9x3u)) Focus: praktische vaardigheden
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
1. 2. 3. 4 4. 5. 6.
Winkelen (extra u) Koken Eten S ll tj Spelletjes Varia: eetdagboekje, prijsvergelijking Tijdens laatste sessie effectmeting
7
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies 1. Winkelen
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
-
Met deelnemers op pad naar Colruyt (min. 2x) -
www.khk.be
Oefening: goedkoopste vinden V l Verlaagt td drempell nieuwe i winkel i k l Goedkoop kopen moet je leren (vergelijken van prijzen per kg ed.) Vragen in verband met voedingswaarde, eetgewoonten, …
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies 2. Koken
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Driegangenmenu - Wat? Gekozen door deelnemers, brainstormen = autonomie! Vergroot de k kans op effectief ff ti f gebruik. b ik Diëtiste Diëti t maakt kt gezonde variant - Kiezen welke gang ze bereiden = autonomie
8
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
3. Eten 4. Spelletjes - Snap je hapje - Wat ben ik? - Praatkaartjes – omgaan met verleidingen
Groepsgerichte, van elkaar leren! Empoweren
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
5. Eetdagboekje - Minimum 2x invullen - Overlopen met diëtiste, duidt goede en slechte punten aan en stelt deze visueel voor
9
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
www.khk.be
5. Eetdagboekje
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
5. Eetdagboekje - Doelstellingen bepalen indien dit past volgens fase van TTM - Doelintenties - Implementatie intenties Telkens opnieuw kort vragen naar vordering, kan ook in groep
10
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.4 Kooksessies
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
6. Prijsvergelijking Opdracht: prijzen opschrijven in hun winkel en/of via internet opzoeken k 7. Effectmeting tijdens de laatste kooksessie
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 3.5 Nazorgsessie g ((2 mnd later))
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Ingegeven vanuit TTM: 4 à 7 actiepogingen nodig vooraleer onderhoud – lange termijn gedragsverandering ondersteunen - Opvolgen: hoe gaat het, nieuwe problemen, zijn er vragen, uitdelen kookboek
11
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 4. Meerwaarde - Maatwerk
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Fase van veranderen, aangepast aan tempo deelnemer - Implementatie intenties op maat - Afgebakende doelgroep
- Autonomie - Niet de diëtiste die dicteert wat gegeten wordt = Lekker!
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 4. Meerwaarde - Motivatie
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Theorie: Transtheoretische model van gedragsverandering - Fase bepalen via interview, aanpak hierop afstemmen - Nazorgsessie g
- Methodiek: motivationele gespreksvoering - Spelletjes, groepsgesprekken, groepsgerichte gaat verder dan gewoon koken
12
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 4. Meerwaarde
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Winkelen - Verlaagt drempel, leren veel meer, kunnen vragen stellen
- E Echt ht gezond d en goedkoop dk (ong. ( 4€/dag per persoon) - Basis: Minimumbudgetten
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 4. Meerwaarde
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
- Evidentie - Meten = weten, in plaats van vermoeden dat dit helpt, het aantonen door te meten - Positief voor methodiekboek
13
www.khk.be
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” 4. Meerwaarde
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
www.khk.be
- Kookboek - Gezonde dagmenu’s met bijhorende prijzen - Prijzen per gang gang, op basis van aankoop in Colruyt - Afbeeldingen van goedkoopste producten
“Lekker, gezond en betaalbaar koken” Contact
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Geel
Mail:
[email protected] Website: http://onderzoek.khk.be/domein_ S i lE SociaalEconomischBeleid/default.a i hB l id/d f lt sp
14