Keuzevak Milieu, hergebruik en duurzaamheid
Duurzaam consumeren en produceren
COLOFON Uitgeverij:
Edu’Actief b.v. 0522-235235
[email protected] www.edu-actief.nl
Auteur(s): Inhoudelijke redactie: Illustraties: Foto’s:
haas&haas: Daphne Ariaens en Jacobien Ubbink Edu’Actief b.v. www.pixton.com Aksana Tsishyna - Shutterstock.com Hans Engbers - Shutterstock.com Ververidis Vasilis - Shutterstock.com
Titel: ISBN:
Duurzaam consumeren en produceren 978 90 3722 721 5
Eerste druk / eerste oplage © Edu’Actief b.v. 2016 (haas&haas: Daphne Ariaens en Jacobien Ubbink - 2016) Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO (www.stichting-pro.nl). De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu’Actief, te vinden op www.edu-actief.nl.
Inhoud Deel A Onderzoek jouw afval ................................................................................................................ 7 Oriënteren ................................................................................................................................................ 7 Taak 1 Kennismaken met afval ................................................................................................................ 7 Taak 2 De leerdoelen bij Deel A ................................................................................................................ 9 Taak 3 Taken plannen ............................................................................................................................ 10 Aan de slag ............................................................................................................................................. 11 Taak 4 Je eigen afvalproductie beschrijven .......................................................................................... 11 Taak 5 De levenscyclus van een product beschrijven .......................................................................... 18 Taak 6 De afvalhiërarchie in kaart brengen .......................................................................................... 25 Taak 7 Onderzoek doen naar het afval van een bedrijf ........................................................................ 28 Evalueren & Reflecteren ...................................................................................................................... 31 Taak 8 Terugkijken en verder kijken ...................................................................................................... 31 Taak 9 Voorbereiden op de toets ........................................................................................................... 33 Deel B Onderzoek naar consumentengedrag ................................................................................... 35 Oriënteren ............................................................................................................................................. 35 Taak 1 Kennismaken met duurzaamheid ............................................................................................. 35 Taak 2 De leerdoelen bij Deel B ............................................................................................................. 36 Taak 3 Taken plannen ............................................................................................................................ 37 Aan de slag ............................................................................................................................................. 38 Taak 4 Onderzoek je eigen ecologische voetafdruk ............................................................................. 38 Taak 5 Producten vergelijken en kiezen ................................................................................................ 46 Taak 6 Consumptiebesparende maatregelen bedenken en uitvoeren ............................................... 53 Taak 7 Consumentengedrag onderzoeken ........................................................................................... 58 Evalueren & Reflecteren ...................................................................................................................... 61 Taak 8 Terugkijken en verder kijken ...................................................................................................... 61 Taak 9 Voorbereiden op de toets ........................................................................................................... 64 Deel C Een product ontwerpen en maken van afval ........................................................................ 65 Oriënteren ............................................................................................................................................. 65 Taak 1 Hoe ontwerp je met afval ........................................................................................................... 65 Taak 2 De leerdoelen bij Deel C .............................................................................................................. 67 Taak 3 Taken plannen ............................................................................................................................ 67 Aan de slag ............................................................................................................................................. 68 Taak 4 De waarde van afval ................................................................................................................... 68 Taak 5 Afgedankte producten inzamelen en opknappen voor hergebruik ......................................... 73 Taak 6 Een ontwerp maken .................................................................................................................... 76 Taak 7 Van afgedankte spullen jouw product maken .......................................................................... 78
Duurzaam consumeren en produceren
3
Evalueren & Reflecteren ...................................................................................................................... 79 Taak 8 Terugkijken en verder kijken ...................................................................................................... 79 Taak 9 Voorbereiden op de toets ........................................................................................................... 81 Deel D Een product verkopen in de pop-upstore ............................................................................. 82 Oriënteren ............................................................................................................................................. 82 Taak 1 De pop-upstore ........................................................................................................................... 82 Taak 2 De leerdoelen bij Deel D ............................................................................................................. 84 Taak 3 Taken plannen ............................................................................................................................ 84 Aan de slag ............................................................................................................................................. 85 Taak 4 Een ondernemersplan maken - deel 1 marketingplan ............................................................. 85 Taak 5 Ondernemersplan - deel 2 - Financieel plan ............................................................................. 90 Taak 6 Een draaiboek maken ................................................................................................................ 96 Taak 7 De pop-upstore promoten ....................................................................................................... 100 Taak 8 Aan het werk met de pop-upstore ........................................................................................... 102 Evalueren & Reflecteren .................................................................................................................... 103 Taak 9 Terugkijken en verder kijken .................................................................................................... 103 Taak 10 Voorbereiden op de toets ....................................................................................................... 106
4
Duurzaam consumeren en produceren
Werken met Edu4all REGISTREREN, AANMELDEN EN LICENTIE ACTIVEREN Je gaat aan de slag met Edu4all. Volg volgend schema om te kijken wat je moet doen. Ja
Is dit het eerste werkboek van Edu4all waar je mee werkt?
Ga naar bronnen.edu4all.nl/bronnen/ handleiding en bekijk de film Licentie activeren.
Nee
Zoek in een werkboek dat je eerder hebt gedaan je gebruikersnaam en wachtwoord op. Schrijf je gegevens op in de vakken onderaan deze pagina.
Ga naar licentie.edu-actief.nl. Klik op Aanmelden. Ja
Is dit het eerste werkboek voor dit profielvak of keuzevak?
Nee
Kies voor Aanmelden via Edu’Actief.
Kies voor Een nieuwe gebruikersnaam aanmaken.
Je kunt direct aan de slag. Ga naar www.edu4all.nl en log in met je gebruikersnaam en wachtwoord.
Maak een gebruikersnaam en wachtwoord aan. Gebruikersnaam = je schoole-mailadres* Wachtwoord = naam van je school *Heb je geen schoole-mailadres? Vraag dan je docent om een gebruikersnaam.
Schrijf je gebruikersnaam en wachtwoord op in de vakken onderaan deze pagina.
Ga naar licentie.edu-actief.nl.
Vul op de website de licentie in die op de eerste pagina van dit werkboek staat. Klik op Activeren.
Je hebt nu toegang tot de bronnen. Log in op www.edu4all.nl met je gebruikersnaam en wachtwoord. Gebruikersnaam:
Wachtwoord:
Duurzaam consumeren en produceren
5
BRONNEN In dit werkboek staan opdrachten. Om deze opdrachten te maken, heb je soms bronnen nodig, zoals tekstbronnen, films, websites en de Theek-iT. Wanneer je een bron gaat gebruiken, staat er een pictogram in je werkboek: BRON Achter het pictogram staat in paarse, dikgedrukte tekst welke bron je nodig hebt. Bijvoorbeeld: BRON Lees Tekstbron 1.2 Persoonlijke verzorging. Maak daarna opdracht 13 tot en met 16. BRON Bekijk de Film Werken in de thuiszorg bij ouderen. Maak daarna opdracht 1.
Bij het eerste voorbeeld ga je een tekstbron lezen. Bij het tweede voorbeeld ga je een film bekijken. Deze bronnen vind je op www.edu4all.nl. Op bronnen.edu4all.nl/bronnen/handleiding wordt uitgelegd hoe je werkt met de bronnen op de website. OVERLEG MET JE DOCENT Soms is het nodig om te overleggen met je docent. Je ziet dan dit pictogram in je werkboek: Achter het pictogram staat waarover je met je docent gaat overleggen. Bijvoorbeeld: 61. In Taak 3 heb je een planning ingevuld. Bekijk deze. a. Kijk in kolom 5. Taak 12 tot en met 14 ga je nog maken. Zijn alle andere taken af? Zo nee, overleg met je docent welke taken je nog moet doen. OPDRACHTEN VOOR BB, KB EN GL Doe jij de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte of gemengde leerweg? Dan zitten er speciale opdrachten voor jou in het werkboek. Je herkent deze opdrachten aan de volgende pictogrammen: BB
opdracht voor leerlingen van de basisberoepsgerichte leerweg
KB
opdracht voor leerlingen van de kaderberoepsgerichte leerweg
GL
opdracht voor leerlingen van de gemengde leerweg. We wensen je veel succes en plezier met het maken van de opdrachten! Team Edu4all
6
Duurzaam consumeren en produceren
Deel A Onderzoek jouw afval
Oriënteren Taak 1 Kennismaken met afval BRON Bekijk de Film Huishoudelijk afval. Maak daarna opdracht 1.
1. De film gaat over verwerken van afval. a. Maak een mindmap over afval.
b. Welke soorten afval heb je in de film gezien?
c. Waarom is het belangrijk om afval te scheiden?
Duurzaam consumeren en produceren
7
Deel A Onderzoek jouw afval d. Wat gebeurt er met gft-afval?
e. Restafval wordt verbrand. Er blijft as over. Welk afval wordt uit de as gehaald?
f. Waar wordt bodemas voor gebruikt?
g. Je zag vuilnismannen aan het werk. Zou jij dit werk willen doen? Ja / Nee, want
h. Welke veiligheidskleding draagt een vuilnisman?
2. a. Wat wordt bedoeld met het woord recyclen?
b. Geef een voorbeeld van recyclen.
8
Duurzaam consumeren en produceren
Deel A Onderzoek jouw afval 3. a. Doe jij aan afval scheiden? Ja / nee, want
b. Doe jij thuis aan het hergebruiken van afval? Ja / nee, want
4. Waar zie jij afval scheiden in de praktijk op jouw school? Noteer drie voorbeelden. 1. 2. 3. 5. Bedenk twee voorbeelden van dingen je kunt maken van afval. Schrijf ze hier op. 1.
2.
6. Heb je alle opdrachten van Taak 1 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.
Taak 2 De leerdoelen bij Deel A Als je onderzoek wilt doen naar afval kun je: 1. uitleggen wat afval is 2. verschillende soorten afval noemen en herkennen 3. het gevaar van afval herkennen 4. verschillende soorten afvalverwerking noemen 5. voor- en nadelen noemen van afvalverwerking 6. uitleggen wat de levenscyclus van producten is KB
GL
7.
uitleggen wat de afvalhiërarchie is
KB
GL
8.
uitleggen wat preventie, hergebruik, recycling, herstelgebruik en afbraak is
9. afval van een bedrijf scheiden 10. een mening geven over de hoeveelheid en soorten afval van een bedrijf. 7. Welk leerdoel lijkt je het leukst om aan te werken? En waarom?
8. a. Jij hebt afval, net als iedereen. Welke soorten afval maak jij op een dag?
Duurzaam consumeren en produceren
9
Deel A Onderzoek jouw afval b. Welke soort afval maak jij het meest denk je?
9. Afval kan gevaarlijk zijn. Bedenk drie gevaren. 1. 2. 3. 10. Heb je alle opdrachten van Taak 2 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.
Taak 3 Taken plannen 11. Bekijk Taak 4 tot en met 9. En bekijk het schema hierna. a. Maak een planning voor de taken die je gaat doen. Zet de datum en het lesuur in kolom 4. b. Zoek in de taken naar de opdrachten met . Bij welke opdrachten is overleg met je docent of controle door je docent nodig?
c. Overleg met je docent: • op welke momenten jij de antwoorden van de gemaakte opdrachten gaat nakijken • op welke momenten je docent jouw werk zal beoordelen. d. Heb je een taak af? Zet een ✓ in kolom 5. Zet een − als je een taak niet kon doen. Als je Taak 1, 2 en 3 gedaan hebt, kun je deze nu afvinken. 1. Taak 2. Onderwerp
KB
10
GL
3. Richttijd in 4. Datum en lesuur minuten
1
Kennismaken met afval
25
2
De leerdoelen bij Deel A
15
3
Taken plannen
10
4
Je eigen afvalproductie beschrijven
140
5
De levenscyclus van een product beschrijven
120
6
De afvalhiërarchie in kaart brengen
120
7
Onderzoek doen naar het afval van een bedrijf
120
8
Terugkijken en verder kijken
10
9
Voorbereiden op de toets
40
Duurzaam consumeren en produceren
5. Af 6. Paraaf docent
