LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011

jaarverslag

LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 Wereldwinkels onderscheiden zich van andere winkels doordat zij fairtrade producten verkopen. Fairtrade producten komen uit ontwikkelingslanden, in Azië, Afrika en Latijns Amerika. Fairtrade is handel. Handel zorgt ervoor dat mensen in ontwikkelingslanden zelf een inkomen kunnen verdienen waarmee ze er voor kunnen zorgen dat bijvoorbeeld hun kinderen naar school kunnen en er medische zorg beschikbaar is. Dat kan alleen als handel ook voldoende inkomen oplevert.

Er liggen veel kansen. De producten die wereldwijd worden verhandeld, komen vaak uit ontwikkelingslanden. De wereldmarkt is voor veel producenten uit ontwikkelingslanden echter niet zomaar te bereiken. Of de omstandigheden waaronder ze hun producten mogen leveren zijn slecht. Fairtrade zorgt ervoor dat producenten uit ontwikkelingslanden toegang hebben tot de wereldmarkt, op een manier dat ook zij van de handel profiteren. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels werkt met zo’n 12.500 vrijwilligers, verspreid over ruim 350 Wereldwinkels in het land aan het vergroten van markttoegang voor fairtrade producenten in Nederland. In 2011 werkte de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels aan het vergroten van markttoegang van fairtrade producenten door de bevordering van fairtrade. In dit jaarverslag lees je dat we dat deden, door de verkoopmaximalisatie van fairtrade in Wereldwinkels en WAAR, door groeimogelijkheden van fairtrade gifts en living buiten de eigen winkels te onderzoeken, en door te werken aan het vergroten van draagvlak voor fairtrade in Nederland.

Wereldwinkels en WAAR Met de Wereldwinkels bieden we al ruim veertig jaar fairtrade producenten toegang tot de Nederlandse markt. In 2007 kregen de Wereldwinkels er een jonger zusje bij in de grote steden: WAAR. Samen waren de winkelmerken in 2011 goed voor een fairtrade omzet van bijna dertig miljoen euro. Ten opzichte van vorig jaar is dat een lichte daling.

JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 >

WW JV 2011 Vereniging EX 1.indd 1

26-07-12 15:33

ition Certificate of Recogn

The Dutch Association

of World Shops declares

that:

Simbólica Fair Trade was registered as a recognised

Fair Trade wholesaler

Date issued: 27 June

2011 /

to the Dutch World Shops

since 2005.

Valid until: 1 January 2012

This certificate is distributed

yearly.

Huub Jansen Director of the Dutch Association

of World Shops

DAWS recognition importers. Within the recognises Fair Trade of World Shops (DAWS) Trade criteria. The Dutch Association that they meet the Fair and checked to ensure producer are monitored system the trader and

Ook onze winkels merken langzaam de effecten van een economische recessie. Dat deze effecten bij Wereldwinkels en WAAR kleiner zijn dan in de ‘gewone’ retail, beschouwen we als een teken van waardering voor het werk van onze winkels en voor fairtrade. De cijfers van 2011 laten ook zien dat de gemiddelde besteding per klant steeg. Dit betekent dat klanten van Wereldwinkels en WAAR steeds beter slagen. Niet zo gek, want het assortiment van de winkels is steeds meer gebaseerd op trends en de wens van consumenten.

Fairtrade in andere winkels Aansprekend assortiment en design zorgt er ook voor dat steeds meer andere winkels fairtrade producten verkopen. Naast de supermarkten – die fairtrade food verkopen zoals koffie, chocola en bananen – tonen langzaam maar zeker ook mainstream partijen interesse voor fairtrade gifts en living producten, zoals vazen, servies, sieraden, textiel en accessoires. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels deed in 2011 onderzoek naar de haalbaarheid van meer fairtrade gifts en living in de mainstream. We richtten onze pijlen extra op fairtrade gifts en living omdat de groei in deze sector achterblijft bij fairtrade food, terwijl er juist veel producenten een inkomen uit verdienen. In 2011 rondde de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels een vijfjarig project af werkte aan groeimogelijkheden aan producentenkant. In die periode zijn in Afrika, Azië en Latijns Amerika krachtige producentennetwerken ontstaan, die samenwerken aan onder meer schaalvergroting. Gelukkig maar, want een aantal grote spelers op de reguliere markt, zo bleek uit het onderzoek in 2011, hebben behoefte aan fairtrade assortiment.

Herkenbaarheid van fairtrade gifts and living Belangrijk voor zowel de andere winkels als Wereldwinkels, is de herkenbaarheid van fairtrade producten. In Nederland - maar ook wereldwijd - is het Max Havelaar keurmerk voor fairtrade dé manier om te zien dat een product fair is. Dat keurmerk bestaat echter alleen voor producten waar een wereldmarktprijs voor bestaat, zoals koffie, cacao en thee. In de Wereldwinkel worden echter ook andere fairtrade producten verkocht. Deze producten zijn afkomstig van leveranciers die door de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels erkend en gecontroleerd worden op fairtrade criteria. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels oriënteerde zich in 2011 op de haalbaarheid van een keurmerk of label voor deze fairtrade gifts en living producten, zodat consumenten ook van die producten in één oogopslag kunnen zien dat het fair is.

Meer fairtrade in tachtig gemeenten Fairtrade groeit aan populariteit. In 2011 kocht meer dan de helft van alle huishoudens één of meerdere fairtrade levensmiddelen, een percentage dat stijgt naar mate fairtrade meer beschikbaar is. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels werkt graag mee aan het stimuleren van verkoop van fairtrade binnen en buiten de eigen winkels. Bijvoorbeeld via de Fairtrade Gemeente campagne. Gemeenten verdienen de titel Fairtrade Gemeente als zij, aan de hand van zes campagnecriteria, laten zien dat de hele gemeenschap fairtrade producten gebruikt of verkoopt. In 2011 werkte een vijfde van alle gemeenten actief aan het behalen of behouden van de titel. Werkgroepen in deze gemeenten bevragen hun lokale overheid, winkels, bedrijven, horeca en scholen op fairtrade. Eind 2011 hadden tweeëntwintig gemeenten de titel Fairtrade Gemeente.

Zeg, ben jij al fairbezig? Een andere manier om te werken aan de groeiende populariteit van fairtrade, is de campagne Fairbezig.nl. Het is op papier een heel logische samenwerking en in 2011 werd het werkelijkheid: de drie grootste vertegenwoordigers van fairtrade in Nederland bundelden de krachten in een gezamenlijke campagne om de verkoop van fairtrade producten te stimuleren. Met financiële steun van de Nederlandse Postcode Loterij lanceerde de LVWW samen met Fair Trade Original en Stichting Max Havelaar in oktober de campagne met als doel: de Nederlandse consument laten zien hoe gemakkelijk het is om fairtrade producten te kopen en zo een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Fairbezig. nl is een landelijke mediacampagne die zich focust op het aankoopmoment van de Nederlandse consument, dus op de winkelvloer van supermarkten en natuurlijk Wereldwinkels.

Ben jij al π±?

Je bent jong en je wilt… fairtrade! Met de Fairminds campagne werkte de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels in 2011 aan de wens om fairtrade populairder te maken onder jongvolwassenen. Dat is kansrijk, want deze doelgroep laat zich over het algemeen graag verleiden door mooie, kwalitatieve producten met een uniek, authentiek en duurzaam karakter. Jongvolwassenen in de leeftijd van 18 t/m 25 jaar bepalen bovendien hun consumentengedrag voor later. Fairminds bereikt ze door activiteiten aan te bieden die aansluiten op hun belevingswereld, en die ze de gelegenheid geeft om mee te praten. Bijvoorbeeld over welke fairtrade producten zij het mooist vinden of het liefst kopen. Een bron van informatie voor de Wereldwinkels, die door Fairminds meer inzicht krijgen inde voorkeuren van de nieuwe generatie. Fairminds zorgt ervoor dat Wereldwinkels klaar zijn voor de toekomst!

Ben jij al π±?

JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 >

WW JV 2011 Vereniging EX 1.indd 2-3

26-07-12 15:33

ition Certificate of Recogn The Dutch Association

of World Shops declares

that:

Simbólica Fair Trade was registered as a recognised

Fair Trade wholesaler

Date issued: 27 June

2011 /

to the Dutch World Shops

since 2005.

Valid until: 1 January 2012

This certificate is distributed

yearly.

Huub Jansen Director of the Dutch Association

of World Shops

DAWS recognition importers. Within the recognises Fair Trade of World Shops (DAWS) Trade criteria. The Dutch Association that they meet the Fair and checked to ensure producer are monitored system the trader and

Ook onze winkels merken langzaam de effecten van een economische recessie. Dat deze effecten bij Wereldwinkels en WAAR kleiner zijn dan in de ‘gewone’ retail, beschouwen we als een teken van waardering voor het werk van onze winkels en voor fairtrade. De cijfers van 2011 laten ook zien dat de gemiddelde besteding per klant steeg. Dit betekent dat klanten van Wereldwinkels en WAAR steeds beter slagen. Niet zo gek, want het assortiment van de winkels is steeds meer gebaseerd op trends en de wens van consumenten.

Fairtrade in andere winkels Aansprekend assortiment en design zorgt er ook voor dat steeds meer andere winkels fairtrade producten verkopen. Naast de supermarkten – die fairtrade food verkopen zoals koffie, chocola en bananen – tonen langzaam maar zeker ook mainstream partijen interesse voor fairtrade gifts en living producten, zoals vazen, servies, sieraden, textiel en accessoires. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels deed in 2011 onderzoek naar de haalbaarheid van meer fairtrade gifts en living in de mainstream. We richtten onze pijlen extra op fairtrade gifts en living omdat de groei in deze sector achterblijft bij fairtrade food, terwijl er juist veel producenten een inkomen uit verdienen. In 2011 rondde de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels een vijfjarig project af werkte aan groeimogelijkheden aan producentenkant. In die periode zijn in Afrika, Azië en Latijns Amerika krachtige producentennetwerken ontstaan, die samenwerken aan onder meer schaalvergroting. Gelukkig maar, want een aantal grote spelers op de reguliere markt, zo bleek uit het onderzoek in 2011, hebben behoefte aan fairtrade assortiment.

Herkenbaarheid van fairtrade gifts and living Belangrijk voor zowel de andere winkels als Wereldwinkels, is de herkenbaarheid van fairtrade producten. In Nederland - maar ook wereldwijd - is het Max Havelaar keurmerk voor fairtrade dé manier om te zien dat een product fair is. Dat keurmerk bestaat echter alleen voor producten waar een wereldmarktprijs voor bestaat, zoals koffie, cacao en thee. In de Wereldwinkel worden echter ook andere fairtrade producten verkocht. Deze producten zijn afkomstig van leveranciers die door de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels erkend en gecontroleerd worden op fairtrade criteria. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels oriënteerde zich in 2011 op de haalbaarheid van een keurmerk of label voor deze fairtrade gifts en living producten, zodat consumenten ook van die producten in één oogopslag kunnen zien dat het fair is.

Meer fairtrade in tachtig gemeenten Fairtrade groeit aan populariteit. In 2011 kocht meer dan de helft van alle huishoudens één of meerdere fairtrade levensmiddelen, een percentage dat stijgt naar mate fairtrade meer beschikbaar is. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels werkt graag mee aan het stimuleren van verkoop van fairtrade binnen en buiten de eigen winkels. Bijvoorbeeld via de Fairtrade Gemeente campagne. Gemeenten verdienen de titel Fairtrade Gemeente als zij, aan de hand van zes campagnecriteria, laten zien dat de hele gemeenschap fairtrade producten gebruikt of verkoopt. In 2011 werkte een vijfde van alle gemeenten actief aan het behalen of behouden van de titel. Werkgroepen in deze gemeenten bevragen hun lokale overheid, winkels, bedrijven, horeca en scholen op fairtrade. Eind 2011 hadden tweeëntwintig gemeenten de titel Fairtrade Gemeente.

Zeg, ben jij al fairbezig? Een andere manier om te werken aan de groeiende populariteit van fairtrade, is de campagne Fairbezig.nl. Het is op papier een heel logische samenwerking en in 2011 werd het werkelijkheid: de drie grootste vertegenwoordigers van fairtrade in Nederland bundelden de krachten in een gezamenlijke campagne om de verkoop van fairtrade producten te stimuleren. Met financiële steun van de Nederlandse Postcode Loterij lanceerde de LVWW samen met Fair Trade Original en Stichting Max Havelaar in oktober de campagne met als doel: de Nederlandse consument laten zien hoe gemakkelijk het is om fairtrade producten te kopen en zo een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Fairbezig. nl is een landelijke mediacampagne die zich focust op het aankoopmoment van de Nederlandse consument, dus op de winkelvloer van supermarkten en natuurlijk Wereldwinkels.

Ben jij al π±?

Je bent jong en je wilt… fairtrade! Met de Fairminds campagne werkte de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels in 2011 aan de wens om fairtrade populairder te maken onder jongvolwassenen. Dat is kansrijk, want deze doelgroep laat zich over het algemeen graag verleiden door mooie, kwalitatieve producten met een uniek, authentiek en duurzaam karakter. Jongvolwassenen in de leeftijd van 18 t/m 25 jaar bepalen bovendien hun consumentengedrag voor later. Fairminds bereikt ze door activiteiten aan te bieden die aansluiten op hun belevingswereld, en die ze de gelegenheid geeft om mee te praten. Bijvoorbeeld over welke fairtrade producten zij het mooist vinden of het liefst kopen. Een bron van informatie voor de Wereldwinkels, die door Fairminds meer inzicht krijgen inde voorkeuren van de nieuwe generatie. Fairminds zorgt ervoor dat Wereldwinkels klaar zijn voor de toekomst!

Ben jij al π±?

JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 >

WW JV 2011 Vereniging EX 1.indd 2-3

26-07-12 15:33

Wereldwinkels, klaar voor de toekomst De toekomst is een onderwerp dat hoog op de agenda van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels stond in 2011. Wereldwinkels waren ruim veertig jaar geleden de eersten die ideaal en commercie samenbrachten. Als pioniers van sociaal ondernemerschap zien onze winkels de wereld inmiddels in rap tempo veranderen. Voor Nederlandse consumenten wordt duurzaamheid een steeds belangrijker onderwerp, waardoor steeds meer bedrijven en winkels fairtrade omarmen. Aan de andere kant staat het politieke en maatschappelijke draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking onder druk. Landelijke en lokale subsidies vallen steeds vaker weg. Met tegelijkertijd een economische recessie wordt het voor Wereldwinkels steeds lastiger om hun koploperspositie te behouden. Lastig, maar zeker niet onmogelijk! In 2011 werden plannen voor de toekomst van Wereldwinkels ontwikkeld en besproken. Plannen die ervoor moeten zorgen dat de Wereldwinkels nu en in de toekomst hun koploperspositie kunnen behouden, en met hun werk meer fairtrade producenten bereiken. In 2012 gaat de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels verder met de uitwerking van en implementatie van de toekomstplannen.

FEITEN EN CIJFERS OVER WERELDWINKELS IN 2011 In 2011: • waren er 346 aangesloten Wereldwinkels in de steden en dorpen van Nederland • waren er zeven WAAR winkels in grote steden • realiseerden zij samen een omzet van bijna dertig miljoen euro • was ruim zeventig procent van de omzet in Wereldwinkels en WAAR afkomstig van gifts en living producten • werkten er ruim 12.500 mensen, meestal op vrijwillige basis, in en om de Wereldwinkels • werden per Wereldwinkel gemiddeld 2500 verschillende fairtrade producten aangeboden, variërend van woonaccessoires tot koffie, van sieraden tot speelgoed • werd 2,4 miljoen keer een fairtrade aankoop gedaan in een Wereldwinkel of WAAR • waren het opnieuw met name dames die een product in de winkel kochten • werden (de projecten van) de Wereldwinkels landelijk financieel ondersteund door ICCO, de Nationale Postcode Loterij en het Ministerie van Buitenlandse Zaken • werkten Wereldwinkels landelijk samen met ICCO, Stichting FaiRSupport, Stichting Max Havelaar, erkende fairtrade leveranciers en vele andere mensen en organisaties die fairtrade omarmen • werkten Wereldwinkels lokaal samen met ondernemersverenigingen, gemeenten, scholen, kerken, stichtingen voor ontwikkelingssamenwerking en nog veel meer

JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 > JAARVERSLAG LANDELIJKE VERENIGING VAN WERELDWINKELS 2011 >

WW JV 2011 Vereniging EX 1.indd 4

26-07-12 15:33

JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011

en samen voor ls, ICCO en Stichting Max Havelaar zorg De Landelijke Vereniging van Wereldwinke trade Gemeente heel Nederland. Dat doen zij via de Fair meer verkoop van fairtrade producten in van zes campagneFairtrade Gemeente als zij, aan de hand campagne. Gemeenten verdienen de titel oopt. Het gaat dus hap fairtrade producten gebruikt of verk criteria, laten zien dat de hele gemeensc len. In 2009 ook om winkels, bedrijven, horeca en scho niet alleen om de lokale overheid, maar volgden vele trade Gemeenten van Nederland. Sindsdien werden Goes en Groningen de eerste Fair initiatieven de de campagne zich uit met specifieke andere gemeenten hun voorbeeld. Ook breid ltaten van de versiteiten. Dit jaarverslag toont de resu voor scholen, kerken, hogescholen en uni Fairtrade Gemeente campagne in 2011.

Doorstart voor Fairtrade Gemeente 2011 was een bijzonder jaar voor Fairtrade Gemeente. SBOS, ICCO en de Nationale Postcode Loterij stelden subsidie beschikbaar waarmee de Fairtrade Gemeente campagne in 2011 een doorstart kon maken. Doelstelling voor de doorstart is om in de periode 2011 tot en met 2014 de verkoop van fairtrade producten in Nederland met 60% te laten stijgen ten opzichte van 2009. Om dat te realiseren richt de campagne zich op drie sporen: • Het faciliteren van bestaande initiatieven: werkgroepen van vrijwilligers voorzien van informatie, hulpmiddelen en promotiematerialen, zodat zij in hun gemeente anderen kunnen motiveren om meer fairtrade producten te kopen of te gebruiken. • Fairtrade multipliers: zorgen voor landelijke publiciteit en samenwerken met ambassadeurs en landelijke koepelorganisaties, zoals Koninklijke Horeca Nederland, om ook landelijk een sneeuwbaleffect en positief klimaat voor fairtrade in Nederland te creëren. • Regie op inhoud: Nederlanders bewust maken van het onderscheid tussen fairtrade en andere

duurzame initiatieven. De campagne focust zelf op armoedebestrijding via handel, en stimuleert daarnaast, secundair, andere initiatieven, zoals duurzame vis en hout.

20% gemeenten actief als Fairtrade Gemeente (in wording) Eind 2011 telde Nederland 418 gemeenten. 24 daarvan hadden voor het eind van 2011 een titelaanvraag voor Fairtrade Gemeente ingediend, en 22 gemeenten werden ook daadwerkelijk beloond met de titel (5%). De andere twee gemeenten krijgen in 2012 de titel Fairtrade Gemeente toegekend. Nieuwkomers in 2011 waren: Arnhem, Bunnik, De Bilt, Delft, Dronten, Eindhoven, Gouda, Schijndel, Tytsjerksteradiel en Utrechtse Heuvelrug. Een vijfde van alle gemeenten, 80 in totaal, hadden zich geregistreerd als een actieve gemeente. In 2011 meldden 19 nieuwe gemeenten zich aan. In heel Nederland zijn meer dan 400 mensen aan de slag om anderen in de gemeente te motiveren om ook fairtrade producten te gebruiken of te verkopen. De initiatiefnemers van de campagne willen ervoor zorgen dat eind 2014 105 gemeenten de titel Fairtrade Gemeente hebben behaald (25% van totaal) en dat 60% van het totaal aantal gemeenten (250 gemeenten) aan de slag is met de campagne.

JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE

WW JV 2011 Fairtrade Gemeenten EX.indd 1

17-04-12 14:08

DELFT 1000STE FAIRTRADE GEMEENTE TER WERELD

Op zaterdag 4 juni werd de mijlpaal van 1000 Fairtrade Gemeenten wereldwijd bereikt. Op die dag kregen zeven gemeenten, waaronder Madrid, Seattle en Delft, de titel Fairtrade Gemeente. Burgemeester Verkerk nam de titel in Delft dankbaar in ontvangst en riep anderen op om het voorbeeld van Delft te volgen. De stad liet duizend ballonnen op waarmee ze nog eens duizend mensen opriep om van hun gemeente ook een Fairtrade Gemeente te maken. Het initiatief Fairtrade Gemeente startte in 2001 in Engeland. De campagne verspreidde zich over ruim twintig landen. Inmiddels zijn er niet alleen Fairtrade Gemeenten in Europa, maar ook in Japan, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten, Brazilië en Ghana. Fairtrade Gemeente is daarmee uitgegroeid tot een wereldwijde beweging waarbij mensen in Noord en Zuid niet voor, maar met elkaar de wereldhandel eerlijker maken.

startte de Fairtrade Gemeente vorig jaar een samenwerking met Koninklijke Horeca Nederland en zette de campagne een actie op om het aantal fairtrade versproducten bij supermarkten te bevorderen. Op die manier probeert het landelijke campagneteam de werkgroepen te ondersteunen bij hun lokale campagne. Dit moet ertoe leiden dat gemeenten in de toekomst sneller en makkelijker aan de campagnecriteria kunnen voldoen. Lokale overheden die mee willen doen aan de campagne moeten fairtrade producten inkopen. Dat kunnen zij alleen doen door te vragen om fairtrade producten in het aanbestedingsbeleid. De regels voor duurzaam inkopen voor overheden staan dit toe. Per 1 januari 2011 biedt ook Douwe Egberts fairtrade koffie aan voor de zakelijke markt. Daardoor kunnen gemeenten die gaan voor fairtrade, praktisch alle grote koffieleveranciers uitnodigen om mee te dingen bij hun aanbesteding. Genoeg keuze dus.

Betrouwbare banaan zoekt eerlijke ananas

KONINKLIJKE HORECA NEDERLAND INITIEERT FAIRTRADE RESTAURANTS

Horeca vinden de drempel om fairtrade producten te gebruiken hoog. Het aanbod is te beperkt. Fairtrade leveranciers leveren nog maar weinig grootverpakkingen voor fairtrade producten. Wanneer de vraag hiernaar stijgt zullen zij dit aanbod uitbreiden. Om deze impasse te doorbreken en de behoefte aan fairtrade zichtbaar te maken startte de landelijke Fairtrade Gemeente campagne eind 2011 samen met Koninklijke Horeca Nederland (KHN) het initiatief Fairtrade Restaurant. Op 4 november 2011 overhandigde Hajé de Jager, sectorvoorzitter Restaurants van KHN het eerste titelbord van Fairtrade Restaurant aan Heinde & Verre uit Gouda. Daarna volgden meerdere restaurants dit voorbeeld. De samenwerking met KHN wordt voorgezet in 2012. De branchevereniging roept haar leden op om bijvoorbeeld mee te doen aan de Fairtrade Break op World Fair Trade Day 2012.

Consumeren, kopen, promoten Onderzoek van GFK toont aan dat het aantal kopers van fairtrade producten de afgelopen jaren is gestegen. In 2010 kochten ruim 3,6 miljoen Nederlanders (49,5% van alle huishoudens) een fairtrade product. In 2011 is dit aantal nog hoger. Nederlanders kopen niet alleen fairtrade producten, maar zij spreken zich ook actief uit voor fairtrade. Alleen al in de 22 Fairtrade Gemeenten zijn 206 mensen als vrijwilliger actief in de campagne om anderen te motiveren ook te kiezen

Maatschappelijk verantwoorde organisaties

BETROUWBARE BANAAN ZOEKT EERLIJKE ANANAS

Nederlandse ondernemers aan zet De populariteit van fairtrade producten blijft stijgen. De retailomzet van fairtrade producten groeide in 2010 naar 119 miljoen euro ten opzichte van 87 miljoen euro een jaar eerder. En alhoewel de cijfers over 2011 ten tijde van deze publicatie nog niet bekend waren, wordt ook in 2011 een groei verwacht. Het is zeker niet toevallig dat tegelijkertijd jaarlijks steeds meer winkels, bedrijven en horeca fairtrade producten gebruiken of verkopen. In de 22 Fairtrade Gemeenten zijn er in totaal 1.527 organisaties (633 winkels, 172 horeca en 722 bedrijven en maatschappelijke organisaties) die fairtrade producten gebruiken of verkopen en die tevens aan de strenge campagne-eisen voldoen. Daarmee voldoet de campagne al voor 45% aan haar doelstelling voor eind 2014 (namelijk 3.410 organisaties). Opvallend is dat horeca en retail de meest lastige doelgroepen zijn om te betrekken bij eerlijke handel en te laten voldoen aan de campagnecriteria. Daarom

Het fairtrade aanbod in de supermarkten is de afgelopen jaren enorm gegroeid. Alleen fairtrade versproducten blijven achter. Supermarktmanagers geven aan dat fairtrade fruit en groenten slecht verkrijgbaar zijn. Fairtrade leveranciers geven aan dat fairtrade bananen en ananassen voldoende geleverd kunnen worden. Daarom startte Fairtrade Gemeente in de zomer van 2011 de actie ‘Betrouwbare banaan zoekt eerlijke ananas’. Net voor de start van de actie maakte PLUS een volledige overstap naar fairtrade ananassen. Eerder deed PLUS dat al met fairtrade bananen. Later in het jaar volgden meerdere supermarktketens met een volledige overstap naar fairtrade bananen. Het aanbod van fairtrade fruit groeit daarmee gestaag. In Fairtrade Gemeenten (in wording) bieden sommige supermarkten door de campagne zichtbaar meer fairtrade versproducten aan. De Fairtrade Gemeente campagne hoopt dat dit effect over enige tijd ook landelijk merkbaar is.

voor fairtrade. Deze vrijwilligers zorgen zelf voor mediaaandacht, organiseren publieksacties en roepen anderen op om hetzelfde te doen. Daarmee richten zij zich op de 1.460.317 inwoners van deze 22 gemeenten. Een enorm publiek. In 2011 waren er twee grote landelijke acties waaraan zowel de vrijwilligers als het brede Nederlandse publiek aan konden deelnemen: Fairtrade Ontbijt en Fairtrade Verlanglijstje.

FAIRTRADE ONTBIJT IN RUIM 100 GEMEENTEN

Met de actie ‘Fairtrade Ontbijt’ riepen Fair Trade Original, Fairtrade Gemeenten, WAAR en Wereldwinkels mensen op om op en rond World Fair Trade Day, 14 mei, een Fairtrade Ontbijt te organiseren. In meer dan honderd gemeenten kon je op meerdere plaatsen een eerlijke start van de dag krijgen. Daarnaast werden 325 gratis Fairtrade Ontbijtpakketten en één groots Fairtrade Ontbijt verloot. Door de actie steeg het gebruik en de verkoop van fairtrade (ontbijt) producten. In 2012 wordt de actie vanwege het succes herhaald.

Op verzoek ontwikkelde de Fairtrade Gemeente campagne diverse subcampagnes om fairtrade binnen een specifieke doelgroep groot te maken. Zo zijn er inmiddels Fairtrade Scholen, Kerken, Hogescholen en Universiteiten. Organisaties die een titel verdienen in een subcampagne doen meer dan alleen fairtrade producten gebruiken of verkopen. Zij communiceren daarnaast naar hun achterban dat zij fairtrade producten gebruiken en waarom zij dat doen, en zij organiseren acties om deze achterban actief te betrekken bij fairtrade en hen aan te sporen ook fairtrade producten te gebruiken. Naast de 22 Fairtrade Gemeenten telt Nederland veertien Fairtrade Kerken en zes Fairtrade Scholen. De Magnuskerk in Anloo en de Protestantse Gemeente Colmschate zien beiden hun status als Fairtrade Kerk als startpunt om van hun gemeente een Fairtrade Gemeente te maken. De subcampagnes brengen dus een sneeuwbaleffect voor fairtrade teweeg. In 2011 kreeg de Hanze Hogeschool Groningen als eerste de titel Fairtrade Hogeschool en de VU werd bekroond als eerste Fairtrade Universiteit. Nog vele andere organisaties proberen ook zelf een fairtrade titel te behalen.

JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011

WW JV 2011 Fairtrade Gemeenten EX.indd 2-3

17-04-12 14:08

DELFT 1000STE FAIRTRADE GEMEENTE TER WERELD

Op zaterdag 4 juni werd de mijlpaal van 1000 Fairtrade Gemeenten wereldwijd bereikt. Op die dag kregen zeven gemeenten, waaronder Madrid, Seattle en Delft, de titel Fairtrade Gemeente. Burgemeester Verkerk nam de titel in Delft dankbaar in ontvangst en riep anderen op om het voorbeeld van Delft te volgen. De stad liet duizend ballonnen op waarmee ze nog eens duizend mensen opriep om van hun gemeente ook een Fairtrade Gemeente te maken. Het initiatief Fairtrade Gemeente startte in 2001 in Engeland. De campagne verspreidde zich over ruim twintig landen. Inmiddels zijn er niet alleen Fairtrade Gemeenten in Europa, maar ook in Japan, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten, Brazilië en Ghana. Fairtrade Gemeente is daarmee uitgegroeid tot een wereldwijde beweging waarbij mensen in Noord en Zuid niet voor, maar met elkaar de wereldhandel eerlijker maken.

startte de Fairtrade Gemeente vorig jaar een samenwerking met Koninklijke Horeca Nederland en zette de campagne een actie op om het aantal fairtrade versproducten bij supermarkten te bevorderen. Op die manier probeert het landelijke campagneteam de werkgroepen te ondersteunen bij hun lokale campagne. Dit moet ertoe leiden dat gemeenten in de toekomst sneller en makkelijker aan de campagnecriteria kunnen voldoen. Lokale overheden die mee willen doen aan de campagne moeten fairtrade producten inkopen. Dat kunnen zij alleen doen door te vragen om fairtrade producten in het aanbestedingsbeleid. De regels voor duurzaam inkopen voor overheden staan dit toe. Per 1 januari 2011 biedt ook Douwe Egberts fairtrade koffie aan voor de zakelijke markt. Daardoor kunnen gemeenten die gaan voor fairtrade, praktisch alle grote koffieleveranciers uitnodigen om mee te dingen bij hun aanbesteding. Genoeg keuze dus.

Betrouwbare banaan zoekt eerlijke ananas

KONINKLIJKE HORECA NEDERLAND INITIEERT FAIRTRADE RESTAURANTS

Horeca vinden de drempel om fairtrade producten te gebruiken hoog. Het aanbod is te beperkt. Fairtrade leveranciers leveren nog maar weinig grootverpakkingen voor fairtrade producten. Wanneer de vraag hiernaar stijgt zullen zij dit aanbod uitbreiden. Om deze impasse te doorbreken en de behoefte aan fairtrade zichtbaar te maken startte de landelijke Fairtrade Gemeente campagne eind 2011 samen met Koninklijke Horeca Nederland (KHN) het initiatief Fairtrade Restaurant. Op 4 november 2011 overhandigde Hajé de Jager, sectorvoorzitter Restaurants van KHN het eerste titelbord van Fairtrade Restaurant aan Heinde & Verre uit Gouda. Daarna volgden meerdere restaurants dit voorbeeld. De samenwerking met KHN wordt voorgezet in 2012. De branchevereniging roept haar leden op om bijvoorbeeld mee te doen aan de Fairtrade Break op World Fair Trade Day 2012.

Consumeren, kopen, promoten Onderzoek van GFK toont aan dat het aantal kopers van fairtrade producten de afgelopen jaren is gestegen. In 2010 kochten ruim 3,6 miljoen Nederlanders (49,5% van alle huishoudens) een fairtrade product. In 2011 is dit aantal nog hoger. Nederlanders kopen niet alleen fairtrade producten, maar zij spreken zich ook actief uit voor fairtrade. Alleen al in de 22 Fairtrade Gemeenten zijn 206 mensen als vrijwilliger actief in de campagne om anderen te motiveren ook te kiezen

Maatschappelijk verantwoorde organisaties

BETROUWBARE BANAAN ZOEKT EERLIJKE ANANAS

Nederlandse ondernemers aan zet De populariteit van fairtrade producten blijft stijgen. De retailomzet van fairtrade producten groeide in 2010 naar 119 miljoen euro ten opzichte van 87 miljoen euro een jaar eerder. En alhoewel de cijfers over 2011 ten tijde van deze publicatie nog niet bekend waren, wordt ook in 2011 een groei verwacht. Het is zeker niet toevallig dat tegelijkertijd jaarlijks steeds meer winkels, bedrijven en horeca fairtrade producten gebruiken of verkopen. In de 22 Fairtrade Gemeenten zijn er in totaal 1.527 organisaties (633 winkels, 172 horeca en 722 bedrijven en maatschappelijke organisaties) die fairtrade producten gebruiken of verkopen en die tevens aan de strenge campagne-eisen voldoen. Daarmee voldoet de campagne al voor 45% aan haar doelstelling voor eind 2014 (namelijk 3.410 organisaties). Opvallend is dat horeca en retail de meest lastige doelgroepen zijn om te betrekken bij eerlijke handel en te laten voldoen aan de campagnecriteria. Daarom

Het fairtrade aanbod in de supermarkten is de afgelopen jaren enorm gegroeid. Alleen fairtrade versproducten blijven achter. Supermarktmanagers geven aan dat fairtrade fruit en groenten slecht verkrijgbaar zijn. Fairtrade leveranciers geven aan dat fairtrade bananen en ananassen voldoende geleverd kunnen worden. Daarom startte Fairtrade Gemeente in de zomer van 2011 de actie ‘Betrouwbare banaan zoekt eerlijke ananas’. Net voor de start van de actie maakte PLUS een volledige overstap naar fairtrade ananassen. Eerder deed PLUS dat al met fairtrade bananen. Later in het jaar volgden meerdere supermarktketens met een volledige overstap naar fairtrade bananen. Het aanbod van fairtrade fruit groeit daarmee gestaag. In Fairtrade Gemeenten (in wording) bieden sommige supermarkten door de campagne zichtbaar meer fairtrade versproducten aan. De Fairtrade Gemeente campagne hoopt dat dit effect over enige tijd ook landelijk merkbaar is.

voor fairtrade. Deze vrijwilligers zorgen zelf voor mediaaandacht, organiseren publieksacties en roepen anderen op om hetzelfde te doen. Daarmee richten zij zich op de 1.460.317 inwoners van deze 22 gemeenten. Een enorm publiek. In 2011 waren er twee grote landelijke acties waaraan zowel de vrijwilligers als het brede Nederlandse publiek aan konden deelnemen: Fairtrade Ontbijt en Fairtrade Verlanglijstje.

FAIRTRADE ONTBIJT IN RUIM 100 GEMEENTEN

Met de actie ‘Fairtrade Ontbijt’ riepen Fair Trade Original, Fairtrade Gemeenten, WAAR en Wereldwinkels mensen op om op en rond World Fair Trade Day, 14 mei, een Fairtrade Ontbijt te organiseren. In meer dan honderd gemeenten kon je op meerdere plaatsen een eerlijke start van de dag krijgen. Daarnaast werden 325 gratis Fairtrade Ontbijtpakketten en één groots Fairtrade Ontbijt verloot. Door de actie steeg het gebruik en de verkoop van fairtrade (ontbijt) producten. In 2012 wordt de actie vanwege het succes herhaald.

Op verzoek ontwikkelde de Fairtrade Gemeente campagne diverse subcampagnes om fairtrade binnen een specifieke doelgroep groot te maken. Zo zijn er inmiddels Fairtrade Scholen, Kerken, Hogescholen en Universiteiten. Organisaties die een titel verdienen in een subcampagne doen meer dan alleen fairtrade producten gebruiken of verkopen. Zij communiceren daarnaast naar hun achterban dat zij fairtrade producten gebruiken en waarom zij dat doen, en zij organiseren acties om deze achterban actief te betrekken bij fairtrade en hen aan te sporen ook fairtrade producten te gebruiken. Naast de 22 Fairtrade Gemeenten telt Nederland veertien Fairtrade Kerken en zes Fairtrade Scholen. De Magnuskerk in Anloo en de Protestantse Gemeente Colmschate zien beiden hun status als Fairtrade Kerk als startpunt om van hun gemeente een Fairtrade Gemeente te maken. De subcampagnes brengen dus een sneeuwbaleffect voor fairtrade teweeg. In 2011 kreeg de Hanze Hogeschool Groningen als eerste de titel Fairtrade Hogeschool en de VU werd bekroond als eerste Fairtrade Universiteit. Nog vele andere organisaties proberen ook zelf een fairtrade titel te behalen.

JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011

WW JV 2011 Fairtrade Gemeenten EX.indd 2-3

17-04-12 14:08

NEDERLANDERS MAKEN FAIRTRADE VERLANGLIJSTJE

Op zaterdagmiddag 12 november kreeg Sinterklaas aan het eind van zijn officiële intocht in Dordrecht de Fairtrade Verlanglijst van Nederland. Hij ontving de 100 meter lange lijst uit handen van drie basisschoolleerlingen uit Dordrecht. Op de verlanglijst staan de fairtrade cadeauwensen van Nederland. Via de website www.FairtradeVerlanglijstje.nl lieten duizend Nederlanders weten dat zij in 2011 verwend wilden worden met fairtrade chocolade en Boeddhabeelden. De actie moest bewerkstelligen dat tijdens de feestdagen meer mensen in Nederland verrast werden met fairtrade cadeaus.

Eigen organisatie

JURY

STUURGROEP EN CAMPAGNETEAM

* nieuwe juryleden

De initiatiefnemers van de campagne zijn allen vertegenwoordigd in een landelijke stuurgroep. Carla Kivits (eind 2011 vervangen door Else Hofland) van ICCO, Huub Jansen van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en Jochum Veerman van Stichting Max Havelaar namen daaraan deel. De stuurgroep bewaakt het proces, de strategie en de doelstellingen van de campagne en stuurt indien nodig bij. Mélinda Choo, de campagnecoördinator, is samen met twee campagnemedewerkers (Lara Peters en Karin van Breda) verantwoordelijk voor de uitvoering van de campagne. Daarbij worden zij ondersteund door een stagiair. De campagnemedewerkers werken vanuit het kantoor van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels.

Gemeenten die vinden dat zij voldoen aan de zes campagnecriteria vragen de titel Fairtrade Gemeente aan. Een onafhankelijke jury beoordeelt hun aanvraag. De jury bestaat uit zes personen die ieder een andere branche vertegenwoordigen. In 2011 wisselde de samenstelling van de jury. Begin 2011 traden Peter d’Angremond en Natasja van den Berg, respectievelijk de directeur en bestuurslid van Stichting Max Havelaar, af als jurylid. Prof. Dr. Ruerd Ruben kreeg een aanstelling als directeur van de Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie (IOB). Hij kon deze nieuwe functie niet langer combineren met diverse nevenfuncties en legde daarom ook zijn lidmaatschap van de jury van Fairtrade Gemeente neer. Vier nieuwe leden traden toe tot de jury van Fairtrade Gemeente. Eind 2011 bestond de jury uit:

Jan Pronk

Jacobine Geel*

voormalig Minister van Ontwikkelingssamenwerking

Tv-presentatrice en theologe

Liesbeth Gort* Generaal van StoereVrouwen

De Fairtrade Gemeente campagne is een initiatief van ICCO, de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en Stichting Max Havelaar, en wordt mogelijk gemaakt door het Ministerie van Buitenlandse zaken, ICCO en de Nationale Postcode Loterij.

Marga Hoek* Direc teur van De Groene Zaak

Sybren de Hoo*

Hoogleraar MVO & Innovatie aan de VU en de Universiteit van Maastricht

Agnes Jongerius Voorzitter FNV

Kijk voor meer informatie op www.fairtradegemeenten.nl

JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAMPAGNE 2011 > JAARVERSLAG FAIRTRADE GEMEENTE CAM

WW JV 2011 Fairtrade Gemeenten EX.indd 4

17-04-12 14:08

Fairminds gelooft dat fairtrade interessant is voor jonge mensen. Fairtrade gaat over mooie cadeaus met een bijzonder verhaal. Fairminds daagt deze jonge mensen uit, als consument, ondernemer, designer of opiniemaker. Stelt ze de vraag: wat koop, doe, maak of vind jij? Hun mening telt. Daarom is fairminds hét fairtrade co-creatie platform van Nederland.

Co-creëren betekent samen iets bedenken of maken. In Fairminds ontwerp je samen met een producent ver weg een mooi nieuw fairtrade product, bepaal je samen met Wereldwinkels interessant assortiment en bedenk je samen met andere jonge mensen gave acties voor fairtrade – die je natuurlijk ook samen uitvoert! Fairminds biedt je de kans om meer betrokken zijn bij fairtrade. Op een manier die bij jou past. Door studieopdrachten, bijvoorbeeld. Of tijdens festivals. Dat is leuk voor jou, en goed voor de wereld. Want als er meer fairtrade producten worden verkocht, kunnen fairtrade producenten in ontwikkelingslanden echt werken aan een beter leven.

RESULTATEN 2011

Meer jonge mensen die fairtrade kennen en kopen. Dat is het belangrijkste doel van Fairminds, het jongste programma van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels dat in 2011 het licht zag. Om dat te bereiken, wil Fairminds ervoor zorgen dat fairtrade niet langer alleen iets is van andere (oudere) mensen en gevestigde merken met eigen overtuigingen. Nee, in Fairminds is fairtrade van jou! Hoe doet Fairminds dat? Een aantal bijzondere voorbeelden uit 2011 laten dat zien…

HANGMAT POPULAIRST OP FAIRLANGLIJSTJE Welke bestaande fairtrade producten zijn eigenlijk het populairst onder jonge mensen? Dat onderzocht Fairminds in 2011. In september koos een panel uit een groot aantal fairtrade producten hun persoonlijke favorieten én producten die ze graag cadeau zouden willen geven aan vrienden. Opvallend was de grote voorkeur voor praktische producten zoals schaaltjes, servies en tajines. Maar ook chocola en condooms waren erg in trek. Vlak voor de feestdagen kon iedereen op www.fairminds.nl zijn of haar persoonlijke fair­langlijstje maken, delen en winnen. Het fairlanglijstje was een handige tool waarmee je eenvoudig je top3 van fairtrade producten samenstelde en direct deelde met je vrienden op Facebook. De uitslag van de fairlanglijstje actie bevestigde wat het panel ook al liet zien: de hangmat is het populairste fairtrade product van dit moment onder jonge mensen. De uitslag van het panel en de fairlanglijstje actie laat zien welke producten interessant zijn voor jonge mensen. Dat helpt fairtrade om aansprekend te zijn voor de nieuwe generatie.

#2 #1

#3 JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 >

WW JV 2011 Fairminds EX.indd 1

03-05-12 21:49

FAIRMINDS

THE FUTURE OF FAIRTRADE?

BRENGT GELUK OP APPELPOP

AN INVITATION FOR A CONVERSATION AND IDEA DEVELOPMENT

Are you interested in social entrepreneurship? Do you want to explore new opportunities of retail? Are you or would you like to be involved in sustainability and fairtrade? Would you like to make a difference and have your voice heard? Then Fairminds and the Knowmads invite you to a day of connecting and discussing new views and ideas for the future of fairtrade retail: What do we want fairtrade to be? What is the role of the social entrepreneur? How do we want fairtrade and fairtrade retail to develop? What do we value and need to get involved with fairtrade? The event takes place December 7th, it starts at 13:00 and ends at 19:00 with a launch of a public vote on the new solutions we come up with and a gathering around a fairtrade dinner for everyone involved! The entire thing is free, but you have to sign up through our facebook event

ARE YOU READY FOR THE FUTURE OF FAIRTRADE? Het begon allemaal met een gesprek met een groepje studenten van businessschool Knowmads: het idee om jonge ondernemende mensen bij elkaar te brengen en met elkaar in gesprek te gaan over de toekomst van fairtrade. Wat spreekt hen aan? Op welke manier willen zij zich wel en niet aan fairtrade verbinden? En hoe zit dat met de winkels en bestaande merken? Het resulteerde in het Future of Fairtrade Event, waar de aanwezige jonge mensen met elkaar van gedachten wisselden over fairtrade. Ze werkten samen aan verschillende plannen die fairtrade youth-proof moeten maken. Mirjam van ’t Veld, voorzitter van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, is erbij. Na afloop concludeert zij: “Hoe enthousiast deze generatie ook is over fairtrade, ze vinden dat het veel meer gebaseerd moet zijn op gelijkwaardigheid. Ze pleiten voor een andere mindset: de boodschap van fairtrade is niet armoedebestrijding, maar het creëren van kansen.” Ze zien fairtrade als dé manier om bezig te zijn met wereldwijde co-creatie: fairtrade producenten bieden ons skills en materialen die we hier niet hebben. Geen kwestie van hulp dus, maar van aanvulling. Over producten zijn ze heel stellig: alleen fair is niet genoeg. Fairtrade producten zouden moeten zijn gemaakt op een duurzame manier, met duurzame materialen. Ze pleiten voor meer alledaagse gebruiksartikelen en minder opsmuk, hoewel de culturele designs wel tof zijn. Ook intro­duceren ze de term ‘karma shopping’ voor fairtrade winkelen.

In 2012 krijgt het event een opvolging, met ieder kwartaal op vrijdag een Fairminds Friday. De eerste heeft inmiddels plaatsgevonden en was weer groots. Fairminds toont aan dat het waar is wat de deelnemers van het Future of Fairtrade event al zeiden: “Jonge mensen voelden zich tot nu toe niet uitgenodigd door fairtrade, wisten niet dat ze welkom zijn met ideeën en plannen. Eén eenvoudige uitnodiging heeft dat nu veranderd.”

FOTOGRAAF DHIRAJ

VRAAGT LEEFTIJDGENOTEN OM ADVIES In India werkt de negentienjarige Dhiraj Kanaujiya als foto­ graaf voor Fairmail Cards. Hij leert er werken als professio­ neel fotograaf. Fairmail Cards verkoopt de foto’s van Dhiraj en zijn collega’s als ansichtkaarten in Nederland. De verkoop van kaarten levert Dhiraj een inkomen op, waarmee hij zijn studie en huis betaalt en voor zijn acht broers en zussen zorgt. Niet alle foto’s die Dhiraj maakt, komen op een kaart terecht. Die keuze maken is soms best lastig, wat slaat aan bij consumenten aan de andere kant van de wereld? Fairminds helpt mensen als Dhiraj een handje. Op www.fairminds.nl kon je hem vertellen welke van de foto’s jij als ansichtkaart zou kopen. Dat deden jonge Neder­ landers massaal. Eén foto was duidelijk favoriet. We zijn benieuwd wanneer de foto als kaart te koop is in Nederland. Dhiraj is blij met de informatie van zijn leeftijdsgenoten in Nederland. Via Facebook bedankte hij ze persoonlijk voor hun hulp: “Ik maakte de foto en jullie de keuze, wat een samenwerking!”

Je ziet er heel wat mensen mee rondlopen, met Braziliaanse wensbandjes. Je knoopt zo’n bandje om je pols met drie knopen, en doet bij elke knoop een wens. Als je het bandje laat zitten tot het er vanzelf afvalt, gaan je wensen in vervulling. Als je erin gelooft, natuurlijk. Op festival Appelpop bleken jonge bezoekers hun geluk wel te willen beproeven. De lintjes die Fairminds er uitdeelde aan fairtrade fans, vonden gretig aftrek. Dat kan ook te maken hebben met de actie: doe een wens en win 1 jaar gratis appelsap… of wil je liever een bierpakket?

Wil je meer van Dhiraj’ foto’s zien? Of die van zijn collega’s? Kijk dan ook eens op www.fairmail.info.

Een weekend vol met alles wat met fairtrade te maken heeft. Dat is het Young and Fair festival. In 2011 organiseerden een groep enthousiaste jonge mensen dit weekend, en Fairminds was daarbij. Koken volgens de voedselverdeling in de wereld, een Lagerhuisdebat met voorzitters van politieke jongerenpartijen, uiteenlopende workshops, fairtrade cocktails shaken en natuurlijk swingende muziek… het was er allemaal!

WORKSHOPS

TIJDENS YOUNG AND FAIR FESTIVAL

Op uitnodiging van Fairminds vertelde designer Martijn Loman - die in Peru en Nepal fairtrade sieraden ontwikkelde – over zijn ervaringen met productdesign. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels gaf een ‘Tussen Fair en Fake’ workshop, waarbij de vraag centraal staat hoe je eigenlijk kunt weten of een product voldoet aan fairtrade criteria. De animo voor de workshops was groot, want wat wil je – zo’n kijkje in de keuken krijg je niet elke dag.

JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 >

WW JV 2011 Fairminds EX.indd 2-3

03-05-12 21:50

FAIRMINDS

THE FUTURE OF FAIRTRADE?

BRENGT GELUK OP APPELPOP

AN INVITATION FOR A CONVERSATION AND IDEA DEVELOPMENT

Are you interested in social entrepreneurship? Do you want to explore new opportunities of retail? Are you or would you like to be involved in sustainability and fairtrade? Would you like to make a difference and have your voice heard? Then Fairminds and the Knowmads invite you to a day of connecting and discussing new views and ideas for the future of fairtrade retail: What do we want fairtrade to be? What is the role of the social entrepreneur? How do we want fairtrade and fairtrade retail to develop? What do we value and need to get involved with fairtrade? The event takes place December 7th, it starts at 13:00 and ends at 19:00 with a launch of a public vote on the new solutions we come up with and a gathering around a fairtrade dinner for everyone involved! The entire thing is free, but you have to sign up through our facebook event

ARE YOU READY FOR THE FUTURE OF FAIRTRADE? Het begon allemaal met een gesprek met een groepje studenten van businessschool Knowmads: het idee om jonge ondernemende mensen bij elkaar te brengen en met elkaar in gesprek te gaan over de toekomst van fairtrade. Wat spreekt hen aan? Op welke manier willen zij zich wel en niet aan fairtrade verbinden? En hoe zit dat met de winkels en bestaande merken? Het resulteerde in het Future of Fairtrade Event, waar de aanwezige jonge mensen met elkaar van gedachten wisselden over fairtrade. Ze werkten samen aan verschillende plannen die fairtrade youth-proof moeten maken. Mirjam van ’t Veld, voorzitter van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, is erbij. Na afloop concludeert zij: “Hoe enthousiast deze generatie ook is over fairtrade, ze vinden dat het veel meer gebaseerd moet zijn op gelijkwaardigheid. Ze pleiten voor een andere mindset: de boodschap van fairtrade is niet armoedebestrijding, maar het creëren van kansen.” Ze zien fairtrade als dé manier om bezig te zijn met wereldwijde co-creatie: fairtrade producenten bieden ons skills en materialen die we hier niet hebben. Geen kwestie van hulp dus, maar van aanvulling. Over producten zijn ze heel stellig: alleen fair is niet genoeg. Fairtrade producten zouden moeten zijn gemaakt op een duurzame manier, met duurzame materialen. Ze pleiten voor meer alledaagse gebruiksartikelen en minder opsmuk, hoewel de culturele designs wel tof zijn. Ook intro­duceren ze de term ‘karma shopping’ voor fairtrade winkelen.

In 2012 krijgt het event een opvolging, met ieder kwartaal op vrijdag een Fairminds Friday. De eerste heeft inmiddels plaatsgevonden en was weer groots. Fairminds toont aan dat het waar is wat de deelnemers van het Future of Fairtrade event al zeiden: “Jonge mensen voelden zich tot nu toe niet uitgenodigd door fairtrade, wisten niet dat ze welkom zijn met ideeën en plannen. Eén eenvoudige uitnodiging heeft dat nu veranderd.”

FOTOGRAAF DHIRAJ

VRAAGT LEEFTIJDGENOTEN OM ADVIES In India werkt de negentienjarige Dhiraj Kanaujiya als foto­ graaf voor Fairmail Cards. Hij leert er werken als professio­ neel fotograaf. Fairmail Cards verkoopt de foto’s van Dhiraj en zijn collega’s als ansichtkaarten in Nederland. De verkoop van kaarten levert Dhiraj een inkomen op, waarmee hij zijn studie en huis betaalt en voor zijn acht broers en zussen zorgt. Niet alle foto’s die Dhiraj maakt, komen op een kaart terecht. Die keuze maken is soms best lastig, wat slaat aan bij consumenten aan de andere kant van de wereld? Fairminds helpt mensen als Dhiraj een handje. Op www.fairminds.nl kon je hem vertellen welke van de foto’s jij als ansichtkaart zou kopen. Dat deden jonge Neder­ landers massaal. Eén foto was duidelijk favoriet. We zijn benieuwd wanneer de foto als kaart te koop is in Nederland. Dhiraj is blij met de informatie van zijn leeftijdsgenoten in Nederland. Via Facebook bedankte hij ze persoonlijk voor hun hulp: “Ik maakte de foto en jullie de keuze, wat een samenwerking!”

Je ziet er heel wat mensen mee rondlopen, met Braziliaanse wensbandjes. Je knoopt zo’n bandje om je pols met drie knopen, en doet bij elke knoop een wens. Als je het bandje laat zitten tot het er vanzelf afvalt, gaan je wensen in vervulling. Als je erin gelooft, natuurlijk. Op festival Appelpop bleken jonge bezoekers hun geluk wel te willen beproeven. De lintjes die Fairminds er uitdeelde aan fairtrade fans, vonden gretig aftrek. Dat kan ook te maken hebben met de actie: doe een wens en win 1 jaar gratis appelsap… of wil je liever een bierpakket?

Wil je meer van Dhiraj’ foto’s zien? Of die van zijn collega’s? Kijk dan ook eens op www.fairmail.info.

Een weekend vol met alles wat met fairtrade te maken heeft. Dat is het Young and Fair festival. In 2011 organiseerden een groep enthousiaste jonge mensen dit weekend, en Fairminds was daarbij. Koken volgens de voedselverdeling in de wereld, een Lagerhuisdebat met voorzitters van politieke jongerenpartijen, uiteenlopende workshops, fairtrade cocktails shaken en natuurlijk swingende muziek… het was er allemaal!

WORKSHOPS

TIJDENS YOUNG AND FAIR FESTIVAL

Op uitnodiging van Fairminds vertelde designer Martijn Loman - die in Peru en Nepal fairtrade sieraden ontwikkelde – over zijn ervaringen met productdesign. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels gaf een ‘Tussen Fair en Fake’ workshop, waarbij de vraag centraal staat hoe je eigenlijk kunt weten of een product voldoet aan fairtrade criteria. De animo voor de workshops was groot, want wat wil je – zo’n kijkje in de keuken krijg je niet elke dag.

JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 >

WW JV 2011 Fairminds EX.indd 2-3

03-05-12 21:50

JOURNALISTEN VAN DE TOEKOMST VOOR FAIRTRADE Alleen de beste studenten journalistiek van de Hogeschool Utrecht volgen in hun derde jaar een masterclass multimedia. In die masterclass werken ze aan echte opdrachten van diverse opdrachtgevers. Fairminds was daar in 2011 één van. Studente Claudia reisde voor de masterclass naar Ghana. Tijdens de reis bracht ze een bezoek aan Kuapa Kokoo, een boerencoöperatie die fairtrade cacao levert aan Tony Chocolonely en Divine Chocolats. Ze sprak er onder meer met cacaoboer Elias Muhammed, over wie ze een achtergrondartikel schreef. Naast Claudia werkten nog dertig studenten voor Fairminds, voornamelijk aan filmitems. Ze testten de beschikbaarheid van fairtrade in Nederlandse supermarkten, bevroegen jonge Nederlandse consumenten over fairtrade, maakten een item over de eerste Fairtrade Universiteit van Nederland en onder-

zochten als echte ‘Keuringsdienst van Waarden’ wat er nou fair is aan bier. De filmpjes zijn allemaal te bekijken op het Youtube kanaal van Fairminds, ook te vinden via www.fairminds.nl.

TERUGBLIK OP 2011 EN VOORUITBLIK OP 2012 Het jaar 2011 stond voor Fairminds in het teken van leren. Leren over jonge mensen, hun voorkeuren, gedrag, houding en hoe dat linkt aan fairtrade. Inn alle verhalen die 2011 ons opleverde, zit een verborgen advies aan het adres van bestaande fairtrade merken en winkels. In 2011 werd gebouwd aan de strategie van Fairminds. Het leverde een prachtige website op, een levendige Facebook pagina en een netwerk van betrokken jonge mensen die graag verder meewerken aan de doelstellingen van Fairminds. In 2012 wordt dat netwerk uitgebouwd en de aanlegde digitale infrastructuur volop in gebruik genomen.

branche nog lang niet zo. Hoewel… eigenlijk is fairtrade een kwestie van wereldwijde co-creatie. Zeker als het gaat om fairtrade gifts, home products en accessoires. Trendwatchers, productdevelopers, beheersers van traditionele ambachten en designers van over de hele wereld werken samen aan een collectie die past bij de smaak van consumenten.

Ben jij jong en spreekt fairtrade je aan? Ben je een ondernemend type, of een creatieveling? Of ben je gewoon gek op mooie spullen en hou je van authentieke producten met een goed verhaal? Wie je ook bent, Fairminds is van jou. Fairminds is hét fairtrade co-creatie platform van Nederland. Dat is uniek. Want hoewel co-creatie en crowdsourcing voor jou de gewoonste zaak van de wereld is, is dat in de fairtrade

In Fairminds kun jij als consument laten weten welke producten jij mooi vindt, kun je als jonge ondernemer jouw initiatief vormgeven en kun je als jonge designer meewerken aan nieuwe of vernieuwde fairtrade producten. Op je eigen manier. Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten in Fairminds? Heb je een goed idee dat je wilt delen? Zoek ons op! Je vindt ons (bijna) overal, maar vooral op Facebook (/Fairminds) en Twitter (@Fairminds). En natuurlijk vind je alles over Fairminds op fairminds.nl. Heb je toch nog vragen? Mail ons dan via [email protected]

Fairminds is een vierjarig programma van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, en wordt mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Buitenlandse zaken en de Nationale Postcode Loterij.

JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 > JAARVERSLAG FAIRMINDS 2011 >

WW JV 2011 Fairminds EX.indd 4

03-05-12 21:50

jaarverslag FAIRBEZIG.NL 2011

Het is op papier een heel logische samenwerking en in 2011 werd het werkelijkheid: de drie grootste vertegenwoordigers van fairtrade in Nederland bundelden de krachten in een gezamenlijke campagne om de verkoop van fairtrade producten te stimuleren. Met financiële steun van de Nederlandse Postcode Loterij lanceerde de LVWW samen met Fair Trade Original en Stichting Max Havelaar in oktober de campagne fairbezig.nl. Stichting Max Havelaar had hierin de rol van coördinator. Het doel: de consument laten zien hoe gemakkelijk het is om fairtrade producten te kopen en zo een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Want wie weet dat 75 procent van de wereldwijde koffievoorraad wordt geproduceerd door kleine boeren en zelfs 90 procent van de cacao, begrijpt dat je door simpelweg een pak fairtrade koffie en een reep fairtrade chocolade te kopen al een grote bijdrage levert aan het bestrijden van armoede in de wereld.

Met de campagne willen de samenwerkende partijen een verdriedubbeling van de jaarlijkse fairtradebesteding per Nederlander bereiken in drie jaar tijd. In 2009 was de fairtrade-besteding per hoofd van de bevolking nog € 7,23. Dat moet € 21,69 worden aan het einde van 2014. Die stijging moet worden bereikt door meer mensen in aanraking te brengen met een breed aanbod aan fairtrade producten. Hierdoor kopen niet alleen meer mensen fairtrade producten, maar kopen zij ook nog eens meer fairtrade producten per persoon.

De campagne benadrukt dat iedereen fair bezig kan zijn. De particulier, die zijn gewone potje pindakaas laat staan en kiest voor een fairtrade versie. Maar ook bedrijven. Door over te stappen op fairtrade koffie en thee bijvoorbeeld. Of fairtrade linnen, bedrijfs­ kleding, wijn, lunchartikelen of servies. Uit de campagne moet blijken dat voor een groot aantal dagelijkse gebruiksartikelen een prima fairtrade alternatief te vinden is. En dat de consument enkel door het kopen van deze producten kan bijdragen aan duurzame armoedebestrijding in de wereld.

Fairbezig.nl biedt een overkoepelende structuur waar alle bestaande en nieuwe fairtrade producenten, organisaties en initiatieven hun krachten kunnen bundelen. Hierdoor krijgt fairtrade grotere zichtbaarheid, wat leidt tot meer verkoop.

Fairbezig.nl bracht deze boodschap onder de aandacht op radio en tv. Onder meer in advertenties op NU.nl en in dagblad Metro.

Hoe meer fairtrade producten wij hier in Nederland kopen, hoe meer producenten in ontwikkelingslanden kunnen bouwen aan een beter bestaan. Fair bezig zijn, noemen we dat in deze campagne. Een aantal keer per jaar wordt een fairtrade productgroep in het zonnetje gezet, waarbij alternatieven worden gegeven voor het reguliere marktaanbod.

Voor de overheadkosten van fairbezig.nl ontvangt de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels vijftienduizend euro.

JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 >

WW JV 2011 Fairbezig EX.indd 1

01-05-12 18:43

Wie is het meest fair bezig? Eind oktober startte Fairbezig.nl de zoektocht naar de persoon die het meest fair bezig is van Nederland. Winnaar werd de Amsterdamse kunstenaar Merel Mirage (41), omdat ze, als het mogelijk is, altijd kiest voor fairtrade. Van de producten in haar voorraadkast tot de leggings in haar kledingkast. Al vanaf haar twaalfde koopt Merel fairtrade producten en daarbij heeft ze ook nog eens het project Holy Animatie ontwikkeld waarmee ze jongeren bewust maakt van het nut van fairtrade. Merel won de eervolle titel en een pakket vol fairtrade cadeaus. Op de facebookpagina van fairbezig.nl schreef ze vervolgens tijdens de fairtradeweek een blog hoe fairtrade geïntegreerd is in haar dagelijkse bezigheden.

Gouden banaan

Koop eens ’n

FAIRTRADE pRoDucT fairwissel.nl

Nationale Postcode Loterij steunt fairtrade In 2011 ging fairbezig.nl van start, maar ook daarvoor werd de fairtrade coalitie, bestaande uit Fair Trade Original, de LVWW en Stichting Max Havelaar al ondersteund door de Nationale Postcode Loterij. Dat resulteerde in de succesvolle Fair-Wissel campagne in de Fairtrade Week 2010.

Koop eens een fairtra de cadeau! Deze Fairtrade Week staat in het teken van Fair-Wisselen. Geen echte wissel, maar de keuze voor een fairtra de product. Heb je FairWisseld? Meld dat dan op fairwissel.nl en laat weten welk fairtrade product je hebt gekoc ht. Let in de Fairtrade Week op fairtrade acties bij supermarkten , restaurants en Wereldwinkels!

FAIR WISSEL JE CADEAU EENS VOOR EEN FAIRT RADE CADEAU

De Fairtrade Week 2010 is een initiatief van Fair Trade Original, de Landeli van Wereldwinkels en Stichting Max Havelaa r. Tijdens deze week worden jke Vereniging uitgedaagd hun boodsch consumenten appen in te wisselen voor Week wordt mede mogelij fairtrade boodschappen. De Fairtrade k gemaakt door de Nationa le Postcode Loterij.

De fairbezig.nl campagne werd in de tweede week van oktober groots gelanceerd met de Gouden Banaan actie. Met een live speurtocht naar de Gouden Banaan, waarvoor op Facebook en twitter verschillende hints werden gegeven, maakten deelnemers kans op een gouden fairtrade sieraad. Hiervoor lieten Fair Trade Original, de LVWW en Stichting Max Havelaar een ketting met een 18-karaats gouden banaan ontwikkelen van fairtrade goud. Dit is goud dat zonder giftige chemicaliën uit de grond wordt gehaald en waarvoor goudzoekers een eerlijke prijs ontvangen. Een aap uit de Apenheul koos uiteindelijk uit de vijf finalisten de winnaar van het sieraad ter waarde van tienduizend euro. De zoektocht en de lancering van Fairbezig.nl kon rekenen op veel aandacht in de (online) media.

JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 20

WW JV 2011 Fairbezig EX.indd 2-3

01-05-12 18:43

Wie is het meest fair bezig? Eind oktober startte Fairbezig.nl de zoektocht naar de persoon die het meest fair bezig is van Nederland. Winnaar werd de Amsterdamse kunstenaar Merel Mirage (41), omdat ze, als het mogelijk is, altijd kiest voor fairtrade. Van de producten in haar voorraadkast tot de leggings in haar kledingkast. Al vanaf haar twaalfde koopt Merel fairtrade producten en daarbij heeft ze ook nog eens het project Holy Animatie ontwikkeld waarmee ze jongeren bewust maakt van het nut van fairtrade. Merel won de eervolle titel en een pakket vol fairtrade cadeaus. Op de facebookpagina van fairbezig.nl schreef ze vervolgens tijdens de fairtradeweek een blog hoe fairtrade geïntegreerd is in haar dagelijkse bezigheden.

Gouden banaan

Koop eens ’n

FAIRTRADE pRoDucT fairwissel.nl

Nationale Postcode Loterij steunt fairtrade In 2011 ging fairbezig.nl van start, maar ook daarvoor werd de fairtrade coalitie, bestaande uit Fair Trade Original, de LVWW en Stichting Max Havelaar al ondersteund door de Nationale Postcode Loterij. Dat resulteerde in de succesvolle Fair-Wissel campagne in de Fairtrade Week 2010.

Koop eens een fairtra de cadeau! Deze Fairtrade Week staat in het teken van Fair-Wisselen. Geen echte wissel, maar de keuze voor een fairtra de product. Heb je FairWisseld? Meld dat dan op fairwissel.nl en laat weten welk fairtrade product je hebt gekoc ht. Let in de Fairtrade Week op fairtrade acties bij supermarkten , restaurants en Wereldwinkels!

FAIR WISSEL JE CADEAU EENS VOOR EEN FAIRT RADE CADEAU

De Fairtrade Week 2010 is een initiatief van Fair Trade Original, de Landeli van Wereldwinkels en Stichting Max Havelaa r. Tijdens deze week worden jke Vereniging uitgedaagd hun boodsch consumenten appen in te wisselen voor Week wordt mede mogelij fairtrade boodschappen. De Fairtrade k gemaakt door de Nationa le Postcode Loterij.

De fairbezig.nl campagne werd in de tweede week van oktober groots gelanceerd met de Gouden Banaan actie. Met een live speurtocht naar de Gouden Banaan, waarvoor op Facebook en twitter verschillende hints werden gegeven, maakten deelnemers kans op een gouden fairtrade sieraad. Hiervoor lieten Fair Trade Original, de LVWW en Stichting Max Havelaar een ketting met een 18-karaats gouden banaan ontwikkelen van fairtrade goud. Dit is goud dat zonder giftige chemicaliën uit de grond wordt gehaald en waarvoor goudzoekers een eerlijke prijs ontvangen. Een aap uit de Apenheul koos uiteindelijk uit de vijf finalisten de winnaar van het sieraad ter waarde van tienduizend euro. De zoektocht en de lancering van Fairbezig.nl kon rekenen op veel aandacht in de (online) media.

JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 20

WW JV 2011 Fairbezig EX.indd 2-3

01-05-12 18:43

Ben jij al π±? Ben jij al π±?

Fairbezig.nl is een initiatief van Stichting Max Havelaar, Fair Trade Original en de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en wordt mede mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij. JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 > JAARVERSLAG FAIRBEZIG.NL 2011 >

WW JV 2011 Fairbezig EX.indd 4

01-05-12 18:43

jaarverslag

certificering en gifts and living 2011 Certificering van fairtrade leveranciers Wie fairtrade producten koopt en verkoopt moet er op kunnen rekenen dat deze producten ook echt aan de internationale fairtrade criteria voldoen. Daarom werd de certificering van fairtrade leveranciers door de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels (LVWW) in 2011 weer naar een hoger niveau getild. De afgelopen zes jaar maakt de controle van fairtrade leveranciers een flinke ontwikkeling door. Onafhankelijke controleurs worden ingezet voor het uitvoeren van controles bij bedrijven die leveren aan de Wereldwinkels en WAAR. In 2008 vond de eerste ronde controles plaats, in 2011 startte de tweede ronde, waarbij de lat weer iets hoger werd gelegd. Zo zitten we nu midden in een proces waarbij naleving van de fairtrade criteria steeds diepgaander wordt gecontroleerd.

Twee erkenningen niet verlengd Van erkende leveranciers verwachten we dat ze zich steeds een beetje verder ontwikkelen. Een leverancier die door de LVWW erkend wordt, moet bij een eerste controle voldoen aan de belangrijkste fairtrade criteria. Naar aanleiding van een volgende controle geeft de LVWW meestal enkele verbeterpunten aan. De leverancier krijgt de tijd om deze zaken te verbeteren. Bij controles in 2011 moesten de controleurs echter constateren dat twee leveranciers (nog) niet aan de aan hen gestelde eisen konden voldoen. Daarom namen we in 2011 afscheid van hen.

Onze erkende leveranciers voldoen al aan de basisprincipes van fairtrade. Nu is het zaak om dilemma’s die alle spelers in de keten tegenkomen bij het naleven van de fairtrade criteria op te lossen. In dit proces zette de LVWW in 2011 een grote stap met de oprichting van het College van Deskundigen. In dit onafhankelijke adviesorgaan zijn vertegenwoordigers van de gehele fairtrade handelsketen samengebracht.

JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and livi

ion Certificate of Recognit

Fairtrade Gifts and Living

Frans Papma onafhankelijk voorzitter

Eelco Fortuijn namens consumenten

Herman van Beek namens Wereldwinkels

Bert Jongsma namens leveranciers

Joan Karanja namens producenten

Aanstellen College van Deskundigen Een lang gekoesterde wens is uitgekomen in 2011: de LVWW heeft een onafhankelijk College van Deskundigen dat adviseert over de uitwerking van fairtrade criteria binnen het LVWW-erkenning­ systeem. Tot nu toe bepaalde de LVWW in overleg met de erkende leveranciers hoe deze regels moesten worden toegepast. In dit overleg ontbraken belangrijke schakels in de fairtrade handelsketen, namelijk de pro­ducent en de consument. In het College van Deskundigen zijn alle schakels in de keten vertegenwoordigd.

Wie een stuk grond heeft, verbouwt gewassen om de kost te verdienen. Maar het merendeel van de fairtrade producenten en arbeiders heeft geen toegang tot landbouwgrond. Wanneer we dus een grote stap willen maken in het bestrijden van armoede, is het noodzakelijk om de verkoop van fairtrade non-food producten flink te bevorderen. Een productgroep die we bij de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels ‘Gifts and Living’ noemen. Zoals vazen, servies, tassen en sieraden. In 2011 werd veel energie gestoken in het vergroten van het marktaandeel van fairtrade Gifts and Living. Het doel van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels (LVWW) is om 44 procent meer mensen in ontwikkelingslanden werk te bieden in de fairtrade Gifts and Living sector. Daarvoor moet de omzet van fairtrade Gifts and Living in Nederland groeien van ongeveer 20 miljoen in 20011 naar 32,3 miljoen euro in 2016. Hoe deze doelen bereikt moeten worden, staat in het business­ plan Fair Perspectief, dat de LVWW in 2011 opstelde met financiële steun van ontwikkelingsorganisatie ICCO.

ICCO steunt Gifts and Living onderzoek Dankzij financiële steun van ontwikkelingsorganisatie ICCO kon de LVWW in 2011 een plan schrijven om de Gifts and Living markt te vergroten. Een erg welkome steun. Eerder wees het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking namelijk een subsidie af om een vervolg te maken op het project Eerlijke Markttoegang. In dit project werkte de LVWW aan het versterken van fairtrade netwerkorganisaties in Afrika, Azië en Latijns Amerika, die op hun beurt de positie van producenten in hun regio’s versterkten.

Het college bestond in 2011 uit: - Frans Papma, onafhankelijk voorzitter - Eelco Fortuijn, namens consumenten - Herman van Beek, namens Wereldwinkels - Bert Jongsma, namens leveranciers - Joan Karanja, namens producenten Het CVD heeft zich in 2011 meteen vastgebeten in een veelbesproken onderwerp: de leefbaar loon richtlijn van de LVWW. Want wanneer kan men spreken van een leefbaar loon voor producenten en arbeiders? Na onderzoek volgde een advies aan de LVWW. De afhandeling van dit advies loopt nog door in 2012.

Deze netwerken zijn met hun kennis en kunde in de regio van groot belang voor de kwaliteitsslag en daarmee de groei binnen de sector fairtrade Gifts and Living. Dankzij de steun van ICCO kan hier nu een (beperkt) vervolg aan worden gegeven. Dankzij deze aanpak kan de consument erop vertrouwen dat het cadeau dat hij koopt in de Wereldwinkel voortkomt uit eerlijke handel. Handelen volgens de fairtrade criteria is een proces van continue ontwikkeling en verbetering. Door te laten zien wát we als LVWW doen om fairtrade te waarborgen, bieden we vertrouwen. Dat is ook de reden dat we naar de buitenwereld zoveel mogelijk openheid van zaken geven over ons erkenningsysteem. In 2011 uitte zich dat in het uitbrengen van de consumentenfolder ‘Hoe zit het precies met fairtrade?’ waarin we in zes duidelijke alinea’s uitleggen waarom de producten die we verkopen bij de Wereldwinkels en WAAR fairtrade zijn.

Uit het plan wordt duidelijk dat het behalen van groei van fairtrade Gifts and Living afhankelijk is van vier factoren:

- Verkrijgbaarheid Wanneer we willen dat zo veel mogelijk mensen kiezen voor fairtrade Gifts and Living producten, is het noodzakelijk dat deze een bredere afzetmarkt hebben dan alleen Wereldwinkels en WAAR. Net als de foodproducten, moeten ook Gifts and Living producten worden aangeboden op de reguliere markt. Daarom werd in 2011 al onderzocht welke mainstream

The Dutch Association

of World Shops declares

that:

Simbólica Fair Trade was registered as a recognised

Fair Trade wholesaler

Date issued: 27 June

to the Dutch World Shops

since 2005.

January 2012 2011 / Valid until: 1

This certificate is distributed

yearly.

Huub Jansen Director of the Dutch Association

of World Shops

DAWS recognition importers. Within the recognises Fair Trade of World Shops (DAWS) Trade criteria. The Dutch Association that they meet the Fair and checked to ensure producer are monitored system the trader and

In gesprek met grote marktpartijen Zeker vijf grote spelers op de reguliere markt hebben behoefte aan een fairtrade Gifts and Living assorti­­ ment, zo bleek in 2011. Het gaat hierbij om ondernemers in de bloemen-, bedden-, cadeau- en horecasector. De partijen lieten naar aanleiding van onderzoek van de LVWW weten dat fairtrade past binnen hun MVO-beleid en de vraag van hun klanten. Maar het daadwerkelijk opzetten van een eigen fairtrade productlijn bleek voor hen erg ingewikkeld, omdat de nodige kennis vaak ontbreekt. Door deze mainstream marktpartijen te koppelen aan erkende leveranciers van Wereldwinkels kunnen ook deze partijen fairtrade Gifts and Living producten afnemen, waardoor de verkoop van deze producten nog meer wordt gestimuleerd. Net zoals nu al aan de hand is met fairtrade foodproducten, die in steeds meer reguliere winkels, maar bijvoorbeeld ook kantines, verkrijgbaar zijn.

marktpartijen interesse hebben in het aanbieden van fairtrade Gifts and Living.

- Kwaliteit Wanneer we een bredere afzetmarkt willen creëren voor Gifts and Living producten, moet de producent er ook klaar voor zijn om die te bedienen. Ondersteuning is nodig op het gebied van verdere productontwikkeling. Zodat de nu al mooie producten aansluiten bij de trends en de vraag van een bredere markt. Niet alleen de producten zelf, ook het bedrijfsproces heeft een kwaliteitsslag nodig. De lokale netwerken, die we de afgelopen jaren opzetten tijdens het project Eerlijke Markttoegang komen hierbij met hun kennis en kunde goed van pas.

- Herkenbaarheid Terwijl fairtrade foodproducten duidelijk herkenbaar zijn aan het Max Havelaar keurmerk, bestaat er voor Gifts and Living producten nog steeds geen eenduidig keurmerk. Dit is een vereiste voor de kritische consument die graag wil weten of het product dat hij koopt ook echt fairtrade is. De ontwikkeling van een fairtrade keurmerk voor non-food producten is dus noodzakelijk om de verkoop van deze producten te stimuleren.

JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en

ion Certificate of Recognit

Fairtrade Gifts and Living

Frans Papma onafhankelijk voorzitter

Eelco Fortuijn namens consumenten

Herman van Beek namens Wereldwinkels

Bert Jongsma namens leveranciers

Joan Karanja namens producenten

Aanstellen College van Deskundigen Een lang gekoesterde wens is uitgekomen in 2011: de LVWW heeft een onafhankelijk College van Deskundigen dat adviseert over de uitwerking van fairtrade criteria binnen het LVWW-erkenning­ systeem. Tot nu toe bepaalde de LVWW in overleg met de erkende leveranciers hoe deze regels moesten worden toegepast. In dit overleg ontbraken belangrijke schakels in de fairtrade handelsketen, namelijk de pro­ducent en de consument. In het College van Deskundigen zijn alle schakels in de keten vertegenwoordigd.

Wie een stuk grond heeft, verbouwt gewassen om de kost te verdienen. Maar het merendeel van de fairtrade producenten en arbeiders heeft geen toegang tot landbouwgrond. Wanneer we dus een grote stap willen maken in het bestrijden van armoede, is het noodzakelijk om de verkoop van fairtrade non-food producten flink te bevorderen. Een productgroep die we bij de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels ‘Gifts and Living’ noemen. Zoals vazen, servies, tassen en sieraden. In 2011 werd veel energie gestoken in het vergroten van het marktaandeel van fairtrade Gifts and Living. Het doel van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels (LVWW) is om 44 procent meer mensen in ontwikkelingslanden werk te bieden in de fairtrade Gifts and Living sector. Daarvoor moet de omzet van fairtrade Gifts and Living in Nederland groeien van ongeveer 20 miljoen in 20011 naar 32,3 miljoen euro in 2016. Hoe deze doelen bereikt moeten worden, staat in het business­ plan Fair Perspectief, dat de LVWW in 2011 opstelde met financiële steun van ontwikkelingsorganisatie ICCO.

ICCO steunt Gifts and Living onderzoek Dankzij financiële steun van ontwikkelingsorganisatie ICCO kon de LVWW in 2011 een plan schrijven om de Gifts and Living markt te vergroten. Een erg welkome steun. Eerder wees het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking namelijk een subsidie af om een vervolg te maken op het project Eerlijke Markttoegang. In dit project werkte de LVWW aan het versterken van fairtrade netwerkorganisaties in Afrika, Azië en Latijns Amerika, die op hun beurt de positie van producenten in hun regio’s versterkten.

Het college bestond in 2011 uit: - Frans Papma, onafhankelijk voorzitter - Eelco Fortuijn, namens consumenten - Herman van Beek, namens Wereldwinkels - Bert Jongsma, namens leveranciers - Joan Karanja, namens producenten Het CVD heeft zich in 2011 meteen vastgebeten in een veelbesproken onderwerp: de leefbaar loon richtlijn van de LVWW. Want wanneer kan men spreken van een leefbaar loon voor producenten en arbeiders? Na onderzoek volgde een advies aan de LVWW. De afhandeling van dit advies loopt nog door in 2012.

Deze netwerken zijn met hun kennis en kunde in de regio van groot belang voor de kwaliteitsslag en daarmee de groei binnen de sector fairtrade Gifts and Living. Dankzij de steun van ICCO kan hier nu een (beperkt) vervolg aan worden gegeven. Dankzij deze aanpak kan de consument erop vertrouwen dat het cadeau dat hij koopt in de Wereldwinkel voortkomt uit eerlijke handel. Handelen volgens de fairtrade criteria is een proces van continue ontwikkeling en verbetering. Door te laten zien wát we als LVWW doen om fairtrade te waarborgen, bieden we vertrouwen. Dat is ook de reden dat we naar de buitenwereld zoveel mogelijk openheid van zaken geven over ons erkenningsysteem. In 2011 uitte zich dat in het uitbrengen van de consumentenfolder ‘Hoe zit het precies met fairtrade?’ waarin we in zes duidelijke alinea’s uitleggen waarom de producten die we verkopen bij de Wereldwinkels en WAAR fairtrade zijn.

Uit het plan wordt duidelijk dat het behalen van groei van fairtrade Gifts and Living afhankelijk is van vier factoren:

- Verkrijgbaarheid Wanneer we willen dat zo veel mogelijk mensen kiezen voor fairtrade Gifts and Living producten, is het noodzakelijk dat deze een bredere afzetmarkt hebben dan alleen Wereldwinkels en WAAR. Net als de foodproducten, moeten ook Gifts and Living producten worden aangeboden op de reguliere markt. Daarom werd in 2011 al onderzocht welke mainstream

The Dutch Association

of World Shops declares

that:

Simbólica Fair Trade was registered as a recognised

Fair Trade wholesaler

Date issued: 27 June

to the Dutch World Shops

since 2005.

January 2012 2011 / Valid until: 1

This certificate is distributed

yearly.

Huub Jansen Director of the Dutch Association

of World Shops

DAWS recognition importers. Within the recognises Fair Trade of World Shops (DAWS) Trade criteria. The Dutch Association that they meet the Fair and checked to ensure producer are monitored system the trader and

In gesprek met grote marktpartijen Zeker vijf grote spelers op de reguliere markt hebben behoefte aan een fairtrade Gifts and Living assorti­­ ment, zo bleek in 2011. Het gaat hierbij om ondernemers in de bloemen-, bedden-, cadeau- en horecasector. De partijen lieten naar aanleiding van onderzoek van de LVWW weten dat fairtrade past binnen hun MVO-beleid en de vraag van hun klanten. Maar het daadwerkelijk opzetten van een eigen fairtrade productlijn bleek voor hen erg ingewikkeld, omdat de nodige kennis vaak ontbreekt. Door deze mainstream marktpartijen te koppelen aan erkende leveranciers van Wereldwinkels kunnen ook deze partijen fairtrade Gifts and Living producten afnemen, waardoor de verkoop van deze producten nog meer wordt gestimuleerd. Net zoals nu al aan de hand is met fairtrade foodproducten, die in steeds meer reguliere winkels, maar bijvoorbeeld ook kantines, verkrijgbaar zijn.

marktpartijen interesse hebben in het aanbieden van fairtrade Gifts and Living.

- Kwaliteit Wanneer we een bredere afzetmarkt willen creëren voor Gifts and Living producten, moet de producent er ook klaar voor zijn om die te bedienen. Ondersteuning is nodig op het gebied van verdere productontwikkeling. Zodat de nu al mooie producten aansluiten bij de trends en de vraag van een bredere markt. Niet alleen de producten zelf, ook het bedrijfsproces heeft een kwaliteitsslag nodig. De lokale netwerken, die we de afgelopen jaren opzetten tijdens het project Eerlijke Markttoegang komen hierbij met hun kennis en kunde goed van pas.

- Herkenbaarheid Terwijl fairtrade foodproducten duidelijk herkenbaar zijn aan het Max Havelaar keurmerk, bestaat er voor Gifts and Living producten nog steeds geen eenduidig keurmerk. Dit is een vereiste voor de kritische consument die graag wil weten of het product dat hij koopt ook echt fairtrade is. De ontwikkeling van een fairtrade keurmerk voor non-food producten is dus noodzakelijk om de verkoop van deze producten te stimuleren.

JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en

- Financiering Voor niets gaat de zon op. Om het plan te kunnen financieren zet de LVWW een fonds op. Wereldwinkels, bedrijven, banken en andere organisaties kunnen via dit fonds investeren in de ontwikkeling van fairtrade Gifts and Living. Met dit fonds kan het programma na vijf jaar financieel zelfstandig opereren. Er wordt nog gezocht naar financiering van de opstartkosten. Zolang er geen label is voor fairtrade producten in de Gifts and Living sector, blijft fairtrade een ingewikkeld onderwerp. Zo bleek ook toen de Volkskrant eerder dit jaar een kritisch artikel wilde publiceren over fairtrade. Door openheid van zaken te geven en uit te leggen hoe wij onze leveranciers toetsen, kon plaatsing van dit artikel worden voorkomen. In 2011 onderzocht de LVWW de mogelijkheden van het in de markt zetten van een label of keurmerk voor fairtrade Gifts and Living. Zodat ook deze producten, net als nu al het geval is bij de food-producten, duidelijk herkenbaar zijn als fairtrade. Als voorloper op dit label werd in juni 2011 een erkenningscertificaat uitgegeven. Hiermee kunnen fairtrade leveranciers hun fairtrade erkenning beter profileren. Het onderzoeken van de mogelijkheden van het in de markt zetten van een label of keurmerk gebeurde in samenspraak met marktpartijen, om te kunnen verifiëren of de ontwikke­ ling van een label voor hen meerwaarde zou bieden. Vijf grote mainstream marktpartijen gaven aan geïnteresseerd te zijn in gelabelde producten.

Roep om label Gifts and Living De foodbranche heeft er al een: een duidelijke erkenning voor fairtrade producten in de vorm van het Max Havelaar keurmerk. In 2011 besloot de LVWW definitief dat ook de Gifts and Living sector een eigen label moet krijgen, zodat voor de consument duidelijk is wat fairtrade is en wat niet. Dit verificatielabel wordt vergelijkbaar met het erkenningsysteem dat nu wordt gebruikt voor leveranciers van Wereldwinkels en WAAR. In 2012 wordt gezocht naar financiële middelen om dit label ook echt te kunnen ontwikkelen. Een label is nodig om fairtrade Gifts and Living producten ook interessant te maken voor de reguliere markt. Grote ondernemingen hebben interesse in het voeren van een fairtrade assortiment, maar willen wel dat deze producten voor de consument herkenbaar zijn aan de hand van een betrouwbaar en onafhankelijk label.

Om die reden is er in 2011 een financieringsaanvraag gedaan bij de Nationale Postcode Loterij om dit label in samenwerking met mainstream marktpartijen en erkende leveranciers mogelijk te maken. De aanvraag is helaas in februari van 2012 afgewezen. Er wordt in 2012 gezocht naar een andere manier om het ontwikkelen van dit label te financieren.

JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and living 2011 > JAARVERSLAG certificering en gifts and livi

jaarverslag

project Eerlijke Markttoegang 2011 Wie samenwerkt staat sterker, heeft meer kennis en hoeft niet zelf het wiel uit te vinden. Daarom lag de nadruk van het in 2011 afgeronde project Eerlijke Markttoegang op het versterken van fairtrade netwerk­ organisaties in Afrika, Azië en Latijns Amerika. Die netwerken konden op hun beurt de positie van produ­ centen in hun regio’s weer versterken. De Landelijke Vereniging van Wereldwinkels (LVWW) startte het project Eerlijke Markttoegang in 2006 met financiële steun voor een periode van vijf jaar van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking (met de regeling Thematische Mede Financiering). Samen met de besturen van de drie regionale fairtrade netwerken in Azië, Latijns-Amerika en Afrika stelde de LVWW een plan op met als doel meer producenten in het Zuiden meer markttoegang te geven.

Om het project goed af te ronden en de behaalde successen voor de toekomst veilig te stellen, vroeg de LVWW het ministerie om het project budget­ neutraal te verlengen. In 2011 werden de laatste stappen gezet om het project Eerlijke Markt­ toegang af te ronden. Door de afwijzing van subsidie in de nieuwe subsidie­regeling MFS2 halverwege 2010, kon aan dit project geen vervolg worden gegeven. Stoppen met het steunen van de netwerken, zou een groot verlies van kennis betekenen. Deze netwerken zijn met hun kennis en kunde in de regio van groot belang voor groei binnen de sector fairtrade Gifts and Living. Dankzij de steun van ICCO kon de LVWW in 2011 wel aan de slag met het Businessplan Fair Perspectief, waarin de netwerken een (beperkt) vervolg krijgen.

Wat gebeurde er van 2006 tot 2011? Vijf jaar werken aan het TMF-programma Eerlijke Markttoegang heeft als belangrijkste resultaat dát er nu in Afrika, Azië en Latijns Amerika stevige fairtrade netwerken zijn. Bij aanvang in 2006 hadden deze regio’s wel een samenwerkingsverband met de mondiale WFTO, maar de regionale netwerken waren niet erg actief. De LVWW spande zich er voor in om de netwerken door te laten ontwikkelen tot volwaardige partners van de mondiale WFTO. Door een stevige regionale structuur neer te zetten, moet het voor fairtrade producenten makkelijker worden om toegang te krijgen tot de wereldwijde handelsmarkt.

JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegan

Dat deze netwerken daadwerkelijk kunnen zorgen voor markttoegang voor meer fairtrade producenten en voor meer omzet in de Gifts and Living branche blijkt uit de cijfers. De omzet van Gifts and Living is tussen 2005 en 2010 gestegen tot 438 miljoen euro wereldwijd. De omzet van FLO-gecertificeerde (Fairtrade Labeling Organisation) pro­ ducten, zoals die van Max Havelaar in Nederland, zijn in deze periode gestegen van bijna 0,6 miljard naar 3,4 miljard euro. Totaal zijn in het Zuiden 2,1 miljoen mensen betrokken bij fairtrade, 1,5 miljoen boeren en hun families die FLOgecertificeerde (vooral food-) producten leveren en 0,6 miljoen handwerkslieden en hun families die Gifts and Livingartikelen produceren. Daarbij is fairtrade nu niet meer alleen een manier van ondernemen die steeds meer aandacht krijgt in het Westen, ook in het Zuiden zelf vinden de fairtrade producenten een steeds grotere afzetmarkt. Fairtrade Gifts and Living producenten in Afrika halen inmiddels de helft van hun omzet binnen via de lokale markt. Bijvoorbeeld door lokale ‘Wereldwinkels’ op te richten waar zij hun producten verkopen aan toeristen, expats en locals met een hoger inkomen.

Groeiend ledenaantal regionale netwerken Fairtrade producenten verenigen zichzelf steeds meer. Dankzij het project Eerlijke Markttoegang zagen de netwerken hun ledental stijgen met 85 procent in de periode van 1 januari 2007 tot 31 december 2010. De netwerken vertegenwoordigden ook meer landen in hun regio. Kwamen de leden in 2007 nog uit 48 verschillende landen, in 2010 vertegenwoordigden de netwerken 53 landen. In 2010 groeide het ledenaantal het hardst. In Latijns-Amerika nam het ledenaantal toe met 15 procent, in Azië met 31 procent en in Afrika zelfs met 56 procent.

Door samen te werken konden producenten hun onderneming naar een hoger niveau tillen. Bijvoorbeeld door samen trainingen te volgen en marktverkenningen uit te voeren. Ook door zich naar de buitenwereld, bijvoorbeeld op beurzen, te presenteren als groter geheel in plaats van zelfstandige producent, zagen de producenten hun omzet stijgen. Dit blijkt uit de cijfers van het Facts & Figures 2010 onderzoek, dat in 2011 werd afgerond.

Prepared on behalf of the

dutch association of Worldshop

s (daWs)

Fair Trade FacTs & Figures

A Success story

for Producers and Cons

umers

Eerlijke Markttoegang in de toekomst

Regionale netwerken komen samen De regionale netwerken kwamen verschillende keren samen om kennis uit te wisselen. In mei 2010 organiseerde COFTA (de Afrikaanse tak van het wereldwijde fairtrade netwerk) bijvoorbeeld een conferentie en algemene ledenvergadering (Annual General Meeting - AGM) in Swaziland onder de titel ‘Experience Fair Trade, the African Way’. De aanwezige leden deden mee aan workshops op het gebied van productdesign en organisatieontwikke­ lingen. Daarnaast was er een training over het deelnemen aan internationale beurzen. Onderdeel van de bijeenkomst rondom de algemene ledenvergadering was een business-to-businessbeurs waar 25 producenten­ organisaties zich presenteerden. Tijdens de AGM bleek wel dat reiskosten obstakel zijn voor de leden om samen te komen. Van de 119 deelnemers kwamen er 95 uit Afrika zelf. Dit is echter nog maar een kwart van het totale aantal Afrikaanse leden. Voor de anderen waren de reiskosten te hoog.

De netwerken verenigden zich in 2011 in het Fair Trade Global Consortium (FTGC) om een businessplan op te zetten waarin het vinden van fondsen centraal staat, zodat de netwerken ook in de toekomst de producenten in hun regio kunnen blijven ondersteunen.

authors: Mark Boonman

| Wendela Huisman | elmy

sarrucco-Fedorovtsjev |

Terya sarrucco

Naast al dit goede nieuws, kwam er in 2010 ook slecht nieuws. De aanvraag van de subsidie in de nieuwe MFS2regeling werd afgewezen, waardoor gezocht moest worden naar andere financiële middelen om de netwerken die zijn opgebouwd ook te onderhouden. Gelukkig bleken de netwerken in 2011 steeds beter in staat om zelf fondsen te werven. Daarbij nemen de inkomsten van contributie toe, doordat steeds meer leden zich aanmelden bij de netwerken.

Het project Eerlijke Markttoegang heeft zijn vruchten voor een deel al afgeworpen: kleine producenten vinden steun bij regionale fairtrade netwerken. Met de kennis en kunde van deze netwerken krijgen zij makkelijker en sneller toegang tot de wereldmarkt. Hierdoor steeg de omzet in de Gifts and Living sector. Maar de groei in deze branche, waarin een groot deel van de fairtrade producenten actief is, blijft nog altijd achter bij de groei van de fairtrade foodbranche. Ook in 2012 en de jaren erna blijft de LVWW zich dus inzetten voor de groei van de Gifts and Living sector. De netwerken hebben al laten zien daar een belangrijke rol in te spelen en daarom behouden we ze graag voor de toekomst.

JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoega

Dat deze netwerken daadwerkelijk kunnen zorgen voor markttoegang voor meer fairtrade producenten en voor meer omzet in de Gifts and Living branche blijkt uit de cijfers. De omzet van Gifts and Living is tussen 2005 en 2010 gestegen tot 438 miljoen euro wereldwijd. De omzet van FLO-gecertificeerde (Fairtrade Labeling Organisation) pro­ ducten, zoals die van Max Havelaar in Nederland, zijn in deze periode gestegen van bijna 0,6 miljard naar 3,4 miljard euro. Totaal zijn in het Zuiden 2,1 miljoen mensen betrokken bij fairtrade, 1,5 miljoen boeren en hun families die FLOgecertificeerde (vooral food-) producten leveren en 0,6 miljoen handwerkslieden en hun families die Gifts and Livingartikelen produceren. Daarbij is fairtrade nu niet meer alleen een manier van ondernemen die steeds meer aandacht krijgt in het Westen, ook in het Zuiden zelf vinden de fairtrade producenten een steeds grotere afzetmarkt. Fairtrade Gifts and Living producenten in Afrika halen inmiddels de helft van hun omzet binnen via de lokale markt. Bijvoorbeeld door lokale ‘Wereldwinkels’ op te richten waar zij hun producten verkopen aan toeristen, expats en locals met een hoger inkomen.

Groeiend ledenaantal regionale netwerken Fairtrade producenten verenigen zichzelf steeds meer. Dankzij het project Eerlijke Markttoegang zagen de netwerken hun ledental stijgen met 85 procent in de periode van 1 januari 2007 tot 31 december 2010. De netwerken vertegenwoordigden ook meer landen in hun regio. Kwamen de leden in 2007 nog uit 48 verschillende landen, in 2010 vertegenwoordigden de netwerken 53 landen. In 2010 groeide het ledenaantal het hardst. In Latijns-Amerika nam het ledenaantal toe met 15 procent, in Azië met 31 procent en in Afrika zelfs met 56 procent.

Door samen te werken konden producenten hun onderneming naar een hoger niveau tillen. Bijvoorbeeld door samen trainingen te volgen en marktverkenningen uit te voeren. Ook door zich naar de buitenwereld, bijvoorbeeld op beurzen, te presenteren als groter geheel in plaats van zelfstandige producent, zagen de producenten hun omzet stijgen. Dit blijkt uit de cijfers van het Facts & Figures 2010 onderzoek, dat in 2011 werd afgerond.

Prepared on behalf of the

dutch association of Worldshop

s (daWs)

Fair Trade FacTs & Figures

A Success story

for Producers and Cons

umers

Eerlijke Markttoegang in de toekomst

Regionale netwerken komen samen De regionale netwerken kwamen verschillende keren samen om kennis uit te wisselen. In mei 2010 organiseerde COFTA (de Afrikaanse tak van het wereldwijde fairtrade netwerk) bijvoorbeeld een conferentie en algemene ledenvergadering (Annual General Meeting - AGM) in Swaziland onder de titel ‘Experience Fair Trade, the African Way’. De aanwezige leden deden mee aan workshops op het gebied van productdesign en organisatieontwikke­ lingen. Daarnaast was er een training over het deelnemen aan internationale beurzen. Onderdeel van de bijeenkomst rondom de algemene ledenvergadering was een business-to-businessbeurs waar 25 producenten­ organisaties zich presenteerden. Tijdens de AGM bleek wel dat reiskosten obstakel zijn voor de leden om samen te komen. Van de 119 deelnemers kwamen er 95 uit Afrika zelf. Dit is echter nog maar een kwart van het totale aantal Afrikaanse leden. Voor de anderen waren de reiskosten te hoog.

De netwerken verenigden zich in 2011 in het Fair Trade Global Consortium (FTGC) om een businessplan op te zetten waarin het vinden van fondsen centraal staat, zodat de netwerken ook in de toekomst de producenten in hun regio kunnen blijven ondersteunen.

authors: Mark Boonman

| Wendela Huisman | elmy

sarrucco-Fedorovtsjev |

Terya sarrucco

Naast al dit goede nieuws, kwam er in 2010 ook slecht nieuws. De aanvraag van de subsidie in de nieuwe MFS2regeling werd afgewezen, waardoor gezocht moest worden naar andere financiële middelen om de netwerken die zijn opgebouwd ook te onderhouden. Gelukkig bleken de netwerken in 2011 steeds beter in staat om zelf fondsen te werven. Daarbij nemen de inkomsten van contributie toe, doordat steeds meer leden zich aanmelden bij de netwerken.

Het project Eerlijke Markttoegang heeft zijn vruchten voor een deel al afgeworpen: kleine producenten vinden steun bij regionale fairtrade netwerken. Met de kennis en kunde van deze netwerken krijgen zij makkelijker en sneller toegang tot de wereldmarkt. Hierdoor steeg de omzet in de Gifts and Living sector. Maar de groei in deze branche, waarin een groot deel van de fairtrade producenten actief is, blijft nog altijd achter bij de groei van de fairtrade foodbranche. Ook in 2012 en de jaren erna blijft de LVWW zich dus inzetten voor de groei van de Gifts and Living sector. De netwerken hebben al laten zien daar een belangrijke rol in te spelen en daarom behouden we ze graag voor de toekomst.

JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoega

In 2011 bleek dat steeds meer reguliere marktpartijen fairtrade producten willen kopen en verkopen. Voor hen is de fairtrade branche vaak nog een ingewikkelde. De LVWW wil deze partijen de komende vijf jaar dan ook via de netwerken verbinden aan fairtrade producenten zodat steeds meer handel in de wereld verloopt volgens de fairtrade principes. De rol van de netwerken is voorlopig dus nog cruciaal om fairtrade wereldwijd te vergroten.

Eerlijke Markttoegang is een initiatief van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en werd mogelijk gemaakt door het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking.

JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegang 2011 > JAARVERSLAG project eerlijke markttoegan