Landmacht
Waar genomen Naam: Gerrit van der Voort Functie: Zeefdrukker Onderdeel: Centrale Werkplaats Instructiemiddelen (CWI)
Gerrit van der Voort is waarschijnlijk de laatste zeefdrukker bij Defensie. ‘Ten tijde van de dienstplicht waren er wel vijf zeefdrukkers, nu ben ik nog de enige. En niet voor lang meer, want in mei verhuist het CWI van Breda naar Dongen, en dan is het “zeefdruktijdperk” definitief ten einde. Het is te belastend, zowel lichamelijk als voor het milieu. Maar jammer is het wel, want het is heel leuk, divers en precies werk. Met zeefdrukken is bijna alles mogelijk. Ik bedruk alle soorten materialen en voorwerpen, zoals tegeltjes, schildjes en onderdeelsaanduidingen. Laatst heb ik nog vierduizend kaarthoekmeters bedrukt.’ Bij zeefdrukken wordt een stuk fijn gaas van zijde over een raamwerk gespannen. Op het raam zit een laag die belicht wordt en waar je verf overheen smeert. De donkere vlakken worden bij het ontwikkelen weggewassen zodat doorlatende plekken op het raam ontstaan waar de verf doorheen gedrukt wordt. ‘Ze willen dat ik straks achter zo’n ding ga zitten’, wijst Gerrit naar een computer. ‘Maar dat wil ik liever niet. Ik wil met mijn handen werken.’
KCT: Verder gaan dan ieder ander Counter IED heeft hoogste prioriteit
Draaginsigne Gewonden: ‘Een teken van waardering’
zesde jaargang nummer 2, maart 2008
Redactie: Hoofdredacteur: lkol Hanneke Evertse Eindredacteur: elnt Corné Dalebout Redacteuren: tlnt Ivanca Maas tlnt Anne-Marie Berndsen Roel van de Wiel
Landmacht nummer 2 Personeelsblad van de Koninklijke Landmacht
‘Bekijk de missie door een Afghaanse
Vormgeving: Sectie Grafische Vormgeving, Frederikkazerne Den Haag
18:
Druk:
bril’
Interview Commandanten TFU
OBT bv Den Haag ISSN: 1572-1248
Oplage: Landmacht verschijnt tien keer per jaar in een oplage van 50.000 stuks
Fotografie in dit nummer: AVDD, Frank van Biemen, sgt Gerben van Es, sgt-1 Arief Rorimpandey sgt Sjoerd Hilckmann, kpl-1 Rinze Klein
Inhouds opgave
‘Doorgaan waar
Met dank aan: elnt Gian Santegoeds, tlnt Martin Huydink, tlnt Martijn Bronkhorst
4:
Redactieadres: Lgen Knoopkazerne MPC 55A Postbus 90004 3509 AA Utrecht MDTN: *06- 557 46039 KPN: 030-2146039
Reacties:
14: 11:
Nieuwe Commandant Landstrijdkrachten
12:
Wegwijzer Personeel & Organisatie
Reacties of ingezonden brieven kunt u mailen naar:
[email protected]
Aanwas nieuwe commando’s
‘Een teken dat je getekend bent’
Adreswijzigingen: • Als in de code op uw adresstrook onder meer uw militaire registratienummer is afgedrukt (voorafgegaan door de letter ‘T’) dan heeft het geen zin om een adreswijziging aan de redactie van het blad Landmacht te sturen. Je dient in dat geval zelf via PeopleSoft je persoonsgegevens te wijzigen. Klik hiervoor op ‘Startpagina P&O-selfservice’ op het Defensie Intranetportaal. De redactie is niet geautoriseerd om adressen te wijzigen. • Reservisten die niet in staat zijn via selfservice hun adreswijziging door te geven, kunnen het formulier ‘wijzigen adres en/of gegevens contactpersonen bij noodgevallen’ downloaden op de www.landmacht.nl/reservist. Het formulier vervolgens opsturen naar: DCHR, Postbus 295, 7500 AG Enschede. • Postactieven en veteranen kunnen bellen naar: 070-3397575, of een e-mail sturen naar:
[email protected]. • Betalende abonnees dienen contact op te nemen met Abonnementenland: 0900-2265263 (10 eurocent per minuut) of via de website www.aboland.nl voor abonneren, adreswijzigingen en overige vragen.
velen stoppen’
NATO Response Force 10 staat paraat
18:
Rubrieken
Draaginsigne Gewonden geeft erkenning en waardering
‘Bescherming eigen
personeel van
Gezien 28: Personeelsmutaties 30: Photoshoot32: Waargenomen 6:
grootste belang’ 24:
Strijd tegen IED’s topprioriteit
Foto voorpagina: Close-up Draaginsigne Gewonden en Herinneringsmedaille Vredesoperaties op Dagelijkse Tenue. AVDD / kpl-1 Rinze Klein LANDMACHT IS EEN UITGAVE VAN HET COMMANDO LANDSTRIJDKRACHTEN, SECTIE COMMUNICATIE STAF CLAS. REACTIES OF INGEZONDEN BRIEVEN WORDEN ZEER GEWAARDEERD. DE REDACTIE IS VRIJ IN HAAR KEUZE VAN HET PLAATSEN VAN
- AL DAN NIET INGEKORTE - INGEZONDEN STUKKEN. OVERNAME VAN (GEDEELTEN VAN) ARTIKELEN UIT DE LANDMACHT IS, NA TOESTEMMING VAN DE REDACTIE, TOEGESTAAN.
LANDMACHT MAART 2008
3
Staf 13 Mechbrig oefent met civiele instanties Van Diepenbrugge commandant NATO Response Force 10 Luitenant-generaal Tony van Diepenbrugge heeft woensdag 16 januari in het Italiaanse Solbiate Olona het commando over de landcomponent van de NATO Response Force (NRF) overgenomen. Van Diepenbrugge nam het vaandel over van zijn Italiaanse collega luitenant-generaal Giuseppe Gay. Tot juli van dit jaar staan Van Diepenbrugge en het 1ste Duits-Nederlandse Legerkorps waarvan hij de commandant is, gereed voor snelle inzet op plaatsen waar en op momenten wanneer het NAVObondgenootschap dat nodig vindt. Elke zes maanden wordt de NRF door andere eenheden van NAVO-landen gevuld.
Een primeur voor de staf van 13 Gemechaniseerde Brigade op het gebied van de Intensivering Civiel Militaire Samenwerking (ICMS). Voor het eerst trainde een militaire staf zichzelf binnen een civiele setting in haar rol als ‘extra stafcapaciteit’ voor een Civiele Autoriteit bij een (dreigende) ramp. In de bunker onder het Brabantse provinciehuis in Den Bosch vormde de staf van 13 Mechbrig samen met civiele experts (onder meer op het gebied van water, gezondheidszorg, politie en brandweer) vier dagen lang een zogenoemde evacuatiestaf. Binnen een oefenscenario van extreem hoog water in het Brabantse rivierenland adviseerde deze evacuatiestaf de Commissaris van de Koningin Hanja Maij-Weggen over de evacuatie van mens en dier in het getroffen gebied. De CvK was door het ministerie van Binnenlandse Zaken aangewezen als coördinerende autoriteit. In kader van de ICMS hebben de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken afgesproken dat er gegarandeerd militaire middelen beschikbaar zijn in het geval van eventuele rampen en incidenten.
De totale Nederlandse bijdrage aan NRF-10 bestaat uit zo’n drieduizend militairen, het grootste deel landmachters. Naast logistieke eenheden levert de landmacht ook eenheden van de genie, ISTAR, Force Protection, Communicatie- en Informatiesystemen (CIS), een afdeling veldartillerie en het Nederlandse deel van de staf van het Duits-Nederlandse legerkorpshoofdkwartier.
MS Office en antivirus op je thuis-pc Vaste medewerkers van defensie kunnen op hun thuiscomputer nu goedkoop een Office-pakket en het antivirusprogramma Sophos installeren. Office 2007 Enterprise kost nog geen drie tientjes, de virusscanner is zelfs gratis. DTO heeft een nieuwe defensiebreed onderhoudscontract gesloten met Microsoft. Eén van de onderdelen en voordelen van het nieuwe contract is het Home Use Program (HUP) voor de Microsoft Office-producten. DTO kan vaste medewerkers van Defensie de deelname aanbieden aan het HUP. Tegen een vergoeding van ongeveer 28 euro per product mogen medewerkers thuis de MS Office-applicaties MS Office 2007 Enterprise en Professional Plus, MS Project en MS Visio gebruiken. Als je gebruik wilt maken van de mogelijkheid kunt je een e-mail sturen naar Offi
[email protected]. Plaats in de onderwerpregel van het bericht de tekst: HUP, waarna je instructies ontvangt hoe je een product kunt bestellen. Sophos Met Sophos, al jaren de virusscanner van het defensienetwerk, is ook een nieuw contract gesloten. Daarin is de mogelijkheid voor gratis thuisgebruik bedongen. Iedere vaste defensiemedewerker mag thuis één pc voorzien van Sophos antivirus. Om je aan te melden voor het gebruik van deze virusscanner, moet een e-mail worden gestuurd naar Sophosvoorthuisgebruik@ mindef.nl. Je krijgt dan automatisch de gebruiksvoorwaarden toegestuurd. Als je die accepteert, ontvangt je de benodigde accountgegevens van Sophos.
Fiscaal voordeel voor woon-werkfiets Werknemers van Defensie kunnen vanaf nu deelnemen aan de fiscale regeling voor het gebruik van een fiets voor woon-werkverkeer. De regeling heeft als doel het gebruik van de fiets in het woon-werkverkeer te stimuleren.
DMO: Wapensystemen & Bedrijven opgesplitst De Defensie Materieel Organisatie (DMO) heeft de directie Wapensystemen & Bedrijven opgesplitst. Sinds 1 januari is de bevorderde generaal-majoor Andrew de Ruijter directeur van de nieuwe directie Bedrijven. Directeur Wapensystemen is de tot schout-bij-nacht bevorderde Klaas Visser geworden. Binnen de directie Bedrijven worden de drie DMO-bedrijven (Marinebedrijf, Logistiek Centrum Woensdrecht en het Landelijk Bevoorradingsbedrijf) ondergebracht. De ressorts Zee-, Land- en Luchtsystemen, exclusief de bedrijven, gaan één-op-één over naar de directie Wapensystemen. In de loop van 2008 worden beide directies heringericht aan de hand van evaluaties, studies en verbetermaatregelen. De opsplitsing is onder andere een gevolg van de veranderingen in het kader van Strategische Visie DMO. Die bestaat uit een aantal maatregelen die nodig zijn om DMO door te laten groeien naar een zo modern, professioneel en klantgericht mogelijke organisatie. Ook bijvoorbeeld de invoering van materieellogistieke informatiesystemen en de evaluatie van het besturingsmodel Defensie hebben de vernieuwing van de organisatiestructuur in de hand.
LANDMACHT MAART 2008
De regeling kent drie onderdelen: het aanschaffen van een fiets, het kopen van accessoires en/of het afsluiten van een fietsverzekering. Wie eraan wenst deel te nemen, kan hiertoe bij het Dienstencentrum Human Resources (DC HR) een aanvraag doen. Voorwaarde hierbij is, dat zij de fiets op meer dan de helft van de dagen dat ze reizen, gebruiken voor het afleggen van ten minste een gedeelte van het traject. De mogelijkheid wordt geboden onder fiscaal gunstige voorwaarden een fiets, fietsaccessoires en/of een fietsverzekering aan te schaffen. Sinds 1 januari 2008 is het mogelijk te profiteren van een fiscale regeling, waarbij het brutoloon wordt verlaagd en er minder loonheffing wordt ingehouden. Het aankoopbedrag van de fiets mag hoger zijn, maar de ruil van brutoloon tegen een belastingvrije vergoeding is beperkt tot maximaal 749 euro, voor fietsaccessoires tot maximaal 82 euro per kalenderjaar. In ruil voor de verlaging van het brutoloon wordt belastingvrij een vergoeding uitbetaald.
5
Winters tafereel Het is een typisch Nederlands winterta-
Maar ook in Afghanistan kan Koning
fereel: de berijpte akkers en velden na
Winter toeslaan. Net als in Nederland,
een stevige nachtvorst. Wie aan de weers-
worden na een stevige nachtvorst ook in
omstandigheden in Afghanistan denkt,
Uruzgan het landschap en de voertuigen.
noemt vaak het eerst de extreme warm-
bedekt met een dun laagje rijp. Een win-
te. In de zomer worden temperaturen
ters tafereel vanuit Uruzgan.
bereikt tot ver boven de veertig graden.
Foto: sergeant-1 Arief Rorimpandey / AVDD
LANDMACHT MAART 2008
7
De missie voor de commandant TFU-3, zit erop. Tijdens de commando-overdracht op 30 januari droeg kolonel Nico Geerts zijn taken over aan kolonel Richard van Harskamp. Aan hem de taak de komende zes maanden het werk van zijn voorgangers voort te zetten. ‘Het gaat om de mannen en vrouwen die deze zware missie draaien.’
DE NIEUWE COMMANDANT TFU KOLONEL RICHARD VAN HARSKAMP SPREEKT DE TROEPEN TOE.
OVERDRACHT COMMANDO TASK FORCE URUZGAN
‘Bekijk de missie door een Afghaanse bril’
LANDMACHT MAART 2008
Kolonel Geerts neemt afscheid na een periode waarin veel is gebeurd. Zo werd onder zijn commando van de Task Force Uruzgan de operatie Spin Ghar uitgevoerd, met als doel de veiligheid en ontwikkeling in het gebied tussen Tarin Kowt en Chora te verbeteren. Naast successen waren er ook grote dieptepunten: het overlijden van Nederlandse, Australische en Afghaanse collega’s. Geerts: ‘Ik ben destijds niet vanaf nul begonnen. Ik ben verder gegaan met de situatie die mijn voorganger (kolonel Hans van Griensven, red.) toen achterliet. Aan het begin van de missie hebben we een halfjaarplan opgesteld dat zich voornamelijk richtte op de gebieden Chora, Deh Rashan, Deh Rawod en Tarin Kowt. Dit was in lijn met de gekozen koers van onze voorgangers. Omdat de ontwikkelingen per gebied verschilden, is de koers per gebied anders geweest. Tijdens ons halfjaarplan kwam het het zwaartepunt te liggen bij Deh Rashan en Chora. In deze gebieden hebben we de afgelopen maanden soms hard moeten knokken, om te zorgen dat de veiligheid verbeterde en daarmee de ontwikkeling vergrootte.’
KOLONEL NICO GEERTS NEEMT AFSCHEID NA EEN PERIODE WAARIN VEEL IS GEBEURD.
De operatie Spin Ghar heeft volgens Geerts zijn vruchten afgeworpen. ‘In Chora is de veiligheid verbeterd. Hierdoor was het mogelijk om ook daar verschillende projecten te starten, zoals de bouw van scholen en het opzetten van medische zorg. De Forward Operating Base (FOB) KhyberLyddiard in Deh Rashan, is een ander voorbeeld van het positieve effect van operatie Spin Ghar. Op deze base zorgen Afghaanse militairen, samen met de Nederlanders van het Operational Mentoring Liaison Team (OMLT) voor de veiligheid in het gebied. De militairen van het Afghan National Army (ANA) zijn het gezicht van de overheid in Deh Rashan. Het is een teken naar de plaatselijke bevolking dat de overheid aanwezig is en blijft. Daarmee zitten we in de lijn van het zesmaandenplan.’
traditie en cultuur. Het gebied rond Deh Rashan vergt bijvoorbeeld een andere aanpak dan Deh Rawod.’ Van Harskamp waakt er daarom voor in te grote stappen te denken. ‘We moeten er rekening mee houden dat ontwikkelingen hier in een ander tempo gaan dan bij ons. Ik volg daarom de weg die Geerts en zijn voorgangers hebben ingeslagen met het bevorderen van het 3D-concept.’ In dit 3D-concept (development, diplomacy en defence) komen de middelen ontwikkeling, diplomatie en Defensie samen om opbouw en veiligheid tot stand te brengen. Hierbij werkt Defensie samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking. Van Harskamp: ‘Bij ons komt de trechter samen wat Nederland wil, maar ook wat de NAVO van ons verlangt. Ik ga niet alles over een andere boeg gooien.’
Lappendeken De nieuwe commandant TFU, kolonel Van Harskamp, wil die stijgende lijn voortzetten. Het is zijn doel om de Afghan Development Zones (ADZ), waar opbouwwerkzaamheden plaatsvinden, nog steviger neer te zetten. Van Harskamp: ‘Het is een enorme complexe missie. Je kunt Uruzgan niet beschouwen als één gebied, dus is er ook niet één aanpak. Uruzgan is een lappendeken met grote verschillen qua
Dubbel Terugkijkend op de afgelopen zes maanden heeft Geerts een dubbel gevoel aan de missie overgehouden. ‘We hebben tijdens deze periode behalve vijf Nederlanders ook Australische en Afghaanse collega’s verloren. Dat is een zeer hoge tol voor de vooruitgang die we boeken. In het Westen wordt, naar mijn mening, niet altijd begrepen dat die vooruitgang hier in kleine stapjes gaat. Daarom zeg ik
9
Luitenant-generaal Bertholee nieuwe Commandant Landstrijdkrachten
altijd: “Bekijk deze missie door een Afghaanse bril”. Dan is te zien dat al veel is bereikt. Als voorbeeld noem ik het opzetten van de 4de ANA-brigade. Kolonel Teun Baartman, de voormalig commandant Operational Liaison Mentoring Team (OMLT) dat de Afghaanse militairen opleidt, heeft daar enorm hard aan getrokken. We zetten dan ook op het moment een flinke stap in de goede richting als het gaat om de combinatie veiligheid en ontwikkeling samen met de Afghanen. Het andere dubbele gevoel is dat je moet vechten op de ene plek, maar tegelijkertijd op een andere plek bouwt aan infrastructuur en gezondheidszorg. Een voorbeeld hiervan is de opening van het hospitaal in Tarin Kowt, terwijl gelijktijdig gevochten werd in Deh Rawod.’ Civiel gezicht Geerts had bij aanvang van zijn commando, een half jaar geleden, zich tot doel gesteld meer non-gouvernementele organisaties (ngo’s) naar Uruzgan te halen. ‘Nu Nederland de missie met twee jaar heeft verlengd, is het vertrouwen van een aantal ngo’s in Uruzgan verder toegenomen en komen er meer deze kant op. Dat is een belangrijke stap voorwaarts.’ Van Harskamp is het hiermee eens. ‘De huidige minister van Ontwikkelingssamenwerking, Bert Koenders, voelt zich erg betrokken bij deze missie. Dat is merkbaar aan het personeel dat Ontwikkelingssamenwerking afvaardigt. Deze mensen hebben niet alleen zeer veel ervaring op het gebied van ontwikkeling, maar ook op het bestuurlijke vlak. Een groot voordeel is dat de missie door de inzet van deze burgerprofessionals een civieler gezicht krijgt. Dat heeft een positieve uitwerking op aantrekken van ngo’s. Deze organisaties willen neutraal blijven en daarom niet gelieerd zijn aan militairen.’ De afgelopen periode is Uruzgan steeds meer in beeld gekomen bij de Afghaanse regering in Kabul. Voorheen werd Uruzgan nog wel eens vergeten door het centrale bestuur. Het bezoek van kolonel Geerts aan president Hamid Karzai heeft daar mede verandering in gebracht. Sindsdien zijn
Luitenant-generaal Rob Bertholee wordt de nieuwe Commandant Landstrijdkrachten. Hij volgt 13 maart luitenantgeneraal Peter van Uhm op, die Commandant der Strijdkrachten wordt.
DE VLAG VAN 11 LUCHTMOBIELE BRIGADE WORDT GESTREKEN. DE VLAG VAN 43 GEMECHANISEERDE BRIGADE GAAT IN TOP.
ondermeer de Afghaanse ministers van Onderwijs, Counter Narcotics en Irrigatie bij de gouverneur van Uruzgan op bezoek geweest en weten steeds meer overheidsvertegenwoordigers de weg naar Uruzgan te vinden. Vertrouwen Toch wacht Van Harskamp een zware taak in Uruzgan. Geerts geeft hem daarom nog wat tips en tools mee. ‘Ten eerste wens ik Van Harskamp al het soldatengeluk toe en het vertrouwen op het kunnen van het eigen personeel. Ik hoop dat hij de dingen door dezelfde Afghaanse bril zal zien als ik. Wil je hier zaken doen, dan moet je je kunnen inleven in de manier waarop de dingen hier gaan. In Nederland wordt het soms niet begrepen dat het hier allemaal langzamer gaat dan wij gewend zijn. Maar dat komt omdat we het land proberen op te bouwen samen met de Afghanen. Er mag niet vergeten worden dat wij een Assistance Force zijn, die de Afghaanse regering ondersteunt. We hebben dus ook te maken met de Afghaanse manier van werken.’ Van Harskamp geeft aan absoluut vertrouwen te hebben in de Nederlandse militairen. ‘Het gaat uiteindelijk om de mannen en vrouwen die deze zware missies draaien en ontzettend goed werk verrichten, en daarmee hun leven op het spel zetten.’
LANDMACHT MAART 2008
Luitenant-generaal Rob Bertholee (1955, Haarlem) is momenteel nog Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten en is een militair met een cv vol nationale én internationale kwalificaties, ervaringen en functies. De basis daarvoor legde de generaal in 1979, toen hij zijn opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda afrondde. Zijn eerste parate functie vervulde hij als luitenant bij 44 Afdeling Veldartillerie; aansluitend volgden diverse commandofuncties in Nederland en Duitsland.
commandant van de Nederlandse troepen. Hij was verantwoordelijk voor de planning en uitvoering van hun redeployment. Na terugkeer in Nederland in september 2000 werd hij hoofd van de afdeling internationale plannen bij de Defensiestaf. In december 2001 werd hij bevorderd tot brigadegeneraal en aangesteld als chef-staf van het 1e Duits-Nederlandse Legerkorps in Münster (Duitsland). In die periode rondde het hoofdkwartier de omvorming tot een ‘High Readiness Forces’ hoofdkwartier af; een uitdaging die eind 2002 officieel werd afgerond met het behalen van het NAVO-certificaat. Toen tijdens zijn periode het HQ van het 1e Duits-Nederlandse Legerkorps de leiding kreeg over de ISAF-missie, trad Bertholee gedurende zeven maanden op als Plaatsvervangend Commandant en chef-staf ISAF III in Kaboel. Na terugkeer in augustus 2003 zette hij zijn werk in Münster voort tot december 2004. Twee weken na de NAVO-certificering voor de NRF droeg hij de chef-staf functie over
Van januari 1987 tot december 1988 volgde hij de cursus stafdienst en de Hogere Militaire Vorming. Hij ging daarna aan de slag als majoor op de landmachtstaf en behaalde in Amerika tijdens de ‘US Army Command and General Staff Officers Course’ (1992) een Master’s Degree in ‘Military Art and Science’. Terug in Nederland werd hij geplaatst op het Instituut Defensie Leergangen in Rijswijk, eerst als docent en later als hoofd van de afdeling strategie. Van 1995 tot 1997 was Bertholee commandant van 41 Afdeling Veldartillerie in het Duitse Seedorf. In die periode schortte Nederland de dienstplicht op en werd de afdeling omgevormd tot een beroepseenheid. Na zijn bevordering tot kolonel in september 1997 werd Bertholee commandant van het Opleidingscentrum Vuursteun. Een jaar later werd hij aangesteld als chef kabinet van de Bevelhebber der Landstrijdkrachten. Uitzendingen In het voorjaar van 2000 werd Bertholee uitgezonden naar Kosovo als contingents-
11
aan zijn opvolger. Als blijk van waardering reikte de Duitse minister van Defensie het ‘Ehrenkreuz der Bundeswehr in Gold’ aan Bertholee uit. Commando-overdracht Op 1 februari 2005 werd Bertholee Directeur van de Directie Aansturen Operationele Gereedstelling (DAOG) bij de Defensiestaf onder gelijktijdige bevordering tot generaal-majoor. Tien maanden later, op 1 december 2006, volgde zijn benoeming tot Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten en de bevordering tot luitenant-generaal. Vanaf die positie schuift Bertholee 13 maart door naar de hoogste functie binnen de landmacht. Hij volgt luitenant-generaal Peter van Uhm op, die op 17 april, onder gelijktijdige benoeming tot generaal, wordt aangesteld als Commandant der Strijdkrachten. De commando-overdracht aan luitenantgeneraal Bertholee vindt op 13 maart plaats op de Generaal-majoor De Ruijter van Steveninckkazerne in Oirschot.
WEGWIJZER PERSONEEL & ORGANISATIE VOOR MEDEWERKERS DIE HUN PERSONEELSZAKEN GOED REGELEN!
Wordt u binnenkort op een andere functie geplaatst of bevorderd?
Waarom de Wegwijzer P&O? Defensie werkt sinds 2004 aan een nieuw model voor P&O-dienstverlening. Een van de veranderingen is dat u als medewerker meer personeelszaken zelfstandig regelt, dus zonder tussenkomst van uw eigen personeelsdienst. Tot eind 2008 worden meer veranderingen in de P&O-dienstverlening ingevoerd. De meest actuele Wegwijzer P&O staat op het intranet: Defensie Portaal > Startpagina P&O-selfservice.
selfservice’ regelt of via defensieformulieren per post bij het DienstenCentrum Human Resources indient. Het overzicht toont de huidige situatie. Aanvragen die niet in het overzicht staan, blijft u tot nader bericht bij uw eigen P&O indienen.
9. Flexibilisering arbeidsduur 10. Aanpassen werkrooster 11. NS-jaarkaart 12. Tegemoetkoming/vergoeding voedingskosten 13. Huisvesting Defensie 14. Vergoeding verhuiskosten 15. Levensloop
op uw (post)adres. Het is daarom van belang dat uw gegevens correct in PeopleSoft staan. U kunt uw adresgegevens controleren en eventueel zelf wijzigen via de Startpagina P&O-selfservice > wijzigen persoonsgegevens.
Op 22 oktober jongstleden zijn de salarisadministraties van de medewerkers van het Commando Landstrijdkrachten (CLAS)
De Wegwijzer P&O biedt u een overzicht van aanvragen/verzoeken die u via de link op het intranet ‘Startpagina P&O-
1. Verlof 2. Dienstreis 3. Tegemoetkoming woon-werkverkeer 4. Werkgeversverklaring 5. Wijzigen persoonsgegevens 6. Voorschotvakantie-uitkering 7. Verklaring eigen huishouding 8. Verplaatsen vaste flex-dag
betekent dat u de gerelateerde documenten niet meer uit handen van uw leidinggevende/commandant ontvangt, maar
Medewerkers KL, KMar en CDC: rechtstreeks naar DC HR
Aanvragen en verzoeken
Aanvragen / Verzoeken
Vanaf 21 januari 2008 verwerkt het DC HR de besluiten tot (her)plaatsen en bevorderen van defensiemedewerkers. Dit
Startpagina P&O-selfservice op intranet (zie *)
Defensieformulieren (zie *)
en landmachtmilitairen werkzaam bij de andere defensieonderdelen, de Koninklijke Marechaussee (KMar) en het Commando DienstenCentra (CDC) overgedragen aan het DC HR. Hierdoor kunnen medewerkers van de KL, de KMar en het CDC onderstaande defensieformulieren rechtstreeks naar het DC HR opsturen.
Defensieformulier
Omschrijving
Dfe 010
Aanvraag tegemoetkoming aanvullende rijopleiding Aanvraag opleiding burgerrijbewijs
X X X X X X X X X X X
Dfe 037
Spaarloon delegatieformulier verzekeringsmaatschappij
Dfe 059
Formulier salarisbetaling
Dfe 062
Deelname- wijzigingsformulier spaarloonregeling
Dfe 063
Verzoek opname spaarloonbedrag
Dfe 127
Verzoek om uitbetaling van studiekosten
Dfe 234
Delegatieformulier bezoldiging
Dfe 318
Aanvraagformulier schadeloos stellen bij tussentijds opzeggen NS-jaarkaart
Meer informatie en vragen? U vindt meer informatie over de veranderingen in P&O-selfservice in het elektronische helpprogramma (OnDemand), te
X X X X
bereiken via de knop Help op de Startpagina P&O-selfservice. Voor vragen over de afhandeling van aanvragen en verzoeken uit bovenstaand overzicht belt u met het DC HR:
DienstenCentrum Human Resources (*) Heeft u onverhoopt geen toegang tot een werkplek met intranet of een informatiezuil, dan kunt u geen gebruik maken van de Startpagina P&O-selfservice. U kunt dan voor bovenstaande aanvragen en verzoeken defensieformulieren gebruiken. De kleuren geven aan wat u dan kunt doen:
U laat uw eigen personeelsdienst de formulieren versturen naar het DC HR. U verstuurt de formulieren zelf naar het Centraal Betalingskantoor (CBD) in Emmen.
maandag t/m donderdag 07.00-18.00 uur vrijdag 07.00-17.00 uur telefoon 0800-CALLSDD (2255733)
U verstuurt de formulieren zelf naar het DC HR.
telefoon intern *06-SDD (733) (kies optie 3)
U kunt het ook telefonisch aanvragen bij het DC HR.
telefoon buitenland 0031-704143300 (kies optie 3)
U dient telefonisch contact op te nemen met het DC HR voor meer informatie.
fax 053-481 99 98 / *06-581-19998 postadres MPC 39R, Postbus 295, 7500 AG Enschede
LANDMACHT MAART 2008
13
AANWAS NIEUWE COMMANDO’S
‘Ik ben doorgegaan, waar velen zijn gestopt’
Het Korps Commandotroepen is continu op zoek naar nieuwe krachten. De Kennismakingsdagen KCT bevorderen de aanwas van nieuwe commando’s. Een ongekend groot
Donderdag 13 december, 14.15 uur Een grote Mercedes Benz-bus staat geparkeerd in het hart van het Mastbos, een bosgebied dichtbij Breda. Kaderleden van de Elementaire Commando Opleiding (ECO) staan opgesteld voor het legervoertuig. Voor hun neus zwoegt een cursist - vieze, groene overall om het lichaam, wollen mutsdas op het hoofd - zich een weg over een uitgezette touwbaan. Hij weet: als ik val, moet ik opnieuw. Op de achtergrond, op een kleine open zandvlakte, spitten negentien collega’s een diepe kuil in de harde grond. Het opleidingspeloton van het Korps Commandotroepen (KCT) heeft zijn kamp opgeslagen in het Mastbos. Het is donderdagmiddag 13 december en de cursisten van de ECO zijn beland op hun laatste tussenstop van de acht weken durende opleiding. De sfeer in het bos is rustig, maar opgewekt. Nog één keer bikkelen, nog een laatste horde; morgenochtend al leidt de korte mars van het tentenkamp naar de intocht op de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal. En naar de felbegeerde groene baret. De mannen van commando-instructeur sergeant-1 Jean-Paul zijn bíjna commando. ‘Morgen wordt de mooiste dag van mijn leven,’ voorspelt cursist Paul (21), ‘maar die volgt op de acht zwaarste weken ooit. Het heeft bloed, zweet en tranen gekost, maar ik heb laten zien dat ik het kan en dat ik bij de commando’s wil horen.’ Paul, onlangs afgestudeerd aan de sportopleiding CIOS, is een van de “spijkerbroeken” die op de laatste dag van de ECO in het peloton over is. Hij doorstond eerst al de Kennismakingsdagen KCT (drie dagen) en de algemene Vooropleiding (VO), voordat hij zich aansloot bij de 52 cursisten die begonnen aan de ECO. Daarvan haakten er onderweg nog 32 af.
opleidingspeloton kwam in december aan op de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal en rondde daarmee de Elementaire Commando Opleiding af. ‘De mooiste dag van mijn leven, na de acht zwaarste weken ooit.’
LANDMACHT MAART 2008
‘Weet je wat een mooi gevoel is?’, glimlacht korporaal-1 Gio (25), terwijl hij aan het graven is. ‘Dat jij bent doorgegaan, waar velen zijn gestopt. Je ziet mensen afvallen en denkt: gelukkig ben ik het niet. Discipline en wilskracht komen hier in jezelf bovendrijven. Wat ook mooi is, is het groepsgevoel. Als jij je in deze groep
niet eerlijk en betrouwbaar opstelt, ben je nummer één om af te vallen. Dan val je er gewoon buiten.’ In de weken ervoor hebben Gio, Paul en hun pelotongenoten veel te verduren gehad. Vanuit het tentenkamp van de commando’s vlakbij Roosendaal werd geoefend in velddienst, kaart- en kompas lezen, marsen en speedmarsen. Onderweg moesten de mannen aantonen over buitengewoon veel fysieke kracht, doorzettingsvermogen en mentale weerbaarheid te beschikken. De afvallers voldeden niet aan de eisen.
‘Discipline en wilskracht komen hier in jezelf
bovendrijven’ De kerels die nu in het Mastbos staan wel; zij hebben de eindoefening al achter de rug en zijn bijna klaar met de “afmatting”, een verplaatsing over 280 kilometer in zeven dagen. ‘Als commando hoor je bij de beste militairen van Nederland’, weet korporaal Roy (21), voorheen chauffeur in Garderen. ‘Dat is me nu bijna gelukt. Het is soms superzwaar geweest. In week drie zaten we op een eiland in de Biesbosch. Met een wortel, ui, prei en een aardappel werden we het veld in gestuurd voor een overlevingsweek. Verder niks. We hebben veel moeten improviseren. Dit gaat ver, realiseerde ik mezelf. Maar we hebben het gehaald en uiteindelijk kom je overal sterker uit.’ Vrijdag 14 december, 6.00 uur De weg naar het tentenkamp is door de duisternis van de vroege ochtend nauwelijks te onderscheiden. Het is koud en vochtig. Op de parkeerplaats van het tentenkamp aan de rand van Roosendaal, de vaste thuishaven van de commando-opleiding, ligt een groep jonge mannen op de grond. Met een pittige push-upsessie begint voor hen de laatste van drie Kennismakingsdagen KCT (KD), een soort snuffelstage voor geïnteresseerde militairen en burgers die commando willen
worden. Drie dagen lang zijn ze fysiek en mentaal getest en geïnformeerd over het KCT. De Kennismakingsdagen hebben een duidelijke functie: ze zorgen ervoor dat de keuze voor het KCT beter wordt onderbouwd, de uitval tijdens de ECO wordt verminderd, er dus efficiënter kan worden opgeleid en er uiteindelijk meer groene baretten kunnen worden uitgereikt (zie kader). ‘Aan de KD heb je veel hoor’, weet korporaal Sebastiaan (23), die luchtmobieler was en via de Kennismakingsdagen in de ECO belandde. ‘Ik zag de KD misschien als een verplicht nummertje, maar ze pikten er ook jongens tussenuit die gewoon niet geschikt waren. Tijdens de KD krijgen jongens ook een beter beeld van het KCT en de opleiding. Velen hadden van tevoren een heel extreem beeld. Dat beeld is nu hard aan het veranderen. Het is zeker een zware opleiding, maar het is wel te doen.’ Vlak na elkaar marcheren de deelnemers aan de Kennismakingsdagen en cursisten van de ECO straks naar de kazerne. Terwijl de KD-groep een warming-up doet, maken de cursisten van de ECO zich klaar voor hun laatste etappe. Ze staan opgesteld voor de deur van het kampgebouwtje.
15
Op stijve spieren, zware oogleden en vermoeide hoofden wordt geen acht geslagen. De rugzakken worden ingepakt, wapens geprepareerd en elkaars gezichten voor het laatst gecamoufleerd. ‘Mannen, nog zeven minuten’, roept een van de cursisten als ze even later een boterham naar binnen werken. ‘Laatste broodje, opruimen en opstellen’, vult een groepsgenoot hem aan.
‘Ik ben trots
te verkondigen waar ik werk’
Ook samenwerking en zelfregulering zijn essentiële kwaliteiten van een commando, zo hebben de cursisten opgestoken. In de speciale operaties waar ze voor worden opgeleid (na de ECO in de specialistische Voortgezette Commando-opleiding, zie kader), zullen ze vaak alleen op ploeggenoten aangewezen zijn. Dat idee heeft het teamgevoel goed gedaan. Roy: ‘Ik heb in Garderen een boel vrienden achtergelaten. Maar hier bij de commando’s is de omgang met elkaar nog veel hechter. Ook met het kader. Echt, het lijkt wel mijn familie. De mensen met wie je hier werkt, kun je op en top vertrouwen. Een heel bijzondere ervaring.’
Nu moeten de mannen – meestal letterlijk – nog eenmaal op de blaren lopen, voor de korte tocht naar de thuisbasis van het KCT, waar ze samen zullen worden ingehaald. Het grootste leed is geleden. ‘Natuurlijk heb ik mijn zware momenten gehad’, zegt Paul. ‘Wat heet. We hebben de laatste drieënhalve dag 230 kilometer te voet afgelegd. Maar ik heb niet in mijn eentje afgezien, ik was samen met mijn maten. En als je dan kapot gaat, kijk je elkaar eens aan en knipoog je een keer. Dat soort kleine dingetjes werkt dan heel goed. Deze club is de meeste hechte die ik ooit heb gezien. Je eet, poept, lacht en huilt acht weken lang samen. Dit zijn de mannen waar ik voor altijd op kan rekenen. En zij op mij.’
Instructiepeloton commando-opleiding, kapitein Rien, marcheren de cursisten langs. Het publiek jubelt, camera’s flitsen, maar met een ferme pas en de blik op oneindig lopen de nieuwe commando’s naar de appèlplaats. Kapitein Broeders heet de mannen in het donker welkom en stuurt ze door naar de warme kantine, waar hij ze een bak koffie en zijn eigen zware shag aanbiedt. Roy (26) had een dag eerder al van dit moment gedroomd. ‘Ik ben trots te verkondigen waar ik straks werk. Dit is een supermooie club. Ik loop zo trots als een pauw de poort binnen.’ ’s Middags keert het peloton, twintig man sterk, opgefrist maar vermoeid, terug op de appèlplaats. Het is een ongekend groot aantal: de twee voorVrijdag 14 december, gaande opleidingen leverden samen 8.15 uur slechts dertien commando’s af. Dat De zijpoort van de Engelbrecht van succes is voor een groot deel te danken Nassaukazerne gaat open. Langs het aan de Kennismakingsdagen. ‘Dankzij pad dat van de ingang naar de appèlde kennismaking maken geïnteresplaats leidt, staan zo’n honderd famiseerden een beter afgewogen keuze’, lieleden en vrienden opgesteld. Ook de weet kapitein Broeders. ‘De kerels die deelnemers van de Kennismakingsdavervolgens meedoen aan de ECO zijn gen staan bij de appèlplaats opgesteld echt de beste die er zijn en ze zijn om de binnenkomst van de bijnabeter voorbereid op de opleiding. En groene baretten te aanschouwen. Vandaardoor daalt het uitvalspercentage middag in Roosendaal beslist het kader van de ECO.’ welke deelnemers mogen doorstromen Om de ECO-ploeg heen staan comnaar de opleiding. En kunnen de kandi- mandopelotons, een verzameling daten besluiten of ze dat ook willen. veteranen en glunderende familieleOnder aanvoering van de commandant den opgesteld. Een straffe wind jaagt
over het plein, maar onverstoorbaar presenteren de kersverse aanwinsten van het KCT zich voor de ultieme beloning voor de zware weken die achter ze liggen. Roy: ‘Voor mij is het een droom geweest de groene baret te halen. Ik wilde weten waartoe ik in staat was. Dit is een fantastisch moment. Het dragen van de groene baret is een enorme eer. Maar, de opleiding gaat verder. Nu gaat het pas echt beginnen.’ De eer is aan de commandant van het
Voorproefje KCT smaakt kennismakers goed De nieuwe Kennismakingsdagen KCT (KD) zijn een succesvol voorportaal voor de commando-opleidingen. Zestien keer per jaar mogen militairen en burgers drie dagen lang proeven aan het leven als commando en worden ze getest.
Van “spijkerbroek” tot commando Het Korps Commandotroepen (KCT) is niet voor niets het elitekorps van de landmacht. Daar kom je niet zomaar bij. De weg naar de groene baret in vier stappen.
Kennismakingsdagen KCT (KD) In drie dagen worden kandidaten voor de opleiding (militairen en burgers) voorgelicht, getest op fysieke kracht, teamgeest en doorzettings- en incasseringsvermogen. Na een driedaags programma krijgen de deelnemers een persoonlijk advies voor een functie bij het KCT.
Elementaire Commando Opleiding (ECO) De ECO is de basisopleiding voor elke commando. De cursisten worden gedurende acht weken fysiek en mentaal op de proef gesteld. Na de tactische eindoefening en de ‘afmatting’ in de laatste week ontvangen de nieuwbakken commando’s de groene baret.
Vooropleiding (VO) Mannen die uit de burgermaatschappij komen, maar ook ervaren militairen volgen vervolgens eerst de AMO. In deze vooropleiding van acht weken leren zij de militaire basiskennis en -vaardigheden.
Voortgezette Commando Opleiding (VCO) In de VCO wordt de commando verder opgeleid. De VCO duurt twaalf maanden. Na afloop is de commando individueel opgeleid en kan hij worden geplaatst bij een van de Commandotroepen-compagnieën; als demolitiespecialist, medic, communicatiespecialist of sniper.
>>
>>
LANDMACHT MAART 2008
>>
KCT, kolonel Kees Vollaard. Hij biedt de mannen één voor één hun baret aan. Met een uitbundige worp wordt gebroederlijk de mutsdas van het hoofd getrokken en op de grond geworpen. Eenmaal zwaaien ze nog met hun nieuwe, felgroene baret, om hem vervolgens vol trots op het hoofd te zetten. De toeschouwers juichen. De missie is volbracht: een nieuw peloton commando’s is present.
‘Dit zijn de mannen waarop ik altijd
kan rekenen’
Jaarlijks krijgt het KCT zo’n zeshonderd aanmeldingen voor de Kennismakingsdagen. Het zijn vooral militairen van andere landmacht- en krijgsmachtsonderdelen, maar ook burgers. Gedurende drie dagen komen de verschillende aspecten van het zware (commando)bestaan uitgebreid aan de orde. De 20-jarige Friso zit in het laatste jaar van de havo, maar voltooide al “ter oriëntatie” in december de Kennismakingsdagen. ‘Het was afzien, maar echt wel tof’, zegt Friso, ofwel “nummer 17”, op de vrijdagmiddag van de baretuitreiking van de ECO. Op die dag was ook zijn kennismaking afgelopen. ‘Ik heb hiervoor met een paar mensen gepraat, een filmpje gezien en ik ken twee commando’s. Ik raakte meteen enthousiast. Maar de keuze is niet gemakkelijk. Het KCT is volgens mij niet zomaar werk, maar een levensstijl. Ik ga er in ieder geval een half jaar over nadenken. Ik maak na mijn examen een keuze, niet eerder. Maar het KCT staat zeker op mijn lijstje.’ Ook voor deelnemende militairen is de keuze tijdens en na de KD nog niet altijd gemaakt. Sergeant-1 Richard (“nummer 5”) ziet een leven als commando best wil zitten, maar de 25-jarige techneut van 140 Zwaar Transport Compagnie houdt meteen na afloop van de KD al wel rekening met de nadelen. ‘De KD wilde ik in elk geval gedaan hebben’, stelt de sergeant. ‘Nu wil ik er nog serieus over nadenken. Ik heb nu zo veel informatie, daar moet ik een balans van voor- en nadelen in maken. Dit werk zou mijn hele leven veranderen, zeker ook omdat ik van ver moet komen. En het kader moet natuurlijk eerst nog beslissen of het mij wil hebben.’ Ondanks alle reserveringen kijkt “nummer 5” al meteen met een goed gevoel terug op de Kennismakingsdagen. ‘Het ging goed. Het was best pittig, zeker voor mensen die dit niet gewend zijn. Ze testen je vooral op je fysieke grenzen. Het is mooi dat je er achterkomt dat het vooral ook een mentale kwestie is, dat je grenzen echt kunt verleggen. Ha, het is uiteindelijk nog maar een laf voorproefje van de echte commando-opleiding. Wat ik nu in ieder geval weet, is dat het KCT een mooie club is. Ze leren je dat je als groep sterk bent, alleen ben je niks. Dat vind ik wel bijzonder van de commando’s. Ik ga hier dan ook met een voldaan gevoel weg. Ongeacht mijn keuze: als ik niet word aangenomen voor het KCT zal ik zeer teleurgesteld zijn.’
17
GEWOND MAAR NIET VERSLAGEN
‘Draaginsigne Gewonden geeft erkenning en waardering’
Militairen en veteranen die lichamelijk gewond zijn geraakt of psychisch letsel ondervinden van een oorlogssituatie of vredesmissie, maken aanspraak op een Draaginsigne Gewonden. Wanneer wordt deze toegekend en wat betekent het voor de dragers?
Deh Rawod, 10 juli 2007. De uitzending van Jaaike Brandsma en haar maatjes van 42 Pantserinfanteriebataljon Limburgse Jagers die de Battle Group vormen, nadert haar einde. Nog maar twintig dagen, en dan zit hun hun periode van vier maanden erop. Voor een van de laatste malen op patrouille; vandaag over de drukke bazaar in Deh Rawod. Zoals altijd zijn er ook veel vrouwen en kinderen aanwezig. Er lijkt niets aan de hand. Tot ineens een grote knal klinkt. Een zelfmoordterrorist heeft zich opgeblazen. ‘Ik dacht eerst dat het een autobom was’, vertelt Jaaike. ‘Het werd zwart voor mijn ogen. Ik dacht dat ik dood zou gaan. Maar als snel schakelde ik over op een soort automatische piloot. Ik knevelde mijn been en ging, kruipend, op zoek naar de anderen. Naast mij lag Rahmon. We knepen in elkaars hand en zeiden dat we niet dood mochten gaan. Verderop lag onze luitenant Tom Krist. Hij heeft het helaas niet overleefd.’ Knevel Twee dagen later komen Jaaike en drie andere gewonde Nederlandse militairen aan in het Centraal Militair Hospitaal (CMH) in Utrecht. Daar wordt ze herenigd met haar familie en
LANDMACHT MAART 2008
krijgt ze te horen dat ze haar onderbeen voortaan moet missen. ‘Vreselijk nieuws, maar het had veel erger kunnen zijn als ik mijn been niet zelf gekneveld had. Dan had ik veel meer bloed verloren. Zo zie je maar hoeveel overlevingsdrang je hebt en hoe goed je je skills en drills beheerst. Op dat moment wist ik zeker dat ik geschikt was voor mijn werk; omdat ik kan handelen in zulke situaties.’ ‘In het CMH begon mijn nieuwe leven’, vertelt Jaaike. ‘Een leven zonder been, maar wel als dezelfde Jaaike. ‘Ik ben nog jong (20, red.) en heb nog een heel leven voor me.’ Enthousiast roept ze: ‘Ik ga weer lopen, hoe dan ook! Binnenkort krijg ik mijn prothese. En dan wil ik weer aan het werk. Het liefst op de afdeling traumatologie in het CMH. Ik wil anderen helpen, zoals ook ik geholpen ben. De tijd in het ziekenhuis heb ik als heel prettig ervaren.’ Het liefst zou Jaaike haar loopbaan voortzetten als militair. Dit zou ook kunnen, maar waarschijnlijker is dat ze als burger werkzaam blijft. ‘De landmacht was, en is, mijn lust en mijn leven. Tot aan de aanslag vond ik de uitzending geweldig. We hebben zoveel kunnen betekenen voor de lokale bevolking. Het liefst zou ik daarom nog een keer teruggaan naar
het gebied. Hoewel ik naar Kreta ben geweest om te adapteren, heb ik nu het gevoel dat ik mijn uitzending niet af heb kunnen maken. Mijn ouders zien een terugkeer naar Afghanistan alleen niet zo zitten.’ Gewone mensen Op 5 oktober ontvingen 1600 militairen de herinneringsmedaille Vredesoperaties. Zeven van hen, waaronder Jaaike, kregen het Draaginsigne Gewonden uitgereikt. Jaaike: ‘Ik was heel zenuwachtig. Ik wilde per se op krukken en niet in een rolstoel. Maar mijn schoen was te groot. Daarom had ik moeite het tempo bij te houden toen we naar voren moesten komen. De uitreiking riep een dubbel gevoel op. Aan de ene kant was ik trots. Aan de andere kant voelde het niet compleet, omdat onze luit er niet bij was.’ Het Draaginsigne heeft Jaaike opgespeld op haar DT. Het insigne betekent veel voor haar. ‘Ik zie het als erkenning voor wat ik heb moeten doorstaan. En het toont de waardering van Defensie.’ De erkenning en nazorg van Defensie is sowieso erg goed’, vult Jaaikes moeder aan. ‘We hebben van veel kanten medeleven gekregen, tot de C-LAS en de CDS aan toe. Toen besefte ik me dat ook zij hele gewone mensen zijn.’
19
Ook Stefan Klyberg, die net als Jaaike op 5 oktober een Draaginsigne Gewonden ontving, is erg te spreken over de nazorg van Defensie. ‘Het geeft mij het gevoel dat ik niet in de steek gelaten word, en dat vind ik belangrijk. Aan de ene kant wil je je niet speciaal voelen. Degenen die niet gewond zijn geraakt hebben zich toch net zozeer ingezet? Aan de andere kant is het wel heel bijzonder; het geeft erkenning van hogerhand.’ Stefan was betrokken bij een zelfmoordaanslag in Tarin Kowt op 15 juni 2007. Een Provinciaal Reconstructie Team werd begeleid door de Quick Reaction Force (QRF). De militairen van de QRF werden in hun YPR getroffen toen vanuit een zijstraat een bomauto, die in een greppel vast stond, tot ontploffing kwam. Stefan bevond zich naast Timo Smeehuijzen, die bij de aanslag om het leven kwam. ‘Het was net als in de film Saving Private Ryan’, vertelt Stefan. ‘Die doodse stilte die er
even hing, na een keiharde klap. Vervolgens gegil, geschreeuw en mensen die wegrenden.’ Verwerking Stefans linkerhand en -arm zijn tweede- en derdegraads verbrand, hij mist tanden aan de linkerkant en door zijn linkeroog kan hij vrijwel niets meer zien. Onlangs is hij geopereerd aan zijn ooglid en meer operaties volgen. ‘In mijn koppie zit het nog niet helemaal goed. Ik denk veel aan de aanslag en aan Timo.’ De beelden op zijn netvlies worden nog eens versterkt door het feit dat een cameraploeg van RTL bij de aanslag aanwezig was en gefilmd heeft. Maar dat vindt Stefan niet vervelend; het helpt hem bij de verwerking. ‘Ik wil graag de draad weer oppakken waar ik op 14 juni gebleven was’, zegt Stefan. ‘Maar dat heeft tijd nodig. Ik ben in behandeling bij een psycholoog en word vanuit Defensie goed begeleid.’ Het Draaginsigne Ge-
wonden draagt hij op zijn DT. ‘Je ziet aan mij niet direct dat ik gewond ben. Dankzij het Draaginsigne hoef ik dat tenminste niet telkens uit te leggen.’ De lauwertak op het Draaginsigne Gewonden is het symbool voor vrede en overwinning. In de hoeken van het insigne staan de toppen van de Nederlandse vaandels van de krijgsmachtdelen. De Latijnse tekst ‘Vulneratus Nec Victus’ betekent ‘Gewond doch niet verslagen’. De verticale balk in het midden van het insigne, is een herinnering aan de ‘gewondenstreep’. Deze onderscheiding werd vroeger toegekend aan militairen na een verwonding. De gewondenstreep, in Nederland in 1944 ingesteld naar Engels voorbeeld, werd rechtstandig gedragen op de linkerondermouw van het uniform en was goudkleurig.
SGT-1 IWAN KAMMINGA KREEG IN FEBRUARI VORIG JAAR OP LANDGOED BRONBEEK EEN DRAAGINSIGNE GEWONDEN UITGEREIKT DOOR (TOENMALIG) MINISTER VAN DEFENSIE HENK KAMP
Commissie Wanneer komt iemand, net als Jaaike en Stefan, in aanmerking voor een Draaginsigne Gewonden? De ‘commissie Draaginsigne Gewonden’ behandelt de aanvragen voor een Draaginsigne binnen het CLAS. (Het Veteraneninstituut kent een eigen commissie, red.). Na overleg adviseert de commissie de Commandant Landstrijdkrachten over het wel of niet toekennen ervan. De C-LAS neemt het uiteindelijke besluit. Luitenant-kolonel Harold de Jong, waarnemend hoofd sectie G1, is voorzitter van de huidige (CLAS-)commissie. Adjudant Ton van Beest is secretaris en vertelt: ‘Zeven deskundigen maken deel uit van de commissie, waaronder een arts en een psychiater en een jurist. Zij kunnen heel precies de ernst van een verwonding bepalen. Het advies dat de commissieleden
aan de C-LAS geven, gebeurt altijd op basis van consensus; alle leden moeten instemmen met het advies.’ Naar verwachting dit voorjaar zal een defensiebrede commissie gevormd worden die de voordrachten zal toetsen. In de commissie komen specialisten uit alle krijgsmachtdelen te zitten. ‘In de meeste gevallen is het direct duidelijk of iemand in aanmerking komt voor een Draaginsigne Gewon-
‘Het Draaginsigne is een teken dat je getekend bent’ den’, vertelt De Jong. ‘Als iemand een been heeft verloren, is er geen twijfel mogelijk. Dat hoeft eigenlijk niet eens besproken te worden in de commissie, daar zet ik meteen een handtekening onder. Wanneer iemand een sneetje in de vinger heeft, mag het duidelijk zijn dat dit níet leidt tot toekenning. Maar tussen deze voorbeelden bevindt zich een klein ‘grijs gebied’, ik heb het
dan over ongeveer drie procent van de gevallen, waar geen simpel ‘ja’ of ‘nee’ voor te geven is.’ Dan gaat de commissie in beraad. Meestal komen de leden er vrij snel uit, omdat de toekenningscriteria (zie kader) helder afgebakend op papier staan.’ Er bestaat echter geen ‘lijst’ met verwondingen die ‘ernstig genoeg’ zijn voor toekenning. ‘Dat inzicht heeft alleen een arts of psycholoog’, aldus Van Beest. ‘En natuurlijk, het is niet altijd even makkelijk. Ieder mens, van soldaat tot generaal, heeft gevoel. Het is vreselijk om een militair te zien die, in al zijn of haar dapperheid en voor volk en vaderland, heeft gestreden en daarbij gewond is geraakt. Maar die emoties mogen op dat moment niet de doorslag geven. We moeten blijven beslissen op basis van de criteria. Anders is het einde zoek.’ Een ‘ernstige verwonding’, zoals in de toekenningscriteria omschreven, is volgens De Jong en Van Beest letsel waardoor functioneren op de manier
Toekenningscriteria Bij de toekenning van een Draaginsigne Gewonden zijn een aantal voorwaarden van toepassing. Verwondingen die nauwelijks behandeling behoeven en verwondingen die ter plekke zijn behandeld, leiden niet tot toekenning. Ongevallen die niet het gevolg zijn van een activiteit of invloed van strijdende partijen, zoals een verkeersongeluk, worden eveneens niet meegerekend. De ‘commissie Draaginsigne Gewonden’ behandelt voordrachten voor het Draaginsigne binnen het Commando Landstrijdkrachten. De commissie adviseert de Commandant Landstrijdkrachten, die een beslissing neemt over het wel of niet toekennen. Later dit voorjaar wordt een krijgsmachtbrede commissie ingesteld, de Centrale Adviescommissie DIG (CADIG).
LANDMACHT MAART 2008
De toekenningscriteria voor het Draaginsigne Gewonden zijn: • Er moet sprake zijn van een ernstige lichamelijke verwonding en/of een psychisch letsel of een daarmee vergelijkbare aandoening met blijvende gevolgen. Voor de bepaling van de aard en de ernst van een verwonding geldt in ieder geval dat ingrijpen door een arts en verblijf in een ziekenhuis moet hebben plaatsgevonden. Vergelijkbare aandoeningen met blijvende gevolgen moeten zijn ontstaan als gevolg van belastende omstandigheden zoals ontbering, gebrek aan hygiëne, voedseltekort of extreme vermoeidheid. • Het voorval moet hebben plaatsgevonden tijdens plichtsvervulling als militair. • Er moet sprake zijn (geweest) van oorlogsomstandigheden of daarmee overeenkomende situaties, zoals internationale vredesmissies of crisisbeheersingsoperaties. • De rechthebbende moet in leven zijn op het moment van uitreiking. Meer informatie over het aanvragen van en de toekenningscriteria voor het Draaginsigne Gewonden is te vinden op internet: http://onderscheidingen. mindef.nl onder het kopje ‘eretekens voor deelname aan vredesoperaties’
21
hoe je dat voorheen deed niet meer mogelijk is. Dat wil zeggen: een snee is in principe geen ernstige verwonding. De zaak verandert wanneer de snee zo diep is dat een pees beschadigd is en een lichaamsdeel niet goed meer te gebruiken is. Bovendien vinden de overste en de adjudant ‘cosmetica’ een kernbegrip. De Jong: ‘Een verwonding, bijvoorbeeld een verbranding, in het gezicht vind ik wat anders dan een verwonding aan een been. Bij letsel in het gezicht zijn verwondingen vaak herkenbaar. Het kan opvallen waardoor mensen op straat je aankijken of zelfs anders met
je omgaan. Je moet je bij het maken van een afweging afvragen hoe de situatie over veertig jaar is. Is de verwonding dan nog bepalend voor iemands leven? Is er, kortom, blijvende beschadiging?’ Respect ‘Let wel’, zeggen De Jong en Van Beest, ‘een Draaginsigne Gewonden is geen onderscheiding. Het is een insigne. Het zegt dus bijvoorbeeld niets over de dapperheid die getoond is. Wanneer een voorstel wordt afgekeurd, wil dat niet zeggen dat de man of vrouw in kwestie niet dapper is
geweest. Integendeel. Maar voor getoonde moed bestaan de dapperheidsonderscheidingen. Bovendien krijgt elke militair die langer dan 31 dagen op uitzending is geweest een herinneringsmedaille Vredesoperaties, waarmee waardering wordt getoond voor de inzet die geleverd is in gevaarlijk gebied. Het Draaginsigne Gewonden, is een vorm van erkenning en respect voor het lichamelijke of psychische leed dat is geleden. Het is een teken dat je getekend bent.’
‘Een mooie afsluiting van mijn militaire carrière’ ‘Een Draaginsigne Gewonden vond ik eerst maar onzin. Ik hoefde geen erkenning; het enige wat ik wilde, was weer beter worden.’ Bij Geert de Groot werd PTSS geconstateerd. Hij is trots op zijn Draaginsigne Gewonden. Veel militairen en (oud-)KMA-cadetten kennen Geert als huismeester op de Seelig-kazerne in Breda. Die burgerfunctie bekleedt hij sinds juli 2006, na een eervol ontslag als militair. Bij Geert is PTSS (posttraumatisch stress stoornis) geconstateerd. PTSS is de meest extreme geestelijke aandoening die mensen kunnen hebben na een traumatische ervaring, opgelopen tijdens bijvoorbeeld een uitzending. Meestal treedt deze vorm van psychisch letsel pas jaren later op. PTSS is een van de toekenningscriteria voor het ontvangen van een Draaginsigne Gewonden. In 1980 werd Geert in de functie van soldaat chauffeur-radio-telefonie-en-telex uitgezonden naar Libanon. ‘Toen we uit Libanon terugkwamen deelde men in het vliegtuig papiertjes uit. Hierop stond waar je met klachten terecht kon: de Springweg in Utrecht. Dit adres stond in die tijd voor S5, de gekverklaring, en dus voor afkeuring. Dat wilde ik zeker niet, ik wilde in dienst blijven.’ In 1999 vertrok Geert als pelotonscommandant in de rang van opperwachtmeester naar Kosovo. Hij heeft daar veel ellende en narigheid beleefd, zoals het aanzien van massagraven, arrestaties van oorlogsmisdadigers en overvallen op konvooien. Pas een aantal jaar later,
in 2003, kwam ‘de klap’. ‘Ik werd door een collega bedreigd en toen knapte er iets’, aldus Geert. ‘Vanaf dat moment sliep ik slecht, kreeg ik nachtmerries, mijn concentratie nam af, mijn geheugen werd slecht en ik kon niet meer tegen drukte. Ik kwam terecht op de afdeling psychiatrie van het CMH. Daar werd meteen PTSS vastgesteld.’ Uiteindelijk kwam Geert in de WAO terecht. ‘Ik moest toegeven dat het niet meer ging en heb een jaar thuis gezeten. Ik zag mijn hele leven in duigen vallen. Door middel van therapie ben ik er beetje bij beetje weer bovenop gekomen.’ Geert wilde per se bij Defensie blijven. ‘Ik wilde als klein jongetje al militair worden. In mijn hart blijf ik dan ook voor altijd militair.’ Reïntegreren als militair ging echter niet meer, maar gelukkig kon Geert bij de LFD in Breda als burger weer volledig aan de slag.’ Zijn DT hangt nog in zijn werkkamer, met daarop een aantal medailles en het Draaginsigne Gewonden gespeld. Hoewel Geert in eerste instantie niets van het insigne moest hebben, is hij er nu blij mee. ‘Het vormt voor mij een mooie afsluiting van militaire carrière en toont de waardering van Defensie. Ik kreeg het insigne uitgereikt op de allerlaatste dag dat ik mijn DT droeg. Dat maakt het extra bijzonder. Hoewel ik liever met pensioen was gegaan als militair, vind ik het toch een mooie afsluiting zo.’
Psychisch letsel Purple Heart Het Draaginsigne Gewonden is bij de Nederlandse krijgsmacht in 1990 ingevoerd, als voortzetting van de oude gewondenstreep. Hiermee werd, naar Amerikaans voorbeeld, tegemoetgekomen aan de wens gewonden te onderscheiden. In de Verenigde Staten bestaat eenzelfde soort militaire decoratie, het ‘Purple Heart’. Deze onderscheiding wordt in naam van de president van de Verenigde Staten uitgereikt aan hen die gewond of gedood zijn terwijl ze het Amerikaanse leger dienden op of na 5 april 1917. Het Purple Heart is in 1782 in het leven geroepen door de eerste president van de Verenigde Staten, George Washington. De onderscheiding werd toen aan slechts drie soldaten uit de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog uitgereikt. Het duurde vervolgens tot de Eerste We-
LANDMACHT MAART 2008
reldoorlog dat opnieuw militairen onderscheiden werden met een Purple Heart. Het Purple Heart, in zijn huidige vorm in 1932 vastgesteld, was oorspronkelijk een van de lagere onderscheidingen voor gewonden. Door president Ronald Reagan werd deze in 1985 naar een hoger plan getild. De Nederlandse en Amerikaanse onderscheidingen verschillen wel op een aantal punten. Zo wordt het Draaginsigne Gewonden in Nederland hoogstens één keer toegekend, terwijl het Purple Heart in de Verenigde Staten weleens acht keer aan dezelfde persoon is uitgereikt. Ook kan het Draaginsigne uitsluitend bij leven van de rechthebbende worden toegekend, terwijl dit bij een Purple Heart geen voorwaarde is.
‘Vroeger dacht men bij oorlogsverwondingen alleen aan fysieke verwondingen. Wat oorlog psychisch met militairen kon doen, werd lange tijd onder het vloerkleed geveegd. Voor militairen met een psychisch probleem als gevolg van hun uitzending, bestond lange tijd dan ook geen waardering. Gelukkig is er veel veranderd. Enerzijds is er nu wel de waardering, anderzijds levert Defensie thans de noodzakelijke hulp en nazorg. Ik heb respect over de wijze waarop u met deze tegenslag in uw leven heeft weten om te gaan. Mede om dat respect te onderstrepen, reik ik u het Draaginsigne Gewonden uit.’ Deze woorden sprak de commandant der strijdkrachten, generaal Dick Berlijn, tijdens de laatste Veteranendag toen hij het Draaginsigne Gewonden uitreikte aan een UNIFIL-veteraan bij wie pijnlijke ervaringen hebben geleid tot een posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Psychisch letsel kan ook een toekenningscriterium zijn voor een Draaginsigne Gewonden. Een ‘psychische verwonding’ kan ook pas jaren na een missie optreden. Psychisch letsel kan reden tot toekennen van een Draaginsigne Gewonden zijn indien: • de betrokkene daarvoor is gerepatrieerd en ter behandeling is opgenomen dan wel ambulant behandeld is geweest • op een later tijdstip PTSS is vastgesteld • uit een verklaring van Hoofd Afdeling Psychiatrie CMH dan wel een civiele psychiater blijkt dat het psychisch letsel het directe gevolg is van oorlogs- of daar mee vergelijkbare omstandigheden
23
Improvised Explosive Devices (IED’s) vormen op dit moment de grootste en meest gevreesde dreiging voor onze troepen in Uruzgan. De Task Force Counter IED (TF C-IED) heeft zich de afgelopen maanden gebogen over Counter IED maatregelen die snel kunnen worden gerealiseerd. Wat is de stand van zaken en wat is nog meer mogelijk?
Een harde, hobbelige zandweg à la Uruzgan, midden in het Gelderse Reek. Op het terrein van de opleidingseenheid Mineurs, beter bekend als de Mijnenschool, is het Afghaanse grondoppervlak nagebootst. Genisten leren op deze manier zo reëel mogelijk IED’s op te sporen en te ruimen. Het oefenen op het stukje ‘Afghaanse weg’ is een van de onderdelen van de ‘Reekweek’, een nieuwe oefening waarbij de genie en de Explosieven Opruimings Dienst (EOD) gezamenlijk missiegericht trainen op IEDsearch. Zodra de genisten een IED hebben gevonden, komt de EOD erbij om het explosief te ruimen.
BESCHERMING EIGEN PERSONEEL TOPPRIORITEIT
Strijd tegen IED’s gaat voort LANDMACHT MAART 2008
Lessons Learned Helemaal nieuw is een oefening als de Reekweek niet. De EOD, onderdeel van het Explosieven Opruimings Commando Koninklijke Landmacht (EOCKL), en de genie trainden al vaker samen, maar nooit eerder zo langdurig en intensief. ‘Door nu een week lang samen te trainen, is de samenwerking tijdens de uitzending waarschijnlijk heel goed’, vertelt kapitein Tijs Koks, commandant Instructiepeloton Search, OTCGenie en bedenker van de Reekweek. ‘Wij krijgen hier de meest recente informatie uit het inzetgebied binnen. Ook komen er genisten langs die al in Uruzgan zijn geweest. Zij delen hun ervaringen met de jongens die straks gaan. Deze ‘Lessons Learned’ zijn goud waard.’ De nadruk in de Reekweek ligt weliswaar op het vinden van IED’s, maar ook het mentale aspect wordt daarbij niet vergeten. Zo observeert een psycholoog de genisten als zij op zoek
zijn naar draden, pakketjes en andere ‘verdachte’ voorwerpen. ‘Een psycholoog kan veel meer opmaken uit een houding dan wij ’, aldus Koks. ‘Wij denken al gauw: deze genist is niet bang, hij klaart dit klusje wel even. Maar een psycholoog ziet dat er meer schuilgaat achter die strakke gezichtsuitdrukking.’ Net zoals een psycholoog ook in de sportwereld een bekend fenomeen is, leren ook militairen op deze manier onder grote druk goed te blijven presteren. De Reekweek is een relatief goedkope, maar effectieve training. ‘Het kost bijna niets, omdat alles in eigen beheer gebeurt’, zegt Koks. Ook sporten hoort in het rijtje eenvoudige en goedkope, maar effectieve maatregelen thuis. Luchtmachtmajoor Dick Bouwhuis, stafofficier bij de Task Force Counter IED, vertelt: ‘Door veel en intensief te sporten bouw je conditie op die ook van pas komt bij de uitvoering van Countering IED technieken, tactieken en procedures (TTP). Vergis je niet, het zoeken naar IED’s is een heel inspannende bezigheid. Soms ben je, in extreme hitte of kou, wel een paar uur bezig met een stukje grond van slechts enkele vierkante meters. Het vergt veel concentratie en een topconditie. De sportinstructeurs hebben daarom onlangs het sportprogramma hierop aangepast.’
De militairen van 113 Pantsergeniecompagnie beten samen met vier EOD-ploegen in december het spits af tijdens de eerste Reekweek. Commandant 113 Pagncie majoor Peter Zwitserloot kijkt er tevreden op terug. ‘We hebben heel nauwkeurig getraind, omdat je de mogelijkheid had om één specifieke dreiging in te duiken, zoals het vinden van een IED op de nagebootste Afghaanse weg. Ik durf nu met nog meer zekerheid te zeggen dat wij de absolute experts op het gebied van IED-search zijn. We zoeken niet in het wilde weg naar IED’s. Daar gaan analyses aan vooraf en we gebruiken de juiste middelen. Met als resultaat dat we veel IED’s vinden, die de EOD vervolgens onschadelijk maakt.’ Wapenwedloop De Reekweek is een voorbeeld van de inspanningen die worden geleverd om de inzet van IED’s te bestrijden. Ondersteuning van de Task Force Uruzgan (TFU) en de bescherming van het personeel is een topprioriteit
Het winnen van de ‘hearts and minds’ van de lokale bevolking helpt volgens Bouwhuis ook mee in de strijd tegen de bermbom. De lokale bevolking kan aan ISAF-troepen de plekken aanwijzen waar IED’s verborgen zijn.
25
van de organisatie. IED’s hebben in Afghanistan tot nu toe het leven gekost aan zeven Nederlandse militairen en geleid tot vele gewonden. De tegenstander verbetert continu zijn technieken om IED’s te activeren. Dit vraagt vervolgens om effectieve tegenmaatregelen.
Military search Military search, kortweg search, is het zoeken naar explosieven en wapens, door het controleren van personen en het gericht doorzoeken van auto’s, gebieden, routes en andere kwetsbare punten. Search wordt onderverdeeld in drie levels. Hoe groter het risico of de dreiging, hoe hoger het level. • Bij basic search (defensief) gaat het om het herkennen van munitie of een mogelijke IED en het uitvoeren van verplaatsingsdrills. Over deze vaardigheden behoort iedere militair vanaf 2008 te beschikken. Gereedschap: bijvoorbeeld een spiegel of zaklantaarn, maar vooral scherpe waarneming en blijven opletten! • Intermediate search (offensief) richt zich op het detecteren en neutraliseren van IED’s en draagt bij aan het aangrijpen van het IEDnetwerk. Hieronder valt onder meer het onderzoeken van objecten en het controleren van de wegen die de Task Force gebruikt. Een taak van de genie en de EOD. Gereedschap: beperkte toolkit plus enige detectie-uitrusting. • Bij advanced search (offensief) worden gespecialiseerde genieeenheden in nauwe samenwerking met EOD-teams ingezet. Advanced search teams worden ingezet bij grote dreiging of onder gevaarlijke omstandigheden (bijvoorbeeld in grotten of schuiplaatsen) en beschikken over een specialistische, technologisch hoogwaardige uitrusting. Behalve EOD-teams kunnen onder meer speurhonden of duikers aan een advanced search team worden toegevoegd om specifieke doelen aan te grijpen.
LANDMACHT MAART 2008
De ‘wapenwedloop’, zoals de inzet van IED’s ook wel genoemd wordt, begint langzamerhand dezelfde vormen als in Irak aan te nemen, waar al meer dan tachtigduizend IED-aanslagen hebben plaatsgevonden. Bermbommen zijn daar verantwoordelijk voor bijna tweederde van de meer dan 3800 Amerikanen die in Irak gesneuveld zijn. Om IED’s nog beter te bestrijden, heeft de Commandant der Strijdkrachten in eigen persoon eind vorig jaar een brainstormsessie Counter IED gehouden. Sommige daar besproken maatregelen kunnen op korte termijn worden ingevoerd, terwijl voor andere meer tijd en nader onderzoek nodig is. De afgelopen tijd is er al veel vooruitgang geboekt op het gebied van Counter IED. Zo zijn er beter beschermde voertuigen ingevoerd, zoals de Bushmaster. Ook worden er steeds betere spullen aan elke militair verstrekt, zoals ballistische brillen. Bovendien zijn opleidingen op het gebied van Counter IED uitgebreid; zo krijgt iedere militair met ingang van 2008 les in basic search vaardigheden (zie kader) als onderdeel van de Militaire Basis Vaardigheden (MBV). Offensief optreden Maatregelen die voor de komende tijd in de planning staan, zijn meer offensief van aard. Bestrijding van IED’s deed de Nederlandse krijgsmacht vooralsnog vooral defensief (bestrijden van de IED zelf) en nog niet zozeer offensief (bestrijden van het IED-netwerk). Majoor Bouwhuis: ‘Eigenlijk vormt niet de IED de grootste dreiging, maar het IED-netwerk. We moeten de cellen pakken die deze bommen maken en plaatsen, want daarmee begint het.’ Het onderscheid tussen offensief en defensief wordt ook wel omschreven als left of the boom (links van de klap, dus voor de explosie) door de netwer-
ken aan te pakken voordat de bommen worden geplaatst en right of the boom (na de klap) door de uitwerking van een explosief af te zwakken. Maatregelen kunnen ook ‘op de explosie zelf’ plaatsvinden, bijvoorbeeld door elektronische stoorzenders te plaatsen bij radio controlled IED’s (zie kader). Bij alle materialen en voertuigen die de landmacht koopt, wordt nu, meer dan voorheen, rekening gehouden met bescherming tegen IED’s. Effectiever Een voorbeeld van offensief optreden is het onderzoeken van IED-aanslagen, à la Crime Scene Investigation (CSI). Een gevonden IED of de restanten van een ontplofte IED kunnen veel bruikbare informatie opleveren, zoals inlichtingen over techniek en tactiek van geplaatste IED’s. Op deze manier kan het IED-netwerk effectiever bestreden worden. Specialistische kennis voor dit soort onderzoek ontbrak tot voor kort nog binnen de TFU. Daarom moest een gevonden IED vaak ter plaatse worden vernietigd en ging belangrijke informatie verloren. Ook na een IEDaanslag was het beperkt mogelijk om onderzoek ter plaatse te verrichten. In het kader van advanced search (zie ka-
der) zetten andere landen hiertoe een Weapon Intelligence Teams (WIT) in. Dit is een soort onderzoeksteam dat de tactieken, technieken en procedures (TTP) van de vijand identificeert. Deze informatie kan vervolgens uitgewisseld worden met de informatie van andere, internationale WITs. Dit jaar worden ook Nederlandse, al bestaande, genie- en EOD-teams opgeleid tot WIT. Bouwhuis: ‘Verder kunnen we bijvoorbeeld personen scannen, waardoor suicide bombers gepakt kunnen worden. Een ander voorbeeld is het gebruik van camera-apparatuur. De beelden kunnen de militairen, voordat ze de poort uitgaan, bekijken zodat ze al meer weten van de omgeving. Waar lopen veel mensen, of juist niet? Iemand langs de kant van de weg spotten, is dus ook een vorm van Counter IED. Maar dan hebben we het wel over maatregelen voor de lange termijn, die momenteel nog onderzocht worden.’ Resultaat De Task Force Counter IED heeft de afgelopen maanden de markt verkend en internationale contacten gelegd om meer maatregelen te onderzoeken. Bouwhuis zou ze het liefst morgen allemaal invoeren, maar beseft dat er een aantal factoren meespelen. ‘Het vergt veel investeringen en aanpassingen om iedereen van de meest geavanceerde uitrusting te voorzien, en om de meest specialistische mensen en middelen in te zetten. Ook dienen er voldoende, opgeleide instructeurs te zijn. Om iedere militair de basic search vaardigheden aan te leren, zijn bijvoorbeeld extra instructeurs nodig.’ Hoe dan ook wordt er alles aan gedaan om de Nederlandse militair beter te wapenen tegen vijand nummer één in Afghanistan, de bermbom. ‘Met resultaat’, aldus majoor Bouwhuis. ‘De afgelopen maanden heeft er een verveelvoudiging aan aanslagen plaatsgevonden, maar er zijn minder slachtoffers gevallen.’ Die ontwikkeling zien we ook bij andere landen. ‘Gemakkelijk is de strijd zeker niet’, zegt Bouwhuis. ‘Maar met de juiste kennis en middelen, komen we een heel eind.’
Improvised Explosive Devices Improvised Explosive Devices (IED’s) zijn verraderlijke en effectieve wapens, die gebruikt worden om te verminken, te doden en angst aan te jagen. De zelfgemaakte bommen worden geproduceerd met alles wat maar voor handen is. Ze kunnen worden gemaakt uit springmiddelen, zelfgemaakte explosieven of ongesprongen (onderdelen van) munitie. IED’s zijn tegen lage kosten en met eenvoudige ‘huis-, tuin-, en keukenmiddelen’ te produceren en moeilijk te detecteren. IED-bouwers hebben over het algemeen een aantal favoriete bouwmethodes. De eerste drie methoden beschrijven een afzetmethode van een IED, terwijl de vierde methode in feite een type IED beschrijft: Radio Controlled IED (RCIED) Wordt elektrisch ingeleid door middel van een draadloze methode. Hiervoor wordt een zender en ontvanger gebruikt. Voorbeelden: radio’s, walkie talkie, gsm of draadloze telefoon.
Radiosignaal kan verstoord worden door jammers. Command Wire IED (CWIED) Wordt geactiveerd door middel van een elektriciteitskabel en een stroombron. Denk aan telefoondraad, elektriciteitsdraad, batterij of accu. De dader moet zelf in de buurt zijn om de IED tot ontploffing te brengen. Victim Operated IED (VOIED) Wordt door middel van een boobytrapsysteem geactiveerd door het slachtoffer zelf. Bijvoorbeeld via een pressure plate. Door hierop te gaan staan of overheen te rijden, ontstaat een stroomcircuit waardoor de IED tot ontploffing komt. Vehicle Born IED (VBIED) Een voertuig met explosieven aan boord die worden afgezet in de omgeving van een doel. Dit kan statisch of dynamisch gebeuren. Voorbeeld: de twee vliegtuigen die zich in het World Trade Centre in New York boorden. De wijze van afzetten kan verschillen: remote controlled VBIED, command wire VBIED, timed VBIED en suicide VBIED.
27
Mutaties burgerpersoneel bevorderd
Militair personeel bevorderd generaal-majoor: M.F.P. van den Broek (gn) brigadegeneraal R.E. Harmsma (gn) kolonel: P.C. van Binnendijk (log b&t, per 21-09-2007), B.F.M. Klappe (mjd) luitenant-kolonel: A.B.H. Bouwman (log b&t), R.H.M. Middelhoven (inf), M.A. Smulders (cav) majoor: R.A.M. Baken (art), G.M.H.P. de Brouwer (log b&t), R.C. Christjans (vbdd), A.H. Dalmijn (mjd), T. Dijkstra (log b&t), F. Gras (inf), H.J. Hassink (log b&t), J.H.M Kajuiter (cav), J. Kiers (ma), T.H.M Kok (log gnkd), J. Lambregtse (ma), J.M. Michielsen (gn), E.F. Peters (log b&t), P.M. Rooij de (inf), J.M. Rutten (inf), M.M.J.M. van Trier (log td), A.J. Wienk (inf), H.J.C. Willems (log td), G.M.N. Beerkens (gn), A.J.M.M. Kemenade (log b&t), A.R. Lizer de (log gnkd), J. Willemsen (inf) kapitein / ritmeester: J.P. Arnold (log b&t), G.S.D. Berenschot (log gnkd), D.A.A. van Berkel (inf), M. van Berkel (inf), I.V. Blom (log b&t), H.D. Boersma (gn), M.J. te Brake (inf), J.T. Bras (lo/sport), B.A. Drosten (log td), P. van Gastel (log gnkd), B.R. van Ginkel (log b&t), M. Ham (lo/sport), B. van der Heijden (gn), B. van Hofwegen (inf), R.J. Huijzer (log b&t), P.J. Jacobs (inf), M.J.M.H.
Actieve dienst verlaten kolonel: R. Santing (log ma) luitenant-kolonel: J.C. Bus (gn), C.W. Elderhorst (cav), G.H.M. Grunsven (gn), L.L.G.M. van Kaathoven (log ma), R. van den Anker (vbdd), A.W.M. van der Grinten (inf) majoor: M.G. van Denderen (art), S.M.G.E. van Grinsven (log gnk), H. van der Vaart (log ma), S.J.S. de Wit (gn),V. Hubert (gnk) kapitein/ritmeester: W.J. Bakker (inf), H.M. Hadderingh (log gnkd), M. Meindertsma (inf), J.A.J. Potijk (log td), A.A.G. Rongen (log gnkd), A.J.A.J. van Vegchel (log b&t), P.I.J. Verhaere (art), M.W. Apeldoorn (log b&T), R.H. de Goede (log td), A.B. Hofman (log ma), H.F. Klepper (cav), S. Meijer (gn), F.A.M. van Rosendaal (lua), W.A. Lunel Verduyn (log td), J.H. Wissink (gn) eerste-luitenant: A. de Groot (log ma), A.W. Spiegel (inf), R.A.H.J. Jeurissen (log td) tweede-luitenant: Koolmees (inf) vaandrig: H.L. Middendorp (gn)
LANDMACHT MAART 2008
Janssen (ma), M.K.N. Kasemier (log gnkd), E. Klaassen (lo/sport), A.J.C.M. de Klijn (log b&t), T.P. Kreuk (gn), R. Leertouwer (ma), G.T.M. van de Riet (log b&t), R. Siebert (log b&t), D.P.A. van der Veen (log alg), J.C.J. in het Veld (gn), J.B.A. Verstappen (log b&t), J.F.B. Verstappen (lo/sport), R. de Vos (cav), M. Vrugteveen (log b&t), M. Wassenaar (inf), R.J.H. Zeegers (log b&t), R. van den Berg (log alg), R.W. Dulk (lua), R.R.J. Ebbers (art), O. Goldbach (inf), E. den Hartog (inf), A. Kreeft (lo/sport), R.M. van Nuland (inf), M. Zoodsma (log gnkd) eerste-luitenant: G.J.P. van Empel (log td), R.E. Hoornveld (art), I. Isbrucker (log gnskd), P.H. de Koning (art), P.C. Schipper (art), J. Vleij (inf), L. Wennekes (lo/ sport) D.J. Villanueva (inf), F.W Ruijters (ma), H.J.F.W. de Kort (log gnkd) tweede-luitenant: T.C. Blankestijn (ma), E. van Dijk (vbdd), A.E.M. Fleuren (log b&t), J.D. van der Geer (vbdd), L.J. Hiemstra (inf), H. Hummel (log b&t), G. Niezen (ma), L.V. Schmittmann (log b&t), R.C.A. Schuitemaker (log b&t), R.M. Schulting (log gnkd), D.A. van Tricht (vbdd), P.K. Wilsing (lua), M.R. Simpelaar (art), B.C. Schonewille (ma), R.D.A. Moes (cav), R. Jaspers (lua), R.C. Graaff (cav), J.S. Breukel (art), A. Baas (art)
sergeant-majoor / opperwachtmeester: J.M.B. Dassen (lo/sport), J.N.J. van Dongen (lo/sport), A.J.C. Grootenboers (log b&t), J. van Heerde (log gnkd), C. Houwert (log gnkd), M. Suvaal (vbdd), M. Vergunst (lo/sport), P. Vriesema (lo/sport), M. van Wagensveld (log td), P.J.M Westerhof (log alg), A.R.P. Haalboom (log td), J.M. Langen (log td), R.M. Pit (log gnkd) sergeant der eerste klasse/ wachtmeester der eerste klasse: P. Bhawan (vbdd), M. van Gils (log b&t), P. van Someren (lua), J.W. Steller (gn), E. Tingen (log b&t), M.G.C.J. Vorstenbosch (gn), M. Alblas (log b&t), J. Boer den (log gnkd), A. Fingerhut (log b&t), D. Folsche (vbdd), A.P.H. Stavenuiter (art), H. Veldhuis (ma) korporaal der eerste klasse: R. Akkaya (inf), M. Almeloo (log b&t), M.J. Awater (log b&t), A. Biemans (art), I.M. Dijk van (cav), M.Gerritsen (art), P. Goossen (vbdd), A.J. Janssen (log gnkd), H. de Jonge (vbdd), A. van Rijnsoever (ma), J. Schultheiss (vbdd), T. van der Werf (log td), R. Zwart (log gnkd), B.J.J. Balemans (log b&t), W. Bisschop (vbdd), J.S. van Dongen (art), J. van Gent (inf), R.L. Geraerts (art), R. Goethart (log b&t), C.L. Goorden (ma), S. Hogerhorst (log b&t), J. Hoven (vbdd), G.J. Kuik (vbdd), H. Lassche (inf)
ajdudant: J.P. Bosma (lo/sport), H. van Hoorn (log b&t), J.F. Joosen (lo/sport), J.C. Rijling (inf), M.C. van Duuren, H.H.P. van Ieperen (log b&t), H. van Steeg (vbdd), D.J. van Straten (cav)
adjudant: P.J. Blom (log b&t), P.B. van Gijn (log td), H.A. Laugs (cav), J.A. van der Linden (log td), D. Meppelink (inf), I.G. de Randamie (log ma), J.B.A. Riesthuis (log b&t), J.W. Simons (log gnkd), C.P.L. Vleugels (vbdd), G.G. Ardon (inf), P.G.H. Beckers (log b&t), H.J.M. Bolk (log b&t), J.G.M. Engeman (cav), H.J.G. Hamers (vbdd), H. van Hoorn (log b&t), H.P. Klompemaker (log b&t), M.S.A.M. van Nunen (log td), W.F. Reij (inf), J.A.C. Schreurders (art), H.A.M. Sinderinck (log b&t), sergeant-majoor/opperwachtmeester: P.L. Bos (log gnkd), J.M.H. Derijck (log b&t), A.D.H. Hoornenborg (log gnkd), F.X.J.M.A. van Os (log td), R.G.J.H. Pruntel (inf), F. Yehia (inf), H.L. van den Berg (log b&T), J.J. Dijkhuis (art), F.M.G.R. van Loon (lua) sergeant/wachtmeester: J. Bolderman (log b&t), M.C. Buist (lo/sport), M.H.G. Dohmen (log gnkd). E. Gort, (gn), A.T.A. Hillebrand (inf), M. Kalvenhaar (log b&t), R. Markerink (log b&t), R.H.J. Slabbers (cav), R.A. Veenhof (inf), J. van Breenen (inf), H.F. van Coeverden (log td), S. Huigen (log b&t), J.H.M. Kicken (log b&t), D. Kinsbergen (log b&t), M. Koerselman (gn), J.J.M. Mol (inf), D.F.R. Thiele (log b&t), M. Fekkes (log b&t), M.A. de Liefde (art), E.S. van der Meer (log b&t), P.F. Rumkorf (log b&t), J.M. Siereveld (log gnkd), M.C. Sikkema (log gnkd), R.G.M. Sormani, (art), J. Watermulder (art), F. Wauthelé (log gnkd) korporaal der eerste klasse: B.A. Bakker (log b&t), C. Baumgart (cav), J. Bekkers (gn), K.R. Berga (gn) M. Bouwman (inf), N.T.N. van den Broek (inf), A. Burger (log b&t), M. Deniz, (log ma), K. van Dijk (log b&t),
D
Schaal 12 C.O. Zwart Schaal 11 H.J. Jansen H.H. Warris Schaal 10 R.R.G. Blijd Schaal 8 R.M. van Loon Schaal 7 Q.C. Bekkers, D.L. van den Bergh, H.G. Niemeijer Schaal 6 A.D.A. Hunitetu, C.M. Kleinee, T. Folkerts, K.C. van Zessen, M. de Vries, J. de Ruiter Schaal 5 J. Bijlsma, L.M.A. van Dijk, M. de Groot, E.H.R.M. Kools, T. Boll Schaal 4 W. van Keulen, H. Hendriks
In memoriam Militairen: † Sergeant-majoor R. Kamphuis Burgers: † Mevrouw A.C.M. van Voorthuijsen - van Rijn, geplaatst bij Persco / Herplaatsing † Mevrouw A. te Vaanholt, geplaatst bij RMC Noord / Harskamp † De heer G.J. Hulzenga, geplaatst bij Persco
G.A. Dopwell (gn), J.J. Drijver (log ma), D. van Duijn (inf), M. Eizinga (log b&t), M.S. van Elst (vbdd), K. Faber (gn), D. de Greeuw (log td), A.J. Grijstra (inf), H.G. Groote (log b&t), E.K. de Haan (gn), H.J.C. de Heij (log b&t), C.G. Hermsen (vbdd), E. van Huis (log td), J.D.F.J. Hurley (log td), H. Khemiri (log td), L. Knoester (log b&t), E.H. van Koolwijk (vbdd), S. Luimstra (log ma), I.M.J Mateijsen (log b&t), Meijndert (log td), K. Mengerink (inf), T. Menkveld (Log b&t), R.J.W. Petersen (inf), V. Platenkamp (inf), M.D. Quint (gn), T. Rheenen (log td), R.P.H. Roelofs (log b&t), N. van Rossum (inf), M. de Ruijter (cav), .L. Selder (vbdd), A. Slabbekoorn (inf), N.R. Slootjes (vbdd), R.L.A.C. Snoeren (inf), S. Stalman (log b&t), D.L.R. Uuldriks (log b&t), A. Veenstra (inf), M. van der Velde (inf), M.L.A.M. Verhagen (log b&t), C. Visser (art), S.S. Winatasasmita (log td), M.M. Wolf (log gnkd), P.G.M. van der Zande (cav), R. Akkaya (inf), J.R.M. van Arem (log b&t), R.A. van de Beek (log td), R.A.P. van Berkel (gn), P.R. Boontjes (log ma), N. Bouman, (cav), J. Bras (log b&t), D. Buisman (log td), R. Buma (log td), L. Clements (log td), M.S. Emmen (log gnkd), M.I. Grootfaam (log b&t), R.H. van der Heijden (log b&t), P.J.H. Huffmeijer (log b&t), J. Janssen (log b&t), J.H. Jonker (gn), I.M. Kivanç (log b&t), B.H.J. Langes (log b&t), S. Minnee (log b&t), J.K. Mulder (log b&t), B.B Mutsaars (gn), S.J. Petrini (log td), B.J.A. Polak (cav), F. Pols (gn), M. van Rijswijk (inf), B.B.H. Roozeboom (log td), F.F. Rozalina (log b&t), D.F. Scharnweber (log ma), J. Schuurman (vbdd), W.J. Staphorst (log gnkd), D. van der Toorn (art), F.N.B. Vasilda (log b&t), G.H. Veldhuizen (log b&t), A.R. Veninga (log gnkd),T. Volkerink (log td), E. van der Werf (inf), M.M. van der Wiel (cav), T. van Wissing (log td)
Omgekomen tijdens missie † Korporaal A.G. Poortema, geplaatst bij TFU / 44 Painfbat † Soldaat der eerste klasse W.E. Schol, geplaatst bij TFU / 44 Painfbat
Aan iedereen, die met ons heeft meegeleefd, na het verschrikkelijke verlies van onze geliefde zoon, broer en zwager RONALD GROEN De lieve woorden, kaarten, bezoekjes, bloemen, schouderklopjes, telefoontjes of welke andere vorm van medeleven, heeft voor ons veel betekend en is voor ons van enorme steun geweest en zal voor ons nog steeds tot steun zijn. Wij willen iedereen hiervoor hartelijk bedanken. Blijf aan Ronald denken. Het doet ons goed. Wij blijven trots op onze Ronald, hij blijft voor ons een kanjer.
Reünies
Oproepje
11 Tankbataljon Regiment Huzaren van Sytzama
Reüniebestuur Hohne / Langemannshof zoekt hulp. In het pinksterweekeinde van 2010 wordt in de Duitse plaats Bergen een reünie gehouden voor alle militairen en burgerambtenaren die op legerplaats Hohne en Langemannshof hebben gewerkt. Hoewel de bijeenkomst pas over twee jaar op de agenda staat, is het bestuur van de reünie Hohne / Langemannshof 2010 al hard aan het werk om er een onvergetelijk weerzien van te maken. En daar kan het alle hulp bij gebruiken. Het bestuur zoekt daarom actieve onderofficieren of officieren die de club kunnen bijstaan.
Datum: zaterdag 10 mei 2008 Locatie: legerplaats Oirschot Inschrijvingen en informatie: via www. sytzama.nl Bijzonderheden: 11 Tankbataljon Regiment Huzaren van Sytzama viert met de reünie het vijftigjarig bestaan. De sluitingsdatum voor inschrijvingen is 1 maart 2008
UNPROFOR/UNPF Datum: vrijdag 28 maart 2008 Locatie: Generaal Spoorkazerne te Ermelo Aanmeldingen: Frank Kluiters, Albert Schweitzerlaan 10, 2641 ZT Pijnacker, of via
[email protected] Informatie: www.vredesmachten.nl Bijzonderheden: De reünie is bestemd voor (ex-)militairen die uitgezonden zijn geweest met de operatie(s) UNPROFOR/UNPF en hun partners. Vooraf aanmelden is strikt noodzakelijk
ALV en reünie 8 R.I.-1940 Datum: vrijdag 4 april 2008 Locatie: Provinciehuis Arnhem en Oranjekazerne te Schaarsbergen Informatie en aanmelding nieuwe leden: A.A. van Beveren (0523 272725). Bijzonderheden: De dag begint om 10.15 uur met een samenkomst in het Provinciehuis te Arnhem en wordt daarna voorgezet op de Oranjekazerne
OstCie 3e bataljon Garde Jagers Datum: donderdag 24 april 2008 Locatie: Elias Beekmankazerne te Ede Informatie: C.H. Endeveld, 071 5763663 of
[email protected]
Verjaardag verbindingdienst Datum: maandag 18 februari 2008 Locatie: Het Veteranenplein op de Elias Beeckmankazerne te Ede. Contactpersoon: Aooi de Gussem, Regimentsadjudant. *06 678 81265 (0318 681265) Bijzonderheden: Op 18 februari viert de Verbindingsdienst haar 134ste verjaardag. U wordt ontvangen vanaf 13.30 uur in gebouw 2 (grote zaal). Alle verbindelaren worden uitgenodigd om dit feit te vieren tijdens een buitengewoon Regimentsappel met aansluitend een receptie. Details kunt u terugvinden in de Regimentsorder op onze website: www. verbindingsdienst.nl.
Informatie via Jos van Zantvliet:
[email protected].
Ook uw reünie op deze pagina? Om er zeker van te zijn dat zoveel mogelijk (oud)collega’s naar de reünie van uw (voormalige) eenheid komen, is het verstandig om de bijeenkomst Landmacht-breed aan te kondigen. Dat kan door een oproepje te sturen naar de redactie van het blad Landmacht. Stuur een berichtje met informatie als datum, tijdstip, locatie en gegevens waar deelnemers zich voor de reünie kunnen aanmelden naar:
[email protected]. Of stuur een briefje naar: Staf CLAS Sectie Communicatie T.a.v. Redactie Landmacht Aankondiging reünie MPC 55A Postbus 90004 3509 AA Utrecht
Tweede lustrum 101 RPVbt Datum: 13 maart 2008 Locatie: Lkol Tonnetkazerne in ’t Harde Informatie en aanmelden: bataljonsadjudant Gert van Drie (
[email protected]). Bij aanmelding adres- en telefoongegevens vermelden. Het definitieve programma wordt daarna toegestuurd. Bijzonderheden: Van 15.00 tot 21.00 uur.
Hans en Wilma Groen, Miranda Groen en Wouter Splinter Epe, januari 2008
e gegevens zijn onttrokken aan PeopleSoft. Indien een mutatie niet correct is dient u contact op te nemen met uw eigen P-dienst. 29
photoshoot
Nieuwe bloggers gezocht voor landmacht.nl! In de populaire rubriek Landmacht Log op www.landmacht.nl schrijven militairen over hun dagelijks leven en werk bij de landmacht. Bloggers Niels en Roy zijn inmiddels teruggekeerd van hun uitzending, en daarom is de internetredactie op zoek naar nieuw schrijftalent! Heb je een operationele functie bij een brigade of ben je daarvoor in opleiding, heb je een vlotte pen en tijd om minimaal drie maanden lang ongeveer één keer per week een bijdrage te leveren? Stuur dan een mailtje met daarin een korte beschrijving van jezelf, je functie en je eenheid, plus een eerste (voorbeeld-)blog naar:
[email protected].
Jubileumfeest SH&K
Voor inspiratie, zie www.landmacht.nl/actueel/Landmacht_ Log/index.aspx. Het is niet noodzakelijk dat je (binnenkort) op uitzending gaat om je aan te melden als blogger.
Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht (SH&K) viert vrijdag 18 april het 21-jarig bestaan met een jubileumfeest in Amersfoort. De lader van deze tank dacht wellicht met een extra kaliber granaat voor extra impact te kunnen zorgen bij de vijand. Dat was buiten de doorsnede van de schietbuis van zijn tank gerekend. Zo belandde zijn voertuig op het tankkerkhof net buiten de Afghaanse hoofdstad Kabul, waar veel uitgeschakeld materieel staat geparkeerd. Daar maakte sergeant Jacco Maat in 2002 deze foto. De granaat was afgevuurd, maar in de schietbuis blijven steken en zorgde zo voor een desastreuze impact, maar dan wel ‘binnenboord’.
Oproep photoshoot Heb je ook een leuke, mooie of spannende foto gemaakt tijdens een oefening, uitzending of op de kazerne? Stuur deze op naar de redactie van Landmacht, voorzien van achtergrondinformatie zoals waar en wanneer de foto is genomen, welke eenheid of personen te zien zijn en waarom de foto zo bijzonder is. De foto moet voldoende resolutie hebben, bij voorkeur 1 MB of meer, vanwege de afdrukkwaliteit. De foto, bij voorkeur, mailen naar:
[email protected] Postadres: Staf CLAS, sectie Communicatie T.a.v. redactie Landmacht / Photoshoot MPC 55A Postbus 90004 3509 AA Utrecht Geplaatste inzendingen worden beloond met een Victorinox Multi Tool!
LANDMACHT MAART 2008
Redactieraad:
De SH&K behartigt sinds 1987 de belangen van het homo-, lesbisch-, bi- en transseksueel Defensiepersoneel. De stichting viert de 21ste verjaardag met een feestelijke bijeenkomst voor (oud-)bestuursleden, vrijwilligers en sympathisanten. Zij worden opgeroepen zich voor 1 april aan te melden via
[email protected]. Het SH&K-festijn wordt gehouden bij het ROC van Amersfoort. Jubileumfeest SHK. Vrijdag 18 april 2008, 20.00 uur, ROC Het Klooster, Daam Fockemalaan 10, Amersfoort.
Militaire kaartleesrit rondom Woensdrecht
Voor ideeën en opmerkingen over het blad Landmacht kunt u terecht bij de leden van de redactieraad:
De Militaire Commissie voor Automobiel- & Motorwedstrijden (MCAM) houdt op zaterdag 19 april een oefenrit kaartlezen voor al het burger- en militair personeel van alle krijgsmachtdelen.
200 B&T 43 Mechbrig Colua Staf CLAS ISK Harskamp KCT KMS Korps Natres OTCMan Persco Artillerie DIVI 11 Luchtmobiele Brigade 101 GSB
De rit heeft een lengte van ongeveer 105 kilometer en voert over verharde wegen. De oefenrit start om 10.00 uur vanaf vliegbasis Woensdrecht te Hoogerheide. Deelname is in teamverband (een chauffeur en een kaartlezer) in een gevorderden- of beginnersklasse mogelijk. Voor de beginners geldt een aanzienlijk vereenvoudigd reglement. Er zal vooraf, tussen de te rijden trajecten en achteraf uitvoerig uitleg worden gegeven. Voor de gevorderden telt de rit mee voor het Defensiekampioenschap Kaartlezen. De tweede rit die daarvoor meetelt is de 18-uursrit op 3 en 4 oktober vanaf Kamp Holterhoek te Eibergen.
: smi Erik Vriens *06 530 68232 : sm Douwe Bruinsma *06 532 47021 : kap Arjen Nijkamp *06 678 81703 : maj Tjeerd Dijkstra *06 811 2446 : aooi Paul Fontein *06 538 54222 : kap Marcel Krul *06 589 58021 : aoo Leo Wijntjes *06 578 2660 : elnt (r) Fred Warmer *06 573 73107 : maj Jef Rutten *06 500 61731 : kap Ad Duimel *06 580 7632 : kap Corné van den Berg *06 549 65754 : aooi Ruud Slangen *06 678 81402 : maj Peter Grotens *06 564 32374 : Roel van Essen *06 573 71735
Is uw eenheid nog niet vertegenwoordigd in de redactieraad en praat u graag eens in de twee maanden mee over de inhoud van het blad? Neem dan contact op met de redactie van Landmacht:
[email protected]
De kosten voor de oefenrit bedragen 7,50 euro per equipe. Een inschrijfformulier kan per e-mail of telefonisch (alleen maandag en dinsdag) worden aangevraagd bij het secretariaat van de MCAM, e-mailadres:
[email protected], telefoon MDTN *06-497-8661 / PTT 0346-338661
31