Kwaliteit, veiligheid en aansprakelijkheid ‘s-Hertogenbosch, 5 februari 2010 Buby den Heeten
Veiligheid begint bij je zelf! Belangrijk uitgangspunt Nederlands aansprakelijkheidsrecht Spreekwoordelijk: “Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten” Juridisch: “Ieder draagt zijn eigen schade”
Veranderende opvattingen • Waarom zou ik mijn schade dragen? Ik spreek gewoon een ander aan! • Mondiger patiënt • Terugtredende overheid (beperking arbeidsongeschiktheidsuitkeringen) • Calculerende (zorg)verzekeraars • Aandacht media (sensatie lust?)
medische-fouten.startpagina.nl
Veranderende opvattingen Gevolgen • Hogere premies en hoger eigen risico voor verzekeringen • Verschuiving kosten van verzekeraar naar ziekenhuis / specialist • Meer klachten bij ziekenhuizen • Meer procedures (civiel en tuchtrecht)
Veiligheid heeft veel kanten • Menselijk (welzijn patiënt) • Aantrekkelijke werkgevers hebben een veilige werkomgeving • Goede interne en externe exposure! • Financieel (investeren in veiligheid levert per saldo geld op). Minder claims, lagere premies, minder verloren managementtijd en juridische kosten
Patiëntveiligheid / Huidig wettelijk kader • Artikel 22 Grondwet: De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid. • Wet op de Beroepen in de Individuele gezondheidszorg, 1995 (Wet BIG) • Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) • Kwaliteitswet zorginstellingen, 1996 (Kwaliteitswet)
Patiëntveiligheid / Huidig wettelijk kader • Wet klachtrecht Cliënten Zorgsector, 1995 (WKCZ) • Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) • Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) • Gezondheidswet, 1956 en Besluit Staatstoezicht op de Volksgezondheid, 1988 • Rijkswet Onderzoeksraad voor Veiligheid
Kwaliteitssystemen • Basis artikel 2 t/m 6 Kwaliteitswet • Art. 2 Norm:verantwoorde zorg • Art. 3 Structurering organisatie • Art. 4 Systematische bewaking, beheersing en verbetering • Art. 5 Verslaglegging
Wet cliëntenrechten zorg • Voornemen regering: nieuwe wet operationeel in 2011 • Duidelijkheid van cliëntenrechten • Tekortkomingen van huidige wetgeving opheffen
Zeven cliëntenrechten Het recht op: 1. 2. 3. 4.
Beschikbare en bereikbare zorg Keuze en op keuze-informatie Kwaliteit en veiligheid Informatie, toestemming, dossiervorming en privacy 5. Afstemming tussen zorgverleners 6. Effectieve, laagdrempelige klacht-en geschillenbehandeling 7. Medezeggenschap en goed bestuur
Kwaliteitsaspecten Nieuwe definitie zorgaanbieder • Zorgaanbieders die een instelling in stand houden, zijn er voor verantwoordelijk dat de personen die in het verband van die instelling zorg verlenen, de rechten van de cliënt in acht nemen • Noopt tot aanpassing van de toelatingsovereenkomst, de gezagsverhouding ontbreekt immers bij de vrijgevestigde specialist • De nieuwe wet geeft een belangrijker rol aan de Raad van Bestuur op het terrein van de cliëntveiligheid
Kwaliteitsaspecten Definitie goede zorg • Onder goede zorg wordt verstaan zorg van goed niveau, die in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht is, die tijdig wordt verleend en is afgestemd op de reële behoefte van de cliënt, en waarbij de personen die de zorg verlenen, handelen in overeenstemming met de op hen rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiende uit de voor hen geldende professionele standaard
Kwaliteitsaspecten Verplichte afstemming • De cliënt heeft er jegens de zorgaanbieder recht op dat deze zich ervan vergewist of de cliënt die hem om zorg vraagt, ook zorg ontvangt van een andere zorgaanbieder Indien dat het geval is draagt de zorgaanbieder zo nodig met die andere zorgaanbieder zorg voor de onderlinge afstemming van de zorg die zij verlenen
Kwaliteitsaspecten Meewerkplicht voor cliënten • …de inlichtingen en de medewerking die deze redelijkerwijs voor het kunnen verlenen van goede zorg behoeft • Een gebrek aan medewerking bij de zorgverlening door de cliënt kan tot gevolg hebben dat de zorg niet dat kwaliteitsniveau heeft dat wenselijk zou zijn, waarvoor de zorgaanbieder in dat geval niet aansprakelijk gesteld kan worden.
Kwaliteitsaspecten Opname herleidbare cliëntengegevens zonder toestemming in kwaliteitssysteem • Inhoud niet te gebruiken voor civielrechtelijke, strafrechtelijke, bestuursrechtelijke of tuchtrechtelijke procedures • Maar wel bewijs in een strafrechtelijke procedure indien n.a.v. een calamiteit een strafrechtelijk onderzoek naar een misdrijf wordt ingesteld!
Veiligheid moet zich uiten in veel vormen •
Natuurlijk patiëntveiligheid maar ook in
• • • •
Veiligheid voor de medewerkers Veilige apparatuur Veilige gebouwen Veilige communicatie / ICT
Beleid & strategie t.a.v. veiligheidsen kwaliteitssystemen • • • • • • • • • •
Zelfevaluatie Meerjarig veiligheidsplan Jaarverslagen, kwaliteitsverslagen Interne audits NIAZ-accreditatie Medirisk-audit Visitatie IFMS Eindverantwoordelijkheid Raad van Bestuur Mede verantwoordelijkheid van alle medewerkers, maak van veiligheidsdenken een punt in de beoordelingscyclus!
VRAGEN? mr. D. den Heeten, advocaat Postbus 55 6500 AB NIJMEGEN tel. nr. (024) 381 31 26 e-mail:
[email protected]
