Gemeenteraad
Onderwerp
Kredietaanvraag fietsparkeervoorzieningen binnenstad 2010-2012
Datum
Raadsvoorstel
28 april 2010
Afdeling Grondbedrijf en Vastgoedzaken Portefeuilleh ouder B.J. Lubbinge Bijlagen begrotingswijziging
1
Onderwerp
Kredietaanvraag fietsparkeervoorzieningen binnenstad 2010-2012
2
Gevraagd besluit
1. Een krediet van € 2.877.009,- ex. BTW voor de realisatie (incl. voorbereiding) van de fietsparkeervoorzieningen Ringstede, Doorslagzone en het maaiveld stallen in de oostelijke binnenstad te voteren. Dit bedrag wordt gedekt uit de Parkeer Exploitatie. 2. Kennis te nemen van een BRU-subsidie van € 2.480.000,- ex. BTW voor de realisatie van de fietsparkeervoorzieningen Ringstede, Doorslagzone en het maaiveld stallen in de oostelijke binnenstad. 3. In te stemmen met de 12e wijziging programmabegroting 2010.
3
Aanleiding en probleembeschrijving
Aanleiding Op 26 november 2008 is door uw raad een voorbereidingskrediet gevoteerd voor de nieuwbouw van de fietsenstalling Ringstede (CityStal). Inmiddels is de planvorming van deze en andere fietsparkeervoorzieningen gevorderd. Daarnaast dient de realisatie van fietsparkeervoorziening in de pas te lopen met de ontwikkelingen van de binnenstad om tijdig voldoende fietsparkeerplekken aan de bezoekers van de binnenstad aan te kunnen bieden. probleembeschrijving Om aan de toenemende vraag te voldoen moet de capaciteit uitgebreid worden van ongeveer 1.000 naar 2.000 plekken. Een klein deel van de huidige plekken komt te vervallen vanwege de bouw van de binnenstad. De opgave is om meer dan 1.000 nieuwe fietsparkeerplaatsen te maken (op straat en in stallingen). De te realiseren voorzieningen moeten veilig zijn en zo dicht mogelijk tegen het winkelgebied aan worden gesitueerd. Voorstel en afbakening Met dit voorstel wordt een krediet voor de realisatie van de volgende fietsvoorzieningen
Bladnummer 2/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
in de binnenstad aangevraagd: 1. Fietsenstalling Ringstede (inclusief herinrichting hof Ringstede); 2. Fietsenstalling Doorslagzone; 3. Fietsparkeren in de openbare ruimte in de oostelijke binnenstad. De beoogde nieuwe fietsenstalling bij het nieuwe busstation (in het westelijk deel van de binnenstad) is op dit moment nog te onzeker wat locatie en planning betreft, daarom wordt daarvoor op dit moment nog geen krediet aangevraagd. Voor het fietsparkeren in de openbare ruimte wordt nu alleen voor de oostelijke binnenstad krediet aangevraagd. Wij vragen zodoende met dit voorstel krediet aan voor de fietsparkeervoorzieningen die tot en met 2012 worden gerealiseerd.
4
Gewenst maatschappelijk effect
1. Stimuleren van het fietsgebruik door het aanbieden van voldoende en veilige (bewaakte) fietsparkeervoorzieningen direct bij het winkelgebied. 2. Verbetering van de kwaliteit en de veiligheid van de openbare ruimte (het voorkomen van hinderlijk gestalde fietsen).
5
Bestaand beleidskader
Eén van de speerpunten in de herontwikkeling van de binnenstad is het realiseren van voldoende stallingsplekken voor fietsers op straat en in bewaakte fietsenstallingen. Op 23 januari 2008 heeft uw raad besloten (2007-391) tot het versneld realiseren van fietsenstallingen in de binnenstad, naar aanleiding van de aangenomen motie van GroenLinks (2006-387). Dit speerpunt sluit aan bij het hoge ambitie- en kwaliteitsniveau van de binnenstad en bij de afspraken die zijn gemaakt in het Uitvoeringsprogramma Regionaal Structuurplan tussen de gemeente Nieuwegein en het Bestuur Regio Utrecht (BRU). Op 23 januari 2008 is tevens door uw raad besloten de bestaande en nieuw te realiseren bewaakte stallingen gratis aan te bieden en dit te dekken uit de Parkeer Exploitatie (PEX). De fietsenstalling Ringstede is sinds 1 maart 2008 gratis. Dit is een succes gebleken, het gebruik is verdubbeld, op piekmomenten staat de stalling vol. De tijdelijke stalling op parkeerterrein West is per april 2009 geopend en deze stalling is ook gratis. Het huidige aanbod van bewaakte stallingsplekken is ongeveer 500. Het beheer van de bewaakte stallingen is door uw raad bij besluit op 8 juli 2009 (2009286) voor een periode van twee jaar ondergebracht bij N-Stal B.V. Deze beheerkosten en de investeringskosten worden ten laste van de Fiets Exploitatie (FEX) gebracht. De FEX is een integraal onderdeel van de meerjarige Parkeer Exploitatie (PEX). Kaderstellend uitgangspunt van de PEX is dat de kosten over een periode van 40 jaar terug verdiend worden. Vooralsnog is het fietsparkeren gratis te dekken binnen de financiële kaders van de PEX. Voor het beheer van de bewaakte stallingen wordt de voorbereiding getroffen om het
Bladnummer 3/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
onder te brengen in een Dienstverleningsovereenkomst (DVO) met Parkeerservice Midden-Nederland. Dit is afhankelijk van het besluit eind 2010 over deelname aan Parkeerservice Midden-Nederland. Het alternatief is dat voor het beheer begin 2011 een aanbesteding wordt gedaan.
6
Voorgestelde oplossing
Dit raadsvoorstel beschrijft het uitvoeringsprogramma fietsparkeervoorzieningen, waar drie projecten onderdeel van uitmaken. Met deze kredietaanvraag willen we voor alle drie de projecten de scope vastleggen in termen van tijd, geld en kwaliteit, zodat het Projectbureau Binnenstad de opdracht tot realisatie uit kan voeren, binnen de door uw raad – met dit voorstel – vastgelegde kaders. Fietsenstalling Ringstede De huidige fietsenstalling in de Ringstede is met zijn 200 plekken te klein geworden. De stalling is in het jaar 2000 bovendien als tijdelijke voorziening geplaatst en het gebouw voldoet niet meer aan de gebruikseisen. Het college heeft op 6 augustus 2008 besloten om een prijsvraag uit te schrijven voor jonge architecten (tot 35 jaar) voor de nieuwbouw van deze stalling. Bij de sluiting van de inzending in februari 2010 hadden 42 architecten een ontwerp ingezonden. De architecten dienden hun ontwerpen in op basis van een door de gemeente opgesteld Programma van Eisen. De locatie is daarbij vastgelegd in het hofje van de Ringstede, aan de belangrijke fietsroute langs de Noordstedeweg. Via deze fietsroute bereikt meer dan 50% van de fietsers de binnenstad. De stalling wordt op slechts 20 meter van één van de noordelijke entrees van City Plaza gesitueerd. Kaart 1: locatie fietsenstalling Ringstede
Gezien de verschillende functies van het hof (Ringstede), de ondergrondse infrastructuur (kabels en leidingen) en de wettelijke bebouwingsafstanden is de bebouwingsoppervlakte beperkt. Om toch de gewenste 400 plekken te kunnen realiseren zal de fietsenstalling worden ingericht met een efficiënte hoog – laag stelling
Bladnummer 4/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
en bovendien in twee of meer bouwlagen. Om het gebruik van de fietsenstalling verder te stimuleren wordt extra kwaliteit toegevoegd, te weten: −
De stalling wordt volledig afsluitbaar;
−
Veel (dag)licht is daarbij van belang voor de sociale veiligheid;
−
In de stalling komt een beheerdersruimte en fietsreparatiewerkplek die voldoet aan de alle Arbo-eisen;
−
Een beperkt deel van de stalling wordt gereserveerd voor bromfietsen;
−
De openbare ruimte wordt (gedeeltelijk) heringericht om de verkeersveiligheid in verband met de aanwezige expeditie te kunnen waarborgen.
−
De expeditie wordt verschoven naar de plek waar zich nu de bestaande stalling bevindt. Het fietsverkeer en expeditieverkeer worden hierdoor iets beter gescheiden.
Planning 9 april 2010 wordt de winnaar van de ontwerpwedstrijd bekendgemaakt. Vervolgens start de uitwerkingsfase. De start van de bouwwerkzaamheden is eind 2010, er vanuit gaande dat in de vergunningperiode geen vertraging wordt opgelopen Gelijktijdig met de bouw van de stalling (of daarvoor) wordt een deel van het hof heringericht. De stalling wordt medio 2011 opgeleverd en geopend. Fietsenstalling Doorslagzone De fietsenstalling Doorslagzone was in de oorspronkelijke planvorming voor de binnenstad (OOB) opgenomen in blok 3. Later werd de fietsenstalling onderdeel van de parkeergarage P4/5 en was gepland tussen blok 3 en blok 5. Nu de Doorslagzone herontwikkeld wordt en de stalling gelijktijdig met het Stadshuis klaar moet zijn is een nieuwe locatie gezocht. De locatie is vastgesteld op nagenoeg dezelfde plek als in het OOB, namelijk tussen het Stadshuis en Blok 3 op het (lage) maaiveld, naast de entree van de parkeergarage P4/5. Een locatiestudie heeft uitgewezen dat de ruimte tussen het Stadshuis en blok 3 de meest gunstige plek is. Deze plek ligt nabij verschillende entrees in het noordelijke en oostelijke deel van de binnenstad en wordt rechtstreeks ontsloten vanaf het toekomstige toegangsplein in de noordoosthoek van het centrumplan, bij de belangrijkste fietsroutes. Ook zit deze fietsenstalling de bouwstromen van de Doorslagzone het minst in de weg. De fietsenstalling zal worden geïntegreerd in het toekomstige ontwerp van Blok 3. Een voordeel van de nieuwe locatie – ten opzichte van de locatie in P4/5 (langs de Doorslag) - is dat de stalling dichter bij het Stadshuis (en winkelgebied) komt te liggen.
Bladnummer 5/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
Kaart 2: locatie fietsenstalling Doorslagzone
Stadshuis
De fietsenstalling wordt gesitueerd op maaiveldniveau, zodat fietsers geen hoogteverschil hoeven te overbruggen. Het dak van de overdekte fietsenstalling sluit aan op het zogenaamde Stadsbalkon, een verhoogd maaiveld dat een aantal belangrijke bestemmingen (Stadshuis en theater) ontsluit. Het dak van de stalling wordt daarmee ook onderdeel van het Stadsbalkon. Met deze oplossing wordt de fietsenstalling een integraal onderdeel van zowel het maaiveld als het Stadsbalkon. De locatie van de fietsenstalling vormt mede de overgang van Stadsbalkon naar de Doorslagzone en het water. Om het hoogteverschil voor de voetgangers (o.a. fietsers die hun fiets hebben gestald) goed te faciliteren is bij de entree van de fietsenstalling een lift en een trappartij voorzien. De lift is voor de WMO-raad een voorwaarde om de toegankelijkheid van de binnenstad aan de oostzijde te waarborgen (hoogteverschil is daar 3,75 meter). In deze hoogwaardige stalling zullen rond de 500 plekken worden gerealiseerd. Ongeveer de helft daarvan zal tijdens kantooruren ter beschikking zijn van het Stadshuis. Voor bromfietsen wordt een beperkte ruimte in de stalling gereserveerd. De stalling wordt onder andere uitgerust met een ruime beheerderruimte en een fietsreparatiewerkplek. De stalling komt tegen de parkeergarage P4/5 te liggen en wordt feitelijk onderdeel van de garage, omdat de ruimtes visueel met elkaar verbonden worden. Aan de fietsenstalling worden daarom ook dezelfde kwaliteitseisen gesteld als aan de parkeergarage. planning Medio 2010 wordt begonnen met de ontwerpfase van de fietsenstalling. Start van de bouw is voorzien eind 2010, na afronden van de vergunningen en wijziging bestemmingsplan. Oplevering van de stalling is gepland in juni 2011. Fietsparkeren op straat in de oostelijke binnenstad Het is wenselijk om de openbare ruimte in de binnenstad zoveel mogelijk vrij te houden voor de voetgangers en daar zo min mogelijk fietsen her en der geparkeerd te hebben. Het merendeel van de benodigde stallingsplekken wordt daarom in gebouwde voorzieningen gerealiseerd.
Bladnummer 6/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
We ontkomen er echter niet aan om een deel van die fietsvoorzieningen op het maaiveld te realiseren. Een deel van de bezoekers ervaart een gebouwde fietsenstalling als barrière en soms is er simpelweg sprake van het (ultra) kort parkeren van de fiets. (supermarkten, stadhuisbezoek, etc.). Het winkelgebied van de binnenstad wordt een verblijfsgebied met winkelstraten en pleinen. In het verblijfsgebied mag niet gefietst worden en de stallingsplekken voor fietsers worden daarom bij zoveel mogelijk entrees van dit verblijfsgebied gerealiseerd. Als stallingsvoorziening wordt gekozen voor de zogenaamde fietsnietjes (beugels). In het oostelijk deel van de binnenstad zijn 400 plekken (dat zijn 200 fietsnietjes) nodig. Mogelijk kan een deel hiervan niet binnen de plangrenzen van de openbare ruimte worden gerealiseerd. Om dit eventuele tekort op te vangen worden de nog resterende plaatsen in het plan van de reconstructie Noordstedeweg gerealiseerd. planning De 200 benodigde fietsnietjes worden gelijktijdig met de inrichting openbare ruimte in de loop van 2011 gerealiseerd. Voor de plaatsing van fietsnietjes geldt geen juridische procedure. Wel zal de inrichting van de openbare ruimte worden afgestemd met de hulpdiensten (brandweer, politie, GGD).
7
Alternatieven
n.v.t.
8
Financiële aspecten
De investeringskosten voor de te realiseren fietsparkeervoorzieningen zijn vastgelegd in de Fiets Exploitatie (FEX) welke onderdeel uitmaakt van de Parkeer Exploitatie (PEX). Inmiddels zijn de projecten gevorderd en op punten bijgesteld, waardoor de investeringsramingen en tevens de dekking zijn gewijzigd. Hieronder worden eerst de bedragen uit de herijking PEX (d.d. 23 januari 2008) genoemd en vervolgens de nieuwe raming waarvoor krediet wordt aangevraagd. Herijking Parkeer Exploitatie 23 januari 2008: Bij de herijking van de parkeerexploitatie heeft de raad de onderstaande financiële kaders voor fietsparkeervoorzieningen meegegeven. In de PEX van 2008 is gerekend met een BRU-subsidiebijdrage van 70%. Tabel 1: herijking PEX d.d. 23 januari 2008 project
Uitgaven:
Inkomsten:
Totale investering
BRU subsidie (70%)
Stalling Ringstede
€ 870.000
€ 610.000
Stalling Doorslagzone
€ 1.480.000
€ 1.035.000
Maaiveld stallen oost
€ 210.000
€ 150.000
totaal
€ 2.560.000
€ 1.795.000
Netto investering
€ 765.000
Bladnummer 7/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
In de PEX is een budget opgenomen voor een fietsenstalling bij het busstation en maaiveld stallen in de binnenstad West. Deze projecten zijn nog onzeker en worden pas na 2012 gestart en maken daarom geen onderdeel uit van de kredietaanvraag. Kredietaanvraag 2010: Met dit raadsvoorstel wordt voor de investering en de voorbereiding een krediet (tabel 2) aangevraagd. De investeringen (uitgaven en inkomsten) zijn geactualiseerd ten opzichte van de PEX (tabel 1). De totale netto investering voor de gemeente bedraagt € 397.009,-. Tabel 2: kredietaanvraag fietsparkeervoorzieningen 2010-2012 project
Stalling Ringstede (incl.
Uitgaven:
Uitgaven:
Inkomsten:
Totale investering
Totale rentelasten
BRU-subsidie
€ 887.000
€ 3269
€ 735.000
€ 1.878.000
€ 8540
€ 1.655.000
herinrichting hof) Stalling Doorslagzone Maaiveld stallen oost
€ 100.000
€ 200
€ 90.000
totaal
€ 2.865.000
€ 12.009
€ 2.480.000
Toelichting op kredietaanvraag 2010: Fietsenstalling Ringstede 26 november 2008 is door uw raad € 20.000,- aan voorbereidingskrediet gevoteerd voor de nieuwbouw Ringstede. Ten tijde van deze aanvraag was nog geen rekening gehouden met de kosten van de prijsvraag en de aanvullende kosten die daarmee verband houden. De totale voorbereidingskosten worden nu geraamd op € 60.000,-. € 37.000,- is verbonden aan de prijsvraag voor jonge architecten. Het door de raad gevoteerde voorbereidingskrediet van € 20.000,- is in 2008 in de exploitatiebegroting opgenomen. Daardoor was dit bedrag in 2009 en 2010 niet meer beschikbaar. Daarom wordt nu het volledige voorbereidingskrediet van € 60.000,- - dat onderdeel uitmaakt van het totale investeringskrediet - aangevraagd. Fietsenstalling Doorslagzone Het benodigde uitvoeringskrediet voor de realisatie (inclusief VAT-kosten en 10% onvoorzien) van de stalling Doorslagzone bedraagt € 1.886.540,-. daarvan wordt € 1.655.000,- gesubsidieerd door de BRU. De investeringskosten van deze stalling zijn aanmerkelijk hoger dan de stalling Ringstede. Dat komt omdat de dakconstructie extra zwaar is vanwege het bovenliggende Stadsbalkon. Ook de afwerking van het Stadsbalkon maakt onderdeel uit van deze raming. Daarnaast vallen onder dit project een trappartij en een lift om vanuit de Doorslag het verhoogde winkelplein te kunnen bereiken. Fietsparkeren in de openbare ruimte van de binnenstad oost Met het fietsparkeren in de openbare ruimte zijn verder geen extra kosten voor voorbereiding (worden meegenomen in de inrichting openbare ruimte c.q. reconstructie Noordstedeweg) en communicatie gemoeid.
Bladnummer 8/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
BRU-subsidie Het bedrag van de eind 2009 aangevraagde BRU-subsidie is € 2.480.000,-. In februari 2010 is voor het volledige bedrag een formele beschikking afgegeven. Indien onverhoopt de subsidie op onderdelen niet of in mindere mate wordt toegekend, zal een aangepast voorstel aan uw raad worden voorgelegd. Afwijking PEX en kredietaanvraag 2010 Het totale budget dat door de PEX gedekt moet worden is € 397.009,-. In de herijking van de PEX d.d. 23 januari 2008 was voor deze projecten nog een netto investering opgenomen van € 765.000,- . Deze kredietaanvraag valt daarmee € 367.981,gunstiger uit.
9
Communicatie aspecten
Communicatie is een belangrijk aspect rondom fietsen en zeker met betrekking tot fietsparkeren. Bij belangrijke mijlpalen in de realisatie van nieuwe fietsparkeervoorzieningen zullen communicatiemiddelen worden ingezet. De eerste mijlpaal is de prijsuitreiking van de winnaar van de ontwerpcompetitie voor de nieuwbouw van de fietsenstalling Ringstede. Deze zal 9 april 2010 plaatsvinden. Daarnaast wordt ernaar gestreefd het winnende ontwerp te publiceren in vakbladen en op vakwebsites. Van de inzendingen van de prijsvraag wordt een brochure of een boekje gemaakt en er komt een tentoonstelling in het Infocentrum. Voor de communicatie van overige mijlpalen zal nog een communicatieplan worden uitgewerkt. Voor het informeren van bewoners over de bouwwerkzaamheden worden de reguliere communicatiemiddelen van het Projectbureau binnenstad ingezet.
10 Juridische aspecten
n.v.t.
11 Risico’s
1. In het vergunningentraject kan vertraging optreden, waardoor de planning niet wordt gehaald. 2. De BRU beschikking is in tijd niet oneindig. Een voorwaarde van het Bestuur Regio Utrecht is dat met de bouw van de stalling Ringstede in 2010 wordt gestart en dat met de bouw van de stalling Doorslagzone in 2011 wordt gestart. Bij vertragingen van meer dan een halfjaar kunnen delen van het subsidiebedrag wegvallen. 3. De stalling Doorslagzone dient gelijktijdig met de opening van het Stadshuis klaar te zijn. Bij vertraging van de realisatie van de stalling zijn er tijdelijk onvoldoende fietsparkeerplaatsen voor gemeentepersoneel beschikbaar. En is de bouwvergunning niet meer geldig. De bouwvergunning is namelijk afgegeven opdat er voldoende fietsparkeerplekken zouden zijn.
Bladnummer 9/9 Raadsvoorstel 28 april 2010
12 Bijlagen
Wijziging programmabegroting
burgemeester en wethouders,
drs. P.C.M. van Elteren
drs. C.M. de Vos
Secretaris
burgemeester
