Kraak de geest van de DJ
Een observatie Door Nicky van Veen
Inleiding Hoe komt het dat creatievelingen zo goed kunnen performen en zo creatief kunnen zijn op het moment dat ze moeten schitteren. Om dit proces beter te kunnen begrijpen moeten we eerst de definitie van creativiteit vaststellen. “Creativiteit is de mogelijkheid om traditionele ideeën, regels, patronen, relaties, etc. te kunnen overstijgen en nieuwe ideeën, vormen, methodes, interpretaties etc. te kunnen vormen. Dit gaat gepaard met originaliteit, progressie en verbeelding” (Dictionary.com 2014). Ik ben benieuwd naar de rituelen die gepaard gaan met creativiteit. Dus ik heb iemand geobserveerd voor, tijdens en na dat hij een optreden gaf. Het betreft een DJ die Psydance draaide op een krakersfeest. Het onderzoek begon als een covert participerend onderzoek waarbij ik als één van de menigte op de dansvloer stond. Daarna heb ik de DJ (Rene) geïnterviewd. Dit laatste is een participerende, overte manier van onderzoeken. Ik heb deze 2 manieren samen toegepast om een zo duidelijk mogelijk beeld te krijgen. Daarnaast hoopte ik dat mijn conclusies die ik na het coverte onderzoek getrokken had, bevestigd zouden worden in het overte onderzoek. Ik zie een DJ als een creatief persoon omdat hij op het gebied van muziek veel innovatie kan vertonen, zowel met het ontwerpen van nummers als met de performance die hij/zij geeft. Daarnaast is een kraakfeest bij uitstek een plek voor creatievelingen naar mijn mening. In mijn coverte onderzoek hield ik me bezig met de performance van Rene en zijn rituelen daarbij. In het overte gedeelte hield ik me bezig met zowel de performance, als het proces over hoe hij zijn muziek schrijft.
Hypothese Ik heb deze DJ al wel eens eerder zien optreden, en daarnaast ken ik hem ook persoonlijk. Ik dacht dat hij zich voor het optreden vooral onder de mensen zou begeven en waarschijnlijk wel een jointje zou opsteken. Ik dacht dat het sociale aspect van zijn ritueel hem beter in staat zou stellen om de menigte aan te voelen. Daarnaast, was hij de eerste die optrad deze avond, dus het was voor hem heel belangrijk om het publiek warm te laten draaien, daarom dacht ik dat hij het tempo van zijn muziek langzaam zou opvoeren.
Methode Om Rene zijn manier van werken beter te kunnen begrijpen heb ik dus gekozen voor een participerende coverte methode. Ik zorgde ervoor dat ik op tijd in het pand was om alles goed te kunnen observeren. Ik vond het belangrijk om me goed te mengen onder de mensen en mee te gaan in de heersende flow. Ik bestelde dus een paar biertjes. Er waren 2 dingen waar ik op heb gelet. Namelijk: Wat doe Rene voor, tijdens en na zijn optreden, en wat voor invloed heeft zijn optreden op het publiek en mijzelf. Ik heb ervoor gekozen om de bevindingen niet ter plekke op te schrijven, sinds dat raar is en invloed kan hebben op de sfeer of op Rene zelf. Voor het interview met hem heb ik 4 vragen opgesteld. De vragen met de antwoorden staan bij de bijlagen.
Analyse Wat mij meteen opviel aan Rene was dat hij een jointje aan het roken was. Niet dat dit raar gedrag is voor hem, maar toch hoort het wel bij zijn ritueel naar mijn mening. Er waren wel meer mensen op dat kraakfeest die wiet rookten, dus het lijkt me dat hij op deze manier de sfeer beter kon aanvoelen. Hij was veel aan het socializen voor hij ging optreden, ik denk ook dat hij de sfeer hierdoor probeerde te proeven. Daarna ging hij naar de danszaal toe om daar het geluid aan te sluiten, zijn apparatuur in werking te stellen en te beginnen. Dit laatste is een kritiek punt in zijn ritueel, sinds hij deze handelingen van praktische voorbereiding bij ieder optreden moet uitvoeren. Toen hij eenmaal bezig was met muziek spelen, merkte ik dat hij inspeelde op het publiek. Aan het begin van de avond waren er nog niet zo veel mensen, dus speelde hij vooral muziek met een wat lagere BPM (Beats per minute). Naar mate de avond vorderde ging hij steeds sneller spelen. Ook paste hij de toon (gebruik van toonladders om een bepaalde mood te creëren) aan over de avond. Het werd steeds serieuzer, steeds duisterder. Aan de hand van de antwoorden die ik op mijn vragen kreeg in het interview heb ik veel te weten kunnen komen over Rene en zijn kijk op creativiteit. Zijn ritueel is zeer uitgebreid. Nadat ik het interview met hem had afgenomen werd me duidelijk dat het belangrijkste stuk van zijn ritueel zich een paar uur voor het optreden zelf afspeelt. Hij gaat namelijk op zijn kamer zijn tracklist af om in de goede vibe te komen. Daarnaast neemt hij ook een flesje water mee naar zijn optredens om daar de sfeer te kunnen proeven.
Conclusie Mijn verwachtingen klopten redelijk met de gevonden resultaten. Het was vooral mooi om te zien hoe Rene het publiek bespeelde en ze in hogere sferen wist te brengen. Ik vond het vooral interessant dat Rene altijd een flesje water mee neemt naar zijn optredens om daar de sfeer te kunnen proeven. Dit zou kunnen duiden op 'crosswireing' in de hersenen, waarbij verschillende delen van de hersenen, die niet gelinked zouden moeten zijn toch wel gelinked zijn (kleuren proeven, cijfers in kleuren zien, etc.). Ik vond het ook heel leuk om zijn optreden mee te mogen maken. Het is niet een dagelijkse gebeurtenis dat je de mogelijkheid krijgt om te feesten in de krakersscene, behalve als je zelf een kraker bent uiteraard. Beter goed afgekeken dan slecht bedacht. Hiermee wil ik zeggen dat ik aspecten uit Rene zijn ritueel toepasbaar wil maken voor anderen. Het roken van wiet is niet voor iedereen weggelegd dus die laten we varen. De twee aspecten die ik zelf graag zou willen gebruiken zijn het flesje water, en de voorbereiding die hij zelf op zijn kamer doet. Op zijn kamer neemt hij veel van zijn muziek door om in de juiste vibe te komen. Dit kan op meerdere manieren toegepast worden. Bijvoorbeeld een beeldhouwer die zijn eigen werken bekijkt om weer in die oude state of mind te kunnen komen. Waar het op neer komt: Het beleven van oude zelfgemaakte werken om op die manier weer in je creatieve vibe te komen. Het flesje water is een persoonlijk iets, je kan zelf iedere herrinering of gevoel aan dat ene flesje hangen. Wanneer je dan een slok neemt uit dat flesje, dan zal je dat gevoel tot je kunnen nemen.
Bronvermelding
Dictonary.com http://dictionary.reference.com/browse/creativity
Bijlagen https://soundcloud.com/electrobone
