A L G E M E E N
B E S T U U R
Vergadering d.d. : 6 juli 2011 Onderwerp
Agendapunt: 12
: kredietaanvraag restauratie Wetsingerzijl
KORTE SAMENVATTING:
De Wetsingerzijl, gelegen in het Wetsingermaar (gemeente Winsum) verkeert in zeer slechte staat. De Wetsingerzijl is van oorsprong een schut-en uitwateringssluis maar heeft nu geen waterhuishoudkundige functie meer. In 2008 is een herstelplan opgesteld ter voorbereiding van de restauratie. Doordat de financiering destijds niet is rondgekomen, is het niet tot uitvoering gekomen. In opdracht van de Gebiedscommissie Reitdiepdal, waarin het waterschap participeert, wordt een integraal inrichtingplan opgesteld waarin de Wetsingerzijl als te herstellen waardevol cultuurhistorisch element wordt opgenomen. De begroting uit 2008 voor herstel is geactualiseerd. De kosten zijn geraamd op € 800.000,-- . De uitvoering is voorzien in 2012. Vanuit het Regiopark Groningen- Assen wordt € 200.000,-- beschikbaar gesteld en gemeente Winsum draagt € 100.000,-- bij. Van het waterschap wordt een bijdrage van € 500.000,-verwacht. Ten behoeve van de werkzaamheden moet de sluis tijdelijk worden drooggezet. Er wordt voorzien in een alternatieve afvoer van het waterbezwaar dat via het Wetsingermaar op het Reitdiep wordt afgevoerd. Ook aanpassingen tbv fietsers en beperkt landbouwverkeer worden meegenomen bij de werkzaamheden.
VOORSTEL / ADVIES:
-
Voorgesteld wordt in te stemmen met het voorstel om € 800.000,-- krediet beschikbaar te stellen ten behoeve van de restauratie van de Wetsingerzijl; Gelet op de onderhoudstoestand van de sluis de herstelwerkzaamheden in 2012 uit te voeren.
BIJLAGE(N):
Concept AB besluit
Groningen, 22 juni 2011 Het Dagelijks Bestuur van het waterschap Noorderzijlvest: ir. H. VAN ’T LAND, dijkgraaf drs. C.A. TOMSON, secretaris
TOELICHTING:
Agendapunt: 12
Inleiding De Wetsingerzijl is gebouwd in 1878 als schut- en uitwateringssluis op dezelfde locatie als waar rond 1634 de zijl van het Wetsingerzijlvest is gebouwd. Door diverse waterhuishoudkundige ingrepen verloor de zijl in de loop der jaren haar functie. In 1998 werd de Wetsingerzijl aangewezen als monument. Het waterschap heeft tegen het voornemen tot aanwijzing bezwaar aangetekend vanwege de slechte staat waarin het object zich bevindt alsmede om reden van o.a. de aanwezige fietsbrug. De restauratie van de Wetsingerzijl is in 2006 door gemeente Winsum op de agenda van het bestuurlijk overleg gezet. In 2008 is een restauratieplan inclusief kostenraming opgesteld door “Holstein restauratie architecten”. Door het uitblijven van voldoende financiële middelen is tot op heden geen vooruitgang geboekt in het herstel van de Wetsingerzijl. In 2008 is de Gebiedscommissie Reitdiepdal geïnstalleerd door de provincie. Hierin zijn de betrokken overheden en belangenorganisaties vertegenwoordigd. Ook het waterschap participeert hierin. In opdracht van de Gebiedscommissie Reitdiepdal wordt een integraal inrichtingsplan opgesteld voor het gebied. In dit plan worden de opgaven en belangen van de diverse overheden en belangenorganisaties op kaart gezet. Diverse partijen hebben zich uitgesproken voor restauratie van de Wetsingerzijl. Door het belang dat door de diverse partijen aan het herstel wordt toegekend is het opgenomen in het uitvoeringsplan inrichting Reitdiepdal. Vanuit het Regiopark Groningen- Assen wordt een bijdrage gedaan van € 200.000,-- voor de restauratie van de zijl. Rapport ‘Inventarisatie en waardestelling cultuurhistorische objecten’ In 2005/2006 is er in opdracht van het waterschap een inventarisatie en waardestelling uitgevoerd naar cultuurhistorische objecten van het waterschap. Tevens zijn per object de kosten van grootonderhoud (indicatief ) in beeld gebracht. Ook de Wetsingerzijl is in de lijst opgenomen. De kosten voor grootonderhoud zijn destijds geschat op € 600.000,-- (exclusief BTW). Restauratie Met restauratie wordt bedoeld het herstel naar het ontwerp van 1878. Het overgrote deel van het sluisontwerp is behouden maar verkeerd in zeer slechte staat. Oorspronkelijk waren er 5 paar sluisdeuren aanwezig. Daarvan is slechts één paar over. Het restauratieplan voorziet in herstel van de bestaande sluisdeuren (één paar). In de loop der jaren is een betonnen brug voor landbouwverkeer geplaatst en is een houten fietsbrug aangelegd. De sluis bezit een grote cultuurhistorische kwaliteit vanwege de constructie die compleet, zeldzaam en karakteristiek is. Voor de waterstaatkundige geschiedenis van het Reitdiep heeft de sluis betekenis. Beperkte afvoer Wetsingermaar Voor de restauratie is het nodig om gedurende een aantal weken de sluis droog te zetten. Het Wetsingermaar vervult een belangrijke rol in de waterafvoer (meer dan 2 m 3 /s) voor een gebied ter grootte van circa 1700 ha. De helft daarvan komt via gemaal Tilburg op het Wetsingermaar. Zowel vanuit oogpunt van kostenbesparing als wel om risico’s als instorting te verkleinen wordt de afvoer van het Wetsingermaar met behulp van pompen uitgewerkt.
2
Voorzieningen fietsers en landbouwverkeer De fietsbrug die over de Wetsingerzijl is gelegen, wordt tijdelijk verwijderd. Voor fietsers wordt een voorziening aangelegd. Dit geldt eveneens voor eventueel landbouwverkeer dat gebruik maakt van de betonbrug over de sluis. Deze wordt in de regel slechts incidenteel gebruikt. Kosten Voor het restauratieplan dat in 2008 door “Holstein restauratie architecten “ is opgesteld, is een begroting gemaakt. De raming bedraagt € 830.000,-- . In 2008 is er vanuit gegaan dat er een bypass van de Wetsingermaar zou worden aangelegd. De kosten hiervoor zijn destijds geraamd op € 300.000,-- Hiermee kwamen de kosten voor restauratie uit boven de één miljoen euro. Zoals eerder gezegd is het destijds niet gelukt om de financiering hiervoor rond te krijgen. Anno 2011 wordt vanuit de Gebiedscommissie Reitdiepdal opnieuw de wens uitgesproken om de Wetsingerzijl te herstellen. De geactualiseerde begroting voor restauratie en alternatieven voor de afvoer van het Wetsingermaar bedraagt € 800.000,--. Het Regiopark Groningen- Assen draagt hieraan € 200.000,-- bij en de gemeente Winsum heeft bij brief bevestigd dat zij € 100.000,-- bijdraagt aan de restauratie van de Wetsingerzijl. Als restrictie is gesteld dat de werkzaamheden in 2012 worden uitgevoerd. Het resterend bedrag van € 500.000,-- is voor rekening van het waterschap. Wettelijke kaders en regelgeving De sluis heeft niet de status van monument waardoor daarvoor geldende regels niet van toepassing zijn. Bij de uitvoering van het werk speelt de flora- en fauna wet een rol. Met de bepalingen die hieruit voort vloeien zal bij de uitvoering rekening worden gehouden. Beleidsruimte en alternatieven Het waterschap zou kunnen opteren voor aanpassing van de zijl uitsluitend vanuit oogpunt van veiligheid. Het herstel naar ontwerp van 1878 wordt dan losgelaten. Voor dit scenario zal er geen sprake zijn van cofinanciering door het Regiopark GroningenAssen of gemeente Winsum. Met bestuurlijk afbreuk risico moet terdege rekening worden gehouden. Financiële consequenties en kostenafweging In de concept perspectiefnota 2012-2015 is de restauratie van de Wetsingerzijl opgenomen in programma 4, Water en maatschappij (thema 402). Het project staat gepland voor 2011-2012. In 2011 is € 60.000,-- voorbereidingskrediet nodig. Voor 2012 is € 740.000, - opgenomen. Door de financiële bijdrage van het Regiopark en de gemeente Winsum (€ 300.000,--) bedraagt de werkelijke investering € 500.000,-Veiligheidsaspecten Spelen bij de uitvoering zeker een rol. De Wetsingerzijl ligt op een fietsroute. Tijdens de werkzaamheden worden er noodzakelijke maatregelen genomen om de veiligheid van de diverse partijen (fietsers, voetgangers, landbouw- en werkverkeer) te waarborgen. Organisatorische consequenties Het werk zal via aanbesteding worden uitbesteed. Dit geldt ook voor de directievoering en toezicht.
3
Inspraak / overleg met derden De naast de Wetsingerzijl gelegen eigenaren van de Margriethoeve zijn geïnformeerd over de plannen en zijn bereid medewerking te verlenen. Uitvoering / voortgang / evaluatie Uitvoering is voorzien in 2012. Interne / externe communicatie Bij positieve besluitvorming over het verlenen van het krediet voor de restauratie zal in de dit jaar nog te verschijnen “nieuwsbrief Reitdiepdal” , het uitvoeringsplan voor het herstel van de Wetsingerzijl worden toegelicht. Deze nieuwsbrief wordt verspreid binnen gemeente Winsum en een gedeelte van de gemeente Groningen.
4
Relatie met Jaarplan Investeringsvoorstel Programma: Beleidsproduct: Beheerproduct:
4 6417 641720
2011 Investering Jaarplan: Voorgestelde investering:
Exploitatielasten Jaarplan: Raming Jaarplan: 2011 T.g.v. voorgestelde investering:
Financiële dekking: Binnen beleidsproduct: Uit onvoorzien:
Water en Maatschappij
60.000
2011
2012 740.000
2013
2014
2015
Mutatie exploitatielasten t.o.v. Perspectiefnota 2012 2013 2014 2015 2016
Stand onvoorzien Voor wijziging: Wijziging: Na wijziging:
0 0 0
Exploitatievoorstel Programma: Beleidsproduct: Beheerproduct: Exploitatielasten Jaarplan: Raming Jaarplan: 2010 T.g.v. voorgestelde investering:
Financiële dekking: Binnen beleidsproduct: Uit onvoorzien:
Mutatie exploitatielasten t.o.v. Perspectiefnota 2011 2012 2013 2014 2015
Stand onvoorzien Voor wijziging: Wijziging: Na wijziging:
Relatie met Beheerplan Actienummer: Actiepunt: Omschrijving:
Stand van zaken m.b.t. voortgang:
5
0 0 0
6
