Nr . 81 Oktober—November—December 2015
Kempensche Tydinghen Woordje van de voorzitter Beste GIVAK-leden, Het nieuwe jaar 2016 is reeds opgestart We hebben weer een actief jaar achter de rug, naast onze vaste vergaderingen, hebben we, samen de mensen van Toerisme Baarle-Hertog in augustus 2015 de algemene vergadering van FTG ontvangen. Een echt succes, want op de jongste Gidsendag in Heusden-Zolder sprak men er nog over. Op onze jongste vergadering in Geel, begin december, werd besloten om in 2016 weer een studiedag in te richten. Het bestuur werkt deze dag verder uit, maar er wordt gedacht aan Mechelen, waarin een bezoek aan de manufactuur De Wit, internationaal bekend om zijn tapijtrestauraties, begrepen zit. Ik wil ook iedereen in onze vereniging, die in 2015 meegeholpen heeft om onze GIVAK een dynamische ondersteuning te geven, van harte danken. Met het jaarbegin komt ook de lidmaatschapshernieuwing weer om de hoek kijken. Een apart artikeltje geeft de procedure aan om hierop in te gaan. We hopen dan ook dat iedereen zich snel in orde stelt voor het jaar 2016. Ten slotte wens ik , namens de ganse bestuursploeg, jullie allemaal een gelukkig en succesrijk 2016 toe. Geniet natuurlijk ook weer van uw ledenblad, de Kempensche Tydinghen!
Jullie voorzitter, Mil Blancquaert
IN DIT NUMMER Voorwoord van de Voorzitter
..………1
Hernieuwing Lidmaatschap GIVAK 2016 ….2 Wat men je vroeger niet vertelde tijdens de vele geschiedenislessen .…………………….3 Voordracht rond armoede (Pol Van Dijck)..4 Rupert Brooke in Antwerpen (Willy Jacobs)…………………………………………...7 Cursus natuurgids Herentals ………………….16 Gidsendag FTG Heusden Zolder 21 november 2015 ………………………………..17 Verslag algemene vergadering FTG Baarle—Hertog op 29 augustus 2015 …….20 Vergaderdata 2016 ………………………………..24 INTERESSANTE INFORMATIE
www.gidsenantwerpsekempen.be
www.vrijwilligerswetgeving.be
www.vrijwilligerswerk.be
…...
Driemaandelijks tijdschrift van de Gidsen van de Antwerpse Kempen Verantwoordelijke uitgever: Mil Blancquaert—Lange Eerselsstraat 63— 2200 Herentals 1 Kempensche Tydinghen nr36 81 -— 2990 Oktober— November - December 9/01/2016 Redactie: Patrick Aerts - Venstraat Wuustwezel
Hernieuwing Lidmaatschap GIVAK 2016
Het nieuwe werkjaar komt er aan, en dan is het ook belangrijk om het lidmaatschap bij uw gidsenvereniging te hernieuwen. Zoals vorig jaar willen we jullie uitnodigen dit zo vlug mogelijk in orde te brengen, zodat we onze ledenlijst in februari 2016 op de website zouden kunnen publiceren. Hieronder vinden jullie de juiste procedure en bedragen van het lidgeld. € 14 voor aansluiting zonder Ethiasverzekering. € 17,50 voor de aansluiting met Ethiasverzekering Gelieve het bedrag over te schrijven op volgende rekening: BE 24 0014 4994 0438 van Givak Mol, Met vermelding van uw naam en “lidgeld Givak 2016”
Alvast bedankt voor het blijvend vertrouwen in onze vereniging !!! Na storting van het lidgeld bekom je ook de nieuwe Login gegevens voor toegang naar de Ledenpagina’s van onze website.
Namens de ganse bestuursploeg.
2
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Wat men je NIET vertelde tijdens de vele geschiedenislessen !!! De volgende keer dat je je handen wast, en je vindt de temperatuur van het water niet echt aangenaam, denk er dan eens aan hoe het er ooit aan toeging. Hier volgen een aantal feiten uit de jaren 1500 : *De meeste mensen huwden in juni, omdat ze hun jaarlijks bad namen in mei, en dus in juni nog redelijk fris roken. Tegen die tijd begon men echter toch al lichtelijk te stinken, en dus droeg de bruid een boeketje bloemen om haar lichaamsgeur te verbergen. Daar komt dus het gebruik vandaan dat ook vandaag nog de bruid een bruidsboeket draagt.
*Een bad bestond uit een grote kuip die gevuld werd met heet water. De heer des huizes genoot het privilege van het schone water, daarna volgden de zoons en andere mannen die deel uitmaakten van het huishouden, dan de vrouwen, en tenslotte de kinderen. De baby's waren als laatsten aan de beurt. Tegen die tijd was het water zo vuil dat je er makkelijk iemand in kon kwijtraken. Vandaar de uitdrukking "de baby met het badwater weggooien".* *Huizen hadden in die tijd strooien daken, zonder houten gebinten. Het was de enige plek waar de dieren zich warm konden houden, en dus leefden de katten en kleinere dieren (muizen, ongedierte) in het dak. Als het regende werd het daar glibberig, en soms gleden de dieren dan uit en vielen van het dak. Vandaar het Engelse gezegde "It's raining cats and dogs".* *Niets kon verhinderen dat er dingen in het huis vielen. Dit was een echt probleem in de slaapkamer, waar ongedierte en uitwerpselen je schone beddengoed konden bederven. Daarom werden bedden voorzien van grote palen om een laken over te hangen dat dan toch een beetje bescherming bood. Zo is het gebruik van hemelbedden ontstaan.* *In die tijd kookte men in de keuken in een grote ketel die altijd boven het vuur hing. Elke dag werd het vuur aangestoken, en werden er ingrediënten toegevoegd aan de ketel.. Men at meestal groenten, en weinig vlees. Men at deze stoofpot 's avonds, en liet het overschot in de ketel. Dit werd dan 's nachts koud, en 's anderendaags begon men gewoon opnieuw. Zo zaten er in hun stoofpot vaak dingen die er al heel lang inzaten...*
3
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Wat men je NIET vertelde tijdens de vele geschiedenislessen !!! *Wie geld had, kon zich tinnen borden veroorloven. Voedsel met een hoge zuurtegraad zorgde er voor dat een beetje van het lood in het voedsel terecht kwam, wat vaak tot een loodvergiftiging en de dood leidde. Dit gebeurde het meest met tomaten, waardoor tomaten de volgende +/- 400 jaar als giftig werden beschouwd. Brood werd verdeeld volgens je sociale status. Arbeiders kregen de aangebrande bodem van het brood, het gezin at het middendeel op en gasten kregen de bovenste, krokante korst.* *Men gebruikte loden bekers om bier of whisky te drinken.. Die combinatie zorgde er soms voor dat de drinker een aantal dagen buiten westen was! Als de dronkaard dan bewusteloos gevonden werd langs de straat, werd hij vaak gereed gemaakt om te worden begraven . Hij werd een aantal dagen op de keukentafel gelegd, en de familie at en dronk aan diezelfde tafel, en wachtte af of hij nog wakker zou worden. Vandaar het gebruik van de doodswake.*
*Engeland is oud en klein, en de bevolking vond geen plaats meer om de doden te begraven, dus werden er kisten uitgegraven en de beenderen naar een beenderhuis overgebracht, zodat ze de graven konden hergebruiken. Bij het heropenen van deze kisten, ontdekten ze dat er bij 1 op 25 aan de binnenkant was gekrabd , ze beseften dat ze levenden hadden begraven. Van toen af werd er een touwtje rond de pols van een lijk gebonden, dat omhoog leidde en verbonden was met een belletje boven de grond. Iemand moest dan heel de nacht op het kerkhof zitten om te horen of de bel rinkelde. En zo werd er wel eens iemand "gered door de bel".*
Wie zei er ook alweer dat geschiedenis saai was...?
4
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Voordracht rond Armoede, door Pol Van Eyck (Kempische – Turnhoutse schrijver) Contactgegevens: Riet en Pol Van Eyck-Van De Goor Haagbeemdenplantsoen 72 2300 Turnhout 014/42 89 61 e-mail (dochter Hilde)
[email protected]
Klein Engelandhoeve op 17 november 2015.
De talrijk opgekomen toehoorders wachten op het verhaal van Pol.
Een gedreven Paul Dierckx leidt de spreker in.
Pol Van Eyck, geboren en getogen Turnhoutenaar, verhaalt de armoede van de arbeider generaties uit de 19de tot het midden van de 20ste eeuw. Dit gegeven is ook de inspiratiebron van zijn boeken, het verhaal van de kleine man uit de Kempen. Pol in het volle betoog van zijn levensverhaal, en dat van zijn voorouders, doorspekt met allerlei wetenswaardigheden en verwijzingen naar de vroegere tijden, welke voor heel wat toehoorders heel bekend in de oren klinken. Hij heeft heel veel naar andere levensverhalen geluisterd en ze bewaard op papier en in zijn hart, “het leven van de kleine man”. De naam “arbeider “ fier dragend.
5
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Voordracht rond Armoede, door Pol Van Eyck (Kempische – Turnhoutse schrijver) Zijn verhaal wordt tijdens de avond enkele malen onderbroken, door een, zeer gesmaakt, muzikaal intermezzo met aan de accordeon zijn dochter Hilde. Eerst keuterboerke, en later, onder invloed van de industriële revolutie, als arbeider en arbeidster in de Turnhoutse Papierfabrieken. Kinderarbeid is er schering en inslag. Reeds vanaf hun 12 jaar worden kinderen ingezet om de eindjes aan mekaar te kunnen knopen. Meisjes moesten reeds zeer vroeg bij de rijke burgerij gaan “dienen”, velen werden ook seksueel misbruikt, en wanneer er “gevolgen” waren, werden ze, met enkele centen in hun handen, ontslagen. De Kinderrijke families, met 10 kinderen en soms meer, woonden in kleine, vochtige en ongezonde huisjes, met een drietal kamers. Van enige privacy was er geen sprake. De mensen werden door de “nieuwe rijken”, welke hun rijkdom vergaarden via de nieuwe technologieën en industrialisering in de papier- en textielnijverheid, volledig uitgebuit. Ze moesten hun inkopen doen in de “economaten”, winkels opgericht in de fabriek, met hogere prijzen dan in het dorp of stad. Op de loonuitbetalingsdag (de quinzaine) kwamen de vrouwen het loon van hun man ophalen en moesten via de winkel de fabriek verlaten. Volgens de patroons was deze maatregel nodig omdat de mannen anders hun loon zouden opdrinken in de cafés van de omgeving. Deze gebruiken bleven bestaan tot de jaren 60 van de vorige eeuw.Stilletjes verbeterde de situatie van de kleine man, maar blijft wel de meest kwetsbare schakel in het economisch bestel. De avond wordt afgesloten met een kleine zangstonde, met liederen die elke Kempenaar wel kent.
Ook kunnen de aanwezigen nog een boek aanschaffen en door de schrijver laten signeren.
6
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
Ter voorbereiding van mijn bijdrage aan het boek over de militaire bezetting van mijn woonplaats Wommelgem: “Twee dorpen, twee forten, één oorlog”, vond ik in het gemeentearchief een verrassend document. Het was een kort briefje, geschreven op 5 juli 1917 door de politieonderofficier Simmel, werkzaam bij het Duitse "Ortskommandantur" Boekhout bij Antwerpen. Deze werd bemand door de 1e Cie van het Landsturm Infanteriebatailllon Brandenburg. Het briefje was gericht aan het gemeentebestuur van Wommelgem, maar te oordelen naar de inhoud was het waarschijnlijk naar alle gemeenten uit de regio gestuurd. (Fig 4) Er werd verwezen naar de aanwezigheid van de dichter Rupert Brooke in Antwerpen in oktober 1914. Bij het terugtrekken had hij een metalen koffertje achtergelaten met minstens één en waarschijnlijk meer manuscripten. Het lijkt erop dat de Duitsers eerlijke bedoelingen hadden om dit koffertje terug te sturen naar Engeland, in het geval zij dit konden terugvinden. Zij probeerden dan ook alle nodige informatie in te winnen die kon leiden tot de opsporing ervan; niet onmiddellijk de ingesteldheid die men zou verwachten van een gereputeerd onverbiddelijke en barbaarse indringer. De befaamde Britse dichter Rupert Brooke (° Rugby 1887/03/08) schreef kort na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog onder andere “The treasure”, gevolgd door vijf oorlogssonnetten. Hij raakte bekend toen zijn sonnet nr.V, “The soldier” met Pasen 4 april 1915 werd voorgelezen op de kansel van St Paul’s cathedral in Londen.Later tijdens de oorlog, op 23 april 1915 overleed hij voor de Griekse eiland Skyros aan een besmette insectenbeet. Hij was toen met zijn eenheid op de weg naar Gallipoli, waar later de beruchte landing plaatsvond. (fig 5 en 6) De notitie zelf was intrigerend en vereist nader onderzoek: Wie of wat lag aan de basis van deze zoektocht naar het manuscript, en hoe komt het dat we er eerst in juli 1917 een spoor van vinden? Vinden we enige indicatie in de memoires van Rupert Brooke zelf, of in andere geschriften van hem of zijn tijdgenoten? Een korte recapitulatie van de situatie kan nuttig zijn: Tijdens het beleg van Antwerpen, na de val van een aantal betonnen forten van de 1e Linie werd al snel duidelijk, dat de verouderde en slechts in geringe mate versterkte bakstenen forten van de 2de Linie geen partij zouden zijn voor het Duitse geschut. De val van de vesting was dus slechts een kwestie van dagen. Daarom werd op 3 oktober 1914 besloten dat de regering en en het diplomatieke corps naar Oostende zouden vertrekken. Maar dit ging niet door, toen bleek dat Winston Churchill, toenmalig “First Lord of the Admiralty”, in hoogsteigen persoon, op weg was naar Antwerpen. Op tamelijk spectaculaire wijze, in een toerbus, kwam hij daar effectief toe om 13u. aan hotel St.Antoine, in het gezelschap van een aantal marineofficieren. De Belgische Noordzeehavens moesten ten allen prijze gevrijwaard worden tegen de Duitsers en daarom moest er zo veel mogelijk tijd gewonnen worden. Zijn boodschap was: “niet opgeven, we gaan de stad redden”. Hiervoor beloofde hij de nodige versterkingen aan koning en regering. Er werd wel afgesproken dat de toestand na drie dagen zou geëvalueerd worden. De volgende drie dagen gebruikte hij om, onder gevaarlijke omstandigheden, de Belgische linies te inspecteren. In Walem ontsnapte hij zelfs ternauwernood aan een shrapnel.
7
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
Al op zondagavond 4 oktober kwam een eerste contingent van ongeveer tweeduizend Royal Marines toe met een speciale trein uit Oostende. Zij waren goed getraind en goed bewapend. Onmiddellijk werden zij ingezet om het vermoeide 21ste Linieregiment bij Lier af te lossen. Op maandag en dinsdag zagen de Antwerpenaren tot hun verbazing tientallen Londense dubbeldekkers toekomen met nog eens vijf à zesduizend matrozen. In tegenstelling tot de Royal Marines hadden dezen nog geen enkele ervaring en konden alleen steunen op hun enthousiasme. “It’s a long way to Tipperary..............” Er waren twee Royal Naval Brigades elk met vier bataljons: De 1st Brigade met 1st (Drake), 2nd (Benbow), 3th (Hawke), 4th (Collingwood) en de 2nd Brigade met 5th (Nelson), 6th (Howe), 7nd (Hood), 8th(Anson) .De hele operatie stond onder het bevel van de Britse generaal Paris. De dubbeldekkers werden voornamelijk ingezet om bagage te dragen en gewonde en gesneuvelde soldaten op te halen uit de frontlinie. Toen de Duitsers er in geslaagd waren een aantal bruggenhoofden te veroveren op de noordelijke oever van de Nete in de buurt van Lier, trokken de Royal Marines zich terug op een tussenliggende lijn tussen Lier en Antwerpen, versterkt door de 1st en 2nd Royal Naval Brigade. Maar dezen waren amper toegekomen toen ze het bevel kregen weer terug te trekken op de 2e Linie van de vesting Antwerpen ter hoogte van de oude Brialmontforten. Na een korte pauze in Oude God werd de Naval Brigades ingezet in de intervallen tussen de forten en schansen van deze linie. De 1st Royal Naval Brigade bezette het gedeelte tussen Fort 2 te Wommelgem en Schans nr 7 in Mortsel, ter aflossing van de Belgische troepen van generaal Warnant die moesten worden ingezet op het noordelijk gedeelte van de Grote Omwalling. Deze was, hoewel gedemilitariseerd sinds 1906, ondertussen terug in dienst genomen . Voor de 2nd Royal Naval Brigade die moest post vatten tussen de Scheldeoevers en Schans nr 7 was er een soortgelijk scenario. (Fig 1.) Rupert Brooke diende als tijdelijke luitenant in het Anson Bataljon van de 2e Brigade. Tijdens deze laatste dagen van Antwerpen bezette het Anson Bataljon de posten tussen de forten 6 en 7, op het grondgebied van de gemeente Wilrijk Wat schrijft Brooke zelf over deze periode? (EDWARD Marsh, Rupert Brooke, A memoir. New York, 1918). Bekijken we alleen de relevante delen: "We got out to a place called Vieux Dieux (or something like it) passing refugees and Belgian soldiers by millions. Every mile the noises got louder, immense explosions and detonations. We stopped in the town square at Vieux Dieux ; five or six thousand British troops, a lot of Belgians, guns going through, transport-waggons, motorcyclists, orderlies on horses, staff officers, and the rest. An extraordinary and thrilling confusion. As it grew dark the thunders increased, and the sky was lit by extraordinary glares. We were all given entrenching tools. Everybody looked worried. Suddenly our battalion was marched round the corner out of the din, through an old gate in the immense wild garden of a recently-deserted villa-chateau. There we had to sleep. On the rather dirty and wildlooking sailors trudged, over lawns,
8
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
through orchards, and across pleasaunces. Little pools glimmered through the trees, and deserted fountains; and round corners one saw, faintly, occasional Cupids and Venuses—a scattered company of rather bad statues—gleaming quietly. The sailors dug their latrines in the various rose-gardens, and lay down to sleep—but it was bitter cold—under the shrubs. By two the shells had got unpleasantly near, and some message came. So up we got—frozen and sleepy—and toiled off through the night. By dawn we got into trenches —very good ones—and relieved Belgians.
Fig 1. Antwerpen 8 oktober 1914. Posities van de RN Brigades. (Aanpassing Niko Van Kerckhoven)
Oude God lag centraal in de 2de Linie, en op het kruispunt van strategische wegen vanuit Lier (het front op dat ogenblik) en vanuit Mechelen en Brussel.(Fig 2) Het lijkt dus logisch dat het marktplein rustpunt werd voor terugtrekkende troepen, en verzamelpunt voor de reorganisatie van de verdediging. Ook de 1st en 2nd Naval Brigades passeerden langs dit punt. Het was dinsdag 6 oktober ‘s avonds. In het relaas van Brooke wordt onze aandacht vooral getrokken door de paragraaf over de recent verlaten kasteelvilla waar de nacht werd doorgebracht. Het is een uitdaging om dit kasteel, tussen de vele, nader te identificeren. We hebben hiervoor niet zo heel veel aanwijzingen. Enerzijds zijn er de tips van Brooke zelf “ ….was marched round the corner….” “ …. through an old gate….” “…. immense wild garden of a ………villa-chateau….”. Er bestaat ook
9
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December
9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
een relaas van Chaplain Henry Foster, Anson Bn, in een boek van Leonard Sellers’s: “…. in an old chateau, standing in its own grounds and surrounded by trees….”, Brigadier General Asquith schreef dan weer “.. we bivouacked in the garden of a villa under the walls of a Belgian fort”. Via Bruno Gastmans, voorzitter van de Mortselse Heemkring ontvingen we een quote uit het eigen boek van Foster :”... at the bottom of the garden which surrounded the chateau was one of the Antwerp forts ...”.
Fig 2. Antwerpen 2de Defensielijn, sectie Mortsel. (Gastmans B. Mortsels Stratenboek 2000. Aanpassing Willy Jacobs. Met dank aan de Mortselse Heemkundige Kring)
Hieruit kunnen vijf mogelijke kandidaten geselecteerd worden: Het hof van Everaerts, later genoemd: Hof van Rieth. Dit lag het dichts bij de markt, en in de buurt van de Schansen 7 and 8. Maar, zo oud was dit niet, en bovendien had de Belgische Genie de boel al met de grond gelijk gemaakt, nog voor de aankomst van de Royal Navals
10
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
Kasteel “ter Vaerent”: dicht bij het marktplein, en oud, maar bezat noch een uitgesproken ingangspoort, noch een grote kasteeltuin. Kasteel Cantecroy: tijdens de 16th eeuw was dit eigendom geweest van de beruchte kardinaal Granvelle, raadsheer van Karel V, maar het bezat niet meer de grandeur uit die periode, en leek ook helemaal niet op de huidige herbouwde versie. Volgens Gastmans, bestonden in 1914 alleen nog het ingangsgebouw, een kapelaanswoning met kapel en een hoeve . Toch is dit kasteel de uitgesproken kandidaat van de Heemkundige kring. En inderdaad hebben zij een sterk punt: Cantecroy ligt letterlijk “under the walls” van Fort 4. Toch zijn er een aantal elementen die sterk doen twijfelen. De restanten in 1914 beantwoorden niet echt aan de definitie van “kasteel-villa”. Het ingangscomplex was weliswaar oud, de toegangspoort is echter geïntegreerd in het complex en dus niet alleenstaand. Het kasteelpark van Cantecroy was ook in 1914 nooit echt heel groot. Cantecroy lag eigenlijk vlak achter de defensielinie tussen het fort en Schans 5 die werden verdedigd door het Collingwood Bn van de 1ste Brigade. Het is dus aannemelijk dat het geheel of gedeeltelijk geïntegreerd was in de verdediging . Het lijkt dan ook niet logisch om dit kasteel toe te wijzen als rustplaats voor een bataljon uit de 2 de Brigade, of de hele brigade. Bovendien ligt Cantecroy niet exact “around the corner” komende van het marktplein. Om het te bereiken moet men (noord)-oostwaarts stappen, terwijl de uiteindelijke marsrichting van de 2de Brigade en het Anson Bn westwaarts was. En tenslotte: het is niet de “bottom of the garden”, maar wel het ingangscomplex vlak bij de slotgracht, dat het dichts bij Fort 4 ligt.
Fig 3. Kasteel "Ten Dorpe" Oude-God. (Gastmans B., Mortsels Stratenboek, Mortsel 2000. Uitsnede ) Met dank aan de Mortselse Heemkundige Kring)
11
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
Na het Hof van Rieth lag en ligt Kasteel “Ten Dorpe”, of “Hof van Gevers” (fig 3) het dichtst bij de markt, “juist om de hoek”. Een oude, geïsoleerde, middeleeuws uitziende poort geeft nog altijd toegang tot het domein, en was toen omringd door een enorme tuin. Al ligt het niet echt “under the walls” van Fort 4, ver weg is het ook niet: geen 500 meter. Op grondgebied Edegem vinden we ook nog het aloude Hof Ter Linden. Dit beantwoordt het best aan de quote van Rev Foster: Fort 5 ligt letterlijk “at the bottom of the garden”. Maar er is één groot nadeel: het domein lag aan de buitenkant van de verdedigingslinie, en ook niet bepaald op korte afstand van de markt van Oude God.
Om al deze redenen lijkt een identificatie van Hof ten Dorpe als meest waarschijnlijke schuilplaats voor de 2de Brigade, of minstens het Anson Bn tijdens de nacht van 6 op 7 october 1914 gewettigd. Fosters beschrijving van het kasteel wordt opgefrist door een leuke anecdote: “ Het toonde alle sporen van een snelle aftocht door de eigenaars. Alles was nog daar, behalve het tafelzilver. De officieren hadden ontdekt dat één van de bedienden in het dorp woonde, en na lang aandringen had deze aanvaard om een maaltijd voor hen te bereiden. Bij het licht van, op lege flessen gestoken kaarsen, en gewapend met zakmessen genoten ze een luxueus “candle-light dinner”. Rond de tafel zaten een aantal welbekende personages, zoals (generaal) Arthur Asquith. Tussen hen: Rupert Brooke, “eating pieces of veal with their hands and drinking coffee out of tumblers and milk jugs”. Foster bevestigt ook het order van 2u.30 van woensdag 7 oktober, onder hevig kanonvuur gegeven om het kamp op te breken en de gevechtsposities in te nemen. Zoals reeds gezegd was dit voor het Anson Bn tussen de Forten 6 en 7. Brooke was tevreden met de kwaliteit van de Belgische loopgraven. Maar in andere bataljons werd geklaagd dat ze te ondiep en te breed waren, en niet genoeg dekking boden tegen shrapnel-vuur. Brooke was ook blij dat, in hun positie, de mannen niet te veel hinder hadden van Duitse aanvallen” .... There's the excitement in the trenches (we weren't attacked seriously in our part) ....”.
Dit klopt: het zwaartepunt van de Duitse aanval lag in de sector Mortsel, tussen de Forten 3 en 5 met Fort 4 als speerpunt .(Zie fig 2). In deze sector, moesten eenheden van de RND ook worden ingezet om de forten en de schansen te verdedigen. Op 8 oktober ’s avonds kwam dan het order om terug te trekken uit Antwerpen. Laten we opnieuw luisteren naar wat Brooke hierover te vertellen heeft: We stole away from the trenches, across half Antwerp, over the Scheldt, and finally entrained in the last train left, at 7.30 next morning. The march through those deserted suburbs, mile on mile, with never a living being, …………………………………………………. The sky was lit by burning villages and houses and after a bit we got to the land by the river,where the Belgians had let all the petrol out of the tanks and fired it. Rivers and seas of flames leaping up hundreds of feet, crowned by black smoke that covered the entire heavens…… We passed on, out of that, across a pontoon bridge built on boats……” De aftocht uit Antwerpen werd beslist op donderdag 8 oktober rond 17 uur, in het
12
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
Loodswezen, hoofdkwartier van de Antwerpse verdediging. De beslissing was genomen, nadat bekend geworden was dat de Duitsers de Schelde waren overgestoken in Schoonaarde bij Dendermonde. Hierbij ontstond het risico dat ze een groot aantal troepen in het gebied van Sint Niklaas konden brengen, en zo de weg naar de zee afsluiten. Om dergelijke omsingeling te voorkomen hadden de Belgische koning en het veldleger de stad al verlaten op 7 oktober. Alleen de Belgische 2e Divisie en de Britse Royal Naval Division werden achtergelaten om de stad te verdedigen, samen met de eenheden van de vesting-regimenten in de forten. Maar bij dit acuut gevaar werden ook de 2de Divisie en de Britten tot de aftocht verplicht. Alleen de vesting-eenheden moesten de forten verdedigen tot het bittere einde. Door het ontbreken van de juiste communicatiemiddelen en de algemene chaos van de laatste dagen, onder de intense artillerie-aanvallen door de Duitsers op het stadscentrum, was er veel verwarring rond dit bevel. Het werd aanvankelijk mondeling doorgegeven en het het was helemaal niet duidelijk wat de vesting-troepen moesten doen. Als gevolg van misverstanden kregen sommige commandanten het order te laat of zelfs helemaal niet. Dit is een van de redenen waarom ca. 1500 mensen, voornamelijk uit de 1st Royal Naval brigade de Nederlandse grens moesten oversteken en de oorlog beëindigden in een Nederlands interneringskamp in de buurt van Groningen: HMS Timberland. De Anson Bn was wel naar behoren geïnformeerd, vertrok op tijd en stak de Schelde over via de pontonbrug tegenover Burcht (Burght in 1914). (nvdr: Ook aan het Steen lag een pontonbrug, cfr de herdenking in oktober 2014) Brooke's getuigenis wordt nog eens bevestigd door Henry Foster. Om deze brug te bereiken moest de Anson Bn noord-noordoost marcheren. Ze vonden inderdaad dan alleen maar voorsteden op hun weg. Dicht bij de brug stootten ze nog op een groot obstakel: de brandende petroleumtanks in Hoboken . Waar Brookes beschrijving lyrisch maar vrij neutraal blijft, geeft Foster een meer persoonlijke interpretatie: “the fumes were overpowering and the intense heat proved too much for some of the men”. Het moet tijdens deze aftocht geweest zijn dat Brooke zijn bagage verloor . Hij beschrijft noch omstandigheden, noch locatie, maar zeer waarschijnlijk bleef ze achter tussen de Forten 6 en 7. Op eerste kerstdag 1914 schrijft Brooke naar zijn Amerikaanse vriend Russell Loines uit New York: "I started a long letter to you in August and September, in my scraps of time; a valuable letter, full of information about the war and the state of mind of pacifists and others. The Germans have it now. It went in my luggage to Antwerp, and there was left. Whether it was burnt or captured, I can't be sure. But it was in a tin box, with—damn it!—a lot of my manuscript. And it was fairly heavily shelled…………… " Was het Russell Loines, die in herinnering aan deze brief, het verzoek richtte aan de Duitse autoriteiten in 1917, wat deze laatsten aanspoorde om zich te richten tot een aantal Antwerpse gemeenten? Of kwam het verzoek van Brooke’s familie? Was het rechtstreeks gericht aan het Duitse commando in Antwerpen of volgde het de diplomatieke route via het Duitse consulaat in het Nederlandse den Haag? Het verzoek was waarschijnlijk opgemaakt in algemene termen zonder details. Dit zou dan verklaren waarom ook een gemeente, die meer dan 8 km in vogelvlucht van de posities van het Anson Bn verwijderd was, en waar
13
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
Brooke dus nooit een voet gezet heeft, toch dit verzoek gekregen heeft. Zullen we ooit te weten komen of het kistje met manuscripten uiteindelijk gevonden werd? Alle inlichtingen hier omtrent zijn welkom.
Fig 4: Duitse nota 5 juli 1917 over Rupert Brooke’s manuscripten (Gemeentearchief Wommelgem)
-Bibliographie: CASSAUWERS Hugo, “De Schansen van de Antwerpse Veiligheidsomwalling, deel II”, In Vesting 1991-4 p11-14 Tijdschrift van vzw Simon Stevin. ETAT MAJOR GENERAL DE L’ARMEE, ”Les opérations de l’armée Belge pendant la campagne de 1914-1918 » In Bulletin Belge des Sciences Militaires, juni 1925 – augustus 1926 FOSTER Henry Clapham, At Antwerp and the Dardanelles, London,1918. GASTMANS Bruno, Mortsels Stratenboek, Mortsel 2000
14
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Rupert Brooke in Antwerpen 1914.
Willy Jacobs.
HERMANS F. “Wij en het hof van Rieth”, in Jaarboek 2006, Tijdschrift van de Mortselse Heemkundige Kring. HERMANS J. “De Floralaan en vroegere bewoners”, in Jaarboek 1998, Tijdschrift van de Mortselse Heemkundige Kring JACOBS Willy, Fort 2. Een Antwerps Brialmontfort, Wommelgem 2009 JACOBS Willy, Soldaten In Wommelgem, in “1914-1918 Twee dorpen,twee forten, één oorlog. Wommelgem en Borsbeek tijdens de Groote Oorlog”, Wommelgem 2014 JACOBS Willy, Rupert Brooke in Antwerp, Journal of the Rupert Brooke Society. (project) MARCH Edward, Rupert Brooke, A Memoir, New York 1918 PAGE Christopher, Command in the Royal Naval Division, A Military Biography of Brigadier General A.M. Asquith DSO, n.l.,1999 POWELL Alexander E, Fighting in Flanders, London 1914 SELLERS Leonard, The Hood Battalion, Barnsley South Yorkshire 1995. VAN KERCKHOVEN Niko, The Royal Naval Division during the Siege of Antwerp, Wommelgem, 2013. Internet: www.wikipedia.com Archief: Gemeentearchief Wommelgem: The Soldier (Rupert Brooke 1914) If I should die, think only this of me That there's some corner of a foreign field That is for ever England. There shall be In that rich earth a richer dust concealed; A dust whom England bore, shaped, made aware, Gave, once, her flowers to love, her ways to roam, A body of England's, breathing English air, Washed by the rivers, blest by suns of home.
Figure 5: Rupert Brooke. (Wikipedia)
And think, this heart, all evil shed away, A pulse in the eternal mind, no less Gives somewhere back the thoughts by England given; Her sights and sounds; dreams happy as her day And laughter, learnt of friends; and gentleness, In hearts at peace, under an English heaven. Figure 6 R. Brooke Militaire Fiche. Rupert Brooke Society
15
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Cursus Natuurgids Herentals.
Wil je graag groepen begeleiden in een natuurgebied in je buurt? Zoek je naar een combinatie van inhoudelijke kennis, natuurbeleving en engagement? Dan ben je bij Natuurpunt CVN aan het juiste adres voor de cursus Natuurgids. De cursus biedt je heel wat inhoudelijke achtergrond dankzij een brede waaier aan thematische lessen; van dieren en planten tot landschappen, ecologie en natuurbeheer. Tijdens de methodieklessen leer je hoe je een boeiende wandeling uitstippelt en hoe je groepen vol enthousiasme in de natuur gidst. Daarnaast ga je regelmatig op excursie met ervaren natuurgidsen. Je bezoekt verschillende natuurgebieden zoals de Snepkensvijver, Lovenhoek en Viersels Gebroekt. Op die manier breng je je opgedane kennis direct in de praktijk.
Praktisch De cursus bestaat uit 30 activiteiten, waarvan de helft natuurexcursies.
De cursus start op 25 februari en loopt door tem 22 september 2016.
Lessen op donderdagavond van 19u30-22u30
Excursies op zaterdagmorgen van 9u00-12u00.
Geen activiteiten tijdens de schoolvakanties.
Voorkennis: aanbevolen basiskennis natuur
Inschrijvingsgeld: € 240,-, Natuurpuntleden krijgen 10% korting en betalen € 216,-.
16
Ben je 25 jaar of jonger, dan betaal je € 180,-.
Voor meer info & inschrijven: www.cvn.natuurpunt.be
Contact: Joelle Laes, 03 205 17 53,
[email protected]
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Gidsendag FTG in Heusden Zolder zaterdag 21 november 2015. Met een achttal leden was onze GIVAK goed vertegenwoordigd op de gidsen dag op de mijnsite van het Limburgse Heusden-Zolder.
We werden er hartelijk ontvangen in “den Lavaar” (verwijzend naar de vroegere wasplaats van de mijnwerkers) met een streekgebakje, een Vogelsanckschelpje, in de vorm van een Sint-Jacobsschelp, gedoreerd met eigeel en gevuld met pruimenspijs) en koffie of thee. We werden welkom geheten door het gemeentebestuur van Heusden-Zolder waar ook de regen van de partij was. Onze voorzitter, Marc Reyniers, dankte het gemeentebestuur en de organiserende gidsen voor het gulle onthaal. De voordracht over “duurzame restauratie van historische gebouwen”, in de aula van het centrum Duurzaam bouwen CEDUBO, door de heer To Simons, directeur van het centrum Duurzaam Bouwen, was zeer uitgebreid, maar miste omkadering en duiding voor een gidsenpubliek. Velen vroegen zich dan ook af wat gidsen met deze algemene informatie praktisch konden aanvangen…
De broodjeslunch in Den Lavaar was goed verzorgd. In de namiddag kon men kiezen uit 3 begeleide bezoeken. ° ZLDR Luchtfabriek : bezoek aan een gerestaureerd gebouw, dat geklasseerd is samen met de machines. Een praktijkvoorbeeld van de voormiddaglezing. Het was een interactieve erfgoedwandeling die toeliet binnen te kijken in de vroegere functie van
17
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Gidsendag FTG in Heusden Zolder zaterdag 21 november 2015. het gebouw als ophaalmachine en de persluchtproductie. Hoe geraakten mijnwerkers “down under” en hoe slaagden ze erin om op 800 m diepte (!) te kunnen ademen? Hoe werd perslucht gebruikt om machines aan te drijven?
Ook zijn we verrast geweest door een aantal lichtkunstobjecten !
Mijnsite: Op de mijnsite zijn vele, niet-geklasseerde gebouwen verdwenen, maar tijdens het bezoek kreeg men een beeld van wat er kan gerealiseerd worden met gerestaureerd beschermd industrieel erfgoed. De drie groepen kregen ook het verhaal van het ontstaan, de bloei en de teloorgang van de steenkoolmijnen in Limburg te horen. ° Mijnterril : Voor diegenen die liever de benen strekten was er een klim voorzien tot op een hoogte van 155 m boven de zeespiegel. Je werd er beloond met een fascinerend uitzicht over de omgeving. Met de ‘spotter’,
18
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
een periscoopachtig kijktoestel, bracht je het omliggende landschap dichterbij : filmpjes en foto’s vertelden je meer over het mijnverleden. De ‘steenberg’ is een geklasseerd natuurreservaat. Leem en mineralen in de bodem laten hier zeldzame, zelfs mediterrane planten toe. Het onderhoud gebeurt o.a. met behulp van een grote kudde schapen. De leerrijke dag werd afgesloten met het gebruikelijke dankwoord van de voorzitter en een oproep aan de afgevaardigden voor de volgende algemene vergadering, die plaatsvond in Zaventem op 12 december. Voor het huiswaarts keren werden we nog vergast op een plaatselijke borrel op basis van gagel! Verslag Mil Blancquaert
19
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
VERSLAG VAN DE ALGEMENE VERGADERING IN BAARLE-HERTOG ZATERDAG 29 AUGUSTUS 2015 OM 10 UUR 1. Welkom en verontschuldigingen ° De heer Willem Van Gool, voorzitter van VVV Baarle heet de deelnemers welkom in het Cultuurcentrum, dat gezamenlijk uitgebaat wordt door Baarle-Hertog en Baarle-Nassau. Hij wijst er op dat de grens van de beide gemeenten dwars doorheen de vergaderzaal loopt. Hij wenst de aanwezigen een aangename dag met fijne bezoeken. ° Emiel Blanquaert, voorzitter van de Gidsenvereniging Antwerpse Kempen (GIVAK), dankt de aanwezigen voor de talrijke opkomst. Sommige deelnemers zijn waarschijnlijk zeer vroeg moeten opstaan, maar het loont ongetwijfeld de moeite om kennis te komen maken met de merkwaardige middeleeuwse, vrij surrealistische situatie in Baarle. ° Voorzitter Marc Reyniers dankt de gidsenvereniging voor het onthaal en de organisatie. Vervolgens vermeldt hij de verontschuldigde afgevaardigden en bestuursleden. 2. Goedkeuring van het verslag van de AV gehouden op 25/04/15 in Kalmthout ° Het verslag wordt unaniem goedgekeurd. ° Een modelbrief ivm de toegangsvoordelen van de FTG-kaart is in voorbereiding en zal eerlang ter beschikking gesteld worden van de aangesloten verenigingen. ° De aanpassingen van het HHR en de statuten van FTG zijn nog steeds in bespreking in de werkgroep. Op de AV van 30/04/2016 zal de verkiezing van enkele bestuursleden dus wellicht nog dienen te verlopen volgens de huidige statutaire procedure. 3. Werking van de federatie ° Voorzitter Marc Reyniers herinnert er aan dat bij de bevraging vele verenigingen de wens geformuleerd hebben om terug een algemene gidsendag te organiseren. Hij wijst er op dat zulke activiteit echter niet meer gesubsidieerd wordt door Toerisme Vlaanderen. Daarom zal aan de deelnemers een bescheiden bijdrage moeten gevraagd worden. FTG heeft een dag in november gekozen omdat dit een kalmere periode is in het gidsdrukte. ° Lena Martens geeft vervolgens een uitgebreide toelichting met pps-projectie over het verloop van de gidsendag in Heusden-Zolder, die op zaterdag 21 november 2015 zal plaatsvinden. Haar presentatie is een succesvolle smaakmaker, met applaus begroet door de vergadering. Op 5 augustus werden alle verenigingen via de interne communicatie al op de hoogte gebracht van deze gidsendag. Weldra zullen ze het programma ontvangen, vergezeld van een inschrijvingsformulier. Het aantal deelnemers wordt beperkt tot 150. ° Kalender van de vergaderingen in 2015 en 2016 : - 12 december 2015 : AV thema luchthaven Zaventem, organisatie Gidsenbond Dijleland - 30 april 2016 : statutaire AV, organisatie Streekgidsen Pajottenland & Zennevallei - 27 augustus 2016 : AV met thema, organisatie Limburgse Kempen (Neerpelt) - 10 december 2016 : AV en start Jubileumjaar, organisatie Dendermondse Gidsenkring De afgevaardigden en bestuursleden van de verenigingen worden verzocht deze data reeds vast in hun agenda te noteren en zeker vrij te houden.
° Voortaan zal FTG de statutaire AV van april geografisch zo centraal mogelijk trachten te organiseren, opdat alle afgevaardigden de AV gemakkelijk zouden kunnen bereiken.
20
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
F E D E R A T I E V A N T O E R I S T I S C H E G I D S E N G R O E P E R I N G E N v.z.w.
Kandidaturen voor de organisatie van de AV op 29 april 2017 worden ingewacht. ° Marc Reyniers lanceert een oproep naar creatieve voorstellen voor een nieuw logo. De benaming FTG moet in de tekening behouden blijven, maar het logo moet ook kunnen dienen als badge of pin’s. De Raad van Bestuur zal een selectie maken van de ingezonden projecten en de keuze daarna overlaten aan de AV. 4. Werkgroepen ° Marc Reyniers deelt mede dat de werkgroep voor de viering van het 50-jarig bestaan van FTG in 2017 goed opgestart is en al verschillende malen in vergadering bijeenkwam. Er werd reeds een algemeen programma opgesteld voor een tweedaags evenement. De Molse Gidsenkring is een ernstige kandidaat voor de organisatie van de jubileumviering. Op uitnodiging van deze vereniging zijn enkele leden van de werkgroep al een dag ter plaatse geweest om er de beschikbare vergaderzalen, eetgelegenheden en over-nachtingsmogelijkheden te bezoeken. Het is de vaste bedoeling om in 2017 via een reeks spraakmakende evenementen niet alleen intern de collegiale relaties tussen de aangesloten verenigingen te stimuleren, maar tevens in de media te verschijnen en aldus de bekendheid van FTG te vergroten. 5. Toerisme Vlaanderen ° Het project ‘Kwaliteit in Gidsenwerking’ wil het volledige traject omvatten dat door de klant doorlopen wordt bij een toeristisch bezoek : vanaf de infokanalen, het aanbod, de vervoers- en verblijfsmogelijkheden naar de boeking, de aanduiding van de gidsen, de gidsprestatie zelf en de beleving, tot aan de bevraging naar de klantentevredenheid en de zelfevaluatie door de gids. ° Willy Opdebeeck, secretaris van de Kon.Gidsenbond Mechelen, brengt verslag uit over de reeks overlegvergaderingen, die in het kader van de kunststad Mechelen als teststad gehouden werden met de consultante van TVL, mw Christine Demeunynck. Deze contacten hebben uiteindelijk enkel geleid tot enige aanvulling en bredere digitalisering van de bestaande werkinstrumenten, die al jarenlang door de Gidsenbond en de Dienst voor Toerisme in nauwe samenwerking gehanteerd werden. Bij de toewijzing van de gidsbeurten werden reeds een aantal strikte criteria toegepast en werd de tevreden-heid of de kritiek van de bezoekersgroepen nagevraagd via een evaluatieformulier. Om de best geschikte gids bij de passende groep te plaatsen, werd een uitgebreide reeks van diverse bezoekersprofielen en de daarbij aansluitende gidsprofielen uitgeschreven. Vervolgens werd, ter aanvulling van de bestaande gidsgegevens, een digitale bevraging opgesteld waarbij de actieve gidsen verzocht werden aan te duiden welke rondleidingen ze op grond van de profielcriteria met welke soorten groepen wensten te gidsen en ook aan te duiden in welke talen ze welke rondleidingen vloeiend konden commentariëren. Waarschijnlijk zullen deze en andere werkinstrumenten (tools) door Toerisme Vlaanderen
21
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
F E D E R A T I E V A N T O E R I S T I S C H E G I D S E N G R O E P E R I N G E N v.z.w.
eerlang ter beschikking van de gidsenverenigingen gesteld worden via internet. ° In het kader van het Europees project ‘Innoguide’ worden dit jaar een reeks vijfdaagse workshops met basiscursussen voor ‘train-the-trainer’ georganiseerd, achtereenvolgens in Mechelen (26-30 okt), Amsterdam (23-27 nov) en Rotterdam (7-11 dec). Inlichtingen zijn te bekomen via het mailadres :
[email protected] 6. Website
° De Webmaster, Frank Van De Heijning, legt uit dat eind juni de website van FTG gehackt werd door een onbekende. Er werd een code geplaatst die er voor zorgde dat een groot aantal spammails verzonden werden. Om te vermijden dat onze internet-leverancier afgesloten werd van het internet werd onze site door hem preventief afgesloten. We mochten pas terug online komen als de hacking verwijderd werd. Dit is echter werk voor een specialist, die gevonden werd en de hacking kon verwijderen. Hij heeft ook de drupalversie up to date gebracht en aangeleerd hoe dat in de toekomst zelf kon gedaan worden. Door deze update konden een aantal verbeteringen, vooral beeld-materiaal en animatie, toegevoegd worden zodat de website er visueel op vooruitgaat. Een korte demo werd gegeven van de verbeteringen die werden aangebracht. De webmaster legt nog eens uit hoe je moet inloggen op de website van FTG : dit doe je in principe m.b.v. het mailadres dat gebruikt wordt om de statutair afgevaardigden te bereiken via email. Willy zorgt ervoor dat bij wijziging van emailadres de Webmaster steeds hiervan op de hoogte wordt gehouden. Indien je je paswoord wenst te wijzigen kan je dit zelf doen via de website. Dit doe je door te klikken op inloggen (rechtsboven op de home pagina) en dan klik je op de tab, “nieuw wachtwoord aanvragen”. Daarna wordt een link gestuurd naar je mailadres waar je dan je paswoord mee kan wijzigen. Er werd nog eens teruggekomen op het fotoboek. Teneinde kosten te besparen werd door de RvB beslist om dit te doen m.b.v. Google Communities. Dit is een gratis dienst van Google, beschikbaar in het Nederlands, die je kan gebruiken als je beschikt over een Google login. Je moet die Google login, dat zich presenteert als een mailadres, verder niet gebruiken als je dat niet wenst, behalve om in te loggen op Google Communities. Google Communities biedt evenwel nog meer mogelijkheden dan een fotoboek alleen. Als je inlogt op de website van FTG kan je nu onderaan de sectie Intranet twee bijko-mende links terugvinden. De onderste link brengt je naar de plaats op het internet waar je een google mailadres kan aanvragen (gratis). De link erboven brengt je naar de Google Community. De Webmaster herhaalt nog eens dat de Google Community van FTG een gesloten Community is waar je enkel op uitnodiging van de Webmaster toegang toe krijgt. Na ontvangst van de mailadressen van de statutair afgevaardigden wordt door de Webmaster een uitnodiging gestuurd. Je kan ook een mail sturen naar onderstaand adres om uitgenodigd te worden. De webmaster doet tenslotte een oproep voor nieuw beeldmateriaal voor de website. Dit kan verstuurd worden naar Frank van De Heijning (
[email protected]). Aan de verenigingen wordt tenslotte nogmaals gevraagd hun activiteiten te publiceren op de website. Indien dit niet lukt kan de webmaster uitzonderlijk helpen.
22
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
F E D E R A T I E V A N T O E R I S T I S C H E G I D S E N G R O E P E R I N G E N v.z.w.
7. Statuut van de gidsen : huidige situatie ° Willy Opdebeeck vat de huidige situatie van de gidsstatuten beknopt samen. Statuut van Werknemer : Als men in een contractueel dienstverband gidst voor een bedrijf heeft men het werknemersstatuut met alle verplichtingen daaraan verbonden. Statuut van volledig Zelfstandige : Als men optreedt als een zelfstandige heeft men een bedrijfsnummer nodig, is men onderworpen aan de BTW-wetgeving, moet men aangesloten zijn bij een Kas voor Zelfstandigen en zijn inkomsten aangeven bij de belastingen. Statuut van Zelfstandige in Bijberoep : Men heeft geen bedrijfsnummer nodig en is niet onderworpen aan de BTW-wetgeving. Men wordt beschouwd als een voordrachtgever en de prestatievergoedingen worden bekomen via een ereloonnota (geen faktuur). Men moet wel aangesloten zijn bij een Kas voor Zelfstandigen en aangifte doen van zijn inkomsten bij de belastingen. Ouderdomsgepensioneerden mogen gidsen onder dit statuut zonder inkomstenbeperking, maar bruggepensioneerden zijn totaal uitgesloten. Statuut van Vrijwilliger : Vrijwilligers kunnen nooit voor hun prestaties betaald worden, maar de kosten die ze maken ‘mogen’ vergoed worden mits de wettelijke regel gerespec-teerd worden. In 2015 bedraagt de max. forfaitaire vergoeding, die vrijgesteld is van belasting, 32,71 euro/dag en 1.308,38 euro/jaar. Een bijkomende forfaitaire verplaat-singsvergoeding is toegelaten voor max. 2.000 km/jaar. Momenteel bedraagt de kilome-tervergoeding voor de auto 0,3412 euro/km en voor de fiets 0,20 euro/km. Nuttige sites zijn : www.vrijwilligerswetgeving.be en www.vrijwilligerswerk.be 8. Rondvraag en slotwoord ° De gidsenbonden worden verzocht reeds te beginnen met het verzamelen van foto’s, teksten en documenten in het vooruitzicht van de Jubileumviering. ° Problemen met greeters, piraten, vrijbuiters, e.d. dienen lokaal opgelost te worden. ° Er is vastgesteld dat een bijdrage per persoon vragen voor een gidsbeurt vaak verlieslatend is, omdat er dikwijls te weinig bezoekers zijn. Daarom moet voor elke rondleiding een vast bedrag gevraagd worden, ongeacht het aantal deelnemers. Het max. aantal voor een groepsbezoek is heden 25. Een voorstel om, mits een extra bijdrage per bezoeker, tot max. 5 personen boven deze grens te gaan wordt algemeen afgewezen. ° Tot slot van de vergadering brengt Emiel Blanquaert, voorzitter van GIVAK, kort het namiddagprogramma in herinnering en nodigt de deelnemers uit voor de wandeling naar de lunch via het kaarsenmuseum. ° Marc Reyniers dankt voor de ontvangst en de fijne organisatie van de vergaderdag.
* * * Verslaggever : Willy Opdebeeck, interne communicatie
23
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Vergaderdata 2016 De vergaderdata van 2016 meegedeeld 1. 7 maart bezoek aan Amarylyskwekerij in Loenhout / Wuustwezel http://www.romberama.com 2. 6 juni diamantcentrum Nijlen 3. 5 september plaats nog te bepalen 4. 5 december. Plaats nog te bepalen
Activiteiten gemeld door onze leden : 1.…….HIER KUNNEN UW ACTIVITEITEN KOMEN DIE DOORGAAN IN DE TRIMESTERS NA HET VERSCHIJENEN VAN DE KEMPENSCHE TYDINGHEN. 2. STUUR EEN MAIL MET ALLE GEGEVENS NAAR :
[email protected]
24
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016
Kempensche Tydinghen nr XX De teksten voor de Kempensche Tydinghen 82 dienen voor 01 maart
bij de voorzitter toe te
komen. Teksten die later toege-
Onder anderente lezen in volgende uitgave :
stuurd worden, verschijnen in de KT 83.
1. Spoorlijnen: waar komen ze vandaan?
2. De keet van moeder Kee (Jan Caluwaerts)
Mil Blancquaert :
[email protected]
3. …………..
Patrick Aerts :
[email protected]
Gidsenvereniging Antwerpse Kempen Mil Blancquaert Lange Eerselstraat 63 2200 Herentals Tel: 014/22 05 79 GSM: 0498/31 04 99 e-mail:
[email protected]
UW LOGO
25
Kempensche Tydinghen nr 81 — Oktober— November - December 9/01/2016