KBC en duurzaamheid in een veranderende omgeving NGO- ontmoeting 19 mei 2010
Agenda Inleiding Jan Vanhevel - CEO KBC Groep
Duurzaamheid bij KBC Erik Luts - Algemeen Directeur Facilitair bedrijf, Financiële controle en Personeel
Duurzame beleggingen: nieuwe evoluties Geert Heuninck - Hoofd Duurzaam & Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Debat
2
28 mei 2010
Duurzaamheid bij KBC NGO-bijeenkomst 19 mei 2010
Erik Luts – Algemeen Directeur Facilitair bedrijf, Financiële controle en Personeel
Agenda
Duurzaamheid bij KBC Duurzame inspanningen op milieuvlak Duurzame inspanningen op personeelsvlak Duurzame inspanningen om cliëntentevredenheid te verhogen Duurzaamheid: een permanent aandachtspunt
4
28 mei 2010
Duurzaamheid bij KBC Waarom kiest KBC voor duurzaamheid?
inherent aan bedrijfsvoering KBC eigen maatschappelijke overtuiging waardering op financiële markten (ratingbureaus)
Zichtbaar op verschillende manieren
55
28 mei 2010
Inspanningen op milieuvlak
Duurzaamheid milieu via “milieubeheersysteem”: garantie voor systematische benadering van milieuzorg NIEUW: conform certified (!) excellentiemodel ISO14001 continu en systematisch op 3 assen werken:
77
beleid en organisatie techniek en wetgeving mens en maatschappij
28 mei 2010
Verantwoord energieverbruik Aanpak gebaseerd op “trias energetica”:
88
28 mei 2010
Verantwoord energieverbruik Voorbeelden toepassing principes Trias Energetica
Stap 1: Beperk energievraag • •
Stap 2: Gebruik duurzame energie • • •
The Loop (nieuw regionaal hoofdkantoor Gent): energiepeil 70, hoofdkantoor ČSOB (Tsjechië), nieuwe K&H (Hongarije) hoofdkantoor Eigen KBC normen: ‘Green Building Guidelines’ voor nieuwbouw of grote verbouwingen Uitgevoerd: 100% groene elektriciteit, K&H (Hongarije) groene kantoren (geen gebruik fossiele brandstoffen) In studiefase: WarmteKrachtKoppeling in Havenlaan In voorstudie: fotovoltaïsche cellen
Stap 3: efficiënte inzet van fossiele brandstoffen •
Set energiebesparende ingrepen in de bestaande gebouwen onder de noemer ESIB (Energy Savings in Buildings) ¬ Optimalisatie setpunten ‘koeling&verwarming’ ¬ Optimalistie verlichting
99
28 mei 2010
Verbruikscijfers 2009 Evolutie broeikasgassen, in absolute cijfers, in ton CO2
Ton CO2
100000 80000 60000
energie
40000
transport
20000 0 energie transport
2005
2006
2007
2008
2009
45.161
48.961
44.247
21.355
13.615
0
29.841
14.814
29.051
22.971
Laatste vier jaar in Belgische business unit: focus op reductie CO2-uitstoot => - 46% Gevolg van diverse maatregelen o.a. energieconsumptie en mobiliteit In de toekomst: verdere focus op reductie + jaarlijkse evaluatie van overblijvende potentiële maatregelen => Pas bij negatieve evaluatie zal overgegaan worden tot compensatie 10
28 mei 2010
Verantwoord papiergebruik Ondertekening FSC-convenant
Doelstelling tegen 2010: 5 % minder papierverbruik d.m.v verschillende acties zoals dubbelzijdig printen
Echter nu al -9% 95% van gebruikt papier is FSC papier 11
28 mei 2010
Verantwoord omgaan met afval Sorteerpunten op de werkplekken
Interactieve sorteertool op ons intranet 12
28 mei 2010
Milieuvriendelijk transport binnen KBC
Gebruik van de fiets stimuleren:
Fietsvergoeding (sinds 2001) Fietsinfrastructuur • veilige fietsstallingen • sanitaire voorzieningen - lockers - droogruimte
Campagnes en bewustmakingsacties • 2007 : samenwerking met Fietsersbond - KBC Op de fiets • Kyoto - sponsoringsacties (met belgerinkel naar de winkel) • ARGUSactie elektrische (bak)fietsen
13
Fietsverzekering bij dienstverplaatsingen
28 mei 2010
Milieuvriendelijk transport binnen KBC
Gebruik van openbaar vervoer stimuleren:
KBC Intranet gelinkt aan sites openbare vervoermaatschappijen • Dienstregeling – online kaartjes aankopen
Inplanting van onze gebouwen KBC Pendelbus in Brussel en Leuven (gratis sinds 1 januari 2010) • Brussel: sinds februari 2000 – ruim 1 400 abonnees • Leuven: sinds 1992 – 100-tal pendelaars → snelheid/kosten
Bevoordelen van carpoolgebruikers 14
Carpoolers krijgen parkeerplaats toegewezen
28 mei 2010
Milieuvriendelijk transport binnen KBC
Gebruik van propere wagens stimuleren
1 000 bedrijfswagens • vnl. functionele wagens ter ondersteuning
Via GREENLEASE (KBC Autolease) Totaalconcept voor een groenere vloot Gedeelde verantwoordelijkheid werknemer/werkgever Berust op drie pijlers: • keuze van een groene wagen • CO2 compenseren via ARGUS-klimaatfonds • iedere bestuurder volgt Ecodriving-rijles via Safe Drivers Plan
15
28 mei 2010
Samenwerking met milieupunt ARGUS Informeert en inspireert voor een duurzame, milieuvriendelijke samenleving Focus op (digitale) informatie en sensibiliserende projecten
www.argusmilieu.be www.argusactueel.be
Actieve input in kader milieuzorg KBC Specifieke acties voor personeel
16
28 mei 2010
Duurzame inspanningen op personeelsvlak
Personeelstevredenheid bij KBC Jaarlijkse personeelstevredenheidsenquête ‘Vinger aan de pols’ Resultaten februari 2010: =>op hetzelfde niveau als vorig jaar
Columbus diepte-enquête kantoorpersoneel (zomer 2009)
Vertrouwen wat geschonden + onzekerheid neemt toe MAAR KBC werknemer blijft sterk verbonden met het bedrijf en ziet KBC als degelijk en betrouwbaar
Nieuwe CAO in België: werkzekerheid tot eind 2011
18
28 mei 2010
Duurzame inspanningen om personeelstevredenheid hoog te houden
Leeftijdsbewust personeelsbeleid PLAaTsOnafhankelijk werken (PLATO): najaar 2009 => gefaseerde verdere uitrol => nu al 184 plaatsen om decentraal te werken demodag elektrische fietsen, toelichtingsessies zonnepanelen + voordeelaanbod (georganiseerd door milieupunt Argus)
Gratis pendelbussen tussen stations & hoofdkantoren in Leuven en Brussel: sinds januari 2010 Fiscaalvriendelijke fietsvergoeding => opgetrokken tot het wettelijk maximum in 2009 Ecocheques …
19
28 mei 2010
Bewustmaking personeel Op regelmatige basis berichten op i-net over duurzame thema’s (vaak in samenwerking met milieupunt Argus) Rode Kruis Vlaanderen actie ‘bloed geven doet leven’ => 513 KBC-ers stelden zich kandidaat bloedgever te worden Acties rond bewegen vb. start to run onder de middagpauze i.s.m. medische dienst 7 mei 2010: Fair Trade@work dag in de bedrijfsrestaurants groene opleidingen in ‘Open Leren’ (vrijwillig opleidingsaanbod na de kantooruren) vb. ecoshoppen, zonnepanelen mede-oprichter van 123feelfree-platform (voeding & beweging)
20
28 mei 2010
Groepswijde Community Involvement Policy december 2009: Exco neemt Community Involvement Policy aan voor KBC in België en de Centraal Europese entiteiten => definieert de wijze waarop entiteiten binnen de groep locale gemeenschap kunnen steunen Doel: transparant zijn over welke categorieën van stakeholders we steunen en hoe Drie thema’s : vrijwilligersprogramma’s voor werknemers, steunen van gezondheidsprojecten, en kansen creëren voor kinderen
21
28 mei 2010
Groepswijde Community involvement policy: enkele voorbeelden België: ‘solidariteitscampagne’=> financiële bijdrage aan personeelsleden actief in een organisatie met een sociaal doel ČSOB en Poštovní Spořitelna: ‘We help together’ (steun aan werknemers actief in sociale projecten, vrijwilligerdagen en allerhande vrijwilligersacties)
22
28 mei 2010
Groepswijde Community involvement policy: enkele voorbeelden Kredyt Bank & Warta: vrijwilligersprogramma‘Yes from the heart’: vb. in oktober 2009 gingen 60 werknemers + leden management board, in een weeshuis helpen met dringende renovatiewerken.
23
28 mei 2010
Groepswijde Community involvement policy: enkele voorbeelden ČSOB Slovakije: ‘PrieStory – places that connect people’ – inrichten en vernieuwen van publieke ruimten (vb. parken, speelpleinen,…)
K&H’s gezondheidsprogramma voor kinderen ‘Magic Cure’ (vb. medisch materiaal, animatieprogramma voor kinderen in ziekenhuizen, giften door werknemers)
24
28 mei 2010
Duurzame inspanningen op personeelsvlak Nieuwe remuneratiepolitiek sinds 1 januari 2010
25
Groepswijd van toepassing – voor alle categorieën medewerkers binnen KBC-groep In overeenstemming met de meest recente internationale normen Inclusief beleidsprincipes op hoog niveau, interne richtlijnen en een governancekader
28 mei 2010
Duurzame inspanningen om cliëntentevredenheid te verhogen
Cliëntentevredenheid Tevredenheidsenquête op regelmatige basis
27
Ondanks crisis: in 2009 74% van cliënten geeft kantoor 8 (of meer) op 10 (ten opzichte van 70% in 2008 – 72% in 2007) Relatiebankieren zorgt voor een hefboom in tevredenheid Kantoren met score van minstens 75% kregen cliëntentevredenheidsaward om uit te hangen in het kantoor
28 mei 2010
Cliëntentevredenheid Columbus diepte-enquête bij cliënten (zomer 2009)
Vertrouwen blijft ondanks de crisis: KBC wordt overwegend als stabiel, betrouwbaar, rustig en degelijk ervaren
Reader’s Digest en European trusted brands enquête
28
KBC meest vertrouwde merk in de categorie banken
28 mei 2010
Cliëntentevredenheid Cliëntentevredenheid op peil houden in een veranderende omgeving
29
We willen ons blijven onderscheiden van de concurrentie door onze relatiegerichte bankverzekeringsstrategie en ons fijnmazig netwerk Toekomst: cliëntgerichtheid verder verhogen door: nog meer differentiatie in aanbod, verkoopsprocessen multikanaal uitbouwen en verkoopefficiëntie verhogen door te vertrekken vanuit behoefte cliënt
28 mei 2010
Duurzame producten Kredieten
Groene lening met intrestbonificatie: al 1143 groene leningen op afbetaling en 6573 groene woningkredieten (cijfers
Verzekeringen
zijn standaard in de KBCWoningpolis opgenomen en verzekerd zonder meerkost
maart 2010)
30
Groene Autolening: voor een nieuwe wagen met lage CO2– uitstoot profiteert de cliënt van onze beste voorwaarden. Krediet voor hernieuwbare energie: al 1 miljard Euro toegestaan (februari 2010) => KBC Team Renewable Energy
28 mei 2010
Woningpolis: zonnepanelen
Milieupolis: De KBC-Milieupolis beschermt KMO’s tegen milieurisico's, vnl. bodemverontreiniging.
Duurzame beleggingen => Zie verder
Duurzaamheid: een permanent aandachtspunt
Duurzaamheid: een permanent aandachtspunt Global Compact Network = initiatief voor maatschappelijk verantwoord ondernemen voor bedrijven (in 2000 in het leven geroepen door voormalig VNsecretaris Kofi Annan)
bedrijven, organisaties, vakbonden en het maatschappelijk middenveld te verbinden in de bevordering van tien kernwaarden op het gebied van mensenrechten, arbeidsomstandigheden, milieubescherming en corruptiebestrijding. Leden: rapporteren regelmatig over de toepassing van deze principes in hun activiteiten. KBC Groep: lid sinds 2006 KBC Groep: mede-stichter van Global Compact Network België (eind vorig jaar gelanceerd). Ook ČSOB Slovakije heeft zich bij zijn lokale netwerk aangesloten
KBC werd samen met 44 andere bedrijven geprezen door een groep van investeerders voor de kwaliteit van het duurzaamheidsrapport
32
28 mei 2010
Duurzaamheid: een permanent aandachtspunt KBC werd opnieuw gekozen tot Solidarity Champion n.a.v. de Solidaritest Award 2010 = jaarlijks onderzoek focust op inspanningen van Belgische ondernemingen op het vlak van solidariteit December 2009: KBC kreeg de Award voor ‘Meest duurzame bank in België’ van het tijdschrift New Economy
33
28 mei 2010
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen bij KBC What’s new?
Geert Heuninck – hoofd MVB KBC Asset Management Mei 2010 Member of the KBC group
Inhoud
1/ MVB bij KBC AM: stand van zaken 2/ MVB bij KBC AM: recente evoluties? a) Vernieuwde Best – in – class strategie b) Strengere gemeenschappelijke uitsluitingscriteria c) Evoluties inzake beleid controversiële wapens
3/ Gebruik van stemrechten / aandeelhoudersdialoog 4/ Het rendement van MVB 35
1/ MVB bij KBC AM: Onze visie •
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen =
•
Vertrekkende vanuit duidelijke definitie van MVO Zo transparant mogelijk (methodologie/resultaten) Onafhankelijke informatiebronnen Strikte scheiding tussen screening en fondsbeheer Onder supervisie van externe experten
MVO
Onze instrumenten:
•
MVB
Krachtlijnen:
•
Een natuurlijke/logische verderzetting van, en een hefboom voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
Screening en selectie Stemmen en engagement MVO-ranglijst voor beursgenoteerde bedrijven
Win-Win-Win situatie voor:
De maatschappij in het algemeen De betrokken bedrijven De belegger
Win – Win – Win 36
99
100
148
376
04
05
06
1621
1391
09 09 09 09 Q1 Q2 Q3 Q4
01
02
03
04
05
06
07
2377
2389
08
09 09 09 09 Q1 Q2 Q3 Q4
1768
2074
00
1964
09 Q4
2540
2028 09 Q1 09 Q2 09 Q3
683
08
43
07
08
Vastrentend (€ mln)
23
06
07
1140
81
03
1196
142
02
10
05
2093
163
7032
6464
5783
5700
01
0
04
00
0
294
03
Aandelen (€ mln)
3233
211
02
01
1001
163
459
02
03
04
05
06
07
3645
3020
2611
34
01
1578
28
00
2499
35%
Gestructureerde producten
31
Vastrentend
52%
30
Aandelen
Gestructureerde producten (€ mln) 27
23%
2725
Opdeling MVB (2009 Q4)
17
00
169
180
6130
Totale AuM voor MVB bij KBC (€ mln)
7035
Groeiende interesse bij beleggers weerspiegelt zich in stijgend vermogen onder beheer (Asset under Management, AuM)
1634
1/ MVB bij KBC AM: Sterke groei in vermogen onder beheer
08
09 09 09 09 Q1 Q2 Q3 Q4
37
1/ MVB bij KBC AM: marktleider in België en Europa Cijfers: BEAMA
8
70%
7 6
60% 50%
5
40%
4 3
30%
2 1
20%
0
0%
% van Belgische markt
miljard euro
Marktaandeel MVB fondsen
10% 02 Q4
03 Q4
04 Q4
Belgische markt (links)
05 Q4
06 Q4
KBC AM (links)
07 Q4
08 Q4
09 Q2
Aandeel van KBC AM (rechts)
Absolute marktleider in België met meer dan 60% van vermogen onder beheer in MVB fondsen. Ook een dominante speler in het Europese veld van MVB fondsen 38
Inhoud
1/ MVB bij KBC AM: stand van zaken 2/ MVB bij KBC AM: recente evoluties a) Best – in – class strategie b) Focus strategie c) Gemeenschappelijke uitsluitingscriteria 3/ Gebruik van stemrechten / Aandeelhoudersdialoog 4/ Het rendement van MVB 39
2/ Twee strategieën voor MVB bij KBC Best-in-class versus Focus
MVB fondsen
Screening Selectie Uitsluiting Onderzoek
Onafhankelijkheid
Best-in-class
Focus
Multicriteriascreening (5 pijlers) (bedrijven en landen)
Themarelevantie (water, alternative energy, climate change, agribusiness)
MVO leiders per sector
Fondsspecifieke criteria (vb. biobrandstoffenbeleid,…)
Gemeenschappelijke uitsluitingscriteria EIRIS + ASSET4 + internationale instellingen
EIRIS + ASSET4 + eigen screening
Externe Adviesraad Duurzaamheid (10 academici)
Milieuadviescomité (6 experten)
Duurzaam +/- 700 bedrijven en 18 landen toegelaten universum
Beleggingsproces
+/- 550 bedrijven toegelaten
Fondsbeheer en aandelenselectie is gelijkaardig aan de traditionele beleggingsfondsen 40
2a/ Best-in-class strategie: Externe Adviesraad Duurzaamheidanalyse: een gediversifieerde samenstelling
Prof. em. dr. ir. Eric Tollens
Prof. dr. Patricia Everaert
Gewoon hoogleraar landbouw- en milieueconomie aan de K.U. Leuven
Professor Accountancy en Bedrijfsfinanciën aan de Universiteit Gent
Prof. dr. Stefan Marysse
Prof. dr. Kurt Devooght
Hoogleraar internationale relaties en politiek economie aan de Universiteit Antwerpen
Professor Bedrijfsethiek aan de HUBrussel
Prof. dr. Luc Hens
Prof. dr. ir. Patrick Van Damme
Vice-decaan van de faculteit geneeskunde en farmacie aan de V.U. Brussel
Professor Tropische en subtropische landbouw en etnobotanie aan de Universiteit Gent
Prof. em. dr Mieke Van Haegendoren
Prof. dr. Xavier Baeten
Vice-rector aan de Universiteit van Hasselt, gewoon hoogleraar economische sociologie
Manager Strategic Rewards Centre van de Vlerick Management Business School
Prof. dr. Eva Brems
Prof. dr. Luc Van Liedekerke
Professor mensenrechten aan de Universiteit Gent
Professor Economie en Ethiek aan de K.U. Leuven (Centrum voor Ethiek, Sociale en Politieke Filosofie) en aan Universiteit van Antwerpen
41
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven Wat is MVO? En welke aspecten zijn van belang?
Startpunt = stakeholders Wat zijn de relevante “aanspraken”? Hoe kan een onderneming zijn morele kwaliteit aantonen?
Stakeholders
Aanspraken
Aandeelhouders Werknemers
Financieel
Respect
Clienten (incl. consumenten)
Openheid
Leveranciers
Evenwicht
Sociaal Ecologisch
Overheid Toekomstige generaties Gemeenschap (incl. omwonenden) 42
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven
Welke aanspraken ten aanzien van bedrijven moeten beschouwd worden?
Inventaris van de wezenlijke aanspraken volgens “triple P” benadering Aanspraken Sociaal
STAKEHOLDRS
Aandeelhouders
Ecologisch
Financieel
Selectie door de Externe Adviesraad op basis van morele beoordeling
Werknemers Klanten Leveranciers
meest relevant
Overheid Toekomstige generaties Gemeenschap
minst relevant 43
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven Hoe relevante aanspraken meten?
Omzetting van relevante aanspraken in meetbare indicatoren 3 aspecten zijn van belang: 1) Intenties
2 onafhankelijke dataleveranciers
2) Structuren 3) Gedrag
EVALUATIE model 44
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven Overzicht evaluatiecriteria Lange termijn economisch beleid
Economische relaties: klanten en leveranciers Innovatie
Intern Sociaal Beleid
Kwaliteit van werkgelegenheid Veiligheid en gezondheid Opleiding en ontwikkeling
Integratie van niet-financiële elementen in bedrijfsvoering
Diversiteit en gelijke kansen
CSR - Transparantie en rapportering Ethische code
Controverses rond veiligheid en gezondheid van werknemers
Concurrentiebelemmerend gedrag
Controverses rond diversiteit/gelijke kansen
Controverses rond producten en diensten
Ondernemingsbestuur
Raad van Bestuur: samenstelling en werking Remuneratie bestuur en topmanagement Rechten van de aandeelhouders Omkoping en corruptie: beleid, systemen en rapportering
Mensenrechten & internationale arbeidsnormen
Mensenrechten en arbeidsrechten: in het bedrijf en in leveranciersketen Controverses rond volksgezondheid Inbreuken tegen mensenrechtenprincipes of internationale arbeidsnormen
Controverses rond ondernemingsbestuur
Milieu
Milieubeleid
5 PIJLERS met gelijke weging, score op 100
Milieusystemen Milieurapportering
Jaarlijkse berekening
Milieuprestaties Milieu-initiatieven Eco-efficiënte producten en diensten Milieucontroverses
Beoordeling van 2100 bedrijven (alle regio’s, alle sectoren) 45
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven
Selectiecriteria: voorbeeld voor Industriegroep ‘Capital goods’
Rank 1 2 3 … 30 … 50 … 63 … 93 60% 94 95 … 103 … 130 … 172 … 203 … 230 231 232 233 40%
233 companies screened for Industry Group "Capital Goods" 93 companies admitted (40% best-in-class) Additional exclusion of worst-in-class companies on 5 different pillars and application of exclusion criteria Overall score (1) (2) (3) (4) Company Koninklijke Philips Electronics 75% 82% 63% 77% 79% SKF 75% 92% 74% 68% 76% Atlas Copco 74% 91% 67% 70% 80% … … … … … … ACS Actividades de Construccion y Servicios 61% 77% 40% 58% 79% … … … … … … United Technologies 59% 68% 61% 53% 77% … … … … … … Sumitomo Corporation 57% 81% 56% 56% 69% … … … … … … SIG 53% 58% 62% 44% 70% General Dynamics 53% 61% 66% 39% 74% 53% 71% 48% 47% 62% Tyco International … … … … … … SolarWorld 52% 63% 41% 66% 59% … … … … … … Caterpillar 49% 73% 47% 59% 44% … … … … … … 44% 40% 47% 28% 63% Wienerberger … … … … … … Boskalis Westminster 41% 45% 44% 28% 63% … … … … … … Beijing Enterprises Holdings 32% 33% 44% 20% 37% Noble Group 32% 36% 42% 23% 39% OKUMA Corporation 30% 33% 39% 22% 34% Hutchison Whampoa 30% 18% 45% 27% 40% (1) (2) (3) (4) (5) WIC
(5) 74% 63% 63% … 50% … 36% … 25% … 32% 26% 36% … 32% … 21% … 43% … 26% … 26% 18% 26% 18%
WIC
pilar (2) Exclusion criteria pilar (5)
Long term economic policy Corporate governance Environment Internal social policy Human rights and labour norms 10% Worst - in - class on one of the pillars 46
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven Overzicht uitsluitingscriteria
Uitsluitingscriteria
EVALUATIE criteria
SELECTIE criteria
UITSLUITINGS criteria
DUURZAAM universum (toegelaten tot MVB fondsen)
Specifieke uitsluitingscriteria: - Controversiële sectoren (defensie, tabaksproducenten, gokbedrijven) - Betrokkenheid bij strategische of nucleaire wapens - Sterke link met ander uitgesloten bedrijf - Beleid ten aanzien van bedrijfsactiviteiten in controversiële landen - Beleid ten aanzien van nucleaire energie - Manuele uitsluiting door EAD
Global Compact screening: Mensenrechten – arbeidsnormen – milieu – corruptie
Blacklist controversiële wapens 47
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven Een gediversifieerd duurzaam universum
Industry Group AUTOMOBILES & COMPONENTS BANKS CAPITAL GOODS COMMERCIAL & PROFESSIONAL SERVICES CONSUMER DURABLES & APPAREL CONSUMER SERVICES DIVERSIFIED FINANCIALS ENERGY FOOD & STAPLES RETAILING FOOD BEVERAGE & TOBACCO HEALTH CARE EQUIPMENT & SERVICES HOUSEHOLD & PERSONAL PRODUCTS INSURANCE MATERIALS MEDIA PHARMACEUTICALS BIOTECHNOLOGY REAL ESTATE RETAILING SEMICONDUCTORS & SEMICONDUCTOR EQUIPMENT SOFTWARE & SERVICES TECHNOLOGY HARDWARE & EQUIPMENT TELECOMMUNICATION SERVICES TRANSPORTATION UTILITIES
EURO 8 22 15 2 4 2 5 5 5 5 3 1 11 16 11 3 5 3 3 3 3 7 11 17
Rest of Europe 1 10 33 10 10 9 14 6 2 7 8 1 13 19 14 8 16 14 1 7 3 6 8 7
JAP 5 3 20 3 11 1 7 2 2 5 2 2 5 15 0 6 5 2 4 4 17 1 7 1
NAM 2 5 5 1 5 2 10 5 2 5 8 3 5 12 4 9 4 12 4 11 8 1 3 3
PAC 0 10 33 10 0 0 14 6 2 7 8 0 13 19 0 8 13 14 1 7 0 0 8 7
170
227
130
129
49
All regions 16 50 106 26 30 14 50 24 13 29 29 7 47 81 29 34 43 45 13 32 31 15 37 35
705
48
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven Transparantie •
Volledige transparantie op de website: www.kbcam.be/duurzaambeleggen:
Methodiek en screening criteria Screening resultaten (voor alle onderzochte bedrijven en landen) Beleggingsfondsen
•
Publicatie monitor duurzaam beleggen
•
Aandeelhoudersdagen en infosessies naar SRI-clienten/prospecten
•
Jaarlijkse NGO meeting
•
Workshop met beursgenoteerde bedrijven
•
Conform EUROSIF transparency guidelines
49
2a/ Best-in-class strategie: bedrijven Transparantie •
Volledige transparantie op website: www.kbcam.be/duurzaambeleggen
50
2/ Twee strategieën voor MVB bij KBC Best-in-class versus Focus
MVB fondsen
Screening Selectie Uitsluiting Onderzoek
Onafhankelijkheid
Best-in-class
Focus
Multicriteriascreening (5 pijlers) (bedrijven en landen)
Themarelevantie (water, alternative energy, climate change, agribusiness)
MVO leiders per sector
Fondsspecifieke criteria (vb. biobrandstoffenbeleid,…)
Gemeenschappelijke uitsluitingscriteria EIRIS + ASSET4 + internationale instellingen
EIRIS + ASSET4 + eigen screening
Externe Adviesraad Duurzaamheid (10 academici)
Milieuadviescomité (6 experten)
Duurzaam +/- 700 bedrijven en 18 landen toegelaten universum
Beleggingsproces
+/- 550 bedrijven toegelaten
Fondsbeheer en aandelenselectie is gelijkaardig aan de traditionele beleggingsfondsen 51
2b/ Focus strategie Bedrijven die bijdragen voor een duurzame oplossing van specifieke thema’s
ECO
Sinds
ECO
ECO
ECO
WATER
ALTERNATIVE ENERGY
CLIMATE CHANGE
AGRI
2000
2000
2007
2008 52
2b/ Focus strategie
Overzicht selectie- en uitsluitingscriteria SELECTIE
criteria
Thema relevant
Het bedrijf: • heeft 50% van zijn activiteiten in het thema, Of • heeft minstens 10% van zijn activiteiten in het thema en is hiermee marktleider
Fonds specifiek Uitsluitings criteria Gemeenschappelijke uitsluitingscriteria (zelfde voor best-in-class)
Specifieke uitsluitingscriteria: Controversiële sectoren (defensie, tabaksproducenten, gokbedrijven), Betrokkenheid bij strategische of nucleaire wapens, sterke link met ander uitgesloten bedrijf, bedrijfsactiviteiten in controversiële landen, Beleid ten aanzien van nucleaire energie, Manuele uitsluiting door EAD
Global Compact screening Blacklist controversiële wapens
Toegelaten universum
Fondsbeheer en stockpicking
Beleid inzake biobrandstoffen, gentechnologie, …
ECO team Dublin 53
2b/ Focus strategie Milieuadviescomité (MAC) •
Rol van MAC
•
Prof. dr. Carlo Vandecasteele
Gewoon hoogleraar verbonden aan het departement chemische ingenieurs-technieken, faculteit ingenieurs-wetenschappen van de K.U.Leuven.
Prof. dr. Luc Hens
Vice-decaan faculteit geneeskunde en farmacie en hoogleraar menselijke ecologie aan de Vrije Universiteit Brussel
Prof. dr. ir. Jan Kretzschmar
Gewezen onderzoeksdirecteur aan het VITO en professor aan de Universiteit Antwerpen.
Prof. dr. René Van Grieken
Gewoon hoogleraar milieuchemie, directeur centrum voor micro- en sporenanalyse, hoofd onderzoeksgroep Environmental Analysis, verbonden aan de Universiteit Antwerpen.
Aflijning van het thema waarin de fondsen zullen beleggen (sectoren, technieken, producten, …)
Dr. ir. Karel Verschueren
Pionier op gebied van bedrijfsmilieuzorgen milieugevaarlijke stoffen sinds 1967
Onderzoek en advies over technologische ontwikkelingen in de disciplines Alternative Energy, Water, Climate Change & Agribusiness.
Chris Jacobson
Wetenschappelijk medewerker ARGUS vzw
Externe onafhankelijke Adviesraad Gescheiden van fondsbeheerders en onderzoeksafdeling maatschappelijk verantwoord beleggen van KBC AM Samengesteld uit academici en experten verbonden aan Belgische universiteiten Specialisten in verschillende milieudisciplines
MAC mandaat bestaat uit:
Waken over het duurzaamheidsgehalte van de fondsen Alternative Energy, Water, Climate Change & Agribusiness funds. Goedkeuring van de methodologie en opstellen van de screeningscriteria toegepast door KBCAM
54
2c/ Uitsluitingscriteria
Van toepassing voor beide MVB strategiëen
Bedrijven die niet voldoen aan de uitsluitingscriteria worden NIET toegelaten tot MVB fondsen, ongeacht de selectiecriteria. Uitsluiting van … Specifieke uitsluitingscriteria:
Uitsluitingscriteria
- Controversiële sectoren (defensie, tabaksproducenten, gokbedrijven)
Complete sectoren of ‘onethische’ activiteiten
- Betrokkenheid bij strategische of nucleaire wapens - Sterke link met ander uitgesloten bedrijf - Bedrijfsactiviteiten in controversiële landen - Beleid ten aanzien van nucleaire energie
Bedrijven die niet voldoen aan de voorwaarden van het KBC AM beleid ten aanzien van controversiële onderwerpen
- Manuele uitsluiting door EAD
Global Compact screening
Blacklist controversiële wapens
Bedrijven met ernstige schendingen op vlak van de 10 UN Global Compact principes Bedrijven betrokken bij controversiële wapens (anti-persoonsmijnen, clustermunitie, chemische en biologische wapens, verarmd uranium, witte fosfor) 55
Uitsluitingscriteria voor MVB
Overzicht van aantal uitgesloten bedrijven
Number of companies concerned
Number of companies in best-in-class screening universe
Selected for best-in-class sustainable universe (=additional exclusions)
Aerospace & Defense
26
26
8
Tobacco
7
7
6
Pure gambling
21
21
4
Strategic / nuclear weapons
48
43
12
Strong link with other excluded company
12
9
8
Controversial Countries
64
64
8
Nuclear energy
27
27
7
Manual overruling
2
2
2
Human rights
12
12
4
ILO
19
19
11
Environment
4
3
0
Corruption
10
10
6
Controversial weapons
22
14
4
ALL EXCLUSION CRITERIA
220
204
65 56
2c/ Uitsluitingscriteria
KBC blacklist van bedrijven betrokken bij controversiële wapens
Deze ‘blacklist’ van bedrijven is van toepassing voor ganse KBC Groep, inclusief uitsluiting uit alle KBC fondsen en kredietverlening.
Jaarlijkse update
Eigen research
Contact met betrokken bedrijven
Discussie EAD
Blacklist van controversiële wapens
Company Aerostar Alliant Techsystems Aselsan BAE Systems European Aeronautic Defence & Space Finmeccanica Gencorp General Dynamics Hanwha Corporation Honeywell International Kaman L-3 Communications Lockheed Martin Magellan Aerospace Northrop Grumman Poongsan Raytheon Rheinmetall Singapore Technologies Engineering Textron Thales Zodiac Aerospace
Anti ClusterDepleted personnel bombs uranium mines X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
www.kbcassetmanagement.com/sri
Country Romania USA Turkey UK France Italy USA USA South Korea USA USA USA USA USA USA South Korea USA Germany Singapore USA France France
57
Workshop gepland 7 juni: Level playing field Ethix
•
• •
Inzichten verwerven en duidelijkheid bekomen over de definities van de wet Mahoux Discussie over de implicaties op de beleggingen Gezamenlijke aanpak bekomen
•
Definities Scope Aanpak
Ethix zal voorbereidende consultaties houden met:
Wapenexperten van onderzoekbureaus en NGO’s uit België, Nederland, Scandinavië en het VK Beleggers – Asset managers.
58
Fondsspecifieke uitsluitingscriteria Nog uit te werken
Biobrandstoffen •
Beleid in ontwikkeling (implementatie in 2010)
•
Toe te passen voor KBC ECO Fund Alternative Energy & KBC ECO Fund Climate Change
Genetisch gemodifieerde organismen (GMO’s) •
Beleid in ontwikkeling
•
Toe te passen voor KBC ECO Agri Fund
59
Proxy Voting en Engagement KBC AM Beleid en resultaten 2009
Member of the KBC group
Principes beleid Proxy Voting & Engagement (1)
Verbijzonderd stemgebruik & actieve aandeelhoudersdialoog
Focus op non-routine voting met telkens afweging kosten/baten; Waar passend zal KBC AM, vooraleer te stemmen, in dialoog treden met het management van de betrokken bedrijven; Doel:
Belangen van cliënten-beleggers behartigen aandeelhouderswaarde Via dialoog en stembeleid bedrijven aanmoedigen om verdere stappen te zetten wat betreft DMVO.
61
Principes beleid Proxy Voting & Engagement (2) •
Het Proxy Voting en Engagement Comité (PVEC)
•
coördineert de diverse stappen van het beleid; adviseert het DC inzake de uit te brengen stemmen. het PVEC bestaat uit 7 leden: De voorzitter, directielid, aangeduid door DC KBC AM; Het hoofd aandelenfondsenbeheer; Het hoofd aandelenanalyse; Het hoofd van de juridische dienst; Het hoofd SRI; Een Compliance Officer; Een externe deskundige
Het Directiecomité van KBC AM beslist:
welke effectieve stembeslissingen uitgebracht worden; voor welke aandelen (origine) gestemd wordt; in hoeverre de stembeslissing extern gecommuniceerd wordt. 62
Proxy Voting en Engagement – Acties en resultaten voting •
Het Proxy Voting & Engagement Comité heeft in 2009:
•
6 maal vergaderd In totaal 107 ondernemingen betrokken bij de voting en engagement 16 bedrijven beoordeeld, voor 11 (B)AV’s steminstructies geadviseerd 91 ondernemingen aangeschreven
Redenen: 1.
2.
3.
Actieve ondersteuning van voorstellen afkomstig van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders die helpen om aandeelhouderswaarde op middellange en lange termijn te creëren; Aanmoediging van ondernemingen om beleidsmaatregelen te treffen die hen duurzaam en maatschappelijk verantwoord maken; Verwerping van voorstellen die conflicteren met de aandeelhoudersbelangen en de algemeen aanvaarde principes van ondernemingsbestuur en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
63
Proxy Voting en Engagement – Acties en resultaten Engagement •
Informatie-uitwisseling / Dialoog met bedrijven specifieke, veelal CSR gerelateerde onderwerpen
65 gecontacteerd inzake ontoereikende rapportering en transparantie 10 toelichting gevraagd over specifieke aantijgingen 8 inzake activiteiten in controversiële landen 8 inzake betrokkenheid bij controversiële wapens
64
3/ Rendement van MVB: Best-in-class strategie
Return van duurzaam universum “in lijn” met brede aandelenmarkt
160.00 140.00 120.00 100.00 80.00
SRI MSCI
60.00 40.00 20.00
Se p0 M 1 ar -0 Se 2 p0 M 2 ar -0 Se 3 p0 M 3 ar -0 Se 4 p0 M 4 ar -0 Se 5 p0 M 5 ar -0 Se 6 p0 M 6 ar -0 Se 7 p0 M 7 ar -0 Se 8 p0 M 8 ar -0 Se 9 p09
0.00
Periode 01/09/2001 – 30/11/2009
65
3/ Rendement van MVB: Best-in-class strategie Return van “ MVB fonds“ in lijn met “traditioneel fonds” KBC INS TL.E THICAL E R.E Q. CAP
23/4/10
140
130
120
110
100
90
80
70
60
50 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 KBC INST L.ET HICAL ER.EQ. CAP (~E ) KBC INST IT UT IONAL FUND EUR.EQ.CLASSIC CAP. (~E ) MSCI EURO - PRICE INDEX (~E ) Sourc e: T homs on Datas tream
66
3/ Rendement van MVB: Focus strategie
Thematische MVB fondsen: het thema presteert beter dan brede markt
Beleggen in bedrijven die oplossingen aanbieden voor milieuvraagstukken is ook financieel interessant! 14/1/10 180
160
140
120
100
80
60
40 2002 2003 2004 2005 2006 KBC ECO FD.ALT ERNAT IVE ENERGY CAP KBC ECO FD.WAT ER CAP MSCI WORLD E - T OT RET URN IND
2007
2008
2009
Sourc e: T homs on Datas tream
68
Conclusies
•
MVB is een snel groeiende niche in beleggingen.
•
MVB bij KBC AM staat voor: Voortrekkersrol: 18 jaar ervaring met MVB Marktleiderschap: absolute marktleider in België Veel expertise: eigen MVB researchafdeling sinds 2002, bijgestaan door externe experten De principes van de MVB-analyse worden als inspiratiebron gebruikt voor andere beleggingsproducten
•
KBC gebruikt actief de stemrechten van de aandelen van de fondsen
69
70
28 mei 2010
Meer weten? Duurzaamheid op www.kbc.com
duurzaamheidsrapport duurzaamheidsindexen milieu BU Belgie beleid tegenover leveranciers
Duurzame producten op:
71
www.kbcam.be > duurzaam beleggen www.kbc.be
28 mei 2010
