Kwartaalrapportage Q4 2014 Volendam, 16 januari 2015
Care IS Toelichting rendement •
•
•
Inleiding In de tabel hiernaast worden de rendementen van de Care IS modelportefeuilles over het vierde kwartaal van 2014 en over het hele jaar 2014 vergeleken met de benchmark en peergroup. Een volledig overzicht van alle rendementen en een toelichting op de benchmark en de peergroup is terug te vinden op pagina 9. Ondanks de positieve rendementen in het vierde kwartaal bleven de modelportefeuilles achter op de benchmark en peergroup. Deze underperformance is een gevolg van de risicomijdende keuzes binnen de obligatieportefeuille. Door het onderwegen van staatsobligaties en het verkorten van de looptijd van de obligaties in de portefeuilles, heeft Care IS de rentegevoeligheid van de portefeuilles verlaagd. Dit betekent dat als de rente stijgt, de koersen van de obligaties in de portefeuille minder hard dalen in vergelijking met de benchmark. Echter, doordat de rente in het afgelopen kwartaal opnieuw is gedaald, profiteerden de portefeuilles van Care IS minder sterk van deze ontwikkeling in vergelijking met de benchmark en bleef het rendement achter.
Om het risico in de aandelenportefeuilles te verlagen heeft Care IS begin oktober de positie in Amerikaanse small-cap aandelen verkocht. Door de sterk gestegen koersen was de waardering van deze aandelen naar onze mening te hoog geworden. Op het moment van deze verkoop was het onrustig op de financiële markten vanwege de oorlog in het Midden-Oosten, het Ebola virus en de naar beneden bijgestelde groeiverwachtingen door het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Vanwege deze onrust hebben we de opbrengst als cashpositie op de geldrekening aangehouden en de geplande investering, de aankoop van Amerikaanse large-cap aandelen, uitgesteld. Na geruststellende woorden van de Amerikaanse centrale bank enkele dagen later, stegen de aandelenkoersen snel naar nieuwe recordhoogtes. De geplande aankoop van Amerikaanse large-cap aandelen hebben we vervolgens tegen een hogere koers moeten uitvoeren. Hierdoor is het rendement in die periode achtergebleven bij de benchmark.
Q4 2014 1,91% 2,47% 2,06%
2014 8,42% 11,85% 7,55%
Profiel C "defensief" Benchmark Peergroup
2,18% 2,99% 2,75%
9,27% 13,35% 10,54%
Profiel D "neutraal" Benchmark Peergroup
2,24% 3,52% 3,50%
9,95% 14,86% 12,48%
Profiel E "offensief" Benchmark Peergroup
2,70% 4,04% 4,01%
11,58% 16,36% 13,91%
Profiel F "zeer offensief" Benchmark Peergroup
3,14% 4,56% 4,24%
13,33% 17,86% 14,88%
Profiel B 'zeer defensief' Benchmark Peergroup
2
Staatsobligaties Ontwikkeling Staatsobligaties • In het vierde kwartaal van 2014 was het rendement op staatsobligaties 2,76%. • De rentes en koersen van staatsobligaties zijn in het vierde kwartaal vooral beïnvloed door de verschillende centrale banken wereldwijd. De Japanse centrale bank maakte begin december, tegen de verwachting in, bekend dat zij verdere maatregelen neemt om de economische groei in het land te stimuleren. De Europese centrale bank (ECB) wachtte, enigszins teleurstellend, nog met verdere stappen voor zogenaamde monetaire verruiming. De Amerikaanse centrale bank stelde de markten aan het einde van het kwartaal gerust met het bericht dat zij de beleidsrente voorlopig nog niet zal verhogen. Als gevolg van deze beslissingen hebben de Europese rentes op staatsobligaties de dalende trend voortgezet en zijn de koersen gestegen. • De rente op kredietwaardige staatsobligaties daalde gedurende het hele kwartaal. De rente op 10-jarige Duitse staatsleningen daalde van 0,95% naar 0,54%. De rentes in de periferielanden zoals Spanje, Italië en Portugal stegen in het begin van het kwartaal nog na geruchten over het vertrek van Griekenland uit de Eurozone. Door uitspraken van de ECB daalden deze rentes aan het einde van het kwartaal echter weer verder.
Benchmarkrendement
Q4 2014
2014
2,76%
13,13%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Verwachting Staatsobligaties • De Amerikaanse centrale bank heeft na de financiële crisis in 2008-2009 veel sterker ingegrepen dan de Europese centrale bank. Mede hierdoor lopen de Verenigde Staten voorop in het economisch herstel en groeit de economie sterker dan in andere ontwikkelde landen. Het is vrijwel zeker dat de ECB begin 2015 met een nieuw plan voor monetaire verruiming komt. Het opkopen van staatsobligaties van landen uit de Eurozone is daarbij zeker niet ondenkbaar. We verwachten dat de rente in Europa hierdoor nog enige tijd op een laag niveau zal blijven. • De vergoeding op staatsleningen staat al lang niet meer in verhouding tot het risico. Dit geldt in sterkere mate voor de Zuid-Europese landen. Care IS heeft al geruime tijd geen staatsobligaties meer in de modelportefeuilles opgenomen. De recente ontwikkelingen geven geen aanleiding om deze beslissing te herzien.
3
Bedrijfsobligaties Ontwikkeling Bedrijfsobligaties • Het rendement op Europese bedrijfsobligaties bedroeg 1,55% in het vierde kwartaal van 2014. • Bedrijfsobligaties profiteerden, net zoals staatsobligaties, van de dalende rente in Europa. Omdat de bedrijfsobligaties in de portefeuille een kortere looptijd hebben dan staatsobligaties, was de koersstijging als gevolg van de rentedaling wel minder sterk. Aan de andere kant is de impact van een mogelijke stijging van de rente ook lager. Care IS heeft er bewust voor gekozen om dit zogenaamde ‘renterisico’ te verminderen door uitsluitend bedrijfsobligaties in de portefeuilles op te nemen. • Bedrijfsobligaties geven een extra vergoeding voor het debiteurenrisico ten opzichte van staatsobligaties. Dit is de zogenaamde risico-opslag. De risicoopslag heeft sinds het einde van de kredietcrisis een dalende trend laten zien. Dit betekent dat het risico van deze bedrijfsobligaties lange tijd is afgenomen. In het vierde kwartaal is de risico-opslag 0,02% gedaald naar 0,88%. De huidige risico-opslag is, ondanks de dalende trend, nog bijna twee keer zo hoog als vóór de kredietcrisis in 2008.
Benchmarkrendement
Q4 2014
2014
1,55%
8,39%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Verwachting Bedrijfsobligaties • Doordat er weinig faillissementen plaatsvinden onder de uitgevers van bedrijfsobligaties, neemt het risico van deze beleggingscategorie steeds verder af. Wanneer de economische groei in de Eurozone verder toeneemt, verwachten we dat het risico nog verder zal afnemen. De risico-opslag heeft, met het oog op de situatie van voor de kredietcrisis, nog voldoende ruimte om verder te dalen. We veranderen onze visie op het risico van bedrijfsobligaties dan ook naar ‘positief’. • Het verwachte rendement van bedrijfsobligaties ligt nog altijd 0,88% hoger ten opzichte van staatsobligaties. We houden de overwogen allocatie in bedrijfsobligaties daarom aan. Omdat we op dit moment niet in staatsobligaties beleggen, is de totale weging van obligaties in de modelportefeuilles neutraal.
4
Hoogrenderende obligaties Ontwikkeling Hoogrenderende obligaties • Het rendement op hoogrenderende obligaties bedroeg -0,09% in het vierde kwartaal van 2014. • De dalende trend van de risico-opslag van hoogrenderende obligaties is in het laatste half jaar tot stilstand gekomen. Dit in tegenstelling tot de risico-opslag van kredietwaardige bedrijfsobligaties. • Aan het begin van het kwartaal steeg de risico-opslag als gevolg van de heersende onrust op de financiële markten wereldwijd. Beleggers verkochten begin oktober massaal hun risicodragende effecten uit angst voor escalatie van de conflicten in de Oekraïne en het Midden Oosten (IS). Daarnaast was er angst voor het uitbreken van Ebola en angst dat na de redding van Banco Espirito Santo in Portugal ook andere banken in de problemen zouden komen. Uiteindelijk vervloog deze angst weer snel, maar de koersen van hoogrenderende obligaties zijn hier nog niet volledig van hersteld. • Een belangrijk aspect dat in het vierde kwartaal ook van grote invloed is geweest op de koersen van hoogrenderende obligaties is de scherpe daling van de olieprijs. Met name in de Verenigde Staten zijn veel bedrijven die hoogrenderende obligaties uitgeven actief in de schalie-energiesector. De exploitatie van deze velden is relatief duur. Door de daling van de olieprijs is de winstgevendheid van deze bedrijven in korte tijd sterk verminderd. Dit heeft tot gevolg dat het faillissementsrisico, en daarmee dus de risico-opslag, van deze obligaties stijgt. De winstgevendheid van bedrijven in de Europese index, waarin Care IS belegt, is minder gevoelig voor de ontwikkeling van de olieprijs.
Benchmarkrendement
Q4 2014
2014
-0,09%
5,57%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Advies Hoogrenderende obligaties • Als de olieprijs voor langere tijd op het huidige niveau blijft, zal de winstgevendheid van veel bedrijven uit de olie-industrie afnemen. Hierdoor zal het faillissementsrisico toenemen. We veranderen onze verwachting voor het risico in het volgende kwartaal naar ‘negatief’. • De relatief lage risico-opslag in combinatie met het toegenomen faillissementsrisico heeft ertoe geleid dat Care IS de belegging in hoogrenderende obligaties de aankomende periode gaat heroverwegen. 5
Aandelen Ontwikkeling Aandelen • •
•
•
• •
De wereldwijde aandelenindex behaalde in het vierde kwartaal een rendement van 4,83%, waardoor het jaarrendement uitkwam op 18,61%. Het rendement van Europese aandelen kwam in 2014 uit op 6,82%. Amerikaanse aandelen presteerden veel beter met een rendement van 27,42%. Amerikaanse aandelen werden daarbij wel gesteund door de US Dollar; deze is in 2014 met 13,9% gestegen ten opzichte van de Euro. Amerikaanse aandelen zijn door de sterke stijging een stuk duurder geworden in vergelijking met aandelen uit andere ontwikkelde landen. De verwachte koers/winstverhouding van Amerikaanse large-cap aandelen is een stuk hoger dan die van bijvoorbeeld Europese large-cap aandelen (14,9 versus 12,7). Vanwege de hoge waardering heeft Care IS in het vierde kwartaal de positie in Amerikaanse small-cap aandelen volledig verkocht; small-cap aandelen waren op dat moment nog hoger gewaardeerd dan Amerikaanse en Europese large-cap aandelen. De opbrengst van deze verkoop hebben we niet direct geïnvesteerd, maar liquide aangehouden vanwege de risico’s en volatiliteit van de aandelenkoersen op dat moment. Mede hierdoor zijn de portefeuilles van Care IS minder hard gedaald in de dagen erna in vergelijking met de benchmark. Omdat de aandelenmarkten na het dieptepunt snel weer zijn gestegen, hebben we wel op een hoger niveau nieuwe aandelen moeten aankopen. Bij een verwachte koers/winstverhouding van 13,5 voor wereldwijde aandelen in 2015 is het verwachte rendement op eigen vermogen 7,40%. In het licht van de lage verwachte obligatierentes vindt Care IS de vergoeding voor het aandelenrisico hoog. In 2014 hebben de koersen van aandelenbeurzen wereldwijd diverse keren het alltime high record gebroken. Deze ontwikkeling leidt over het algemeen ook tot hoogtevrees bij beleggers, waardoor zij sneller winst nemen op hun beleggingen. Zoals we aan het einde van 2014 ook hebben gezien leidt deze ontwikkeling tot hoge volatiliteit en beweeglijkheid van de aandelenkoersen.
Benchmarkrendement
Q4 2014
2014
4,83%
18,61%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Verwachting Aandelen •
Care IS vindt aandelen buiten de VS nog niet duur gewaardeerd en verwacht ook in 2015 een goed rendement op wereldwijde aandelen. Vanwege de hoge stand van verschillende aandelenbeurzen wereldwijd, zullen beleggers echter sneller bereid zijn om winst te nemen op hun positie. Dit kan leiden tot een hogere volatiliteit van de aandelenkoersen en een grotere kans op marktcorrecties.
6
Vastgoed Ontwikkelingen Vastgoed •
•
•
•
• •
De wereldwijde vastgoedbenchmark is in het vierde kwartaal van 2014 met 12,63% gestegen. Vastgoed is met een jaarrendement van 30,98% de best presterende beleggingscategorie. Wereldwijd vastgoed profiteert al geruime tijd van de dalende rente. Een lage rente zorgt ervoor dat de financieringskosten voor vastgoedbedrijven steeds lager worden. Dit heeft een positief effect op het operationele resultaat van vastgoedbedrijven. In de grafiek is te zien dat de koers van vastgoed omgekeerd beweegt aan de rente op 10-jaars Duitse staatsobligaties. Verder vormt het ‘stabiele’ resultaat van vastgoedinvesteringen een alternatief voor beleggers die een inkomstenstroom in hun portefeuille nodig hebben en het rendement op obligaties te laag vinden. Care IS heeft de beleggingen in wereldwijd vastgoed in 2013 teruggebracht. De belangrijkste reden was dat we de risico’s van vastgoed hoog inschatten, vanwege de hoge rentegevoeligheid. Omdat de rente nu zo sterk gedaald is, is de koers van vastgoed alleen maar verder opgelopen. Vanwege de hoge koers is de waardering van vastgoed volgens ons nog onaantrekkelijker geworden. Het verwachte rendement is hierdoor nog lager geworden en weegt niet meer op tegen het risico. De Aziatische vastgoedmarkt is de afgelopen jaren sterk gegroeid. In steden als Shanghai en Singapore kan dit worden verklaard door de sterke economische groei. Het is onduidelijk wat de status is van het vastgoed in een aantal andere Chinese steden die de afgelopen jaren sterk zijn gegroeid.
Benchmarkrendement
Q4 2014
2014
12,63%
30,98%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Advies Vastgoed •
Care IS vond de waardering van vastgoedaandelen al te hoog en deze overtuiging is alleen maar sterker geworden. De toegenomen risico’s van Aziatisch vastgoed en de grotere kans op een renteverhoging in de VS zorgt ervoor dat Care IS voorzichtig blijft met het opnemen van vastgoed. We veranderen onze visie op het risico naar ‘negatief’ en behouden de onderwogen allocatie. 7
Grondstoffen Ontwikkeling Grondstoffen • Grondstoffen hebben een negatief rendement van -5,50% behaald in 2014. • In het eerste deel van 2014 stegen de grondstofprijzen als gevolg van de toegenomen economische groei. In het laatste half jaar zijn de grondstofprijzen sterk gedaald, waardoor per saldo een negatief rendement overblijft. • De daling van de olieprijs had een grote impact op de koers van de grondstoffenindex. De olieprijs is in het vierde kwartaal met maar liefst 42% gedaald, na een daling van 9% in het derde kwartaal. • De daling van de olieprijs is vooral te verklaren door de stijging van het aanbod. Met name het aanbod vanuit de schalievelden in de Verenigde Staten is groot. Normaal gesproken zou de OPEC op een stijging van het aanbod reageren door de productie te beperkten. Tijdens de vergadering eind november besloot de OPEC echter om de productie op peil te houden. • Een lagere olieprijs heeft een grote impact voor de economie. De economie in olie-importerende landen (bijv. China en India) kan sterker groeien doordat de productiekosten afnemen. Olie-exporterende landen als Rusland hebben juist last van de lage olieprijs. • De goudprijs is het afgelopen kwartaal iets gestabiliseerd. De stijging van de Dollar werd gecompenseerd door een afnemende risicobereidheid van beleggers.
Benchmark rendement
Q4 2014
2014
-8,23%
-5,50%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Verwachting Grondstoffen •
De allocatie van grondstoffen blijft neutraal. Grondstoffen hebben geen winstverwachting zoals bij een belegging in een onderneming. Het spreidingseffect speelt echter wel een belangrijke rol bij een belegging in grondstoffen. Door binnen een beleggingsportefeuille een klein gedeelte in grondstoffen te beleggen kan worden geprofiteerd van de voordelen van diversificatie (spreiding).
8
Care IS rendementen december 2014 Rendementen per risicoprofiel per jaar Jaar rendementen
2014
2013
2012
2011
Rendement per risicoprofiel van 2009 t/m 2014 2010
2009
Profiel B (zeer defensief) 8.42% 3.10% 6.40% 0.71% Benchmark 11.85% 3.70% 11.09% 2.36% Peergroup 7.55% 2.01% 7.17% 0.85%
3.34% 5.82% 3.45%
Profiel C (defensief) Benchmark Peergroup
9.97% 8.74% 6.72%
9.27% 6.06% 8.87% -0.58% 13.35% 6.77% 11.73% 1.03% 10.54% 4.52% 9.93% -0.50%
Totaal rendementen
Profiel B
Profiel C
Profiel D
15.63% 13.68% 5.76%
Care IS Benchmark Peergroup
43.11% 58.68% 29.75%
71.63% 72.65% 49.10%
86.24% 104.13% 130.63% 87.34% 102.77% 118.96% 68.93% 89.87% 108.75%
24.41% 16.21% 10.55%
140%
9.95% 9.24% 9.82% -2.21% 12.74% 28.07% 14.86% 9.83% 12.32% -0.18% 11.54% 18.74% 12.48% 8.00% 11.61% -2.21% 10.29% 15.53%
Profiel E (offensief) Benchmark Peergroup
11.58% 12.47% 10.85% -3.57% 15.58% 31.66% 16.36% 12.90% 12.88% -1.28% 14.22% 21.27% 13.91% 11.40% 13.06% -4.67% 13.98% 21.80%
Profiel F (zeer offensief) Benchmark Peergroup
13.33% 15.91% 11.54% -5.26% 21.57% 36.67% 17.86% 15.96% 13.40% -2.29% 16.79% 23.80% 14.88% 15.30% 13.82% -6.37% 16.97% 26.43%
Profiel F
Profiel B 120%
Profiel C Profiel D
100%
Profiel D (neutraal) Benchmark Peergroup
Profiel E
Profiel E 80%
Profiel F
60% 40% 20% 0%
Profiel: De rendementen zijn na aftrek van alle kosten: (transactiekosten, bewaarloon, beheerfee & fondskosten) en worden berekend op basis van het gemiddelde rendement van bestaande klantportefeuilles. De rendementen vóór 2013 zijn berekend op basis van een klantportefeuilles met een beginwaarde van €250.000,-.
Benchmark: Als benchmark voor profiel D is 50% aandelen (MSCI All Countries World Daily Total Return Euro Index) en 50% obligaties (Barclays Euro Aggregate Daily Total Return Euro Index) aangehouden. Het rendement van de benchmark is voor aftrek kosten.
dec-14
jun-13
dec-13
jun-13
dec-12
jun-12
dec-11
jun-11
dec-10
jun-10
dec-09
jun-09
dec-08
-20%
Peergroup: Het peergroup rendement is het gemiddelde nettorendement van beleggingsfondsen met een vergelijkbaar risicoprofiel van: ABN AMRO, Aegon, ASR, BNP Paribas, ING, Robeco, SNS en Van Lanschot.
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
9
Contact drs. Loege Schilder RBA Directie M 06 46 32 27 85 E
[email protected]
Marcel van de Meent Accountmanagement M 06 22 24 11 35 E
[email protected]
drs. Laurens Leek Directie M 06 21 58 30 54 E
[email protected]
Ronald te Dorsthorst Accountmanagement M 0299 72 09 61 E
[email protected]
Laurens Sombroek Portfoliomanagement M 0299 72 09 61 E
[email protected]
Nick Bond Portfoliomanagement M 0299 72 09 61 E
[email protected]
dr. Enno Veerman Research M 0299 72 09 61 E
[email protected]
Care Investment Services B.V. Mgr. C. Veermanlaan 1G 1131 KB Volendam M 0299 72 09 61 E
[email protected]
10
Legenda Benchmark-rendement Het bruto rendement van een voor de beleggingscategorie relevante benchmark over het afgelopen kwartaal en het rendement dit jaar. We gebruiken de volgende total return benchmarks per beleggingscategorie: Staatsobligaties: Bedrijfsobligaties: Hoogrenderende obligaties:
Aandelen: Onroerend goed: Grondstoffen:
Barclays Euro Treasury Bond Index Barclays Euro Corporate Bond Index 50% BofAML Euro High Yield Index 50% JPM EMBI Global Diversified Index EUR Hedged MSCI All Countries World Index EUR FTSE EPRA/NAREIT Developed EUR DJ UBS Commodity EUR
Q2
2014
Allocatie
Rendement
Benchmarkrendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Stoplichtkleuren Met behulp van de stoplichtkleuren geeft Care IS haar visie op de verwachte ontwikkelingen van het rendement en risico weer. Op basis van deze oordelen wordt de allocatiebeslissing opgebouwd. Een negatief/positief oordeel houdt in dat we adviseren om de beleggingscategorie te onderwegen/overwegen ten opzichte van het strategische gemiddelde. Een belegger die 50% in aandelen belegt, kan bij een rood licht voor allocatie het gewicht in aandelen bijvoorbeeld verlagen naar 40%. Oranje betekent een gewicht van 50% en groen leidt tot een aandelenweging van bijvoorbeeld 60%.
11
Disclaimer Care IS heeft als beleggingsonderneming een vergunning, als bedoeld in artikel 2:96 van de Wet op het financieel toezicht, verleend gekregen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze publicatie is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld, waarbij Care IS streeft naar het geven van correcte en actuele informatie. De informatie in deze publicatie is ontleed aan door Care IS betrouwbaar geachte bronnen en publieke informatie, maar voor de juistheid en de volledigheid van de genoemde feiten, meningen, verwachtingen en de uitkomsten daarvan kunnen wij niet instaan. Hoewel wij ten aanzien van de selectie en berekening van de gegevens de nodige zorgvuldigheid in acht nemen zijn wij niet aansprakelijk voor enige schade die het gevolg is van de hierin opgenomen gegevens. De informatie in deze publicatie vormt op zichzelf geen aanbieding of een uitnodiging tot aankoop of verkoop van waardepapieren of andere financiële instrumenten en kan op ieder moment zonder aankondiging worden gewijzigd. Deze publicatie is niet bestemd voor een bepaald type belegger, houdt geen rekening met uw eigen beleggingsdoelstelling, financiële situatie of behoeften en is niet bedoeld als een aanbeveling voor een bepaalde belegging, financieel instrument of beleggingsstrategie. Alvorens te handelen naar de aanbevelingen in deze publicatie, zult u moeten nagaan of dit past bij uw persoonlijke omstandigheden en, indien noodzakelijk, professioneel advies inwinnen. Elke belegging in financiële instrumenten brengt risico’s met zich mee. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Vermogensbeheer dat voldoet aan de wensen en eisen van vandaag en morgen.
www.careis.nl
