kmo maart 2009 Internationaal ondernemen Als Vlaanderen en België te klein worden Starters vertellen Het verhaal van twee succesvolle

een krant geproduceerd door mediaplanet

Starters vertellen Het verhaal van twee succesvolle ondernemers

Internationaal ondernemen Als Vlaanderen en België te klein worden

kmo

maart 2009

l a i c spe s r e t r a t s Foto: istockphoto

Thuis werken Extra gemakkelijk met nieuwste technologie advertentie

Sociaal statuut De rechten en plichten van de zelfstandige

Geld lenen Lenen in tijden van crisis is zeer nuttig

Jonge ondernemers Meer aandacht voor ondernemen in onderwijs

2 kmo

Challenges Onderneem! Zeker in tijden van crisis crisis werkloos zijn geworden, werkzoekend of afgestudeerd zijn, aansporen tot ondernemen. Voor dit jaar heb ik 25 miljoen euro uitgetrokken om het ondernemerschap in Vlaanderen te stimuleren. Met de Vlaamse startersdag, de ondernemersplanwedstrijd Bizzidee en onze steun aan de Comeva startersaward voor vrouwelijke ondernemers zetten we alle zeilen bij om mensen aan te zetten een eigen zaak op te starten. Met het nieuwe Agentschap Ondernemen geven we – heel laagdrempelig – advies en trajectbegeleiding aan starters, zullen we sneller vergunningen afleveren, subsidies uitbetalen en de administratieve rompslomp tot een minimum beperken. Met de WinWinlening stellen we ook een voordelig en aantrekkelijk kredietinstrument ter beschikking aan startende ondernemingen.

W

e zitten in economisch moeilijke tijden. De financiële crisis heeft de reële economie aangetast. Berichten over faillissementen en banenverlies staan voorop in het nieuws. Vorig jaar hing ook al de oliecrisis als een hakbijl boven onze economie. Zulke tijden nodigen niet meteen uit tot ondernemen, tot het nemen van risico’s. De durvers denken al eens twee keer na voor ze hun investeringsplannen voorleggen aan de bank. De financiële instellingen houden ook liever de knip op de beurs. Uit een studie van de Vlerick Management School blijkt dat slechts drie procent van de beroepsbevolking de voorbije drie jaar een eigen onderneming heeft opgericht. Amper 43 procent van de ondervraagden in Vlaanderen vindt het statuut van zelfstandige ‘wenselijk’. Daarmee zit Vlaanderen aan de staart van het EUpeloton. Wie zei ooit ‘crisissen zijn uitdagingen’? De boutade houdt nog altijd stand. Ook vandaag moeten we alles uit de kast halen om het economische tij te keren. Niet door een politiek te voeren die er enkel op gericht is de crisisjaren te overleven, nadien de draad op te pakken en te hopen dat de oude economie weer op snelheid geraakt. Neen, deze crisis moet het moment zijn om alle opties te benutten en in de toekomst sterker voor de dag te komen. Laagdrempelig Inzetten op menselijk kapitaal en inzetten op het vergroenen van onze economie is de boodschap, want alles draait om de creatie van werk en tewerkstelling. Een job blijft namelijk de beste en meest duurzame garantie voor het behoud van koopkracht, en dus van de welvaart. Daarom zijn ondernemers cruciaal voor de economische groei en de werkgelegenheid van een regio als Vlaanderen. Daarom moeten we mensen die door de

MEDIAPLANET PRODUCEERT, FINANCIERT EN ONTWIKKELT THEMAKRANTEN IN PERS, ONLINE EN VIA BROADCASTING. www.mediaplanet.com advertentie

Te weinig Vlamingen zetten de stap naar het ondernemerschap, terwijl we nochtans wereldwijd geroemd worden voor onze werkkracht en de kmo’s onze economie schragen. Het blijft dus erg belangrijk dat de overheid investeert in het stimuleren van ondernemerschap. Ook onderwijs speelt daar een belangrijke rol in. Het opstarten van een minionderneming op school en bedrijfsbezoeken raken stilaan ingeburgerd. Ik pleit er bovendien ook voor om op school het vak ‘ondernemen’ te onderwijzen.

INHOUD Onderneem! Zeker in tijden van crisis

2

Goed uit de startblokken schieten

3

Goed project kan net nu het verschil maken

4

Zelfstandig betekent niet rechtenloos

5

Sneller starten via ondernemingsloket

6

Lenen is zinvol tijdens recessie

7

Ruggengraat Kmo’s zijn de ruggengraat van ondernemend Vlaanderen, maar we moeten er zorg voor dragen dat de rug niet blokkeert. De rug moet ook versterkt worden, en dat kan alleen maar door meer mensen warm te maken voor het ondernemerschap. Vakmanschap is namelijk meesterschap. Met een goed merk, een stevig product waarbij je nog geen concurrentie hoeft te vrezen, sta je sterker op de markt. Daarom stimuleren we ook een ‘vergroening’ van onze economie, want de nieuwe economie in een geglobaliseerde wereld zal energie-, materiaal- en milieuvriendelijk zijn. Vlaanderen heeft alvast de kennis in huis over al die productprocessen. Opnieuw meer mensen aan het werk krijgen, ook als zelfstandig ondernemer, is dé uitdaging die we moeten aangaan. Daarom heb ik ook beslist om op 2 april, tijdens de beurs Ondernemen, met concrete workshops een coachingtraject op te zetten voor mensen met plannen en hen op weg te helpen om die ook effectief uit te voeren.

Vind de juiste bedrijfsstructuur

8

Over de grenzen kijken

9

Mensen die vandaag hun eigen werkgever worden en durf aan creativiteit koppelen, durven innoveren en toekomstgerichte producten in de markt zetten, zullen, als het stof van de huidige economische crisis is gaan liggen, er beter voorstaan dan anderen.

Brussel kijkt naar 2018

17

Jonge ondernemers gezocht

18

Obstakels voor Starters wegnemen

19

Crisis is uitdaging voor starters

19

kmo – PUBLICATIES MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE Project Manager: Bram Vandenbroeck, Mediaplanet Publishing House B.V. +32 421 18 30 Graphic Design: Elise Toussaint, Pixelise +32 479 31 80 66 Redactie: Aart De Zitter, Annemarie Van Meir, Johan Dillen, Barbara Vandenbussche Pictures: iStock, SBB, Dann Print: Corelio Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee h ­ eeft over een ­onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Country Director, Aurore Preszow, Phone: +32 2 421 18 20, www.mediaplanet.com Gedistribueerd met De Standaard op 4 maart 2009.

Expert over beginnende starters Starters vertellen

10

10-11 G

v o 11 a Kies de juiste tools voor werk van thuis 12 e De businesskant van flexibiliteit 12 t r 10 valkuilen voor startende ondernemers

Hoe eenvoudiger de software, hoe hoger de productiviteit 13 Afscheid van je vaste werkplek

14 B

Voortdurend in verbinding

15 d

Nieuwe opportuniteiten

16 v

Het ondernemingsplan

16 p

r

Premies voor Brusselse ondernemingen 17

a e d s l s n j

kmo 3

Insight Goed uit de startblokken schieten Sinds de start van het ondernemingsloket is de administratieve mallemolen waar de beginnende zelfstandige doorheen moet, sterk vereenvoudigd. Maar dan nog blijven er hordes te nemen waar je niet meteen aan denkt. Nathalie Put, starterscoördinator bij accountants- en advieskantoor SBB, overloopt de belangrijkste punten waarmee de startende zelfstandige geconfronteerd wordt. tekst: Johan Dillen

1 Haalbaarheid checken Ga eerst na of het kind wel levensvatbaar is. Stel een concreet ondernemingsplan op waarin je alle aspecten netjes op een rij zet en vertaalt in cijfers. Een accountant of boekhouder is de ideale raadgever.

2 Welke ondernemingsvorm? Bvba, nv, vof, ... als zelfstandige heb je de keuze uit een hele reeks ondernemingsvormen. Ze verschillen op administratief en praktisch vlak, maar ook op sociaal, financieel en fiscaal vlak. Een eerste keuze hierbij is deze tussen de eenmanszaak of een vennootschapsvorm. Indien je voor deze laatste kiest, moet je nog beslissen voor welke specifieke vennootschapsvorm je opteert. Laat je goed adviseren, want elke ven-

advertentie

Foto: Dmitriy Shironosov / istockphoto

nootschapsvorm heeft eigen vereisten en kosten. 3 Een zichtrekening openen Open bij de opstart van je zaak een nieuwe zichtrekening om handelsen privéverrichtingen gescheiden te houden. Dit rekeningnummer en de naam van de financiële instelling moet je vermelden op al je brieven en facturen. Doe je dit niet, dan kun je slechte betalers geen nalatigheidsintresten aanrekenen. 4 Inschrijving bij Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) Iedereen die commerciële of handelsactiviteiten stelt, moet zich als handelsonderneming inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). De KBO is een centrale databank die de

identificatiegegevens van ondernemingen bevat. De inschrijving in de KBO verloopt via een ondernemingsloket (zie kader). De inschrijving in de KBO kost 75 euro. Wanneer je een handelsactiviteit uitoefent, moet je het ondernemingsloket het bewijs leveren van je basiskennis bedrijfsbeheer. Dat kan via diploma’s of getuigschriften. Een aantal activiteiten is extra gereglementeerd. Bij inschrijving in de KBO krijg je een ondernemingsnummer. Je kunt dit zien als de identiteitskaart van de onderneming. Je moet dit nummer steeds vermelden op alle documenten: akten, facturen, aankondigingen, brieven, enzovoort. Ook op de website van de onderneming moet het nummer te vinden zijn.

5 Sociaal verzekeringsfonds Als zelfstandige moet je jezelf aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Aan dit fonds betaal je sociale bijdragen die je recht geven op onder andere kinderbijslag, verzekering bij ziekte, pensioen en een faillissementsverzekering. De bijdrageplicht begint vanaf de eerste dag van het kwartaal waarin je je als zelfstandige vestigt. De aansluiting moet gebeuren binnen de 90 dagen na de start van de activiteit. De sociale bijdragen worden berekend op je belastbaar inkomen. Dat inkomen is bij de start van je activiteit nog niet gekend, en daarom betaal je in eerste instantie voorlopige minimumbijdragen van ongeveer 650 euro per kwartaal in hoofdberoep. 6 Btw Al wie geregeld en zelfstandig leveringen van goederen of diensten verricht, is in principe btw-plichtig. Bepaalde vrije beroepen en beroepen met een sociaal karakter (advocaten, artsen, journalisten, …) zijn vrijgesteld van btw. In het normale btw-systeem moet je btw aanrekenen op uitgaande facturen en kun je de btw die je zelf betaalt op inkomende facturen aftrekken. De verrekening gebeurt in de btw-aangifte, die je naargelang de grootte van de omzet elke maand of elk kwartaal moet indienen. Je registreert je als btw-belastingplichtige door je ondernemingsnummer te laten activeren in het btw-controlekantoor. Vanzelfsprekend kun je ook hiervoor bij je accountant of boekhouder terecht.

7 Tips

om goed van start te gaan

De btw-wetgeving in ons land kent verschillende toepassingspercentages: 6 %, 12 % en het gebruikelijke tarief van 21%.

7 Personenbelasting Als zelfstandige doe je ieder jaar een belastingaangifte. Je betaalt belastingen op je netto beroepsinkomen. Dit is gelijk aan het brutoberoepsinkomen min de beroepskosten. Alle beroepskosten die je aftrekt, moeten bewezen worden. De meeste zelfstandigen nemen een boekhouder of accountant onder de arm om hun belastingzaken te regelen. Zelfstandigen moeten voorafbetalingen doen, anders wordt hun belasting verhoogd. Maar bij een eerste vestiging als zelfstandige krijg je een vrijstelling van deze verhoging gedurende de eerste drie jaren.

“Laat je goed adviseren bij je keuze van ondernemingsvorm” Nathalie Put Starterscoördinator SBB

4 kmo

Challenges

Goed project kan net nu het verschil maken

Een moeilijker moment dan nu om een eigen zaak op te starten, is nauwelijks denkbaar. “Maar toch bieden er zich net nu kansen aan waar de creatieve ondernemer het verschil kan maken”, oordeelt Unizo-topman Karel Van Eetvelt. tekst: Johan Dillen

Leven we momenteel in een tijd waar een creatieve ondernemer net meer kansen krijgt, of kan een beginnende zelfstandige nu beter even afwachten tot de bui over is? Karel Van Eetvelt: “Dat is dubbel. De algemeen heersende sfeer van onzekerheid is toch eerder een drempel dan een stimulans. De onzekerheid of je project succesvol zal zijn, is sowieso al één van de belangrijkste hinderpalen voor starters en weerhoudt veel mensen met goede ideeën ervan om de stap effectief te zetten. Nu wordt die onzekerheid nog een stuk versterkt, omdat het gevoel heerst dat mensen minder uitgeven en dat het dus nog moeilijker wordt om de zaak rendabel te maken. Veel sectoren hebben het nu inderdaad moeilijk, maar er zijn ook sectoren die goed gespaard blijven van de crisis.”

Karel Van Eetvelt Unizo-topman

advertentie

Foto: Dann

“Anderzijds is het ook zo dat nu het overdreven gevoel van veiligheid is weggenomen bij mensen die wel een job hebben. Ze voelen ook dat een werknemersstatuut momenteel geen garanties biedt. En dat kan net het duwtje geven dat ze nodig hebben om nu toch concrete vorm te geven aan de plannen om op eigen benen te staan. Iemand met een goed project, stevig onderbouwd, heeft nu nog steeds kansen om van start te gaan. En kan in sommige gevallen net nu het verschil maken. Een crisis biedt zeker ook opportuniteiten aan ondernemers die er nu kunnen en durven uitspringen. Econoom Geert Noels geeft dit goed aan in zijn boek ‘Econoshock’. Het

unieke aan een econoshock is dat de gevestigde waarden overhoop worden gehaald, terwijl nieuwe ondernemers een kans krijgen.”

effectief mee werken. Ook niet te vergeten: de winwin-lening, een interessante formule voor leningen van vrienden en familie.”

Houden de banken momenteel overdreven fel de vinger op de knip, of is er nu alleen maar plaats voor het allerbeste idee? “Sowieso gaat de bankfinanciering naar KMO’s nu minder vlot dan een jaar geleden. De meeste banken hebben het zelf niet gemakkelijk, en bij slechte economische omgeving maakt een bank zich extra zorgen of het krediet wel terugbetaald zal kunnen worden. Bij starters speelt dat nog extra: zij kunnen geen track-record voorleggen.”

Waar situeren zich momenteel de knelpunten en de opportuniteiten voor beginnende ondernemers? “We bevragen dat jaarlijks naar aanleiding van de Vlaamse Startersdag die Unizo ieder jaar organiseert. Daaruit komen als belangrijkste knelpunten naar voor de onzekere toekomst (50%), vinden van startkapitaal (33%), administratieve rompslomp (27%) en sociaal statuut (27%). Als je ziet wat op nummer 1 en 2 staat, dan weet je dat dit nu nog meer zal spelen. Tegelijk zijn er ook opportuniteiten. Zoals eerder gezegd, wie extra uitspringt, valt op. Het is een goed moment om voorsprong te nemen, maar voorzie wel voldoende buffer zodat je een periode kan overbruggen van minderinkomsten.”

“Crisis kan net duwtje zijn dat nodig is om eigen plannen te realiseren” Welk alternatief heeft de jonge starter nog als de bank hem wandelen stuurt? “Het moet niet bij één bank blijven: zoek er verschillende op. Daarbij is het van belang te vragen of de bank gedacht heeft aan de steunmechanismen die de overheid ontwikkeld heeft: de achtergestelde leningen van het Participatiefonds of de waarborgregeling. Niet alle banken zijn evengoed op de hoogte van deze maatregelen of willen er

Welke sectoren bieden nog toekomst? “Er zijn nog tal van sectoren met toekomst. De crisis weerhoudt bedrijven in alle sectoren er ook niet van om toch succesverhalen te schrijven. Maar het is duidelijk dat in de toekomst sectoren die werken rond energiebesparing en alternatieve energie het goed zullen doen. Ook ondernemingen die inspelen op de veranderende demografie zullen het goed doen: de vergrijzing is een gigantische uitdaging, maar ze schept tegelijkertijd kansen.”

kmo 5

Insight Zelfstandig betekent niet rechtenloos De grote angst van de beginnende zelfstandige is het wegvallen van het sociaal vangnet. Maar de overheid heeft de jongste jaren heel wat inspanningen gedaan om de sociale zekerheid voor zelfstandigen naar een hoger peil te trekken.

tekst: Johan Dillen

Foto: Viorika Prikhodko / istockphoto

H

et sociaal statuut voor zelfstandigen bevat – net zoals dat bij loontrekkenden het geval is – rechten en plichten. Judith Van Geluwe van Securex legt uit wat moet en wat je mag verwachten. ‘Binnen 90 dagen na de start van je activiteit als zelfstandige, moet je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Dat gaat via het ondernemings- of startersloket. Daarbij krijg je advies op maat over het statuut dat het best bij je beroep en je gezinssituatie past. Er zijn 3 mogelijke statuten: het klassieke zelfstandigenstatuut in een eenmanszaak in hoofdberoep of in bijberoep, of het statuut binnen een vennootschap. In de praktijk zien we dat

advertentie

veel beginnende zelfstandigen voor het statuut van zelfstandige in bijberoep opteren, waarbij ze nog hoofdzakelijk in loondienst blijven werken tot hun eigen zaak voldoende op poten staat.’ Bijdragen ‘Vervolgens worden de sociale bijdragen berekend die de zelfstandige elk kwartaal dient te betalen. Die bijdragen staan in verhouding tot het inkomen’, gaat Van Geluwe verder. ‘Aangezien in het eerste jaar het reële inkomen onbekend is, wordt uitgegaan van een schatting. Die bedraagt 11 824,39 euro, wat de bijdrage op 629,33 euro per kwartaal brengt. Het is aangeraden de bijdragen

aan te passen aan het reële inkomen, als je dat kent. Dit vermijdt nare verrassingen bij de herziening, die automatisch volgt als na 2 jaar het reële inkomen bekend is via het RSVZ. Maximaal betaal je een bijdrage van 3 805,57 euro, berekend op een inkomen van 75 246,19 euro en meer. Daartussen liggen diverse schalen. Een zelfstandige in bijberoep is vrijgesteld van bijdragen zolang het inkomen onder 1 308,18 euro blijft. Daarboven bedraagt de bijdrage 69,63 euro. Dit bedrag kan oplopen tot 329,67 euro voor wie jaarlijks 6 194,09 euro verdient. Vanaf 11 824,39 euro gelden de gewone sociale bijdragen die de zelfstandige betaalt. Voor zelfstandigen in een vennootschap gelden dezelfde regels, maar daar komt nog minimaal 347,50 euro bij die de vennootschap jaarlijks moet betalen. Dit bedrag kan oplopen tot 852,50 euro.’ ‘Het is opvallend dat veel faillissementen volgen in het tweede en derde jaar, net voor of na de regularisatie’, legt Van Geluwe uit. ‘De regularisatie is niet de oorzaak van het faillissement, maar ze kan wel de druppel vormen. Beginnende zelfstandigen moeten goed de sociale bijdragen en de volledige kostprijs van hun sociaal statuut incalculeren in hun financieel plan. We zien nog te veel mensen onvoorbereid in het zelfstandigenavontuur stappen.’ De keuze voor een bepaald statuut

is volgens Judith Van Geluwe grotendeels afhankelijk van de aard van de activiteit. ‘Een vennootschap biedt het grote voordeel dat ze valt onder een gunstiger fiscaal regime, terwijl een gewone zelfstandige de klassieke personenbelasting moet ondergaan. Maar daar staan grote oprichtingskosten en -formaliteiten voor een vennootschap tegenover. Ook de boekhouding van een vennootschap is ingewikkelder en duurder. Wel blijft in een vennootschapsvorm het patrimonium van de zaak gescheiden van het privé-bezit, waardoor je bij een faillissement beter beschermd bent.’ Rechten ‘In ruil voor de sociale bijdragen verwerf je rechten in de sociale zekerheid. Zo bouw je een pensioen op, dat je vanaf je 65e kunt opnemen. Je kunt ook blijven doorwerken – dat is je vrije keuze op dat moment. Onder bepaalde voorwaarden is vervroegd pensioen vanaf 60 jaar eveneens mogelijk. Het zelfstandigenpensioen ligt nog steeds lager dan dat van een loontrekkende, maar dat verschil wordt steeds kleiner. De voortzetting van de zelfstandige activiteit als gepensioneerde wordt bovendien steeds aantrekkelijker door de verhogingen van de toegelaten inkomstengrenzen met behoud van de pensioenrechten.’ ‘Belangrijker is dat inzake het recht op kinderbijslag, de kloof tussen

“Beginnende zelfstandigen moeten goed de volledige kostprijs van hun sociaal statuut incalculeren in hun financieel plan” Judith Van Geluwe Manager Ondernemingsloket Securex

loontrekkenden en zelfstandigen steeds kleiner wordt en de bedragen zo goed als op hetzelfde niveau liggen. Bovendien is de uitbetaling van de kinderbijslag niet langer afhankelijk van de betaling van de sociale bijdragen. Het recht van het kind primeert. Belangrijk verschil met de loontrekkenden is bovendien dat de vrouwelijke zelfstandige onder bepaalde voorwaarden gratis recht heeft op 105 dienstencheques vanaf de geboorte van haar kindje. Daarnaast kan de zelfstandige genieten van een tussenkomst in de gezondheidszorg voor de zogeheten grote en kleine risico’s. Vanaf de tweede maand arbeidsongeschiktheid heb je recht op een vervangingsinkomen in de vorm van een vastgesteld bedrag per dag. In het kader van de bevalling heeft de zelfstandige vrouw recht op maximaal 8 weken verlof met uitkering.

6 kmo

Insight

“De starter moet voldoen aan een aantal voorwaarden alvorens een zaak op te richten”

Sneller starten via ondernemingsloket Sinds de start van het ondernemingsloket in 2003 is de benodigde tijd om een bedrijf op te starten ingekort van 56 dagen naar gemiddeld 26 dagen. Er is al een hele weg afgelegd, maar er blijven nog steeds enkele hindernissen te ruimen. tekst: Johan Dillen

H

et ondernemingsloket is een verplichte passage voor al wie een eigen zaak wil oprichten. In het ondernemingsloket worden alle formaliteiten gebundeld waar je voorheen verschillende instanties voor moest afdweilen. Een tijdrovende bezigheid, waarbij het ook vaak onduidelijk was wat nu de volgende stap in het proces was. Met de komst van het ondernemingsloket is alles gecentraliseerd op één plek. Wie zich als gewone zelfstandige wilt vestigen, kan

advertentie

rechtstreeks naar het ondernemingsloket; wie een vennootschap opricht, moet eerst de statuten laten opmaken bij een notaris en die neerleggen bij de griffie van de handelsrechtbank. Vervolgens worden de statuten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het ondernemingsloket gaat eerst na of de starter wel voldoet aan alle voorwaarden: een getuigschrift beheerskennis, diploma’s en indien nodig aan het beroep gerelateerde bekwaamheidsattesten of vergunningen. Vervolgens krijgt de starter een ondernemingsnum-

mer en wordt hij ingeschreven in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO). Die bevat informatie over de zelfstandige en over de aard van zijn activiteiten. De KBO vervangt wat voorheen het handels- en ambachtsregister was. Ook voor de wijziging van bepaalde gegevens, het openen van een bijkomende vestigingseenheid of het stopzetten van je zaak moet je naar het ondernemingsloket. Veel ondernemingsloketten bieden daar ook nog de inschrijving bij de btw-administratie (het btwnummer) bij aan, net als de in-

schrijving bij een sociaal verzekeringsfonds of een ziekenfonds. Foute gegevens Hoewel een hele vereenvoudiging, blijkt de input van gegevens in de KBO nog voor verbetering vatbaar. Volgens het ondernemingsloket KMO-Direct duiken jaarlijks 15 000 tot 20 000 fouten in de gegevens van de KBO op. Dit kan gevolgen hebben voor het verkrijgen van vergunningen, maar ook wanbetalers uit de wind zetten als blijkt dat er op de onbetaalde factuur activiteiten vermeld staan die niet zijn opgenomen in de KBO.

9 erkende ondernemingsloketten De 9 erkende ondernemingsloketten Acerta: www.acerta.be KMO Direct: www.kmodirect.be Securex - Go Start: www.go-start.be Biz Ondernemingsloket: www.bizondernemingsloket.be Eunomia: www.eunomia.be Formalis: www.formalis.be HDP Ondernemingsloket: www.hdp.be Partena Ondernemingsloket: www.ondernemingsloket.partena.be UCM Ondernemingsloket: www.ucm.be

kmo 7

Insight

Lenen is zinvol tijdens recessie 2009 is een jaar van negatieve economische groei. Meer dan ooit is dat een ideaal moment om zelfstandig aan de slag te gaan. En laat de schrik voor de recessie je vooral niet weerhouden om daarvoor geld te lenen, want lenen is goedkoper dan ooit.

tekst: Aart De Zitter

S

tarters komen vaak in de schulden terecht: ze moeten een vennootschap oprichten (en daarvoor kapitaal volstorten), initiële investeringen doen en werken tot de eerste klant de eerste factuur betaalt. Ondertussen moet de starter in zijn eigen levensbehoeften blijven voorzien. Alles samen leidt dat vaak tot financiële krapte.

Toch start je best met eigen geld. We horen dat van Johan Bortier, directeur van de studiedienst van Unizo, de Unie van Zelfstandige Ondernemers. “Ons eerste advies aan prille ondernemers is duidelijk: probeer je eigen zaak zo veel als mogelijk met eigen middelen op te starten, want je eigen vermogen vormt een belangrijke buffer.” Meteen een belangrijke opmerking daarbij: “Als je enkel met eigen middelen een zaak opstart, kan het al eens zijn dat je rekening in het rood komt. Kaskredieten geven je daartoe de mogelijkheid, maar die zijn typisch heel duur. Ook al staat je rekening maar heel even in het rood, probeer dat toch te vermijden om die onnodige kosten te voorkomen.”

Kredieten Investeringskredieten zijn dus vaak een elegante oplossing. Cenadvertentie

“Je doet er goed aan de aanbiedingen van de banken tegen elkaar uit te spelen” Johan Bortier Directeur studiedienst Unizo Foto: burak pekakcan / istockphoto

trale banken in Europa volgen de trend van de Europese Centrale Bank en verlagen hun intrestvoeten. De bankwereld volgt die trend. En dus wordt lenen goedkoper dan het vroeger was. Terwijl een kaskrediet al snel 10 tot 11 procent intrest aanrekent, bedragen de intrestvoeten voor investeringskredieten op tien jaar 5 tot 7 procent. En experts gaan ervan uit dat die intrestvoeten de komende maanden zeker en vast niet zullen stijgen. Dalen lijkt de trend. Bovendien moet je als starter weten dat de financiële kosten van een lening fiscaal aftrekbaar zijn. Lenen is dus zeer zeker zinvol.

Het is een wijze raad om te gaan shoppen bij verschillende banken. Dat bevestigt Bortier: “Ook al is het vandaag niet meer zo gemakkelijk als vroeger om effectief een lening vast te krijgen, toch doe je er best aan om de aanbiedingen van de banken tegen elkaar uit te spelen. En kijk daarbij niet alleen naar de intrestvoeten, maar ook naar de garanties die ze vragen. Zeker als je grote bedragen wilt lenen, kunnen die garanties zwaar op je wegen.” Een goede lening voor wie wil starten, is de Starterslening van het Participatiefonds, de federale kredietorganisatie voor zelfstan-

digen en kmo’s. Deze lening richt zich specifiek naar werkzoekenden en werklozen, en wil hen op die manier een zetje geven om zelfstandig aan de slag te gaan. Het gaat specifiek om een achtergestelde lening tegen een vaste rentevoet van 4 procent (die in bepaalde gevallen nog kan dalen tot 3 procent). Initio Starteo is een andere starterslening van het Participatiefonds. Ook hier krijg je lagere rentevoeten aangeboden dan de banken je kunnen geven. Bortier: “Het Participatiefonds ontwikkelde nog een nieu-

we interessante tool voor starters. Dankzij Initio kan je rechtstreeks naar het Participatiefonds stappen zonder eerst langs een bank te moeten passeren. Nadat het Fonds je investeringsproject heeft goedgekeurd, kan je met die goedkeuring naar de bank. Op die manier voelen de banken zich gerustgesteld. Ze hebben de ruggensteun van het Participatiefonds en zullen dus sneller geneigd zijn om ook hun duit in het leningzakje te stoppen.” Want leningen mogen dan al goedkoper worden, banken hebben vandaag meer schrik dan vroeger. Lenen voor een starter: het blijft een medaille met twee zijden.

8 kmo

Insight Het alternatief: de eenpersoonszaak Je hoeft niet per se een vennootschap op te richten om zelfstandig te ondernemen. Je kunt ook met een eenpersoonszaak aan de slag. De keuze is eigenlijk makkelijk te maken, horen we van Bie Boudolf, accountmanager bij AO, Agentschap Ondernemen: “Een vennootschap wordt zinvol als je na de betaling van je loon en alle kosten – inclusief die voor de boekhouding – nog nettowinst overhoudt.” Het is dus gevaarlijk om van een minimale omzet te spreken die je moet behalen om met een vennootschap te beginnen.

Foto: Dmitriy Shironosov / istockphoto

Een eenmanszaak hoeft zeker geen slechte keuze te zijn. Je behoudt als starter alle controle, je neemt alle beslissingen en je hoeft aan niemand verantwoording af te leggen. Bie Boudolf: “En er is geen minimumkapitaal nodig, geen oprichtingsakte, geen financieel plan. Je kunt dus meteen van start gaan. Je beheerskosten zijn en blijven laag.” Natuurlijk staan er negatieve aspecten tegenover. Eerst en vooral: je neemt privé een financieel risico, omdat je je eigen privévermogen niet van je beroepsinkomen scheidt. Als het fout gaat, ben je niet beschermd. “Hoewel dat vandaag niet altijd meer het geval is”, zegt Boudolf. “Want je kan voor zo’n 500 euro bij een notaris een ‘verklaring ter vrijwaring’ neerleggen waarin je je privéwoning kunt bescherming. Dat is een vrij nieuwe regel die het risico toch al een stukje wegneemt.” Een ander nadeel is ongetwijfeld de beperkte houdbaarheid: als de ondernemer stopt of sterft, dan kunnen de activiteiten niet op iemand anders worden overgedragen.

“Ga bij de juiste personen te raden voor je een ondernemingsvorm kiest” Bied Boudolf Accountmanager AO

Vind de juiste bedrijfsstructuur

Wie zelfstandig wilt ondernemen, doet er goed aan zijn persoonlijk vermogen (groot of klein) af te schermen van zijn professionele middelen. En bovendien wil hij zo weinig mogelijk belastingen betalen. Dat zijn alvast twee redenen om een juiste structuur voor je bedrijf te kiezen. Maar wordt het nu een bvba, een nv, een vof of een Comm.V? Of wordt het een simpele eenmanszaak? tekst: Aart De Zitter

D

e eerste vraag die je als startend ondernemer moet stellen, is of je überhaupt een vennootschap moet oprichten om te kunnen ondernemen. In een apart kadertje gaan we daar verder op in. In 2007 opteerde in Vlaanderen alvast 52 % van de starters voor een eenmanszaak. Nog eens 32 % ging als bvba van start. Amper 2,6 % begon als nv. Maar stel dat een vennootschap de beste keuze is, dan ben je er nog niet. De volgende vraag is dan: welke bedrijfsstructuur is de beste keuze? “Dat hangt sterk af van wat je wil gaan doen”, horen we van Bie Boudolf, accountmanager bij AO, Agentschap Ondernemen. In haar brochure ‘Mijn eigen zaak, starten met kennis van zaken’ begeleidt dit overheidsagentschap de starter bij dit beslissingsproces. “Je moet verschillende parameters tegen elkaar afwegen. Een eerste groot onderscheid maken we daarbij tussen besloten en open ondernemingen. Open ondernemingen zoals de nv en de Comm.V. maken de overdracht van aandelen gemakkelijker en zijn gericht op het inbrengen van kapitaal; vandaar worden ze ook kapitaalvennootschappen genoemd.” Besloten ondernemingen (bvba, ebvba, vof, gewone Comm.V ) laten je niet zomaar aandelen verhandelen: ze zijn typisch voor een familiale onderneming. Een buitenbeentje is zonder twijfel de Coöperatieve Vennootschap met

Beperkte Aansprakelijkheid (cvba) en de Coöperatieve Vennootschap met Onbeperkte Aansprakelijkheid (cvoa) die bestaan uit een veranderlijk aantal vennoten (minimum drie) en veranderlijke inbrengen: de vennoten kunnen daar soepel in- en uittreden. Courant Besloten ondernemingen liggen het best in de markt bij starters. “Als je wilt starten als enige aandeelhouder, dan is de keuze snel gemaakt: de eenpersoons-bvba, ook wel ebvba genoemd, is dan de enige optie.” Meer keuzes heb je als je met verschillende partners bent. Bie Boudolf: “Zodra je minimum twee vennoten hebt, kun je bij de besloten vennootschappen kiezen tussen bvba, vof en Comm.V. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid bvba heeft een oprichtingskapitaal van 18.550 euro nodig. Als je een eenpersoons-bvba opricht, moet daar 12.400 euro van volstort zijn. Ben je met meerdere partners, dan volstaat 6.200 euro volstort kapitaal.” De bvba is de meest courante bedrijfsvorm voor starters. Ze biedt dan ook een aantal duidelijke voordelen in vergelijking met een Vennootschap onder Firma, ook wel vof genoemd. Bie Boudolf somt de verschillen op: “Bij de bvba is je aansprakelijkheid beperkt tot het kapitaal dat je zelf hebt ingebracht, terwijl je bij een vof onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk blijft.” Maar in ruil voor een grotere persoonlijke aansprakelijkheid biedt de vof op zich dan weer andere

voordelen: eenvoudig op te richten – een onderhandse akte, je hoeft niet langs een notaris te gaan – en geen minimumkapitaal. Duidelijk minder rompslomp, maar als starter moet je vooraf goed afwegen hoeveel een beperking van je aansprakelijkheid je waard is. Als je risico’s zeer beperkt zijn, dan kan een vof inderdaad een waardevol alternatief zijn voor een bvba. Groot En dan is er nog de minder bekende Comm.V: welkom bij de ‘gewone commanditaire vennootschap’. Bie Boudolf vergelijkt die een beetje met een vof: “Ze zijn vergelijkbaar op administratief vlak, maar bij een commanditaire vennootschap heb je typisch een stille vennoot. Dat is iemand die centen in de zaak steekt, en daar dus aandelen en eventueel dividenden voor kan opstrijken, maar verder volledig afzijdig blijft uit het beheer van het bedrijf. De stille vennoot kan dan ook enkel aansprakelijk gesteld worden ten belope van zijn inbreng. De werkende vennoot (of vennoten) daarentegen is wel onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk.” Tot slot zijn er nog de kapitaalsvennootschappen: de naamloze vennootschappen. De aandelen zijn dan vrij overdraagbaar en dus gemakkelijk te verhandelen. Erg weinig starters opteren voor een nv. “En het belang neemt nog af bij starters”, weet Bie Boudolf. “Maar toch blijft dit een goede juridische vorm voor starters die meteen veel extern kapitaal zullen nodig hebben. Denk daarbij

aan technologische bedrijven die flink in onderzoek willen investeren. Want externe financiers, zoals risicokapitaalverschaffers of bankiers, willen alleen geld pompen in een bedrijf waar ze hun aandelen gemakkelijk opnieuw van de hand kunnen doen.” En dat is bij een bvba niet evident, omdat de aandelen daar niet naamloos zijn. En als starter moet je zelf over voldoende beginkapitaal beschikken: het startbedrag voor een nv bedraagt 61.500 euro.

Naast de nv bestaat er nog de commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.V.A.) die de voordelen van een besloten vennootschap combineert met die van een kapitaalvennootschap.

Moeilijke keuze? Ga zeker en vast te rade bij het Agentschap Ondernemen, je boekhouder of bedrijfsorganisaties zoals Unizo: zij zullen je met geduld bijstaan.

Agentschap Ondernemen Agentschap Ondernemen (AO) is de rechtsvolger van Vlaams Agentschap Ondernemen (VLAO). VLAO en Agentschap Economie zijn inmiddels geïntegreerd tot het Agentschap Ondernemen De brochure ‘Mijn eigen zaak, starten met kennis van zaken’ kan je op de site www.vlao.be als PDF downloaden onder de rubriek ‘publicaties’.

kmo 9

Insight “Internationaal Ondernemen start bij u in de buurt” Dirk Van Steerteghem Afdelingshoofd Internationale Handel FIT

Over de grenzen kijken

Een goed idee is niet gebonden aan landsgrenzen. Vlaanderen is traditioneel een sterke exporteur. Om jonge bedrijven en zelfstandigen aan te moedigen het potentieel van hun zaak ten volle te benutten, hebben de Vlaamse overheid en ondernemersorganisaties instrumenten in het leven geroepen om internationaal ondernemen te stimuleren. tekst: Johan Dillen

Het moeilijke aan uitbreiden naar het buitenland is: hoe begin je eraan? Waar, met wie, welke regels moet je volgen? De Vlaamse overheid wil sinds 2006 ondernemers helpen om het antwoord op die en vele andere vragen te zoeken via Flanders Investement & Trade (F.I.T.). Dit agentschap heeft enerzijds als taak Vlaanderen aantrekkelijk te maken voor buitenlandse investeerders, maar helpt anderzijds Vlaamse ondernemers die in het buitenland voet aan de grond willen krijgen. “Bedrijven en ondernemers kunnen met hun vragen terecht bij de regionale kantoren van F.I.T. Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt en Leuven hebben er één”, zegt Dirk Van Steerteghem, afdelingshoofd Internationale Handel bij F.I.T. Via het hoofdkantoor in Brussel en via de 90 vertegenwoordigers over de hele wereld komen de antwoorden bij de vraagstellers. De hulp komt er onder vorm van advies of tips, maar ze kan ook financieel zijn. “Bij het zoeken naar internationale groeimogelijkheden komt altijd een investering kijken. Voor kmo’s is dat niet vanzelfsprekend. Om de drempel naar buitenlandse markten te verlagen, bieden wij hen financiële steun aan. Hiermee worden prospectie- en zakenreizen mogelijk, gerenommeerde vakbeurzen komen binnen het bereik te liggen, productdocumentatie en technische vertalingen kunnen worden gemaakt.” advertentie

N

aast F.I.T. bieden ook ondernemersorganisatie Unizo en Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen, assistentie aan hun leden die stappen op de internationale markt willen zetten. Bij Voka gaat dat van bedrijven die naar een bepaald land of een bepaalde regio willen uitvoeren samen te brengen voor een ‘business card meeting’, het aanbieden van talenpakketten, coaching, toegang tot een database om de geschikte handelspartner te vinden, tot het internationaal peterschapsproject Globus. Unizo Internationaal biedt zijn leden grotendeels gelijklopende diensten aan. Zowel Voka als Unizo International organiseren themaavonden over het hele land rond diverse ondernemersthema’s.

Foto: Miha Urbanija / istockphoto

Netwerken ligt bij alle organisaties op het puntje van de tong. Club Diaspora is daar een uitstekend voorbeeld van. Via Voka, F.I.T. en Vlamingen in de Wereld (VIW) is een databestand tot

stand gekomen waarin Vlaamse ‘expats’ zijn opgenomen die Vlaamse bedrijven willen helpen met advies over de finesses van zakendoen in een land dat ze op het oog hebben.

10 kmo

Inspiration

Eddy Bolle heeft 15 jaar gewerkt als hoteldirecteur. Zo heeft hij niet enkel veel eraring opgedaan met horecapersoneel, hij zag ook de noodzaak voor een rekruteringsbureau voor de horecasector. Er wordt immers continu gezocht naar nieuw personeel. Hij startte zijn eigen zaak en geeft graag tips voor jonge starters.

tekst: Annemarie Van Meir

E

ddy Bolle: ‘In het buitenland bestonden reeds selectiebureaus die gespecialiseerd waren in het zoeken naar directeuren, maîtres d’hôtel, keukenchefs, enzovoort. In België bestond dat niet. Een gat in de markt! En daarom heb ik die zaak, nu zestien jaar geleden, opgestart. Mijn eerste klanten waren mijn vroegere werkgevers. Een leuke start. De moeilijkheid was dan ook niet zozeer het vinden van de klanten, maar wel het vinden van de goede kandidaten. Ondertussen heeft Horeca Part-

ners een zeer uitgebreid bestand met ervaren beroepsmensen. Vier jaar geleden werd Horeca Partners, samen met vennoot Filip Nicasi, een nieuw concept. Ons succes is het bewijs van de nood aan deze diensten in onze sector. We werken met een vast team van zeven collega’s en daarnaast zijn er nog de partners die een exclusieve overeenkomst hebben voor hun specialiteit. Gelukkig hebben we door onze werkervaring een goed en uitgebreid netwerk. En verder wordt er geïnvesteerd in een goeie docu-

mentatie en marketing om naambekendheid en vertrouwen op te bouwen. Je moet natuurlijk bereid zijn om als starter heel veel energie te steken in je zaak. Het is hard werken, maar het is even belangrijk dat je de goeie mix vindt tussen privé en werk. Je moet je vooral goed voorbereiden, een goed businessplan aanmaken, en raad vragen aan bevoegde instanties. Zo heeft men ons bij de opstart erg geholpen met de leningen voor het vastgoed en het in elkaar steken van het businessplan. Je moet zorgen dat je financiële reserves

hebt voor je start als zelfstandige, Want de klanten betalen je vaak (te) laat, maar zelf moet je wel al btw afdragen, sociale lasten, belastingen en kosten betalen. Er zijn enorm veel kosten die erbij komen. Mensen die in dienst werken, hebben daar vaak geen idee van. Dertiende maand, vakantiegeld, bonus, ... het wordt je als bediende allemaal in de schoot geworpen; als zelfstandige is dat er niet. Vooral in het begin is de verleiding groot om uit de kas te leven, maar een paar jaar later krijg je dan de eerste aanpassing van de sociale lasten en belastingen. Dat is iets waar elke

starter zich van bewust moet zijn. Ik raad ze aan om een reserve op te bouwen, en dat is veel minder gemakkelijk dan je denkt.

Het grote voordeel om samen met een businesspartner een bedrijf te leiden, is dat je samen veel meer aankan en veel meer energie kunt steken in diverse takken. Je kunt ook sneller groeien en de zorgen delen. Dat is een hele vooruitgang. Personeel bouw je heel voorzichtig op, zeker nu het crisis is. Toch moet je als baas altijd positief zijn en dynamiek uitstralen om iedereen te motiveren’, legt Eddy Bolle uit.

Jonge starters zijn niet altijd bewust of bekend met de mogelijkheden voor goedkope leningen of van de verplichtingen zoals ‘het tijdig betalen van sociale zekerheid’. Doro De Boeck van Unizo vertelt over haar ervaring met jonge starters.

tekst: Annemarie Van Meir

D

oro Deboeck: ‘Jonge starters beginnen vaak enthousiast een eigen zaak, maar zijn helaas niet altijd goed op de hoogte van de wettelijke verplichtingen. Vooral de sociale zekerheid wordt weleens vergeten, zeker als ze voordien in dienstverband hebben gewerkt

Nadien krijgt de sociale verzekeringskas van de belastingen het werkelijke inkomen en als blijkt dat het hoger is dan geschat, wordt de bijdrage herberekend. We zien dat vele starters geen rekening houden met deze grote herziening en dus ook geen reserve hebben opzijgezet. Op dat ogenblik moeten ze niet enkel het verschil voor al die kwartalen in één keer betalen: ze moeten bovendien de bijdragen voor het kwartaal zelf, waar de regularisatie werd doorgevoerd, betalen.

Foto: istockphoto

waar de werkgever de RSZ betaalde. Als zelfstandige betaal je de sociale bijdrage zelf. Dat wordt berekend op het inkomen van de zelfstandige. Nu, bij de opstart is er uiteraard geen inkomen bekend en wordt er een minimumbijdrage aangerekend van ongeveer 650 euro per kwartaal.

Wij raden daarom starters altijd aan om zelf het inkomen in het oog te houden. Stijgt het boven de voorziene omzet, dan vragen ze het best aan hun sociale verzekeringskas om meer te betalen – eventueel zelfs te veel – zodat die regularisatie achteraf niet zo groot is. De sociale verzekering zorgt ervoor dat ze verzekerd zijn tegen kleine en grote risico’s, dat hun kinderbijslag en het wettelijk pensioen in orde is. Bijkomend kan de starter ook nog betalen voor een aanvullend pensioen.

Uiteraard mogen ze niet vergeten het inkomen van hun eigen zaak op de belastingsbrief van het gezin te vermelden. Het lijkt heel logisch, maar dat wordt wel eens vergeten. Deze belastingen moeten zij voorzien. Dit klinkt ook weer logisch, maar wordt even vaak vergeten. Wij krijgen ook wel eens de vraag van jonge starters: “Wat als wij met vakantie gaan?”. Wel, dat is simpel: dan is er geen inkomen. Wij helpen starters ook bij het opmaken van een businessplan. Het is nog allemaal vrij nieuw, maar wij gaan daarvoor samenwerken met een accountancykantoor. Op de site van Unizo www.startwijzer.be staat een voorbeeld van een ondernemingsplan dat starters kunnen downloaden. Een goed ondernemingsplan kunnen ze onder meer gebruiken om aan de bank een lening te vragen. Het is voor een starter een soort haalbaarheidsstudie en vaak vinden ze het moeilijk om dit uit te werken. En dan ‘last but not least’: het sociale aspect. (Jonge) zelfstandigen

“Jonge starters verwaarlozen vaak zichzelf en hun familie” Doro De Boeck Unizo

zijn enthousiast en werken soms zeven dagen op zeven. Daardoor vergeten ze goed voor zichzelf te zorgen of ze verwaarlozen het familiale leven. Op lange termijn wreekt zich dat, en daar wijzen we hen op. Als we het ondernemingsplan samen met hen doornemen, maken we hen bewust van de workload en de noodzaak om tijdig rustpauzes in te lassen’, onderstreept Doro De Boeck.

kmo 11

Inspiration

10 valkuilen voor startende ondernemers 1 Niet geschikt voor het zelfstandig ondernemerschap Al te vaak wordt vergeten dat niet iedereen geschikt is voor een job als zelfstandige. Een goede zelfstandige moet creatief zijn, stressbestendig zijn, kunnen omgaan met risico’s, kritisch zijn en oog hebben voor opportuniteiten in de markt. Daarbij zijn een extra dosis karakter en doorzettingsvermogen ook onontbeerlijk.

Een manke voorbereiding Een veel voorkomende fout is dat starters een eigen zaak beginnen zonder voldoende voorbereiding. Een van de belangrijkste redenen hiervoor is de tijdsdruk die sommige starters ondervinden om hun zaak snel op te starten. Het is aan te raden om een degelijke haalbaarheidsstudie te maken voor uzelf en uw project. 2

3 Te klein startkapitaal Voldoende startkapitaal en een goed idee over de te verwachten kosten en omzet zijn belangrijke voorwaarden om te slagen als zelfstandige. Al te vaak worden echter de financiële noden zwaar onderschat. Dit zorgt ervoor dat deze valkuil verantwoordelijk is voor ongeveer 1/5 van alle faillissementen. Zorg ervoor dat u van bij het begin beschikt over voldoende financiële middelen. Een gouden regel hierbij is dat het startkapitaal best bestaat uit 1/3 eigen middelen en 2/3 vreemd vermogen (lening bij kredietinstelling, business angel, …).

Tekort aan klanten Een tekort aan klanten of een onevenwichtige klantenportefeuille is een andere reden waarom veel starters snel in de problemen geraken. Als de belangrijkste klant wegvalt, betekent dit voor veel bedrijven de strop om de hals. 4

5 Administratieve rompslomp Zonder een degelijke administratie zal een bedrijf niet lang bestaan. Dit geldt ook voor startende ondernemingen. Bij de start en de uitbouw van een onderneming komt heel wat papierwerk kijken. Bedrijven die dat verwaarlozen, komen al snel in de problemen door onbetaalde facturen, boetes, … Daarom: hou orde!

Isabel Corthier, fotografe, werkte drie jaar voor een fotostudio als bediende. Sinds anderhalf jaar werkt ze als zelfstandig fotografe. Zij vertelt waarom ze zelfstandige is geworden. tekst: Annemarie Van Meir

I

sabel Corthier: ‘Ik werkte eerst als bediende voor een fotostudio waar ik vooral reportages en portretten maakte. Ik deed dat heel graag en heb daar werkelijk met hart en ziel gewerkt. Helaas was er geen mogelijkheid om partner te worden. Ik ben dan als zelfstandige in bijberoep gestart, maar dat was noch voor de werkgever, noch voor mij een ideale situatie. Op een zeker ogenblik moest ik een keuze maken en ik heb gekozen om volledig als zelfstandige verder te gaan. Het voordeel dat ik al gestart was in bijberoep maakte dat ik niet moest beginnen van nul. Dat ik die tijd had om na te denken hoe ik het wel en hoe ik het niet wilde doen. Hoe pak ik het aan? Hoe zoek ik klanten? Ik wilde ook niet de klanten van mijn vroegere werkgever afnemen. Hij was fair geweest tegenover mij, ik wilde dat ook zijn tegenover hem. Ik heb heel

bewust gekozen om geen fotowinkel te openen omdat ik niet wilde gebonden zijn aan openingsuren, of permanentie moest zoeken als ik buitenhuis was voor een reportage. Er is een etalage en de site: www.isabelcorthier.com Mensen bellen me, ik ga op bezoek met mijn laptop waarop ik mijn reportages kan laten zien. En zo houd ik ook mijn kostenstructuur heel laag. Ik ben een doorzetter en heel erg enthousiast. Dat heeft zeker geholpen bij de start. Als ik ergens in geloof dan ga ik er 200 % voor. Mijn levensslogan is: “live your dream, maar wees realistisch”. Belangrijk is dat je als starter informatie durft te vragen en dat je ze aan de juiste personen vraagt. Zo heeft Veerle Boon van Unizo me enorm geholpen. Zij heeft alles geregeld om te kunnen genieten van een goedkope lening bij het Participatiefonds, en heeft een businessplan opgesteld. Kor-

tom, ze heeft me geholpen in die wereld van zelfstandigen, waarvan ik niets kende: ik wist immers niets van sociale zekerheid, van boekhouding, enzovoort.’ ‘Wat ze me niet hebben verteld, is dat je als zelfstandige 60 uren per week werkt, en te weinig tijd neemt voor jezelf’, lacht ze. ‘Maar dat ligt in mijn karakter. Ik werk zeven op zeven. Aan de jonge zelfstandigen zou ik de raad willen geven: ken je grenzen en hou je grenzen in het oog. Ik was in het begin zo hard gegaan dat ik na een jaar doorwerken enkele dagen volledig uitgeput in bed ben beland. Ze moeten ook beseffen dat je als zelfstandige vaak eenzaam bent. Alleen werken thuis was voor mij moeilijk. Sinds enkele maanden werk ik daarom samen met een andere fotografe. We hebben elk onze eigen zaak, maar doen de verwerking in dezelfde ruimte. Dus: zelfstandigen, verenig u!’

6 Te weinig begeleiding Veel starters laten zich te weinig adviseren. Voor hen volstaan een boekhouder en een bank om hun zaak op te starten, maar dat betekent slechts een klein deeltje van het ondernemerschap. Zeer veel startende ondernemers hebben een gebrek aan juridische, boekhoudkundige en fiscale kennis.

Gebrek aan sociaal leven Starters onderschatten zeer vaak de impact van het zelfstandig ondernemerschap op hun sociaal leven. Starten doe je immers niet alleen. Wie zelfstandige wordt, moet met name rekening houden met lange werkuren. Daarom is het zeer belangrijk dat u dit eerst goed overlegd met uw partner. 7

8 Te hoge vaste kosten Veel starters geven duizenden euro’s uit aan bedrijfslokalen of dure wagens nog voor ze werkelijk één product hebben verkocht. Hierdoor lopen de vaste kosten (kosten die niet gekoppeld zijn aan het verkoopvolume) hoog op. 9 Te enthousiast over eigen product of dienst Als startende zelfstandige is het belangrijk dat u enthousiast en gepassioneerd bent over uw eigen product of dienst. Toch dringt enige realiteitszin zich wel op. Niet iedereen zal uw passie delen en misschien is niet iedereen even enthousiast als u het over uw aangeboden producten of diensten hebt. Alvorens van start te gaan, kunt u het best uw idee voorleggen aan een neutraal persoon die u dan advies kan geven.

Actief zijn in een sector of markt die niet de uwe is Veel zelfstandige ondernemers zijn al ten onder gegaan aan de onaangename verrassingen die ze ondervonden bij het najagen van een nieuwe markt of aan een te uiteenlopend aanbod van producten en diensten. Houdt u dus steeds aan uw “core business”, uw basisactiviteiten. 10

12 kmo

inspiration

Foto: istockphoto

Kies de juiste tools voor werk van thuis

6 Tips

Als jong bedrijf is het soms gemakkelijker om van thuis uit te werken, zodat je al heel wat bespaart op kantoorruimte. Je moet er dan wel zeker van zijn dat je werk en de communicatie met je collega’s of partners hierdoor niet in het gedrang komt. De volgende tools geven je een steuntje in de rug.

tekst: Barbara Vandenbussche

Stel je aankopen af op je activiteiten. Werk je op een vaste plek, dan kan een desktop met een verbinding naar de server van je bedrijf voldoende zijn. Moet je echter geregeld de baan op of ook op andere plaatsen aan de slag, dan ben je beter af met een laptop. 1

De nieuwe generatie netbooks zijn superklein en compact en bieden de voornaamste functies. Heb je onderweg enkel een tekstverwerker, agenda en internetverbinding nodig, dan vormen zij een volwaardig alternatief. 2

Beveiliging van de internetverbinding is geen overbodige luxe wanneer je gevoelige informatie 3

moet ontvangen en verzenden. Je internetprovider kan zorgen voor een beveiligde verbinding via een Secure Socket Layer-protocol. Er zijn tal van manieren om te communiceren via een computer: denk maar aan e-mail, internettelefonie via Skype of instant messaging. Dat laatste kan via MSN Messenger of Windows Live Messenger, 4

waarmee je ook een videoconferencing kunt opstarten. Ook van op afstand kun je vergaderen. Hiervoor kun je een tool gebruiken zoals Genesys Conferencing. Het is beleefd om een webcam te installeren zodat de andere gebruikers je kunnen zien. 5

6

Om via het internet bestanden te

delen met anderen hoef je die niet telkens door te mailen. Groupware stelt je in staat om bijvoorbeeld toegang te krijgen tot de e-mail, agenda’s en adressenboekjes van je partners. Werken jullie met verschillende mensen aan eenzelfde project, dan is Lotus Quickr een goede oplossing. Lotus Connection verenigt dan weer community’s via blogs, wiki’s, gedeelde agenda’s, enzovoort.

De businesskant van flexibiliteit Er vloeide al heel wat inkt over de voordelen van flexibiliteit voor de medewerkers en de balans tussen werk en privé. Minder vaak gaat het over de businessbenefits die hier nauw mee verbonden zijn. Toch zijn er harde bewijzen van het nut en de winst die flexibiliteit de werkgever kan opleveren.

tekst: Barbara Vandenbussche

I

n de eerste plaats blijkt flexibel werken de flexibiliteit van kenniswerknemers sterk te doen toenemen. Zij werken samen met collega’s, klanten, leveranciers, zakelijke partners en anderen, en hebben daarbij nood aan een constante stroom van informatie op gelijk welke plek waar die samenwerking plaatsvindt. Zeker

bij het opzetten van een business betekent elke beperking van het werk aan een bureau extra tijd om collega’s bij te staan, wat ook hun productiviteit ten goede komt. En dan hebben we het nog niet gehad over het gunstige effect van flexwerk op de moraal en motivatie van de medewerkers. Omdat minder medewerkers verplicht zijn om elke dag aan hun bureau in het hoofdkwartier te zitten, is ook

de continuïteit van de dienst beter gewaarborgd. Besparen Wanneer je op zoek gaat naar een vestiging, hou er dan rekening mee dat je minder kantoorruimte nodig hebt wanneer een groot deel van je medewerkers op andere plaatsen werkt. Dit leidt tot een directe besparing op gebouwen die je moet verlichten, verwarmen en

bevoorraden met energie, en dus een lagere CO2-uitstoot. Dit is belangrijk, als je weet dat 76 procent van de geproduceerde energie in de ontwikkelde landen gebruikt wordt voor het beheer van gebouwen. Ook goed voor het milieu is de afname van de verplaatsingen en dus ook de reiskosten voor de medewerkers. Zij besparen ook veel tijd, wat hen ruimte geeft om hun werk beter te organiseren.

“Kennismedewerkers hebben nood aan een constante stroom van informatie”

Dikwijls is dit bovendien een extra hulpmiddel om werknemers aan te trekken en te behouden, die vaak een belangrijke motor zijn voor een groei van de flexibiliteit.

kmo 13

Hoe eenvoudiger de software, hoe hoger de productiviteit De grootste uitdaging voor softwareleveranciers ligt in het maken van gebruiksvriendelijke toepassingen. Dat blijkt uit een onderzoek van IFS, dat componentgebaseerde software aanbiedt. Of je een startup bent of gevestigde waarde, en of je van thuis uit werkt of op kantoor, eenvoudigere software verhoogt altijd je productiviteit. tekst: Barbara Vandenbussche

U

it het onderzoek bleek dat de meeste mensen veel gemakkelijker kunnen werken met het internet dan met e-mail- en businessapplicaties. Bij die laatste toepassingen verspilden vele gebruikers enorm veel tijd, zeiden ze zelf. Dat kwam vooral doordat ze de verschillende modules en applicaties moesten leren; omdat het lang duurde voor ze relevante informatie uit een applicatie konden filteren; of omdat ze moesten navigeren tussen verschillende bedrijfsprocessen die niet logisch gegroepeerd zijn. Wat ook veel tijd en moeite kost, is het overzetten van informatie

van de ene naar de andere toepassing en het werken met verschillende programma’s tegelijk.

“De meeste mensen werken veel gemakkelijker met het internet dan met businessapplicaties” Google-zoeken Zeker wanneer mensen van thuis uit werken, kan het gebeuren dat de toepassingen en programma’s

niet optimaal op elkaar zijn afgestemd. Wanneer je flexibel werkt, ben je dikwijls ook meer op jezelf aangewezen, zodat ingewikkelde toepassingen nog meer tijd en energie vergen. Gebruiksvriendelijke software met extra functionaliteiten zoals ingebouwde zoekfuncties, geavanceerde navigatie en opties voor personalisatie kunnen dan het verschil maken. Niet alleen verloopt je werk daarmee vlotter, het wordt ook veel plezieriger. De internetgeneratie werkt ook op een heel andere manier. Met zoekfuncties à la Google bijvoorbeeld, zijn ze meteen weg, zodat ze sneller hun weg vinden door de bedrijfsprocessen en verwante relevante gegevens. Foto: Lise Gagne / istockphoto

14 kmo

Insight

“Onze kantoren zijn veel ordelijker geworden” Wien De Geyter Director Corporate affairs voor Febelfin

We maken ook veel intelligenter gebruik van de ruimte. Hoewel we vroeger meer dan 400 m2 meer plaats innamen, hebben we nu het gevoel dat er meer plaats is. Vroeger bestond 15 procent van ons kantoor uit ontmoetingsruimte, nu is dat meer dan 40 procent.’

Foto: René Mansi / istockphoto

Afscheid van je vaste werkplek

Werken zonder een eigen vaste werkplek klinkt intrigerend, maar hoe gaat dat er in de praktijk aan toe? We staken ons licht op bij Wien De Geyter, Director Corporate affairs voor Febelfin, de federatie voor de financiële sector, waar mobiel werken al sterk is ingeburgerd. Hun voorbeeld kan elke startende ondernemer inspiratie opleveren. tekst: Barbara Vandenbussche

‘

We hebben 54 werkplaatsen die van iedereen en niemand zijn’, vertelt Wien De Geyter. ‘Mensen kiezen waar ze zitten, op gelijk welke verdieping. Een beperkt aantal medewerkers werkt ook weleens vanuit het opleidingscentrum Febelfin Academy aan het Brusselse Centraal Station. Iedereen heeft een laptop met netwerkverbinding en voor de meeste medewerkers wordt de ADSL-lijn terugbetaald.’ Er zijn verschillende soorten werkplekken bij Febelfin, naargelang de aard van het werk. ‘Alle bureaus zijn voorzien van stopcontacten en kabels voor je laptop en telefoon, en een draadloos netwerk.

Dit biedt binnen het gebouw een enorme mobiliteit. Sommige medewerkers gebruiken softphones, geschikt om te bellen via de laptop, anderen een gewone telefoon. Voor informele ontmoetingen zijn er lounges, met lage tafels. In de formele vergaderruimtes vind je dan weer klassiek zitmeubilair en lcd-schermen of beamers waarop je je laptop kunt aansluiten. Om alle persoonlijke documenten en items op te bergen zijn er lockers van 40 bij 40 cm.’ Met flexibele medewerkers wint communicatie mogelijk nog meer aan belang. Enerzijds zijn er daarom persoonlijke en zakelijke ontmoetingsruimtes, anderzijds staan de zestig medewerkers met elkaar

en met de buitenwereld in contact via intranet, e-mail, telefoon en fysieke postvakken. Om iedereen te helpen om ook zijn werk zo goed mogelijk te organiseren, integreert Febelfin binnenkort SharePoint. ‘We werken nu nog met een klassiek documentatiesysteem waarbij iedere werknemer zijn eigen folder en subfolders in beheer heeft. Maar iedereen heeft zijn eigen manier om zich te organiseren en structureren, wat het voor anderen moeilijk maakt om dingen terug te vinden. Met pilootwerkgroepen gaan we daarom bekijken hoe we SharePoint zo goed mogelijk kunnen ordenen. De hele structuur wordt dan automatisch vastgelegd zodat niemand zelf nog wijzigingen kan aanbrengen.’

Zelf kiezen De Geyter ziet heel wat voordelen aan de nieuwe manier van werken: ‘Onze kantoren zijn veel ordelijker geworden. ’s Avonds ruim je automatisch alles op, zodat er veel minder papieren blijven liggen. Bovendien is dit ook goed voor de discipline, omdat er in een open omgeving een grotere controle is op elkaar. Doordat je meer contact hebt met anderen, is er meer interactie en wordt je spectrum vergroot. Je hoeft niet meer altijd bij dezelfde collega’s te gaan zitten, maar kunt afwisselen. Dat maakt teamwork ook gemakkelijker dan voorheen. Zelf vind ik het ook leuk dat ik elke dag zelf mijn werkplek kan kiezen. Vroeger zat ik aan een kant waar weinig zon binnenviel.

‘De optimalisering van het klassement leidt er ook toe dat we veel minder papier gebruiken dan vroeger’, gaat Wien De Geyter verder. ‘De archiefruimte is veel beperkter geworden. De archieven zijn strategisch opgesteld in functie van de departementen en business lines. Dit leidt er automatisch wel toe dat medewerkers meer in de buurt van ”un” archief gaan zitten, al hangt dat veeleer af van de aard van het werk en de mensen. Alles samen is de balans dus erg positief, ook als je de invloed hiervan op ons imago bekijkt. We stralen veel meer transparantie en eenheid uit, en krijgen er van bezoekers vele positieve reacties op.’ advertentie

kmo 15

insight

“Voortdurende toegang en bereikbaarheid wordt in onze kennismaatschappij steeds meer een basisbehoefte”

Foto: Izabela Habur / istockphoto

Voortdurend in verbinding Wanneer je je aansluit op het internet, haal je tegenwoordig automatisch breedband in huis. De toegenomen beschikbaarheid van breedbandverbindingen thuis, op het werk of onderweg beïnvloedt tal van aspecten in ons leven: van onze sociale gedragingen tot het functioneren van hele gemeenschappen. tekst: Barbara Vandenbussche

E

r zijn verschillende soorten breedbandgebruikers. ‘Digital natives’ is de term waarmee de pioniers aangeduid worden: de generatie die is opgegroeid met computers, internet, gsm en MP3. Zij vinden steeds nieuwe manieren om verbonden te blijven met hun communities, om content te creëren en te consumeren, en om online bij te leren. Een ander belangrijk segment, dat van de ondernemingen, gebruikt breedband om enorme productiviteitsverhogingen te verwezenlijken dankzij de grotere advertentie

bereikbaarheid en interactie van hun werknemers, de vereenvoudiging van businessprocessen en het bieden van een toegevoegde waarde aan hun cliënten. Ook op het vlak van duurzaam ondernemen en algemeen welzijn kan breedband een belangrijke bijdrage leveren. Een goed uitgebouwde breedbandinfrastructuur leidt ertoe dat mensen meer toegang krijgen tot gezondheidszorg en onderwijs, wat op zijn beurt de hele maatschappij ten goede komt. Vast of mobiel? Via verschillende technologieën

brengt breedband innovatie in alle facetten van het dagelijkse leven, inclusief reizen, winkelen, entertainment, telewerk, onderwijs en gezondheidszorg. Convergentie is het sleutelwoord in deze nieuwe evolutie. Wereldwijd werken marktleiders in media-, entertainment- en internettoepassingen samen met dienstverleners die vaste en mobiele netwerken aanbieden, of zelfs een combinatie van de twee. Samen met fabrikanten van muziek- en videospelers, tv’s, computers en andere gadgets bouwen zij telkens aan heel nieuwe diensten en markten. Dit leidt ertoe

dat de consument een naadloze overgang maakt tussen werken en spelen zonder hierbij de verbinding te verbreken. Meer zelfs: een voortdurende toegang en bereikbaarheid wordt in onze kennismaatschappij steeds meer een basisbehoefte. Zowel vaste als mobiele breedbandoplossingen zullen wellicht blijven bestaan, omdat zij elkaar goed aanvullen. Over de hele wereld investeert men sterk in het onderzoek naar en de modernisering van vaste netwerken. In de nabije toekomst blijft deze de gebruiker dan ook heel wat

voordelen bieden, zoals de toegangssnelheid, gegarandeerde kwaliteit van de dienstverlening en betere geschiktheid voor video en groot scherm. Mobiele technologie is dan weer belangrijk om breedband overal toegankelijk te maken op een kostenefficiënte manier. Voortdurend ontdekt en herontdekt men de waarde van een connectie op elk moment en op elke plaats. Welke technologie er ook wordt gebruikt, het netwerk moet op zijn minst betrouwbaar, veilig en rendabel zijn, en een evenwicht bieden tussen een zo groot mogelijke efficiëntie en voldoende flexibiliteit.

16 kmo

Inspiration

Nieuwe opportuniteiten dankzij crisis

Meestal hebben starters een duidelijk plan. Maar er bestaan ook mensen die willen ondernemen zonder dat ze een duidelijk idee hebben in welke sector ze dat willen doen. Dan kunnen allerlei netwerken goed van pas komen om uit te zoeken in welke sectoren ‘golden opportunities’ te rapen vallen - meer dan ooit in tijden van crisis. tekst: Aart De Zitter

Nicole De Smyter Leuven.inc

O

ndernemers zonder plan: vaak gaat het over mensen met geld en ervaring die op zoek zijn naar een goede opportuniteit. Ze hadden vroeger al een bedrijf, verkochten dat, hebben nu een aanzienlijk kapitaal en willen dat investeren in een nieuwe startup. De vraag is daarbij welke sec-

toren de beste opportuniteiten bieden. Reginald Vossen, algemeen directeur van BAN Vlaanderen – het netwerk van business angels – heeft daar een duidelijk zicht op. “Mogelijke business angels hebben kennis, ervaring, drive én middelen om te investeren, maar ze hebben géén specifiek product. Vaak zijn ze vooral economisch sterk, maar missen ze technologische specificiteit om een bepaald project op poten te zetten. Zulke mensen brengen wij dan in contact met lui die aan de andere kant staan.” Dat kunnen bijvoorbeeld ingenieurs zijn die een goede business opportuniteit gevonden hebben maar geld noch economische ervaring hebben om daar een zaak mee op te bouwen. Vanuit de context van de business angels ziet Vossen welke secto-

ren vandaag ‘hot’ zijn: “ICT blijft een topper: zowat 30 procent van onze projecten bevindt zich in die sector. Een duidelijke groeisector qua zakelijke opportuniteiten is de health- en wellnessindustrie. Dat kan gaan over de opstart van een keten van fitnesscentra tot hightechinitiatieven in de biowetenschappen.” Crisis Leuven.Inc, het netwerk rond de KU Leuven voor technologische start- en groeibedrijven, merkt ook duidelijke sectorvoorkeuren. Nicole De Smyter van Leuven. Inc: “Vandaag is de translationele geneeskunde (kruisbestuiving tussen klinische praktijk en medisch labo-onderzoek, red.) erg in trek. Ook rond initiatieven in de milieusector hebben we erg veel activiteiten.”

Ook Reginald Vossen merkt een groeiende belangstelling voor milieugerelateerde startersprojecten. Toch plaatst hij wat kanttekeningen: “Voor mensen die willen investeren zijn biomedische startups soms wel riskant, omdat de time-to-market van onderzoeksintensieve startende bedrijven zo groot is. Dat vinden business angels vaak een riskante investering, wat op zijn beurt frustrerend kan zijn voor jonge starters.” Een crisisperiode is een uitstekende gelegenheid om nieuwe opportuniteiten te ontdekken. Zowel geïnteresseerde financiers als mensen met een businessidee worden door de crisis verplicht om extra veel realiteitszin aan de dag te leggen. Vossen: “Ik heb de indruk dat er dankzij de crisis juist méér opportuniteiten ontstaan. Voor

Reginald Vossen Algemeen directeur BAN Vlaanderen

investeerders is het ook duidelijk: in crisistijden worden bedrijven – ook start-ups – lager gewaardeerd. Daardoor kunnen investeerders een groter aandeel in die start-ups nemen.” En zo blijkt een torenhoog cliché nog maar eens bevestigd: crisissen zijn opportuniteiten. www.ban.be www.leuveninc.com

Het ondernemingsplan onmisbaar als verkoops- en communicatiemiddel

De overstap van het statuut van werknemer naar zelfstandige ondernemer is een belangrijke beslissing, waarbij u niet over één nacht ijs gaat. Het ondernemingsplan is onontbeerlijk bij de opstart uw zaak, maar ook bij de verdere ontwikkeling van uw bedrijf. Uw ondernemingsplan definieert klaar en helder de visie en het businessmodel, drukt de waarde van het product of de dienst uit en geeft een doordacht beeld van de markt en de concurrentie. Een continue bijsturing van uw ondernemingsplan is vitaal opdat u ten allen tijde concurrentieel blijft. tekst: Inge Vandael

U

w ondernemingsplan is uw voornaamste partner bij de opstart en de ontwikkeling van uw bedrijf. U kan dit namelijk hanteren voor diverse doeleinden, meer bepaald als interne referentie, bij de aanvraag van een financiële steun, bij de onderhandeling met een strategische partner of met een nieuwe aandeelhouder en bij de verkoop van uw bedrijf. Concreet omvat uw ondernemingsplan 5 objectieven: 1 de definiëring van de beste strategie; advertentie

een duidelijke afbakening van de objectieven; 3 een inschatting van alle risico’s; 4 de opstelling van een actieplan; 5 en de verzameling van de nodige middelen. 2

De inhoud van uw ondernemingsplan Bij het opstellen van het ondernemingsplan komen steeds 10 dezelfde basisvragen onveranderd terug. Houd rekening met de volgende 10 analyse-elementen: 1 Team & Project: de competenties, oorsprong en evolutie van het project, ...

Product en/of dienst: beschrijving van uw product/dienst, definiëring van uw klant, ... 3 Competitieve voordelen: het onderscheid met uw concurrenten,  ... 4 Markt: marktgrootte, groeipotentieel, positionering, marktvisie,  ... 5 Concurrentie: hun gegevens, marktleiders, strategie, businessmodel, SWOT, ... 6 Businessmodel: een nauwkeurig beeld van uw klanten en leveranciers 7 Marketing / Sales: marketingplan, marketingbudget, verkoopsobjectieven, ... 2

Het personeelsbeleid, de administratie en het financieel beheer 9 Milestones en financieel plan: actieplan, objectieven en middelen 10 SWOT Analysis (Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threats) 8

En dat is nog niet alles... Louter de opstelling van een ondernemingsplan heeft weinig zin. Het wordt aangevuld door een executive summary van max. 2 pagina’s, een presentatie van 20 min. in 10 slides en een “elevator pitch” van 60 seconden. In minder dan 2 pagina’s moet u de lezer kunnen

overtuigen van de kwaliteit van uw project door de meest opval-te lende feiten van uw onderneming met een maximum aan overtuigingskracht voor te stellen.

En nadien? Het zakenplan is een permanent proces. Het zal later als referentie dienen voor de evaluatie van uw resultaten en op basis hiervan wordt het plan bijgewerkt. Dit is waarschijnlijk de beste manier om de ontwikkeling van uw onderneming te beheren. www.enterprize.be

kmo 17

News

Premies voor Brusselse ondernemingen Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geeft premies aan starters, ondernemingen en zelfstandigen van bepaalde sectoren om hun projecten te steunen.

G

Annemarie Van Meir

eert Rochtus, directeur bij het Bestuur Economie en Werkgelegenheid: ‘Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een nieuwe regelgeving opgezet om het ondernemersschap nog beter te steunen en te stimuleren.’ Zo kunnenkmo’s, zelfstandigen en zelfs toekomstige ondernemers een beroep doen op een externe consulent én daarvoor subsidies aanvragen die tot 50 % van de kosten van zijn tussenkomst dekt. Advies in management is immers geen luxe, wel integendeel: met goed advies kan een onderneming groeien.

Foto: Günay Mutlu / istockphoto

Het Brussels Hoofdstedelijk gewest biedt ook premies voor nieuwe investeringen aan. In sommige gevallen kunnen kmo’s en zelfstandigen steun krijgen voor investeringen in onroerend goed, investeringen in materiaal en immateriële investeringen.

De steun dekt tussen 2,5 % en 35 % van de toegestane investeringen en kan oplopen tot 350.000 euros per onderneming en per burgerlijk jaar. De voorwaarden staan duidelijk uitgelegd op onze site. Bovendien begunstigen de nieuwe steunmaatregelen de ondernemingen die gelegen zijn in een “ontwikkelingszone” door bijkomende subsidies en steun. Naast de premies voor investeringen, aanwervingen, opleidingen, de indienstneming van stagiairs of het inroepen van externe consultancy, kunnen bedrijfsleiders nu ook opvangplaatsen aanbieden voor de kinderen van het personeel. ‘Er zijn ook steunmaatregelen voor ondernemers die investeren om ons leefmilieu te verbeteren en om hun installaties aan te passen aan de Europese normen’, aldus Geert Rochtus.

Met behulp van Brussel kan een bedrijf beroep doen op een externe consulent Geert Rochtus Directeur bij het Bestuur Economie en Werkgelegenheid, Brussels Hoofdstedelijk Gewest

www.premieskmo.be. Op deze site ontdekt u de steunmaatregelen die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest u voorstelt in functie van uw bedrijfsprofiel: een toekomstig ondernemer; een KMO (< 250 pers.) of zelfstandige; een grote onderneming (≥ 250 pers.) De eerste vereiste is natuurlijk dat uw onderneming binnen een van de 19 Brusselse gemeenten is gevestigd.

Brussel kijkt naar 2018

Brussel vertegenwoordigt 30 procent van de economische activiteit van dit land. Op het eerste gezicht een indrukwekkend cijfer, maar uit onderzoek blijkt dat de economische motor van de hoofdstad sputtert. De “Business Route 2018” moet daar verandering in brengen.

tekst: Johan Dillen

O

p vraag van vier werkgeversfederaties, BECI, Voka, VBO-FEB en UWE, is een stappenplan uitgewerkt voor de Brussels Metropolitan Region, een verzamelnaam voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Vlaamse en Waalse rand rond Brussel. Dat stappenplan draagt de ronkende titel “Business Route 2018”. Het brengt de sterke en zwakke punten van Brussel in kaart en stippelt strategieën uit om de Belgische hoofdstad sterker advertentie

te positioneren in Europa. Hoogste productiviteit Uit een vergelijkend onderzoek dat BAK Basel Economics in 2007 uitvoerde, komt Brussel naar voor als de meest productieve stadsregio in Europa, vóór kleppers als Frankfurt, Berlijn, Londen en Parijs. Nergens wordt er harder gewerkt dan in Brussel. Maar uit het onderzoek komen ook enkele zwakke punten naar voor. Zo valt op dat de economische groei tussen 1995 en 2006 maar middelmatig stijgt, en dat er sinds 2001 nog nauwe-

lijks netto jobs zijn bijgekomen. Op het vlak van lokale diensten (horeca, transport, toerisme en vrije tijd) bungelt Brussel zelfs helemaal onderaan het lijstje. Net hier zouden er meer jobs gecreëerd kunnen worden voor de grote groep laaggeschoolden in Brussel, zo klinkt het in het rapport. Kennis Brussel boert wel goed in kennisintensieve sectoren, al vormen de hoge fiscale lasten een hinderpaal. De financiële sector deed het tot vorig jaar goed, de politieke sector

groeit dankzij de aanwezigheid van de Europese instellingen en de Navo, en de nieuwe economie (ICT, telecom, audiovisuele toepassingen,  ...) verdubbelde zelfs in belang. Tussen nu en 2018 wil de Brussels Metropolitan Region groeien via drie aandachtspijlers. Brussel moet uitgroeien tot het kloppend hart en brein van Europa, en de EU-instanties en de Navo liggen daarbij centraal. ‘We hebben nog te weinig de aanwezigheid van deze topinstellingen uitgespeeld’,

klinkt het in het rapport. ‘Brussel moet een expertisecentrum voor international affairs worden.’ Daarnaast wil de hoofdstad verder groeien in nichesectoren zoals ICT, telecom, gezondheidszorg en -ontwikkeling, financiële diensten en logistiek. Het laatste aandachtspunt is het wat duffe imago waar Brussel mee kampt. Betere horeca en toerisme, en hippere evenementen moeten Brussel op de kaart van trendy steden brengen. ‘Hier liggen nog veel mogelijkheden voor de private sector’, stelt het rapport.

18 kmo

News

Jonge ondernemers gezocht! België telt vandaag te weinig ondernemers. 40 % van de bedrijfsleiders is ouder dan 50 jaar. Bovendien wijst de GEM-indicator (Global entrepeneurship monotoring) van 2008 uit dat België niet enkel voorlaatste is in Europa maar bovendien daalt, terwijl het ondernemerschap in Europa stijgt. Vooral jongeren blijken te aarzelen om een ‘onderneming’ te starten. Een overtuigende reden voor het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) om actie te ondernemen. Philip Verstraete, kmo-coördinator van dit VBO, legt uit hoe. tekst: Annemarie Van Meir

“De jongeren zijn absoluut vragende partij voor een opleiding rond ondernemen” Philip Verstraete KMO-coördinator VBO

Bewustmakingscampagne Philip Verstraete: ‘Onze economie heeft nood aan ondernemers, zeker nu met de moeilijke crisis. Reeds twee jaar geleden hebben we de verantwoordelijkheid op ons genomen om naar de specifieke doelgroep van 18- tot 30-jarigen een grote ondernemerschapcampagne te lanceren. Op de site www.jeeigen-bedrijf.be staan inspirerende getuigenissen, een persoonlijkheidstest en een unieke portaalsite met alle nuttige tips en links voor de startende ondernemer. We voerden een bewustmakingscampagne via adverterties en het GUIDOpromotieteam (gespecialiseerd in

studentencommunicatie) op universiteiten en hogescholen.’ Jongeren sensibiliseren op school ‘Maar om een campagne goed te doen, moet je regelmatig peilen naar hoe je doelgroep denkt over ondernemerschap. Zo hebben we afgelopen december nog maar eens een enquête gehouden bij 18tot 30-jarigen op de jongerensite www.guido.be. Meer dan 600 respondenten namen deel, waaronder 28 % uit het secundair onderwijs, 61 % uit het hoger onderwijs, en 11 % jonge werknemers. Uit de peiling blijkt duidelijk dat 60 % van de scholieren uit het secundair

onderwijs en 70 % van de studenten hoger onderwijs denkt aan het opstarten van een eigen onderneming. Daarvan geeft slechts 13 % de voorkeur aan de overname van een bestaand bedrijf, terwijl studies uitwijzen dat een overname veel meer kans op slagen heeft. 68 % van de bevraagde scholieren uit het secundair onderwijs geeft aan dat ze tijdens hun studies niet genoeg gesensibiliseerd werd tot ondernemerschap.’ Opleiding voor leraars en leerlingen ‘Een verpletterende 97 % van de respondenten is vragende partij voor een specifieke opleiding over de oprichting van een onderneming tijdens de hogere studies. Hun drijfveren om ooit zelf te ondernemen zijn in orde van belangrijkheid: hun eigen baas zijn, de uitdaging, en pas op de derde plaats meer verdienen. Jongeren vinden een actieve kennismaking met het ondernemerschap binnen een opleiding belangrijk; dus veeleer geen ‘bedrijfsbezoek’, wel liever een ‘stage’ of een ‘doe-project’ op school. En vooral een betere communicatie

over de realiteit en het maatschappelijk nut van ondernemen op school, in de media, door de politici, ... zal de jongeren aanzetten om de stap tot ondernemerschap te zetten’, verzekert Philip Verstraete.

Hij pleit voor bijkomende leerplannen en opleidingsmogelijkheden in managementvaardigheden die actueel in het bedrijfsleven gangbaar zijn, zowel voor studenten als leerkrachten!

advertentie

R z r a t d d l

Mini-ondernemingen op school ‘Mini-onderneming op school’ is een initiatief van Vlaamse Jonge Ondernemingen met de steun van de Vlaamse Regering. Dit project geeft schooldirecties en leerkrachten een werkinstrument om jongeren uit het ASO, TSO, BSO en Buso in de meest optimale omstandigheden naar de arbeidsmarkt te gidsen; en om hen via praktische opdrachten te scouten naar zelfbewuste en creatieve ondernemers van morgen. De leerlingen kiezen zelf hun producten of diensten en beheren hun onderneming volgens de regels van de kunst: zij voeren een boekhouding, stellen een businessplan op, doen een marktonderzoek, organiseren verkoopsmomenten, houden algemene vergaderingen voor de aandeelhouders, enzovoort. Tijdens dit project krijgen de jongeren de kans om essentiële vaardigheden in te oefenen zoals initiatief nemen, organiseren, teamwork, probleemoplossend denken, ... De nadruk ligt op doen: eerst denken en dan ook effectief uitvoeren. De doelstelling is interesse opwekken bij de jeugd voor het ondernemersschap.

Foto: Chris Schmidt / istockphoto

I M

kmo 19

Challenges

7

Obstakels voor starters wegnemen

Tips

De meeste jongeren overwegen tijdens hun studies om zelf een bedrijf te starten, maar eenmaal op de arbeidsmarkt gekomen, schuwen ze de risico’s en kiezen ze voor de zekerheid van het werknemersstatuut. “Nochtans kun je de risico’s van het ondernemen een flink stuk inperken en zijn er best wel een aantal zekerheden waarop je kunt terugvallen.’ Philippe Ruelens, directeur bij het NSZ geeft een overzicht: tekst: Annemarie Van Meir

extra waarborg worden bekomen via het Waarborgfonds. 3 Faillissementsverzekering Als je zaak failliet gaat, kun je aanspraak maken op de faillissementsverzekering. Gedurende een jaar krijg je dan een maandelijkse uitkering en behoud je alle rechten op kinderbijslag en medische verzorging zonder dat je bijdragen moet betalen.

om de risico’s te beperken

7 Tot slot heeft Phillippe Ruelens nog één belangrijke raad: “Stel een grondig businessplan en financieel plan op. Een goed idee is een goed begin, maar je moet dit idee ook omzetten in een concreet project. Ga na wat de concurrentie doet, wat je eigen sterktes en zwaktes zijn en durf vooral te rade gaan bij deskundigen, zoals bv. een zelfstandigenorganisatie.”

4 Handelshuurwet beschermt huurder. Elke huurder wordt door de handelshuurwet beschermd zodat je niet zomaar op straat kan worden gezet door de eigenaar.

Foto: istockphoto

1 Wachttijd en sociale bijdragen Ruelens: “Start je na je studies een zelfstandige activiteit in hoofdberoep, dan worden die dagen in aanmerking genomen als wachttijd. Bij eventuele stopzetting van de zelfstandige activiteit, kun je dus aanspraak maken op werkloosheidsuitkeringen. Als starter

betaal je de eerste drie jaren een voorlopige (lagere) sociale bijdrage en kun je de eerste twee kwartalen uitstel van betaling van de bijdrage verkrijgen. 2 Voordelig startkapitaal lenen Er bestaan verschillende formules om voordelig een startkapitaal te

lenen. Zo is er de WinWinlening bij vrienden en familie waarbij zij een jaarlijkse belastingkorting van 2,5 % genieten. De overheid helpt kandidaat-starters ook via goedkopere leningformules bij de bank zoals de Initio, Starteo en de Starterslening van het Participatiefonds. Bovendien kan een

5 Vraag raad aan je boekhouder Je boekhouder is niet zomaar iemand die je belasting- en btwaangifte invult. Bij hem kun je ook terecht voor persoonlijk advies zoals bijvoorbeeld over de meest geschikte ondernemingsvorm: eenmanszaak of vennootschap. 6 Slechte betalers opvolgen Je bent geen bank. Stuur slechte betalers tijdig een schriftelijke herinnering of een aangetekende zending. Betaalt de klant dan nóg niet, dan kun je de schuldinvorderingsdienst van het NSZ inschakelen.”, geeft Ruelens nog mee.

“De overheid heeft verschillende formules om startkapitaal te lenen” Philippe Ruelens Directeur NSZ

Crisis is uitdaging voor startende ondernemers

In 2008 gingen door de crisis ongeveer 20.000 jobs verloren. Voor velen is het moeilijk om een andere baan te vinden. Christine Mattheeuws, voorzitter van het NSZ, ziet hierin net een uitdaging voor het ondernemerschap. tekst: Annemarie Van Meir

Een onderneming starten in deze moeilijke tijden? Mattheeuws: “De afgelopen maanden zijn heel wat mensen hun werk verloren. Ze zullen

“Bedrijven in moeilijkheden moeten worden geholpen” Christine Mattheeuws Voorzitter NSZ

door de crisis minder snel een nieuwe job vinden. Dit is de uitgelezen kans voor iedereen die het nooit aangedurfd heeft om een eigen onderneming te

starten. Toch daalt het aantal starters. In 2008 startten 60.000 ondernemers een eigen zaak. Dat is 14 % minder dan het jaar voordien. Daarmee zitten we op het vlak van ondernemerschap in de staart van het Europese peloton. Weinig Belgen zien het ondernemerschap als een aantrekkelijke carrièrekeuze. Bij de huidige generatie studenten is de zin voor ondernemen wel toegenomen, maar na hun studies wagen ze uiteindelijk toch niet die stap naar het ondernemerschap.”

Mensen kiezen liever voor zekerheid. “Het ondernemerschap moet meer aandacht krijgen in het onderwijs, bijvoorbeeld via een specifieke ondernemersopleiding. Daarnaast moeten we jonge starters zo goed mogelijk begeleiden en dit niet alleen financieel. De subsidies kunnen hen immers een vals gevoel van veiligheid geven. Bovendien moet er een centrale databank komen met alle federale en gewestelijke maatregelen voor starterpremies, fiscale stimuli, bedrijfsadvies, enz.”

Ondernemers in moeilijkheden steunen. “Bedrijven in moeilijkheden moeten worden geholpen, hetzij om het bedrijf terug op de rails te krijgen, hetzij om met een schone lei de activiteiten te kunnen stoppen. Men moet tijdig problemen met de RSZ of de btw opsporen en een afbetalingsplan opstellen. Daardoor vermijd je dat een bedrijf in moeilijkheden andere bedrijven meesleurt in zijn val. Tot slot moet wie failliet gaat, een tweede kans krijgen.” Aldus mevrouw Mattheeuws.