26
Eenheid van de geest door de band van de vrede Bijbelstudies Uniting General Council World Alliance of Reformed Churches & Reformed Ecumenical Churches 18-28 June Grand Rapids
Dienstenorganisatie Protestantse Kerk Directie Joseph Haydnlaan 2a, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht Telefoon (030) 880 18 80
[email protected] www.pkn.nl KvK nr: 30258482 IBAN: NL74 INGB 0652 9150 00 BIC: INGBNL2A
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 2 van 26
26
Vijf bijbelstudies Dit is onze familie Deze bijbelstudies nodigen u uit mee te denken over de roeping tot eenheid van de kerk en hierover met anderen te spreken– in uw eigen gemeente of in uw bijbelstudiegroep tijdens de Verenigende Algemene Vergadering van de Wereld Gemeenschap van de Gereformeerde Kerken in juni 2010. Ze zijn bedoeld om te gebruiken op vijf dagelijkse bijbelstudiebijeenkomsten tijdens de Verenigende Algemene Vergadering. Maar ze zijn ook bedoeld voor wijder gebruik binnen de kerken die de nieuwe gemeenschap vormen. We nodigen de delegaties en deelnemers uit om met anderen aan alle vijf studies deel te nemen, in hun gemeenten en gemeenschappen, voor of na de bijeenkomst van de Raad. www.warc.ch Uitgevers:
Setri Nyomi, World Alliance of Reformed Churches
Redactie:
Kristine Greenaway
Richard van Houten, Reformed Ecumenical Council Auteur:
Paraic Reamonn
Corrector:
Elizabeth Visinand
Ontwerper:
Judith Rempel Schmucker
Druk:
CRC Proservices, Grand Rapids, United States
ISBN 978-29700686-0-0 ©2010 World Alliance of Reformed Churches 150 route de Ferney, PO Box 2100, 1211 Genève 2, Zwitserland www.warc.ch
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 3 van 26
26
Inhoudsoverzicht 1
Geschiedenis schrijven
4
2
Voorwoord
6
3
Inleiding
9
4
Richtlijnen voor het gebruik
10
5
Het symbool van de World Communion Of Reformed Churches
12
6
Eenheid onder het teken van het kruis
13
7
Waarnaar dorsten wij?
18
8
Vrede, gerechtigheid en eenheid
20
9
Aanvaarding van de gaven van Christus
22
10
Samenleven in eenheid
24
11
Dankwoord
26
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 4 van 26
26
Het koninkrijk van God is een hedendaagse realiteit die opnieuw zal worden vertokt in al zijn volheid
1
Geschiedenis schrijven
De World Alliance of Reformed Churches (WARC) = Wereld Verbond van Gereformeerde Kerken en de Reformed Ecumenical Council (REC) = Gereformeerde Oecumenische Raad worden verenigd in een nieuw verband dat 80 miljoen gereformeerde christenen wereldwijd vertegenwoordigt – de World Communion of Reformed Churches (WCRC) = Wereld Gemeenschap van Gereformeerde Kerken. De Uniting General Council (UGC) = Verenigende Algemene Vergadering die deze nieuwe Gereformeerde organisatie in het leven roept zal gehouden worden van 18 tot 28 juni 2010 in Grand Rapids, Michigan – een gemeente in de Verenigde Staten waar de WARC- en REC-kerken van oudsher het evangelie van Jezus Christus prediken en samen proberen hun heilzame dienst aan de wereld vorm te geven. Het UGC-thema is: Eenheid van de Geest door de band van de vrede (Efeze 4: 3). Onder dit motto zullen de afgevaardigden nadenken over Gods oproep tot gemeenschap (kerk-hereniging) en gerechtigheid wanneer zij samenkomen om negen sub-thema’s te bestuderen: •
Calvinistische identiteit, theologie en gemeenschap
•
Christelijke eenheid en oecumenisch engagement
•
Gerechtigheid in de economie en de aarde
•
Eredienst en spirituele vernieuwing
•
Ontwikkeling en bevordering van leiderschap
•
Gerechtigheid tussen de seksen
•
Jeugd-empowerment
•
Missie
•
Vrede en verzoening
Meer dan 1000 afgevaardigden, gasten, bezoekers, vrijwilligers en stafleden zullen in de Verenigde Staten bijeenkomen in het Calvin College in Grand Rapids. Voorafgaand aan de algemene vergadering zullen vrouwen en jongeren afzonderlijke bijeenkomsten houden. De UGC deelnemers zullen dit boekje gebruiken voor vijf dagelijkse bijbelstudie-sessies. De vijf studies kunnen wereldwijd ook gebruikt worden door de WARC en REC leden-kerken ter voorbereiding en opbouwende begeleiding van hun UCG-afgevaardigden.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 5 van 26
26
Eenheid gezien door de ogen van kinderen Illustraties voor dit boekje zijn gemaakt door kinderen van de Church of Scotland in Genève en de Evangelisch Lutherse Kerk van Genève. Beide gemeenten hebben leden die afkomstig zijn vanuit de hele wereld en zo weerspiegelen de kinderen de verscheidenheid van de wereldwijde christelijke gemeenschap wanneer ze op zondagmorgen samenkomen voor zondagschool. Aan de kinderen werd gevraagd om in een tekening te laten zien hoe zij hun kerkgemeenschap zien. Hun tekeningen getuigen van “de eenheid van de Geest door de band van de vrede”. Dit is onze familie, de familie waartoe wij geroepen zijn.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 6 van 26
26
Er is één lichaam en één Geest, zoals u één hoop hebt op grond van uw roeping.
2
Voorwoord e
De Verenigende Algemene Vergadering zal gehouden worden in 2010, precies een jaar nadat de 500 viering van Johannes Calvijn’s geboortedag. We danken God voor de vernieuwende beweging in de kerk van Jezus Christus geïnspireerd door Calvijn, Huldrych Zwingli, William Farel, John Knox, Heinrich Bullinger, Theodore Beza, Marie Dentière en vele anderen. Evenals deze vroege hervormers zijn wij God dankbaar dat ons redding is gegeven uit genade door geloof in Jezus Christus. Evenals deze hervormers koesteren wij het Woord van God en baseren ons leven en handelen daarop door regelmatige bijbelstudie en bezinning. Dit is onze familie. e
We ontstonden niet pas in de 16 eeuw. Onze wortels gaan terug naar het begin – naar de eerste groep gelovigen die Jezus beleden als Heer, zoals beschreven staat in het Nieuwe Testament. We hebben latere wortels in de vernieuwende beweging van de Eerste Reformatie van Peter Valdes en Jan Hus. Nog later waren we de erfgenamen van de Zwitserse Reformatie en de Radicale Reformatie die via mensen als Willem de Zwijger, Stephen Bocksay, Oliver Cromwell en Roger Williams uitstraalde over Europa en Noord-Amerika en daarna tot de einden van de aarde. Bij ons horen veel herenigde en herenigende kerken. En de traditie van vernieuwing en hervorming gaat door in onze eigen tijd. Dit is onze familie. Al meer dan een eeuw is deze familie bezig zich te verenigen. In 1875 was er een afdeling die zich organiseerde als Alliance of Reformed Churches throughout the World holding the Presbyterian System (Verbond van Gereformeerde Kerken van heel de Wereld volgens presbyteriaans systeem). In 1891 vormde een andere afdeling de International Congregational Council (ICC - Internationale Congregationele Raad). In 1946 vormden de kerken die nog nergens bij aangesloten waren de Reformed Ecumenical Synod (Hervormde Oecumenische Synode); dit werd later de Reformed Ecumenical Council (REC – Hervormde Oecumenische Raad). In 1970 werden de eerste twee van deze clusters verenigd tot de World Alliance of Reformed Churches (WARC – Wereldverbond van hervormde kerken). God gaat door met het werk van verzoening en het scheppen van een nieuw begin. In Juni 2010 zullen we de vereniging van de WARC en REC vieren. Dit is onze familie. We zijn met 80 miljoen Christenen. We komen uit 108 landen uit alle continenten. We zijn niet alleen. We weten dat God met ons is. We behoren – met lichaam en geest, in leven en dood – niet aan onszelf, maar aan onze trouwe Heiland Jezus Christus.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 7 van 26
26
We komen van verschillende culturele achtergronden en worden geconfronteerd met verschillende economische realiteiten. Samen zijn we getuigen van Jezus Christus. Samen verplichten wij ons profetisch te handelen in het trotseren van de machten van het kwaad en het aan het licht brengen van onrecht in kerk en samenleving. De oproep tot Christelijke eenheid en het werk dat we doen binnen de bredere oecumenische beweging is van groot belang voor ons. We zijn God dankbaar voor onze relatie met Discipels (of Christ), Lutherse, Methodistische, Anglicaanse, Baptisten en, Pinkstergemeenten, Rooms-katholieke, Orthodoxe en Oosters-orthodoxe Kerken, Adventisten, Afrikaanse Onafhankelijke Kerken en anderen. Dit is onze familie. Onze vereniging in 2010 is een mijlpaal. Het is een duidelijk teken dat wij reageren op Gods oproep tot eenheid onder hen die tot Christus behoren, zoals uitgedrukt in het hogepriesterlijk gebed (Joh. 17). Wij calvinisten geven hiermee aan dat wij elk obstakel dat ons gescheiden houdt zullen overwinnen, net zoals Calvijn bereid was tien zeeën over te steken omwille van de Christelijke eenheid. Kerken zouden niet moeten bijdragen aan de verdeeldheid van de wereld. Met het zicht op groeiende conflicten en ernstige financiële uitdagingen zal de eenheid van onze kerken ons getuigenis sterker maken. We zijn de World Communion of Reformed Churches (WCRC = Wereld gemeenschap van calvinistische kerken) in wording. Een weefsel van congregationalisten, discipels, presbyters, hervormden en gereformeerden, verenigde en verenigende draden, we behoren bij elkaar als een gemeenschap, delend in één doop en in gemeenschap van woord en sacrament. Wanneer een deel van het lichaam zich verheugt, verheugen wij ons allen. Wanneer een deel lijdt, lijden wij allen. Onze gemeenschap betekent dat wij zullen trachten solidair met elkaar te zijn en elkaar zoveel mogelijk te helpen en bemoedigingen. We zullen ons best doen van elkaar te houden en voor elkaar te zorgen en mondiaal beleid te ontwikkelen dat een positieve invloed op de wereld heeft. Sommige van onze kerken worden geconfronteerd met krimpcijfers, terwijl andere zo snel groeien dat ze onvoldoende zitplaatsen hebben voor al degenen die naar de eredienst komen. De uitdaging van afname moet niet alleen de zorg zijn van de kerken met afnemende ledenregisters, het zou allen in de familie moeten aangaan. Op dezelfde manier zou het streven naar gerechtigheid niet allen de zorg moeten zijn van de slachtoffers van economische onrechtvaardigheid. Het zou op dezelfde manier moeten worden opgepakt door kerken in delen van de wereld die niet benadeeld worden door de wereldeconomie. Dit is onze familie, en familie zijn we samen. We hopen dat alle betrokkenen de diep bijbelse taal van ons nieuwe statuut naar waarde zullen schatten. We hopen dat ze de kunnen instemmen met de trinitarische uitdrukkingen, de solide fundering van het geheel in het Woord van God en de verplichting om gehoorzaam te zijn aan God in alle dingen. Wij hopen dat ieder van ons positief zal antwoorden op de oproep tot een echte shalom, waar gerechtigheid en vrede voor allen zullen zegevieren.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 8 van 26
26
Wij spreken de hoop uit dat wij bij de bijbelstudies in samenhang met de Verenigende Algemene Vergadering een stap doen naar hernieuwing van onze belofte tot eenheid zoals uitgesproken in het vierde hoofdstuk van de Efezen-brief. Wanneer we zeggen dat wij een Heer hebben, een geloof, een doop, zijn wij geroepen ons leven te leven in overeenstemming met dit visioen. Laten we daarom ons uiterste best doen om de eenheid van de Geest door de band van de vrede te bewaren. Dit is onze familie, de familie tot wie wij geroepen zijn. Setri Nyomi
Richard van Houten
Secretaris-generaal van de WARC
Secretaris-generaal van de REC
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 9 van 26
26
De kerk is een huisgezin Waar het leven gezamenlijk wordt geleefd In woord en daad.
3
INLEIDING
DE VOLGENDE BIJBELSTUDIES voor groepsdiscussies nodigen u uit na te denken over de oproep tot eenheid en hierover te discussiëren met anderen – in uw eigen gemeente of in uw bijbelstudiegroep tijdens de Herenigende Algemene Vergadering van de World Communion of Reformed Churches (WCRC). Ze zijn bedoeld om te gebruiken tijdens vijf bijbelstudie-sessies gedurende de Herenigende Algemene Vergadering. Maar ze zijn ook bedoeld voor breder gebruik binnen de kerken die samen de nieuwe gemeenschap vormen. We nodigen de afgevaardigden en de deelnemers uit om aan alle vijf bijbelstudies met anderen in hun gemeente of gemeenschap deel te nemen voor of na de bijeenkomst van de Algemene Vergadering. We roepen onze kerken op het gebruik aan te moedigen binnen de gemeentes en in ander verband. Dit zal een veel grotere groep dan de Council-deelnemers in staat stellen deel te nemen aan het vorming van de WCRC. Vier punten ter introductie: Eenheid is, dat komt niet als een verrassing, het leidende woord in het thema van de Vergadering. Maar eenheid moet veel meer zijn dan een formeel proces van twee organisaties die samengevoegd worden. Eenheid toont haar betekenis in alles wat zij mogelijk maakt, in al de rijkdom die zij voortbrengt. Eenheid en verscheidenheid sluiten elkaar niet uit, dat weten we in de calvinistische familie als geen ander. Geen andere kerkfamilie is zo uiteenlopend. Onze uitdaging en ons voortdurend streven zal zijn om die verscheidenheid constructief en vruchtbaar te maken voor onze gemeenschapzin. Om te beginnen ligt eenheid in onze gemeenschappelijke tradities van theologie en belijdenis. Fundamenteler, zij is in Christus. Calvinisme – op de vele en verschillende manieren zoals wij zijn – is onze manier van Christenzijn. Voor ons is calvinisme niet iets dat ons scheidt van andere christenen, het verbindt ons met hen. Dit besef van het deel uitmaken van de universele kerk van Jezus Christus daagt de WCRC uit een teken van hoop in een gebroken wereld te zijn. Want de eenheid die wij zoeken is niet slechts de eenheid van de kerk maar de eenheid van de mensheid: een volk onder God. We zoeken gerechtigheid in een wereld waarin onrecht zo dikwijls de alledaagse werkelijkheid is. Onze eenheid is het stevige fundament van dat engagement: we zijn geroepen tot gemeenschap, toegewijd aan gerechtigheid. We bieden u deze bijbelstudies aan in het vertrouwen dat zij zullen blijken nuttig te zijn voorafgaand en na afloop van de Herenigende Algemene Vergadering, om meer van elkaar te leren en door onze gemeenschappelijk verwachtingen en dromen te delen. Kom, laten we opgaan naar de berg van de Heer.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 10 van 26
26
4
RICHTLIJNEN VOOR HET GEBRUIK
Bij de Herenigende Algemene Vergadering •
Laat een lid van de groep de bijbeltekst voorlezen.
•
Aan de deelnemers wordt gevraagd iets te noemen uit wat ze gehoord hebben (dit kan een woord of een zin zijn), dat ze op een bijzondere manier aanspreekt, dat ze irriteert, dat ze bezighoudt of hindert. Iedereen heeft het recht om te spreken zonder onderbreking of commentaar van anderen.
•
De passage wordt opnieuw gelezen door een ander lid van de groep.
•
De deelnemers worden uitgenodigd om te delen wat in hart en gedachten komt: een herinnering, een ervaring, een associatie, een vraag, een gebed, een beeld, een getuigenis, een lied – wat dan ook.
•
Nadat iedereen die dat wil de gelegenheid heeft gekregen om een eerste reactie te geven, kan de leider de deelnemers uitnodigen om commentaar te geven op de geschreven toelichting voor de bijeenkomst. Houd in de gaten dat de toelichting voor de eerste dag langer is dan die voor de andere dagen.
•
Elke bijeenkomst heeft een deel dat getiteld is “Stemmen uit…”. Dit deel is een uitnodiging aan de groep om hun eigen verhalen te vertellen over hoe het thema gerelateerd is aan hun eigen situatie en om hun eigen vragen aan de orde te stellen.
•
De vragen die verbonden zijn aan elke studie zijn suggesties t.b.v. de discussie. Belangrijker zijn de vragen die opkomen in de groep zelf.
In kerken en gemeenten Dezelfde studiemethode als hierboven kan worden gebruikt. De serie bijbelstudies kan gehouden worden op vijf avonden in een week, vijf weken, vijf veertiendaagse bijeenkomsten, vijf maanden… Kies het systeem dat bij de groep past. Volgens ons zijn groepen van zes tot twaalf personen het best zijn voor een brede en omvattende discussie. Welk systeem of de omvang de groep ook heeft, beloof elkaar om alle bijeenkomsten trouw bij te wonen. Anders is de continuïteit verbroken en is de cirkel gebroken. In de Nederlandse vertaling van dit boekje is de Nieuwe Bijbelvertaling gebruikt. U kunt ook andere vertalingen gebruiken of commentaren raadplegen.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
26
DIT IS ONZE FAMILIE
VAT Een avondmaalskelk voor broederschap, eenheid, verbondenheid. Een vat voor verkwikking, reiniging en vernieuwing. Een vat van bediening om te geven en te ontvangen
CIRKEL Christus’ kerk in de wereld Een wereldwijde familie Een cirkel van eenheid met gerechtigheid voor allen Bewogen met Gods aarde De cirkel is open, zowel om te geven en te ontvangen
VERVLOCHTEN DRADEN Samengeweven voor grotere kracht Partnerschap, samenwerking Een doorgaande draad van Gods trouw In verleden, heden en toekomst
KRUIS Confessionele identiteit Getuigenis van de kerk Verenigd in geloof en opdracht Eenheid van de geest door de band van de vrede
Pagina 11 van 26
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 12 van 26
26
5
Het symbool van de World Communion Of Reformed Churches
HET SYMBOOL van de World Communion of Reformed Churches (WCRC) dat opgenomen is in deze serie van bijbelstudies is rijk aan theologische betekenis en symboliseert de sleutel-elementen die de calvinistische kerk familie verenigen. De grondslag van de WCRC is het Woord (Johannes 1) van de drie-enige God, vleesgeworden in Jezus Christus, onthuld in de boeken van het Oude en Nieuwe Testament en waarvan de kerk getuigt. De WCRC belichaamt de calvinistische identiteit zoals die is geformuleerd in de historische calvinistische belijdenissen en wordt voortgezet in het leven en getuigen van de calvinistische gemeenschap. De kernroeping van de WCRC is: •
Het cultiveren van de calvinistische confessionele identiteit en gemeenschap onder de calvinistische kerken en de eenheid in de gehele kerk.
•
Het bevorderen van gerechtigheid in de economie en de aarde, en Gods gehele schepping, en te werken voor vrede en verzoening in de wereld
•
Het aanmoedigen tot vernieuwing van calvinistische eredienst en geestelijk leven als een wereldwijde familie van Gods volk.
• •
Het versterken van leiderschapsontwikkeling en de verzorging van de verbondsgemeenschap Het bevorderen van de volledige participatie van vrouwen en jongeren in alle aspecten van het kerkelijk leven
•
Het vernieuwen van de gedrevenheid onder calvinistische christenen voor Gods opdracht – zowel in getuigenis als dienst – in een geest van partnerschap en eenheid
•
Het interpreteren van de calvinistische theologie voor hedendaags getuigenis en voor de eenheid van de kerk
Ons nieuwe symbool probeert deze grondslag en kerntaken in zijn vier componenten uit te drukken.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 13 van 26
26
6
Eenheid onder het teken van het kruis
Efeze 4: 1-6 en Johannes 17: 20-23 HET KRUIS IN HET WCRC SYMBOOL betekent confessionele identiteit, getuige van de kerk, eenheid in geloof en roeping. De bijbelteksten voor deze studiesessie zijn genomen uit Efeze 4: 1-6 en Johannes 17: 20-23 (NBV) (Efeze 4) 1 “Ik, die gevangenzit omwille van de Heer, vraag u dan ook dringend de weg te gaan die past bij de roeping die u hebt ontvangen: 2 wees steeds bescheiden, zachtmoedig en geduldig, en verdraag elkaar uit liefde. 3 Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft: 4 één lichaam en één geest, zoals u één hoop hebt op grond van uw roeping, 5 één Heer, één geloof, één doop, 6 één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is.” (Johannes 17) 20 “Ik bid niet alleen voor hen, maar voor allen die door hun verkondiging in mij geloven. 21 Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals u in mij bent en ik in u, laat hen zo ook in ons zijn, opdat de wereld gelooft dat u mij hebt gezonden. 22 Ik heb hen laten delen in de grootheid die u mij gegeven hebt, opdat zij één zijn zoals wij: 23 ik in hen en u in mij. Dan zullen zij volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat u mij hebt gezonden, en dat u hen liefhad zoals u mij liefhad.” De eenheid van de Geest – fait accompli, een vaststaand feit Toen Paulus schreef aan de kerk in Efeze over de eenheid van de Geest, sprak hij over deze eenheid als vaststaand feit op geestelijk gebied. Op het gevaar af wereldvreemd te klinken, deze eenheid bestaat al – een gave van God aan mannen en vrouwen. De eenheid waarover Paulus schrijft kan niet gefabriceerd worden als een product of grondstof. Nee, het is geschapen door de Heilige Geest en is kenmerkend voor de specifieke opdracht van de Geest in Gods reddingsplan. Het is onze roeping ons in te spannen om die eenheid, die al gegeven is, te bewaren. Paulus benadrukt dat de kerk oprecht moet streven in overeenstemming met deze hoge roeping te leven om zo de eenheid van de Geest te bewaren en effectief te maken voor de vrede in de wereld. Paulus laat er geen enkele twijfel over bestaan over wat voor leven wij zouden moeten leiden. Het is een leven van bescheidenheid, zachtmoedigheid, geduld en onvoorwaardelijke liefde. Dit zijn de karakteristieke kwaliteiten uit het leven van Jezus, die Paulus er uitlicht. Van het begin tot het eind is Jezus altijd een afspiegeling van de eenheid van de Geest geweest in zijn werk. Dat resulteert in een innerlijke vrede die Jezus op alle momenten van zijn leven liet zien, in het bijzonder tijdens zijn proces en kruisiging. Het kruis ligt daarom ten grondslag aan deze eenheid. Paulus lijkt zich niet bezig te houden met wat een mens doet in zijn of haar leven of hoe hij of zij dat doet. De eenheid van de Geest bewaren hangt meer af van hoe het leven geleefd wordt dan van wat er bereikt wordt. Hoe het leven geleefd wordt zou de eenheid met de Heer die aan het kruis stierf moeten weerspiegelen, zou ons een moeten maken met God en ons roepen tot eenheid met elkaar.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 14 van 26
26
Vrede – het diepste verlangen en behoefte van de mensheid Hoe definiëren wij deze vrede die afhankelijk is van de eenheid van de Geest? Het woord “vrede” betekent staat van rust of vrijheid van beroering en onrust. Het betekent ook de afwezigheid van oorlog, een staat van kalmte en stilte. Het woord “vrede” in de Bijbel is de vertaling van het Hebreeuwse woord “shalom”. Het verwijst naar de afwezigheid van conflict; het gaat dieper en omvat de aanwezigheid van harmonie, heelheid en verzoening. De profeet Jesaja profeteerde de komst van een nieuwe dag wanneer de “wolf zich zal neerleggen naast een lam, een panter vlijt zich bij een bokje neer; kalf en leeuw zullen samen weiden en een kleine jongen ze zal hoeden.” (Jesaja 11: 6). Het Nieuwe Testament verwijst naar Jezus als degene die vrede tot stand zal brengen. Vrede is een deugd, een visie. Het is een waarde waar de mensheid altijd naar gezocht heeft in de wereld: vrede tussen de volken, vrede tussen de mensen, maar bovenal innerlijke vrede. Veel mensen hebben uitwendig naar vrede gezocht; de vrede die alle leven zal beïnvloeden is de vrede die in eerste instantie inwendig ontdekt wordt. De Bijbel heeft veel te zeggen over vrede in de ziel van mensen, vrede in de diepte van het lijden, vrede temidden van beproeving, vrede in het dal van de schaduw van de dood, maar de bijbel belooft ons geen wereldvrede tijdens ons leven. Vrede komt, niet door de afwezigheid van problemen, maar vanuit de aanwezigheid van God. Het wordt tentoongespreid
in de leer van het Nieuwe Testament over
verdraagzaamheid, hoop, geloof en de vrucht van de Geest: “liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. (Galaten 5: 22). Ware vrede moet gebaseerd zijn op gerechtigheid en gelijkheid voor allen, ongeacht afkomst, intelligentie, onderwijskundige kwalificaties, sociale status, leeftijd of geslacht. Het heeft de waardering en erkenning niet 1
alleen van onze eigen waarde maar ook die van de anderen tot gevolg. Wanneer deze vrede in ons woont kan er hoop zijn voor vrede onder alle mensen op de wereld, in het bijzonder voor de sociaal onterechten, de verdrukten en degenen die het grondrecht om een productief leven te leiden ontzegd wordt. Zonde en het probleem van het kwaad – een barrière Zonde heeft altijd een duidelijk barrière geschapen tussen God en ons en tussen de anderen en ons. God is hierin niet de schuldige partij, de mensheid is schuldig aan het in gevaar brengen van de relatie. Dus kan er geen eenheid van de Geest zijn zonder erkenning van onze zondige natuur. Mensen schieten te kort wanneer zij gedachten, manieren en houdingen aannemen die onacceptabel zijn voor God. Zo raken velen vervreemd en verwijderd van God. Sociale status, intellectuele belangstelling, nationaliteit, ras of alleen maar gevoelens kunnen geen werkelijke eenheid creëren. Een gemeenschap die verenigd wordt door een van deze factoren mag sterk lijken, maar is onderhevig aan de desintegrerende kracht van de zonde, in het bijzonder van trots en haat. Het vraagstuk van de eenheid is deel van een groter probleem, het probleem van het kwaad. Waarom maken mensen ruzie en vechten ze onophoudelijk, tot zelfvernietiging toe? Door de zondigheid van het menselijk hart en door het kwaad waarmee wij geconfronteerd worden. We moeten ons echter niet passief onderwerpen aan het kwaad: we hebben behoefte aan de dienst van verzoening.
1
Preaching with her on life in fullness (Genève: WARC 2003, pagina 11-13.)
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 15 van 26
26
De dienst van verzoening Velen in de kerk en de wereld hebben de fout gemaakt niet te onderkennen dat de dienst van verzoening toevertrouwd is aan ons, die door Christus met God verzoend zijn. Verzoening is gedefinieerd als “de activiteit waardoor de gebreken van het bestaan worden geheeld, de wanverhoudingen goedgemaakt, de vervreemding overbrugd. Verzoening staat in het centrum van het Christelijk geloof. Er wordt van gezegd dat het verwant is aan verlossing, rechtvaardiging, vrede en vergeving. Toch heeft verzoening eigen nuances, en zonder verzoening is de nieuwtestamentische openbaring een verarming van het 2
evangelie.”
“Verzoening is voor het christelijk geloof zowel een goddelijke daad als een menselijke verantwoordelijkheid. Voor de kerk is het zowel een gave (het Evangelie) en een opdracht (haar roeping op grond van het Evangelie). Zo bepaalt verzoening het gehele bestaan van de kerk in de wereld: haar oorsprong in het reddende werk van 3
Jezus Christus en haar roeping als getuige van God en dienares van de mensheid.” Johannes 17: Jezus bidt voor eenheid
Verzoening resulteert in eenheid met God en eenheid met elkaar. Het hogepriesterlijk gebed dat opgetekend staat in Johannes 17 staat tussen de afscheidsredes (Johannes 13-16) en de weg naar het kruis (Johannes 1819). Het is in deze context dat Jezus voor zijn volgelingen bidt om een te zijn zoals God en Jezus een zijn opdat de wereld de ene die God gezonden heeft zal kennen en geloven. Het bevestigt dat deze eenheid een gave en een doel is. Calvijn noemt eenheid “het oogmerk (dat is het doel) van ons geluk”, en concludeert dat “wij een zouden moeten zijn, omdat anders de eenheid die Christus heeft met de Vader leeg en onvruchtbaar zou zijn”.
In de
geloofsbelijdenis van Belhar klinkt dit mee door aan te geven dat de eenheid van de kerk van Christus “zowel een gave als een verplichting is” en “zichtbaar gemaakt moet worden opdat de wereld zal geloven.” Vanaf het eerste begin was het bewaren van de eenheid van de kerk een strijd. De neiging tot scheiding rond het verdelen van voedsel (Handelingen 6), de kwesties die leidden tot de eerste kerkvergadering van Jeruzalem e
(Handelingen 15), de schisma’s in de kerk door de geschiedenis, de hervormingsbewegingen van de 12 en de e
e
e
e
13 eeuw en in de 16 eeuw en de uitdagingen waarvoor de kerken in de 20 en 21 eeuw gesteld staan zijn allemaal aanwijzingen hoe moeilijk het is de eenheid van de Geest te bewaren. Ondanks deze moeilijkheden kunnen wij door het geloof Gods gave van eenheid ontvangen die het ons mogelijk maakt een te zijn in Christus. Als een Christelijke gemeenschap het gevaar loopt verdeeld te worden omarmt Christus’ gebed zijn volk als “een rustige haven en wie zich daarin terugtrekt is veilig voor alle gevaren en schipbreuk” (Calvijn). Een eenheid van unieke mensen Het evangelie verstaat eenheid als gemeenschap: net als de eenheid van de drie-enige God het onderscheid tussen “Vader” en “Zoon” niet tegenspreekt, zo kunnen de leden van de kerk een lichaam zijn zonder hun uniciteit te verliezen. In God heeft de Christelijke gemeenschap een huis met vele woningen (Johannes 14: 2) en
2
3
Allen O. Miller (ed.), Reconciliation in Today’s World, Eerdmans Publishing Company 1969, pagina 51. Idem, pagina 9.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 16 van 26
26
kan vele mensen een plaats bereiden. De kerk is een huisgezin waar het leven samen geleefd wordt in woord en daad. Gods liefde voor de kerk is “de ontferming waarmee God voor de onwaardigen was en zelfs ten opzichte van zijn vijanden bewogen was voor hij hen met zichzelf verzoende” (Calvijn). Het is deze barmhartige liefde die gelovigen de kracht geeft elkander lief te hebben en in Jezus’ liefde te blijven. Het roept ons zelfs op hen lief te hebben die niet zo zijn als wij aangezien wij ons geloof temidden van hen beleven. Conclusie In de calvinistische familie geloven wij in de scheppende en verlossende bezigheid van God die aanbreekt in Jezus Christus maar nog niet is voltooid. Het Koninkrijk van God is een actuele realiteit die opnieuw tot uitdrukking zal komen in al zijn volheid. Dit is onze christelijke hoop, die de grondslag is van ons christelijk geloof. Christelijk geloof is een verwachtend geloof. De eenheid van de Geest is een gave van God en de enige kracht die ware eenheid en vrede kan scheppen komt van God. Aan het kruis gaf Jezus Christus Zijn leven om de mensheid te verenigen met God en een nieuw leven voor allen mogelijk te maken. Het realiseren van de eenheid van de Geest door de band van de vrede vereist het loslaten van de oude schepping en het omarmen van de nieuwe. Stemmen uit onze Indonesische leden-kerken Wij, de Reformed Churches in Indonesia, voortgekomen uit de Evangelie-boodschap van de westerse zendelingen (in het bijzonder uit Europa en Amerika), gaan door met het bewaren van de calvinistische tradities van de voorgaande eeuwen als deel van onze identiteit. Hoewel de leer van Calvijn in wezen dynamisch is zijn we ons ervan bewust geworden dat de Calvinistische tradities die we geërfd hebben niet geheel voorzien in de dynamische inspiratie voor de identiteit van onze kerken. De Reformed Churches in Indonesia hebben zich door heel de eilandengroep ontwikkeld tot verschillende culturele gemeenschappen met een dynamische en open identiteit gericht op de toekomst. Deze identiteit maakt het onze kerken mogelijk de sociale, economische, politieke en culturele verschijnselen in Indonesië het hoofd te bieden en het beïnvloedt tevens de manier waarop wij theologie bedrijven. Onze theologische methoden zijn dynamisch, zij beïnvloeden en worden beïnvloed door de omstandigheden waarin onze kerken leven en zich ontwikkelen. De meerderheid van de bevolking van de Indonesische archipel is moslim. We leven dus zij aan zij met mensen met een ander godsdienst – Hindoes, Boeddhisten, Confucianen – en verschillende etnische religies. Van oudsher hebben wij in verdraagzaamheid geleefd. De laatste jaren hebben de cultureel-religieuze sociale conflicten in de gehele archipel ertoe geleid dat onze kerken hun visie/methodiek van theologie bedrijven hebben herzien en zich opnieuw hebben bezonnen op de calvinistische tradities die niet contextueel zijn. Wij bevestigen onze roeping alle pogingen in het werk te stellen de eenheid van de Geest te bewaren temidden van alle uitdagingen.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 17 van 26
26
Discussievragen 1. 2.
Hoe bent u binnen uw omstandigheden onderweg naar “eenwording”? Welke zaken in uw omgeving zijn een risico om uw kerk of gemeenschap uiteen te scheuren?
3.
Hoe kunnen wij onrecht, uitbuiting en de vernietiging van ons milieu bestrijden zonder toe te geven aan woede of wanhoop?
4.
Denk aan een specifiek conflict dat u zorgen baart. Hoe kunnen wij de muren van vijandschap afbreken op een manier die vijanden verzoent?
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 18 van 26
26
7
Waarnaar dorsten wij?
Johannes 4: 1-26 HET VAT in het WCRC-symbool verwijst naar een avondmaalsbeker voor broederschap, eenheid, saamhorigheid; een vat voor verkwikking, reiniging en vernieuwing; een vat van dienstbetoon om te geven en te ontvangen. De bijbeltekst voor deze studiebijeenkomst is genomen uit Johannes 4: 1-26 (NBV) 1 Toen Jezus hoorde dat aan de farizeeën verteld werd dat hij meer leerlingen maakte en er ook meer doopte dan Johannes 2 – Jezus doopte overigens niet zelf, zijn leerlingen deden dat –, 3 verliet hij Judea en ging weer naar Galilea. 4 Daarvoor moest hij door Samaria heen. 5 Zo kwam hij bij de Samaritaanse stad Sichar, dicht bij het stuk grond dat Jakob aan zijn zoon Jozef gegeven had, 6 waar de Jakobsbron is. Jezus was vermoeid van de reis en ging bij de bron zitten; het was rond het middaguur. 7 Toen kwam er een Samaritaanse vrouw water putten. Jezus zei tegen haar: ‘Geef mij wat te drinken.’ 8 Zijn leerlingen waren namelijk naar de stad gegaan om eten te kopen. 9 De vrouw antwoordde: ‘Hoe kunt u, als Jood, mij om drinken vragen? Ik ben immers een Samaritaanse!’ Joden gaan namelijk niet met Samaritanen om. 10 Jezus zei tegen haar: ‘Als u wist wat God wil geven, en wie het is die u om water vraagt, zou u hém erom vragen en dan zou hij u levend water geven.’ 11 ‘Maar heer,’ zei de vrouw, ‘u hebt geen emmer, en de put is diep – waar wilt u dan levend water vandaan halen? 12 U kunt toch niet meer dan Jakob, onze voorvader? Hij heeft ons die put gegeven en er zelf nog uit gedronken, en ook zijn zonen en zijn vee.’ 13 ‘Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen,’ zei Jezus, 14 ‘maar wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat ik geef, zal in hem een bron worden waaruit water opwelt dat eeuwig leven geeft.’ 15 ‘Geef mij dat water, heer,’ zei de vrouw, ‘dan zal ik geen dorst meer hebben en hoef ik ook niet meer hierheen te komen om water te putten.’ 16 Toen zei Jezus tegen haar: ‘Ga uw man eens roepen en kom dan weer terug.’ 17 ‘Ik heb geen man,’ zei de vrouw. ‘U hebt gelijk als u zegt dat u geen man hebt,’ zei Jezus, 18 ‘u hebt vijf mannen gehad, en degene die u nu hebt is uw man niet. Wat u zegt is waar.’ 19 Daarop zei de vrouw: ‘Nu begrijp ik, heer, dat u een profeet bent! 20 Onze voorouders vereerden God op deze berg, en bij u zegt men dat in Jeruzalem de plek is waar God vereerd moet worden.’ 21 ‘Geloof me,’ zei Jezus, ‘er komt een tijd dat jullie noch op deze berg, noch in Jeruzalem de Vader zullen aanbidden. 22 Jullie weten niet wat je vereert, maar wij weten dat wel; de redding komt immers van de Joden. 23 Maar er komt een tijd, en die tijd is nu gekomen, dat wie de Vader echt aanbidt, hem aanbidt in geest en in waarheid. De Vader zoekt mensen die hem zo aanbidden, 24 want God is Geest, dus wie hem aanbidt, moet dat doen in geest en in waarheid.’ 25 De vrouw zei: ‘Ik weet wel dat de messias zal komen’ (dat betekent ‘gezalfde’), ‘wanneer hij komt zal hij ons alles vertellen.’ 26 Jezus zei tegen haar: ‘Dat ben ik, degene die met u spreekt.’ Dit transformerende gesprek vindt plaats bij de bron van Jacob, een plaats van historische betekenis voor zowel Joden als Samaritanen. Moe en reizend door een vreemd gebied staat Jezus niet op plichtplegingen, maar toont hij zijn kwetsbaarheid en vraagt hij de vrouw water te putten om te drinken. Ze daagt hem uit: is hij bereid om uit een Samaritaanse beker te drinken? Ze beginnen een gesprek over water dat eigenlijk over geloof en zingeving gaat. Jezus zegt dat het water dat hij geeft een bron van levend water zal zijn en daagt de vrouw uit terug te komen naar de put met haar echtgenoot. Haar eerlijke antwoord op dat verzoek geeft het gesprek een wending naar geloof en ware godsdienst. Jezus bevestigt en betwist zowel de verering op de berg van de Samaritanen als
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 19 van 26
26
de tempelverering van de Joden door te zeggen “God is geest en zij die hem aanbidden moeten dan doen in geest en waarheid”. Aan deze vrouw die weet dat Gods gezalfde zal komen onthult Jezus “Dat ben ik”. Jezus accepteert water uit de handen van een vrouw, zij lest zijn dorst. Hij lest haar dorst naar zingeving en geloof, met haar sprekend zoals hij dat zou doen met een van zijn discipelen, openbaring schenkend en met geest vervulde woorden van levend water, haar aanmoedigend haar dorst te erkennen en te leven en aanbidden in geest en waarheid. De vrouw doet zich niet anders voor “om zich aan te passen” aan Jezus. Ze is een Samaritaanse, ze leeft met een man die niet haar echtgenoot is. Deze eerlijkheid, deze oprechtheid omtrent haarzelf maakt het mogelijk om het diepere transformerende gesprek over geloof te laten plaatsvinden. Ze ontvangt het levende water van Jezus’ woorden en wordt drager van levend water binnen haar eigen gemeenschap. Ze verkondigt het goede nieuws en brengt mensen naar de bron (Johannes 4: 27-42). Waar dorsten wij naar? Tegenwoordig verwijdert onze maatschappij ons van onze geestelijke dorst door ons te richten op dingen die niet bevredigen. Het is soms moeilijker voor ons dan voor de vrouw bij de bron om eerlijk tegen Jezus te zijn over wie wij zijn en waarnaar wij dorsten. De druk om ons aan te passen is vaak al deel van wie we zijn. Toch zegt dit tekstgedeelte ons duidelijk dat Christus ook naast ons zal gaan zitten in onze zoektocht naar zingeving en geloof, hij zal ook ons iets te drinken vragen en ons in ruil daarvoor levend water aanbieden. Stemmen uit onze Afrikaanse leden-kerken Een gemeenschap is een netwerk, een complex, levend organisme met een veelheid aan verbindingen. Het lichaam van Christus is altijd veel meer dan zijn delen. Er is ritme en beweging in dit netwerk. Afrikanen begrijpen het belang van gemeenschapsleven. Afrikaanse wijsheid zegt “ik ben omdat wij zijn”. Daarom dorsten wij naar gemeenschap. De gemeenschap waarnaar wij verlangen bevestigt onze eenheid en roept ons op tot een wederzijdse aansprakelijkheid voor elkaar en gerechtigheid voor allen. Soms wordt de gemeenschap geformaliseerd in statuten en vergaderingen en agenda, en op andere momenten is onze gemeenschap het meest zichtbaar in de ondersteuning van de ene gemeente aan de andere geeft in het kader van onze wereldwijde gemeenschap of gewoonweg in het gesprek tussen twee mensen die deel uitmaken van de grotere gemeenschap. We onderkennen het belang van het tot uitdrukking brengen van onze gemeenschap en netwerkend karakter op het plaatselijk, gemeentelijk vlak. We zijn er vooral van overtuigd dat netwerken groeien wanneer vrouwen en jongeren daar aan meewerken en willen daarom hun stemmen en ambities opnemen. Discussievragen 1.
Komen wij in de verleiding ons “aan te passen” aan onze kerk of gemeenschap op manieren die ons isoleren van Jezus Christus?
2.
Wie zijn, in onze context, de “vrouwen” of de “Samaritanen” die wij geneigd zijn uit te sluiten van de kerk of de gemeenschap?
3.
Zijn wij bereid in geest en waarheid een transformerend gesprek met Christus aan te gaan en durven ons kwetsbaar op te stellen en zo blijmoedige dragers van het woord van Jezus’ levende water te worden onze gemeenschap in?
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 20 van 26
26
8
Vrede, gerechtigheid en eenheid
Jesaja 2: 2-5 HET ELEMENT VAN DE CIRKEL in het WCRC-symbool betekent Christus´ kerk in de wereld, die zorg draagt voor Gods aarde: een cirkel van eenheid met gerechtigheid voor allen. De bijbeltekst voor deze studiebijeenkomst is genomen uit Jesaja 2: 2-5 (NBV) 2 Eens zal de dag komen dat de berg met de tempel van de H E E R rotsvast zal staan, verheven boven de heuvels, hoger dan alle bergen. Alle volken zullen daar samenstromen, 3 machtige naties zullen zeggen: ‘Laten we optrekken naar de berg van de H E E R , naar de tempel van Jakobs God. Hij zal ons onderrichten, ons de weg wijzen, en wij zullen zijn paden bewandelen.’ Vanaf de Sion klinkt zijn onderricht, vanuit Jeruzalem spreekt de H E E R . 4 Hij zal rechtspreken tussen de volken, over machtige naties een oordeel vellen. Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander volk, geen mens zal meer weten wat oorlog is. 5 Nakomelingen van Jakob, kom mee, laten wij leven in het licht van de H E E R . Deze passage is vol van activiteit. Een berg zal verheven worden boven alle andere. De naties zullen naar die berg toestromen, de berg van de Heer. Er zullen instructies worden gegeven. Er zal recht gesproken worden tussen de naties. Zwaarden zullen omgesmeed worden tot ploegijzers en speren tot snoeimessen; het beeld van de smid aan het werk met vuur, die het hete metaal op het aambeeld bewerkt met zijn hamer. Dit is geen “zachtaardig” werk, het vereist lichamelijke kracht en een sterke wil. Zwaarden omsmeden tot ploegijzers en speren tot snoeimessen is altijd het wereldwijde symbool geweest van vredestichten – werk dat soms beschouwd wordt als “soft”. Maar als we ons vredestichten echt tot een succes willen brengen moet het gedaan worden met passie, kracht en vastberadenheid. Ploegijzers en snoeimessen zijn gereedschappen die gebruikt worden om weg te snijden, de grond schoon te maken en een nieuw begin te maken. De destructieve krachten van geweld en agressie moeten weggesneden worden en de grond moet worden voorbereid voor vrede.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 21 van 26
26
Dat geldt ook voor het gericht tussen de naties. Dit vonnis moet gerechtigheid voortbrengen, als tegenstelling tot onrecht waaronder zo veel volken lijden. Dit vereist hetzelfde harde werk als vredestichten. Het is evenmin makkelijk om naties samen te brengen naar de berg van de Heer. Het element van het symbool voor deze passage is de cirkel. Een perfecte cirkel maken is niet eenvoudig, de cirkel is immers een symbool van perfectie. De vervolmaking van vrede, de vervolmaking van gerechtigheid, de vervolmaking van naties die samenkomen in eenheid, vrede en gerechtigheid. Voor dit alles is God aan het werk met vastberadenheid. God roept de kerken op om deel te zijn van dat werk. Stemmen uit onze Latijns-Amerikaanse ledenkerken Het visioen van gerechtigheid in het Oude Testament in de vorm van de zorg voor weduwen, wezen, vreemdelingen en armen kwam voort uit de herinnering van de mensen dat zij bevrijd waren uit de slavernij in antwoord op hun kreten van verdriet en pijn. Dat bewustzijn dringt ook door in het Nieuwe Testament. Jezus bevestigt niet alleen die tradities, maar bracht gerechtigheid werkelijk in praktijk. Hij is gerechtigheid, zoals die gezien wordt in de zaligsprekingen. Hij verkondigt niet alleen gerechtigheid, maar toont die in concrete handelingen. De Hervormers en Calvijn probeerden ook de stichting van een rechtvaardige stad uit te werken in hun experimenten. Om gerechtigheid daadwerkelijk te bevorderen moeten wij onderkennen dat theologie, economie en ecologie nauw met elkaar verbonden zijn.
Discussievragen 1
“Vredestichters zijn niet passief”. Ben u het daarmee eens?
2
Met welke uitdagingen met betrekking tot vredestichten en het bouwen aan vrede wordt u geconfronteerd in uw kerk en gemeenschap?
3
Met welke uitdagingen met betrekking tot gerechtigheid wordt u geconfronteerd in uw kerk en gemeenschap?
4
Hoe kunnen wij God dienen door te werken aan het maken van de cirkel van perfectie?
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 22 van 26
26
9
Aanvaarding van de gaven van Christus
Efeze 4: 11-16 DE DOOREENGEWEVEN DRAGEN in het WCRC-symbool betekenen: samengeweven voor grotere kracht, partnerschap, samenwerking; de doorlopende lijn van Gods trouw in verleden, heden en toekomst. De bijbeltekst voor deze studiebijeenkomst is genomen uit Efeze 4: 11-16 (NBV) 11 En hij is het die apostelen heeft aangesteld, en profeten, evangelieverkondigers, herders en leraren, 12 om de heiligen toe te rusten voor het werk in zijn dienst. Zo wordt het lichaam van Christus opgebouwd, 13 totdat wij allen samen door ons geloof en door onze kennis van de Zoon van God een eenheid vormen, de eenheid van de volmaakte mens, van de tot volle wasdom gekomen volheid van Christus. 14 Dan zijn we geen onmondige kinderen meer die stuurloos ronddobberen en met elke wind meewaaien, met wat er maar verkondigd wordt door mensen die tot alles in staat zijn wanneer ze anderen listig en doortrapt op een dwaalspoor willen brengen. 15 Dan zullen we, door ons aan de waarheid te houden en elkaar lief te hebben, samen volledig toe groeien naar hem die het hoofd is: Christus. 16 Vanuit dat hoofd krijgt het lichaam samenhang, en wordt het ondersteund en bijeengehouden door alle gewrichtsbanden. Ieder deel draagt naar vermogen bij tot de groei van het lichaam, dat zo zichzelf opbouwt door de liefde. Eenheid in de afgedaalde en opgestegen Christus (Efeze 4: 8-9) omvat de uitersten, van de laagste delen van de aarde tot hoog boven alle hemelen: er is geen plaats die Christus niet kent, niets dat geen deel is van zijn koninkrijk, niets is buiten het bereik van zijn liefde. Door de gaven van Christus aan ons, hebben wij hetzelfde vermogen om te omvatten, om onze naast bij te staan, om samengevoegd en verstrengeld te zijn in een dienende gemeenschap. Wij zijn geroepen om deze eenheid met leven te vullen, zichtbaar te maken, te laten gebeuren: het lichaam van Christus te bouwen. Wij doen dit door de accepteren wat wij zijn: begaafde en getalenteerde mensen van God. In Christus kijkt God ons aan. Omdat hij ons aanziet, mogen ook wij zien. Omdat hij ons ziet zoals wij zijn, mogen ook wij onze ogen openen en zien. Omdat hij ons bijstaat en voor ons instaat hebben wij een goede positie in de wereld. Daarom hoeven wij ons niet onvolwassen te voelen of als kinderen te gedragen. Wij zijn geroepen te handelen als volwassenen, verantwoordelijkheid te accepteren en verantwoordelijk te zijn ten opzichte van elkaar, de wereld waarin wij leven en ten opzichte van Christus. Het lichaam kan alleen gestalte krijgen als een gezamenlijke inspanning van al de verschillende delen. Christus is niet gekomen om het zonder sommigen van ons te doen of zelfs sommige delen op te geven. Hoe verschillend wij ook zijn, we zijn geroepen om een te worden, met liefde en respect te werken voor elkaar en voor Gods hele schepping, elkaar rechtvaardig te behandelen want eenheid kan niet worden genoten zonder rechtvaardigheid. Eenheid vraagt geen uniformiteit maar doet recht aan diversiteit, respecteert traditie en moedigt tegelijkertijd individualiteit aan. Maar het vereist het bewustzijn van saamhorigheid en afhankelijkheid van elkaar als de
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 23 van 26
26
andere delen die nodig zijn om heel te worden. Als de schering en de inslag worden we samen-geweven in Gods schitterende weefsel. Stemmen uit onze ledenkerken in Oceanië Velen in Oceanië leven in kleine eilandgemeenschappen. De wereldwijde klimaatverandering is van grote invloed op de toekomst van deze gemeenschappen. Voor een groot aantal eilandgemeenschappen is er wellicht geen toekomst meer als zij op hun eiland blijven. Dit brengt het denken over gemeenschap in nauw verband met het milieuprobleem. Als kerken in Oceanië zien wij het levengevende werk van Jezus Christus als de basis van onze gemeenschap. Dit werk komt het duidelijkst tot uitdrukking in het avondmaal of de eucharistie. Een gemeenschap te zijn is voor ons als brood en wijn – genomen, gezegend en gebroken voor het leven van de wereld. De eucharistische basis herinnert ons eraan dat gemeenschap is geïnitieerd door God, die ons draagt en omvormt tot een verzoenende broederschap die stroomt uit het drie-enige leven van God. Deze gemeenschap roept ons op praktisch te zijn en eerlijk over onze gebrokenheid en onze strijd het leven te leven waartoe wij geroepen zijn. Ons leven moet openheid inhouden, gaven en inzichten te delen en ontvangen met hen die anders zijn dan wij, te wenen met de wenenden en te lachen met hen die lachen. Doordat wij vertrouwen op onze eenheid in Jezus Christus staan wij ervoor open om het woord van genade en van nieuw leven te horen in en door onze culturele en confessionele diversiteit. Ontstaan en gedragen door haar godsdienstig leven zoekt de World Communion of Reformed Churches naar mogelijkheden voor gezamenlijk getuigenis en dienst. De WCRC zal zich zodanig organiseren dat cultureel passende methoden voor het delen (naar inhoud en stijl) worden bevorderd die met bescheidenheid gegeven en ontvangen kunnen worden. Discussievragen 1
Met welke speciale gaven bent u door Christus gezegend? Hoe koestert u die?
2
Waar vindt u mogelijkheden om uw talenten te ontplooien?
3
Welke omstandigheden verhinderen u te leven vanuit de roeping mee te bouwen aan het lichaam van Christus?
4
Wat verstaat u onder Christelijke rijpheid? Op welke wijze moet u nog groeien?
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 24 van 26
26
10
Samenleven in eenheid
Psalm 133 HET WCRC-SYMBOOL VERENIGT de vier elementen – vat, cirkel, verweven draden en kruis – met alles waar zij voor staan. De bijbelstekst voor deze studiebijeenkomst is genomen uit Psalm 133 (NBV) 1 Een pelgrimslied van David. Hoe goed is het, hoe heerlijk als broeders bijeen te wonen! 2 Goed als olie op het hoofd die neervalt op de baard, de baard van Aäron, en neervalt op de hals van zijn gewaad, 3 als de dauw van de Hermon die neervalt op de bergen van Sion. Daar geeft de H E E R zijn zegen: leven voor altijd. Wanneer is deze psalm geschreven? Calvijn is van mening dat er een bijzondere context is: Israël en Judea, de koninkrijken van het noorden en het zuiden, zijn weer verenigd na jaren van conflict en wantrouwen. Toch is er in de psalmen altijd actualiteit voor elke tijd en plaats te vinden. De kernboodschap is dit – het is goed dat mensen samenleven in eenheid en vrede, maar deze eenheid en vrede komt als een gave van God. De auteur beschrijft deze harmonie op twee manieren. Ten eerste toont hij het beeld van een priester die gezalfd wordt. Aäron was een priester die erkend werd door beide delen van het voordien verdeelde koninkrijk; en de zegen van God wordt gezegd dat die eerst zijn hoofd aanraakt alvorens zich te verspreiden over het hele lichaam. Daarna krijgen wij het beeld van de dauw die valt op de twee bergen Hermon en Sion. Deze bergen zijn respectievelijk gesitueerd zijn in de twee koninkrijken. De dauw was eonontbeerlijk voor het bewateren van het land en om het productief en vruchtbaar te houden. Dus de eenheid die hier wordt geprezen is niet alleen een menselijke overeenkomst. Een dergelijke overeenkomst is uiteraard een goede zaak en er moet naar gestreefd worden in onze verdeelde wereld. Toch is deze eenheid iets dat uit de hoogte komt, veel meer een zegen die gegeven wordt dan een menselijke prestatie. Het is iets om te ontvangen en om in te leven, terwijl het zich onder ons verspreid en allen aanraakt. Eenheid is altijd beter dan conflict en scheiding, maar eenheid is dieper en sterker en blijvender wanneer het voortkomt uit ons geloof en vertrouwen in God.
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 25 van 26
26
De geschiedenis leert ons dat de eenheid die in deze psalm gevierd wordt breekbaar bleek te zijn: het koninkrijk van David, en later dat van Salomo, viel spoedig uit elkaar. De geschiedenis van onze kerken bewijst hoe moeilijk mensen het vinden om zichtbaar verenigd te blijven in ons getuigen van de ene God. Toch is het belangrijk dat wij doorgaan ernaar te streven. In zijn commentaar op deze psalm schrijft Calvijn: “In deze passage is de Heilige Geest te zien die de onderlinge harmonie aanbeveelt die onder al Gods kinderen zou moeten bestaan en die ons aanspoort alles in het werk te stellen om die te bewaren…. Zoals wij een zijn in God de Vader en in Christus moet deze eenheid onder ons bekrachtigd worden door onderlinge harmonie en broederlijke liefde.” Met Calvijn zien wij Christus als de ultieme zegen die neerdaalde van God en onze eenheid moet altijd gefocust zijn op hem. In feite is onze verdeeldheid des te schandelijker en belachelijker wanneer wij ons op hem richten. Zoals de psalm besluit, is de beloofde zegen van God “eeuwig leven” verbonden met onze bereidheid om in vrede en harmonie te leven hier en nu. Dezelfde belofte werd herhaald door Paulus toen hij schreef: “Wees eensgezind, leef in vrede met elkaar – dan zal de God van de liefde en de vrede met u zijn.” (2 Korinthe 13: 11b). Het nieuwe symbool van de WCRC vangt de essentie van deze roeping wanneer het onze onderlinge verbondenheid weergeeft binnen een grotere cirkel van zorg gedragen door fundamentele bemoediging. Stemmen uit onze Noord-Amerikaanse en Caribische ledenkerken Veel mensen denken dat gemeenschap eenvoudigweg in korte tijd te bereiken is. Maar door de verbinding met gerechtigheid die erin besloten ligt, kan echte gemeenschap niet worden beschouwd als een eindproduct en evenmin snel ten uitvoer worden gebracht. Gemeenschap is een lang, traag, maar hoopvol proces van betrokkenheid met de humanisering en waardigheid van allen. Hier en daar is al een glimp van hoop op te vangen in onze verschillende gemeenschappen en onze omgeving. Sommige van onze kerken werken al hard aan het creëren van onafhankelijke alternatieven, bouwen hun gemeenschappen buiten het actuele globale neoliberale model van uitbuiting, consumptie en vernietiging van het milieu.
Discussievragen 1
Waar in uw eigen omgeving ziet u God aan het werk door het schenken van de gave van eenheid aan Christus’ kerk?
2
Hoe kunt u in uw eigen situatie werken aan grotere eenheid?
3
Op welke praktische manier kunt u binnen uw verband bijdragen aan onderlinge harmonie en broederlijke liefde in de nieuwe Wereld Gemeenschap van Calvinistische Kerken?
Eenheid van de geest door de band van de vrede - 17 mei 2010
Pagina 26 van 26
26
11
DANKWOORD
De World Alliance of Reformed Churches en de Reformed Ecumenical Council zijn allen die onvermoeibaar gewerkt hebben aan de totstandkoning van dit boekje dankbaar. Vertegenwoordigers van de WARC-ledenkerken in Azië, Afrika, Latijns-Amerika, Oceanië, Noord-Amerika en het Caribisch gebied hebben bijgedragen aan dit boekje, daarmee theologische diepte en relevantie gevend aan deze ontwerpen voor bijbelstudie. Hun geschriften, samen met de speciale delen geschreven door Joy Evelyn Abdul-Mohan, Barbara Schenk, Jane Stranz, Douwe Visser, Sabine Dressler-Kromminga, Ian Manson en Páraic Réamonn en Elizabeth Visinand, hebben dit boekje gemaakt tot wat het geworden is. WARC en REC zijn de kinderen van de Church of Scotland in Genève en de Evangelisch Lutherse Kerk van Genève dankbaar voor hun creativiteit bij het maken van de tekeningen. Dit boekje is ontworpen door Judith Rempel Smucker. De staf die dit project heeft gecoördineerd en die de redactionele leiding had zijn Kristine Greenaway en Douwe Visser. Voor de inbreng van al deze medewerkers zijn wij God dankbaar.