Kwartaalrapportage Q2 2015 Volendam, 10 juli 2015
Care IS toelichting rendement Inleiding • Waar de beurzen in het eerste kwartaal alleen de weg omhoog konden vinden, is het tweede kwartaal een stuk moeizamer verlopen. De situatie rond Griekenland leidde tot onzekerheid onder beleggers. Hierdoor werden zowel aandelen als obligaties verkocht en daalden de koersen. Het resultaat in de profielportefeuilles van Care IS varieerde van in het tweede kwartaal van -3,26% tot -2,76%. Markontwikkelingen • In het tweede kwartaal van dit jaar werd de stemming op de financiële markten voor een groot gedeelte bepaald door de situatie rond Griekenland. De Grieken hebben een nieuw steunpakket nodig van Europa, maar daarvoor moet de Griekse overheid wel een aantal hervormingen doorvoeren. In januari behaalde de linksradicale partij Syriza de meerderheid tijdens de Griekse verkiezingen. Partijleider Tsipras beloofde het Griekse volk om een einde te maken aan het strenge bezuinigings- en hervormingsbeleid dat door Europa werd opgelegd. Deze belofte heeft ertoe geleid dat Griekenland geen nieuw steunpakket heeft gekregen van Europa. Op 30 juni konden de Grieken door een gebrek aan financiële middelden hun lening aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF) niet terugbetalen. Vermogensbehoud • Vanwege de focus op vermogensbehoud, heeft Care IS binnen de aandelenportefeuille een cashpositie aangehouden in het tweede kwartaal. Hierdoor hebben we het aandelenrisico weten te beperken. Binnen de obligatieportefeuilles houden we al langere tijd een relatief korte looptijd aan. Hierdoor was de negatieve impact van de rentestijging op de koersen van obligaties minder groot dan de benchmark in het tweede kwartaal. • De negatieve stemming op de financiële markten en de daardoor gedaalde aandelen en obligatiekoersen, hebben geleid tot negatieve rendementen in de profielportefeuilles. De focus op vermogensbehoud heeft ervoor gezorgd dat de daling in de profielportefeuilles minder groot was ten opzichte van de benchmark. De outperformance van Care IS lag in het tweede kwartaal tussen de +0,60% en +1,05% ten opzichte van de benchmark.
Profiel B 'zeer defensief' Benchmark Peergroup
Q2 2015 -3.26% -4.24% -2.27%
2015 0.44% 0.05% -0.20%
Profiel C "defensief" Benchmark Peergroup
Q2 2015 -3.07% -4.02% -3.00%
2015 1.98% 2.60% 2.00%
Profiel D "neutraal" Benchmark Peergroup
Q2 2015 -2.76% -3.81% -2.99%
2015 4.74% 5.14% 4.34%
Profiel E "offensief" Benchmark Peergroup
Q2 2015 -2.81% -3.59% -2.78%
2015 7.34% 7.68% 7.03%
Profiel F "zeer offensief" Benchmark Peergroup
Q2 2015 -2.78% -3.38% -2.12%
2015 10.17% 10.22% 8.66%
In bovenstaande tabel zijn de rendementen over het tweede kwartaal en het totaalrendement over de eerste twee kwartalen van 2015 weergegeven. De getoonde rendementen zijn na aftrek van alle kosten. Een volledig overzicht van alle rendementen en een toelichting op de benchmark en de peergroup is terug te vinden op pagina 9.
Staatsobligaties Ontwikkeling Staatsobligaties • In het tweede kwartaal kwam het rendement van staatsobligaties uit de Eurozone uit op -5,41%. Deze sterke koersdaling is het gevolg van een combinatie van stijgende rentes in de Eurozone en de relatief lange looptijd van staatsobligaties (gemiddeld 7 jaar). Hoe langer de looptijd, des te heftiger de koersen van obligaties reageren op rentebewegingen. Care IS heeft de allocatie van staatsobligaties onderwogen en belegt op dit moment niet in deze beleggingscategorie. • De rentes in Europa leken lange tijd alleen maar omlaag te kunnen gaan. Eind april is deze trend echter abrupt doorbroken. De rente op 10-jaars Duitse staatsobligaties, graadmeter voor de rente in de Eurozone, steeg van 0,07% eind april tot bijna 1% begin juni. Op dit moment schommelt de Duitse rente rond de 0,80%. Ook de rentes van de Zuid-Europese landen zijn flink gestegen. • De meest voor de hand liggende verklaring voor de onrust op de obligatiemarkten, is het probleem rond Griekenland. Een mogelijke andere oorzaak kan worden gezocht in de meevallende economische cijfers uit de Eurozone. Toenemende inflatie en hogere economische groeicijfers zorgden voor twijfel onder beleggers over de duur van het stimuleringsbeleid van de Europese Centrale Bank (ECB). De betere economische vooruitzichten kunnen namelijk aanleiding zijn voor de ECB om eerder dan verwacht te stoppen met het opkopen van obligaties uit de Eurozone.
Benchmarkrendement
Q2 2015
2015
-5,41%
-1,34%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
8% 7%
10-jaars staatsrentes flink gestegen vanaf april Duitsland
Nederland
Spanje
Portugal
6%
5%
Verwachting Staatsobligaties • Care IS verwacht dat de rente in de Eurozone de komende periode beweeglijk blijft. Staatsobligaties blijven hierdoor met hun relatief lange looptijd onaantrekkelijk. Een positief gevolg van de rentestijging is dat het verwachte rendement is toegenomen. Op dit moment is het verwachte rendement 1,00%. Aan het begin van het kwartaal was dit nog 0,50%. • Care IS behoudt de ‘onderwogen’ allocatie in staatsobligaties.
4% 3% 2%
1% 0%
3
Bedrijfsobligaties Ontwikkeling Bedrijfsobligaties • In het tweede kwartaal kwam het rendement van bedrijfsobligaties uit de Eurozone uit op -2,90%. Deze koersdaling was het gevolg van de stijgende rente in de Eurozone en de toenemende kredietopslag. • De stijgende rentes in Europa hebben ook hun weerslag gehad op de koersen van bedrijfsobligaties. Omdat de looptijd van bedrijfsobligaties (gemiddeld 5 jaar) een stuk lager is ten opzichte van staatsobligaties (gemiddeld 7 jaar), was de koersdaling minder sterk. • Als gevolg van de onrust rond Griekenland is de kredietopslag van bedrijfsobligaties in het afgelopen kwartaal gestegen van 0,99% naar 1,22%. De kredietopslag is het extra rendement dat een belegger op bedrijfsobligaties mag verwachten ten opzichte van staatsobligaties als vergoeding voor het kredietrisico (faillissementsrisico). Het kredietrisico van bedrijven is in de regel hoger dan van overheden.
Benchmarkrendement
2015
-2,90%
-1,58%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Verwachting Bedrijfsobligaties • De stijging van de kredietopslag geeft aan dat het kredietrisico van bedrijfsobligaties is toegenomen. We verwachten dat de kredietopslag op korte termijn op het huidige niveau blijft. We passen de verwachting voor het risico daarom aan van ‘laag’ naar ‘neutraal’. Omdat de economische cijfers uit de Eurozone steeds beter worden, verwachten we dat de kredietopslag op de lange termijn afneemt. • De rente in de Eurozone zal de komende periode beweeglijk blijven. Omdat bedrijfsobligaties een relatief korte looptijd hebben en hierdoor minder gevoelig zijn voor rentebewegingen, vinden wij deze beleggings-categorie aantrekkelijker dan staatsobligaties. Care IS behoudt de ‘positieve’ allocatie in bedrijfsobligaties.
Q2 2015
5,0%
Kredietopslag Bedrijfsobligaties
4,5%
4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5%
0,0%
4
Hoogrenderende obligaties Ontwikkeling Hoogrenderende obligaties • Het rendement op hoogrenderende obligaties kwam in het tweede kwartaal uit op -0,92%. Ook de koersen van deze obligaties daalden als gevolg van de stijgende rente. Door de korte looptijd van hoogrenderende obligaties was de impact van de rentestijging beperkt. • Vanwege de situatie rond Griekenland is de kredietopslag van Europese hoogrenderende obligaties tegen het einde van het kwartaal gestegen. Het verwachte extra rendement bovenop staatsobligaties kwam aan het einde van het tweede kwartaal uit op 3,82%. • Obligaties uit opkomende landen (Emerging Market Debt) zijn op dit moment niet opgenomen in de modelportefeuilles. Vanwege het positieve diversificatie effect en de aantrekkelijke rendement/risico verhouding nemen we obligaties uit opkomende landen binnenkort op in ons beleggingsuniversum. Naar verwachting zal deze beleggingscategorie in het volgende kwartaal in de modelportefeuilles worden opgenomen.
Benchmarkrendement
Q2 2015
2015
-0,92%
1,29%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
Verwachting Hoogrenderende obligaties • Care IS vindt het verwachte rendement op hoogrenderende obligaties aantrekkelijk. Vanwege de korte looptijd is de gevoeligheid voor de rente laag. Dit is een pluspunt nu de rentes erg beweeglijk zijn. Net als bedrijfsobligaties verwachten we dat de kredietopslag op korte termijn nog wel rond de huidige niveaus zal blijven, maar op lange termijn niet verder zal stijgen. We passen de verwachting voor rendement aan naar ‘positief’. • Care IS zal in het komende kwartaal obligaties uit opkomende landen in de modelportefeuilles opnemen.
18%
Kredietopslag Hoogrenderende obligaties
16% 14% 12%
10% 8% 6% 4% 2%
0%
5
Aandelen Ontwikkeling Aandelen •
•
•
Na een sterke stijging van aandelenkoersen in de afgelopen kwartalen was het rendement van aandelen in het tweede kwartaal van 2015 negatief. Het rendement kwam uit op -3,27%. De belangrijkste oorzaak voor deze daling was de onzekerheid over de Griekse schuldenkwestie en de stijgende rentes in Europa. Binnen de aandelenportefeuille houdt Care IS op dit moment een cashpositie aan waarmee we het aandelenrisico beperken. In de Verenigde Staten kwam de economische groei in het eerste kwartaal van 2015 uit op -0,2%. Dit cijfer viel fors tegen, omdat beleggers juist hooggespannen verwachtingen hadden van de Amerikaanse economische groei. In het kwartaal ervoor kwam de groei nog uit op 2,2%. Het is nu de vraag of de tegenvallende groei over het eerste kwartaal een incident was of dat de economische groei structureel aan het verzwakken is. Wij vinden dat één negatief kwartaal niet genoeg aanleiding geeft om te stellen dat de Amerikaanse economie structureel vertraagt. Verder blijft het vertrouwen onder Amerikaanse consumenten nog steeds erg hoog. Aangezien de economie in de VS sterk door consumentenbestedingen wordt gedreven, is dit een positieve ontwikkeling. Op de Chinese aandelenmarkten vond de afgelopen drie weken een flinke correctie plaats. Aandelenkoersen daalden met ruim 20% nadat deze in 12 maanden tijd met bijna 100% waren gestegen. De Chinese centrale bank reageerde op de correctie door de rente opnieuw te verlagen. Deze staat met 4,85% nu op een historisch dieptepunt. Binnen de portefeuilles van Care IS zijn aandelen uit China voor 2% opgenomen. De hevige fluctuaties op de Chinese aandelenbeurs hebben daardoor een relatief kleine impact op de modelportefeuilles.
Benchmarkrendement
Q2 2015
2015
-3,27%
11,49%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
160% 140%
Koers aandelen vanaf juni 2010 Europe
Emerging markets
Noord-Amerika
120% 100% 80%
Verwachting Aandelen • •
We verwachten dat de situatie rond Griekenland slechts van tijdelijke invloed is op de koersen van aandelen en dat er op korte termijn duidelijkheid zal komen over de toekomst van Griekenland. Op lange termijn blijft het vooruitzicht van aandelen goed. Omdat de rente, met name in Europa, erg laag is blijft het verwachte rendement van aandelen aantrekkelijk. We behouden de ‘neutrale’ allocatie.
60% 40% 20%
0% -20%
6
Vastgoed Ontwikkeling Vastgoed • Het rendement van vastgoed was -10,26% in het tweede kwartaal van 2015. Care IS heeft de positie in vastgoed in de afgelopen maand afgebouwd. Het betrof de verkoop van de ‘iShares Developed Markets Property Yield UCITS ETF’ in de beleggingsportefeuilles met risicoprofiel C (defensief) en B (zeer defensief). In de beleggingsportefeuilles met risicoprofiel D (neutraal), E (offensief) en F (zeer offensief) was deze ETF niet opgenomen. • Aanleiding voor deze verkoop is de recentelijke rentestijging in Europa en de hoge waardering van vastgoed. Omdat vastgoedbeleggingen gevoelig zijn voor de ontwikkeling van de rente is het risico van vastgoed in de beleggingsportefeuilles opgelopen. Daarnaast is de waardering van vastgoed hoog doordat de koers vanaf 2014, met name door de dalende rente, met 45% is gestegen. • Een andere ontwikkeling die zich al langere tijd voordoet is de toenemende correlatie tussen vastgoed en aandelen. Dit betekent dat de koers van vastgoed steeds meer gelijk beweegt aan de koers van aandelen, waardoor het spreidingsvoordeel (diversificatie) door in vastgoed te beleggen afneemt. • Binnen de beleggingsportefeuilles blijft een gedeelte van het vermogen belegd in vastgoed, omdat de beleggingscategorie aandelen voor 4% uit vastgoedaandelen bestaat.
Verwachting Vastgoed • Op dit moment is Care IS bezig met het evalueren van de normgewichten en bandbreedtes van de beleggingscategorieën in alle risicoprofielen. In het volgende kwartaal zal vastgoed niet meer als aparte beleggingscategorie worden opgenomen. We zullen vastgoed in de volgende kwartaalrapportage dus niet meer afzonderlijk bespreken.
Benchmarkrendement
Q2 2015
2015
-10,26%
5,12%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
140% 120%
Vastgoed gevoelig voor renteveranderingen Vastgoed
Rente
4,0% 3,5%
100%
3,0%
80%
2,5%
60%
2,0%
40%
1,5%
20%
1,0%
0%
0,5%
-20%
0,0%
7
Grondstoffen Ontwikkeling Grondstoffen • Het rendement op grondstoffen kwam in het tweede kwartaal uit op 0,91%. • Care IS heeft grondstoffen in de portefeuille opgenomen vanwege de diversificatievoordelen. Grondstoffen zijn namelijk niet gecorreleerd met de meeste andere beleggingscategorieën. Hierdoor zijn grondstoffen een buffer tegen dalende koersen van andere beleggingscategorieën. In het afgelopen kwartaal bijvoorbeeld was het rendement van aandelen en obligaties negatief, terwijl grondstoffen een positief rendement hebben behaald. • De sector Energie had een positieve bijdrage aan het rendement. Olieprijzen stegen als gevolg van berichten over lagere olievoorraden in de VS. Aan het einde van het vorige jaar kwam de olieprijs nog in een vrije val vanwege het enorme aanbod van olie wereldwijd. • De sectoren metalen en landbouw leverden een negatieve bijdrage aan het rendement. Opvallend genoeg leidde de onzekerheid rond Griekenland niet tot een toevlucht naar goudbeleggingen. Beleggingen in goud worden vaak als veilige haven gebruikt als er onrust is op de financiële markten.
Verwachting Grondstoffen • Care IS heeft geen visie op de prijsontwikkelingen van Grondstoffen. Grondstoffen zijn in beperkte mate opgenomen in de modelportefeuilles vanwege de spreidingsvoordelen. We behouden de ‘neutrale’ allocatie.
Benchmark rendement
Q2 2015
2015
0,91%
6,92%
Allocatie
Rendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
$140 $130
Prijs per vat vanaf 2010 Olie Crude
Olie Brent
$120 $110 $100 $90 $80
$70 $60 $50
$40
8
Care IS rendementen juni 2015 Rendementen per risicoprofiel per jaar Jaar rendementen
2015
2014
2013
2012
Rendement per risicoprofiel van 2009 t/m 2015 2011
2010
2009
Profiel B (zeer defensief) 0,44% 8,42% 3,10% 6,40% 0,71% 0,05% 11,85% 3,70% 11,09% 2,36% Benchmark 1,38% 7,55% 2,01% 7,17% 0,85% Peergroup
3,34% 5,82% 3,45%
15,63% 13,68% 5,76%
9,97% 8,74% 6,72%
24,41% 16,21% 10,55%
Totaal rendementen
Profiel B
Profiel C
Profiel D
Profiel E
Profiel F
Care IS Benchmark Peergroup
43,75% 58,77% 31,54%
75,03% 77,13% 55,77%
95,08% 96,96% 81,45%
119,10% 118,35% 110,38%
154,09% 141,35% 135,86%
180%
Profiel B
160%
Profiel C 140%
Profiel D
120%
Profiel: De rendementen zijn na aftrek van alle kosten: (transactiekosten, bewaarloon, beheerfee & fondskosten) en worden berekend op basis van het gemiddelde rendement van bestaande klantportefeuilles. De rendementen vóór 2013 zijn berekend op basis van een klantportefeuille met een beginwaarde van €250.000,-.
40% 20% 0% -20%
Benchmark: Als benchmark voor profiel D is 50% aandelen (MSCI All Countries World Daily Total Return Euro Index) en 50% obligaties (Barclays Euro Aggregate Daily Total Return Euro Index) aangehouden. Het rendement van de benchmark is voor aftrek kosten.
jun-15
10,17% 13,33% 15,91% 11,54% -5,26% 21,57% 36,67% 10,22% 17,86% 15,96% 13,40% -2,29% 16,79% 23,80% 12,98% 14,88% 15,30% 13,82% -6,37% 16,97% 26,43%
60%
dec-14
Profiel F (zeer offensief) Benchmark Peergroup
80%
jun-13
7,34% 11,58% 12,47% 10,85% -3,57% 15,58% 31,66% 7,68% 16,36% 12,90% 12,88% -1,28% 14,22% 21,27% 10,80% 13,91% 11,40% 13,06% -4,67% 13,98% 21,80%
Profiel F
dec-13
Profiel E (offensief) Benchmark Peergroup
Profiel E
100%
jun-13
9,82% -2,21% 12,74% 28,07% 12,32% -0,18% 11,54% 18,74% 11,61% -2,21% 10,29% 15,53%
dec-12
9,24% 9,83% 8,00%
jun-12
9,95% 14,86% 12,48%
jun-09
4,74% 5,14% 7,41%
dec-08
Profiel D (neutraal) Benchmark Peergroup
dec-11
8,87% -0,58% 11,73% 1,03% 9,93% -0,50%
jun-11
6,06% 6,77% 4,52%
dec-10
9,27% 13,35% 10,54%
jun-10
1,98% 2,60% 4,48%
dec-09
Profiel C (defensief) Benchmark Peergroup
Peergroup: Het peergroup rendement is het gemiddelde nettorendement van beleggingsfondsen met een vergelijkbaar risicoprofiel van verschillende nationale en internationale grootbanken en fondshuizen.
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
9
Contact drs. Loege Schilder RBA Directie M 06 46 32 27 85 E
[email protected]
Marcel van de Meent Accountmanagement M 06 22 24 11 35 E
[email protected]
drs. Laurens Leek Directie M 06 21 58 30 54 E
[email protected]
Ronald te Dorsthorst Accountmanagement M 0299 72 09 61 E
[email protected]
Laurens Sombroek Portfoliomanagement M 0299 72 09 61 E
[email protected]
Frank Olgers Accountmanagement M 06 13 66 66 19 E
[email protected]
Nick Bond Portfoliomanagement M 0299 72 09 61 E
[email protected]
dr. Enno Veerman Research M 0299 72 09 61 E
[email protected]
10
Legenda Benchmark-rendement Het bruto rendement van een voor de beleggingscategorie relevante benchmark over het afgelopen kwartaal en het rendement dit jaar. We gebruiken de volgende total return benchmarks per beleggingscategorie: Staatsobligaties: Bedrijfsobligaties: Hoogrenderende obligaties:
Aandelen: Onroerend goed: Grondstoffen:
Barclays Euro Treasury Bond Index Barclays Euro Corporate Bond Index 50% BofAML Euro High Yield Index 50% JPM EMBI Global Diversified Index EUR Hedged MSCI All Countries World Index EUR FTSE EPRA/NAREIT Developed EUR DJ UBS Commodity EUR
Stoplichtkleuren Met behulp van de stoplichtkleuren geeft Care IS haar visie op de verwachte ontwikkelingen van het rendement en risico weer. Op basis van deze oordelen wordt de allocatiebeslissing opgebouwd. Een negatief/positief oordeel houdt in dat we adviseren om de beleggingscategorie te onderwegen/overwegen ten opzichte van het strategische gemiddelde. Een belegger die 50% in aandelen belegt, kan bij een rood licht voor allocatie het gewicht in aandelen bijvoorbeeld verlagen naar 40%. Oranje betekent een gewicht van 50% en groen leidt tot een aandelenweging van bijvoorbeeld 60%.
Q2
2015
Allocatie
Rendement
Benchmarkrendement
Risico
Verwachting Vorige kwartaal
Verwachting Volgende kwartaal
11
Disclaimer Care IS heeft als beleggingsonderneming een vergunning, als bedoeld in artikel 2:96 van de Wet op het financieel toezicht, verleend gekregen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze publicatie is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld, waarbij Care IS streeft naar het geven van correcte en actuele informatie. De informatie in deze publicatie is ontleed aan door Care IS betrouwbaar geachte bronnen en publieke informatie, maar voor de juistheid en de volledigheid van de genoemde feiten, meningen, verwachtingen en de uitkomsten daarvan kunnen wij niet instaan. Hoewel wij ten aanzien van de selectie en berekening van de gegevens de nodige zorgvuldigheid in acht nemen zijn wij niet aansprakelijk voor enige schade die het gevolg is van de hierin opgenomen gegevens. De informatie in deze publicatie vormt op zichzelf geen aanbieding of een uitnodiging tot aankoop of verkoop van waardepapieren of andere financiële instrumenten en kan op ieder moment zonder aankondiging worden gewijzigd. Deze publicatie is niet bestemd voor een bepaald type belegger, houdt geen rekening met uw eigen beleggingsdoelstelling, financiële situatie of behoeften en is niet bedoeld als een aanbeveling voor een bepaalde belegging, financieel instrument of beleggingsstrategie. Alvorens te handelen naar de aanbevelingen in deze publicatie, zult u moeten nagaan of dit past bij uw persoonlijke omstandigheden en, indien noodzakelijk, professioneel advies inwinnen. Elke belegging in financiële instrumenten brengt risico’s met zich mee. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Vermogensbeheer dat voldoet aan de wensen en eisen van vandaag en morgen.
www.careis.nl