Landelijke Vereniging van Wereldwinkels Jaarverslag 2014 Inleiding Voor u ligt ons jaarverslag van 2014. Een bijzonder jaar voor Wereldwinkels: het jaar waarin we 45 jaar bestaan. In 1969 opende de eerste Wereldwinkel in Nederland. Na al die jaren is ons doel onveranderd: een bijdrage leveren aan verandering van de wereldhandel. Door ondernemers uit ontwikkelingslanden toegang te geven tot de wereldmarkt, voorlichting aan het publiek te geven en politieke campagnes te voeren, hebben we een eerlijkere wereldhandel tot stand gebracht. Anno 2014 koopt 63% van de Nederlandse huishoudens fairtrade producten 1. Een resultaat om trots op te zijn! Als Wereldwinkels voeren we sinds 1969 campagne voor fairtrade. We zijn dankbaar dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken, ICCO en de Nationale Postcode Loterij dit mogelijk maakten. Zij steunden van 2011 tot en met 2014 de campagnes Fairbezig, Fairminds en de Fairtrade Gemeente campagne. Mede dankzij die campagnes profiteerden meer en meer boeren en producenten van de verkoop van hun fairtrade producten. We zijn blij dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken ons blijft steunen om de fairtrade gifts & living branche ook zo te laten groeien. In 2014 werkten we in onze winkels hard om de crisis het hoofd te bieden. Geen gemakkelijke opgave: de traditionele Nederlandse detailhandel kampte met dalende omzetten, en een aantal spelers ging failliet. Ook de fairtrade branche had het moeilijk. Meer dan in voorgaande jaren waren Wereldwinkels gedwongen de deuren te sluiten. Veel Wereldwinkels investeerden in een nieuwe winkelinrichting en voerden samen succesvolle marketingcampagnes. Zo wisten we de dalende omzet van 2013 om te buigen tot een lichte groei van 2% in 2014. Het doorzettingsvermogen van alle 7000 vrijwilligers maakte 2014 het jaar van de ommekeer. Die tomeloze inzet is een groot compliment waard. 2014 was ook het jaar van Kairos, het project dat de verbinding tussen leden, bestuur en het landelijke bureau een nieuwe impuls gaf. We ontmoetten elkaar tijdens regionale bijeenkomsten om onderlinge samenwerking te stimuleren. Geïnspireerd door de hernieuwde dialoog en door het zakelijk resultaat, zien we vol vertrouwen de toekomst tegemoet. Michel Evers, voorzitter & Huub Jansen, directeur Inhoud Dit jaarverslag van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels (LVWW) laat de highlights van 2014 zien. Aanvullend op dit verslag zijn voor leden de volgende bijlages beschikbaar via het Wereldwinkel extranet: • Verklaring van de kascommissie • Ledenlijst 2014 • Bestuur, verenigingsraad, winkelraad en commissies in 2014 • Landelijk bureau in 2014 Het financieel verslag is anders dan leden van ons gewend zijn. Met de uitgave van één jaarverslag, voor intern en extern gebruik, geven we zo efficiënt mogelijk inzicht in de financiën. Retaildienstverlening Voor de ondersteuning van Wereldwinkels bij hun verkoopactiviteiten formuleerden we als doel: de omzet in Wereldwinkels in 2014 blijft gelijk aan het niveau van 2013. Die doelstelling werd behaald. Er is zelfs sprake van een lichte stijging van 2%. Met het 45-jarig bestaan beloonden we klanten voor hun komst naar de winkel: de gratis jubileumreep van Tony’s Chocolonely viel in de smaak! Met speciaal assortiment en marketingacties haakten Wereldwinkels in op winkelthema’s als ‘Opbergen’, ‘Alles voor buiten’, ‘Make-up voor je huis’ en ‘Blinkende Kerst’. En met resultaat: tijdens het thema ‘Opbergen’ werd de omzet in de productcategorie ‘manden’ bijna verdrievoudigd. Ook online zorgden we met deze thema’s voor zichtbaarheid van de Wereldwinkel. Ruim vierhonderd consumenten probeerden
1
Dit blijkt uit onderzoek van GfK in opdracht van Stichting Max Havelaar, Fair Trade Original en de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels
via social media een actieproduct van de Wereldwinkel te winnen. Verbeteringen achter de schermen zorgden bovendien voor ruim 60% meer bezoekers in de webshop dan in voorgaande jaren. Borging van fairtrade Door het systeem van erkenning en controle ben je er als klant en vrijwilliger van de Wereldwinkel zeker van dat de producten in de winkel voortkomen uit eerlijke handel. De LVWW controleert de Nederlandse importeurs van producten uit ontwikkelingslanden nu nog zelf. 2014 stond in het teken van de verkenning van een overgang naar een internationaal controlesysteem. We onderzochten of het systeem van de World Fair Trade Organisation daarvoor geschikt zou zijn. Met de erkende leveranciers maakten we afspraken over de periode waarin de twee systemen in elkaar overgaan. De aangesloten Wereldwinkels besloten om naast het Max Havelaarkeurmerk ook vier andere Europese fairtrade keurmerken voor foodproducten te accepteren. Groei van Gifts en Living In 2014 ging het project Fair Trade’s Finest van start. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken geeft de LVWW en het CBI financiering om met dit project de doorbraak voor de fairtrade gifts- en livingsector te realiseren. De ambitie binnen dit project is om alle organisaties ter wereld die handelen in fairtrade woon- en cadeauartikelen, gebruik te laten maken van één certificeringssysteem. Daarnaast worden ondernemers in ontwikkelingslanden gecoacht om te gaan leveren in Europa, bijvoorbeeld met speciaal nieuw assortiment voor de Wereldwinkels. In 2014 startten we de werving van deelnemers. Tegelijk spraken we met andere retailers in Nederland, die hun assortiment ook fairtrade willen maken. Verenigingszaken In 2014 opende project ‘Kairos’ de dialoog tussen leden en het bestuur over de gewenste toekomst van de vereniging. De vraag ‘wat hebben we nodig om gemotiveerd te blijven en de winkels nog beter te laten functioneren?’ stond centraal. De uitkomsten van Kairos waren een belangrijke basis voor het verenigingsplan voor 2015. Het herstellen van de verbinding tussen leden, bestuur en het landelijk bureau is de kern. Belangrijke onderdelen zijn betere onderlinge communicatie, een nieuwe verenigingsstructuur en een heldere balans tussen lokale bewegingsruimte en landelijke afspraken. Op de ledendag in november wisselden leden ervaringen uit over onderlinge samenwerking. Fairbezig Onder de noemer Fairbezig organiseerden we samen met Fair Trade Original en Stichting Max Havelaar activiteiten om fairtrade bekend te maken onder een groot publiek. Rondom World Fair Trade Day in mei en de Fairtrade Week in november pakten we traditiegetrouw groot uit. Een wokpakket gevuld met fairtrade kookproducten uit Thailand was exclusief verkrijgbaar bij Wereldwinkels. Speciaal voor Moederdag ontwikkelden we het Chocolijstje: een fotolijstje met een laatje, vol chocoladelekkers van Fair Trade Original. Fairbezig maakte het mogelijk dat ook in 2014 tientallen uitingen over fairtrade te zien waren in bekende magazines als Margriet, Happinez, Delicious en Jan. 700 lezers van Happinez kregen zelfs een cadeaubon van de Wereldwinkel. De activiteiten van Fairbezig werden van 2011 tot en met 2014 mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij. Fairminds Met de campagne Fairminds daagden Wereldwinkels jongvolwassenen uit om mee te helpen met de bestrijding van armoede. Met nieuwe producten zorgen we ervoor dat deze doelgroep uiteindelijk de weg naar onze winkels weet te vinden. Zo brachten we in 2014 de Design Your Own Mocktail kit en Design Your Own Mail kit op de markt. 350 studenten van de masteropleiding Industrial Design aan de TU Delft deden mee met de Design Your Own Tableware contest. Het winnende team reisde af naar de fairtrade producent op de Filipijnen. In september 2015 ligt het eindresultaat van deze contest in de schappen. 144 studenten Retailmanagement van de Avans Hogeschool onderzochten 21 Wereldwinkels, en gaven advies over de fairtrade winkel van de toekomst. 2014 was het vierde en laatste jaar van project Fairminds. Alle verzamelde kennis over de doelgroep 18-30 brachten we in de praktijk in de Fairminds Pop Up store, die in drie maanden tijd 1500 jonge klanten trok. Fairtrade Gemeente campagne Met Stichting Max Havelaar en ontwikkelingsorganisatie ICCO/Kerk in Actie is de LVWW initiatiefnemer van de Fairtrade Gemeente campagne. Via die campagne stimuleren we de verkoop van fairtrade producten in heel Nederland. De afgelopen vier jaar inspireerde Fairtrade Gemeente vele consumenten, bedrijven en lokale overheden. 28% van de Nederlanders woont nu in een Fairtrade
Gemeente en ruim 4.000 organisaties namen fairtrade structureel op in hun inkoopbeleid. Met fairselfies, fairtrade tafeldames en Good & Food bags lieten Fairtrade Gemeenten festivalbezoekers, social mediagebruikers, bedrijven en organisaties kennismaken met fairtrade. In 2014 behaalde de Fairtrade Gemeente Campagne een bijzondere mijlpaal: op 25 oktober werd Amsterdam onze Fairtrade Hoofdstad met bijzondere deelnemers, zoals Paradiso, Melkweg, EYE en Van Gogh Museum.
