DORDRECHT
Aan
Gemeentebestuur
de gemeenteraad
Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT
Datum Ons kenmerk Begrotingsprogramma Betreft
24 maart 2015 SBH/1392220 Leefbaarheid en stedelijk beheer
Kredietaanvraag vervanging (gedeelte) kade Wolwevershaven
Voorgesteld besluit 1. Besluiten tot vervanging van de kade Wolwevershaven, sectie WWHKA04, met een lengte van 65 meter. 2. Hiervoor een krediet van C 1.200.000,-- beschikbaar te stellen. 3. De kapitaallasten ad C 60.628,-- te dekken uit nieuwe afgesloten contracten
voor de verhuur van waterpercelen. 4. De kade tot het moment van vervangen intensief te blijven meten en
controleren en deze kosten te dekken uit het aangevraagde krediet. 5. De begroting conform bijgaande begrotingswijziging aan te passen.
Samenvatting Dordrecht heeft 6 km kademuur in beheer. 85% is in goede staat en 15% is toe aan groot onderhoud of vervanging. Van de 15% is 7% van de kaden momenteel in kritieke toestand. Door de toenemende snelheid waarmee de kaden degraderen, is het risico groot geworden om de kaden in de huidige staat te beheren. Een viertal kaden worden om deze reden intensief bewaakt. De Wolwevershaven is het meest urgent. Hiervoor wordt in dit voorstel krediet aangevraagd, omdat het onverantwoord is om deze vervanging nog langer uit te stellen. De overige drie kaden, waarvoor binnen afzienbare tijd dringende maatregelen nodig zijn, zijn ingediend bij de Kadernota 2016. Het betreft de Lange Geldersekade en Korte Engelenburgerkade in het Maartensgat, kade Keizershof en Kort Kalkhaven in de Binnenkalkhaven en kade Blaauwpoortsplein/ Buitenwalevest in de Nieuwe Haven. Uit de intensievere bewaking van de afgelopen jaren bleek dat een gedeelte van de kade Wolwevershaven zich steeds onstabieler ging gedragen (verzakkingen en scheuren). De kade Wolwevershaven is een historische kademuur van voor 1872, wordt gebruikt door de 'Bruine Vloot' en is daarmee een belangrijk historisch element in het centrum van Dordrecht. Vanwege deze toenemende zorg is in 2014 besloten de kade grondig te inspecteren en constructief te toetsen. Daaruit is gebleken dat een zeer oud gedeelte van de kade onveilig is. De kade aan de Wolwevershaven is 350 meter lang. 65 meter van deze kade (ter hoogte van de huisnummers 7 t/m 17) moet op korte termijn vervangen worden, omdat het onverantwoord is om deze vervanging uit te stellen. De kans dat de kade op korte termijn tijdens een ongunstige belasting van de kade gedeeltelijk of geheel bezwijkt is zeer reëel. Ook zijn er nu al diverse maatregelen getroffen om dit deel van de kade zoveel mogelijk te ontlasten, waardoor de schepen geen gebruik maken van de bolders op de kade en nu afgemeerd liggen aan de bestaande vloedpalen. Dit is niet wenselijk, maar wordt tijdelijk toegestaan. Ook bij evenementen, zoals bijvoorbeeld de aankomst van Sinterklaas en 'Dordt in Stoom' (tweejaarlijks) en Koningsdag dient dit gedeelte zo minimaal mogelijk belast te worden. De kans is reëel dat één van de grote kastanjebomen die achter de kade staan ten tijde van storm omwaait en Pagina 1/7
MIX 4..u )
Papier
FSC PSC' CO13230
Datum Ons kenmerk
24 maart 2015 SBH/1392220
daarbij (een deel van) de kade meeneemt. Hierdoor kunnen ook de bebouwing en de aan de kade afgemeerde museumschepen in gevaar komen. De investering voor deze vervanging bedraagt C 1.200.000,--, waarbij over een periode van 40 jaar rente en afschrijving plaatsvindt. De kapitaallasten bedragen C 60.628,-- per jaar. Deze kosten worden gedekt uit nieuwe afgesloten contracten voor de verhuur van waterpercelen.
Overzicht .
1,,.,,.
,
,., ,
-. .
., ,
h.
4 e
1 , _'WS' i'--.... n ,-jni.,1---- ..
,
.,,.
_....
Kadesectie W W HKA04 ter hoogte van huisnr. 5
(1894)
Kadesectie WWHKA04 tijdens extreem hoogwater (6 januari 2012)
Inleiding Alle kades in Dordrecht en de historische kades in het bijzonder, worden regelmatig gemeten en geïnspecteerd als onderdeel van het beheer. Sinds 2004 wordt dit volgens vaste programma's uitgevoerd. Uit deze bewaking bleek de afgelopen jaren al dat een gedeelte van de kade Wolwevershaven zich steeds minder stabiel ging gedragen (verzakkingen en scheuren). Vanwege deze toenemende zorg is in 2014 besloten de kade grondig te inspecteren en constructief te toetsen. Daaruit is gebleken dat een deel van de kade onveilig is. De constructie blijkt opgebouwd te zijn op de fundering van een nog oudere kademuur van voor 1872. Deze resten blijken inmiddels vergaan te zijn en verankeringen bleken afgebroken. Door de uitermate grillige opbouw van de constructie, de slechte staat van de onderdelen en de snel toenemende verzakkingen en scheuren is geen zekerheid meer te geven over de resterende sterkte. Door de veiligheidsmaatregelen kunnen belangrijke functies die de haven en de kade vervullen niet meer worden uitgeoefend. Dit berokkent schade aan de waarde die het centrum voor de stad heeft. Een levendige
Pagina 2/7
Datum Ons kenmerk
24 maart 2015 SBH/1392220
binnenstad wordt niet bereikt door het buiten functie stellen van succesbepalende elementen zoals deze, terwijl het ook niet denkbeeldig is dat de kade op enig moment kan bezwijken en daarmee de openbare veiligheid in gevaar is. Met bureau Monumentenzorg en Archeologie is nagegaan of de kade, gezien de hoge leeftijd, in aanmerking komt voor de status gemeentelijke monument. Uiteindelijk is hiertoe niet besloten. Indien de kadeconstructie als geheel moet worden behouden houdt dit een aanzienlijke beperking van de nautische, en een aanpassing van de openbare functie in.
Doelstelling We willen bereiken dat de kade weer een volwaardige, duurzaam kerende constructie wordt zodat monumentale panden bereikbaar kunnen blijven, evenementen weer mogelijk worden en de Wolwevershaven een thuishaven kan zijn voor de bruine vloot. Dit alles met behoud van historische en beeldbepalende waarden. Zo kan de kade weer voor lange tijd een prominente bijdrage leveren aan een levendige binnenstad. Verder willen we naar aanleiding van de uitgevoerde onderzoeken en ervaringen bij deze kade dit jaar werken aan een MeerJaren Onderhoudsplan kademuren (MJ0). Het doel daarvan is om inzicht te geven in de kosten van herstel, versterking en vervanging van de historische kademuren op korte (1-5 jaar) en middellange termijn (10-15 jaar). Wij willen hiermee bereiken dat historische kademuren blijven voldoen aan de veiligheidseisen en afgestemd blijven op (veranderende) functionaliteiten. Door systematisch onderhoud en een risicogestuurde aanpak kunnen onderhoudskosten per saldo laag worden gehouden.
Argumenten 1.1. Het risico op bezwijken is groot Door de toenemende snelheid waarmee de kade Wolwevershaven verzakt is het risico groot geworden om de kade in de huidige staat te handhaven. Door de verzakking van de kade lopen mogelijk ook de achterliggende bebouwing en de aan de kade afgemeerde schepen gevaar.
1.2. De normale technische levensduur is al twee maal verstreken De normale technische levensduur van de kademuur (60 jaar) is al ruim twee maal verstreken. De kademuur is ernstig verzakt en al vele malen 'opgelapt'. Hij staat al vanaf 1931 op de nominatie om vervangen te worden. Aangrenzende kademuren zijn al vervangen. Het gedeelte tussen de Damiatebrug en het te vervangen gedeelte is in 1963 aangepakt en gedeelte tussen het Vlak en het te vervangen gedeelte is in 1940 vervangen. Deze constructies hebben een minder kwetsbare constructievorm en vertonen aan de hand van de gedane metingen geen bijzonderheden. Wel zullen we de komende jaren deze aangrenzende kadedelen op gaan nemen in het meerjaren onderhoudsplan.
1.3. Versterken is geen optie Door de lage constructieve restwaarde kan alleen nog met extreme versterkingsmaatregelen de levensduur minimaal worden verlengd. De constructie is als geheel aangetast. Kortom versterken is economisch onhaalbaar.
Pagina 3/7
Datum Ons kenmerk
24 maart 2015 SBH/1392220
1.4. Gebruiksbeperkingen van de kade zijn onwenselijk Door de beperkingen in het gebruik (noodmaatregelen) kunnen evenementen niet meer plaatsvinden. De bruine vloot kan niet meer op de gebruikelijke wijze afmeren en zal mogelijk geen gebruik meer kunnen maken van de kade. De beperkingen van het gebruik staan ook toekomstige inrichtingsplannen in de weg.
1.5. De aansluiting op de aangrenzende kades verbetert De aangrenzende kadesecties hebben niet dezelfde hoogten. Als afmeervoorziening is een getrapte kademuur niet wenselijk. De nieuwe kademuur zal een vloeiend geheel gaan vormen met de aangrenzende kadesecties. De kade wordt ongeveer een halve meter hoger dan nu en sluit daarmee aan op de hoogste aangrenzende sectie. Daarmee is er ook minder last van overspoeling in tijden van hoog water. De kademuur zal zodanig zwaar worden ontworpen (toekomstvast) dat er geen beperkingen meer zijn voor toekomstige evenementen. De inrichting blijft verder gelijk, de zogenaamde vloeipalen (meerpalen) komen terug.
2.1. Economische levensduur Voor het bepalen van de economische levensduur voor constructies geldt volgens de nota afschrijving en waardering (2012) 40 jaar.
2.2. Benodigde vervangingskrediet is door rapport inzichtelijk gemaakt Tot nu toe is alleen een globale raming gemaakt van de kosten. Omdat het ontwerp pas wordt uitgedetailleerd zodra de besluitvorming over vervanging is afgerond, is in voorliggende raming sprake van een bandbreedte van ongeveer C 790.000,-- tot C 1.000.000,--. De kredietaanvraag is voorzichtigheidshalve gebaseerd op de bovengrens van deze bandbreedte. Bij het gevraagde krediet is tevens circa C 200.000,-- gereserveerd om het overige areaal aan kademuren de komende 4 jaar intensief te onderzoeken en op te nemen in een digitaal beheerssysteem.
3.1. Dekking van deze kapitaallasten is voorhanden De kosten voor het vervangen van de kade dekken we uit de nieuwe afgesloten contracten van verhuurde waterpercelen. De kapitaalslasten bedragen C 60.628, -per jaar.
4.1. Blijven controleren tot vervanging (monitoring) Het op regelmatige basis uitvoeren van: Waterstandmetingen in de constructie zelf (peilbuismetingen); Schouwen van de constructie, straatwerk, inrichting; Hellingsmetingen voorzijde kademuur; Metingen van de verzakkingen; Bodempeilingen; Handhaven beperkende maatregelen; Technische inspecties boven en onder water. Kanttekeningen en risico's
Beperkende maatregelen Er zijn al beperkende maatregelen aan de kade Wolwevershaven doorgevoerd, deze bestaan uit: aangebrachte bodembestorting voor de kade ter voorkoming van verder instabiliteit; specifieke afmeervoorschriften schepen Pieter Boele en Gebr. Bever; geen evenementen meer toestaan op deze kade. Pagina 4/7
Datum Ons kenmerk
24 maart 2015 SBH/1392220
Planning De werkzaamheden zullen, bij goedkeuring kredietaanvraag, worden voorbereid in 2 e helft van 2015 en uitgevoerd in 2016.
Kastanjebomen De kolossale kastanjebomen die nu op de kade staan kunnen niet gehandhaafd blijven. Deze optie is in de oplossingenstudie wel bekeken, maar de overlevingskansen zijn nihil en de kosten uitermate hoog. Om voor de toekomst vast te leggen hoe we met de bomen omgaan is onlangs de bomenvisie Binnenstad vastgesteld. Als bomen uitvallen wordt aangegeven welke boomsoorten er dan terug geplant worden. Ten aanzien van kastanjes aan de Wolwevershaven zullen als experiment, kastanjes terugkomen. Hiermee kan worden getest of nieuw gekweekte varianten mogelijk beter bestand zijn tegen ziektes. Voor de herplant zullen kastanjes worden geselecteerd die bij aanvang reeds een forse stamdiameter hebben van circa 0,30 meter, naar gelang te kiezen ondersoort en beschikbaarheid.
Muurvegetatie Op diverse plaatsen op de kadesectie komt muurvegetatie voor. Enkele maanden voorafgaand aan de uitvoering van de vervanging van de kade dient een inventarisatie te worden uitgevoerd van tegen de kade groeiende soorten. In het ontwerp van de nieuwe kademuur kan mogelijk rekening worden gehouden met terugplaatsen. Het voegwerk boven het peil GHW wordt zodanig uitgevoerd dat de kade een geschikte vestigingslocatie vormt voor beschermde muurvegetatie.
Historisch aanzicht Om het historische aanzicht van de kade zoveel mogelijk te handhaven zal in het werk onderzocht worden of het mogelijk is om de zichtzijde van de kade op te metselen met bij de sloop vrijkomende klinkers. Daarbij is door Monumentenzorg de wens uitgesproken om de thans aanwezige onvlakheden in de nieuwe kade te laten terugkomen. Getracht zal worden een gebruikte dekband met een verweerde uitstraling op de kade toe te passen. Indien dit niet mogelijk blijkt, dan moeten nieuwe dekbanden worden toegepast in overleg met het bureau Monumentenzorg en Archeologie.
Uitvoeringswijze In verband met de beperkte werkruimte en bereikbaarheid voor materieel en materialen zullen zoveel mogelijk werkzaamheden uitgevoerd worden vanaf het water. In het kort volgen hier de stappen: bouwkuip plaatsen om kademuur en droogpompen; kademuur zo diep mogelijk wegslopen; nieuwe fundatiepalen en verankering aanbrengen middels trillingsarme methodiek; gewapend betonnen constructie aanbrengen; kademuur opnieuw opmetselen en afwerken; vloeipalen en bolders ten behoeve van afmeren terugplaatsen.
Gevolgen omwonenden en overige belanghebbenden Om overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken zullen de volgende voorwaarden gesteld worden: werkzaamheden zoveel mogelijk vanaf het water te laten plaatsvinden; trillingsarme en geluidsarme uitvoering methode toe te passen; vooraf metingen verrichten ten behoeve van trillingen en eventuele verzakkingen.
Pagina 5/7
Datum Ons kenmerk
24 maart 2015 S5H/1392220
Kosten en dekking De investering voor bovenstaande vervanging bedraagt C 1.200.000,--, waarbij over een periode van 40 jaar rente en afschrijving plaatsvindt. De kapitaallasten bedragen C 60.628,-- per jaar. Deze kosten worden gedekt uit nieuwe afgesloten contracten voor de verhuur van waterpercelen.
Communicatie en inclusief beleid Algemeen Vanwege de vele belanghebbenden is goede en duidelijke inspraak en communicatie noodzakelijk.
Bureau Archeologie en Monumentenzorg Het bureau Archeologie en Monumentenzorg heeft in het kader van de constructieve toets reeds bijdragen geleverd en zal ook bij de verdere planvorming en uitvoering nauw betrokken blijven, gezien de archeologische waarde door o.a. verschillende bouwfasen van de oorspronkelijke stadsmuur en inpolderingswerken langs de oever van de huidige Oude Maas.
Overlast, bereikbaarheid en hinder De planning voor de uitvoering van de werkzaamheden zal waar aan de orde worden afgestemd met andere projecten in het centrum. De werkzaamheden zullen ongeveer een jaar in beslag nemen. Een groot deel van deze tijd zal de kade gedeeltelijk afgesloten zijn. Bestemmingsverkeer en hulpdiensten zullen door middel van verkeersmaatregelen wel het werkvak kunnen passeren, behoudens kortstondige stremmingen. Uitwerking van de plannen is erop gericht om de overlast tot een minimum te beperken. Voorafgaand aan de uitvoering zal in overleg met de omwonenden een bereikbaarheidsplan worden opgesteld. In het kader van de aanvraag Wabo-vergunning vindt communicatie plaats met het bevoegd gezag waaronder het werkgebied valt. Het Waterschap kan nadere eisen stellen aan de periode, waarbinnen aan de kade mag worden gewerkt. Risico trillingsschade Door de omvangrijke bouwwerkzaamheden (uit te voeren in een met damwanden beschermde bouwput en bemaling) bestaat de kans op verzakkingen van de belendende percelen. Voorbereiding en uitvoering zijn erop gericht om dit te allen tijde te voorkomen. Om dit aantoonbaar te maken zullen vooraf, tijdens en na de werkzaamheden metingen aan de gebouwen moeten worden verricht. Ook wordt een bouwkundige vooropname gemaakt en moet de aannemer rekenkundig aantonen dat zijn materieel geen trillingsschade veroorzaakt.
Nutsvoorzieningen Overleg met kabel en leidingbeheerders om tijdig te komen tot tijdelijke en definitieve ontwerpen van zowel kade als nutsvoorziening om de vervanging mogelijk te maken zonder cruciale nutsfuncties te verstoren.
Inclusief beleid Niet van toepassing.
Tijdspad, vervolg en evaluatie De raad wordt via een raadsinformatiebrief op de hoogte gehouden van de uitvoering en eventuele bijzonderheden tijdens de uitvoering. De veiligheid van de kade en het vaarwater blijven we nauwlettend monitoren.
Pagina 6/7
Datum Ons kenmerk
24 maart 2015 SBH/1392220
Bijlagen 1. ontwerp besluit; 2. Samenvatting Constructieve toets Kade Wolwevershaven; 3. begrotingswijziging 215022. ( 't:'t
Het college van Burgemeester en Wethouders van Dordrecht de secretaris de burger«ester
fiM.M. van der Kraan
Pagina 7/7
