'YouthAfRis& Coachingfor Communities'(Y,M)is eennegenmaandendurend ambulant,atypischprogrammawaaraanjongeren,die problemenhebbenop meerdere domeinenin hun levenSnclusiefcrtminaliteit)kunnendeelnemen. hulpverleners, maar wel met omdat nietgewerktwordt met professionele Atypisch, jeugdhulpverlening. in Apisch zonder ervaring de ook, omdat de ionvrtiwilligers gerennietgedwongenworden om meete doen.YouthAt RÍskwÍl de motivatievqt door henzelf een betvustekeuzete laten makenvoor het dejongerenaanwakkeren project,akook voorde driedoelenwaaraanze zullenwerken.Tenslotteis Youth Af Riskandersdan anderevonnenvan hulpverleningomdat de band met de brewordtaangehaald.Dit gebeurtvooreerstdoor te werkenmet deresamenleving vrtiwilligers uit de samenlaing,maar ookdoor het betrekkenvan meerdan 80 en bedrijvenbij hetproject.Zij verlenenlogistiekehulp aan YAR, organisaties gaan in het eigen personeelsbestand op zoeknaar vriiwilligers,of makenYAR Op die manier wíI YARde bond tusseniongerenen de bii hun contacten. bekend samenlaing (opnieuw)versterken.
I
In dit artikelwordt stilgestaanbij de achtergronden doektellingenvan YAR. wordt toegelichthoehet YAR-programma in ziin werkgaat en welkemethoTevens zíin bii YAR.Veruolgens wordt kort eenblik geworpen discheelementenessentieel op de resultatenvan YARín het buitenland.Geëindigdwordt met de doelstellingen van het evaluatieonderzoek naar YAR-Vlaanderen. en het onderzoeksdesign GeSChiedeniS van youth At Risk De geschiedenis
kinderenniet bereikte,waardoorde problemenmet geweld'drugs'ben-
tachtis van ::HJi'iljï:fii1'ïÏ,'Ï:l';::: saatterustotindejaren devorigeeeuw ln oakland,californië hebben destijds enkele bezorgde oudersde krachtengebundeld omdat hun ze merktendat de hulpverlening
grammawaarinde jongereneersteen intensievetrainingsweek diendente volgenen vervolgens individueel een coachtoegewezenkregen,die met
7. De auteuris verbondenaan de KatholiekeHogeschoolLimburg, depaftementSociaalAgogisch Werk,ab onderzoekeren aande KatholiekeUniverciteitLeuvenab doctoraatstudent.Tevensis ze proktijkassistentaan het LeuvensInsfituut voor Crtminologie,onduzoeklijn laryduiminologie en hqentie. Contact:
[email protected]
W
henaande slagzougaangedurende negenmaanden. Op basisvan de positieveervaringen met het project in de Verenigde Statenwerd YouthAt Riskbeginjaren negentignaarhetVerenigd Koninkrijk gehaald.Recentel'rjk werd het programmaookin Zwedenen Nederland uitgevoerd(mits ondersteuningvan Amerikaanse of Engelsecursisten). Omwillevan de positieveresultaten die in het buitenland werden geboekt,is 'YouthAt Risk,Coaching for Communities' in 2006 als pilootprojectopgenomenin het Globaal Pfan feugdzorg2007-2009,.
doel de integratievan de jongerenin de maatschappti te bevorderen, zodat zii zich weer verbondenvoelenmet de samenleving. TenslottewilYARde samenleving mobiliseren en eenvisieveranderingbereiken binnen de samenleving ten aanzienvan zogenaamde'probleemjongeren'. YAR appelleert op diemanierzowelaande verantwoordelijkheid van de jongere ten aanzien vanzichzelfen de samenleving,als aan de verantwoordelijkheid die de samenleving heeft ten aanzien vande jongeren..
Als subdoelen'worden tevens genoemd:jongerenlerenzich aan hun woord te houden;jongerenlerendat In april2007gingYAR Vlaanderen een ze keuzehebbenom hun houdingen eerstekeervan startmet 18 jongeren overtuigingen(over zichzelf , anderen uit de gerechtelijke arrondissementen en hun leven)in positievezin te verAntwerpen,Tongerenen Hasselt anderen;jongerenbewustmakenvan onderleidingvan KrisClaes.Dit jaar de mogelijkheden en kansendieze in (april 2008 - februari2009) wil de zich dragen;en ten slotte jongeren organisatieYAR-Vlaanderen 25 à 30 lerengebeurtenissen uit hun verleden jongerende kansgevenom deelte een plaatste geven en het nieuwe nemen.Het derde en laatstepiloottoekomstperspectief richtsnoervoor proiectloopt vanapril2009tot februhun handelente latenworden(Booij ari2010.Daarnazalgeëvalueerd wor& Berger,2002). denof YARin heelVlaanderen kanuitgevoerdworden.
Doelgrroep
Doelstellingen De doelstellingen van YARzijn meervoudig3.Ten eerstewil YARhet probleemgedrag van de jongereop verschillendelevensgebieden (inclusief contactenmet politieen justitie)verminderen. Daarnaast steltYARzichtot
YAR-Vlaanderens richtzichop jongens en meisjes tussen16 en 21 jaar met frequenteproblemen op verschillende levensdomeinen, zoalsschool,werk, socialecontacten,gezin,huisvesting, criminaliteit. fongerenbenedende l8 jaarhebbeneendossierbij de sociale dienstvan de jeugdrechtbank (zowel
2. Veru-otte,_1. (200!). Gbbaal PIan leugdzorg. De lcwetsbaarheidvoorbii. Opnieuwverbindina maken.Te dawnloadm via volgende'link www.wvg.vlaanderen.be/jongerenirebiirr/Nie;i;/g;í; baalplan.pdf 3. Berger,Y:_9- Wji, Y. (2ffi2). YouthAt Risk Evatuarieop basis van de drte pibotprojecten. Utrecht:NIZW Uitgevaij. 4. BooÍi,-Y & Berger,M' (2002). YouthAt Risk Coachingfor Communities.Eenmetlndiekbeschriivíng. Utrecht:NIZW Uitgarcrij. 5. Brcn:wwwyawlaanderen.be (geraadpleegd op 2/4/200g) ,;:.-
jongerendie verkerenin een proble- afgematischeopvoedingssituatie kortPOS,alsjongerendieeenalsmisdrijf omschrevenfeit hebben gepleegd - afgekort MOF). longeren bovende 18 jaar komenin aanmerking als ze worden begeleidin de voortgezettehulpverleningvan de Bijzondere feugdzorgen problemen hebbenmet criminaliteit..longeren met een mentalehandicap,met een zware gediagnosticeerde psychiatrischeproblematiek, meteenharddrug verslaving en jongerendie de Nederlandse taalonvoldoende kennen, worden niet in het programmaopgenomen.
Driefasen kenteenspecifieHetYAR-programma ke opbouw,bestaande uit drie fasen. In de eerstefase,het voortraiectgenoemd,wordende jongereningelicht over het programma, waarna ze bewusten weloverwogen kiezenof ze deelnemen of niet.Indieneenjongere beslistom deel te nemen,dient hij6 nog een aantal praktische zakenin ordete brengen(bv. medischattest). Hij wordt hierinopgevolgddoor een vrijwilliger,die regelmatigmet hem contact opneemt. Zo wordt tevens getrachtde motivatievan de jongere op peilte houden.De jongeremoet ten slottetijdenshetvoortrajectbeslissenaanwelkedrie concretedoelstellingenhij wil werkengedurende zijn YAR-deelname.
vrijwilligershelpt dezeweekin goede banente leiden.YAR-trainers uit de VerenigdeStaten of het Verenigd Koninkrijkverzorgende groepssessies. Elkeochtend start met het afleggen van een heusparcoursin openlucht, waardoorjongerenhun eigen (fysieke) grenzen leren verleggen. De groepssessies nemenhet leeuwendeel vande tijd in beslag:ongeveer 10 uur perdag.Erwordtondermeergepraat overhoejongerennaarzichzelf, ande: ren, het verleden,hedenen de toekomstkijken,over het verschiltussen feiten en interpretaties, over wat het betekentje woord te geven en je daaraante houden,over de verantwoordelijkheiddie ieder heeft over zijneigengedragen leven,en overde keuzedie je steedshebt om je eigen gedragte bepalen.
BooijenBerger(2002)vattenhetverloop van de trainingsweek als volgt samen:"Nodat het programmogeihtroduceerdis, begint het zogenaomde leegmaken;de jongerenvertellenover hun verleden.De ruimte die doardoor ontstaot,wordt vervolgens doormiddel von outdooroctiviteiten gewld met een aantal ervoringen die vertrouwen geven.Qokkrijgende jongerenenkele handvatten oongereiktom op een qnderemaniernaarhun levente kijken, enze lerendat je bepoalde gebeurtenissenkunt herinterpreteren. Op de avond van dog 5 wordendejongerengekoppeld aon een vriiwilligerdie 'commited portner'(of coach)wordtgenoemd.Op dag 6 verlotenze de residentieom de De tweedefase,de residentie,is een weekof te sluitenmethetwelkom-thuisintensieveen sterk gestructureerde feest"(p.l0). Op het 'welkom-thuistrainingsweek voor allejongerendie feest' waarvan sprake, worden de op locatie plaatsvindt.Een vijftigtal oudersen/ofanderesteunfiguren van
I
6. Om een vlotte leesbaarh.eid te bewerktelligenwordt naar de jongere verwezenmet 'hij'. Hier dïent echtersteeds'hij/zij' gelezente worden.
W
de jongereuitgenodigden getuigen gewerktwordt en waaromvoor die de jongeren voor alle aanwezigen bepaaldemethode werd gekozen. overde ervaringendie ze de voorbije Amerikaanse en Engelse trainersgaan weekhebbenopgedaan. overalwaarYARgeorganiseerd wordt plaatse ter om de opleidingen van de Dederdeen laatstefase,het vervolgvrijwilligers te verzorgen, voor de traitraject is een negenmaandenduningsweeken enkelesessiesin het rendambulanttrajectwaarinde jonvervolgtraject, om op die manierte gerenwerkenaandrie doelendie ze bewaken dat alle YAR-uitvoeringen zichzelfgesteld hebben.Ze worden globaal gezien gelijkzijn, maarze hierbij gesteund door hun coach, geen stellen schriftelijke neerslagover waarmeeze twee keerper weekconde inhoudelijke achtergrond fer tact hebben(éénkeertelefonisch, één beschikking. keerrechtstreeks)'.Eénzaterdagper maandkomt de hele groep bijeen Hetis dusnietduidelijkwelkemetho(allejongeren,allecoaches en de prodiekenpreciesgehanteerdwordenof jectleiders) om te pratenoverhoe het wat de onderliggende'interventiethebij iedereen gaaten hoemet eventu- orie'8of 'programtheory'eisvanYAR. ele moeilijkheden kanwordenomgeBooij en Berger(2002) noemen(op gaan. Daarnaastwordt ernaar gebasisvan observatieen overleg)wel streefdde oudersvan de jongerenop enkelemethodieken van waaruiteleregelmatigebasisbijeente brengen menten ontleend worden, meer om zo hun betrokkenheid te vergrobepaald'neurolinguiitisch programten (al is uit het eersteYAR-traject meren','rationeel emotievetherapie' geblekendat dit geen gemakkelijke en 'ervaringsleren'. ln wat volgtwordt taak is en dus niet steedsrealiseer- enige toelichtinggegevenbij deze baar).Op het eindevan het YAR-pro- methodiekenen wordt aangegeven grammavindt er eenslotfeest plaats, hoeYARervan'gebruikmaakt'. waaropde oudersen relevante steunh programmeren figurenvan de jongerenwordenuit- Neurolinguïstísc Neurolinguistisch programmeren genodigd.De jongerensprekendan doorlohnGrinder voorhet publiekuit welkeervaringen (NLP)isontwikkeld en RichardBandlereind de jaren ze bij YARhebbenopgedaan. zeventigín de VerenigdeStatenen bestudeert "de structuurvan de subGebruikte methodieken jectieve ervaringende manierwaarop r0.NLp Vanuit de VerenigdeStatenwordt menseninformatie verwerken" geenuitgewerktprotocolter beschik- wordttoegepast in diverse domeinen: king gesteldover de manierwaarop persoonlijke ontwikkeling, onderwijs, 7. !!!(ns let yg!"i"rj g9!!!\gt 'coachde coach'-principe.AIIe coacheswordenbegeleiddoor de YAR'pro'iedleiders.Qij YAR-Vlaanderen zijn het er tweè1.Ookwordt een vastebijíenkomstvoorzien waarop enkelde coachesen projectleiders aanwezigzijn en ervafiwen knnen delen. 8. Ypeyen, vgn T.,.& Veerman,l . Zicht op_etrectiiteiÍ.Bronnenfrk voor prakiikgestuurd !v. !200!) onderzoekin de jeugdzorg.Deel1. Iltrecht: NIZW 9. M.w, &-Freeman,H.E.(2004). Evaluation.A systematicapproach(7th Ed.). [ossi, PH., Lip-sey, ThousandOak: SagePublications. 10' Einspruch,E.L.& Forman,B.D.(1985). ObservationsConcemingResearchLíterafitreon NeuroLinguisticProgramming.loumal of Counselingp sychology, 32,-Sgg-S96.
vaaknietenkeldoorgebeurtenissen in het heden en verledenveroorzaakt werden,maarook en vooraldoor de manierwaaropmencognitiefmet deze gebeurtenissen omgaat.Dergelijke vaststelfingen leiddentot de in 1962 verschenenpublicatie'Reasonand tt. Daarin Emotionin Psychotherapy' omschrijftEllisde kern van RETals BinnenYARlijken de NlP-principes volgt "Demensis nietalleeneenuniek gebruiktte wordenom rationeelmaarookeenuniekirmtionegl voomamelijk het bereikenvan zichzelf gestelde wezen;zijn emotioneleen psycholcÍgidoelente faciliterenen verandering te sche stoomissenzijn grotendeelshet initiëren:"Om doelente kunnenrealiresultaatvan niet logischof rotioneel seren,moeteerctontdektwordenof en denken(...) hii konzichvooreengroot welkeovertuigingenhet bereikenvon deel van zijn mentole problemen, het doelbelemmeren. 1...) AIsde pergebrekaan effectiviteiten stoomissen soonlíjke overtuigingwordtteruggevon- ontdoen als hij zijn rationeledenken den en de situotiewaarin deze werd vergrooten zijn irrationeledenkenvergecreëerd doorleefdwordt,dan komen mindert". (p.36, vermeld in De gevoelensweer bode oorspronkelijke Langhe& Klomp,2003,p.l4)r'?Ellis venenkan er oan het veranderingspro- meent dat vooral gedachten de die ces begonnen worden". (Booij & iemandheeftbij eenbepaaldesituatie Berger,2002, p.24-25)ln de methode oorzaákzi,|nvan emotioneleprodiekbeschrijving vanBooijen Bergeris blemen.Therapieis er dan in eerste van het er eenexplicietevermelding gebruikvan de NlP-principes tijdens instantieook op gerichtde irrationele gedachtente corrigeren,dit is meer week(meerbepaald de residentiële op realistisch te maken(de Langhe& dag2): er wordt dangepraatoverhet Klomp,2003). vande jongeren, hoezezouverleden willen dat hun leven er uit ziet en den ïjdens de residentiële week(meerbewelkeovertuigingen ze hebbenover paald dag 5) wordt er volgensde zichzelf. Ook worden een aantal principesvan RETgewerkt.Hetthema metaforenuit NLPgebruikt(bv. 'het 'waarheid'staat dan centraalen er menuis niet de maaltijd'). wordt aandachtbesteedaan "het onderscheidtussenfeiten en interpretaRationeel Emotieve Therapíe De grondlegger.van de Rationeel ties" (Booij & Berger,2002, p.69). Emotieve Therapie(RET)isAlbertEllis, Verderwordt hetgebruikvanRET-prinvan opleiding. cipesnietexplicietvermeldin de handeen psychoanalist leiding(hoewelhierinformeelnog op Doorheenzijn therapeutischwerk kanteruggekomen kwamhij tot de vaststelling dat negaworden,bv. in het gedrag contacttussenjongereen coach). en neurotisch tievegevoelens zakelijke communicatieve ontplooiing en counseling. Er is echterheelwat controversemet betrekkingtot de wetenschappelijke waardevan het NLP-gedachtegoed. In tegenstelling tot wat de grondleggersbeweren,is nog niet empirirh aangetoonddat NLPeffectiefis in de hulpverlening (Einspruch et.al.,I 985).
11. Ellis,A. (1962). Reasonand Emotionin Psychotherapy. NevrtYorlcLyIeStuart. 12. Langhe,M. de & Klomp,M. (2003).Agressieve iongeren.Cognitie,emotieengedrag.Iltrecht:SWP
donksde angst nietafrtaken,instructies Ervarend leren lerenvolgen,lerenvertrouwen op ondeLerendoor intensieveen fysiekebuiren, de krachtvondesamenwerking gebeurtal sindsde votenactiviteiten ervarenen 'high' wordenzonderverdorigeeeuw.PedagoogKurt Hahnis de grondleggervan het ervarendleren, vende middelen."(Booii & Berger, zoalshet nu binnen de jeugdzorg 20O2,p.69) gebruiktwordt.Hij gingervanuit dat jongerenzichzelfkunnenontdekken Essentiële elementenvan yAR door het opdoenvan ervaringen. Hij Naastde bovengenoemde methodievond het belangrijkjongerenaan te ken noemenBergeren Booij(2002) sporentot creativitei!durf, zelfkennis nog enkeleelementendie, volgens en persoonlijke ontwikkeling. Vanuit hen, de essentie uitmakenvan yAR. dezevisiestarttehij in de jarendertig van 13. Vooreerstis zoalsde benaming de eersteOutward Bound-school de inteiventie al prijsgeeft- lcoaHoeweler intussenheelwat verschil- ching' een belangrijkelement in lende vormen van ervarendleren Youth At Risk,Coachingfor Combestaan,komt Ruikes(2005)toch tot munities'.Op het eindevan de resieen definitie: "Ervorendleren is te dentiëlefasewordt elkejongere,aan omschrijvenals het creërenvon een zijn coachgekoppeld, eenvrijwilliger methodischoryezetteleercÍtuatie waoruit dezelfderegioals de jongere,die in jongerenconcreteen intenseervarinhem vervolgensgedurendenegen gen opdoendie, na refledieoverdeze maandenintensiefzal bijstaan.De ervoringen,leiden tot veranderingin bedoelingis niet dat de coachtaken gedrag op meerdereleefgebieden." vande jongereoverneem! maarhem (p.83)Het sprekenen nadenken over begeleidt ondersteun!motiveerten de opgedaneervaring, en hoehetgestimuleertbij hetwerkenaande voorleerdekanovergedragen wordennaar opgestelde doelen.Voorde jongeren een anderesituatie(uit het dagelijks is het van belangdat ze zien dat er leven),wordt door Ruikes (2005)als volwassenen zijn die zich onvooreenkritischesucceíactorbeschouwd. waardelijkvoor heninzettenen dat er zijn die ze kunnenverBijYARvindenop dag 4 van de resi- volwassenen trouwen. dentiëleweek de outdooractiviteiten plaats.Dezetiming is niet toevallig Tentweedestaathet'community-bagekozen:na het procesvan 'leegma- sed' werkencentraalin het yAR-verken' dat zich de voorgaande dagen haal.Over het heleYAR-traject wordt heeft voltrokken,onder meer door met zo'n 85 vrijwilligers geyverktuit over het verledenen over zichzelfte de gemeenschap van de jongere. praten,wordt de vrijgemaakte ruimte Daarnaastworden ook bedrijvenen nu gevuld met nieuweervaringen: organisaties aangesproken om hun "Hetdoelvan de activíteiten is voorde steentjebij te dragenaan het yARjongeren: grenzen verleggen, de projecten om de jongeren,waarmoconfrontotieaangaonmetongsten,ongelijk,nieuwemogelijkheden te bie13.Ruikes, r;Qoo_s}Eenbruikbaremethodiekvoordejeugdnrg. In:l.Hermanns,c.vanNijnattm & E.verheij(Eds.),Handboek (pp.zz-9Q.Ftoutin:BohnstafleuvánLoghun. leugdzorg
den. Het idee achtercommunityals principevanYARis dat een belangriik individualtijd deeluitmaaktvan een gemeenschap en dat het voor ieder belangrijkis om daar uiting aan te geven,om gezienen gehoordte worden en te weten dat men daar een plek heeft. Door een 'communi!y', een hechtegemeenschap op te bouwenkunnener doorsamente werken individueledoelen bereikt worden. YARwil door een hechte gemeenschapop te bouwenrondomde jongeren,de jongerenzich (opnieuw) verbondenlatenvoelenmet de maatschappij.
tenlandseevaluatiesblijkt echterwel dat de meerderheid van de jongeren na het afleggenvan een YAR-traject op een aantalbelangrijkegebieden vooruitgangheeftgeboekt(al kunnen geen causaleconclusiesgetrokken worden,cfr.supra).Zo rapporteerden de deelnemersvan YAR-Zweden (Borlánge)dat hun zelfuertrouwen wastoegenomengedurendehet YARtraieA, hun socialerelatiesverbeterd waren en ze beter presteerdenen meergemotiveerd warenop schoolla. Ook pleegdende jongerendie deel genomenhaddenaanYARmindercrimineelgedragen vertoonden ze minder middelenmisbruik dan groep een Het gebruikvan rituelenbij belangvan controlejongeren die het YAR-trarijkeovergangssituaties wordt vervolject niet haddenafgelegd.Dezecongensookalskenmerkende eigenschap trolegroepwas evenwelmethodolovanYARgenoemd.De rationalevoor gischniet zuiver,vermitshij jongeren deze dtuelenklinkt als volgt "Door bevattedie mochtendeelnemenaan het gebruikvan ceremonies, symboliek, YARmaardat uiteindelijk niet hebben fantasieen metoforenkunnenrituelen gedaan.Hetzou dusnet om die jondoordringentot een primitief en diep geren kunnen gaan die het minst eruaringsniveou. Opdit ervaringsniveeu gemotiveerdzijn om te veranderen. bevindtzich ook de weerctandtegen veronderingen blokkerenemotionele Ook de onderzoekers van YAR-Nederimposses land (Appeldoorn,Ossen Maastricht) uit het verledennieuweoplossingenvoor problemen.(...) Rituelen formuleren,zij het wel voorzichtig biedendoor hun vostevormde moge"geziende rnethodologische kanttets,de conclusie lijkheidomgreepop eensituatiete houkeningenft datYAReen den. Dit helpt tegende ongst die een adequatemethodeis om jongerenin probleemsituaties noodzokelijke rneervoudige verandering metzichmee vooruit te helpen. Globaalgenomen brengt."(Berger& Booij,20O2,p.14) maaktende jongerendie hetYAR-traject hebbenafgelegd,een positieve Resultaten ontwikkeling doorop devolgende gevan YARin hetbuitenland (mindermedicijbieden:gezondheid Ondank de veelvuldige uitvoeringen nengebruik,minder roken, verminvanYARin het verledenis maarbitter derdalcohol-en druggebruik), finanweiniE evaluatieonderzoek over YAR ciën(minderschulden, minderafhanuitgevoerd.Uit de beschikbare buikelijkvan zakgelden criminaliteit als 14. Berglund,S. (2007). Tuming_Points and TumingPoinf Processes. A threeyear followup project _ 9f yoltW Pgoplefrom_theYARproiect in Borliinge.I\mea llnivercity.Instiiution for SociaiWork. 15. lakobs,I. & VanWiik, A.P.(2002). Youthat Risk Verslagvan de'effecten.Amhem: Advies-en i,{r onderzoekgroepBeke,p. 37.
bron van inkomstenen meer van arbeid),werk (meerjongerenaan het werlgmeeruren,positievere houding ten aanzienvanwerk),socialecontacten (gemiddeldmeer vriendenen kennissen, minderrisicovolle tijdsbe, stedingenmet vrienden),en politieen justitiecontacten.
zins-en Orthopedagogiek van de KU Leuven endr.fokeMaes,departementshoofd SociaalAgogischWerkaan de KHLimburg) wordennagegaan wat het effectis vanYARop eenaantalrelevante outcomevariabelen, onder meerop het functionerenvan de jongere in divenelevensgebieden (school,gezinsrelaties,onderwijs,werk, gezondOp basisvan buitenlandse evaluaties heid/levensstijl, financiën,vrienden, kunnenwe dus concluderen dat er vrijetijdsbesteding, psychisch welbevinduidelijkeaanwijzingen zijn dat yAR den, delictgdog), de zelfwaardering eenveelbelovendprogrammais voor van de jongere,het copinggedrag van jongerenmet een meervoudigeprode jongereen de toekomstvisie van de blematiek. Hierbijdientechterin het jongeret6. achterhoofdgehoudente wordendat productevaluatie niet onomstotelijkwerd vastgesteld Eendergelijke is echter niet het enige wat in hetonderzoek dat YARverantwoordelijk is voor die beoogdwordt. Er zal ook nagegaan positieveevolutie.Door het ontbreworden wat maaktdat yARwerkt,hoe kenvan een validecontrolegroep zijn de diverse betrokkenen (ongeren,vrijuitsprakenover causaliteitimmers willigers, ouders, consulenten van de onmogelijk. jeugdrechtbank yAR en jeugdrechters) ervarenhebben,wat volgenshen nog Ondenoek bestaande knelpunten zijn en wat dé naarYouthAt Risk-Vlaanderen sterktes,wat naarhunmeningde kernelementenvan YARzijn en de succesUit het voorgaandebliiktdat YAReen factoren. Kortom,naasteenproductegeschiktprogrammazou kunnenzijn valuatie zal ook een procesevaluatie om jongeren met problemenop worden doorgevoerd. Aangezieneen diverselevensgebieden (inclusiefcriinterventietheorie overYARontbreekt, minaliteit)een positieveevolutiete maarYARtoch lijkt te 'werken,,is de laten doormaken.Of YARook in vraag naarwat de werkzamemechaVlaanderenpositieveresultatensornismen zijn,uitermate boeiendtT. teert,zal moetenblijkenuit evaluatieonderzoek. Op basisvande pilootpro- Bij de beantwoording van dezevraag jecten2008-2009en 2009-2010zal wordt het'Context-Mechanismen(doorde auteuri.s.m.prof.dr. Hans Outcome'-modelvan pawson en ïlley Grietensvan het Centrumvoor G+ gehouden. Q99n" in hetachterhoofd 16. Deze.formylertTewerÍ"mogeliikverkeerdeliikde indruk dat we uiteindelilkzullen achterhalen wat het effect is van YAR,ín de zin van een causaaleffect. Dat htnnei we niet, *"gr"ií"í gebrekaan.eengerandomiseerde .toewijzing agn eelLexpertmmteleen controtigrorp:in; k;;nen dus enkel vaststellendat de iongeren na het afleggënvan het Y,M-trajedbv. betereresultaten behalenop school. 17- Dezevraag, die ak zal toeganegdworden alsonderzoekatraag, wordt behandeldín het kader von eenfuctoraatnnderzoek onclerprcmotorschapvan Prof. fr. Aans Grietens(K(IL, Centrum vmr Gezins-en Orthopedagogiek). 18. Pawrcn,R., & nlley, N. Oíg7l.IÍealistic Evaluation.Thousandoaks: sagepublications.
Dit is eenevaluatiebenadering die zich op diverselevensgebieden (inclusief cririchtop hoe en waarombepaalde prominaliteit).De kern (en misschien gramma's werkenre.Erwordtsteeds van tevensde kracht)vanhetprogramma is (O)hetgevolg uitgegaan dat resultaten dat in tegenstelling tot de maniervan zijnvande werkzaamheid vanbepaalde werkenin de regulierehulpverlening, (M)in eenbepaalde mechanismen conde jongerengecoachtworden door text (C). In dit modelwordt dus aanniet-opgeleide vrijwilligers(naasteen dachtbesteedaande externevaliditeit aantalprofessionelen). onderJongeren vanderesultaten vaneeninterventie, of vindenzo dat volwassenen te vertrounog in welkematede resultaten genewenzijnen in hengeloven. Vrijwilligers raliseerbaar zijn naaranderepersonen, kunnenzo hunbeeldoverzogenaamde in andereomstandigheden, op andere 'probleemjongeren' aanpassen en huir tijdstippen(Pawson& KleinHaarhuis, ervaringenverder uitdragen.Op die 2005).Zo wordt het begrijpelijk waarmanierwordt getrachtde verbinding om eeninterventieverschillende resul- tussenjongerenendesamenleving (optaten kan opleverenbij verschillende nieuw) te versterken.YARstelt zich personen in verschillende contexten. daarnaasttot doel om jongerenopnieuwverantwoordelijk te makenvoor Concreetzal het ondezoekdus een gedrag. hun eigen YAR wil datjongeien antwoordtrachtente formuleren op de inzien dat ze steeds een keuze hebben volgendevragen:wat zijn de effecten wanneer ze een bepaald gedng stellen jongeren; vanYARop de deelnemende (bvb.ga ik naarschoolof nie! steelik wat vindende betrokkenen vanYARals programma;en wat is de interventiê die handtasof niet?)en ook de gevoltheorievan YAR?Hierbijzal gebruik gen van hun keuzesmoetendragen. gemaakt wordenvaneenaantalgestan- YARwil jongerende krachtin zichzelf latenontdekken,hen latenvoelendat daardiseerde vragenlijsten met goede ze meerkunnendan ze oorspronkelijk psychometrische (goeeigenschappen dachten en datzediekeuzezelfin hande normen beschikbaar, goede beden hebben. trouwbaarheid,goede criteriumvaliditeit goede constructvaliditeit), van HoewelYARpositieveresultaten lijkt te eenzelfsamengestelde (gevragenlijst boekenin het buitenland, is maarweideeltelijkgebaseerd op de 'leefgebie- nig bekendoverde werkzame mechadenvragenlijst' die ook in Nederland nismen vanhetprogramma. Ookvanuit werdgebruikt),vansemi-gestructureer- de Verenigde Statenzelfis geenprotode interviews, van (participerende) obcolvoorziendat inzichtbiedtin hethoe servatie,van literatuurstudie en (waar en waarornvan de gebruiktemethorelevant)van documentenanalyse (bv. den. Het onderzoek naarYAR-Vlaandejeugdrechtbank). dossierstudie ren wil dezelacunedichtenen naast eenproductevaluatie ookinzichtkrijgen in het onderliggende Conclusie procesdat zich afspeelt. gepaste Ten tijde zal hierover YouthAt Risklijkteenveelbelovend progerapporteerd worden. grammavoorjongeren metproblemen
I
19. Vooreen kemachtigesammvattingzie Pawson,R., & Klein Haarhuis,C. (2005). Evaluatievan complexeprogramme's.Eentheoiegestuurdeaanpak.lustitiëIevukenningen,31, 42-s3.
W
