4E KWARTAAL 2014
KWARTAALRAPPORTAGE
KWARTAALRAPPORTAGE TELEFOON 0 2 0 3 4 1 7 3 4 7 |
[email protected]
Eén blik op een grafiek zegt meer dan duizend woorden Resultaat 2014 De bovenstaande klassieker is de aangever voor een terugblik op het beursjaar 2014. Een paar niets verhullende grafieken zijn waarschijnlijk voldoende om de belangrijkste gebeurtenissen van het vorige jaar te vangen. Het zijn de daling van de olieprijs, de stijging van de dollar ten opzichte van de euro en – tegen ieders verwachting in – de daling van de rente. Deze drie componenten leidden voor onze cliënten tot een gemiddeld rendement van 3,6%.
We zien het als een jaar van consolidatie na eerdere jaren, waarin het gemiddelde rendement veel hoger lag.
Gelukkig staken twee andere zaken staken positief af tegen het rendementsgemiddelde van 3,6%, namelijk het resultaat van onze huisfondsen. Het aandelenfonds OK Wereld Fonds ging het jaar uit met een netto rendement van iets meer dan 8%. Het elf maanden oude vastrentende fonds Wereld Rente Dividend Fonds wist het jaar af te sluiten met een plus rendement van 5,6%.
Het gemiddelde rendement van 3,6% bij de individuele portefeuilles was lager dan verwacht na een plus van 5% aan het einde van het tweede kwartaal en een gemiddelde van 4,5% bij het sluiten van het derde kwartaal. Toen, op 1 oktober, gingen we uit van een terugkeer naar de 5%, maar de daling van de olieprijs kwam het feestje verstoren. Obligaties van energiebedrijven maken een relatief groot deel van de ‘high yield’ markt uit. ‘High yield’ is de term voor hoogrenderende obligaties met een bijpassend hoog risicoprofiel. We zagen de laatste weken dat de koersen van obligaties van deze sector fors daalden, omdat beleggers twijfelen aan het vermogen van deze bedrijven om hun leningen terug te betalen. Als gevolg daarvan sloeg de verkoopgolf in de obligaties van de energiesector over naar andere sectoren, waardoor de hele ‘high yield’ markt een correctie
Resultaten OK Wereld Fonds (netto na kosten) Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Totaal
2014 -3,40% 2,06% 1,30% -0,01% 3,45% 0,83% -0,93% 1,86% 0,34% -1,14% 2,93% 0,67% 8,05% Resultaten Wereld Rente Dividend Fonds (netto na kosten) Jan 2014
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
0,67% 0,06% 1,64% 1,17% 0,79% 0,05% 0,68%
Sep -1,52%
Okt
Nov
Dec
Totaal
1,03% 0,19% 0,75% 5,62%
01
4E KWARTAAL 2014
KWARTAALRAPPORTAGE onderging. Omdat wij - dankzij de hulp van Willem Okkerse - met name in dit veld actief zijn, daalden ook de leningen die wij voor onze cliënten in portefeuille houden. Hoe vreemd dat misschien ook klinkt, maar ondanks die daling zijn we toch tevreden. In het begin van 2014 maakten we ons zorgen over hoe we in dit klimaat van lage rentes nog een redelijk rendement boven tafel konden halen. Met rentes die naar nul tenderen zijn we daar redelijk in geslaagd. We zien het als een jaar van consolidatie na eerdere jaren, waarin het gemiddelde rendement veel hoger lag. Zolang we deze rendementen maar kunnen blijven ‘stapelen’ is er niets aan de hand. Met stapelen doelen we op het rente-op-rente-effect, waarbij de opeenvolgende rendementen elkaar steeds meer versterken. Zo lijkt een gemiddeld rendement van 3,6% op het eerste gezicht niet veel, maar als het vermogen in de jaren daaraan voorafgaand bijvoorbeeld gestegen is van 100 naar 135, dan leidt 3,6% additioneel rendement tot een eindscore van 140 (vooruit: 139,86). AEX 2014 4e kwartaal 2014 30-09-14 421,14 31-12-14 424,47 resultaat +0,8% Jaar 2014 31-12-13 401,79 31-12-14 424,47 resultaat +5,64%
Negatieve rente Zetten we dat rendement af tegen de vergoeding op een spaarrekening dan springen we er goed uit. De spaarrente bij de meeste banken ligt op of onder de 1% en de tendens is dat deze vergoeding verder zal gaan dalen. Ga er daarbij niet van uit dat de rente niet verder dan nul kan zakken, want in Duitsland en Zwitserland moeten bedrijven al geld toe betalen om hun liquiditeiten te stallen. Dit fenomeen, ‘negatieve rente’ geheten, zou wel eens de verrassing voor de komende jaren kunnen worden. AEX index Het vierde kwartaal was meteen het roerigste van het hele jaar. In oktober dook de AEX meteen naar beneden om het laagste punt van het jaar te bereiken. Een scherp herstel volgde, waarbij de beurs zelfs boven de 430 punten belandde om vandaar uit weer onder de 400 te schieten. Na deze achtbaan wist de Amsterdamse index uiteindelijk een plusje van +0,8% voor het kwartaal bij te zetten, waarmee het jaarrendement op +5,64% uitkwam.
02
4E KWARTAAL 2014
KWARTAALRAPPORTAGE 10-jaars rente Euroland 2.200 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 0.800 0.600 0.568 0.400 Jan 2014
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Jul
Rente Had aan tien economen gevraagd wat de rente in 2014 zou gaan doen en zonder uitzondering had iedereen gezegd dat de rente zou gaan stijgen. Het tegendeel bleek waar, zo weten we inmiddels. De enkeling die dit scenario in de praktijk had gebracht door langlopende staatsleningen te kopen, was spekkoper geweest. Iedereen die dacht dat er in langlopende leningen niets meer te halen viel, kwam dus
Aug
Sep
Oct
Nov
Dec
bedrogen uit. Uit het koersverloop in de onderstaande grafiek is mooi te zien welke invloed de rentedaling had op de koers van een Nederlandse Staatslening met een looptijd tot en met 2042. Hoe langer de looptijd van een lening, des te gevoeliger die lening is voor verandering van de rente. Iemand die deze lening op 1 januari in bezit had of zou hebben gekocht maakte een koerswinst van 38 punten ofwel 33%. Tel daar nog de coupon bij op en dan resteert er een totaalrendement meer dan 36%.
03
4E KWARTAAL 2014
KWARTAALRAPPORTAGE
Denk nou niet dat de voorspellers van hun geloof zijn gevallen. De meesten voorspellen net als de drie voorafgaande jaren dat de rente dit jaar eindelijk gaat stijgen. In dat verband is alle hoop met name gevestigd op de Amerikaanse centralebankpresident Yellen. Geleerden gaan ervan uit dat de FED in de loop van dit jaar de rente zal verhogen. Aanleiding zijn de sterke groeicijfers en dalende werkloosheidscijfers.
Negatieve is een vreemd fenomeen. We denken dat het maar van tijdelijke aard zal zijn. Maar wat als dat niet het geval is? Wat als het huidige niveau van negatieve rentes gewoon doorzakt. Dat banken niet een paar tienden van procenten voor het aanhouden van liquiditeiten bij de ECB moeten betalen, maar 3%, 4% of 5%? In Duitsland moeten bedrijven al ‘boeterente’ betalen voor het aanhouden van kasgeld. In Zwitserland betalen spaarders al -0,75%.
In Europa zitten we in een andere cyclus en wachten markten gespannen of de Europese Centrale Bank een start gaat maken met het opkoopprogramma van obligaties. Dus waar in de VS sprake is van een mogelijke rentestijging, daar ziet het er in Europa eerder naar uit dat rente verder gaat dalen. Het bewijs hiervoor ligt in de al eerder genoemde ‘negatieve rente’, waarbij spaarders en bedrijven moeten betalen voor het aanhouden van (spaar)geld.
Een verdere daling van de rente – dus een stijging van de negatieve rente – zou betekenen dat obligatiekoersen verder omhoog kunnen. Als je 1% moet betalen om je geld te parkeren, dan is een opbrengst van 0,86% voor een tienjarige Nederlandse staatslening zou gek nog niet. Koersen kunnen dan nog verder omhoog. Misschien staat er aan het einde van dit jaar dan wel 200 in de koers van de dertigjarige lening in de grafiek.
04
4E KWARTAAL 2014
KWARTAALRAPPORTAGE
Olie Als er iets was wat de gemoederen danig in beweging bracht, dan was het wel de forse daling van de prijs van een vat olie. Tot en met augustus dobberde de prijs gemoedelijk boven de $ 100 per vat. In aanloop naar een vergadering door de OPEC zette de daling in. Toen na de bijeenkomst van het oliekartel bleek dat er productiebeperking zou volgen, raakte de olieprijs in een vrije val. De prijs daalde bijna met 50%. Eens te meer bleek maar weer eens hoe afhankelijk sommige landen van de inkomsten uit olie en aardgas zijn, en derhalve hoe kwetsbaar hun economieën. De begrotingen van landen als Rusland en Venezuela zijn voor het over-
grote deel gebouwd op de inkomsten uit olie. Het is niet eens een al te grote simplificatie om te stellen de Rusland geen economie heeft, maar een handel in olie. Rusland is zo sterk als de olieprijs. Euro/Dollar De dollar heeft na jaren van daling ten opzichte van de euro eindelijk een deel van het verloren terrein teruggewonnen. De stijging bedroeg in 2014 meer dan 14% en dit had uiteraard zijn weerslag op het resultaat van het OK Wereld Fonds. Het ‘Amerikaanse deel’ van de portefeuille beslaat 40% van het totaal en een stijgende dollar vertaalt zich in een hogere winst in euro’s.
05
Ron Boer en Wander Groot, 22 januari 2015
Alle gegevens in de Kwartaalrapportage werden door ons opgesteld en ontleend aan betrouwbaar geachte bronnen. Eventuele onjuistheden vallen echter buiten onze verantwoordelijkheid. Overname van gegevens, nadruk - hetzij geheel, hetzij gedeeltelijk - is toegestaan zonder voorafgaande toestemming van Het Effectenhuis, doch bronvermelding wordt op prijs gesteld. Het Effectenhuis Commissionairs B.V. Veemkade 352
[email protected]
Beleggingsadvies
Vergunninghouder AFM
1019 HD Amsterdam
KvK: 55186912
Vermogensbeheer
Vergunninghouder DNB
Telefoon: 020 34 17 34 7
BTW nr: 8516.00.001.B.01
effectenbemiddeling
Aangesloten instelling DSI
W W W. E F F E C T E N H U I S . N L
