KUNSTLETTER[s] IN DIT NUMMER. Wedstrijd Publicatie Talens Palet 2008 Thema FAQ. Canvascollectie Handboek Portfolio Herr Seele Hedendaags kant Bladgoud

erkenningsnummer : P209149

KUNSTLETTER[s] Tijdschrift | Verschijnt 5x per jaar in jan-mrt–jun–sep-nov | Afgiftekantoor 9000 Gent X | Jaargang 7 | maart 2008

IN DIT NUMMER Wedstrijd

Canvascollectie

Publicatie

Handboek Portfolio

Talens Palet 2008 Thema FAQ

Herr Seele Hedendaags kant Bladgoud

Inhoud

Jaargang 7 / maart 2008 Beeld cover: Bezoek aan de Katoennatie, februari 2008.

Begeleid bezoek Hans vandekerckhove Wedstrijd Canvascollectie Blikvangers publicatie handboek portfolio publicatie handboek portfolio - interview bart slangen oproep de twaalf weken van sint-michiel interview herr seele Blikvangers extra faq bladgoud vorming digitale portfolio evenement kunstpruuve 2008 thema hedendaags kant oproep popfolio wedstrijd koor van het jaar expo e-atelier talens palet pauline verhaert en hilde van canneyt letter[s] van de wet werken met vrijwilligers projecten zwervers in de geest kunst na ‘45 arte povera actualiteit kort wedstrijden agenda Zoekertjes

03 04 06 09 10 12 13 15 18 19 19 20 22 22 23 24 26 27 28 32 33 34 38

Wie is wie = 6C97D:@

@JCHIL:G@PiR"C>88

%(E D G I ; D A > D  

TE WINNEN: 10 EXEMPLAREN VAN HET HANDBOEK PORTFOLIO

Waag je kans op een gratis exemplaar: stuur een mail naar [email protected] of een briefje naar KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Meer info: zie blz. 9

Algemeen beleid: Bea Vansteelandt 09/235.22.77 / [email protected] Projecten, expocircuit, lessenpakketten: Annemie Vingerhoets 09/235.22.73 / [email protected] Uitleendienst, documentatiecentrum: Chantal Steenhaut 09/235.22.71 / [email protected] Vorming: Petja Gekiere 09/235.22.74 / [email protected] Pers, promotie en administratie: Katrien Boogaerts 09/235.22.75 / [email protected] Redactie: Ward Desloovere 09/235.22.72 / [email protected] Raad van Beheer Hilde De Leeuw, Luc Verbeke, Roger De Moerloose, Marcel Quintijn, Alain Delmotte, Peggy Saey, Philippe Vanderschaeghe, Raf Suetens, Marleen D’Joos, Bob Vanden Eynde, Stefaan Gunst, Sophie Martens.

LID WORDEN

We werken met een systeem van lidmaatschap voor groepen (€ 30 per jaar) en individuele kunstenaars (€ 10 per jaar). Meer info: KUNSTWERK[t], tel. 09/235.22.70 / [email protected] of op www.kunstwerkt.be Ons rekeningnummer: 001-3538770-92

Adverteren in KUNSTLETTER[s]? Het kan! En tegen aantrekkelijke voorwaarden. Interesse? Neem contact op met KUNSTWERK[t]: 09/235.22.75 of [email protected]

KUNSTWERK[t] is de organisatie ter ondersteuning van de beeldende kunsten, erkend op het decreet amateurkunsten (22 december 2000).

2

KL[s] maart 2008

KUNSTLETTER[s] is een uitgave van KUNSTWERK[t] vzw, organisatie voor beeldende kunsten in Vlaanderen.

Met de steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling Volksontwikkeling en Bibliotheekwerk

Redactiesecretariaat KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent. e-mail: [email protected]

Werkten mee aan dit nummer Claude Blondeel, Katrien Boogaerts, André De Nys, Willem Elias, Petja Gekiere, Stefan Siffer, Bea Vansteelandt, Annemie Vingerhoets Hoofdredactie Ward Desloovere

Vormgeving [email protected] Oplage 3700 ex. Periodiciteit verschijnt 5 maal per jaar

Verantwoordelijke uitgever Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent.

begelei d e

be z o eken

BEZOEK AAN HET ATELIER VAN HANS VANDEKERCKHOVE Gent, zaterdag 19 april 2008

Hans Vandekerckhove groeide op in het Westvlaamse Ingelmunster. Na zijn opleiding als kunsthistoricus ging hij begin jaren ‘80 aan de slag als professioneel schilder. Als kind was hij sterk onder de indruk van “De Heilige Hiëronymus in Gebed” van Jeroen Bosch. Eenzelfde eenzame pelgrim treffen we aan in de desolate landschappen die de kunstenaar jaren later schilderde. Zijn Einzelgängers staren voor zich uit, zijn aan zichzelf overgeleverd, hunkeren naar het paradijs. Hans Vandekerckhove onderzoekt in zijn werk de relatie tussen de figuur en de omgeving. Zijn meditatieve landschappen zijn in een zuiver fel koloriet geschilderd en komen onrustig op ons af. Voor de kunstenaar die zelf veel wandelt, is het nomadische reizen een verademing tegenover het sedentaire leven in het atelier. In de serie “Viewmaster” (2006) worden thuis vanuit de zetel, verre landschappen bekeken. “Het naar de horizon toe trekken als wandelaar in de bergen of het reizen in de eigen herinnering, zijn twee manieren van reizen waarin je in feite probeert te zoeken naar een soort zuiverheid of een geluksgevoel”, legt hij uit. “Dat probeer ik met mijn werk over te brengen.” Het werk van Hans Vandekerckhove was reeds te zien op tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Bovendien verscheen vorig jaar bij Ludion het boek “My head is my only home”. Dit begeleid bezoek wordt een unieke kennismaking met een kunstenaar die het figuratieve schilderen bijzonder actueel weet te houden. Meer info vind je ook op www.hansvandekerckhove.be

1

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Duur van het bezoek: 2 uur Prijs: € 8 leden / € 10 niet-leden Afspraak: 19 april om 11u in Gent ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Interesse voor dit bezoek? Inschrijven vooraf is noodzakelijk. Neem contact op met KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7C, 9000 Gent, tel 09/235.22.73 of mail naar [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

2

1

Pen-Y-Fan, 2007, 190x190, O/C

2

Viewmaster, 40x50, 2006, O/C. Foto uit atelier. © Hans Vandekerckhove, jan. 2008.

KL[s] januari 2008

3

DE CANVASCOLLECTIE

d eelnemers

Op 8 maart 2008 zijn de selecties voor de Canvascollectie gestart. Meer dan 4500 mensen nemen deel aan dit uniek project waarbij de VRT en partners uit de kunstsector (o.a. KUNSTWERK[t]) samenwerken om een zo volledig mogelijk beeld van de hedendaagse beeldende kunst in Vlaanderen te geven. We voelden enkele KUNSTWERK[t]leden die zich voor deze wedstrijd inschreven aan de tand: met welke werken willen ze de selectiecommissie overtuigen en dromen ze al van een plaats op de eindtentoonstelling in BOZAR te Brussel?

Uitgepikt worden uit duizenden kandidaten: het is niet min. De deelnemers aan de voorrondes in de musea Wiels, PMMK, MUHKA, Z33 en S.M.A.K. staan dan ook voor een grote uitdaging: zal de selectiecommissie hun werk opmerken en kunnen ze de curatoren overtuigen om hun werk te selecteren voor de eindtentoonstelling in BOZAR? Of zelfs de Canvasprijs in de wacht te slepen? Daarnaast is de Canvascollectie ook een televisieprogramma: vanaf 22 mei 2008 kan u op Canvas vier weken lang de uitzendingen volgen en ook Radio1 geeft uitgebreid aandacht aan dit project.

Naam 1.

Woonplaats

2.

Welke voorronde?

3.

Met welke werken neem je deel?

4.

Waarom neem je deel en hoe schat je je kansen in?

5.

Stel: je krijgt carte blanche voor een droomtentoonstelling:



tussen welke kunstenaars wil je dan tentoongesteld worden?

Kristel Van Rumste 1. Schoten 2. MUHKA, Antwerpen 3. Ik ben gefascineerd door de haven, waar ik ook al lang werk. De schilderijen waar ik mee deelneem, behoren tot mijn recentste werk: het zijn geabstraheerde zichten op de haven. 4. Het leek me wel toepasselijk om met deze werken in een Antwerpse voorronde deel te nemen. Ik hoop dat de jury daar ook iets voor voelt. 5. Ik ben niet zeker of mijn werk er wel bij past, maar ik kies voor schilderijen van Alechinsky.

Geert Belet 1. Geraardsbergen 2. SMAK, Gent 3. Ik werk graag tegen een deadline aan, dus ik ben nog volop aan het werk om mijn inzending rond te krijgen. Ik maak beeldhouwwerken in hardsteen, gecombineerd met glas in lood. 4. Ik ben nog niet vaak met mijn werk naar buiten getreden, dus ik ben benieuwd hoe een jury over mijn werk oordeelt. Ik ben ondertussen genomineerd in een wedstrijd “Arts & Sports Trophy“ rond het ontwerpen van een sporttrofee. Wie weet heb ik met de Canvascollectie ook geluk? 5. Ik zou het helemaal zien zitten om mijn werk te exposeren in een zaal met tekeningen van Escher.

4

KL[s] maart 2008

Griet Mertens 1. Turnhout 2. MUHKA, Antwerpen 3. Ik neem deel met 3 keramische werken. Ik denk dat ze tot mijn sterkste werken behoren. Bovendien zijn ze recent gemaakt, wat ook een vereiste voor deze wedstrijd was. 4. Ik vind het wel boeiend om deel uit te maken van de Canvascollectie. Maar in een wedstrijd met 4500 deelnemers moet je sowieso realistisch zijn over je slaagkansen. 5. Ik maak abstract keramiek en ik vermoed dat mijn werk heel goed samen zou gaan met abstracte schilderkunst.

Eefje Van Den Brande 1. Herent 2. Wiels, Brussel 3. Ik heb me sinds kort toegelegd op tekeningen van mensen in typische dierenhoudingen. Met 3 van dergelijke tekeningen, 2 in houtskool en 1 in inkt neem ik deel aan deze wedstrijd. 4. Ik heb me ingeschreven met als doel “naam te maken” zoals het in de “Canvascollectie”-spot te horen was. Ik vind het gewoon prettig om hier deel van uit te maken en heb nog niet stilgestaan bij mijn slaagkansen. 5. Ik kijk op naar Louise Bourgeois en Irene Judong, kunstenaressen die sterk vanuit emoties werken. Samen met hen in 1 tentoonstelling exposeren, zou geweldig zijn.

Yvan Deschietere (Deski) 1. Anzegem 2. PMMK, Oostende 3. Sinds een drietal jaar heb ik mij toegelegd op het maken van koppen in geglazuurd keramiek. Niet vanuit een groot plan, ik word meer geleid naar dit onderwerp. Ik ben net aan een nieuwe serie aan het werken en ik denk dat de drie beelden voor deze wedstrijd uit deze reeks zullen komen. 4. Ik ben gewoon heel nieuwsgierig naar hoe het er op zo’n selectie aan toe gaat en ik ben ook benieuwd naar de werken die de andere deelnemers insturen. Misschien geeft het wel een goed beeld van wat er op dit moment leeft in de beeldende kunst. 5. Er zijn een paar kunstenaars die me enorm inspireren. Mijn beelden exposeren in één ruimte met werk van deze mensen lijkt me buitengewoon. Dus doe mij maar: Henry Moore, Francis Bacon en Joan Miro.

KL[s] maart 2008

5

T I P S

BLIKVANGERS

Le soigneur de gravité

Georges Vantongerloo

“Het Grote Glas“ mag beschouwd worden als het meest complexe kunstwerk van de 20e eeuw. In notities uit 1934 gaf Marcel Duchamp toelichtingen bij zijn installatie, nadat hij het kunstwerk “definitief onvoltooid“ had verklaard. Het gaat over het onvervuld verlangen dat de bron vormt van de aantrekkingskracht tussen vrijgezellen en de bruid. Het gaat over energievelden, over de schoonheid als gangmaker voor die energie, over een virtuele ruimte zonder begin of einde. Het gaat als het ware over een elektromechanische liefdesmachine. De titel van de lopende tentoonstelling in het MAC’s “Le soigneur de gravité” (de verzorger van de aantrekkingskracht), werd geplukt uit de cryptische noten van Duchamp. Eénentwintig kunstenaars trachten een hedendaagse echo te formuleren op het werk dat bijna een eeuw oud is. Lionel Esteve vormt met centrifugale krachten een sculptuur. Op drie videoschermen onderzoekt Edith Dekyndt de zwaartekracht van zwarte inkt in water, waarbij telkens de temperatuur van het water de enige variabele is (zie foto). Verder ontdek je in deze magische presentatie vliegende meubelen, zwevende mensen en vele andere vervreemdende beelden die ontsnappen aan ons rationeel denken. Geen wonder dat je, tijdens uw wandeling in het MAC’s ook Panamarenko en Ann Veronica Janssens terugvindt. Als je houdt van kunst als alchemie, bevrijd van zwaartekracht en elke vorm van natuurlijk evenwicht, dan kun je hier terecht.

Niemand kan vandaag het belang van de abstracte kunst in kunsthistorisch perspectief ontkennen. De spirituele oefeningen van Kandinsky en Mondriaan zijn de meest treffende voorbeelden. Maar ook het artistieke discours van Georges Vantongerloo (1886 – 1965) mag niet onderschat worden. Hij leverde immers baanbrekend werk om het menselijk bewustzijn een plaats te geven in relatie tot de geheimen van het universum. Tot vóór de Tweede Wereldoorlog tekent en schildert Vantongerloo vooral geometrische composities, die hun basis vinden in wiskundige berekeningen. Na 1945 gaat hij ook ruimtelijk werk maken. De spiraal wordt zijn symbool voor hoop en vooruitgang. Het gaat de kunstenaar er niet om een bestaande werkelijkheid te reproduceren. Abstracte volumes, kleuren en vooral de leegte wil hij in een harmonieuze eenheid samenbrengen. Doordat hij het dwingende karakter van de tastbare materie in een breder perspectief plaatst, kan hij het gezond verstand en de spiritualiteit op één lijn brengen. Er ontstaan vibraties voor het oog, maar tegelijkertijd ook spirituele oefeningen voor de geest. Vertrekkende uit complex onderzoekwerk in de wiskunde, de fysica en natuurkunde, ontwikkelt hij af en toe ook architecturale projecten. Het blijft echter bij schaalmodellen en schetsen: een vlieghaven voor Parijs, een brug over de Schelde in Antwerpen, enz. In 1950 gebruikt Vantongerloo voor het eerst plexiglas. Hij is vooral gefascineerd door de breking van de lichtinval en het spontaan verschijnen van kleuren in de transparante sculpturen.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Le soigneur de gravité MAC’s - Rue Sainte Louise 82 – Hornu (Mons) Tot 1 juni 2008 Van dinsdag tot zondag: 10 – 18 u Elke zondag om 11 u, gratis rondleiding. www.mac-s.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Edith Dekyndt, A is Hotter than B - B is Hotter than C - C is Hotter than D, 2005. Triptyque vidéo, 7 minutes en boucle, 3 projections DVD, sans son, éd. 10/10. Courtesy galerie Les filles du calvaire, Paris – Bruxelles.

6

KL[s] maart 2008

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Retrospectieve Georges Vantongerloo PMMK –Romestraat 11 - Oostende Van 19 april tot 31 augustus 2008. Dinsdag tot en met zondag: 10 – 18 u. www.pmmk.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Georges Vantongerloo, Personage in interieur, 1916, Verzameling PMMK, Oostende.

Walter Swennen

Johan van Geluwe

Door zijn eigenzinnige benadering van de schilderkunst is Swennen onmogelijk in een artistiek hokje onder te brengen. Het samengaan van taal en beeld, maar evengoed van figuratie en abstractie is voor hem een evidentie. De schilderijen zijn stuk voor stuk gelaagd, niet alleen inhoudelijk maar ook letterlijk: er worden meerdere lagen over elkaar geschilderd. Met abstracte kleurvelden wordt de initiële beeldvorming grotendeels weggeschilderd. De kijker kan slechts gissen naar de oorsprong van het tableau. Dat blijft het geheim van de maker. Het werk oogt vaak frivool en humoristisch, maar toch drukt het geen gevoelens uit. De schilderijen willen geen verhaal vertellen, het zijn geen symbolische of poëtische evocaties, ze brengen geen moraliserende boodschap. Maar wat dan wel? Swennen schotelt ons beelden voor uit ons collectief geheugen: een bokshandschoen, een katapult, een conservenblik, een hoed, een banaan, … Hoe banaler hoe liever. Door een eenvoudige en ontwapenende iconografie spreekt dit werk onmiddellijk aan. Alhoewel de beeldvorming neutraal blijft, wordt ze door elk van ons subjectief ervaren. En dit is nu juist waar Swennen naar toe wil: elk schilderij verbergt een verhaal dat niemand kent, maar dat iedereen voor zich moet invullen. De kunstenaar vraagt geen intellectuele arbeid van de toeschouwer, hij vist alleen naar verbeelding.

Naar aanleiding van 75 jaar Letterenhuis in Antwerpen werd conceptkunstenaar Johan van Geluwe uitgenodigd, die met zijn installaties vragen oproept over zin (of onzin) van het archiveren van literair erfgoed. Van Geluwe (°1929) wil vooral relativeren en de clichématige benadering van kunst in vraag stellen. Omdat hij zijn kunst bewust buiten de commerciële circuits wil houden, richtte hij zijn eigen “Museum of the Museums“ (MOM) op. Hij bombardeerde zichzelf tot directeur van het MOM, zodat het zeker geen voorwerp wordt van geldspeculatie. Zijn excentrieke houding tegenover kunst en het opvallende museumlogo op brieven en documenten bezorgden het Van Geluwe totaalconcept een internationale erkenning. Hij werkt met foto’s en andere archiefstukken die kunnen gerelateerd worden naar bekende, maar ook naar fictieve musea en andere kunstinstanties. Door zijn verzamelobjecten in een vreemde context te plaatsen, krijgen ze een relativerende en vaak ironiserende betekenis. Het meeste archiefmateriaal werd verkregen via briefwisseling. Van Geluwe is immers ook een pionier van de Mail Art in België. Mail Art ontstond als reactie op kunst die alleen in musea en galeries getoond werd en alleen kon gekocht worden door mensen met geld. Het devies van de Mail Artist is: “Kunst moet voor iedereen bereikbaar zijn en iedereen moet kunstenaar kunnen zijn!” Kunstpost is dus nooit te koop. De artefacten hebben meestal een papieren drager, omdat ze op die manier gemakkelijk per post te verzenden zijn. Maar in principe kan het ook anders. Mail Art is niet gebonden aan regels. Alles mag en een tekst schrijven is niet noodzakelijk. De boodschap wordt meestal met afbeeldingen duidelijk gemaakt: een tekening, collage, foto, gevonden voorwerpen, enz. Men schat dat er momenteel wereldwijd meer dan vijftigduizend artiesten actief zijn. De charme van Mail Art komt echter meer en meer in de verdrukking door het gebruik van e-mail. De e-card werd in enkele jaren een populaire manier van communicatie. Maar wie weet ontwikkelt zich op dit vlak weer een nieuwe kunstdiscipline.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Walter Swennen – een dubbeltentoonstelling CC Strombeek - Gemeenteplein – Strombeek Bever Van 28 maart tot 11 mei 2008 Maandag tot zondag : 9 – 22u www.ccstrombeek.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ De Garage - Onder ten Toren 12 – Mechelen Van 28 maart tot 11 mei 2008 Donderdag tot zondag: 10 – 17u www.ccmechelen.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Walter Swennen, Lion jaune.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Johan van Geluwe Van 6 april 2008 tot 4 januari 2009 Letterenhuis - Minderbroedersstraat 22 - Antwerpen Van dinsdag tot en met zondag : 10 – 17u www.letterenhuis.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

KL[s] maart 2008

7

Jean Bilquin

Jan Cox, een kunstenaarsprofiel

Een retrospectieve in kunsthal Sint-Pietersabdij te Gent. Een mooi cadeau voor een kunstenaar die zeventig wordt! De gelukkige is Jean Bilquin (1938). Die voelde zich in zijn jonge jaren voorbestemd om een carrière uit te bouwen in de publiciteitssector. Ontgoocheld ruilde hij in 1967 zijn ambities voor een artistieke loopbaan. Zijn oeuvre, aanvankelijk uiterst expressief, wordt later poëtischer en meer filosofisch geïnspireerd. Net zoals bij de Transavantgardia, een kunststroming die in de jaren zeventig ontstond in Italië, dragen ook de figuren van Bilquin de echo in zich van de mythen uit een ver verleden. Aan de hand van gestileerde tekens en een zeer persoonlijke iconografie van het mensbeeld, maakt hij de herkenbaarheid van zijn werk met de jaren sterker. Zijn slanke figuren lijken wel uitgesneden silhouetten die in een bijna lege, onbegrensde spirituele ruimte rondzweven. Bilquin tekent, schildert en boetseert de eeuwig zoekende mens, de steeds onrustige ziel die de raadsels van de schepping zin wil geven. Met een speelse lichtvoetigheid trachten zijn figuren te ontsnappen aan hun existentiële eenzaamheid. Dit oeuvre is te omschrijven als een lange rusteloze lijn die als een nomade van het ene werk naar het andere glijdt. Alles verandert onophoudelijk en verscheidenheid is dan ook een sleutelbegrip. Soms wijst vanuit het doek een horizontale of verticale lijn naar de rand van het canvas: de buitenwereld. Het is voor de kunstenaar een manier om zijn verbondenheid met het dagelijks leven te accentueren. In een wereld waarin chaos en vergankelijkheid regeren, gaat Bilquin op zoek naar rust en zekerheid. Schoonheidsbeleving wordt het medicijn en de aanvaarding van “het onvermijdelijke“ fungeert als ingrediënt voor het geneesmiddel. De kunstenaar hanteert veelvuldig het principe van de gulden snede. Deze in de oudheid reeds gekende theorie van de perfecte verhoudingen wordt gebruikt als teken voor orde en rust, als troost tijdens onze zoektocht naar kleine zekerheden in het leven. Ware gemoedsrust is ons echter pas gegund als we tot besef komen dat alle puzzelstukken van ons bestaan onvoorwaardelijk een onderdeel uitmaken van die veelbelovende, maar steeds onzekere toekomst. We moeten aanvaarden dat ons leven één onafwendbare evolutie is, inclusief onze eigen eindigheid.

In 1968 start Adriaan Raemdonck een kleine kunsthandel in een afbraakpand in het hartje van Antwerpen. Niet veel later krijgt hij het aanbod van de stad Antwerpen om de Sint-Julianuskapel in de Hoogstraat in gebruik te nemen. Galerie De Zwarte Panter is een feit. Niettegenstaande de trends in de kunstwereld al snel evolueren naar conceptuele en installatiekunst, blijft Raemdonck de figuratieve schilderkunst promoten. Dit is dan ook de voornaamste reden dat de viering “40 jaar Zwarte Panter” in de kijker geplaatst wordt met een indrukwekkende retrospectieve over het leven en werk van Jan Cox (1919 - 1980). De tentoonstelling presenteert geen algemeen en chronologisch overzicht, maar brengt het profiel van de kunstenaar in kaart aan de hand van sleutelwerken en thematische ensembles. Bovendien wordt een aantal objecten van Jan Cox tentoongesteld die nooit eerder te zien waren. Jan Cox was zijn leven lang in de ban van de grote mythologische thema’s en bijbelverhalen. Hij werkte naar de Illias van Homerus, de passie van Christus, Judith en Holofernes, de Orpheus mythe, en vele anderen. De schilderijen en etsen zijn dagboeknotities over onmacht en kwetsbaarheid, over wreedheid en schuldgevoelens, over liefde, melancholie, haat en tederheid. Cox neemt in de naoorlogse kunstgeschiedenis een aparte plaats in door de zorgvuldige compositie, de magische of surreële sfeerschepping en het zeer persoonlijk kleurenpalet. Zijn kunst ontstaat uit het intuïtieve ritme van uitdaging en mijmering. Droombeelden, fantasieën en onverwachte ideeën die plotseling opduiken krijgen alle aandacht. Ze worden de gereedschappen om zijn onderbewustzijn te kanaliseren naar het canvas. Voor Cox is een schilderij vals als de kunstenaar op voorhand weet waarom en hoe het werk is ontstaan. Het is tijdverlies om te registreren wat iedereen kan zien en ervaren. Cox was een man van uitersten. Hij leefde sterk gepassioneerd, zoals een naïef kind in zijn spel. Anderzijds vormden zijn sterk intellect en zijn bijzondere scherpzinnigheid hem een uiterst depressieve inborst. Zo werd het leven van Cox één grote Griekse tragedie, die eindigt in zijn atelier aan de Grote Markt in Antwerpen, met het ultieme schilderij “De dood van Socrates“.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Jean Bilquin Kunsthal Sint-Pietersabdij - Sint-Pietersplein 9 - Gent Van 21 maart 2008 tot 7 september 2008 Alle dagen, behalve op maandag: 10 – 18u http://www.gent.be/spa ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Jan Cox, een kunstenaarsprofiel Kon. Museum voor Schone Kunsten - Leopold de Waelplaats – Antwerpen Van 15 maart tot 15 juni 2008 Dinsdag tot zaterdag : 10 – 17u Zondag : 10 – 18u www.kmska.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Jean Bilquin, Obstakel I”. © Jean Bilquin.

Jan Cox, Priamos op weg naar het kamp van de Archaiërs. Uit de reeks “Illias“

[André De Nys] 8

KL[s] maart 2008

publicatie

HANDBOEK PORTFOLIO = 6 C9 7 D: @

@JCHIL:G@PiR"C>88

%(E D G I ; D A > D  

%'#E6E>:G:CEDGI;DA>D

Hoe leren galerijen, musea en kunstorganisaties je beeldend werk kennen? Een goede presentatie is vaak de eerste stap naar een tentoonstelling. Jezelf promoten als kunstenaar omvat verschillende facetten. Hoe kan een portfolio je als kunstenaar op een volledige en aantrekkelijke manier voorstellen? En welke andere middelen kan je inzetten om jezelf en je artistiek werk te presenteren. Je komt het te weten in dit handboek Portfolio, een nieuwe publicatie van KUNSTWERK[t] i.s.m. het NICC.

%'$

                                                                Cj_ZlZZilViZZcedgi[da^d^c]djYZa^_`bdZiWZkViiZc!WZ`^_`ZclZZkZcYZbd\Za^_`]ZYZcdbYZegZhZciVi^Z ZgkVciZkZgodg\Zc# =^ZgdcYZgZZcVVciVai^ehdb_Zedgi[da^dodVVcigZ``Za^_`bd\Za^_`iZbV`Zc#                                                                

9dÉhEG:H:CI6I>:EDGI;DA>D                                                                

OZa[^Zihdg^\^cZZaXgZ…gZc\ZZ[i_Zedgi[da^d^ZihZmigVEdgi[da^d/Hi‚e]Vc^Z7ZhVgY

@JCHIL:G@PiR

&(E D G I ; D A > D  

                                                               

9dÉh9><>I6A:EDGI;DA>D                                                                

Het succes komt niet naar je toe. Het verhaal van de schilder die ontdekt wordt op zijn zolderkamer is een mythe. Je moet dus zelf naar buiten met je werk. Maar hoe begin je eraan? Promotie is belangrijk en de portfolio is er één aspect van. De praktijk leert dat kunstenaars met heel wat vragen zitten: welke stappen kan je ondernemen wanneer je met je werk naar buiten wil, op zoek naar een publiek? Via welke kanalen kan je je werk presenteren? En hoe stel je een portfolio op? Aan de hand van een heleboel praktische tips besteden we aandacht aan het in beeld brengen van je werk en aan het opstellen van een professioneel ogend portfolio. We gingen met heel wat mensen praten, woonden debatten, infosessies en een portfoliodag bij. Uitgangspunt van dit boek is de noodzaak om te starten met een analyse van je eigen situatie. Belangrijke vragen daarbij zijn: wat wil ik bereiken met mijn kunst en ben ik daar klaar voor? Welk publiek wil ik winnen? Belangrijk is dus dat je jezelf als kunstenaar leert positioneren. We bespreken de vereisten voor een kwaliteitsvolle papieren en digitale portfolio en besteden uitgebreid aandacht aan het fotograferen van eigen werk. Daarmee is dit handboek Portfolio de derde uitgave van KUNSTWERK[t]. (Eerder verschenen het Praktijkboek voor Tentoonstellers en het Draaiboek voor Tentoonstellers.)



:ZcWdZ`_ZW^__Z9K9"XY"gdb\ZZ[iidX]^ZihÈiVhiWVVghÉ kddgY^Z\ZcZY^Z_Zedgi[da^ddcikVc\i#

9^\^iVaZZceVe^ZgZcedgi[da^d`jccZcdd`hVbZc\VVc#

@JCHIL:G@PiR

)(E D G I ; D A > D  

                                                                :;L;HI9>?BB;D:;AKDIJ:?I9?FB?D;I                                                                &#H8=>A9:G>?ÄI:@:C>C<                                                               

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Hoe bestellen? Prijs: € 9 (verzendingskosten niet inbegrepen). Het handboek kun je bestellen bij KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent, telefonisch via (+32) (0)9/235.22.70 of via mail: [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

DehiZaa^c\ ™ EaVVih]ZihX]^aYZg^_kddgdecVbZ^cYZhijY^dlViZgeVhde ZZchX]^aYZghZoZa# ™ LVccZZg]ZihX]^aYZg^_VX]iZg\aVho^i!bdZiYZiZ\ZcdkZg" a^\\ZcYZlVcYYdc`Zgo^_cdbgZÓZXi^Z^c]Zi\aVhiZkZg" b^_YZc# 

XVbZgVdehiVi^Z[

7Za^X]i^c\

)*•

.%•

™ 9ZV[hiVcYkVcYZaVbeZcbdZib^chiZch'mYZWgZZYiZo^_c kVc]ZihX]^aYZg^_dbkaZ``ZciZkZgb^_YZcZc]Zia^X]ibdd^ iZkZgYZaZc# ™
)*•

hX]^aYZg^_deZoZa

HZii^c\kVcYZaVbeZc

XVbZgVdehiVi^Z[

@JCHIL:G@PiR

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ TE WINNEN: 10 EXEMPLAREN VAN HET HANDBOEK PORTFOLIO Waag uw kans op een gratis exemplaar: stuur een mail naar [email protected] of een briefje naar KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

™ BZi'aVbeZc/G^X]iYZa^c`ZgaVbedeYZgZX]ihZWj^iZc" `Vci kVc ]Zi hX]^aYZg^_ Zc YZ gZX]iZgaVbe de YZ a^c`hZ Wj^iZc`Vci kVc ]Zi hX]^aYZg^_# 9VVgYddg `g^_\ _Z ZZc Z\VaZ kZga^X]i^c\#    ™ BZi & aVbe/ G^X]i YZ aVbe cVVhi ]Zi hX]^aYZg^_ bVVg VVc YZiZ\ZcdkZga^\\ZcYZo^_YZ#9ZaVbe^hYjh\Zg^X]icVVgYZ kZghiZo^_YZlVVgYddgZZcZ\VVaa^X]idcihiVVi#=Zi^hZZc iZX]c^Z`Y^ZkVV`^cbjhZV\ZWgj^`ildgYidbYVibZcc^Zi Vai^_YYZ_j^hiZdbhiVcY^\]ZYZc]ZZ[idb'a^X]iWgdccZciZ \ZWgj^`Zc#

*%E D G I ; D A > D  

KL[s] maart 2008

9

publicatie

HANDBOEK PORTFOLIO Al een voorsmaakje? Naast tal van praktische tips bevat het handboek ook interviews met kunstenaars, curatoren en galerijhouders. Ook dit interview met Bart slangen maakt er deel vanuit. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

BART SLANGEN

“Jezelf goed presenteren vraagt heel wat zelfstudie” Bart Slangen is beeldend kunstenaar. Hij studeerde vrije grafiek aan het KASK (Koninklijke Academie van Schone Kunsten) in Gent en nam er voor het eerst deel aan een groepstentoonstelling. Die expo leidde tot een volgende en 15 jaar later oogt zijn parcours heel mooi. Ook professioneel is Bart - als collectieverantwoordelijke in een kunstverhuurbedrijf – dagelijks bezig met beeldende kunst en kunstenaars. In die functie gaan er heel wat portfolio’s door zijn handen. Een gesprek over jezelf presenteren als kunstenaar en het belang van een portfolio. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Waar begint jouw verhaal? Eigenlijk ben ik in de kunstwereld opgegroeid. Ik ben van kleins af aan meegenomen naar galerijen en tentoonstellingen en was gewoon om er met mensen over te praten. Dat maakte deel uit van de weekendplanning bij ons thuis. Ik besef wel dat die achtergrond mij nu een enorm voordeel biedt. Later heb ik vrije grafiek gestudeerd aan het KASK in Gent en ik ben daar afgestudeerd in 1992. Ik heb er een goed ambacht en de knepen van het vak geleerd.

Wanneer en waar heb je de eerste keer tentoongesteld? Mijn eerste tentoonstelling was nog tijdens mijn studies, in de Gentse galerij Kunst-Zicht. Daar hebben we geëxposeerd met de studenten van het laatste jaar Grafiek. We kregen daar heel wat positieve commentaren op en zo kreeg ik een uitnodiging om tentoon te stellen in een bedrijf in Aalst. Via die tentoonstelling kwam ik dan weer in contact met andere mensen. En zo is de bal eigenlijk aan het rollen gegaan.

Ben je na je studie aan de slag gegaan als kunstenaar? Neen, en voor weinigen van mijn jaar was dat het geval. Je valt ook echt in een zwart gat na de academie. Je kunt niet langer terugvallen op de omkadering van materialen en docenten. We werden op de academie ook niet echt voorbereid op een leven na de studie. Er waren wel enkele lessen over de rechten van de kunstenaar, maar over hoe je jezelf als kunstenaar kunt of moet presenteren hebben we het daar niet gehad. Je leerde er – hoewel je toch wel een aantal keren voor een jury moest verschijnen – ook niet echt praten over je werk. Dat was 15 jaar geleden. Misschien is de situatie nu anders. (Uit een gesprek met Patrick Desimpelaere, trajectbegeleider bij het KASK blijkt dat presentatie ook anno 2008 niet als zodanig als vak is opgenomen in de opleiding. Wel is er, afhankelijk van de richting die een student kiest (en bvb. meer bij een opleiding als multimediale vormgeving) veel aandacht voor reflectie over het eigen werk en groepsdiscussie, nvdr.) Via een aantal tijdelijke jobs en geholpen door mijn ervaring en studie kon ik als collectieverantwoordelijke aan de slag bij het kunstverhuurbedrijf waar ik nu nog steeds werk.

Vind je dat je, wat exposeren betreft, een logisch parcours hebt afgelegd? Je leert gaandeweg erg veel bij. Jezelf en je beeldend werk presenteren vraagt echt wel zelfstudie en is een kwestie van ervaring en doorzettingsvermogen. Mijn eerste solotentoonstelling was in een klein galerijtje in Gent. Het stelde niet zo veel voor, maar door er te exposeren leerde ik wel weer mensen kennen en dat leidde tot de volgende tentoonstellingen. Er zijn kunstenaars die onmiddellijk in een grote galerij of een museum willen exposeren, maar zo werkt het volgens mij niet. Je moet ‘klein’ durven beginnen. Daarbij maak je soms fouten, vergeet je om duidelijke afspraken te maken of ontmoet je mensen die niet het beste met je voor hebben. Het is anderzijds wel belangrijk dat je in het oog houdt op welke plaats je exposeert. Als galerijen niet echt een eigen identiteit of visie hebben, maar gewoon iedere maand exposeren, dan blijf je daar eigenlijk beter weg. Je moet voor jezelf nagaan of je affiniteit voelt met de andere kunstenaars die er tentoonstellen. Gebruikte je in die beginfase een portfolio? Ja, zo’n typisch zwart mapje met plastic hemdjes erin. Daarin stopte ik zelfgenomen foto’s van mijn werken en mijn CV. Heel ‘basic’ eigenlijk, maar goed verzorgd. Als geïnteresseerden vroegen of ik iets kon laten zien, printte ik mijn portfolio uit en zorgde dat ze die snel ontvingen. Mijn portfolio zelf heb ik nooit rondgestuurd. Ik heb er wel altijd op gelet dat ik adressen bijhield van mensen die ik had leren kennen, namen en gezichten onthield, kortom mijn netwerk beheerde.

10

KL[s] maart 2008

Je moet kunnen filteren en die mensen er uithalen die een goed zicht hebben op kunst. Dat bepaalt ook mee de richting waar je verder in terecht komt.

ze je werk mooi vinden. Ook via het linken van je site aan websites van bevriende kunstenaars kom je soms wel op onverwachte plaatsen terecht. Ook dat is netwerken.

Wijzigt je portfolio dikwijls en waar hangt dat van af? Je past natuurlijk regelmatig je portfolio aan met nieuw werk. Uiteraard hou je ook rekening met de specifieke interesse van de persoon die belangstelling heeft voor je werk. Werken waar je zelf niet meer achter staat of die gedateerd zijn, verdwijnen beter uit je portfolio. De bedoeling is dat je portfolio een duidelijk beeld geeft van je werk en je evolutie.

En als er nog een papieren portfolio wordt gevraagd? Dan print ik een aantal werken uit in een verzorgde, goeie lay-out, samen met teksten en mijn CV. Ik ben dan ook wel selectief in het aantal werken en kies alleen de meest recente, waaruit duidelijk moet blijken wie ik nu ben en wat ik nu maak. Ik verwijs mensen dan ook wel altijd door naar mijn website voor meer informatie.

Dan zijn foto’s ook belangrijk? Foto’s zijn heel belangrijk. Zorg dat je je werk ermee presenteert zoals je vindt dat het moet aanslaan. Dus: geen foto’s van je werk waar de schildersezel nog op de achtergrond te zien is of ergens schuin tegen de muur gefotografeerd. Ik denk dat veel mensen afknappen op een portfolio die niet verzorgd is, met foto’s van slechte kwaliteit of zwart-wit kopieën. Ook belangrijk: overdonder de lezer niet: liever drie goede foto’s dan twintig van slechte kwaliteit. Je hebt sinds 2006 een website. Gebruik je die in de eerste plaats als promotiemiddel? Die website fungeert voor mij als een digitale portfolio. Je bezorgt geïnteresseerden de link naar je website en daar kunnen ze je CV en lijst van exposities raadplegen en foto’s van je werken bekijken. Om representatief te zijn biedt de site een overzicht van het artistieke werk dat ik de voorbije 10 jaar heb gemaakt. Ik heb geopteerd voor een sobere site, met de bedoeling dat vooral mijn werk eruit springt. Een vriend heeft mij geholpen bij het ontwerp en heeft de site ook zo gebouwd dat ik alles gemakkelijk kan beheren en updaten. Zo wordt een expo aankondigen heel gemakkelijk en kan je ook recent werk toevoegen. Het is belangrijk om je site te onderhouden, zodat mensen die regelmatig een kijkje nemen een evolutie zien. In je e-mailberichten bij je handtekening een link plaatsen naar je website werkt ook goed. Zelfs mensen die niks te maken hebben met kunst, klikken door op je naam en komen op je site terecht. Zo nemen toevallige passanten blijkbaar echt wel de moeite om je even te laten weten dat

Wij raden in dit handboek ruildiensten aan. Vind je dat zinvol? Ik hanteer dat constant. Ik doe iets voor een vriend, een vriend doet iets voor mij, in ruil voor een wederdienst. Ik denk dat die manier van oplossingen zoeken in het kunstenaarsmilieu zeer veel toegepast wordt. Zo ken ik wel wat mensen die hun site hebben laten bouwen in ruil voor een schilderij, of een goede foto van een werk, bijvoorbeeld. Ook professioneel heb je te maken met kunst. Waaruit bestaat je job precies? Bij het kunstverhuurbedrijf waar ik werk, ben ik verantwoordelijk voor de collectie van de kunstenaars die wij in stock hebben. Daardoor kom ik heel veel in contact met kunstenaars. Ik ga zelf ook op zoek naar nieuwe kunstenaars, waardoor ik veel portfolio’s in handen krijg of op het scherm zie. En dat is echt filteren. Ik zoek daarbij naar kunst die in de lijn ligt van wat ons publiek nodig heeft. Bij het opmaken van een portfolio kan je en moet je op allerlei zaken letten die het geheel een degelijke indruk geven, maar de kwaliteit van het werk zelf blijft uiteraard het belangrijkste. [Katrien Boogaerts]

++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Ontwerp een digitaal portfolio Op 24 en 31 mei organiseren we een workshop ‘Digitale portfolio’. Meer info op blz. 19.

++++++++++++++++++++++++++++ KL[s] maart 2008

11

o pr o ep

De twaalf weken van Sint-Michiel KUNSTWERK[t] en SACRED PLACES bieden u een unieke tentoonstellingskans in de SintMichielskerk te Leuven.

Sacred Places vzw bedenkt en realiseert multidisciplinaire projecten. Op korte tijd bouwden de medewerkers van Sacred Places een reputatie op met hun uitzonderlijke initiatieven op al even originele locaties. Ze streven telkens naar een totaalconcept, waarin de verschillende kunstdisciplines in dialoog treden met elkaar en dit in een samenspel tussen professionele en niet-professionele kunstenaars. Kortom, boeiende cross-overs, multi-culturele combinaties, originele locaties en innovatieve concepten, dat zijn de ingrediënten van de projecten van Sacred Places. In 2007 organiseerden zij voor de eerste maal ‘’De twaalf weken van Sint-Michiel.” Gedurende twaalf weken was de Sint-Michielskerk in de Naamsestraat in Leuven een ontmoetingsplaats voor kunst- en cultuurliefhebbers, met op woensdag een tentoonstelling en een voorstelling waarbij telkens dans-, muziek- of woordkunstenaars in dialoog traden met de aanwezige kunstwerken. In 2008 gaan ze voor een tweede editie van dit geslaagde project, van april tot juli. En deze keer slaan KUNSTWERK[t] en Sacred Places de handen in elkaar en willen we 2 nietprofessionele kunstenaars de kans bieden deel te nemen aan dit unieke project.

12

KL[s] maart 2008

Foto: www.lemmert.be

Wij zoeken dus 2 kunstenaars die de uitdaging willen aangaan een unieke tentoonstelling te realiseren in de Sint-Michielskerk te Leuven. Bedoeling is dat de tentoonstelling aansluit bij de ruimte en bij voorkeur ontwikkeld wordt in functie van de ruimte. KUNSTWERK[t] voorziet een financiële ondersteuning voor de realisatie van de tentoonstelling. Voorstellen kunnen ingediend worden op dossier en kan je versturen naar KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent of mailen naar [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Uiterste indiendatum is 4 april 2008. Voor meer info en voorwaarden: www.kunstwerkt.be en klik door naar “Wedstrijden” of bel naar 09/235.22.70. Voor een foto verslag van de vorige editie kan je terecht op: http://web.mac.com/ben.de.keyser/SacredPlaces/home.html ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

interview

HERR SEELE

“Vreemdgaan vergt discipline!” Wellicht wordt zijn naam vooral geassocieerd met de geweldige stripheld Cowboy Henk, maar naast striptekenaar is Herr Seele ook schilder, scenarioschrijver, pianostemmer en –verzamelaar. Bovendien is Herr Seele peter van de Week van de Amateurkunsten 2008 en zit hij ook de jury voor van het Talens Palet 2008. Een mooie aanleiding dus, om na te gaan welke rol beeldende kunst in zijn leven speelt en hoe je vreemd gaat in de kunst. KL[s]: Wat inspireert je bij het maken van je werk? Inspiratie komt vanzelf. Het is wel belangrijk de geest leeg te maken voor je eraan begint. Al kan het ook nog terwijl je al aan het werk ben. De Japanners hadden er een mooie term voor: een tekening, dat is de drijvende wereld, Ukiyo. Vastgrijpen is inderdaad heel moeilijk. Je legt iets vast, maar op datzelfde moment ben je zelf ook aan het zweven en wordt je misschien door iemand anders vastgelegd, vastgegrepen, begrepen! Kunst maken is dus begrijpen én verwonderd zijn. Kunst is wat mij betreft een manier van denken. Ik hou van het onafgewerkte. Dat je merkt dat de kunstenaar nadenkt en niet helemaal zeker is. Kunst maken is denken. Aarzelen, iets proberen. Je leert ook altijd bij als je bezig bent. Je wordt bedreven, vaardig. Ik vind het gezond om doen, niet alleen vanuit therapeutisch oogpunt. Ik zal altijd een geschilderd portret verkiezen boven een foto. Wat me ertoe doet besluiten dat fotografie een aartsmoeilijke tak van de Kunst is. Het interessante aan Kunst is ook dat je een soort van dictator, een heer en meester bent, je bent helemaal vrij om te doen en

laten. De kunstenaar is wel een God die schept. Het is hierbij belangrijk met respect te werk te gaan, dat wil zeggen met aandacht werken. De amateurkunstenaar oefent zijn aandacht tijdens de hobby. Het is dus veel gezonder dan tv kijken, waar alles gemonteerd is. Dat vind ik te makkelijk, hoe aantrekkelijk televisie ook is. Daarom vind ik amateurkunstenaars inspirerend: ze zijn vaak erg gepassioneerd. Dat kan precies ontbreken bij iemand die het om den brode doet. Mijn grootmoeder was een heel gedreven amateurschilder. De tien laatste jaren van haar leven dook ze elke dag in haar kelderatelier om er te schilderen: stillevens, bloemstukken, prachtige werkjes waar menig beroepskunstenaars van kan leren. De passie straalt ervan af, het zijn erg rijke schilderijen. Maar dus niet door een professionele artiest gemaakt. KL[s]: Je bent erg geïnteresseerd in middeleeuwse iconografie. Wat vind je van de herwaardering en de opmars van hedendaagse schilderkunst, ook in Vlaanderen? Er zijn een paar grote kunstperiodes geweest in de beschaving die mij van

kindsbeen af enorm hebben geboeid: De Gotiek of de Vlaamse Primitieven, de Orthodoxe ikonen en de Japanse prentkunst. Ik wil er alles over weten. Als je je voor iets interesseert, dan ga je daar heel diep in en gelukkig zijn er tegenwoordig vreselijk boeiende boeken en info over al die zaken te vinden. Vroeger was dat wel anders. Zo heb ik de laatste jaren ook een voorliefde opgebouwd voor de schilderkunst die na de Gotiek komt, maar er toch nog met één been in staat, het Maniërisme, de kunst van de late 15de en 16e eeuw. Vroeger was dat een erg vage periode, maar nu verschijnen daar toch boeken over en die verslind ik gretig. Voor mij moeten het niet altijd de ‘Grote Meesters’ zijn, een romantische term. Ik ontdek graag zelf een en ander. Minder bekende kunstenaars die in afzondering een schitterend oeuvre hebben opgebouwd, dat vind ik wonderlijk. Zo bezocht ik bij toeval in Hamburg een retrospectieve van die ietwat vergeten figuur Vilhelm Hammershoi. Dat is een Scandinavische impressionist, die werkelijk verbluffend is.

KL[s] maart 2008

13

De heropbloei van de schilderkunst in Vlaanderen houdt me toch minder bezig. Ik ben, vrees ik, een absolute bewonderaar van Oude Kunst. De thematiek van die actuele schilderkunst is vaak unheimlich, disoriënterend en ik hou van gezellig. Ook geloof ik niet zo in trends. Ik vind dat een man/vrouw van vandaag perfect kan schilderen op de manier die hem/haar past. Schilderen in de trant van Rubens? Waarom niet! Die nieuwe Vlaamse richting schilderkunst is natuurlijk een verre nazaat van het surrealisme. Zeker als je let op de sfeer binnen die werken. Maar ik mis een beetje het extreme karakter, de humor van het echte surrealisme. Bovendien, René Magritte is nu eenmaal een gigant! Die kan je niet zomaar imiteren. Het is veel gezonder je te laten inspireren door de Oude Meesters. Dat deed Magritte, in stilte, bovendien ook. Nee, hypes daar lig ik niet echt wakker van. Het leuke van kunst is toch dat het een blijvende waarde heeft? Michaël Borremans, wiens werk ook enorm in de lift zit, ken ik verder wél persoonlijk. Ik verkocht ooit een vleugelpiano aan die man. Dàt instrumentje wil ik graag eens op een doek zien! KL[s]: Je zetelt zelf ook in de jury van het Talens Palet. Wat verwacht je van de wedstrijd en waar zal je vooral op letten bij de beoordeling? Een kunstwerk moet verrassen. Dat is misschien wel het grootste criterium. Ik vind dat kunst vaak al te ver af staat van amusement, van humor. Humor is relativeren en ook een kunstwerk relativeert. Diepgang is uiteraard aan de orde, maar ik vind een zekere speelsheid erg belangrijk. Al te vaak gaan we naar een museum, een tentoonstelling, met een ernstig gezicht. Lijkt me misplaatst. Kunst moet dus verrassen, uitdagen, begeesteren en ook wel choqueren. Kunstenaars zijn vrije geesten! Dat de werken een gedegen métier verraden is een belangrijke vereiste. Maar dat mag je er eigenlijk niet aan zien. In de kunstopleiding is dat echter wel een van de essentiële taken, om een vakkennis bij te brengen. Het is toch een taal die je eerst moet aanleren. Cirkels trekken, leren arceren, leren observeren, een compositie in mekaar steken, leren een verhaal te vertellen met beelden. Heel fris, want we worden gebombardeerd met beelden en het maakt je meer weerbaar als je zelf ook een beetje leert hoe een beeld te scheppen. Het geeft je een tandje voor in deze maatschappij die ook wel een jungle is. Ik vind, zoals gezegd, de amateurkunsten misschien wel belangrijker dan de zogezegde grote Kunst. De ambiance van het amateuristische kunstwerk, van het atelier, de leergierigheid, de inzet zijn goud waard. Ook originaliteit is een criterium. Maar niet ten koste van een degelijk vak-

14

KL[s] maart 2008

manschap. Persoonlijk heb ik niets tegen het academische in de kunst. Je weet wel, die eerder onpersoonlijke kunst uit de 19de eeuw en dergelijke. Leerlingen aan de kunstscholen waren heel degelijk opgeleid, maar slaagden er niet in een eigen stem te ontwikkelen. Het is oppervlakkig. Ergens kunnen we er toch wat van leren, want het métier was erg groot en dat is altijd waardevol. Originaliteit en creativiteit, ja! Maar met als basis een getrainde hand, geoefende ogen. Niets is beter dan om na jaren van noeste oefening alles te vergeten en er gewoon voor te gaan. Net zoals bij een interview als dit hier: je bereidt je voor, maar op het moment zelf maak je beter je hoofd leeg en spreek je vanuit het hart. Een mooie vorm vind ik, het interview! KL[s]: Heb je een aantal tips voor de deelnemers? Hoe ze het thema kunnen interpreteren, bijvoorbeeld? “Vreemdgaan toegestaan” is het thema van het jaar, maar het zou altijd moeten gelden. De kunstvormen moeten zich door mekaar laten inspireren. Schilder, kijk naar de fotograaf. Fotograaf, luister naar muziek, maak muziek met je foto! Beeldhouwer, laat je inspireren door de film! De oude Japanse meesters wisten het wel. De Grote Golf bijvoorbeeld, een van de vermaarde zichten van de berg Fuji, door Hokusai is een wereldvermaarde houtsnede. Ze werd geïnspireerd door een toeristische folder uit de tijd. De grote kunstenaar is niet te beroerd om zich te laten inspireren door een in oorsprong kitscherig ding. De geboorte van de fotografie is wel een van de beste dingen die de schilderkunst van de 19de eeuw ooit is overkomen. De zwartwitfotografie was een revolutie natuurlijk, plots bleek het mogelijk een gezicht, een landschap vast te leggen met de eenvoudige druk van de vinger op een knopje! De schilderkunst reageerde met: het Impressionisme. Kleurenpracht, ongezien en verbluffende kleuranalyse. De kleurenfotografie komt op, weer een kaakslag voor de schilder. Die weer een stapje verder gaat: expressionisme, symbolisme, -ismen allerhande. De film komt eraan op het begin van de 20ste eeuw en de schilderkunst reageert met kubisme. Beweging in een schilderij: “Nu descendant un escalier”. Futurisme, weergave van snelheid. Surrealisme, de wereld van de psyche. Vreemdgaan? Verliefd worden mag je niet afremmen.

Maar ook trouw heeft zijn waarde, meer dan ooit. Zo ook in de Kunsten. Het lijkt me boeiend voor de amateurkunstenaar eens een kijkje te nemen in een wereld die op het eerste zicht vreemd is. De dame, zoals m’n oma, die haar bloemstuk schildert, neemt kennis van het werk van René Magritte of Hokusai, die zijn bloemen nooit braaf centraal op het blad plaatst maar er durft middenin te snijden! Slechte compositie zou je denken, maar daardoor met veel meer psychologische diepgang! En probeer iets nieuws. De zondagssurrealist tracht eens een gewoon strak bloemstukje te schilderen, zonder grapjes en bizarre invallen. Hoe z’n handen ook jeuken om in plaats van een vlinder een paard te laten fladderen om de ruiker! Vreemdgaan vergt dus, hoe vreemd het ook lijkt, wél discipline. Het is niet: anarchie. Het bewerkstelligt: inspiratie, vernieuwing, verjonging, een andere zienswijze op de oude relatie. Het hoeft niet tot een breuk te leiden, maar tot grote vrijheid. Het is bovendien altijd beter om vreemd te gaan in de kunsten dan in het ware leven, neem dat van Herr Seele maar aan! KL[s]: Wat is een goed schilderij? Een goed schilderij is een goede vriend. Je hebt hem nodig van tijd tot tijd. Het moet er niet werkelijk aanwezig zijn. Het belangrijkste is dat het er is. Je kan erbij te rade gaan. Je kan erop steunen en het geeft rust. With a little help from my friends, daar zijn kunstwerken voor. Om ons te helpen in dit avontuur. KL[s]: Bedankt voor dit gesprek.

+++++++++++++++++++++++++++ TALENS PALET 2008: VOORRONDEN EN FINALE De tentoonstellingen van het Talens Palet lopen tussen 25 april en 4 mei 2008. Wie deze wedstrijd wint, weten we op 15 juni. Meer info: www.talenspalet.be +++++++++++++++++++++++++++

In deze rubriek maakt VRT-journalist Claude Blondeel je warm voor opmerkelijke exposities in binnen- of buitenland. Je kunt zijn bijdragen ook beluisteren in het programma Mezzo op Radio 1.

BLIKVANGERS EXTRA T I P S

1 Fernand Khnopff, Mélisande, 1907, fusain et crayons de couleur sur papier, 48 x 27 cm. Collection Ph. & E. Serck. 2 Léon Spilliaert, Serres chaudes I, 1917, crayon Conté, craie de couleur et encre de Chine, 66,1 x 49,8 cm. Collection privée. 3 Auguste Donnay, Figue féminine, crayon de couleur, crayon, pastel, dessin original pour Théâtre, Bruxelles, Edmond Denan, 1902. Collection particulière.

HET IMAGINAIRE MUSEUM VAN MAURICE MAETERLINCK Beeld en schriftuur in het Symbolisme In het Musée Félicien Rops loopt er een kleine, maar heel verzorgde tentoonstelling waarin Maurice Maeterlinck geconfronteerd wordt met de schilders van zijn tijd. Maurice Maeterlinck (1862-1949) en het Symbolisme De dichter, toneelauteur en filosofische essayist Maurice Maeterlinck heeft een onuitwisbare stempel gedrukt op de literatuur- en cultuurgeschiedenis van België en is de enige Belgische schrijver die ooit de Nobelprijs heeft gekregen. Maeterlinck is onlosmakelijk verbonden met het Symbolisme, één van de vaagste en wellicht daardoor populairste stromingen sinds de Romantiek. “Hoe vormlozer, hoe kneedbaarder”, was het devies. Wat de aanhangers van het symbolisme nu precies aanhingen, was niet helemaal duidelijk, wat hun tegenstond echter wel: het materialisme in de samenleving, het positivisme in wetenschap en filosofie en het naturalisme in de letterkunde. Kortom, Auguste Comte, Charles Darwin en Emile Zola hadden afgedaan.

1

“Onzichtbare goedheid en innerlijke schoonheid” Geboren in een welstellende Vlaamse familie schrijft Maeterlinck in het Frans maar als hij zijn vriend Cyriel Buysse ontmoet, spreken ze plat Gents. In 1921 tekent hij de petitie tegen de vernederlandsing van de Gentse universiteit, een eis die hij “absurd en misdadig” vindt. Hij studeert rechten, maar zoekt vooral toenadering tot de literaire milieus. In het begin van zijn loopbaan staat hij sterk onder de invloed van het werk van Pieter Brueghel de Oude. Zijn eerste dichtbundels zijn doordrongen van zijn familiale oorsprong, de geheimzinnige Gentse herenhuizen en de Vlaamse volksliederen. Er moest weer, zoals Maeterlinck het noemde aandacht zijn voor “onzichtbare goedheid” en “innerlijke schoonheid”. Maurice Maeterlinck had contact met de grootste dichters en kunstenaars van zijn tijd: Mallarmé, Verhaeren, Khnopff en Debussy, die zijn toneelstuk “Pelléas et Mélisande” op muziek zou zetten. Succes In 1886 verblijft hij in Parijs waar hij onder meer de schrijver Villiers de L’isle Adam ontmoet en de symbolistische dichters. In 1889, hij is 27 jaar oud, krijgt zijn eerste toneelwerk “La Princesse Maleine” een lovende recensie van Octave Mirbeau, die hem prompt vergelijkt met William Shakespeare. Guillaume Apollinaire wilde maar twee dingen zijn: “Dieu et Maeterlinck!” Hij publiceert toneelstukken, gedichtenbundels en entomologische essays “La vie des abeilles”, “La vie des fourmis”, “La vie des termites”. Vooral zijn toneelstukken kennen een groot succes. “L’oiseau blue” wordt in Moskou gecreëerd in

2

3

KL[s] maart 2008

15

een regie van de grote Stanislavski, “le directeur merveilleux”. De voorbereidingen en de repetities duren achttien maanden. Verder vertaalt Maeterlinck Ruysbroeck, Shakespeare en Novalis. Als hij in 1911 de Nobelprijs voor Literatuur ontvangt, stelt hij voor de prijs te delen met zijn goed bevriende collega Emile Verhaeren. De tentoonstelling De expo in Namur presenteert een denkbeeldig museum. Er zijn werken die Maeterlinck geïnspireerd hebben en kunstenaars die door zijn werken geïnspireerd werden: Léon Spilliaert, Fernand Khnopff, Georges Minne en Odilon Redon. De expo begint met een foto van de Amerikaanse fotograaf Frederick Holland Day, een discipel van de grote Eward Steichen: Maeterlinck, zittend, nonchalant, de dandy. Achter hem op een staander staat zijn grote kristallen bol. De toon van de tentoonstelling is meteen gezet: hier wordt de materie voorgesteld als de vertaling van een droom. In 1907 aanvaardt Khnopff de opdracht om de kostuums te tekenen voor de voorstelling van Debussy’s opera “Pelléas en Mélisande” in de Koninklijke Muntschouwburg te Brussel: het gezicht van Mélisande lijkt verdoofd, onwezenlijk en baadt in een blauwachtig gaas. Blauw (“L’oiseau bleu”!) is een kleur die in de wereld van Maeterlinck een centrale plaats inneemt en verwijst naar de droom, de introspectie, de herinnering en het onbekende. Het blauw versterkt hier nog het dromerige karakter. Dit portret met de onscherpe contouren lijkt wel

een vage herinnering aan het gezicht van Mélisande. Men kan stellen dat het Khnopff is die het beste het universum van Maurice Maeterlinck weergeeft: beiden zijn geobsedeerd door de diepe, geheime gemoedstoestanden. “De spin die glimlacht” van Odilon Redon toont een vieze, behaarde spin die fel doet denken aan de “Metamorfose” van Franz Kafka. George Minne is één van Maeterlincks vaste trawanten. Hij ontwerpt de kaften en illustreert de dichtbundels “Serres Chaudes” en “Trois Petits Drames pour Marionettes”. Zijn “Gewonde jongeling” mijmert over de symboliek van de wonde. In “Zonderlinge Maskers” evoceert James Ensor zijn zonderlinge, verontrustende wereld. “Les Feuilles des douleurs passées” van Emile Gallé is een vaas met goud en platinalagen waarin het gelijknamige gedicht van Maeterlinck gegraveerd staat. “Tekening voor Maurice Maeterlinck” van Léon Spilliaert toont een inktzwarte broodmagere vrouw met lange zwarte haren. Het “Imaginaire Museum van Maurice Maeterlinck” is een indringende wisselwerking tussen literatuur en beeldende kunst. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Het imaginaire museum van Maurice Maeterlinck Musée Felicien Rops - Rue Fumal, 12 - Namur Tot 13 april 2008 http://www.ciger.be/rops ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

LUCIAN FREUD

Lucian Freud. “What’s in a name?” Lucian Freud werd geboren op 8 december 1922 in Berlijn. Zijn vader, Ernst was de jongste zoon van Sigmund Freud. Dat Lucian een kleinzoon van de grondlegger van de psychoanalyse is, zou doen veronderstellen dat zijn werk over de psyche van de afgebeelde mensen zou gaan. Niets is minder waar en zijn eigen houding hieromtrent is overduidelijk: “Mijn werk gaat niet over personen, maar over verf.” In 1933, het jaar dat de Nazi’s de macht grijpen in Duitsland, verhuist de familie naar Londen. Op zestienjarige leeftijd wordt Freud tot Engels staatsburger genaturaliseerd. Verder heeft zijn biografie weinig avontuur of anekdotes te bieden, het enige dat telt is schilderen, schilderen en nog eens schilderen. Verboden en spannend Lucian Freud is in de eerste plaats schilder en dat op een manier die tot in de jaren ’80 door de mainstream van de kunstgeschiedenis werd verguisd. Hoe kon iemand na de doorbraak van de abstracte schilderkunst nog zo academisch en figuratief schilderen? Met de komst van de minimal en de concept art waren de schilderijen van Lucian Freud dan ook helemaal “not done”. Toch had hij al in 1944 een eerste solotentoonstelling in Londen en in 1954 vertegenwoordigde hij Groot-Brittannië op de Biënnale van Venetië. Zijn carrière stond simpelweg buiten de schijnwerpers van het internationale kunstdiscours. Samen met zijn vriend Francis Bacon en de schilders Leon Kossoff en Ronald Brooks Kitaj houdt hij zich niet met abstracte kunst bezig. Deze Britse bijzonderheid, die van de internationale trend afwijkt, wordt de “School of London” genoemd. De stelling 16

KL[s] maart 2008

1

1 2 3 4

Lucian Freud, Leigh under the Skylight, 1994, olieverf op doek, 297,2 x 120,7 cm., Particuliere collectie, © de kunstenaar Lucian Freud, Woman with eyes closed, 2002, olieverf op doek, 30,5 x 20,3 cm., Triton Foundation. Lucian Freud, Bella and Esther, 1988, olieverf op doek, 73,7 x 88,9 cm., Particuliere collectie, © de kunstenaar Lucian Freud, Naked Man on a Bed, 1989, olieverf op doek, 35 x 36 cm., Particuliere collectie, © de kunstenaar

De Duits-Britse schilder Lucian Freud (1922) is wereldberoemd voor zijn indringende en niets verhullende portretten en naakten. Bij Lucian Freud gaat het niet om oppervlakkige schoonheid of gelijkenis, maar juist om het eigenlijke wezen, om wat zich onder de oppervlakte afspeelt.

van de vermaarde kunstcriticus David Sylvester dat zijn stijl niet radicaal genoeg is voor de toekomst van de schilderkunst wordt door Lucian Freud weerlegd met de woorden: “Ik zou juist denken dat het feit dat iets verboden is of bijna illegaal, het des te spannender maakt.” Het leven zoals het is Een schatrijke Amerikaan vernietigde ooit het portret dat Lucian Freud van hem had gemaakt, omdat hij een hekel had aan de manier waarop Freud zijn kin over zijn rolkraag had laten stulpen. In de visie van Freud is er dan ook geen spoor van sentimentaliteit. Evenmin zijn er de wreedheid, de angst en het geweld die we bij Francis Bacon aantreffen. Toch deinst Lucian Freud niet terug om de sporen van veroudering of sterfelijkheid bij zijn modellen weer te geven: hangwangen, dikke buik, rode huid, ouderdomsvlekken. Een benadering van het lijf zoals wij die terugvinden in films als “Last tango in Paris” van Bernardo Bertolucci of “Initimacy” van Patrice Chéreau. Levend model In de praktijk betekent dit dat Freud uitsluitend werkt naar levend model. Hij wil dat het model aanwezig is en poseert, zelfs als hij werkt aan een hoek van het schilderij waar niets anders dan lege lucht verschijnt. Het onderwerp, zo beweert hij, heeft invloed op de achtergrond. Een schilderij van Freud vloeit voort uit de voortdurende bestudering van een echte persoon en soms kan een poseersessie tot acht maanden duren. David Hockney, die ook voor Freud poseerde, vertelt dat hij de intentie van de gezamenlijke gesprekken en de maaltijden terugvond in de verschillende lagen van het schilderij. Ondanks de lange poseersessie vertellen Freuds modellen dat zij zich nooit verveelden tijdens de sessies. Door de intense confrontatie met het model vloeit er ook iets van de poserende persoon in het schilderij. Soms was een sessie voor de modellen zo bijzonder dat het voltooien van een werk en daarmee ook het einde van een relatie voelde alsof “zij uit het paradijs werden gegooid”.

2

Verf als bondgenoot Wanneer Freud schildert, is het materiaal van de verf een even grote bondgenoot als het lichaam van zijn model: “Ik wil dat verf functioneert als huid, ik wil dat mijn portretten ván de mensen zijn en niet áls de mensen”. Een schilderij wordt intiem, vol haar, vocht en geur en is even onverbiddelijk als de “Naakte Balzac” van Rodin. Het credo van Lucian Freud is nu eenmaal: “Ik ben vooral geboeid door het binnenste van de dingen”. De tentoonstelling in Den Haag is de eerste grote retrospectieve in Nederland. Omdat hij zo lang aan een schilderij werkt, is Freuds oeuvre relatief klein. De Freud-verzamelaar is dan ook zo gehecht aan de fysieke nabijheid van zijn kostbaar bezit, dat het bijzonder moeilijk is om de noodzakelijke bruiklenen te verkrijgen voor een overzichtstentoonstelling als deze. Kortom, deze expo is een unieke kans om het werk van een hele grote schilder in levende lijve (!) te zien.

3

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Lucian Freud Gemeentemuseum - Stadhouderslaan 41- Den Haag Tot 8 juni 2008 Dinsdag t/m zondag: 11- 17u. www.gemeentemuseum.nl ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ [Claude Blondeel] 4

KL[s] maart 2008

17

In deze nieuwe rubriek besteden we aandacht aan veelgestelde vragen over het toepassen van een techniek of het gebruik van een materiaal. Worstel je op je artistieke zoektocht met dergelijke obstakels of heb je net heel wat kennis en ervaring die je wil delen? Blijf er niet mee zitten en gebruik deze rubriek.

HOE KAN IK BLADGOUD AANBRENGEN OP EEN SCHILDERIJ ? BENODIGDHEDEN



Voor het aanbrengen van bladgoud op traditionele wijze heeft men volgende materialen nodig : 1. Bolus (= een rode ijzerhoudende kleisoort) 2. Konijnenlijm + water 3. Een verguldpenseel (= een plat breed penseel) 4. Een marterharen penseel 5. Bladgoud (dunne broze velletjes gebundeld in een klein boekje) 6. Agaatsteen

WERKWIJZE

Voorbereidend werk Zorg voor een stofvrije en gladde ondergrond. Elke oneffenheid kan na het vergulden een storend element zijn. Lijmwater maken we door 70 gram konijnenlijm-poeder op te lossen in 1 dl water. Voeg bolus toe (1 deel bolus voor 3 delen lijmwater) . Breng dit mengsel aan op het te vergulden oppervlak en laat drogen, alvorens een nieuwe laag aan te brengen. Meestal, na 4 lagen, ontstaat een egaal, dekkend rood oppervlak, waarop een finale laag verdund lijmwater wordt opgebracht (1 deel lijmwater + 3 delen warm water). Als alles gedroogd is, kan het oppervlak gepolijst worden met een agaatsteen. Vergulden Doop een marterharen penseel in water en haal dit licht over het verkregen oppervlak, zodat de bovenste lijmlaag gedeeltelijk oplost. Strijk met de hand stevig over de haren van het verguldpenseel, zodat statische elektriciteit wordt opgewekt. Als we nu het penseel lichtjes op een velletje bladgoud drukken, zal dit eraan blijven plakken, zonder dat het bladgoud breekt. Breng het bladgoud aan op de nog natte lijmlaag. Druk het goud aan met een dot watten en vermijd vooral wrijving. Naarmate de lijm droogt, hecht het bladgoud zich meer en meer vast aan de bolus/lijm-ondergrond. Na de droogtijd kan het bladgoud met de agaatsteen gepolijst worden. Raak tijdens het ganse proces niets aan met de handen, omdat de talg van de huid het vergulden nadelig kan beïnvloeden. Vóór het plakken kan je met een verguldmes (= een zeer scherp stalen mes met een vierkant uiteinde) op een verguldkussentje (= een egale leren lap) het bladgoud in een vorm snijden. Het modelleren dient steeds in een van voren naar achteren gaande beweging te gebeuren. Gebruik na het uitsnijden het verguldpenseel, zoals hierboven aangegeven. In plaats van bolus als ondergrond, kan men ook werken met kant-en-klare fixeerolie. Bij deze methode is het echter niet mogelijk om achteraf te polijsten.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Kun je deze wetenswaardigheid nog vervolledigen met eigen ervaring, of heb je zelf een andere technische tip die van nut kan zijn voor de lezers? Je reacties zijn welkom in deze rubriek. Stuur een berichtje naar [email protected] of schrijf naar KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7C, 9000 Gent. Of nog eenvoudiger: ga naar www.kunstwerkt.be, waar je kan reageren op deze en andere FAQ’s (Frequently Asked Questions). Christus en een feniks, Heinrich Khunrath, Duveen Collectie. © University of Wisconsin, Madison.

18

KL[s] maart 2008

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

v o rming

TWEEDAAGSE WORKSHOP DIGITALE PORTFOLIO Brussel, 24 en 31 mei 2008

Een goede presentatie is vaak de eerste stap naar een tentoonstelling. Maar hoe presenteer je je als kunstenaar? Een portfolio is één middel. De indruk die je portfolio en de voorstelling van je werk maakt, kan heel belangrijk zijn. In deze kunstwerk[t]-workshop zet je de eerste stappen in het ontwerpen van een eigen digitale portfolio.

Tijdens de eerste dag kijk je met het oog van een beeldend kunstenaar naar het digitale beeld. Aan de hand van voorbeelden (websites, cd-rom) leren we hoe vormgeving ten dienste van het kunstwerk staat. De eerste stappen worden gezet: hoe krijg je een beeld van je kunstwerk op je pc, welke programma’s zijn er voor handen? We geven grote aandacht aan open-source programma’s (overwegend gratis programmatuur waarvan de broncode in te kijken en te veranderen is). Wat is de technische basiskennis om een digitale portfolio te maken, welke mogelijkheden zijn er om je werk te publiceren op het net? Tijdens de tweede dag van de cursus werkt iedereen onder begeleiding aan een eigen presentatie. Tekst en beeld worden samengebracht. Op het einde van de cursus stapt elke cursist met een eigen digitale portfolio op cd-rom naar huis. Docent Sven Verhaeghe is zelf beeldend kunstenaar, maar verzorgt ook drukwerk en websites voor andere kunstenaars zoals Johan Tahon en Philippe Vandenberg. Vanuit zijn eigen voeling met de kunst benadert hij het digitale beeld. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Voor wie: basiskennis computer Wanneer: 24 en 31 mei 2008 van 10 tot 17u. Waar: Syntra Brussel (vlot bereikbaar met openbaar vervoer) Prijs: € 45 leden en € 55 niet-leden Inschrijvingen en meer info: bij Petja Gekiere: [email protected] of 09/235.22.70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

E V E N E M E N T

KUNSPRUUVE 2008

Tongeren, 24 oktober t.e.m. 9 november 2008

Dit najaar vindt in Tongeren “KùnsPruuve 2008” plaats. “Het evenement belooft een hip, bruisend en dynamisch amateurkunstenfestival te worden”, aldus cultuurbeleidscoördinator Bert Leus. KùnsPruuve richt zich tot schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, keramiek en multimedia. Deelnemen kan nog tot 30 mei. Het KùnsPruuve-festival is niet aan zijn eerste editie toe, maar kijkt wel voor het eerst voorbij de eigen stadsgrenzen. De bedoeling is het evenement tweejaarlijks te organiseren. “Dit festival kent eigenlijk al een lange geschiedenis in Tongeren”, vertelt Bert Leus. Het werd destijds door een lokale kunstvereniging georganiseerd en in 2006 heeft de Stad Tongeren de trekkende rol overgenomen. Maar met deze editie spreken we ook kunstenaars van buiten de regio aan.” En met succes, zo blijkt. De deelnameformulieren komen uit heel Vlaanderen binnengestroomd. En ook vanuit Wallonië en Nederland is er interesse. “We halen zeker de kaap van 100 inschrijvingen”, aldus Bert. “Wat bovendien opvalt, is dat de kwaliteit hoog ligt. Dat wordt dus een harde dobber voor de jury.” Deelname aan Kùnspruuve is gratis, maar inschrijven voor selectie is wel noodzakelijk. De selectie gebeurt aan de hand van drie werken. “Elk jurylid is tegelijkertijd curator, bevoegd voor de inrichting van één tentoonstellingslocatie. Bij de selectie zal de curator dus in functie van de ruimte een keuze maken uit de werken. Dat betekent dan ook dat in dit kunstenfestival de kwaliteit van de volledige tentoonstelling primeert op de profilering van de individuele deelnemer.” ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ PRAKTISCH Inschrijven kan tot vrijdag 30 mei 2008! De selectie gebeurt aan de hand van drie werken. Het festival vindt plaats van 24 oktober tot en met 9 november 2008 in het centrum van Tongeren. Meer info krijg je bij de Stedelijke Cultuurdienst, Munthuis, 3700 Tongeren | T. 012/45 99 62 | E: cultuurdienst@ stadtongeren.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

KL[s] maart 2008

19

T H E M A

HEDENDAAGS KANT Er beweegt duidelijk iets in de wereld van de kant. Kant kent -zeker in Vlaanderen- een heel rijke traditie, maar dat bezorgt haar meteen ook net het stigma van oubollige huisvlijt. Toch tonen de eerste internationale kanttentoonstellingen in de 21e eeuw aan dat er geloofwaardige inhaalmanoeuvres op gang komen. Die laten de kantproductie tot een volwaardige kunstdiscipline uitgroeien. Artistieke vrijheid is dan ook hét kernwoord bij hedendaagse kant. Een stukje geschiedenis Meer dan waarschijnlijk is kantwerk ontstaan uit de eeuwenlang overgeleverde vlechttechnieken die aangewend werden om Egyptische haarnetten te maken. Toch zijn er vele landen die beweren de bakermat te zijn van hetgeen wij vandaag kloskant noemen. De eerste sporen in West-Europa kunnen we lokaliseren in de 15e eeuw in Italië en in Vlaanderen. De portretschilderijen uit de 17e eeuw zijn de stille getuigen van het grote succes van de kant in die periode. Tegen het einde van de 19e eeuw is de traditionele kloskant echter op sterven na dood. Gebrek aan inspiratie en de opkomst van machinale kant zorgen ervoor dat er steeds opnieuw met dezelfde patronen gewerkt moest worden. Maar de turbulente evoluties in de Westerse kunst sinds 1900 hebben gelukkig ook hun weerslag op de kantproductie. Men gaat op zoek naar nieuwe vormen en tekeningen, met de School voor Toegepaste Kunsten in Praag voorop. Ondanks zware inspanningen en nog meer goede wil, hebben de artistieke kunststromingen in de twintigste eeuw echter wel de glaskunst en de keramiek, maar niet de textiele kunsten ten volle op sleeptouw kunnen nemen. Het is pas de laatste decennia dat er een evolutie op gang komt, doordat de starre regels van het kantklossen meer en meer concurrentie krijgen van het artistieke experiment. Transparantie Door de creatieve vrijheid vervaagt dikwijls het onderscheid tussen kant, macramé, haakwerk, weven, enz. Daarom is het nuttig eerst even het begrip kantwerk te definiëren. Transparantie is één van de belangrijkste aspecten. Kantwerk komt tot stand door vervlechten en knopen van draden, zonder ondersteuning van andere weefsels. Sinds de jaren ’80 verschijnen de eerste presentaties van kant in drie dimensies. Net zoals voor het kantwerk in het platte vlak, zal de kunstenaar ook voor sculpturale kant vertrekken uit een patroon. Dit kan een tekening zijn of een schaalmodel van de creatie die hij wil uitwerken. Bij de hedendaagse kant begint het figuratieve beeld meer en meer plaats te ruimen voor abstracte 20

KL[s] maart 2008

vormgeving. Kunststoffen, vlasvezel, metaaldraad, jutekoord en allerlei andere kant-vreemde materialen vinden vanaf nu ook hun bestemming in de kantcreatie. Zelfs machinale kant is niet langer een minderwaardig attribuut voor de kunstenaar. Die evoluties in de kant vinden we ook terug op de catwalk. Kant in combinatie met kleding is onmiskenbaar een middel geworden om ideeën en gevoelens over te brengen. Los van de draagbaarheid van de (veelal) transparante kleding, krijgt de kant in de eerste plaats een symboolwaarde. Kant staat voor verfijning, frivoliteit en kwetsbaarheid. Hedendaagse kant wordt eveneens verwerkt in schoenen, tassen, hoeden, sieraden, ceintuurs en handschoenen. Maar laten we het functionele even voor wat het is en laten we ons even focussen op het artistieke aspect. Om de kantproductie tot een volwaardige kunstdiscipline te laten ontplooien moet de artistieke kant uit de stigmatisatie van de huisvlijt worden bevrijd. Dat betekent echter dat het belang van een goed uitgebouwd kunstonderwijs niet genoeg kan onderstreept worden. Momenteel zijn er in Vlaanderen nog enkele academische opleidingen (Brugge, Gent , Sint-Truiden, Turnhout, Aarschot, Genk, Poperinge en enkele anderen), maar textielkunst kan in de meeste gevallen niet rekenen op prioritaire aandacht en evenmin op forse budgetten. De opleidingsmogelijkheden zitten zeker niet in de lift. Antwerpen en Hasselt hebben de voorbije jaren hun textielafdeling volledig afgebouwd. In de Haspengouwse Academie te Sint-Truiden zal volgend schooljaar de discipline kant nog slechts een klein onderdeel uitmaken van een veel bredere textielopleiding. Gelukkig kon hier de rijke regionale kanttraditie veilig gesteld worden door de oprichting van KantelinK. Dat is een collectief voor kantkunstenaars onder begeleiding van Juliana Swinnen. Onafhankelijk van elke academische vorming komen ze minstens één keer per maand samen om nieuwe technieken te bespreken, groepswerk te realiseren en tentoonstellingen voor te bereiden. Niet alleen de opleidingsmogelijkheden

blijven beperkt, maar ook het tonen van de kunstwerken is voor verbetering vatbaar. Tot voor kort had het textielmuseum Vrieselhof in Oelegem de missie om hedendaags textiel te tonen, maar dit initiatief functioneert vandaag enkel nog als een randverschijnsel na de transfer naar het Modemuseum in Antwerpen. Het Design Museum in Gent verrast ons tussendoor wel eens met een bescheiden inbreng in één of ander tentoonstellingsproject, maar verder blijft het in Vlaanderen spijtig genoeg beperkt tot kleinschalige regionale presentaties. Er is dus nog veel werk aan de winkel! De eerstvolgende jaren wordt op dit vlak veel verwacht van de vzw Kant in Vlaanderen. Dit is een koepelvereniging voor initiatieven in verband met kant en aanverwante technieken. De organisatie is officieel erkend door de Vlaamse Gemeenschap als vertegenwoordiger voor de kantsector. Haar missie bestaat zowel uit het herwaarderen van de oude kunstambacht als het stimuleren van de ontwikkeling in de hedendaagse kant. Naast workshops en lezingen worden ook tentoonstellingen en wedstrijden georganiseerd. De leden worden geïnformeerd via het driemaandelijks tijdschrift FILUM . Meer info vind je ook op de website: www.kantinvlaanderen.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ TENTOONSTELLINGEN IN 2008 ° Tijdens de Erfgoeddag op 27 april 2008 zal KantelinK hedendaagse kant tonen onder het thema “Toekomst“. Deze presentatie zal te bekijken zijn in het Kantcentrum, Clockpoort 5 te Sint-Truiden. In dezelfde expo zal ook ruim aandacht besteed worden aan het rijke kantpatrimonium van de plaatselijke Zusters Ursulinen. ° Het project “Gebroken wit” is een initiatief van de vzw Kant in Vlaanderen, in samenwerking met LOKK (Landelijke Organisatie voor Kantkunst – Nederland) en met FAS (Forum Alte Spitze – Duitsland). Per land werden een tiental kunstenaars gevraagd om een kunstwerk te maken binnen opgegeven maten en in een schakering van wit. Deze werken zullen tentoongesteld worden in het Stedelijk Museum van Vianen (bij Utrecht in Nederland ) van13 juni tot 2 augustus 2008 en in Duitsland in het Museum für Angewandte Kunst in Keulen. ° Korter bij huis kan je naar “Kantlijnen”. Tussen 14 november 2008 en 1 maart 2009 zullen vier musea in Brugge elk een specifiek aspect van kant belichten. Het Gruuthusemuseum bijvoorbeeld focust op vormgeving en zal haar historische collectie confronteren met ontwerpen van jonge kunstenaars. Op verschillende plaatsen in de stad zullen artefacten, designobjecten en modeontwerpen opduiken die met kant te maken hebben. Met “Kantlijnen” wil de stad Brugge haar rijke kanttraditie in dialoog brengen met hetgeen er vandaag leeft op dit vlak. ° In november 2008 wordt “De Grote Prijs Koningin Fabiola“ uitgereikt. De prijs zal toegekend worden tijdens de 13e Internationale Kantbiënnale in Brussel. Ook dit initiatief wil de artistieke ontwikkelingen van de hedendaagse kant bevorderen en aanmoedigen. (Meer info: www.modobruxellae.be) ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ [André De Nys]

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ TECHNISCHE FICHE Gezien de artistieke vrijheid centraal staat bij hedendaagse kant, is er geen verplichte binding met het klassieke materiaalgebruik. Ook kleur en vormgeving zijn niet traditioneel georiënteerd, maar het label hedendaagse kant vraagt wel dat minstens één van de geijkte basistechnieken aanwezig is. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ MEEST GEBRUIKTE TRADITIONELE BASISTECHNIEKEN Kloskant: kantsoort waarbij het vervlechten van de draden gebeurt met klossen op een patroon dat bevestigd is op een kussen. Naaldkant: wordt gemaakt met gebruik van de naald en draad. Op een bestaand patroon worden draden gespannen, de vlakken worden gevuld met verschillende siersteken. Vrije band kant (= lintjeskant): dit is een gemengde kantsoort waarbij de tekening gevormd wordt door middel van smalle linten. De vlakken worden ook gevuld met verschillende siersteken, ontleend aan de naaldkant. Wildklossen: vrije techniek waarbij de kunstenaar de kanttechniek op een onconventionele manier gebruikt. Het is de kunst om te komen tot een harmonisch geheel. Stropkant (= torchon = bedelaarskant): er wordt gewerkt met grove draad naar patronen met rechte lijnen die elkaar snijden in rechte hoeken. Lierse kant: men maakt gebruik van een basis van tule waarop door middel van een haakpen en fijne draad verschillende versieringen worden aangebracht. De tule wordt opgespannen op een raam. Beverse, Mechelse, Binche kant, Clunykant en Chantillykant zijn streekgebonden kantsoorten die elk hun eigen gemeenschappelijke tekeningen en gronden hebben waardoor ze van elkaar te onderscheiden zijn. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

KL[s] maart 2008

21

o pr o ep

POPFOLIO Poppunt, Creatief Schrijven, Centrum voor Beeldexpressie en KUNSTWERK[t] lanceren de eerste Vlaamse datingsite voor creatief talent: Popfolio Deze eerste Vlaamse datingsite voor creatief talent koppelt muzikanten en dj’s aan fotografen, vormgevers, art directors, vj’s, journalisten, copywriters en cineasten. Op een persoonlijke pagina kunnen muzikanten en creators hun talent tonen en via een ingenieus matchingsysteem op zoek gaan naar mogelijke samenwerkingen. De strafste profielen krijgen van Popfolio de kans hun dates in real life te ontmoeten. Tijdens deze exclusieve ontmoetingsdag op 26 april in muziekcentrum Trix zullen zij door de crème de la crème van muziekfotografen en -journalisten, videoclipmakers en vormgevers klaargestoomd worden voor de creatie van een bandportfolio. Vier maanden lang zullen zij onder de begeleiding van Poppunt en experts werken aan een portfolio: hét visitekaartje voor elke dj of band. Het ultieme doel van deze creatieve paringsdans: het winnen van een Popfolio Award tijdens de slotshow op 4 oktober 2008 in de Arenbergschouwburg. Wie heeft de strafste bandfoto? Wie maakt de mooiste reportage? Welk logo steekt er met kop en schouders bovenuit? Wie ontwerpt de mooiste merchandising? Waag je in de datingjungle, surf naar www.popfolio.be, schrijf je in, creëer en win! ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Ontwerp jij de Popfolio Awards? Voor het project Popfolio zijn we op zoek naar een beeldhouwwerkje of sculptuur. Dat als award uitgereikt zal worden aan de vijf winnaars van het project. Op 4 oktober kan jouw ontwerp tijdens de Popfolio Awards in de Arenbergschouwburg te Antwerpen in de schijnwerpers staan. De invulling van het kunstwerk is vrij, maar bij voorkeur aansluitend bij het thema van Popfolio. Van het winnende ontwerp moeten 5 reproducties gemaakt kunnen worden. Over de kunstenaar en zijn ontwerp zal een artikel verschijnen in het tijdschrift KUNSTLETTER[s]. Heb jij altijd al een award willen ontwerpen? En heb je zin om de uitdaging aan te gaan? Dien dan vóór 31 mei 2008 een dossier in bij KUNSTWERK[t] met het ontwerp van jouw award en een kostenraming. Een jury zal zich beraden over de verschillende kandidaten en een winnaar selecteren. KUNSTWERK[t] voorziet een financiële ondersteuning van maximum €1500 voor de realisatie van de 5 reproducties van het kunstwerk. Info en voorwaarden op www.kunstwerkt.be (doorklikken naar “Wedstrijden”) of op 09/235.22.70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

22

KL[s] maart 2008

W E D S T R I J D

KOOR VAN HET JAAR: ONTWERP DE PUBLIEKSPRIJS “Koor van het jaar” is een driejaarlijkse wedstrijd van Koor&Stem. Het is een wedstrijd voor vocale muziek, waarbij kandidaten uit drie categorieën (kinderkoren, jeugdkoren en volwassenenkoren) strijden voor de titel. Het winnende koor krijgt een geldprijs. Daarnaast wordt er ook een publieksprijs uitgereikt. In 2008 vindt de 5de editie van de wedstrijd plaats. Ook dit jaar is er een publieksprijs, onder de vorm van een kunstwerk. Hiervoor werkt Koor&Stem voor de tweede maal samen met KUNSTWERK[t], die een wedstrijd organiseert om het geschikte kunstwerk te vinden. In 2005 kozen we voor grafiek, in 2008 zijn de beeldhouwers en keramisten aan de beurt. We zijn op zoek naar een beeldhouwwerk of sculptuur dat tijdens de finale van ‘Koor van het jaar’ aan de favoriet van het publiek uitgereikt zal worden. Het thema van de wedstrijd is uiteraard “Koor / Koormuziek”. Voel je je geroepen, dien dan een dossier in bij KUNSTWERK[t] vóór 1 september 2008 met het ontwerp van je kunstwerk. Een jury zal uit alle inzendingen één winnaar kiezen. Voor de realisatie van het winnende kunstwerk is een tussenkomst voorzien van maximum € 500. De winnaar krijgt daar bovenop een geldprijs van € 250. Meer info en het wedstrijdreglement vindt je op www.kunstwerkt.be (doorklikken naar “Wedstrijden”) of kan je aanvragen bij KUNSTWERK[t] op 09/235.22.70

Tentoonstelling van 24 tot 31 mei 2008 in galerij Jan Colle, Gent.

E-ATELIER

E X P O

In oktober zijn 11 kunstenaars gestart bij het E-atelier, een initiatief van KUNSTWERK[t] en Wisper. Maandelijks komt deze groep samen in Leuven. Onder de deskundige begeleiding van Liesbet Verschueren werken ze in het atelier aan oefeningen rond diverse thema’s. De deelnemers zoeken en kiezen een bepaalde richting of meer concreet een project, waarin ze willen doorgaan. Via e-mail geven ze onderling feedback op elkaars werk en ontvangen ze opdrachten van de docente. Deze originele manier van coaching stimuleert de kunstenaars om ook thuis verder te werken en grenzen te verleggen. KUNSTWERK[t] organiseert de eindtentoonstelling van de 11 deelnemers bij Galerij Jan Colle. Verrassend en vernieuwend, zeker een bezoekje waard.

Luk Mutsaert, De vleeseters

Bart Duriez, Cambodia

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ De expositie loopt van 24 tot 31 mei in Galerij Jan Colle , Jakob Van Caeneghemstraat 16, 9000 Gent Open: maandag te.m. zaterdag: 14 tot 18u / zondag: 11 tot 12u30 en 15u30 tot 19u) +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

KL[s] maart 2008

23

T A L E N S

P A L E T

2 0 0 8

PAULINE VERHAERT EN HILDE VAN CANNEYT

“Elkaar beïnvloeden? Daar zijn we allebei veel te eigenwijs voor!” Alle 30 voorronden van het Talens Palet zijn volzet. Daarmee dingen meer dan 1300 deelnemers mee naar de hoofdprijs van de 2e Vlaamse editie van deze schilderswedstrijd. Pauline Verhaert en haar dochter Hilde Van Canneyt, die hun kans wagen in de voorrondes in Jette en Gent, zijn inmiddels aan de slag gegaan met het thema “Vreemdgaan toegestaan”. Zij werken samen aan hun schilderij in het atelier van Hilde. Elk apart welteverstaan, want al zijn ze dan moeder en dochter, ze houden er een heel verschillende stijl, verftoets en visie op na. “Het Talens Palet brengt ons samen, maar is ook een spel en competitie tussen ons beiden.” Pauline en Hilde schilderen wel vaker samen. Ook al wonen ze een heel eind van elkaar en hebben ze geen gemeenschappelijk doel voor ogen met hun artistiek werk. Het plezier om samen te creëren, elk aan hun eigen werk, brengt hen samen. Daarbij is de plaats van afspraak Hildes atelier in de buurt van Sint-Jacob in Gent, waar ze als restaurator van schilderijen en exporecensist aan de slag is. Daar werken ze nu ook aan hun inzending voor het Talens Palet. “We hebben ook allebei aan de vorige editie deelgenomen”, vertelt Pauline. “Zo is het iets van ons beiden geworden, iets dat ons samenbrengt. En ook wel wat als een vorm van spel en competitie tussen ons. Dat en het plezier van het schilderen zijn voor mij wellicht belangrijker dan het ver brengen in deze wedstrijd.” 24

KL[s] maart 2008

+++++++++++++++++++++++++++++++++++ TALENS PALET is een project van KUNSTWERK[t] i.s.m. Royal Talens. Meer info: www.talenspalet.be +++++++++++++++++++++++++++++++++++

Hilde heeft nog wel andere motieven om deel te nemen. “Een wedstrijd als het Talens Palet zet me ertoe aan om het penseel op te pakken”, legt ze uit. “Vooral mijn werk als restaurateur zorgt ervoor dat ik me in mijn vrije tijd toch eerder op andere dingen richt. Naar een doel met een deadline toe werken, is dan een heel goede stimulans.” Schilderen mag dan een gemeenschappelijke passie zijn, op het vlak van aanpak, schildertechniek en materiaalgebruik is er weinig verwantschap te vinden. “We zijn dan wel allebei impulsief, maar toch is er een groot verschil”, merkt Hilde op. “Ik start met een doel voor ogen aan een schilderij en werk daar al schilderend naar toe. Ik werk dan ook graag in series, zodat ik een idee helemaal kan uitpuren. Kortom, ik ben een stuk rationeler met schilderen bezig dan mijn moeder, denk ik.” Daar is Pauline het helemaal mee eens: “Ik werk nooit vanuit een ontwerp. Mijn schilderijen ontstaan altijd spontaan: ik vertrek van een kleur, leg een basis en bouw daarop verder. Het is daarbij belangrijk vertrouwen te hebben dat er iets op je doek zal gebeuren. Dat is trouwens het mooiste moment in schilderen: als techniek samenvalt met creativiteit en er uit het niets een vondst te voorschijn komt.” Scherp gesteld: Pauline zoekt al schilderend naar een resultaat, terwijl Hilde met haar onderwerp al voor ogen aan de schildersezel gaat staan. En zo zijn er nog wel meer verschillen tussen de artistieke aanpak van moeder en dochter te bespeuren. Qua verfkeuze,

bijvoorbeeld. “Ik werk graag met acryl, omdat die verf mij in staat stelt om gemakkelijk op te bouwen”, vertelt Pauline. “Acryl laat toe om veel lagen te leggen en werkt bovendien snel. Ik vind trouwens ook de kleuren veel levendiger dan bij een schilderij in olieverf.” “Anderzijds is acryl wel dode materie, heel kunstmatig”, pikt Hilde in. “Olieverf daarentegen geeft schilderijen een ziel. Voor mij heeft olieverf een verleden en staat voor ambacht, authenticiteit en kracht. En op technisch vlak: olieverf laat zich veel beter mengen en levert daardoor rijkere kleuren op.” Even terug naar het Talens Palet: Pauline en Hilde zijn tijdens het gesprek voorzichtig aan hun inzending voor de wedstrijd begonnen. Over het thema “Vreemdgaan toegestaan” hebben ze gemengde gevoelens. “Het thema is erg bepalend”, vindt Pauline. “Het multiculturele zomaar even in een schilderij vatten, is niet eenvoudig. Ik vrees dat er nogal wat geforceerd werk zal uit voortkomen. Anderzijds vind ik het heel positief dat je door het systeem van het ophalen van je doek verplicht bent om een nieuw werk, speciaal voor deze wedstrijd, te maken.” “Ik zie wel wat mogelijkheden”, aldus Hilde. “Muziek is een belangrijke inspiratiebron voor mij. Bovendien is het een wereld waar verschillende culturen gemakkelijk samenkomen. Ik wil dan ook vertrekken vanuit een reeks concertfoto’s die ik genomen heb. Het liefst zou ik tijdens een concert live in de zaal mijn schildersezel opstellen, maar daar komt wellicht chaos van. Werken vanuit vastgelegd beeldmateriaal is een goed

alternatief.” Dat er van wederzijdse beïnvloeding waarschijnlijk weinig sprake is, merken we ondertussen al aan de eerste aanzetten tot hun schilderijen. “Abstract vind ik een straatje zonder eind”, bekent Hilde. “Ik schilder toch nog steeds het liefst naar wat ik zie.” Terwijl Pauline het net graag abstract houdt, eventueel gecombineerd met figuratieve elementen. “Ja, ons werk is heel verschillend”, vertelt ze. “Daarom alleen al is er weinig kans op beïnvloeding. Bovendien zijn we er allebei veel te eigenwijs voor.” Hilde en Pauline werken de komende weken samen verder aan hun Talens Palet-schilderij. Foto’s van hun werken in wording vind je in het volgende nummer van KUNSTLETTER[s]. (WDS) +++++++++++++++++++++++++++ TALENS PALET 2008: VOORRONDEN EN FINALE De tentoonstellingen van het Talens Palet maken deel uit van de Week van de Amateurkunsten en lopen tussen 25 april en 4 mei 2008. Wie deze wedstrijd wint, weten we op 15 juni. Dan opent de finaletentoonstelling in de museumsite Zwijgershoek te Sint-Niklaas. Die expositie is te bezoeken van 17 juni tot 13 juli (di-zat: 14-17u/ zon: 10-17u / ma gesloten) +++++++++++++++++++++++++++

KL[s] maart 2008

25

L E T T E R [ s ]

van

d e

wet

Werken met vrijwilligers Talloze leden van kunstverenigingen zetten zich onbaatzuchtig in om kunst te maken, te smaken en te delen. Veel organisaties doen hierbij beroep op vrijwilligers. Een goed vrijwilligersbeleid geeft dynamiek aan de organisatie. Maar wat zijn de wettelijke bepalingen voor het vrijwilligerswerk en hoe zit het met de aansprakelijkheid bij eventuele ongevallen? Sinds 1 augustus 2006 geldt de wet op het vrijwilligerswerk. De regels over de vrijwilligersverzekering gelden sinds 1 januari 2007. Wie kan vrijwilligerswerk doen? Iedereen kan vrijwilliger zijn. De activiteit van de vrijwilliger is onbezoldigd en onverplicht. Louter deelnemen aan de activiteit is geen vrijwilligerswerk, je moet een taak uitvoeren. Elke organisatie zonder commercieel doel kan werken met vrijwilligers, dus ook feitelijke verenigingen. Sommige mensen moeten melding doen of toelating vragen voor ze als vrijwilliger aan de slag kunnen gaan: werklozen, bruggepensioneerden, mensen met een vervangingsinkomen, leefloners. Gewone gepensioneerden moeten geen aangifte meer doen. Ben je reeds in dienst als werknemer, dan kan je geen vrijwilligerswerk doen voor dezelfde organisatie, tenzij de activiteit duidelijk verschillend is. Zo mag een leraar muziek geen bijlessen geven als vrijwilliger binnen dezelfde school, maar hulp bij de organisatie van het schoolfeest mag uiteraard wel. De organisatienota Het is niet nodig dat je met elke vrijwilliger een contract afsluit. Wel moet de vrijwilliger steeds de organisatienota van de vereniging kunnen consulteren. Hierin omschrijft de organisatie minstens 1) het juridisch statuut van de vereniging, 2) welke verzekeringen er zijn afgesloten, 3) welke onkostenvergoedingen er eventueel betaald worden en 4) dat elke vrijwilliger gehouden is aan de geheimhoudingsplicht. Uiteraard ben je vrij om per vrijwilliger nog een afsprakennota te maken. 26

KL[s] maart 2008

Geen loon, wel onkosten Als vrijwilliger mag je geen loon ontvangen voor je prestaties. Een organisatie kan wel een onkostenvergoeding uitbetalen om je onkosten te dekken. Hierop zijn geen belastingen en sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd. De onkosten moeten steeds bewezen worden aan de hand van facturen, kasbonnetjes, kilometerstaten, tickets, … De vrijwilligerswet laat ook toe om forfaitaire onkosten te betalen. Hiervoor moet je geen bewijsstukken kunnen voorleggen, maar de bedragen zijn beperkt tot € 29,05 per dag en tot € 1161,82 per kalenderjaar. De vrijwilliger moet nauwlettend toezien dat hij deze maxima niet overschrijdt. Deze vrijwilligersvergoeding is een all-in onkostenvergoeding. Alle onkosten (ook de kilometervergoeding) zijn in dit bedrag begrepen. Verplicht verzekerd, maar… Elke organisatie die met vrijwilligers werkt, is verplicht een polis burgerrechtelijke aansprakelijkheid af te sluiten voor hun vrijwilligerswerking. De verplichting geldt niet voor sommige feitelijke verenigingen. Het principe is dat de vrijwilliger niet moet opdraaien voor de ongevallen die hij veroorzaakt. Wanneer een vrijwilliger een fout maakt met schade aan een derde zal de vereniging aansprakelijk zijn. De verplichte verzekering burgerlijke aansprakelijkheid moet het risico dekken zowel tijdens de uitvoering van de activiteit als tijdens het vervoer van en naar de activiteit. Opgelet: de verplichte verzekering zoals omschreven in de wet dekt niet: > de contractuele aansprakelijkheid (bvb schade aan geleend materiaal) > de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de vrijwilliger in het geval van een zware fout, een lichte herhaaldelijke fout of bedrog van de vrijwilliger (in dit geval is de vrijwilliger persoonlijk aansprakelijk) > de lichamelijke schade die de vrijwilliger zichzelf toebrengt (bvb. een verstuikte enkel, met een hamer op de vingers kloppen) > de bestuurdersaansprakelijkheid (bestuurders die vrijwillig hun mandaat uitoefenen zijn steeds verantwoordelijk tegenover de organisatie (o.a. goed bestuur) en tegenover de buitenwereld (o.a. vertegenwoordiging van de organisatie)).

Als organisatie ben je vrij bijkomende verzekeringen te sluiten voor de vrijwilligers (vb. rechtsbijstand, lichamelijke schade, bestuurdersaansprakelijkheid, alle risico’s voor geleend materiaal).

Loop je al een tijdje met kunstplannen rond, een idee voor een project met of rond beeldende kunst? Bij KUNSTWERK[t] kan je terecht voor het ondersteunen van je projecten.

Twee collectieve polissen De wet voorziet in de uitwerking van een collectieve polis. Daarnaast kan men aankloppen bij de Provincies voor een andere collectieve polis met uitgebreidere waarborgen die zich richt naar de occasionele en tijdelijke activiteiten (vb een wijkfeest). Het feit dat beide polissen dezelfde naam hebben is verwarrend. Er is toch een duidelijk onderscheid tussen de twee polissen. De collectieve polis voorzien in de vrijwilligerswet voldoet aan de minimum garantievoorwaarden van de verplichte vrijwilligersverzekering. Die staat open voor alle soorten vrijwilligersactiviteiten. Deze collectieve verzekering is een zogenaamde ‘kaderovereenkomst’ met een aantal verzekeringsmaatschappijen, die zich engageren ‘dienstverlening’ te bieden aan individuele organisaties. Concreet betekent dit dat je moet aankloppen bij een verzekeringsmaatschappij, die de kaderovereenkomst heeft aangenomen, om een polis te sluiten. De collectieve polis van de provinciale steunpunten voor vrijwilligers heeft voornamelijk als doel om occasionele en tijdelijke vrijwilligersactiviteiten te laten verzekeren. Die polis is ruimer dan de minimum garantievoorwaarden van de wet. Bovendien is deze polis gratis, maar beperkt zich tot 100 vrijwilligersdagen (80 in West-Vlaanderen). Zoekt de organisatie naar een jaarverzekering, dan biedt deze polis geen oplossing (behalve als de jaarwerking beperkt is en volledig via de gratis verzekering gedekt kan worden). Verenigingen uit Brussel of Wallonië kunnen geen gebruik maken van de provinciale vrijwilligersverzekering. De meeste verenigingen zijn dus verplicht om een verzekering af te sluiten. Verzekering burgerlijke aansprakelijkheid zijn doorgaans geen dure verzekeringen. Een verzekering lichamelijke ongevallen is niet verplicht en kan naargelang het risico duur zijn. De Provinciale vrijwilligersverzekering biedt een goede oplossing voor de meeste kleine verenigingen.

P R O J E C T E N

[Stefan Siffer, medewerker zakelijk advies Kunstenloket] Meer info: www.kunstenloket.be | www.vrijwilligersweb.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Meer weten? Het Forum voor Amateurkunsten organiseert samen met het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk in elke provincie een vorming over vrijwilligerswet en –verzekering. Deze vorming is gratis. Je kan je tot 15 mei inschrijven bij het Forum voor Amateurkunsten, via [email protected] of 09/235.40.00 West-Vlaanderen Roeselare, CC De Spil, di 20 mei, 19u30 – 21u30 Oost-Vlaanderen Sint-Niklaas, kasteel Walburg, do 22 mei, 19u30 – 21u30 Antwerpen Mechelen, wijkzaal Mechelen Zuid, di 27 mei, 19u30 – 21u30 Limburg Genk, Cultuurcentrum, do 29 mei, 19u30 – 21u30 Vlaams-Brabant Wemmel, GC De Zandloper, di 3 juni, 19u30 – 21u30 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ZWERVERS IN DE GEEST in 2007 diende (W)onderweg het project ‘zwerver in de geest’ in. (W)onderweg biedt normaal begaafde 16+ers met een autisme spectrumstoornis creatieve en ontspannende activiteiten aan. De vereniging sluit begin mei een boeiend project af met een verrassende tentoonstelling in de Antwerpse galerij De Zwarte Panter. De academie is een belangrijk onderdeel van de werking van (W)onderweg. Er wordt gewerkt met professionele lesgevers (graficus, beeldhouwster, schilder,…) die tijdens hun lessen ondersteund worden door vaste begeleiding met kennis van autisme. Aan de academie is een artotheek verbonden waar een selectie van kunstwerken, gemaakt in de academie, verhuurd worden. Dit jaar pakt (W)onderweg uit met een tentoonstelling in galerie De Zwarte Panter Een schilderij (olieverf) van Marc Sterckin de Hoogstraat te Antwermans pen. De werken van de mensen van (W)onderweg zullen er tussen werken van de kunstenaars van De Zwarte Panter hangen. Deze expositie vormt het sluitstuk van een project waarbij reguliere kunst en outsiderkunst op een boeiende manier samengaan. Het project omvat onder Jan Decleir en Ysbrant meer een luik fotografie waarbij portretfoto’s werden gemaakt van Jan Decleir en Ysbrant, Fred Bervoets, Frieda Van Dun en Roger Van Akelijen. Voor het schilderproject werd een beroep gedaan op Fred Bervoets, Nick Andrews en Sara Pessoa, die elk een schilderles gaven. Het resultaat van deze verrassende samenwerking is te zien in De Zwarte Panter van zondag 13 april 2008 t.e.m. zondag 4 mei 2008. Meer info: www.wonderweg.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ PRAKTISCH Zowel individuele leden als ateliers kunnen een projectaanvraag indienen! Er zijn jaarlijks 3 momenten waarop je een projectaanvraag kan indienen. De volgende ronde sluit af op 31 mei 2008. Als rode draad volgen we het ‘model projectaanvraag’ (dit vind je op de website, of je kan het aanvragen op nummer 09/2352273 of via [email protected]). Dit model is het aanvraagformulier waarmee je een project indient. Zit je met een plan en overweeg je om een projectaanvraag in te dienen? Aarzel zeker niet om contact op te nemen. Een afspraak maken kan uiteraard ook. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ KL[s] maart 2008

27

Hedendaagse kunst is gemakkelijk. Niet om te maken, maar om te begrijpen. Met deze verrassende stelling pakt Willem Elias (hoogleraar Agogiek aan de V.U.B.) uit in zijn boek “Aspecten van de Belgische Kunst na 1945”, dat vorig jaar verscheen en inmiddels aan zijn tweede druk toe is. Vijf samengevatte afleveringen uit het boek stellen we u in deze jaargang van KUNSTLETTER[s] aan u voor.

R E E K S

KUNST NA ‘45 ARTE POVERA

1

De theoretische uitgangspunten die de verschillende kunststromingen kenmerken, kennen vele tegenstellingen. Een ervan is deze tussen subjectief en objectief. Ofwel wordt de basis voor de creativiteit van de kunstenaar gelegd in zijn diepste innerlijke en allerpersoonlijkste ervaring ofwel wordt gesteld dat de kunstenaar de zorg heeft over de vormen van de objecten die de gemeenschap ten goede zouden kunnen komen. Het eerste, de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie, wordt in het kunstenaarsdiscours omschreven als dat kunst uit de buik zou komen i.p.v. uit de hersenen. De Italiaanse vertegenwoordiger van het Nouveau Réalisme, Piero Manzoni, heeft met zijn werk “Merda d’artista” (1961), zijn ingeblikte faeces met nummering, voldoende duidelijk getoond, wat een dergelijke beeldspraak kan inhouden. Het andere uiterste was een kunst die nog nauwelijks te onderscheiden is van de objecten uit de massaconsumptie. Hoe dan ook is er een groot verschil tussen kunst die vertrekt vanuit het persoonlijke levensverhaal en deze die uitgaat van een vormonderzoek voor de collectiviteit. In beide gevallen blijft de eigenheid van de kunstenaar primeren. Een andere theoretische tegenstelling qua uitgangspunt is het sobere versus het exuberante. Vanuit een horror vacui, de afschuw van het ledige, vindt men volgens sommige kunstopvattingen dat een kunstwerk pas goed kan zijn als het overvloedig gevuld is. In de twintigste eeuw zijn er echter veel kunstenaars die geëxperimenteerd hebben met het andere uiterste: de grenzen van het bijnaniets dat toch nog kunst mag heten. Het minimalisme en de arte povera zijn hier de schoolvoorbeelden van geworden. Deze soberheid kan gelegen zijn in de beperking of afwezigheid van één of meerdere van de vijf factoren die samen het kunstwerk uitmaken: het materiaal (bv. steen), het medium (bv. beeldhouwkunst), de inhoud (bv. blijheid), de vorm (bv. de stijl van de kunstenaar) en het onderwerp (bv. lachend portret). De soberheid van de ene factor heeft uiteraard invloed op de andere factoren. In 28

KL[s] maart 2008

wat volgt zal ik het hoofdzakelijk hebben over de soberheid van de materialen. Vooral wanneer het geen hout, marmer of brons betreft, de traditionele materialen van de beeldhouwkunst. Dat men iets uit de kachel kan redden of bevrijden van de schroothoop en er kunst mee maken, behoort tot de inzichten van het begin van de avant-garde van de twintigste eeuw. Ik bedoel hier niet de assemblagekunst die erin bestaat met afvalmateriaal nieuwe betekenissen te laten ontstaan. Zo maakte Picasso in 1913 al met wat ruwe stukjes hout zijn “Mandoline en klarinet”. De assemblagekunst verwijst op een onverwachte manier naar de werkelijkheid. Ik beoog hier echter de experimenten waar de vorm van de gevonden materialen in een interessante verhouding geplaatst worden. Zodat de materialen zelf spreken. Deze aanpak vind je al bij de constructivisten. Zij bouwden hun werken op vanuit de eigenheid van het materiaal. Zo bijvoorbeeld “Constructions of Distance” (1920) van Aleksandr Rodchenko (1891-1956), dat bestaat uit de opeenstapeling van verticaal en horizontaal geplaatste blokjes hout. Ook de kunstenaars van het Bauhaus deden veel oefeningen met materiaal. Beide voorbeelden bevestigen de positieve waarde van het materiaal als artistiek element. Het dadaïsme daarentegen gebruikt het afvalmateriaal als negatie van de klassieke beeldhouwkunst. Vooral Kurt Schwitters (1887-1948) deed dit met wat hij zelf zijn “Merzbilder” had genoemd, een naam afgeleid van Com-merz-bank. Van gevonden materiaal maakte hij mooie collages. Deze twee houdingen, enerzijds de verheerlijking van materialen als intrinsieke waarde voor de

2

3

opbouw van een kunstwerk en anderzijds het recupereren van weggeworpen materialen als nieuwe categorie van het onverwachte schone, vormen de basis voor de beeldhouwkunst die het belang van de ongewone materie benadrukt. Arme kunst In 1967 bracht de criticus Germano Celant een aantal Italiaanse kunstenaars samen in een tentoonstelling te Genua onder de naam “Arte Povera”, “arme kunst”. De bekendste namen waren: Giovanni Anselmo (1934), Luciano Fabro (1936), Mario Merz (1925-2003), Giulio Paolini (1940), Giuseppe Penone (1947), Michelangelo Pistoletto (1933), Gilberto Zorio (1944) en de in Griekenland geboren Jannis Kounellis (1936). De armoedigheid van deze kunst is niet enkel gelegen in het vaak goedkope materiaalgebruik, maar ook in de poging om een zuivere houding aan te nemen tegenover de kunst. Een kunst die een alternatief zou moeten zijn voor de consumptiemaatschappij. Een kunst die er voor zorgt dat kunst en leven, natuur en cultuur elkaar kruisen. Ze trachtten een subjectief begrijpen tot stand te brengen van de materie en de ruimte die de ervaring van de “primaire” energie moet toelaten. Onder “primaire energie” wordt de energie verstaan zoals die aanwezig is in alle aspecten van het leven die onmiddellijk ervaren worden en niet via de voorstellingen van het leven of via ideologieën en clichématige talen. Het was niet de eerste keer dat de term “arm” in het culturele jargon gebruikt werd om er de zuiverheid en de directheid van de ervaring mee uit te drukken. De Poolse theatermaker Jerzy Grotowsky schreef al in 1965 een manifest om op te roepen tot het maken van “arm theater”. Aanvankelijk werd de arte povera beschouwd als een vorm van conceptuele kunst, verwant aan gelijksoortige uitingen zoals het minimalisme

(omwille van de aandacht voor het sobere) en Land Art (voor de poging om cultuur en natuur op elkaar te betrekken). Pas toen er rond 1985 internationale aandacht kwam, ging men de arte povera enerzijds als een typisch Italiaans fenomeen bekijken en omgekeerd, als een stijl die internationaal navolging gekregen heeft. De arte povera heeft haar wortels in de geschiedenis van de Italiaanse avant-garde. Het Italiaanse futurisme was de eerste stroming (1909) om vanuit de kunst een verheerlijking van de technologie te formuleren. De metafysische schilderkunst van Giorgio de Chirico toont ruimten waarin de leegte aanwezig is. Er gaat ook heimwee naar het verleden van uit. De herwaardering van de ambachtelijkheid door de arte povera is eveneens als een terugkeer naar het voorbije te begrijpen. Als voorlopers in de “verarming” van de kunst kan men drie namen noemen. Alberto Burri (1915-1995) bracht al in 1949 stukjes hout en jute aan op zijn schilderijen. Lucio Fontana (1899-1968) doorboorde vanaf hetzelfde jaar zijn monochrome doeken om ruimtelijke effecten op te wekken. De reeds hoger geciteerde Piero Manzoni (1933-1963) verpauperde zijn kunst tot zijn uitwerpselen ten einde haar zo dicht mogelijk bij de lichamelijke ervaring te brengen. De arte povera is zowel verwant aan, als een reactie tegen het Amerikaanse minimalisme. Ze delen de hang naar soberheid. Het minimalisme benadrukt echter de technologie als productiewijze bij uitstek van het kunstwerk. De arte povera daarentegen neemt een antitechnologisch standpunt in. Het minimalisme werkt steeds met propere materialen. De arte povera kan al eens wat vieze spullen in de werken stoppen. Eerder dan in te spelen op de technologie hecht de arte povera veel belang aan het ambachtelijke. Vaak worden de sporen van het maakproces

4

5

6 KL[s] maart 2008

29

zichtbaar gehouden. Ze beoogt ook een herstel van het rudimentaire en schrikt er niet voor terug om het verouderingsproces van in onbruik geraakte voorwerpen als effect te bewaren. Dit om in te spelen op het geheugen en de ervaring van het voorbije. Een basisuitgangspunt is ook de hybride wijze van het combineren van de elementen waaruit een werk is samengesteld: vaak worden er elementen bij elkaar gebracht die normaal niet bij elkaar passen. Dat soberheid als een waarde wordt bekeken, betekent niet dat er een zuiverheid van de materiaalsoort moet zijn. Er is een grote vrijheid in het gebruik van heterogene materialen die onpasselijk naast elkaar komen te staan. Zelfs voedsel en levende dieren worden als artistieke materialen aangewend. De materialen zelf hebben een tekenwaarde die zowel naar het verleden als naar de toekomst verwijst en lage en hoge cultuur met elkaar verbindt, zowel Westerse als niet-westerse. Ten slotte zijn er nog de volgende gemeenschappelijke principes: het kunstwerk moet een vorm zijn die via het gebruik van ongelijksoortige materialen een artistieke houding uitdrukt. Elk materiaal, medium en elke plaats is evenwaardig om een werk te realiseren. De kunstenaars nemen hun werk zeer ernstig op en streven naar waarachtigheid en authenticiteit. Ze vertrekken ook vanuit een individueel engagement voor een brede sociale bekommernis. Hierbij nemen ze een anti-autoritaire en anticonsumenten positie in. Verdere kenmerken zijn nog verwijzingen naar het huiselijke, de gemeenschap en de natuurlijke omgeving; de menselijke schaal; diverse culturele gelaagdheden; het verwerpen van een coherente stijl, van het auteurschap, van het onderscheid tussen letterlijk en metaforisch, tussen natuurlijk en artificieel. Hoe dan ook een verscheidenheid waar men zich moeilijk een eenduidig beeld kan van vormen.

7

8

9

1

Piero Manzoni, Merde d’Artiste”, 1961. © Orazio Bacci, Milaan.

2

Mario Merz, Objet Cache Toi, 1968-1977. © Archivo Merz, Turin.

3

Michelangelo Pistoletto, Venere degli stracci (Golden Venus of Rags), 1967-1971. © Michelangelo Pistoletto

30

4

Gilberto Zorio, Piombi, 1968.

5

Jannis Kounellis, Senza titolo, 1990. Anthony d’Offray Gallery, London.

6

Giovanni Anselmo, , Senza titolo, 1968. Photo: Giorgio Mussa.

KL[s] maart 2008

In België Door de aandacht voor de arte povera in de helft van de jaren tachtig, is er ook een jongere generatie die met deze principes heeft verder gewerkt. In België werken vooral Paul Gees, JeanGeorges Massart en Bart Decq in de geest van arte povera. Paul Gees (1949) is begaan met de kracht. De zwaartekracht wordt getart. Hierdoor krijgt de toeschouwer het beangstigende onzekere gevoel dat zijn beelden, bijvoorbeeld in een spanningsstructuur aangebrachte bakstenen, het kunnen begeven. Aldus blijven ze de nieuwsgierigheid prikkelen. Pas wanneer men na een tijdje inziet dat ze niet gaan vallen, kan men van hun vorm genieten. Die vorm is vaak een onvorm, een ongemakkelijk gebogen lijn met begin noch einde. Een aftakking van een rizoom van Gilles Deleuze, zou men kunnen zeggen. Een wortelachtigheid die naar nergens en niets verwijst. Een vorm die poseert en tot nadenken stemt. Naast bakstenen werkt Paul Gees het meest met een in spanning gebrachte combinatie van hout en in de natuur gevonden stenen of keien. Het hout is gezaagd. Het heeft de impact van de cultuur ondergaan en zijn natuur verloren. Er werden gleuven in aangebracht waardoor er een ritme ontstaat. Dat ritme wordt ontstemd omdat er een natuursteen geklemd zit in een gezaagde spleet. De rollen zijn omgedraaid. Doorgaans neemt hout de taak van wig op zich. Deze worsteling tussen hout en steen wordt soms beslecht door staal als scheidsrechter. De stevigheid is verzekerd. De sobere aanwending van materialen staat in schril contrast met de harmonie die de werken van Paul Gees uitstralen. Niet deze van de vastgelegde verhouding tussen gelijke delen die door de avant-garde als te saai en te burgerlijk verworpen was, maar een evenwichtsoefening tussen elementen die een spanning oproepen, precies omdat ze elkaars tegendeel zijn. Paul Gees brengt

10

11

terug de onzekerheid in het beeld. Jean-Georges Massart (1953) wil wilgen temmen. Hij kiest als eenvoudig materiaal de soepelste houtsoorten: bamboe en teenwilg. Wilg blijft buigzaam, maar bamboe kan hard worden. Door deze verharding wordt de textuur mooier. Een stuk bamboe krijgt al gauw de statische uitstraling van een cultusvoorwerp. Door het gebruik van okerpigmenten wordt die verwijzing naar het rituele nog versterkt.. Wilg is vlechtbaar en laat zich in alle vormen plooien zelfs in deze waar de natuur het verst vandaan staat, nl. de geometrische. Hierdoor komt de spanning tussen cultuur en natuur nog beter tot uiting. Het grillige wordt aan maatstaven gebonden en daardoor meetbaar. Het exacte berekenbare wordt gerelativeerd omdat de spanning van de natuur in de twijgen blijft zitten. Jean-Georges Massart maakt ook lichte volumes met wat enkel de zijlijnen zijn. Hierdoor wordt het ruimtelijke als zeer licht gesuggereerd. De wereld die hij oproept, is er een van tere broosheid, maar precies daardoor van kwetsbaar-

12

heid. De soberheid is adembenemend. In tegenstelling tot de bomen is er bij de werken van Massart geen takje teveel. Er kan niet gesnoeid worden. De werken van Bart Decq (1958) zijn een eigenzinnige herwaardering van de waarden van de materialen: ijzer en hout, brons en steen, glas en leer, verschillende kunststoffen, liefde-haat materies om te smeden of te slaan, te hakken of te zagen, te gieten en te houwen, te smelten en te looien. De verbale taal is arm: het ene ijzer, hout, brons, steen, glas, leer is het andere niet. Terecht zegt Umberto Eco dat onze perceptie bepaald wordt door de taal, zoals de taal op haar beurt weer wordt bepaald door de manier waarop de maatschappij waardesystemen, zaken en ideeën ontwikkelt. Bart Decq toont ons de textuur van de dingen tot op de draad, een leidraad voor het oog dat plots inzicht verkrijgt in de huid van de ‘materie’, alsof er onverwachts een loupe tussen de blik en de dingen geplaatst wordt: het materiaal als staal van wat het zelf is. We krijgen

geen mineralogische kaleidoscoop te zien, verre van. Wel brute onlieftalligheid, één en al weerbarstige agressiviteit, zowel tactiel als visueel. Hout krijgt de geribbeldheid van de ruwe beitelinslag, koperdraad stelt zich spinnijdig op, leer is getaand en geschubd door jarenlang openluchtgebruik, ongepolijste steen toont zich van zijn scherpe kant, brons is weinig ingetoomd door geciseleer. De confrontatie, de dubbele spanning enerzijds tussen de soberheid van het materiaal, het in se onartistieke ervan, versus het zorgvuldig uitgekiende interne evenwicht, de klassieke normen en anderzijds tussen de elementen waaruit de beeldconstructie opgebouwd is, wordt aangevuld met de ruimte eromheen. Materialen die nooit een betekenis gehad hebben en er in de nieuwe context ook geen krijgen, tenzij zichzelf te tonen in hun uitgepuurd minimalisme. ‘Narcisme van de materie’ zou men het kunnen noemen. In de geest van Roland Barthes zou ik zijn werk een poging willen noemen om de ‘nulgraad’ van de beeldhouwkunst te vinden, een vormgeving zonder ideologische ballast. [Willem Elias, ingekort door red.]

7

Giuseppe Penone, Rovesciare i propri occhi (To reverse one’s eyes), 1970. Photo: Paolo Mussat Sartor.

8

Alighiero Boetti, Mappa, 1992. Archivio Boetti, Rome.

9

Pino Pascali, 32 m² di mare circa (Approximately 32 m² of sea), 1967. Collection Galleria nazionale d’Arte Moderna, Rome.

10 Luciano Fabro, Italia rovesciata (Overturned Italy), 1968. © Luciano Fabro. 11 Bart Decq 12 Paul Gees 13 Jean-Georges Massart

13 KL[s] maart 2008

31

A C T U A L I T E I T

KORT

In deze rubriek vind je enkele berichten, opgevist uit de nieuwsstroom. Heb je zelf ook een nieuwtje te melden, dan kan je je bericht sturen naar: ward@ kunstwerkt.be of KUNSTWERK[t], redactie, Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. (Voor aankondigingen van exposities, workshops, e.d. kunt u uiteraard nog steeds terecht in de Agenda.) Rodenbach® Fonds Het Rodenbach® Fonds wil een forum bieden aan een gemeenschap van kunstliefhebbers, voor wie creatieve expressie een hobby of een liefhebberij is, maar ook aan kunstenaars die professionele ambities koesteren. Kunstenaars (18-35 jaar) kunnen daarvoor hun werk posten op www.rodenbach.be en maken daarmee automatisch kans op een geldprijs tot € 15.000 en een expositie. Een jury, voorgezeten door Jan Hoet, reikt vier keer per jaar € 1.000 uit aan vier amateurtalenten. De vier kunnen dan ook deelnemen aan een groepsexpo, eind 2008. Meer info: www.rodenbach.be

Montmartre 2008 (tijdens de Gentse feesten) Tijdens de Gentse Feesten je werk exposeren en verkopen? Het kan op Montmartre 2008. Op het Koophandelsplein (voor het Justitiepaleis) wordt een 10-daagse kunstmarkt georganiseerd, die de bezoeker een moment van rust gunt tijdens de drukte die de Gentse feesten met zich meebrengt. De locatie zelf heeft met de kasseien, het water en bomen de sfeer van een echt Frans plein. Naast de aanwezigheid van de kunstenaars worden ook andere activiteiten aangeboden, zoals kinderanimatie, jeux des boules en de Ronde van Frankrijk live op groot scherm. (Keuzemogelijkheid tussen 5 of 10 dagen (in de periode zat. 19 t.e.m. ma. 28 juli (14 – 21u.)) Inschrijven via [email protected] | 09/380.23.29

theo Gallery Naast het theo Entrepot in Antwerpen heeft het brillenmerk een eigen galerij geopend. De theo Gallery wil uitgroeien tot een ‘free space’ waar kunstenaars een platform krijgen om hun werken voor te stellen aan een groter publiek. De galerij staat open voor allerlei kunstvormen en kunstzinnige projecten. Voorstellen kan je sturen naar theo Gallery, St-Michielskaai 8-9 2000 Antwerpen. Of via mail naar: [email protected] (Openingsuren: zat en zon: 12–18u en op afspraak.)

www.vlaamsekunstcollectie.be De Vlaamse Kunstcollectie wil het samenwerkingsverband tussen het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, het Groeningemuseum Brugge en het Museum voor Schone Kunsten van Gent bevorderen. Momenteel kan je in de online catalogus van de Vlaamse Kunstcollectie ongeveer 6500 kunstwerken bekijken, waarvan een groot deel zich in de depots van de musea bevinden. Nieuw zijn de webpublicaties met onthullingen over de context, de betekenis en de bedoeling van de kunstwerken. Deze online presentaties willen de kunstliefhebber prikkelen om de museumcollecties anders te bekijken, nieuwe dingen te ontdekken en iets bij te leren. Zo zijn er webpublicaties die inzoomen op een aantal topwerken uit de collectie, zoals “Madonna met Kanunnik Van der Paele” van Jan van Eyck of “Aanbidding door de koningen” van Peter Paul Rubens: werken die tot het collectief visueel geheugen behoren, maar waaraan het op het internet nog aan deskundige en degelijk onderbouwde informatie ontbrak. Iedereen kan zetelen! Met deze slogan lanceert Vlaams minister van Cultuur, Jeugd en Sport Bert Anciaux een campagne voor meer diversiteit in advies- en beleidsorganen van de Vlaamse overheid. De campagne moet resulteren in een divers samengestelde pool van geëngageerden die een vrijgekomen mandaat kunnen opnemen. De kandidaten worden opgenomen in een databank. Alle Vlaamse organisaties en verenigingen uit de cultuur-, jeugd- of sportsector kunnen er op eenvoudige aanvraag toegang toe krijgen voor de samenstelling van hun raden van bestuur. Om de boodschap kracht bij te zetten, zal de zetel van het campagnebeeld de volgende maand op tournee gaan langs cultuurhuizen, jeugdcentra, filmzalen en sportaccommodaties. Meer info: www.iedereenkanzetelen.be

32

KL[s] januari 2008

iin

d e

prij z en

WEDSTRIJDEN KOOR VAN HET JAAR: ONTWERP DE PUBLIEKSPRIJS

TWEEJAARLIJKSE “PRIJS VAN HET LANDSCHAP MICHEL DEPYPERE” 2008

In 2008 vindt de 5de editie van de wedstrijd plaats. Ook dit jaar is er een publieksprijs, onder de vorm van een kunstwerk. Hiervoor werkt Koor&Stem voor de tweede maal samen met KUNSTWERK[t], die een wedstrijd organiseert om het geschikte kunstwerk te vinden. Meer info op blz. 22

De ‘Prijs van het Landschap Michel Depypere’ is een tweejaarlijkse wedstrijd voor plastische kunsten die het thema “landschap” in het kunstwerk benadert. Thema: het landschap in zijn ruime betekenis, alle disciplines Prijzen: de laureaat van deze wedstrijd ontvangt een prijs van € 2.000; de tweede en derde prijs bedragen respectievelijk € 300 en € 200. De deelnameprijs bedraagt € 5. Binnenbrengen van de werken: zaterdag 24 mei 2008. De vernissage met prijsuitreiking heeft plaats in de Sint-Michielskerk, aan het Marktplein te Kuurne, op zaterdag 7 juni ‘08 om 19 u. De expositie loopt tot en met 15 juni ’08. Meer info: Annie Messely, tel. 056/72.80.88, e-mail: [email protected] Marc Vandecasteele, tel. 056/71.08.84, e-mail: [email protected] | Dienst cultuur, Gemeentehuis, Kuurne, e-mail: [email protected]

ZOMERTENTOONSTELLING “DEN HAAG RODE KRUIS STAD 2008” Ter gelegenheid van ‘Den Haag Rode Kruis Stad 2008’ roepen het Nederlandse Rode Kruis, de Gemeente Den Haag en Artenade op tot deelname van kunstenaars en niet-kunstenaars aan de The Hague Red Cross Summer Exhibition van 7 juni tot en met 5 juli 2008. Dit evenement staat open voor iedereen, ongeacht vaardigheden, niveau en achtergrond. Thema: slachtoffers van gewapend conflict, in de vorm van een schilderij. Het staat iedereen vrij om dat op eigen wijze te interpreteren, dat kan uiteraard binnen het hoofdthema. Selectie: Aangeleverde werken worden beoordeeld door een selectiecommissie. Geselecteerde werken zullen worden tentoongesteld, waarna het aan het publiek is om te stemmen voor de werken van hun voorkeur. Veiling: Winnende werken worden na nominatie door zowel vak- als publieksjury geveild door een gerenommeerd veilinghuis en de winnaars ontvangen een certificaat van Gemeente en het Nederlandse Rode Kruis. De opbrengst van de tentoonstelling komt grotendeels ten goede aan het Nederlandse Rode Kruis voor projecten in conflictgebieden over de gehele wereld. Tevens zit aan de winnende werken een geldbedrag verbonden. Uiterlijk 1 april moet de aanmelding binnen zijn. Inschrijvingen en info: www.artenade.com/hague

ARNOEVOO, WEDSTRIJD VOOR JONGE HEDENDAAGSE KUNSTENAARS Deelnemen: met deze kunstwedstrijd wil het gemeentebestuur hedendaagse kunst promoten en jonge kunstenaars expositiegelegenheid aanbieden. Arnoevoo wordt opengesteld voor zowel professionele als amateurkunstenaars die op datum van deelname de leeftijd van 36 jaar niet bereikt hebben. Voorwaarde is wel dat ze in het Vlaamse landsgedeelte woonachtig zijn. Ook Nederlandstalige Brusselaars kunnen deelnemen. Disciplines: alle hedendaagse plastische uitdrukkingsvormen zoals tekenkunst, grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, film, video, multimedia, mixed media,… komen in aanmerking voor de wedstrijd. Prijzenpot: € 3.000 Een deskundige jury kent aan vijf laureaten van de wedstrijd geldprijzen van € 1000, € 750 en drie keer € 250 toe. Daarnaast kent de werkgroep kunstenbeleid van de culturele raad ook nog eens een prijs van € 500 toe aan de beste kunstenaar uit de discipline die via de jurering het minst aan bod komt. Tenslotte krijgen de meeste deelnemers in november de kans om tentoon te stellen op drie fronten: in het Staf Versluyscentrum, het Anto Diez-centrum en het gemeentehuis. Deelnemers kunnen zich inschrijven tot en met 10 oktober 2008! Inschrijvingsformulieren en deelnemingsreglement zijn te verkrijgen bij de dienst cultuur, Kapelstraat 76 te 8450 Bredene, tel. 059/56 19 66, e-mail: [email protected]

KL[s] januari 2008

33

ren d e z - v o us

AGENDA

KONDIG UW ACTIVITEITEN TIJDIG AAN!!! Een tentoonstelling, kunstenroute of ander evenement gepland? We kondigen het graag aan in KUNSTLETTER[s] en op onze website www.kunstwerkt.be. Gelieve voor uw aankondigingen gebruik te maken van het online-formulier op www.kunstwerkt.be (onder “Agenda”). Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTER[s]: 16 mei 2008.

EXPOSITIES / EVENEMENTEN ANTWERPEN Kunstkring r’Auw organiseert voor de 4 de maal op Goede Vrijdag, 21 maart 2008, een concert met violist F.V.Hille en pianist D.Herten onder het thema ”metamorfoses”. 16 kunstenaars stellen terzelfdertijd werk tentoon met hun interpretatie van metamorfoses. In de kerk van klein Veerle (Brecht) om 20u. Meer info: 0478/283881 | E: [email protected]

Tentoonstelling met werk van Egied Steylaerts (olieverf op canvas) op zaterdag en zondag 22 & 23 en 29 & 30 maart 2008 (van 14 tot 19u) in de Sint – Gummaruskapel, Vonkstraat te Herenthout. Vernissage + voorstelling van poëziebundel: 21 maart 2008 te 20u + tentoonstelling rond ZuidAfrika in het gemeentehuis te Kortessem. Vanaf 7 april tot einde april-mei. Open tijdens kantooruren (zat, zon gesloten). Opening op 4 april. Meer info: [email protected]

Tentoonstelling met resultaten van een kunstzinnige actiedag voor kinderen uit de lagere scholen van Herenthout i.s.m. Kunstkring Toreke rond “Mooi”, het thema van de jeugdboekenweek 2008. De expo brengt een confrontatie van de kunstwerkjes van de kinderen met werk van de leden van de Kunstkring. In Expolokalen Herenthoutse Openbare Bibliotheek, Zwanenberg, 27. Van 5 april t.e.m. 4 mei (di. 15.30 tot 20u / wo.14 tot 17u /za.en zo.10 tot 12u.) Meer info: 014/501040 | E: [email protected]

Tentoonstelling met grafiek van Clara Janssens en beeldhouwwerk van Joris Peeters. Tot 9 april in K.A.V.A.(Koninklijke Apothekersvereniging Van Antwerpen), Consciencestraat, 41 te 2018 Antwerpen. Open op weekdagen van 8u30 tot 17u. Meer info: 0495/624525 | E: [email protected]

Zwervers in de geest: gezamenlijke tentoonstelling van gevestigde kunstenaars van galerie De Zwarte Panter en kunstenaars met autisme van vzw (W)onderweg. Van 13 april tot 4 mei 2008 in Galerie De Zwarte Panter, Hoogstraat 70-74, Antwerpen, do - zo open 13.30u tot 18u. Meer info: www.wonderweg.be 34

KL[s] januari 2008

KUN-ST-STOF: groepstentoonstelling met o.a. textiel, papier, batik en vilt. Van 19 tot en met 27 april 2008 in Galerij Rivierenhof (naast Kasteel) te Deurne. Open: woe- do-vrijvan 12-17u, za-zo van 11-19u. Meer info: [email protected] | 03/326.08.52

Galerij Homo Ludens exposeert van 1 mei tot 28 augustus 2008 themawerken in olieverf. Adres: Wilgenlaan 14 te Westmalle. Meer info: 03/3120607.

Er beweegt iets in Herenthout: Kunstkring Toreke stelt tentoon tijdens de Week van de Amateurkunsten met beelden, juwelen, grafiek, tekeningen, schilderijen, pastel, aquarel, boetseren en keramiek. Er zijn ook demonstaties. Op 1, 2, 3 en 4 mei van 14 tot 18u in de St.Gummaruskapel, Vonckstraat te Herenthout. Meer info: 014/51 26 57 | E: [email protected]

Orpheus & Eurydice: door middel van installaties en andere hedendaagse kunstvormen, zorgt Kunstplatform Kappa ervoor dat het eeuwenoude verhaal over Orpheus & Eurydice een plaats krijgt in de 21e eeuw. Ook de locatie is uniek: een leegstaand fort van de fortengordel rond Antwerpen. Van 3 mei tot 25 mei in Stafort (Abtsdreef 39) te Stabroek. Open op zat en zon van 11 tot 17u. (ook open op Pinkstermaandag). Meer info: 03/605 36 93 | E: [email protected]

Olieverfschilderijen van Jaak Vandekerckhove in eigen atelier (Marcel Auburtinlaan 27) ter Berchem. Tijdens de weekends vanaf 17 mei t.e.m. 1 juni. Op zat en zon van 11 tot 18 u. (vrij na afspraak). Meer info: [email protected] | 03/2304317 of 03/2372936.

LIMBURG In Kunstpunt Carré van het VOC (Vrijzinnig OntmoetingsCentrum (A. Rodenbachstraat 18)) in Hasselt stelt Vie Kuijken tentoon met ‘Lignes à la vie”’. Centraal staat het getekende of geschilderde lijnenspel. Van 15 t.e.m. 30 maart 2008 (elke wo, za en zo van 14 tot 17u). Meer info: 0479/95 88 93 | E: [email protected]

Tentoonstelling van schilderijen van Elly Moors. Van 30 maart t.e.m. 23 april 2008 in Galerie de Oude Barier te Hasselt-Wimmertingen. Open: di-za 10-18u, zo 14-18 u. Meer info: 0742/89 32 81 | E: [email protected]

MAKK (Maasmechelse KunstKring) organiseert haar jaarlijkse tentoonstelling in het teken van de Week van de Amateurkunsten. Deze tentoonstelling staat in het teken van “kleur”. In wijkcentrum Concordia, Oude Baan 205 te Maasmechelen op 26 en 27 april 2008. Open: 13 tot 18u. Meer info: [email protected]

VLAAMS BRABANT / BRUSSEL Tentoonstelling met sumi-e naar levend model van Sara Borremans en tekeningen, schilderijen en objecten van Joris d’Hooghe. Van 7 maart tot 31 mei 2008 in Woon- en zorgcentrum Zonnig Huis te Halle. Meer info: [email protected]

Tentoonstelling “ZIJdeSPOOR” (kunst op zijde) door kunstgroep Habotai. Van 17 tot en met 25 mei 2008 in C.C. De blank, Begijnhof 11 te Overijse. Open: ma: 13-22 u / di–vrij: 11-22 u / zat–zon: 11-18 u. Meer info: 03/449 67 79 | www.habotai.be

Onderweg, een tentoonstelling met schilderijen (olie/linnen) van Nicole Degreef. Van 13 tot en met 22 juni 2008 (tijdens de openingsuren van het centrum) in Cultuurcentrum Den Blank te Overijse. Nicole is zelf aanwezig tijdens de weekends van 14 tot 18u. Meer info: [email protected]

OOST-VLAANDEREN Tentoonstelling van figuratieve beeldhouwwerken van Pauline Verhaert en abstracte grafische werken van Ludo Van Geert. Van 14 tot 23 maart 2008 in het Geuzenhuis, Kantienberg 9 te Gent. Meer info: 0472/35 93 16 | E: [email protected]

Kultour ‘08 Kultour ‘08 is een reizend project, een tentoonstellingscircuit, dat de brug wil bouwen tussen verschillende culturen. De deelnemers en bezoekers kunnen kennismaken met kunstenaars die hier wonen maar afkomstig zijn uit andere culturen. Ze stellen ten toon op plaatsen in de publieke ruimte samen met lokale kunstenaars. Op die manier vertellen ze elk hun verhaal vanuit hun eigen achtergrond en verleden. Van 5 tot 27 april in de openbare bibliotheek van Lebbeke. Info: 052/ 41 34 41 | W: www.lebbeke.be Daarna: in Sint Niklaas op 18/4/08 en te Dendermonde op 9/05/08.

“Floralien in keramiek en brons” met werk van Chris Masson en Romine in keramiek, brons, zink, koper en hout, acryl en aquarel. Van 1 t.e.m. 12 mei 2008. Open: elke dag an 10 tot 18u. In Den Artistjee, Meilegemstraat, 67 te ZwalmMeilegem. Meer info:055/49.76.06 | 0497/89.64.32 | http://users.telenet. be/Den_Artistjee/

Quilts Nazareth 2008: Kunst in textiel. Quilttentoonstelling van Mother Goose quiltgroepen met Art quilts van gastexposanten Sandra Meech, Linda Colsh en Jette Clover en batikkunst van Rita Trefois. Op 10, 11 en 12 mei 2008 in C.C. De Zwaan - Dorp, 1 te Nazareth. Open: 15 - 21u en op zon ook 10 - 13u. Meer info: 09/385 51 40 | E: [email protected]

Tentoonstelling van schilderijen van Willy Kemels (acryl op doek; mixed media, organisch abstract; fauvistisch kleurenpalet) Tijdens de maanden mei en juni in Huis 33 Kortrijksesteenweg 298 - 9800 Deinze. Open: iedere dag van 14 tot 18 u of op afspraak (woe en zon gesloten). Meer info: 02/452 32 75 | E: [email protected]

Open-atelierdagen bij Geert Belet op 24 & 25 mei en 31 mei & 1 juni (Onkerzelestraat 268 te Geraardsbergen) n.a.v. kunstenaarsroute te Geraardsbergen. Meer info: http://kunstatelier.skynetblogs.be

Koester Kunst is een tentoonstelling met als doel amateurkunstenaars de kans te geven hun werken aan het publiek te laten zien. Jaarlijks wordt de tentoonstelling georganiseerd door Gilbert Vangampelaere, Beritos, telkens met één kunstenaar uit Dentergem en kunstenaars uit de gemeente waar de tentoonstelling plaats vindt. Locatie: Lys Yarns Staatsbaan 198, 9870 Zulte. Op zat en zon 24 & 25 mei en 31 mei & 1 juni (van 14 tot 18u). Meer info: 0477/292251 | E: [email protected]

WEST-VLAANDEREN Collectieve tentoonstelling door het Gents Openluchtatelier: recente schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken. In Groot Vleeshuis, Groentenmarkt te Gent. Van 12 t.e.m. 20 april 2008 van 10 tot 18 u (maandag gesloten). Meer info: 0486/416 816 | E: [email protected]

Opendeurdagen bij Kunstkring Were Di (Lokerenbaan 43) te Zele. Op zat en zon 26 & 27 april en 3 & 4 mei. Met tentoonstelling Klassiek Salon en ateliers (tekenen – schilderen – beeldhouwen). Meer info: [email protected] | T: 0474/79 76 14

Een 15-tal leden van Kunstkring ’t Paletje stellen tekeningen, schilderijen en beelden tentoon in Museum A. Blomme Ooststraat 8800 te Roeselare. Van 14 tot en met 23 maart 2008. Open: elke dag van 14 tot 18u30 (zaterdag doorlopend van 10 tot 18u30). Meer info: [email protected]

Tentoonstelling van schilderijen van Rik Ceelen. In oud stadhuis, Kerkstraat te Blankenberge. Van 21 tot 27 maart (open van 14 tot 18 u). Meer info: [email protected]

LovArte: kunstenaarsroute: 21 kunstenaars op 15 locaties. Op 25, 26 en 27 april en 3 en 4 mei 2008. In Lovendegem/ Vinderhoute. Meer info: www.Lovarte.be

KL[s] januari 2008

35

Kunst op Zijde door Herna Deleu: ° Samen met de Lukasgilde Menen: van 22 tot en met 30 maart 2008 in OC “De Steiger”, Waalvest 1 te 8930 Menen. ° Van 29 april 2008 tot en met 12 mei 2008 en 8 tot en met 21 juli 2008 iedere dag van 10 tot 18u in de Galerie van de Brouwerij “De Halve Maan” Walplein 26 te Brugge. Meer info: www.hernadeleu.net

Art in Fields of Gold: tentoonstelling met werk van Nicole Baert, Ann-Katrien De Geest, Inge Dewilde, Sarah Dehandschutter, Erik Dejonckheere, Suzanne Laura en Francine Vanlerberghe. Op 5 en 6 april 2008 (open van 14 tot 18u). Locatie: Beselarestraat 226 te Beselare. Meer info: [email protected] | 0479/909112

Kunstkring de “Kanneblomme” stelt tentoon in Abdij Ten Putte (Abdijstraat) te Gistel. Van 25 april t.em. 4 mei 2008. Open: zonen-feestdagen van 10 tot 18u / weekdagen van 14 tot 18u. Meer bepaald: [email protected]

Op 26 en 27 april houdt het Volwassen Creatief Atelier van Kuurne een opendeurdag, op de zolder van de centrumschool Montgommerystraat te Kuurne. Het atelier heeft een schilderen boetseerafdeling en ook een groep pottendraaiers. Open: op zat van 14 tot 19u en zon van 10 tot 12u en van 14u tot 18u. Meer info: [email protected]

ART 4 WAK 2008 Expo in de Broeltoren te Kortrijk met werk van Noël Zanders (sub-grafisch werk), Seba (assemblages), Centipede (foto’s) en Lou Quin (schilderijen). Op 26 & 27 april en 1 t.e.m. 4 mei (telkens 14-18u).Meer info: 056/20.10.66

Kunstschilder Patrick Ramont stelt tentoon van 17 mei tot en met 20 juni in het stadhuis van Bredene (Centrumplein 1). Meer info: [email protected]

Tentoonstelling met werk van Rudy Duyck (keramiek en brons) en Marc Santens (tekeningen en schilderijen). In Kunstgalerij Casino, Zeedijk te Middelkerke. Van 1 tot 30 juni 2008: dagelijks op van 15 tot 19u. Meer info: [email protected]

ANDERE REGIO Potsculpturen van gedraaid werk in keramiek door MarieAnne Vereecke. Tot 31 maart 2008 (open zaterdag: 11.00u tot 16.00u) in Stein (Nederland). Meer info: 050/670245 | E: [email protected]

“Kijk mij nou!” expositie met o.a. Vandamme Kathy en 7 Nederlandse kunstenaars in galerie Oost 99 in het kunstenaardorp Hoorn Noord Holland aan het Ijselmeer. T.e.m. 06/04/2008 van woe t.e.m. zon van 12 tot 17u. Meer info: [email protected] 36

KL[s] januari 2008

Rita Berx (glaskunst), Eliane Van Baelen (abstracte schilderkunst) en Edith Oosterwijk exposeren tot 13 april 2008 in Galerie Anubis in Budel Schoot (net over de grens bij Hamont-Achel) Nederland. Open: iedere zondag van 14 tot 17u. Meer info: 011/648871 |E: [email protected]

Kunst op Zijde door Herna Deleu: van 24 mei tot en met 1 juni 2008: 38e Internationaal Salon van de Académie Européenne des Arts in de Foyer Communal te Gembloux. Meer info: www.hernadeleu.net

WORKSHOPS / CURSUSSEN Creatieve modules beeldende kunst voor kinderen van 6 tot 12 jaar. In C.C. Strombeek: 3D: za. 12, 19, 26 april | Grafiek Fabriek: za. 17, 24 en 31 mei | Papiermix: za. 7, 14 en 21 juni. Alle workshops telkens van 9u30 tot 12u30. Experimenteren met verschillende technieken en materialen. Drie enthousiaste docenten met een verschillende beeldende achtergrond staan paraat om samen met de kinderen deze onvergetelijke reis te beleven. Deelnemingsprijs: € 15 - € 12,75 (vanaf 2 modules) Meer info: 02/263.03.43 | W: www.ccstrombeek.be

Masterclass Abstract schilderen met Rolina Van Vliet: op vrij en zat 18 en 19 april, van 10 tot 17u. In De Marge, Edw. Verheyestraat 16, 8300 Knokke-Heist. Meer info: 050/630810 | E: [email protected]

Sprekende handen I & II: Ontdek wat de vele museumhanden vertellen, en leer hoe je deze complexe vormen zelf kan weergeven met vlakken en lijnen. Je bekijkt en onderzoekt de anatomie, kleuren, vormen en volumes van diverse handen. Teken- en schilderatelier Sprekende handen I: Begeleiding: Maaike Derdeyn. Nieuwe sessiereeks op 5, 12, 19 en 26 april 2008 van 14 tot 16.30u. Beeldhouwatelier Sprekende handen II: Begeleiding: Jet de Kort. Nieuwe sessie op 10, 17, 24 en 31 mei 2008. In het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Info & boekingen: 03/242 04 16, | E: [email protected]

Expressief keramiek voor beginners: via duimpotjes, potje uit plakken, knijpfiguurtje leer je de basisprincipes om hol op te bouwen met plakken in klei. 6 sessies. Op 17 & 24 april, 8 & 15& 22 mei 2008 en later nog een afwerkingsessie. Bij Studio Brikat (Houthulststraat 132, Staden). Meer info: 051/700 982 | W: www.brikat.be

Voorleesuurtje en creatief atelier voor kinderen van 4 tot 8 jaar in Cultuurpunt Sint-Jan, St-Jansplein 8 te Kontich. Op zaterdag 19 april 2008 van 10u15 tot 12u. Graag vooraf inschrijven in de bibliotheek. Meer info: www.gretahendrickx.tk

“De ster van mijn verhaal” is een 3-daagse workshop grafiek voor kinderen van 6 tot 9 jaar. Ken jij het fantastische verhaal over een niet-te-overwinnen ridder of een super lieve vergeten prinses of een geheimzinnig dier dat alleen jij al gezien hebt? Door reliëfdruk, blinddruk, kartondruk en monotype maak je in het atelier je eigen ster van het verhaal! Van woe 26 maart t.e.m. vrij 28 maart 2008 (telkens van 9 tot 16u). Prijs: € 75. Meer info: 03/480 13 84 | www.atelierblauwhof.be

Meer info: 09/378.07.62 | E: [email protected]

Aquarel Masterclass met Victor Zhadanov en Slava Korobeynikov van de Repin academie in St.-Petersburg. Van 21 t/m 25 juli 2008 in het “Blauwhof” te Kessel. Victor Zhadanov geeft portret en model, Slava Korobeynikov geeft bloemen en naaktmodel. Meer info: [email protected] of 03/475.03.28

Cursussen bij Galrie Co & Co (Putsesteenweg 40) te Kalmthout: Acrylschilderen: Datum : Bij voldoende deelname | Speksteensnijden: het bewerken van de zachte speksteen met vijlen, raspen en schuurblokken. Elke zat van 14 tot 16u vanaf 5 april 2008. Meer info: [email protected] | 03/297.57.28

Creatieve week in Frankrijk (Indre et Loire streek): tekenen naar levend model, schilderen met aquarel en/of acrylverf, zowel voor beginners als voor gevorderden. Alle nodige accommodatie (o.a. zwembad), gezellige sfeer en goede keuken. Van zon 24 tot en met zat 30 augustus 2008. Meer info: [email protected] | T: 0474/79 76 14

Drie lezingen rond Kunststromingen bij Kunstkring Were Di (Lokerenbaan 43) te Zele: op di 8 – 15 – 22 april 2008 om 19u30. 1. Impressionisme en de uitlopers (pointillisme, neo-impressionisme, fauvisme, …) + symbolisme en art nouveau. 2. Kunststromingen na WO I: expressionisme, kubisme, futurisme, de abstracte schilderkunst, het dadaïsme, het surrealisme,… 3.Kunststromingen na WO II: popart, minimalisme, conceptuele kunst, performance art, art brut, action painting… Meer info: [email protected] | T: 0474/79 76 14

Schildervakantie in Frankrijk: 5 dagen schilderen in de streek van Chambord, bij Orléans. Begeleiding: Christine Allaeys. Zowel voor beginnende als gevorderde, figuratieve of abstracte schilder. Meer info: www.christall.be

Cursussen bij Ideefiks vzw (Tolstraat 73, Antwerpen) Voor beginners en gevorderden: Cursus Portet- en modeltekenen: werken naar waarneming, op verschillende formaten en met materialen als potlood, houtskool, krijt, inkt,.... Start: do 10 april van 19u30-22u. | Cursus Acryl- en/of Olieverf: verschillende technieken, materialen en onderwerpen. Start: do 10 april van 10u - 12u30. | Cursus Boetseren: realistisch, gestileerd of abstract. Vertrekkende van het menselijk portret of figuur zoeken we naar maximale expressie in drie dimensies. Start: ma 7 april van 19u30 - 22 u/ do 10 april van 10u - 12u30. | Cursus Tekenen: een introductie tot het tekenen naar waarneming. Met de beginselen van perspectief en contrastverwerking verwerven we inzicht in vorm en volume. Start: do 10 april van 13u30 -16u. Meer info: http://users.telenet.be/ideefiks | 03/2890056

3-daagse: beeldhouwen in steen: 1e reeks op 13/04/08, 20/04/08 en 27/04/08 / 2e reeks op 25/05/08, 01/06/08 en 08/06/08. Telkens van 10u tot 16u. 3-daagse: maken van mallen voor keramische toepassingen: 1e reeks op 06/07/08, 13/07/08 en 20/07/08 / 2e reeks op 17/08/08, 24/08/08 en 31/08/08. Meer info: www.djai-art.be

Tekenen naar model te Berchem (Marcel Auburtinlaan 27). Op di 20-22 u / woe 9.30-12 u & 13.30-16 u.(figuur) / do 9.30-12.30 u. (portret). Begeleiding aanwezig tijdens de sessies. Meer info: [email protected] | 03/2304317 of 03/2372936.

Open atelier naïeve -en volksschilderkunst. Onder begeleiding zelf je schilderij maken op doek, op hout of achter glas. Op di en do 19 tot 22u te Borgerhout. Meer info: [email protected]

Cursussen mozaïek: In het atelier van de galerie Cathilleweg 130 te Stalhille. Meer info: www.bloggen.be/mozaiek4you of mail naar [email protected]

Textiele workshops te Leuven: o.a. cursussen Tessellation, Shattered Quilts, Topstitch Piecing, Surface design, e.a. Telkens op donderdag van 10 tot 16 uur. Meer info: www.moniquegilbert.be

Opbouwen van een Afrikaanse of Azteekse pot met kleirolletjes: keramiek workshop o.l.v. Els Wenselaers voor beginners en gevorderden: 10 lessen. Meer info: http://users.telenet.be/8

Workshops Zeefdruk: aanleren van de basisprincipes van het drukken; zowel met inkten op solvent of waterbasis. Op zat 05/04/08: workshop 3 ‘textielzeefdruk’ / zat 28/06/08 : workshop 4 ‘wenskaarten’. Locatie: Lembeke en St. Laureins. Lesgever : Karolien Boucquaert. KL[s] januari 2008

37

wie z o ekt d ievin d t

zoekertjes

NAAKTMODEL ZOEKT WERK 22-jarige studente - reeds 2 jaar ervaring als naaktmodel voor groepen van 5 - 10 mensen. Graag omgeving Gent en gemakkelijk bereikbaar met openbaar vervoer. Meer info: [email protected]

GEZOCHT: JONG CREATIEF TALENT In het kader van de 4de editie van het Beleg van Schoten zijn we op zoek naar jong talent tussen 15 en 26 jaar dat eigen creatieve uitspattingen durft en wil tentoonstellen tijdens het Beleg van Schoten op 26/04/2008 in het oude zwembad van Schoten. Meer info: www.belegvanschoten.be

GEZOCHT: KUNSTENAARS OM TENTOON TE STELLEN (Halle) Het woon- en zorgcentrum Zonnig Huis, August Demaeghtlaan 36 te 150o Halle zoekt kunstenaars of kunstgroepen die wensen tentoon te stellen. Onze aangename en lichtrijke locatie is een ideale plek voor driemaandelijkse tentoonstellingen. Meer info: Myriam Tordeur: 02/363.85.51 / 0473.28.49.39

Meer info op blz. 22.

GEZOCHT: EXPOSANTEN Sarah Mina (fotografie) en Eefje Van den Brande (schilderes) zijn nog op zoek naar exposanten voor de tentoonstelling in Lovenjoel (Leuven) begin juni 2008. Iedereen in Beeldende Kunsten is welkom: fotografie- schilder- en beeldhouwkunst- grafische vormgever- video - en filmprojecties. De deelname aan de tentoonstelling (met vernissage): voor 3 weken 150 euro. Interesse? Mail zo snel mogelijk en stuur afbeeldingen van je werken door (max. 500 x 600 pixels) naar [email protected]

GEZOCHT: TENTOONSTELLINGSPANELEN Het kustenaarscollectief De Geus zoekt voor het project KULTOUR 08 gedurende de maand april in de bibliotheek te Lebbeke tentoonstellingspanelen voor het ophangen van schilderijen. Contact: 0495/ 43 88 50 | E: [email protected]

38

KL[s] maart 2008

HET WONDERFONDS ZOEKT KUNSTENAARS MET EEN HART Het Wonderfonds heeft tot doel het leven van alleenstaande ouders met een levensbedreigende ziekte te kleuren met wondertjes zoals vrijkaarten voor pretparken, aankoopbonnen, enz. Wij zijn op zoek naar amateurkunstenaars, die voor het Wonderfonds een kunstwerk maken. De inzendingen worden beoordeeld door een selectiecomité. Het werk wordt op de website van het Wonderfonds te koop aangeboden. De opbrengst gaat volledig naar de mensen uit onze doelgroep. Alle info: hugo.donné@telenet.be, Kuringersteenweg 114, 3500 Hasselt | 011/81 25 15

TE KOOP: POTTENBAKKERDRAAISCHIJF Draaischijf ‘TOMA’ motor defect. Verder in goede staat. Meer info: Myriam Swaegers: 0475/69.24.66 | E: [email protected]

GEZOCHT: DRAAISCHIJVEN Ik ben op zoek naar 2 draaiplateaus: - maximaal draagvermogen 4 kg op batterijen, diameter 150mm hoogte 65mm, draaisnelheid 2,5 omwentelingen per minuut. Kunststof uitvoering, met aan/uit schakelaar op de zijkant / - maximaal draagvermogen van 5 kg aansluiting op 220V diameter 150mm hoogte 65mm, draaisnelheid 2,5 omwentelingen per minuut. Kunststof uitvoering. Contact: [email protected] | 0486/32 60 28

GEZOCHT: WOONPLAATS TE HUREN, TE MIDDEN VAN KUNSTZINNIGEN Ik ben een mediamieke kunstenares en ben op zoek naar een sfeervolle, leuke plek om te wonen. Ik ben specifiek op zoek naar een plaats in Antwerpen, Lier of Mechelen, waar veel kunstenaars bij elkaar in de buurt wonen. Zoals men vroeger van die enclaves had en die vandaag de dag dus nog ergens bestaan. Contact: 0496/ 757148 | E: [email protected]

ATELIERRUIMTES / TENTOONSTELLINGSRUIMTES

TE KOOP: KUNSTATELIER/WOONLOFT (Antwerpen) Een unieke loftstudio in hartje Antwerpen met beneden 42 m² en met een tussenverdiep van 12 m². Volledig nieuw gerenoveerd met nieuwe keuken, badkamer en vloerverwarming. Muren bijna 5 m hoog. Aan noordkant volledige raampartij in bewapend glas. Alle luxe en comfort voorzien. Gelegen binnen de stadstuinen in een oase van rust. Ideaal voor kunstenaar die er wil wonen. Prijs op aanvraag. Meer info: 0485/960770 | E: [email protected]

GEZOCHT: EEN GESCHIKT GEBOUW VOOR EEN FRESCOPROJECT Is er een toeristisch interresant gebouw, bij voorkeur in Brugge, dat een fresco gemaakt wil krijgen tegen de maakkosten? Contact: [email protected]

GEZOCHT: SCHILDERSRUIMTE (West- of Oost-Vlaanderen) Voor de periode van het Paasverlof zoek ik een ruimte, rustig met veel licht om er te schilderen. Contact: 0475.66.97.97 | E: [email protected]

GEZOCHT: ATELIER (omgeving Leuven) Gezocht: Ruimte die kan dienen als schildersatelier. Eventueel te delen? In de omgeving van Leuven. Contact: Geert Koekoeckx: 0472326959 | E: geertkoekoeckx@ hotmail.com

KL[s] maart 2008

39

Bijlokekaai 7C B-9000 GENT T +32 [0]9 235 22 70 F +32 [0]9 233 07 09 www.kunstwerkt.be [email protected]