NUMMER 69, 14 MAART 2014
IN DIT NUMMER Kijkje in de keuken – lees verder Aardbevingen en het cultureel erfgoed in dialoog – lees verder Platform Onderhoud Molens over aardbevingsschade – lees verder Extra Directeurenoverleg – lees verder Platform Borgen – lees verder Wordt vervolgd…impressie van een erfgoedmeester in wording – lees verder Vloek of zegen; Marketing in de cultureel-erfgoed sector – lees verder Agenda – lees verder
Aantrekken en afstoten Het lijkt een voortdurende slingerbeweging van de tijd, het proces van aantrekken en afstoten, van samenwerken en specialiseren, van brede samenhang naar vakdiscipline. Deze slingerbeweging bepaalt hoe we onze samenleving en dus ook onze cultuursector organiseren. Omdat deze slinger nooit stil gaat staan, zullen we als cultuursector blijvend moeten nadenken over onze plaats binnen deze processen. Volgens mij zijn er een paar tegelijk aan de gang. In de eerste plaats schaalvergroting om zo de kwaliteit te verbeteren. Zo geeft bijvoorbeeld de Rijksoverheid professionele eigenaren van monumenten een voorkeursbehandeling ten opzichte van andere eigenaren. Om een professionele eigenaar te zijn moet je tenminste 20 monumenten in eigendom hebben en natuurlijk ook kwaliteit bieden. Het lijkt logisch om fusieprocessen te stimuleren, maar wat doet dit met het draagvlak binnen en buiten organisaties?In de tweede plaats wordt er vanuit steeds bredere verbanden gedacht. Niet langer zijn musea, molens, kerken etc. het uitgangspunt, maar het gaat om cultureel erfgoed en hun verhaal voor de regio. Ik zelf vind dat een heel mooie ontwikkeling, maar zie ook meteen de nadelen. Veel vakspecialisten in het land (bijvoorbeeld op het gebied van behoud en beheer van objecten) worden ingewisseld voor mensen die een goed verhaal kunnen vertellen. Hoe houden we onze vak expertise in stand? In de derde plaats krijgt de cultuursector te maken met overheden die aan het veranderen zijn en taken afstoten of overdragen. Daarnaast ontstaat het Europa van de regio’s en zijn er tal van redenen om als sector binnen Europa naar samenwerking te zoeken. Maar dan heb je wel weer mensen nodig die dit kunnen voorbereiden en uitwerken. Kortom: met weinig betaalde krachten en veel vrijwilligers zullen we samen goed moeten nadenken en afstemmen om onze toekomst vorm te geven. Als je de slinger eenmaal ziet, kun je de stappen die je nu moet zetten goed voorbereiden.
Kijkje in de keuken Op 8 mei opent het Noord Nederlands Trein en Tram Museum in Zuidbroek (in oprichting) gastvrij de deuren voor een kijkje in de keuken. De stichting is in 2001 opgericht met als doel •Het stichten en in stand houden van een museum dat de historie van het spoorwegnet in het noorden van Nederland toont •Het bestuderen, documenteren en archiveren van de geschiedenis van het spoorwegnet in het noorden van Nederland en zaken die daarmee annex zijn. Dankzij de (vrijwillige) inzet van tallozen kan deze zomer, zo is het streven, het museum officieel geopend
worden. Kijkje in de keuken heeft dit voorjaar als thema ‘Hoe houd je de organisatie (bestuur en (betaalde) medewerkers) doelgericht en enthousiast?’ En voor dit thema is juist het NNTTM, waar met vrijwilligers hard wordt gewerkt aan de totstandkoming van het museum, een passende organisatie en locatie. In het eerste deel van het programma is er aandacht voor beleidsplan, organisatie, behoud en beheer, publiek en presentatie. Vragen als hoe zorg je ervoor dat een voormalig stationsgebouw geschikt wordt gemaakt als museum, hoe kom je aan het benodigde geld, hoe is de restauratie aangepakt, hoe ga je om met de inrichting, collectievorming, afstoting en natuurlijk op welke manier kunnen de vrijwilligers worden ingezet, komen aan de orde. Behalve een rondleiding door het stationsgebouw wordt er ook een kijkje genomen in het dichtbij gelegen depot. ’s Middags wordt een algemene inleiding gehouden over werken in een vrijwilligersorganisatie. De mogelijkheden en de valkuilen. Af en toe organiseert het NNTTM al een open dag.
Datum : donderdag 8 mei 2014 Plaats : Noord Nederlands Trein en Tram Museum Zuidbroek (het stationsgebouw) Tijd : 10:00 – 16:00 uur Thema : hoe houd je de organisatie (bestuur en (betaalde) medewerkers) doelgericht en enthousiast? Deelname bedraagt € 20,- per persoon. Aanmelden kan door een e-mail te sturen naar
[email protected]. Er kunnen maximaal 30 personen geplaatst worden, twee per instelling.
Aardbevingen en het cultureel erfgoed in dialoog De komende edities van Erfgoedloper willen wij graag aandacht blijven besteden aan de problematiek rond aardbevingen en de gevolgen daarvan voor ons cultureel erfgoed. Daarnaast is het de bedoeling om zoveel mogelijk te informeren, maar ook om informatie te verzamelen. De Stichting Oude Groninger Kerken is gevraagd als representant van het cultureel erfgoed aan te schuiven bij de Dialoogtafel. Voor een goede dialoog met de achterban is het noodzakelijk om wegen te zoeken waarbij de Stichting Oude Groninger Kerken het cultureel erfgoed informeert en vice versa. Eén van die mogelijkheden is de Erfgoedloper. Er is inmiddels door Peter Breukink, directeur van de Stichting Oude Groninger Kerken, een agenda voor het cultureel erfgoed ingebracht. Deze agenda is tot stand gekomen in overleg met een aantal erfgoedeigenaren en bestaat uit drie aandachtsgebieden: 1. Preventie 2. Afwikkeling 3. Investeren in leefbaarheid. De binnenzijde van de kerk in Oosterwijtwerd vertoont duidelijk sporen van aardbevingsschade
Peter: “Het eerste thema waarmee de Dialoogtafel zich gaat bezighouden is de inventarisatie van de conditie van monumenten, met de nadruk op de zogenaamde schrijnende gevallen. Als de stutten in het gebied ter sprake komen, roep ik: en hoeveel daarvan zijn monumenten? Een ander aandachtspunt is herbestemming. Ik merk dat de houding van de NAM positief is en dat de erfgoedsector binnen deze besprekingen serieus wordt genomen. We hebben nog een lange weg te gaan. Ik verwacht dat we zeker nog enige jaren met deze materie te maken krijgen.”
Naast de Dialoogtafel is een Taskforce actief, waarin Libau, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de provincie en de gemeenten Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum en de NAM samenwerken. Het eerste doel van de Taskforce is om tot een goede schade afhandeling door de NAM te komen die rekening houdt met monumenten. Naast aardbevingsschade ontstaat er ook schade door het niet goed uitvoeren van restauraties. Daarnaast houdt de taskforce zich ook bezig met het bouwkundig versterken bij monumenten. Komende week zullen wij op onze websites ruimte reserveren met informatie over Dialoogtafel, Taskforce en aardbeving gerelateerde onderwerpen. Via onderstaande link komt u bij de agenda voor het cultureel erfgoed die voor de dialoogtafel is opgesteld. http://www.erfgoedgroningen.nl/Erfgoedloper/DIALOOGTAFEL_NOORDOOST_GRONINGEN_agen da.docx
Platform Onderhoud molens over aardbevingsschade Op 9 april staat het platform in het teken van schade aan molens en de acties die zijn ondernomen tot herstel. Gerard Troost, een molendeskundige van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is hierbij ook aanwezig. Datum : 9 april 2014 Tijd : 14:00 – 16:00 uur Plaats : Groninger Molenhuis
Extra Directeurenoverleg Op 15 april vindt een extra vergadering van het platform directeuren plaats. Thema’s zijn samenwerking, financiering en gemeentelijke herindeling. Datum : 15 april 2014 Tijd : 10:00 – 12:00 uur Plaats : Museumhuis Groningen
Platform Borgen Deze bijeenkomst van het Borgenplatform is een Kijkje in de keuken van de Borg Welgelegen in Sappemeer. In de eerste helft van het programma wordt kennis gemaakt met de borg aan de hand van een rondleiding en een inleiding over de organisatie. In het tweede gedeelte komen de plannen van de borgen voor 2014 ter sprake en is er tijd voor uitwisseling van informatie. Datum : 25 maart 2014 Tijd : 10:00 – 12:00 uur Plaats : Borg Welgelegen, Vosholen 60, Sappemeer
Wordt vervolgd … Impressie van een erfgoedjuf of meester in wording Gedurende de cursus erfgoedjuf of erfgoedmeester komt steeds een cursist aan het woord. Deze serie sluiten we af met een impressie van Dik Kootstra. “Ik heb de lerarenopleiding geschiedenis gevolgd en ben dus gewend om me te richten op middelbare scholieren. Het werken met basisschoolkinderen is dus even wennen. Hoe kun je geschiedenis aan jonge kinderen op een aantrekkelijke manier doorgeven zonder de historische werkelijkheid teveel geweld aan te doen? Wat ik interessant vind aan de cursus is dat je, meer dan als docent, zelf lesmateriaal kunt ontwikkelen. Met twee medecursisten heb ik de kans gekregen om de theorie al in praktijk te brengen. We zijn aan de slag voor het Visserijmuseum in Zoutkamp. Het museum is betrokken bij het erfgoededucatietraject voor de gemeente De Marne. We hebben een leuk project bedacht met allerlei verschillende opdrachten. In juni gaan we testen. Verder ga ik binnenkort – in het kader van de cursus – nog naar het Noordelijk Archeologisch Depot in Nuis, wanneer er een klas op bezoek komt. Dat moet sowieso een leerzame ervaring worden. Voor mij is in ieder geval duidelijk dat erfgoedonderwijs niet abstract is, maar dat het gaat over de directe omgeving van kinderen.” Met dank aan het samenwerkingsverband Cultuureducatie met Kwaliteit Groningen en de financiële bijdrage van het Fonds voor Cultuurparticipatie, de gemeente en de provincie Groningen.
Vloek of zegen? Marketing in de cultureel-erfgoedsector In deze publicatie van Faro vindt u de inhoud en inzichten uit de zesdelige workshopreeks met de veelbetekenende roepnaam ‘Vloek of zegen? Marketing in de cultureel-erfgoedsector’. De volgende onderwerpen komen aan bod: missie, visie, doelstellingen en merk; marketingplan; consumentengedrag en marktonderzoek. De publicatie vindt u op de website van het Landelijk Contact van Museumconsulenten: www.museumconsulenten.nl. /uw-museum/pr-en-marketing/marketing/
Agenda ► di 25 maart ► wo 26 maart ► do 27 maart ► ma 31 maart ► do 3 april ► woe 9 april ► do 10 april ► di 15 april ► do 8 mei ► di 13 mei ► woe 14 mei
Platform Borgen 10:00-12:00 uur Borg Welgelegen Cursus Veiligheid in en rondom de molen voor Molenstichting Winsum Platform Educatie 14:00-16:00 uur Museumhuis Cursus Nieuwe media 10:00-16:00 uur Museumhuis Incompany cursus Museaal denken en handelen voor bestuur Abel Tasman Kabinet Lutjegast Platform Onderhoud molens 10:00-12:00 uur Molenhuis Incompany cursus Klantgericht denken en handelen voor Visserijmuseum Zoutkamp Extra Directeurenoverleg 10:00-16:00 uur Museumhuis Kijkje in de keuken 10:00-16:00 uur NNTTM Platform Instandhouding 10:00-12:00 uur Molenhuis molens Informatieochtend 10:00-12:00 uur Museumhuis/ Oktobermaand Kindermaand Molenhuis
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS: Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij:
[email protected]. Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht te sturen naar
[email protected].
