HIV testen en teststrategieën Kristien Wouters Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen
[email protected] [email protected]
Structuur van de les • Epidemiologie in België: www.wiv-isp.be; www.wiv-isp.be/epidemio/aids • Wie testen: risicogroepen en indicator diseases • Hiv-testen: welke testen worden gebruikt? • wanneer geeft een test zekerheid? • Voorspellende waarde van de test
New HIV diagnoses / year, Belgium 1985-2010 1400
New HIV diagnoses
1200 1000
753 756
739
800 600
978 949
930 811 801
952 967 804
770
719 700
755
1196 1135 1068 10691093 1055 1014 1002 988
802
503
400 200
Year of HIV diagnosis
Bron : Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
0
Way of transmission in new diagnoses of Belgian nationality, 1997 - 2010
Number of new HIV diagnoses
300 250 MSM
200
hetero M 150
hetero F IDU M/F
100
Other/unknown
50
Year of HIV diagnosis
Bron : Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
0
Source: Eurosurveillance, Nov. 2009
HIV testing & diagnoses: Late HIV diagnoses (< 350 CD4/mm³) by year of diagnosis and way of transmission, Belgium 59%
60%
51%
50%
Way of transmission MSM
40%
39%
30%
Hetero All
20%
24%
10%
Year of HIV diagnosis
Bron : Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
0%
1998
Percentage diagnosed late
70%
Hiv in België • Ca 1000 nieuwe diagnoses per jaar, laatste jren steeds meer. • Vnl 2 populaties met hoge prevalentie: – MSM (vnl Belgen en WE): sinds 2000 nieuwe hivdiagnoses bij Be MSM +50% – SAM: 35% van nieuwe diagnoses in België
• Late diagnoses dalen – bij Belgen van 36% (1998) -> 19% (2009); – bij niet Belgen: van 38% (1994) -> 31% (2009)
Besluit • Proportie personen met Belgische nationaliteit stijgt • Heteroseksuele contacten nog altijd eerste oorzaak van besmetting (50,3% vgl 67,4% in 2002) • Introductie van HAART in 1996: – Enorme afname van de sterfte – Stijging van de prevalentie
Casus 2: Gemiste opportuniteiten • Geen hiv test in asielcentrum (toen asymptomatisch). • Geen hiv test bij huisarts(en): - geen opvolging/ geen vaste huisarts - afspraken niet nagegaan - financiële problemen - niet aan gedacht - culturele aspecten? - geweigerd? • Gevaar voor secundaire infecties. • Laattijdige diagnose -> zwaardere ziektekost + slechtere prognose
Casus 3 Klinische boodschap: Bij Afrikaanse migranten hiv is meestal een geïmporteerde ziekte. Maar niet altijd! Dus blijven testen voor hiv
Aan wie moet je een hiv-test voorstellen? • Risicogroepen: MSM en SAM in de eerste plaats • Mensen die zich presenteren met Indicator disease
Indicator diseases Ziekte geassocieerde met hiv prevalentie >0.1%: 1. SOA 2. Lymfoom 3. Cervix of anaal dysplasie (of kanker) 4. Zona (bij persoon < 65j) 5. Hepatitis B or C virus infectie 6. Mononucleosis like syndroom 7. Leukopenie of thrombopenie > 4 weken 8. Dermatitis seborreica/exantheem
Project HIV in Europe
Project 1: Late presenters Project 2: Infected not yet diagnosed Project 3: Indicator disease Project 4: Stigma Index Project 5: Criminalisation of hiv www.hiveurope.eu
Wanneer geeft een hiv-test zekerheid? • 1. Wanneer hebben besmette mensen een positieve test? • 2. Wanneer is een negatief resultaat betrouwbaar? – Nogal wat verschillende boodschappen. – Na 4 weken? 3 maanden? 6 maanden – Over welk type test spreekt men?
Anti-HIV antibodies in HIV infected subjects ELISA Serodiagnosis and first generation HIV confirmation test: western blot + control -
-
+ ++
Enzyme linked immunosorbent assays (ELISA) • 1st generation sensitivity increase • Purified HIV lysates • 2nd generation • Recombinant proteins and/or synthetic peptides • 3rd generation or sandwich ELISA’s • Labelled antigen as conjugate • 4th generation or DUO assays • Detect Ag and Ab without differentiation • 5th generation or DUO assays • Detect Ag and Ab with differentiation
Belgian guidelines (update 2011)
• https://www.wiv-isp.be/epidemio/arl • -Serological test 4-8 weeks after suspected contact, repeat after 3 months and for medicolegal reasons after 6 months (prof exposure). • If primary infection is suspected, perform the test immidiately and inform the laboratory.
Sneltest
Sneltest http://www.cdc.gov/hiv/topics/testing/rapid
= antistoftest of combotest • Kan niet sneller na contact worden uitgevoerd • Resultaat van test na 5-20 min • Gemakkelijke en goedkope test • Heel goede sensitiviteit en specificiteit • Negatief=zeker, • positief= confirmatie nodig
Positive
Negative
Read results in 10 -12 minutes
Sneltest • Voordelen: geen tweede consultatie nodig, geen week wachten. Geen mogelijkheid om resultaat niet te kunnen bezorgen. • Drempelverlagend, zeker wanneer er extra barrières zijn. • Nadeel: confirmatie nodig igv pos sneltest
17/10/2012
Speekseltest • Speekselstaal, verwerking in labo met ‘klassieke’ ELISA-test
• Geen Antigen mogelijk • Validatiestudie: combinatie van 2 ELISA’s geeft erg hoge sensitiviteit en specificiteit op 211 hivnegatieve en 91 hiv-positieve stalen. • Klaar voor gebruik in populaties met hivprevalentie >1% 17/10/2012
Zelftest • SRT (CE, FDA): OraQuick Advance Rapid HIV-1/2
Alternatieven: Home testing, self testing • Pro: – Autonomie, belang van de status te kennen voor risicoreductie
• Cons: – Duur, kwaliteit?, geen CE label, ethische kwesties, link with care (counseling en behandeling)?
• Maar: beschikbaar via internet, dus het zal sowieso gebruikt worden.
Aanbevelingen • • • •
4th generation screening test noodzakelijk, Ag test voor detectie acute hiv ARL guidelines 4-6 weeks, 3 months Mensen met hoog testgedrag en laag risico -> self risk assesment tool zou moeten gemaakt worden • SRT en saliva test: om kwetsbare (hoog-risico) groepen te bereiken, grotere toegankelijkheid
Sensitiviteit en specificiteit • Sensitiviteit: capaciteit van een test om te vinden wat hij zoekt. Zo min mogelijk vals negatieven. (99,8%, heel gevoelige test) • Specificiteit: capaciteit om mensen die niets mankeren met rust te laten. Zo min mogelijk vals positieven. (99,8%)
Sensitiviteit en specificiteit hiv+
hiv-
test +
TP
FP
TP + FP
test -
FN
TN
FN + TN
TP + FN
FP + TN
Sensitiviteit = TP/ (TP+FN) Specificiteit = TN/(FP+TN)
PVW = TP/(TP+FP) NVW = TN/(FN+TN)
Voorspellende waarde • •
Sensitiviteit Specificiteit
Prevalentie
Prev 0,02%: PPV: 9% Prev 5%: PPV: 96%
99,8% 99,8%
0,02%
Prevalentie
hiv+
hiv-
5% hiv+
hiv-
test +
2
20
22
test +
499
20
519
test -
0
9.978
9.978
test -
1
9480
9481
2
9.998
10.000
500
9500
10.000
Bedankt voor jullie aandacht! Contactgegevens:
[email protected] 03/247.64.65
