Kansen in de bestaande voorraad. Een inventarisatie van de huurwoningvoorraad in Culemborg

Kansen in de bestaande voorraad

Een inventarisatie van de huurwoningvoorraad in Culemborg

Kansen in de bestaande voorraad Een inventarisatie van de bestaande huurwoningvoorraad in Culemborg

Colofon © maart 2013 Opdrachtgevers: gemeente Culemborg KleurrijkWonen Auteur: Leonie Huibers, Bloeii Advies & Ontwikkeling bv.

Postbus 9 4190 CA Geldermalsen www.bloeii.com

Aan de totstandkoming van deze publicatie is de grootst mogelijke zorg besteed. Bloeii Advies & Ontwikkeling bv. kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.

Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

2

Samenvatting In opdracht van de gemeente Culemborg en KleurrijkWonen is in het afgelopen jaar een inventarisatie van de huidige woningvoorraad in Culemborg uitgevoerd. In de inventarisatie zijn alle eengezins huurwoningen en huurappartementen in eigendom van KleurrijkWonen binnen de gemeente Culemborg meegenomen. Vanaf het begin van het project was er de wens om ook (een deel van) de koopwoningen in de gemeente Culemborg mee te nemen in de inventarisatie. Voortschrijdend inzicht heeft ertoe geled dat we deze wens hebben losgelaten. De inventarisatie is dus uitsluitend gericht op de huurwoningvoorraad. Doel van de inventarisatie was om een goed en zo compleet mogelijk beeld te krijgen van het aantal (potentieel) geschikte huurwoningen voor senioren en mindervaliden binnen de gemeente. We staan niet alleen stil bij de huidige situatie, maar hebben ook oog voor de mogelijkheden (oppluskansen) voor de toekomst. het sterrensysteem Het Tiels Sterrensysteem vormt de basis voor de inventarisatie zoals die in Culemborg is uitgevoerd. Dit is een classificatiesysteem waarmee woningen worden ingedeeld naar gradaties. Het aantal sterren (maximaal vier) dat een woning krijgt toegekend, verwijst naar de mate van geschiktheid van de woning. Een woning komt in aanmerking voor een (of meer) ster(ren) als deze zonder traplopen bereikbaar is en wanneer de zogenoemde primaire ruimten (woonkamer, keuken, hoofdslaapkamer, badkamer en toilet) zich gelijkvloers (op dezelfde woonlaag) bevinden of waarvoor geldt dat alle primaire ruimten zonder traplopen bereikbaar zijn, bijvoorbeeld met behulp van een (trap)lift. zicht op de voorraad De totale huurwoningvoorraad van KleurrijkWonen in Culemborg bedraagt 3.319 woningen: 1.999 eengezinswoningen (60,2%) en 1.320 appartementen (39,8%). De totale huurwoningvoorraad is getoetst aan een aantal vooraf vastgestelde criteria. Eengezinswoningen Voor 767 eengezinswoningen (38,3%) geldt dat ze niet voldoen aan deze criteria, waardoor de kans te klein is dat deze woningen geschikt (te maken) zijn. Deze woningen zijn daarom bij voorbaat uitgesloten van de inventarisatie. De overige 1.232 eengezinswoningen (61,6%) zijn vervolgens ingedeeld in verschillende typen, op basis van verschillen in de woningplattegrond en de afmetingen van de verschillende (primaire) ruimten in de woning. Op die manier ontstaan er categorieën (clusters) die we in dit onderzoek ‘woningtypen’ noemen. We zijn gekomen tot een indeling in 141 verschillende woningtypen. Appartementen Voor 537 appartementen (40,7%) geldt dat ze niet voldoen aan de vooraf vastgestelde criteria, waardoor de kans te klein is dat deze appartementen geschikt (te maken) zijn. Deze appartementen zijn daarom bij voorbaat uitgesloten van de inventarisatie. De overige 783 appartementen (59,3%) zijn vervolgens ingedeeld in verschillende typen, op dezelfde wijze als hierboven beschreven bij de eengezinswoningen. Voor de appartementen heeft deze zorgvuldige clustering geleid tot een indeling in 99 verschillende woningtypen. de inventarisatie Van ieder woningtype is volkomen willekeurig één woning of appartement aangemerkt als referentiewoning. Omdat niet alle bewoners van de geselecteerde referentiewoningen bereid waren om hun medewerking aan het onderzoek te verlenen, zijn in totaal geen 141, maar 102 verschillende typen eengezinswoningen in de inventarisatie meegenomen. Voor de appartementen geldt dat er geen 99, maar 76 verschillende typen zijn meegenomen in de inventarisatie.


3

Alle referentiewoningen zijn bezocht en geïnspecteerd door vrijwilligers uit de gemeente – we danken in dit verband de ANBO, de WACC en het VIP - die met behulp van een gestandaardiseerd inspectieformulier de geselecteerde woningen en appartementen nauwkeurig in kaart hebben gebracht. Voor het toekennen van één (of meer) ster(ren) aan de onderzochte typen, is het noodzakelijk dat de betreffende woningen en appartementen op een aantal onderdelen voldoen aan bepaalde criteria. We maken daarbij een onderscheid tussen ‘noodzakelijke criteria’ (eisen ten aanzien van de toe- en doorgankelijkheid van de woning en ten aanzien van de primaire ruimten) en ‘criteria als aanbeveling’ (eisen ten aanzien van comfort en veiligheid). Voor deze criteria geldt dat we graag zouden willen dat de betreffende woningen eraan voldoen, maar dat ze niet van doorslaggevende betekenis zijn als het gaat om het al dan niet toekennen van één (of meer) ster(ren). verwerking van de gegevens Voor het verwerken van de verzamelde informatie tijdens de woninginspecties, hebben we ervoor gekozen om de verschillen direct zichtbaar te maken met een kleurensysteem, dat de mate van geschiktheid direct weergeeft: 1 ster (rollator toegankelijk)

Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met één ster.

2 sterren (rollator toe- en doorgankelijk) 3 sterren (rolstoel toegankelijk)

Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met twee sterren.

4 sterren (rolstoel toe- en doorgankelijk) Geen sterren

Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met vier sterren.

Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met drie sterren.

Voor dit specifieke criterium zijn er voor de betreffende woning drie mogelijke betekenissen: - er is geen antwoord ingevuld (non-respons / missing value) en er is dus geen informatie bekend - de ‘score’ van de betreffende woning past niet in de eisen die gesteld worden aan woningen met een (of meer) ster(ren) - voor dit specifieke criterium gelden geen speciale eisen voor het verkrijgen van een (of meer) ster(ren)

Het meest opvallend na het ‘kleuren’ van de resultaten is het kleurrijke beeld dat hierdoor ontstaat. De referentiewoningen en - appartementen scoren op verschillende onderdelen en uiteenlopende terreinen zeer wisselend. Daardoor is het toekennen van het aantal sterren een ingewikkelde opgave. De pragmatische oplossing is om streng te zijn in het toekennen van sterren. Dat maakt het in eventuele vervolgstappen belangrijk om gedetailleerd te kijken naar de uitkomsten van de inventarisatie en een inschatting te maken van de potentie van de verschillende woningtypen: welke mogelijkheden zijn er om de woning of het appartement aan te passen of op te plussen? de resultaten Voor de eengezinswoningen geldt voor 86 van de 102 geïnspecteerde typen (84,3%) dat de primaire ruimten in de woning niet gelijkvloers zijn en dat er in de woning geen traplift aanwezig is. Deze typen (representatief voor 876 woningen) komen in hun huidige staat dus niet in aanmerking voor één (of meer) ster(ren). De overige 16 typen (representatief voor 134 woningen) komen op het eerste gezicht wel in aanmerking voor één (of meer) ster(ren). Waarbij wel een kanttekening geplaatst dient te worden: voor slechts 79 woningen geldt dat de primaire ruimten daadwerkelijk gelijkvloers gelegen zijn. In de overige woningen is een traplift aanwezig. Voor de huurappartementen geldt voor 11 van de 76 geïnspecteerde typen (14,5%) dat de primaire ruimten in de woning niet gelijkvloers zijn en dat er in de woning geen traplift aanwezig is. Deze typen (representatief voor 65 appartementen) komen in hun huidi-


4

ge staat dus niet in aanmerking voor één (of meer) ster(ren). De overige 65 typen (representatief voor 591 appartementen) komen op het eerste gezicht wel in aanmerking voor één (of meer) ster(ren). Het toekennen van sterren op basis van de ‘noodzakelijke criteria’ resulteert voor de gemeente Culemborg in onderstaande figuur: Eengezinswoningen (typen) 10

Eengezinswoningen (aantal) 97

Appartementen (typen) 30

Appartementen (aantal) 272

Totaal

4

34

35

319

353

2 sterren

2

3

0

0

3

3 sterren

0

0

0

0

0

4 sterren

0

0

0

0

0

16

134

65

591

725

Geen ster(ren) 1 ster

Totaal

369

* In de kolom ‘geen’ staat het aantal woningen / appartementen vermeld dat op basis van de uitsluitingscriteria wel in aanmerking voor een (of meer) ster(ren) komt, maar na de inspectie niet blijkt te voldoen aan de eisen die worden gesteld om ten minste één ster te krijgen.

Vrij vertaald: er zijn 37 eengezins huurwoningen en 319 huurappartementen in Culemborg die voldoen aan de eisen die het Sterrensysteem stelt aan het verkrijgen van tenminste 1 ster. In totaal is er op dit moment dus een aanbod van 356 eengezinshuurwoningen en huurappartementen die geschikt zijn voor mensen met (lichte) mobiliteitsbeperkingen. Opvallend is wel dat er op dit moment geen aanbod is aan drie en vier sterrenwoningen of –appartementen in Culemborg. de behoefte De bevolking van Culemborg vergrijst. Deze vergrijzing zal leiden tot een toenemende zorgvraag en naar verwachting ook resulteren in een stijgende vraag naar geschikte (sterren)woningen. Het in beeld brengen van de vraag naar sterrenwoningen is een lastige opgave gebleken. Er is geen algemeen gedeeld gedachtegoed als het gaat om het berekenen van de behoefte aan geschikte (sterren) woningen en er bestaat al zeker geen vuistregel waarmee de behoefte en daarmee het noodzakelijke aantal geschikte woningen op een eenduidige manier bepaald kan worden. Bovendien zijn er nog nauwelijks volledig uitgewerkte rekenmodellen of -methodieken beschikbaar. We hebben in Culemborg gekozen voor het bepalen van een bandbreedte, door middel van een vergelijking tussen cijfers van Companen, Quintis, Horizon en een vuistregel uit de jaren ’80: Companen 2020

3.375

Vuistregel jaren ‘80 1.282

Quintis

Horizon

1.260

1.833

Op basis van bovenstaande cijfers hebben we de bandbreedte bepaald op 1.300 - 1.800 geschikte woningen, waarbij geldt dat het van ondergeschikt belang is of deze woningen in de huur- of in de koopsector worden gerealiseerd. Deze bandbreedte geeft richting aan de gedeelde ambitie voor de gemeente Culemborg: in 2020 moeten er in de gemeente Culemborg tussen de 1.300 en 1.800 geschikte woningen zijn voor ouderen en mensen met een beperking.


5

de opgave Ondanks dat het lastig is gebleken om in exacte aantallen de behoefte aan geschikte (sterren)woningen te duiden, is in de confrontatie tussen huidige aanbod en vraag duidelijk zichtbaar dat het van groot belang is om het aantal geschikte woningen in de gemeente Culemborg in de komende jaren te vergroten. Immers: uit alle berekeningen blijkt dat de normatieve vraag naar geschikte (sterren)woningen in de huursector (veel) groter is dan het huidige aanbod. Op dit moment ligt er voor alle vier de categorieën van het Sterrensysteem een aanzienlijke opgave. Zowel KleurrijkWonen als de gemeente onderschrijven de noodzaak om in de komende jaren meer geschikte woningen in Culemborg te realiseren. In 2020 moeten er tussen 1.300 en 1.800 geschikte woningen voor ouderen en mensen met een beperking zijn in de gemeente Culemborg. de mogelijkheden Het huidige tekort aan geschikte (sterren)woningen en (sterren)appartementen kan op twee manieren worden opgelost: door de huidige voorraad te verbeteren (op te plussen) of door nieuwe geschikte woningen en/of appartementen te bouwen. Een quick-scan van de geïnventariseerde woningen en de resultaten van de inventarisatie maakt duidelijk dat er in de gemeente Culemborg een aantal kansen zijn als het gaat om het opplussen van de huidige voorraad en daarmee voor het verhogen van het aantal geschikte woningen. Het meest kansrijk lijkt het opplussen van een aantal woningen die nu in aanmerking komen voor één ster. Van de 34 woningen met één ster kunnen er in ieder geval 18 – en mogelijk 21 – zonder al te veel aanpassingen worden opgeplust tot woningen met twee sterren. Ook de onderzochte appartementen bieden aanknopingspunten voor opplusactivteiten. Maar let op: het gaat steeds om strategische keuzes, waarbij een afweging tussen kosten en baten van groot belang is. Een andere kans voor het verhogen van het aantal geschikte woningen is te vinden in de mogelijkheid om een aantal woningen die op dit moment niet in aanmerking komen voor één (of meer) ster(ren), alsnog op te plussen tot woningen met een (of meer) ster(ren). Bijvoorbeeld door een oplossing te zoeken voor het feit dat de primaire ruimten zich niet allemaal op dezelfde verdieping (gelijkvloers) bevinden. Ook nieuwbouw biedt kansen. Met name als het gaat om het realiseren van woningen met drie of zelfs vier sterren. De voorgenomen nieuwbouwplannen geven mogelijk al een goede impuls aan de voorraad geschikte woningen. Belangrijk is niet alleen dat de projecten ook daadwerkelijk worden gerealiseerd, maar ook dat er wordt gestuurd op het gewenste aantal sterren en dat er in een vroegtijdig stadium wordt nagedacht over eisen waaraan de nieuwe woningen moeten voldoen. de aanbevelingen De uitgevoerde inventarisatie van de woningvoorraad geeft een goed beeld van de huidige stand van zaken in Culemborg. Het onderzoek heeft aangetoond dat het belangrijk is om het aantal geschikte woningen in alle vier de categorieën van het Sterrensysteem te verhogen. Het is belangrijk om de mogelijkheden hiervoor verder te verkennen. Het onderzoek heeft daarnaast vele aandachts- en aanknopingspunten opgeleverd voor vervolgstappen in de toekomst. We geven graag een aantal aanbevelingen voor het vervolg mee: 1)

2)

Zorg voor een goede borging van de onderzoeksresultaten. De woninginspecties hebben veel informatie over de woningvoorraad op detailniveau opgeleverd. Nadeel van zo’n momentopname is dat de informatie snel verouderd kan zijn. Het zo goed mogelijk up-to-date houden van de informatie is een belangrijk punt van aandacht. De inventarisatie heeft een algemeen beeld opgeleverd van de mate van geschiktheid van de huidige woningvoorraad in de gemeente Culemborg. Er is op papier een aanzienlijke opgave als het gaat om het realiseren van geschikte woningen. Het is belangrijk dat er nagedacht wordt over een gedegen plan van aanpak, waarin te nemen vervolgstappen beschreven staan, die vervolgens ook in een tijdsplanning gezet kunnen worden: een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente en KleurrijkWonen. Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

6

3)

4)

5)

6)

7)

Maak afspraken over het opplussen van de bestaande woningvoorraad en over eventuele nieuwbouwprojecten binnen de gemeente Culemborg en leg deze vast in de prestatieafspraken tussen de gemeente en de corporatie. Maak in dit verband ook afspraken over de rolverdeling, over de (uren)inzet en over verantwoordelijkheden. Mogelijk kunnen opplusactiviteiten worden opgenomen in de onderhoudsplanningen, zodat bij renovatie van woningen (eventueel) een aantal zaken direct meegenomen kan worden. Daarmee worden activiteiten in het kader van opplussen als het ware uitgesmeerd over een aantal jaren, zonder dat uitstel leidt tot afstel. Het lijkt verstandig om uit te gaan van een soort ondergrens: een minimum aantal geschikte woningen. Indien mogelijk wordt daarbij onderscheid gemaakt in de verschillende categorieën van het Sterrensysteem. Met andere woorden: hoeveel woningen moeten en er tenminste worden gerealiseerd in de vier verschillende categorieën? We adviseren hier gebruik te maken van de vuistregel die we in de rapportage introduceren. Vervolgens is het vooral een kwestie van: doen! Op het moment dat het minimale aantal geschikte woningen is bereikt, dienen partijen zich te herbezinnen op een eventuele nieuwe opgave: hoeveel geschikte woningen zijn er nog nodig en in welke categorie? Om met deze Leidraad opplussen (Provincie Gelderland, 2011) te spreken: preventieve woningaanpassingen ‘verkopen’ is een kunst op zich. Senioren zijn moeilijk te verleiden tot het doen van preventieve aanpassingen. Als partijen eigen initiatief en inbreng verwachten van de vitale senioren binnen de gemeente, zullen zij overtuigd moeten worden van nut en noodzaak, zodat zij bereid zijn om te investeren in het verbeteren van hun eigen woning. Daarvoor dient nagedacht te worden over ‘seniorenmarketing’: hoe kunnen preventieve woningaanpassingen bij senioren op een positieve manier onder de aandacht worden gebracht? In geval van nieuwbouw: gebruik de criteria van het Sterrensysteem als input en/of als uitgangspunt voor het programma van eisen. Bepaal van tevoren aan welke eisen de woning moet voldoen (met andere woorden: hoeveel sterren een woning moet hebben) en toets vanaf het begin van het proces voortdurend op de ‘noodzakelijke criteria’. Denk ook na over doorstroming. Welke mogelijkheden zijn er en hoeveel invloed wil je hebben op zogenoemde ‘scheefwoners’: mensen die in geschikte woningen wonen, terwijl zij (nog) niet op leeftijd zijn en/of geen lichamelijke beperkingen ondervinden? Het is belangrijk om een visie te ontwikkelen ten aanzien van dit vraagstuk.


7

Inhoudsopgave Samenvatting .......................................................................................... 3

Inhoudsopgave ....................................................................................... 8

1

inleiding en achtergronden ............................................................. 10 1.1 1.2 1.3 1.4

2

opzet inventarisatie woningvoorraad .............................................. 12 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9

3

inleiding ..................................................................................................12 het Sterrensysteem ..................................................................................12 de voorraad in beeld .................................................................................13 verschillende tranches ..............................................................................14 selectie van woningen ...............................................................................14 indeling in woningtypen ............................................................................15 van woningtype naar referentiewoning ........................................................15 de inspectie door vrijwilligers .....................................................................15 het vastleggen van de resultaten ...............................................................16

de resultaten ................................................................................... 17 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.5.4 3.5.5

4

inleiding ..................................................................................................10 achtergrond en aanleiding onderzoek ..........................................................10 doelen vraagstelling ...............................................................................10 leeswijzer ................................................................................................11

inleiding ..................................................................................................17 algemene onderzoeksgegevens ..................................................................17 nul treden? ..............................................................................................18 het bepalen van de resultaten ....................................................................20 de resultaten per onderdeel .......................................................................20 de toegankelijkheid van de woningen ......................................................21 de doorgankelijkheid van de woningen .....................................................23 de primaire ruimten in de woning ............................................................25 de buitenruimte ....................................................................................29 toevoeging appartementen .....................................................................31

een inschatting van de behoefte ..................................................... 34 4.1 4.2 4.3 4.4

inleiding ..................................................................................................34 de huidige situatie ....................................................................................34 het bepalen van de behoefte......................................................................34 de bandbreedte ........................................................................................35


8

5

en nu? ............................................................................................. 37 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5

inleiding ..................................................................................................37 de opgave ...............................................................................................37 opplussen van de huidige voorraad .............................................................37 nieuwbouw ..............................................................................................40 aanbevelingen voor het vervolg .................................................................42

Bijlagen ................................................................................................. 43

Bijlage I betrokken personen ................................................................ 44 Bijlage II lijst met definities ................................................................. 45 Bijlage III criteria ten behoeve van toekenning sterren........................ 47 Bijlage IV overzicht referentiewoningen ............................................... 50 Bijlage V behoefteberekening rekenmethodiek Companen .................... 59 Bijlage VI inspectieformulier inventarisatie woningen .......................... 62 Bijlage VII inspectieformulier inventarisatie appartementen ................ 69 Bijlage VIII toelichting bij inspectieformulieren ................................... 76


9

1

inleiding en achtergronden

1.1

inleiding

De gemeente Culemborg telt 27.632 inwoners (bron: CBS, peildatum: 15 juni 2012). In het licht van de landelijke vergrijzingstrend verwacht men ook in de gemeente Culemborg een grote en toenemende vraag naar zogenoemde ‘geschikte’ woningen: woningen waarin mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, ook wanneer zij te maken krijgen met (beperkte) mobiliteitsproblemen, zonder dat zij voortdurend hindernissen en belemmeringen ondervinden. Het kan gaan om een gelijkvloerse (nultreden) woning, maar evengoed om een aangepaste woning. We zullen in deze rapportage consequent het begrip ‘geschikte’ woning gebruiken, zodat we spraakverwarring zoveel mogelijk voorkomen. Om aan deze toenemende vraag naar geschikte woningen te voldoen en om te kunnen beschikken over voldoende van deze woningen, kan worden gedacht aan het realiseren van nieuwbouw, maar ook aan het opplussen (verbeteren) van de bestaande woningvoorraad.

1.2

achtergrond en aanleiding onderzoek

De eerste stap – achterhalen welke woningen (in potentie) geschikt zijn voor senioren en mindervaliden – heeft de gemeente gezet door in 2010 de Doorzonscan te laten uitvoeren door Laagland Advies. De Doorzonscan is een instrument waarmee eenvoudig eengezinswoningen kunnen worden opgespoord die met enkele relatief goedkope ingrepen, geschikter gemaakt kunnen worden voor ouderen met beperkingen (Schellekens en Wegstapel, 2010). De resultaten van deze scan geven een globaal beeld van de huidige situatie, maar vragen tegelijkertijd om een verdiepingsslag. De gemeente Culemborg wil graag deze verdiepingsslag maken en heeft woningcorporatie KleurrijkWonen gevraagd of zij haar medewerking aan deze verdiepingsslag wil verlenen. Ook KleurrijkWonen heeft belang bij deze verdiepingsslag, omdat zij – in het kader van haar portefeuillestrategie – de hoeveelheid (potentieel) geschikte woningen in alle gemeenten in haar werkgebied, en dus ook in de gemeente Culemborg, in kaart wil brengen. De gemeente Culemborg en KleurrijkWonen hebben de handen ineen geslagen en ervoor gekozen om gezamenlijk de bestaande woningvoorraad in de gemeente Culemborg in kaart te laten brengen. Ze hebben Bloeii Advies & Ontwikkeling gevraagd om de inventarisatie van de huidige woningvoorraad te coördineren, met het doel om meer zicht te krijgen op de geschiktheid van de huidige voorraad en op de kansen die er zijn voor het opplussen van woningen.

1.3

doelen vraagstelling

In de verdiepingsslag die de gemeente Culemborg en KleurrijkWonen samen voor ogen hebben, staat de inventarisatie van de huidige woningvoorraad centraal. Deze inventarisatie dient te resulteren in een realistisch en duidelijk beeld van het aantal (potentieel) geschikte woningen voor senioren en mindervaliden binnen de gemeente Culemborg. Naast een beeld van de huidige feitelijke situatie, bestaat er zowel binnen de gemeente Culemborg als bij KleurrijkWonen behoefte aan zicht op de kansen die er liggen voor het opplussen of aanpassen van woningen. Zijn er mogelijkheden en welke ingrepen zijn dan nodig?


10

1.4

leeswijzer

In het eerste inhoudelijke hoofdstuk (hoofdstuk 2) van dit rapport introduceren we het sterrensysyteem dat aan dit onderzoek ten grondslag heeft gelegen en beschrijven we de wijze waarop we de woningvoorraad in Culemborg in kaart hebben gebracht. We staan achtereenvolgens kort stil bij: het sterrensysteem, de wijze waarop we de voorraad in beeld hebben gebracht, de manier waarop we de referentiewoningen hebben geselecteerd, de werkzaamheden van de vrijwilligers en ten slotte staan we stil bij de wijze waarop de resultaten zijn verwerkt. In hoofdstuk 3 presenteren we de resultaten van de inventarisatie, waarmee we de kwaliteit en mate van geschiktheid van de huidige huurwoningvoorraad in Culemborg in beeld brengen. In het vierde hoofdstuk proberen we met behulp van een aantal beschikbare (reken)modellen een indicatie van de theoretische behoefte aan geschikte woningen te geven. We bundelen de informatie uit hoofdstuk 3 en 4 in een afsluitend vijfde hoofdstuk, waarin we ook een doorkijkje naar de toekomst geven en een aantal aanbevelingen doen voor mogelijke vervolgacties. Bij de rapportage is een aantal bijlagen gevoegd. De eerste bijlage is een overzicht van de mensen die betrokken zijn geweest bij de inventarisatie en daarmee bij de totstandkoming van dit rapport. Bijlage II is een verklarende woordenlijst, waarin definities staan opgenomen. In bijlage III is de lijst met criteria ten behoeve van de inventarisatie van de woningen toegevoegd. In dit overzicht kunt u nalezen aan welke specifieke eisen een woning dient te voldoen om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren). We hebben een overzicht gemaakt waarin te zien is op welke onderdelen criteria zijn geformuleerd en waaruit is af te lezen welke criteria bij welke ster horen. We maken een onderscheid in ‘noodzakelijke criteria’ en ‘criteria als aanbeveling’. Hierop komen we in hoofdstuk 3 terug, in de beschrijving van de resultaten van de inventarisatie. In bijlage IV is een overzicht opgenomen van de geselecteerde referentiewoningen. In de laatste drie bijlagen – bijlage VI, VII en VIII – is na te lezen hoe het inspectieformulier eruit ziet dat de vrijwilligers hebben gebruikt om tijdens de woningbezoeken de benodigde gegevens op een gestandaardiseerde manier vast te leggen.


11

2

opzet inventarisatie woningvoorraad

2.1

inleiding

In samenwerking en nauw overleg met de gemeente Culemborg en woningcorporatie KleurrijkWonen is een plan van aanpak tot stand gekomen, dat we in dit hoofdstuk op hoofdlijnen toelichten. Daarmee wordt duidelijk op welke wijze de inventarisatie van de woningvoorraad heeft plaatsgevonden en welke keuzes in dit verband zijn gemaakt. We beschrijven in een aantal stappen welke activiteiten hebben plaatsgevonden en welke partijen (en indien relevant: personen) bij deze activiteiten betrokken zijn geweest.

2.2

het Sterrensysteem

Het Sterrensysteem, dat in de gemeente Tiel al enkele jaren wordt toegepast, is ontstaan uit een samenwerking tussen woningcorporaties SCW en SVT en de gemeente Tiel. Het vormt de basis voor de inventarisatie zoals we deze in Culemborg hebben uitgevoerd. Het Sterrensysteem is een classificatiesysteem, waarmee woningen worden ingedeeld naar gradaties van geschiktheid. Met andere woorden: het Sterrensysteem is een instrument om woningen in te delen in verschillende categorieën, naar mate van toegankelijkheid en (zorg-) geschiktheid. Het aantal sterren (maximaal vier) dat een woning krijgt toegekend, verwijst naar de mate van (potentiele) geschiktheid van de woning. De indeling is als volgt: Figuur 1: de sterrenindeling in het Sterrensysteem *

**

***

****

Een traploze woning (een nultredenwoning) Alle primaire voorzieningen (slaapkamer, woonkamer, badkamer / toilet en keuken) liggen gelijkvloers of zijn met een traplift bereikbaar. De woning ligt op de begane grond of is per lift bereikbaar. De woning is geschikt voor bewoners met geringe beperkingen bij het lopen, die als hulpmiddelen eventueel een wandelstok of kruk gebruiken. Een rollator toe- en doorgankelijke woning Alle primaire voorzieningen (slaapkamer, woonkamer, badkamer / toilet en keuken) liggen gelijkvloers of zijn met een traplift bereikbaar. De woning ligt op de begane grond of is per lift bereikbaar. De woning is geschikt voor bewoners met beperkingen bij het lopen, die met een rollator afstanden kunnen overbruggen. De toegang van de woning is zonder belemmeringen te bereiken en de bewoners kunnen zonder (grote) hindernissen in en door de woning lopen. De woning heeft geen of zeer geringe drempels. Een rolstoeltoegankelijke en rollator toe- en doorgankelijke woning Alle primaire voorzieningen (slaapkamer, woonkamer, badkamer / toilet en keuken) liggen gelijkvloers. De woning ligt op de begane grond of is per lift bereikbaar. Mensen in een standaard rolstoel kunnen zelfstandig en zonder problemen de voordeur van de woning bereiken en deze passeren. In de woning is de rolstoel niet te gebruiken, de rollator wel. De woning is geschikt voor mensen met een beperkte loopafstand, die binnen in de woning nog met een rollator uit de voeten kunnen, maar niet in staat zijn om daarmee grotere afstanden te overbruggen. Een rolstoel toe- en doorgankelijke woning Alle primaire voorzieningen (slaapkamer, woonkamer, badkamer / toilet en keuken) liggen gelijkvloers. De woning ligt op de begane grond of is per lift bereikbaar. Mensen in een standaard rolstoel kunnen zelfstandig en zonder problemen de voordeur van de woning bereiken en deze passeren. Alle ruimten binnen in de woning zijn bereikbaar en bruikbaar (te maken) voor bewoners in een standaard rolstoel. De woning is geschikt voor bewoners die zich zittend moeten verplaatsen en veelal afhankelijk zijn van zorg aan huis. Bron: SVT Tiel


12

Zoals uit figuur 1 kan worden afgeleid, gaat het binnen het Sterrensyteem dus nadrukkelijk om zogenoemde nultredenwoningen: woningen die zonder traplopen bereikbaar zijn en waarbij de zogenoemde primaire ruimten (woonkamer, keuken, hoofdslaapkamer, badkamer en toilet) zich gelijkvloers (op dezelfde woonlaag) bevinden of waarvoor geldt dat alle primaire ruimten zonder traplopen bereikbaar zijn, bijvoorbeeld met behulp van een (trap)lift. In Culemborg hebben we het, zoals reeds gezegd, in dit verband over geschikte woningen.

2.3

de voorraad in beeld

Aan het daadwerkelijk uitvoeren van de inventarisatie in Culemborg, zijn een aantal voorbereidende werkzaamheden vooraf gegaan. De eerste stap bestond uit het in beeld krijgen van de woningvoorraad. In samenspraak met de gemeente Culemborg en KleurrijkWonen hebben we er voor gekozen om ons in de inventarisatie in eerste instantie te richten op de huurwoningen (in eigendom van KleurrijkWonen) binnen de gemeentegrenzen van Culemborg. Dat betekent automatisch dat de koopwoningen (eigendom van particulieren) pas in een latere fase worden meegenomen in de inventarisatie. Deze keuze is ingegeven door een aantal zaken: 1) Over de huurwoningen in de gemeente Culemborg is bij KleurrijkWonen al veel informatie bekend en vastgelegd. Dat biedt ons handvatten en houvast tijdens het onderzoek. Over de koopwoningen is veel minder informatie bekend. Dat maakt het erg lastig om in beeld te brengen hoe het gesteld is met de koopwoningen en hoeveel eigenaarbewoners hun woning zelf hebben aangepast, of dit in de toekomst zullen doen. 2) Huurwoningen hebben vaak een zekere mate van standaardisatie. Op basis van verschillen in woningplattegronden en in de afmetingen van de verschillende (primaire) ruimten in de woning, zijn de eengezins huurwoningen en de huurappartementen in Culemborg ingedeeld in verschillende categorieën, die we in dit onderzoek ‘woningtypen’ noemen. Wellicht ten overvloede: met de term woningtype doelen we in dit verband niet op de algemeen bekende woningtypen (hoekwoning, aanleunwoning, tweeonder-een-kapwoning et cetera). 3) Het indelen van woningen in verschillende typen maakt het vervolgens mogelijk om te werken met zogenoemde ‘referentiewoningen’, die de verschillende woningtypen vertegenwoordigen. Door het bezoeken en onderzoeken van de referentiewoningen, is het mogelijk om de resultaten te veralgemeniseren. Het bereik van de resultaten is veel breder dan alleen de onderzochte referentiewoningen. Omdat deze standaardisatie niet geldt voor koopwoningen, is het werken met referentiewoningen hier niet mogelijk. Immers: dan doen we geen recht aan de werkelijkheid. Dit maakt het onderzoeken van koopwoningen veel gecompliceerder dan het onderzoeken van huurwoningen. 4) KleurrijkWonen beschikt over de contactgegevens van haar huurders. Bovendien zijn huurders eraan gewend dat de corporatie zo nu en dan een beroep op ze doet. 5) Bij koopwoningen hebben we te maken met eigenaarbewoners. Deze eigenaarbewoners zullen steeds individueel overtuigd moeten worden van nut en noodzaak van de inventarisatie. Dat maakt het inventarisatietraject onvoorspelbaar en waarschijnlijk langlopend. Noot: Vanaf het begin van het project bestond de wens om ook (een deel van) de koopwoningen in de gemeente Culemborg mee te nemen in de inventarisatie. Voortschrijdend inzicht heeft ertoe geleid dat we deze wens hebben losgelaten. De inventarisatie is dus uitsluitend gericht op de huurwoningvoorraad. Het betrekken van eigenaar-bewoners dient op een andere manier te gebeuren. Bij deze doelgroep is het belangrijk om iets in de sfeer van bewustwording te doen: informeren, mogelijkheden laten zien, overtuigen en activeren. Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

13

2.4

verschillende tranches

Om de inventarisatie van de bestaande woningvoorraad tot een goed einde te brengen en overzichtelijk te houden, is gekozen voor een indeling in verschillende tranches. We zijn gestart met een inventarisatie van de eengezins huurwoningen, gevolgd door een inventarisatie van de huurappartementen. In figuur 2 hieronder presenteren we de belangrijkste cijfers: Figuur 2: woningvoorraaad en woningbezit KleurrijkWonen in Culemborg Totale woningvoorraad Culemborg 11.415

Totale woningbezit KleurrijkWonen 3.319 (29,1%)

Totaal aantal eengezins huurwoningen 1.999 (60,2%)

Totaal aantal huurappartementen 1.320 (39,8%)

Bron: KleurrijkWonen (peildatum: 1 juni 2012) en gemeente Culemborg (peildatum: 1 januari 2011)

De twee tranches (achtereenvolgens: eengezins huurwoningen en huurappartementen) hebben we stapsgewijs, maar op dezelfde manier vorm gegeven, zoals beschreven in onderstaande paragrafen.

2.5

selectie van woningen

De eerste stap in de inventarisatie betrof het maken van een eerste schifting binnen het woningbestand. Daarvoor hebben we aansluiting gezocht bij de Doorzonscan, die in Culemborg zoals gezegd reeds in 2010 is uitgevoerd. In de doorzonscan worden twee criteria – ook wel: basiseisen - benoemd waar de woningen ten minste aan moeten voldoen. Zo niet, dan is de kans (te) klein dat de betreffende woningen (potentieel) geschikt zijn voor ouderen of mindervaliden. Wij hebben ervoor gekozen om deze criteria ook in onze inventarisatie te hanteren. Daarmee zijn er dus twee doorslaggevende criteria: 1) De badkamer moet een afmeting hebben van ten minste 1,8 bij 2 meter en dus een oppervlakte van minimaal 3,6 m2. Of er moet een (kleine) tweede slaapkamer zijn die is om te bouwen tot badkamer. 2) De hoofdslaapkamer moet een afmeting hebben van ten minste 2,9 bij 4,1 meter en dus een oppervlakte van ten minste 11,89 m2. De huurwoningen die niet voldoen aan deze twee basiseisen uit de Doorzonscan, zijn bij voorbaat uitgesloten van de inventarisatie. Dat maakte de totaallijst aanzienlijk korter: Figuur 3: de huurwoningvoorraad na het vaststellen van randvoorwaarden

Totaal aantal woonhuizen in de huursector Aantal woonhuizen dat niet voldoet aan de criteria Totaal aantal te onderzoeken woonhuizen Percentage van de totale woningvoorraad Percentage van totale woningbezit KleurrijkWonen Percentage van totale aantal huurwoningen respectivelijk huurappartementen van KleurrijkWonen

woningen 1.999 767 1.232 10,8% 37,1% 61,6%

appartementen 1.320 537 783 6,9% 23,6% 59,2%

Zoals uit figuur 3 hierboven is af te lezen, zijn er in totaal 1.232 huurwoningen en 783 huurappartementen (totaal: 2.015) in Culemborg, die mogelijk (potentieel) geschikt zijn voor ouderen en mindervaliden.


14

2.6

indeling in woningtypen

Na het selecteren van de huurwoningvoorraad die (potentieel) geschikt kan zijn voor ouderen en mindervaliden, hebben we de overgebleven 2.015 huurwoningen ingedeeld in ‘woningtypen’. Om de woningen in Culemborg op een goede manier te kunnen inventariseren, zijn alle huurwoningen in de gemeente op straatniveau ingedeeld in verschillende typen, door de woningplattegronden en de afmetingen van de verschillende (primaire) ruimten in de woning met elkaar te vergelijken. In sommige straten levert dat maar één woningtype op – met ander woorden: in deze straat staan allemaal ‘dezelfde’ huizen, met een gelijke basisindeling en gelijke afmetingen – in andere straten levert dat wel drie of vier verschillende woningtypen op. Noot: Wellicht ten overvloede: met de term woningtype doelen we in dit verband niet op de algemeen bekende woningtypen (eengezinswoning, grondgebonden seniorenwoning, appartement met of zonder lift et cetera).

Een consistente doorvoering van deze werkwijze resulteert in onderstaande figuur: Figuur 4: aantal woningtypen in de huurvoorraad KleurrijkWonen

99 141

aantal typen eengezins huurwoningen aantal typen huurappartementen

De woningtypen zijn vervolgens genummerd, in volkomen willekeurige volgorde. De nummers wijzen op het onderscheid in woningtypen, maar verwijzen verder nergens naar.

2.7

van woningtype naar referentiewoning

Na de indeling van de (potentieel) geschikte woningen in verschillende typen, hebben we van ieder woningtype – volledig willekeurig – één woning aangemerkt als referentiewoning: de woning die bezocht en geïnspecteerd moet worden. Dat resulteerde in een overzicht van 240 referentiewoningen in de huursector: 141 typen huurwoningen en 99 typen huurappartementen. We zijn er vanuit gegaan dat de geselecteerde referentiewoningen representatief zijn voor de verschillende woningtypen. We zijn ons ervan bewust dat het werken met referentiewoningen geen waterdicht systeem is, omdat het mogelijk is dat bij toeval een volledig gerenoveerde of aangepaste woning wordt geselecteerd en dus bezocht, terwijl die niet (meer) representatief is voor de andere woningen van datzelfde woningtype.

2.8

de inspectie door vrijwilligers

Zoals in bovenstaande paragraaf staat beschreven: om de totale (potentieel) geschikte huurwoningvoorraad in de gemeente Culemborg volledig in kaart te brengen, was het


15

noodzakelijk om 240 referentiewoningen te bezoeken en te inspecteren. De woninginspecties zijn uitgevoerd door vrijwilligers uit de gemeente Culemborg, die zich met hart en ziel hebben ingezet om alle geselecteerde referentiewoningen te bezoeken. Wij zijn niet alleen de ANBO, afdeling Culemborg veel dank verschuldigd, maar ook de WoonAdviesCommissie Culemborg (WACC) en het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP). Vanzelfsprekend zijn we ook de vrijwilligers zelf veel dank verschuldigd. Zij hebben met behulp van gestandaardiseerde inspectieformulieren (zie bijlage V t/m VII) de woningen nauwkeurig in kaart gebracht. Om de vrijwilligers op een goede manier te begeleiden in hun werkzaamheden, hebben zij allereerst een korte training gekregen van Bloeii. Tijdens deze training hebben we: inhoudelijk stilgestaan bij het belang van voldoende geschikte en dus goede toe- en doorgankelijke woningen voor ouderen (en mensen met een lichamelijke beperking); gesproken over de verschillende mogelijkheden om woningen beter toe- en doorgankelijk te maken (opplussen); met elkaar nagedacht over het standaardinspectieformulier en over de wijze van invullen, zodat de vrijwilligers hun bevindingen tijdens de inspecties op een eenduidige manier konden rapporteren. De vrijwilligers hebben gewerkt in twee tranches. De eerste woninginspecties die zij voor hun rekening hebben genomen betroffen de inspecties van de eengezins huurwoningen. Na het uitvoeren van de deze inspecties zijn de werkzaamheden en de resultaten geëvalueerd met de vrijwilligers. Een deel van de vrijwilligers was daarna bereid om ook de tweede tranche voor haar rekening te nemen: de inspecties van de huurappartementen.

2.9

het vastleggen van de resultaten

Zoals beschreven in bovenstaande paragraaf, was het verzamelen van alle benodigde informatie vooral een verantwoordelijkheid van de vrijwilligers. Zij vulden de inspectieformulieren zo volledig mogelijk in en droegen vervolgens alle informatie over aan Bloeii. Er is gewerkt met twee verschillende formulieren, één voor de inventarisatie van de eengezinswoningen, een andere voor de inventarisatie van de appartementen. Zie voor de verschillende inspectieformulieren bijlage V en VI. De volgende stap in het proces was het vastleggen van de verzamelde gegevens. Omdat het van groot belang was dat de resultaten eenvoudig te gebruiken en te bewerken waren, is alle informatie uit de inspecties verwerkt en opgeslagen in een Excel-bestand. Na het inkloppen van de resultaten hebben we ervoor gekozen om de verschillen direct zichtbaar te maken met een kleurensysteem, dat de mate van geschiktheid direct weergeeft: Figuur 5: overzicht sterren en kleuren 1 ster 2 sterren 3 sterren 4 sterren Geen sterren

Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met één ster Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met twee sterren Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met drie sterren Voor dit specifieke criterium voldoet de betreffende woning aan de eisen die gesteld worden aan een woning met vier sterren Voor dit specifieke criterium zijn er voor de betreffende woning drie mogelijke betekenissen: - er is geen antwoord ingevuld (non-respons / missing value) en er is dus geen informatie bekend - de ‘score’ van de betreffende woning past niet in de eisen die gesteld worden aan woningen met een (of meer) ster(ren) - voor dit specifieke criterium gelden geen speciale eisen voor het verkrijgen van een (of meer) ster(ren)


16

3

de resultaten

3.1

inleiding

Het doel van de inventarisatie in Culemborg was – zoals gezegd – een goed beeld te krijgen van de kwaliteit en mate van geschiktheid van de bestaande huurwoningvoorraad en deze ‘in te delen’ naar mate van geschiktheid voor senioren en mindervaliden. Daarvoor gebruiken we het reeds geïntroduceerde Sterrensysteem als uitgangspunt. In dit hoofdstuk presenteren we de resultaten van de inventarisatie. Vaak spreken de figuren voor zich, de meest opvallende zaken lichten we ook met behulp van tekst toe.

3.2

algemene onderzoeksgegevens

Zoals gezegd is het onderzoek onderverdeeld in twee verschillende tranches, die achtereenvolgens zijn uitgevoerd. Verzameling en verwerking van alle gegevens resulteert in onderstaand overzicht in figuur 6: Figuur 6: cijfers inventarisatie huurwoningvoorraad KleurrijkWonen Eengezins huurwoningen 1.232 141

Huurappartementen 783 99

Aantal woningtypen ‘gemist’ (niet onderzocht) Percentage woningtypen ‘gemist’ (niet onderzocht) Aantal woningen ‘gemist’ (omgerekend vanuit woningtypen) Percentage woningen ‘gemist’ (niet onderzocht)

39 27,7 % 222 18,0 %

23 23,2 % 127 16,2 %

Aantal woningtypen daadwerkelijk onderzocht Percentage woningtypen daadwerkelijk onderzocht Aantal woningen daadwerkelijk onderzocht (omgerekend) Percentage woningen daadwerkelijk onderzocht

102 72,3 % 1.010 82,0 %

76 76,8 % 656 83,8 %

Totaal aantal te onderzoeken huurwoningen Aantal te onderzoeken woningtypen (referentiewoningen)

De eerste stap in het toewijzingsproces van sterren aan de (potentieel) geschikte huurwoningen in de gemeente Culemborg, is het onderzoeken van de ligging en de bereikbaarheid van de hoofdslaapkamer, de woonkamer, de badkamer / het toilet en de keuken. Immers: om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren) is het een vereiste dat deze zogenoemde primaire ruimten gelijkvloers gesitueerd zijn, of bereikbaar met een traplift (zie figuur 1). Zo niet, dan komt de woning in de huidige staat niet in aanmerking voor een (of meer) ster(ren). In de inventarisatie in Culemborg zijn in totaal 240 verschillende huurwoningtypen meegenomen: 141 typen eengezinswoningen (totaal: 1.232 woningen) en 99 typen appartementen (totaal: 783 appartementen). Van ieder woningtype is zoals reeds gezegd volledig willekeurig één woning aangemerkt als referentiewoning. Omdat niet alle bewoners van de geselecteerde referentiewoningen bereid waren om hun medewerking aan het onderzoek te verlenen, zijn er niet 240, maar 178 referentiewoningen in de huursector daadwerkelijk geïnspecteerd: 102 eengezinswoningen (totaal: 1.010 woningen) en 76 appartementen (totaal: 656 appartementen). Dat betekent dat er in totaal 62 woningtypen niet meegenomen zijn in het onderzoek: 39 typen eengezinswoningen en 23 typen appartementen. In totaal gaat het om 349 woningen: 222 eengezinswoningen en 127 appartementen.


17

3.3

nul treden?

Zoals reeds in hoofdstuk 2 beschreven: de keuze voor het Sterrensyteem brengt met zich mee dat het nadrukkelijk gaat om zogenoemde nultredenwoningen: woningen die zonder traplopen bereikbaar zijn en waarbij de zogenoemde primaire ruimten (woonkamer, keuken, hoofdslaapkamer, badkamer en toilet) zich gelijkvloers (op dezelfde woonlaag) bevinden of waarvoor geldt dat alle primaire ruimten zonder traplopen bereikbaar zijn, bijvoorbeeld met behulp van een (trap)lift. Eengezinswoningen Voor de onderzochte eengezinswoningen betekent dit het volgende: voor 91 van de 102 geïnspecteerde woningtypen geldt dat de primaire ruimten in de woning niet gelijkvloers gelegen zijn. Voor 86 daarvan geldt dat er in de woning geen traplift aanwezig is. Deze woningtypen komen in hun huidige staat dus niet in aanmerking voor een (of meer) ster(ren). De overige 16 woningtypen (waarbij voor 11 typen geldt dat de primaire ruimten gelijkvloers gelegen zijn en voor 5 onderzochte typen geldt dat er een traplift in de woning aanwezig is) komen in hun huidige staat mogelijk wel in aanmerking voor een (of meer) ster(ren). Appartementen Voor de onderzochte appartementen ziet het plaatje er wat anders uit: voor slechts 11 van de 76 onderzochte woningtypen geldt dat de primaire ruimten in de woning niet gelijkvloers gelegen zijn. In geen van de onderzochte meergezinswoningen is een traplift aangebracht. Deze woningtypen komen in hun huidige staat dus niet in aanmerking voor een (of meer) ster(ren). De overige 65 woningtypen komen in hun huidige staat mogelijk wel in aanmerking voor een (of meer) ster(ren), omdat de primaire ruimten binnen de woning wel gelijkvloers gelegen zijn. Bovenstaande informatie resulteert in een verdeling zoals hieronder in figuur 7 is weergegeven: Figuur 7: onderzochte woningtypen binnen de gemeente Culemborg – verdeling

5

11

aantal typen met primaire ruimten gelijkvloers aantal typen met traplift

86

aantal typen met primaire ruimten niet gelijkvloers

Eengezins huurwoningen

0

11 aantal typen met primaire ruimten gelijkvloers aantal typen met traplift

65

aantal typen met primaire ruimten niet gelijkvloers

Huurappartementen


18

NB. het aantal typen met een traplift is het aantal keer dat we in de referentiewoningen een traplift hebben aangetroffen. Vanzelfsprekend betekent dat niet dat in alle woningen van dat type een traplift aanwezig is. Het betekent wel dat het mogelijk is om er één te plaatsen.

Om de cijfers in figuur 7 hierboven meer sprekend te maken en om meer gevoel te krijgen bij de genoemde aantallen, kiezen we ervoor om hieronder in figuur 8 te laten zien om welke aantallen het gaat als we niet naar woningtypen, maar juist naar woningen zouden kijken. Om welke aantallen gaat het dan? Figuur 8: onderzochte woningen binnen de gemeente Culemborg – verdeling

55 79

aantal eengezins huurwoningen met primaire ruimten gelijkvloers aantal eengezins huurwoningen met traplift

876 aantal eengezins huurwoningen met primaire ruimten niet gelijkvloers


0 65 aantal huurappartementen met primaire ruimten gelijkvloers aantal huurappartementen met traplift

591 aantal huurappartementen met primaire ruimten niet gelijkvloers

Huurappartementen

NB. het aantal woningen / appartementen met een traplift is het totaal aantal woningen / appartementen binnen de typen waar we een traplift hebben aangetroffen in de referentiewoning. Vanzelfsprekend betekent dat niet dat in alle woningen van dat type een traplift aanwezig is. Het betekent wel dat het mogelijk is om er één te plaatsen.

Samengevat: voor 670 woningen (79 eengezins huurwoningen en 591 huurappartementen) geldt dat deze op het eerste gezicht in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren). Nog eens 55 eengezins huurwoningen komen mogelijk ook in aanmerking voor een (of meer) ster(ren) omdat er in de referentiewoning een traplift aanwezig is die een oplossing biedt voor het overbruggen van de niveauverschillen. In woningtypes: 11 typen eengezins huurwoningen en 65 typen huurappartementen komen na een eerste scan in aanmerking voor een (of meer) ster(ren). Voor nog eens vijf types eengezinswoningen geldt dat zij mogelijk ook in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren) omdat er een traplift in de woning aanwezig is. We onderzoeken in het vervolg van deze rapportage voor deze 81 typen of zij daadwerkelijk in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren).


19

3.4

het bepalen van de resultaten

Om vervolgens daadwerkelijk een (of meer) ster(ren) toegekend te krijgen, moeten de woningen op een aantal onderdelen voldoen aan bepaalde citeria. Noot: We maken een onderscheid tussen ‘noodzakelijke criteria’ en ‘criteria als aanbeveling’. Om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren) geldt dat de betreffende woning moet voldoen aan de ‘noodzakelijke criteria’. Daarbij gaat het om eisen ten aanzien van de toe- en doorgankelijkheid van de woning en de gebruiksruimte en de oppervlakte van verschillende ruimten. Voor de ‘criteria als aanbeveling’ geldt dat we graag zouden willen dat de betreffende woning ook voldoet aan deze criteria, maar dat ze niet van doorslaggevende betekenis zijn als het gaat om het al dan niet toekennen van een (of meer) ster(ren). Noodzakelijke criteria: Om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren) geldt dat de betreffende woning moet voldoen aan de ‘noodzakelijke criteria’. Daarbij gaat het om eisen ten aanzien van: 1) de toegankelijkheid van de woning (voordeur (-drempel), toegangspad, draaicirkel), 2) de doorgankelijkheid van de woning en de buitenruimte bij de woning (drempels, draaicirkels, deuren, ruimte), 3) de gebruiksruimte in en de oppervlakte van de zogenoemde primaire voorzieningen. Criteria als aanbeveling: De ‘criteria als aanbeveling’ betreffen in de meeste gevallen eisen ten aanzien van zaken als comfort en veiligheid. Denk bijvoorbeeld aan de aanwezigheid van een thermostaatof eenhendelmengkraan in keuken en/of badkamer of aan de aanbeveling om naast het kooktoestel aan beide zijden 30 centimeter afzetruimte te hebben. Voortschrijdend inzicht maakt dat wij nu adviseren om deze zaken te benoemen als ‘criteria als aanbeveling’ (extra, aanvullend op de ‘noodzakelijke criteria’) en ze dus niet mee te laten wegen bij het toewijzen van de sterren. Enerzijds omdat het sterrensysteem zoals dat in Tiel gebruikt wordt, uitsluitend gaat over de mate van (zorg)geschiktheid en de toe- en doorgankelijkheid van de woning (en dus nadrukkelijk niet over aspecten als veiligheid en comfort), anderzijds omdat het toevoegen van criteria en details het toekennen van sterren aan de woningvoorraad zacht gezegd niet vereenvoudigt. In bijlage III is het onderscheid in ‘noodzakelijke criteria’ en ‘criteria als aanbeveling’ zichtbaar gemaakt door de ‘criteria als aanbeveling’ een grijze kleur te geven.

3.5

de resultaten per onderdeel

We presenteren hieronder hoe de onderzochte huurwoningen in de gemeente Culemborg hebben gescoord op de criteria van het Sterrensysteem. We gebruiken de hierboven geintroduceerde driedeling als kapstok voor het verder toelichten van de resultaten in de drie volgende paragrafen. De score op de ‘noodzakelijke criteria’ is steeds verpakt in een cirkeldiagram, waarbij we een onderscheid maken tussen de eengezins huurwoningen (1e tranche) en de huurappartementen (2e tranche). De score op de ‘criteria als aanbeveling’ staat steeds in een aantal regels beschreven, als aanvulling op de informatie in de cirkeldiagrammen.


20

3.5.1 de toegankelijkheid van de woningen Onder de toegankelijkheid van de woning verstaan we in dit onderzoek alle zaken die te maken hebben met de toegang tot de woning. Enerzijds gaat het om het zonder problemen kunnen bereiken van de voordeur, anderzijds gaat het om de daadwerkelijke toegang van de woning; de wijze waarop je de woning binnen gaat. In vier verschillende figuren tonen wij de scores op de aspecten die samenhangen met de toegankelijkheid van de woning. De kleuren verwijzen steeds naar het aantal sterren, zie de toelichting in figuur 5. Figuur 9: scores toegankelijkheid woningen 9a. Vrije doorgang voordeur

0

1

0 één ster

2

13

2

26

7

twee sterren drie sterren

25

5

vier sterren geen score


Huurappartementen

9b. Drempel voordeur

0

1

0

0 één ster

1 1

6 21


38

13



Huurappartementen

9c. Toegangspad voordeur

0

1 1

0 0

één ster

2

twee sterren

24

2

drie sterren 41

10



Huurappartementen


21

9d. Draaicirkel voordeur

0

0

0 één ster

1

11

5

28

5


26

5



Huurappartementen

Naast de bovengenoemde ‘noodzakelijke criteria’, zijn er ten aanzien van de toegankelijkheid van de woning nog vier ‘criteria als aanbeveling’ opgenomen in de lijst met criteria voor de toekenning van een (of meer) ster(ren). Drie daarvan betreffen de handgreep van de voordeur. Voor alle onderzochte typen eengezins huurwoningen geldt dat de handgreep aan drie zijden goed omgrijpbaar is. Deze handgreep is bij 7 van de onderzochte woningtypen te hoog aan de deur bevestigd, dat wil zeggen: op een hoogte boven de 110 centimeter (gemeten vanaf de grond). Voor de andere 9 woningtypen geldt dat de handgreep wel op de juiste hoogte is bevestigd. Ten slotte zijn 5 woningtypen voorzien van een zogenoemd seniorenslot, waarbij het slot boven de hangreep zit. Voor de andere woningtypen is dat niet het geval. Voor de onderzochte typen huurappartementen geldt dat niet de individuele voordeuren, maar de voordeuren van de complexen op deze manier zijn beoordeeld. Lees hierover meer in paragraaf 3.5.5 Het laatste ‘criterium als aanbeveling’ bij het onderdeel toegankelijkheid betreft een veiligheidsaspect. Voor de onderzochte typen eengezinswoningen geldt voor 7 typen dat de bewoner zonder de voordeur te openen kan zien wie er voor de deur staat. Voor de typen huurappartementen is dit niet onderzocht. Samenvatting belangrijkste bevindingen: - Voor de onderzochte woningtypen die in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren) geldt dat 44% van de eengezinswoningen en dat 40% van de meergezinswoningen één ster scoren op de doorgang van de voordeur. Voor deze woningtypen geldt dat de voordeur ten hoogste 84 centimeter breed is en daarmee te smal om met een rolstoel zonder al te veel belemmeringen de woning binnen te gaan. - 91% van de onderzochte typen huurappartementen die in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren), scoort twee sterren of meer als het gaat om de drempel(hoogte) van de voordeur. Voor de onderzochte typen eengezinswoningen betreft het zelfs 94%. Voor deze woningtypen geldt dat de drempel bij de voordeur ten hoogste 10 centimeter bedraagt. Deze hoogte is met loopmiddelen wel te overbruggen, voor mensen die gebruik maken van een rolstoel is zo’n drempel echter te hoog. - 75% van de onderzochte typen eengezinswoningen die in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren), scoort goed (drie of zelfs vier sterren) als het gaat om het toegangspad naar de voordeur. Voor deze woningtypen geldt dat het toegangspad tot de woning ten minste één meter breed is. - Op één na scoren alle onderzochte woningtypen eengezinswoningen die in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren), goed (drie of vier sterren) als het gaat om de mogelijkheid van een draaicirkel achter de voordeur. Een woning scoort drie sterren als een draaicirkel van 1.20 meter (rollator) mogelijk is en zelfs vier sterren als ook een draaicirkel van 1.50 meter (rolstoel) mogelijk is. Bij de appartementen zien we een ander beeld: 43% van de onderzochte appartementen (28 van de 65) scoort slechts twee sterren. Dat betekent dat een draaicirkel van 1.20 meter achter de voorCulemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

22

deur niet mogelijk is. Dat maakt de betreffende woningtypen niet zo geschikt voor mensen die gebonden zijn aan rollator of roelstoel. Conclusies ten aanzien van ‘toegankelijkheid’: - Om bestaande woningen rolstoeltoegankelijk te maken, is het in veel gevallen noodzakelijk om voordeuren te verbreden. Het verbreden van een voordeur brengt echter niet alleen een ingrijpende verbouwing, maar ook relatief hoge kosten met zich mee. Wij adviseren om pas de mogelijkheden te verkennen voor het verbreden van de voordeur als er zekerheid bestaat dat dit een afdoende oplossing is. Met andere woorden: vaak is het verbreden van de voordeur niet de enige aanpassing die nodig is om de woning beter geschikt te maken. - De drempelhoogte van de voordeur is een aandachtspunt. Het merendeel van de onderzochte woningtypen scoort twee sterren. Vrij vertaald betekent dit dat de drempel te hoog is voor mensen in een rolstoel. Voor de woningtypen met een (te) hoge drempel, adviseren wij om de mogelijkheden te verkennen voor het overbruggen van de hoogteverschillen, of voor het verwijderen van de drempel. Niet zozeer met het doel om het aantal sterren te verhogen (immers: vaak is de voordeur ook onvoldoende breed), maar wel met het oog op veiligheid (valpreventie). - De toegangspaden naar de woningen voldoen over het algemeen aan de gestelde eisen. Voor een enkel woningtype geldt dat het toegangspad naar de voordeur (nog) niet kan worden aangemerkt als ‘vlak en veilig’. Dit is geen ‘noodzakelijk criterium’, maar kan worden beschouwd als een extra aanbeveling, die luidt: het is belangrijk dat het toegangspad naar een woning altijd vlak en veilig is. Als dat nog niet het geval is, kan worden overwogen om het toegangspad alsnog aan te (laten) passen. - Voor de onderzochte woningtypen EGW geldt dat ze goed scoren het aspect draaicirkels (achter de voordeur). Dat geldt in veel mindere mate voor de onderzochte woningtypen MWG. Maar omdat de mogelijkheid van een draaicirkel nauw samenhangt met vierkante meters en beschikbare ruimte, ligt het niet voor de hand om op dit vlak woningverbeteringen door te voeren.

3.5.2 de doorgankelijkheid van de woningen Bij de doorgankelijkheid van een woning gaat het om zaken binnen de woning (intern). Een goede doorgankelijkheid wil zeggen dat de bewoner zich goed en zonder (grote) hindernissen door de woning kan voortbewegen. Aspecten als drempels en draaicirkels spelen een belangrijke rol als we het hebben over de doorgankelijkheid van een woning. Daarnaast is de gangbreedte een cruciaal aspect. Immers: de gang is de plaats waar de toegankelijkheid en de doorgankelijkheid van de woning bij elkaar komen. Figuur 10: scores doorgankelijkheid woningen 10a. Breedte gang / hal

0 0

2

0 één ster

5

6

17

9

5

twee sterren

37

drie sterren vier sterren geen score


Huurappartementen


23

10b. Vrije doorgang deuren in de woning

3

één ster

7

56

82

twee sterren

35 26

41

21 131

drie sterren vier sterren

3

geen score


Huurappartementen

10c. Drempels in de woning

8

2

8 één ster

9 6

43 72


28

35

184



Huurappartementen

10d. Draaicirkels in de woning

0

0

0

0 één ster

7

29 13

61


40

12



Huurappartementen

Samenvatting belangrijkste bevindingen: - De onderzochte woningtypen scoren redelijk goed als het gaat om de breedte van de gang / hal. Opvallend is dat de eengezinswoningen beduidend beter scoren dan de appartementen: een ruime helft (63%) van de onderzochte typen eengezinswoningen scoort drie of vier sterren, voor de onderzochte typen appartementen bedraagt deze score slechts 40%. - In bovenstaande figuur zijn verschillende deuren in de woning meegenomen: de woonkamerdeur, de keukendeur, de wc-deur, de slaapkamerdeur en de badkamerdeur. Van ieder woningtype zijn er dus vijf scores verwerkt in het cirkeldiagram. Opvallend is dat voor veel deuren in de woning geldt dat ze onvoldoende breed zijn om drie of vier sterren te scoren. Voor de onderzochte typen eengezinswoningen geldt dat ruim een derde (36%) van de deuren in de woning eigenlijk te smal is voor een rolstoel. Voor de onderzochte typen appartementen geldt dat zelfs voor de helft (51%) van de deuren.


24

- In bovenstaande figuur zijn de drempels meegenomen die horen bij de deuren in de vorige figuur. Ook hier zijn dus weer vijf scores per woningtype verwerkt in het cirkeldiagram. Ten aanzien van de drempels in de woning scoren zowel de onderzochte typen eengezinswoningen als de onderzochte typen appartementen goed: voor beide geldt dat 78% van de drempels maximaal 2 cm hoog is (score: drie of zelfs vier sterren). - Voor zowel de onderzochte typen eengezinswoningen als de typen appartementen geldt dat er in ruim de helft van de gevallen goede scores gemeten zijn (drie of vier sterren) als het gaat om de mogelijkheid van een draaicirkel in de badkamer en in de keuken. Daarbij geldt dat een woning drie sterren scoort als een draaicirkel van 1.20 meter (rollator) mogelijk is en zelfs vier sterren als ook een draaicirkel van 1.50 meter (rolstoel) mogelijk is. Conclusies ten aanzien van ‘doorgankelijkheid’: - Omdat veel deuren in de onderzochte woningtypen onvoldoende breed zijn voor een rolstoel, is het belangrijk om aandacht te hebben voor de breedte van de doorgang. Om deze woningen te verbeteren, kan worden gedacht aan het verbreden van deuren binnen de woning. Hier geldt echter ook weer dat dit resulteert in een (ingrijpende) verbouwing en aanzienlijke kosten. Bovendien is het maar de vraag of het leidt tot meer sterren, want dat is vanzelfsprekend ook afhankelijk van andere zaken. Wij adviseren ook hier om pas de mogelijkheden te verkennen voor het verbreden van de deuren als er zekerheid bestaat dat dit een afdoende oplossing is. Met andere woorden: vaak is het verbreden van de deuren niet de enige aanpassing die nodig is om de woning beter geschikt te maken. - De onderzochte woningtypen scoren goed als het gaat om de hoogte van de drempels binnen de woning. Voor de woningtypen waar nog wel sprake is van een of meer (te) hoge drempel(s), is het verstandig om de mogelijkheden te verkennen voor het verwijderen van deze drempel(s). Ook hier geldt weer: niet zozeer met het doel om het aantal sterren te verhogen, maar wel met het oog op veiligheid (valpreventie). - Niet alle onderzochte woningtypen scoren goed op het aspect draaicirkels (badkamer en keuken). Omdat de mogelijkheid van een draaicirkel nauw samenhangt met vierkante meters en beschikbare ruimte, ligt het niet voor de hand om op dit vlak woningverbeteringen door te voeren.

3.5.3 de primaire ruimten in de woning Naast toe- en doorgankelijkheid is er binnen het Sterrensysteem ook veel aandacht voor de gebruiksruimte in en de oppervlakte van de zogenoemde primaire ruimten in de woning. Zoals reeds gezegd gaat het hierbij om: de woonkamer, de keuken, de badkamer / het toilet en de hoofdslaapkamer. In zes verschillende figuren tonen wij hieronder de scores op de belangrijkste aspecten in dit verband. Ook nu verwijzen de kleuren steeds naar het aantal sterren.


25

Figuur 11: scores primaire ruimten 11a. Vrij vloeroppervlak keuken

0

0

0

0 één ster

1

12

0


53

15



Huurappartementen

11b. Vrije gebruiksruimte voor zitfunctie woonkamer

0 0

0

0 0

9 6

één ster twee sterren drie sterren

10 56

vier sterren

0 geen score Eengezins huurwoningen

Huurappartementen

11c. Vrije gebruiksruimte voor eetfunctie woonkamer

0

0 één ster

1

8

5

twee sterren

0

10

33

24


0 Eengezins huurwoningen

geen score

Huurappartementen

11d. Oppervlakte hoofdslaapkamer

0

0 0 2

9

00

22

één ster twee sterren drie sterren

34

14



Huurappartementen


26

11e. Afmeting badkamer

0

2 één ster

3

5

0

11

21

twee sterren

0

drie sterren

31

8



Huurappartementen

11f. Hoogte toiletten

2 één ster

19

6

12

twee sterren

61 0

12

31


19 0


geen score

Huurappartementen

Samenvatting belangrijkste bevindingen: In het benoemen en beschrijven van de belangrijkste bevindingen, maken we een onderscheid tussen de verschilende ‘primaire ruimten’ in de woning: Keuken - Op het moment dat een woning in de keuken een vrij vloeroppervlak heeft van tenminste 2.10 bij 2.70 meter, voldoet de woning aan alle eisen die qua oppervlakte aan de keuken gesteld worden in het Sterrensysteem. En dus krijgt de betreffende woning vier sterren toegekend. Wanneer het vrije vloeroppervlak kleiner is, scoort de woning twee sterren. In slechts één onderzocht type eengezinswoning voldoet de keuken qua oppervlakte aan alle eisen, hetzelfde geldt voor 12 onderzochte typen appartementen. - Naast het bovengenoemde ‘noodzakelijke criterium’ ten aanzien van het vrije vloeroppervlak in de keuken, zijn er ten aanzien van de keuken nog drie ‘criteria als aanbeveling’ opgenomen in de lijst met criteria voor de toekenning van een (of meer) ster(ren). Deze drie criteria als aanbeveling betreffen voornamelijk veiligheidsaspecten:

Eenhendel mengkraan in keuken Kooktoestel aansluitend aan aanrechtblad Afzetruimte aan beide zijden van kooktoestel

Eengezins huurwoningen 18% 82% 57%

Huurappartementen 6% 50% 31%

Woonkamer - Tijdens het onderzoeken van de woonkamers, is een onderscheid gemaakt in zit- en eetfunctie. De zitfunctie scoort in 10 van de 16 (63%) onderzochte typen eengezinswoningen erg goed. Hetzelfde geldt voor 56 van de 65 (86%) onderzochte typen appartementen. Voor deze woningtypen geldt dat zij een vrije gebruiksruimte van ten minste 3.40 bij 3.00 meter hebben. Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

27

- In de onderzochte woningtypen scoort de eetfunctie beduidend lager dan de zitfunctie. Dat geldt met name voor de appartementen. Voor de woningtypen die vier sterren scoren, geldt dat zij een vrije gebruiksruimte van ten minste 2.50 bij 2.50 meter hebben. Als deze ruimte kleiner is, scoren de woningen twee sterren. Slaapkamer(s) - Een woning scoort vier sterren op het moment dat de oppervlakte van de hoofdslaapkamer ten minste 13,5 vierkante meter bedraagt. In 14 van de onderzochte typen eengezinswoningen (88%) en in 34 van de onderzochten typen appartementen (52%) is dat het geval. - De 9 typen appartementen die één ster scoren, hebben een hoofdslaapkamer met een oppervlakte tussen de 12,3 en 12,5 vierkante meter. - De woningtypen met een blauwe score hebben een hoofdslaapkamer met een oppervlakte van minder dan 12,3 vierkante meter. Daarmee is de oppervlakte van de hoofdslaapkamer volgens de eisen van het sterrensysteem te klein om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren). - Ook de breedte en oppervlakte van de tweede slaapkamer zijn meegenomen in de inventarisatie. De meest opvallende resultaten hier zijn: voor 4 typen eengezinswoningen en voor 25 typen appartementen geldt dat er geen tweede slaapkamer is (score ‘blauw’), voor 1 type eengezinswoning geldt dat de tweede slaapkamer kleiner is dan 7 m2 (score ‘oranje’). De overige woningtypen scoren ‘groen’, wat betekent dat de tweede slaapkamer voldoet aan alle eisen qua afmeting en oppervlakte. Badkamer - Als het gaat om de resultaten ten aanzien van de afmetingen van de badkamer valt direct het aandeel ‘blauwe’ scores op. Blauw verwijst in dit geval niet naar het ontbreken van informatie, maar naar een score die niet is te plaatsen in een van de categorieën binnen het sterrensysteem, omdat de afmetingen van de badkamer volgens de eisen van het sterrensysteem te klein zijn om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren). - Een woning scoort vier sterren op het moment dat de afmeting van de badkamer ten minste 1.70 bij 2.70 meter of 2.15 bij 2.15 meter bedraagt. Voor acht onderzochte typen eengezinswoningen en 31 typen appartementen is dat het geval. - De 14 woningtypen die ‘oranje’ (twee sterren) scoren, hebben een badkamer van ten minste 2.00 bij 1.80 meter. - Punt van aandacht: uit de inventarisatie blijkt dat in 8 van de onderzochte typen eengezinswoningen (50%) en in 30 van de onderzochte typen appartementen (46%) de wasmachine in de badkamer is opgesteld. Dat betekent dat het vrije vloeroppervlak in die woningtypen (nog) kleiner wordt. - Naast het bovengenoemde ‘noodzakelijke criterium’ ten aanzien van de afmeting van de badkamer, zijn er ten aanzien van diezelfde badkamer nog een aantal ‘criteria als aanbeveling’ opgenomen in de lijst met criteria voor de toekenning van een (of meer) ster(ren). Deze criteria als aanbeveling betreffen voornamelijk veiligheidsaspecten:

Eenhendel mengkraan in badkamer Thermostaatkraan in de douche Antislip op de badkamervloer Douchebak drempelloos (geen hoogteverschil)

Eengezins huurwoningen 25% 31% 56% 100%

Huurappartementen 22% 46% 74% 92%

Toilet - Als laatste besteden we aandacht aan de toilet, ook één van de primaire ruimten in een woning. Woningen die vier sterren scoren, hebben een verhoogd toilet in de woning (ten minste 46 centimeter). Woningen zonder een verhoogd toilet scoren ten hoogste twee sterren.


28

- Voor onderzochte wonnigtypen geldt dat er 12x een verhoogd toilet is aangetroffen in een eengezinswoning en 19x in een appartement. - Voor 7 onderzochte typen eengezinswoningen (44%) geldt dat er een toilet aanwezig is in de badkamer, voor 4 daarvan geldt dat dit het enige toilet in de woning is. - Voor 38 onderzochte typen appartementen (58%) geldt dat er een toilet aanwezig is in de badkamer, voor 34 daarvan geldt dat dit het enige toilet in de woning is. - Punt van aandacht: het Sterrensysteem besteedt aandacht aan de ruimte tussen de toiletpot en de wanden. Uit de inventarisatie blijkt dat in het merendeel van de onderzochte typen eengezinswoningen (redelijk) goed gescoord wordt op dit aspect. Dat geldt in wat mindere mate ook voor de onderzochte typen appartementen, waar voor een aantal woningtypen geldt dat deze ruimten aan de kleine kant zijn. Conclusies ten aanzien van ‘primaire ruimten’: - Opvallend is dat het vrije vloeroppervlak in de meeste onderzochte keukens twee sterren scoort. Dat betekent dat deze keukens onvoldoende groot zijn voor mensen in een rolstoel. Om deze keukens beter geschikt te maken, dient dus de oppervlakte te worden vergroot. - Investering in veiligheidsaspecten (denk aan: eenhendel mengkraan, afzetruimte bij kooktoestel etc.) kan de veiligheid in de (onderzochte) keukens vergroten. - Voor een aantal onderzochte woningtypen (zowel eengezinswoningen als appartementen) geldt dat de hoofdslaapkamer onvoldoende groot is om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren). Vergroting van de hoofdslaapkamer is voor deze woningtypen de enige mogelijkheid om alsnog in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren). Dat betekent dat een verbouwing noodzakelijk is, waarmee de nodige kosten gepaard zullen gaan. - Hetzelfde geldt voor een aantal onderzochte badkamers (zowel in typen eengezinswoningen als in typen appartementen). Voor sommige woningtypen geldt dat de badkamer onvoldoende groot is om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren). Vergroting van de badkamer is voor deze woningtypen de enige mogelijkheid om alsnog in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren). - Investering in veiligheidsaspecten (denk aan: eenhendel mengkraan, thermostaatkraan, antislip etc.) kan de veiligheid in de (onderzochte) badkamers vergroten.

3.5.4 de buitenruimte We sluiten het hoofdstuk over de resultaten af met de scores ten aanzien van de buitenruimte. Binnen het Sterrensysteem is er weinig specifieke aandacht voor de buitenruimte, maar omdat de buitenruimte (de tuin) mogelijk benut kan worden voor het vergroten van de ruimte binnenshuis, besteden we er toch de nodige aandacht aan. In dit verband kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het plaatsen van een woonunit voor het creëren van een slaap- of badkamer op de begane grond.


29

Figuur 12: scores buitenruimte 12a. Vrije doorgang deuren naar buitenruimte

één ster

44

15

twee sterren

78

21

24

0

6

vier sterren

45

6 4


drie sterren

geen score

Huurappartementen

12b. Drempels naar de buitenruimte

2

13 één ster

15

76

twee sterren

50

21 4

6

drie sterren

41

vier sterren

15 geen score


Huurappartementen

Samenvatting belangrijkste bevindingen: - In bovenstaande figuur zijn de scores van de deuren die verband houden met de buitenruimte opgenomen: de tuin- of balkondeur en de deur naar de berging. - Het aandeel ‘blauwe’ scores valt ook hier op. Blauw verwijst in dit geval niet naar scores die niet passen binnen het Sterrensysteem, maar naar het ontbreken van informatie. Omdat een aantal onderzochte woningtypen geen balkon en/of tuin hebben, zijn er op veel aspecten geen scores. Het beeld in bovenstaande figuur raakt hierdoor vertekend. - Uit de inventarisatie blijkt dat één type eengezinswoning (6%) is voorzien van een balkon. Deze woning heeft tevens een tuin. Alle andere onderzochte typen eengezinswoningen hebben ook een eigen tuin. - Voor de onderzochte appartementen geldt dat 33 typen (51%) zijn voorzien van een balkon. Eén type heeft daarnaast ook een eigen tuin. Er zijn echter ook 11 typen appartementen die helemaal geen eigen buitenruimte hebben. - Alle onderzochte typen eengezinswoningen hebben een eigen berging (schuur). Voor de onderzochte typen appartementen geldt bijna hetzelfde: op één woningtype na hebben alle onderzochte appartementen een eigen berging. Conclusies ten aanzien van ‘buitenruimte: - Voor veel onderzochte deuren naar de buitenruimte geldt dat de vrije doorgang onvoldoende breed is voor een rolstoel. Om de betreffende woningen beter (rolstoeltoegankelijk) te maken, is het verbreden van de deuren naar de buitenruimte een belangrijks aandachtspunt. Ofwel: mensen kunnen niet of moeilijk naar hun eigen buitenruimte, ofwel: er is een (ingrijpende) verbouwing nodig, die ook weer relatief hoge kosten met zich meebrengt.


30

- De drempels naar de buitenruimte scoren beter dan de doorgang van de deuren, maar ook hier geldt dat het er nog wel verbetermogelijkheden zijn. Bij een aantal onderzochte woningtypen is (nog) wel sprake van een of meer (te) hoge drempel(s) op de route naar de tuin of de eigen berging. Het is het verstandig om de mogelijkheden te verkennen voor het verwijderen van deze drempel(s). Ook hier geldt weer: niet zozeer met het doel om het aantal sterren te verhogen, maar wel met het oog op veiligheid (valpreventie). - Punt van aandacht: het Sterrensysteem stelt eisen aan de inwendige breedte en de oppervlakte van de berging. Met name voor de onderzochte typen appartementen geldt dat veel bergingen maar net voldoen aan de minimale eisen.

3.5.5 toevoeging appartementen In het Sterrensysteem is een extra module opgenomen met eisen die worden gesteld aan appartementen die onderdeel zijn van een groter complex. Het gaat in dit verband om eisen ten aanzien van de (centrale) toegang tot het complex, ten aanzien van de gangen, galerijen en deuren in de algemene ruimten in het complex en ten aanzien van de lift en/of het trappenhuis. We lichten hieronder de belangrijkste resultaten kort toe: toegang tot complex: In het sterrensysteem worden verschillende eisen gesteld aan de toegang tot een complex. Deze eisen betreffen de breedte van het toegangspad, de drempel en de breedte van de toegangsdeur. Daarnaast worden eisen gesteld aan onder meer de hoogte en plaats van de handgreep, de hoogte en aanwezigheid van een bellentableau, een intercom en brievenbussen. belangrijkste resultaten en opvallende zaken: - Opvallend vaak is de breedte van het toegangspad naar de centrale voordeur ten minste 200 cm. Omdat het Sterrensysteem in alle vier de categorieen een minimale breedte van 200 cm. eist, voldoen vrijwel alle onderzochte complexen aan de eisen. In principe scoren ze op het aspect ‘breedte toegangspad’ dus vier sterren. - De breedte van de centrale toegangsdeur van een complex is ook een belangrijk aandachtspunt. Deze scoort in vrijwel alle gevallen twee sterren, omdat de breedte maximaal 99 cm is. Voor rolstoeltoe- en doorgankelijkheid is die breedte onvoldoende, aldus de eisen van het Sterrensysteem. - De toegangsdeuren van de onderzochte complexen scoren over het algemeen goed op de verschillende eisen. Opvallend: er zijn nog nauwelijks complexen waar de toegangsdeur is voorzien van een zogenoemd seniorenslot, waarbij het slot van de deur zich boven de handgreep bevindt. - Bijna alle onderzochte complexen zijn voorzien van een bellentableau, een intercom en brievenbussen. De hoogte hiervan is een belangrijk punt van aandacht. Ideaal is een hoogte tussen 100 en 110 cm. - Laatste punt van aandacht is de drempel bij de centrale toegang. Veel complexen zijn (nog) niet drempelloos toegankelijk. Er zijn wel complexen zonder drempel, er zijn echter ook complexen met een drempelhoogte van 10 cm. algemene ruimten: Naast eisen aan de toegang tot het complex, stelt het sterrensysteem eisen aan de deuren in de algemene ruimten en aan de gangen en galerijen binnen het complex. belangrijkste resultaten en opvallende zaken: - Het Sterrensysteem eist een minimale gangbreedte van 200 cm. Geen van de onderzochte complexen voldoet aan deze eis. - De eisen die het Sterrensysteem stelt aan de galerijbreedte zijn minder streng. De scores ten aanzien van de galerijbreedte zijn beter. Bovendien zijn de galerijen waar weersinvloeden een rol spelen in de meeste gevallen voorzien van antislip. Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

31

- Punt van aandacht zijn de passeerplaatsen op de galerijen, die zijn (nog) vrijwel nergens aanwezig. - De deuren in de algemene ruimten zijn in veel gevallen voorzien van deurdrangers en/of van automatische deuropeners. lift en/of trappenhuis: In het Sterrensysteem worden een aantal eisen gesteld aan de aanwezigheid, afmeting en vormgeving van lift en trappenhuis. belangrijkste resultaten en opvallende zaken: - In vrijwel alle onderzochte complexen is een trappenhuis gesitueerd binnen tien meter van de hoofdentree. In ongeveer twee derde van de gevallen is dat trappenhuis na binnenkomst direct zichtbaar. - In de complexen waar een lift aanwezig is, is deze gesitueerd binnen tien meter van de hoofdentree. In bijna alle gevallen is de lift ook direct zichtbaar na binnenkomst en er is voldoende ruimte voor mensen om elkaar te passeren. - In vier gevallen is de afmeting van de lift onvoldoende groot om te voldoen aan de eisen van het Sterrensysteem. Het betreft hier een grootschalig complex met veel appartementen. - In de meeste gevallen zijn de liften voorzien van een spreek-luisterverbinding en van een zitje en/of leuning.

3.6

tussentijdse conclusie

Misschien wel het meest opvallend na het kleuren van de resultaten is het kleurrijke beeld dat hierdoor ontstaat. De referentiewoningen scoren op verschillende onderdelen zeer wisselend: er zijn geen woningen die op alle criteria goed scoren, er zijn ook geen woningen die op alle criteria slecht scoren. In andere gemeenten waar gewerkt wordt met het Sterrensysteem, is eenzelfde beeld zichtbaar. Woningen scoren op aspecten op uiteenlopende terreinen zeer verschillend. Daardoor is het toekennen van het aantal sterren een ingewikkelde opgave. De pragmatische oplossing die in al deze gemeenten wordt toegepast is om streng te zijn in het toekennen van sterren. Voorbeeld: een woning scoort pas vier sterren op het moment dat deze op alle aspecten voldoet aan de eisen ten aanzien van de ‘noodzakelijke criteria’. Ander voorbeeld: een woning die op één aspect slechts één ster scoort en op alle andere aspecten voldoet aan de eisen voor drie sterren, krijgt dus maar één ster. Op het moment dat daar een aanpassing heeft plaatsgevonden, krijgt de betreffende woning alsnog drie sterren toegekend. Dat maakt het in eventuele vervolgstappen belangrijk om gedetailleerd te kijken naar de uitkomsten van de inventarisatie en naast de huidige (feitelijke) situatie ook aandacht te besteden aan de potentie van de woningen: de mogelijkheden om in de toekomst zaken in de woningen aan te passen, waardoor het totaalplaatje er mogelijk ineens anders uitziet.


32

Ook in Culemborg is het toekennen van de sterren op dezelfde ‘strenge’ wijze verlopen. De toekenning van de sterren op basis van de ‘noodzakelijke criteria’ resulteert in onderstaande figuur: Figuur 13: aanbod aan sterrenwoningen in Culemborg

Geen ster(ren) 1 ster 2 sterren 3 sterren 4 sterren Totaal

Eengezins huurwoningen - aantal woningtypen 10 4 2 0 0 16

Eengezins huurwoningen – aantal woningen 97 34 3 0 0 134

Huurapartementen – aantal woningtypen 30 35 0 0 0 65

Huurappartementen - aantal woningen 272 319 0 0 0 591

In de kolom ‘geen ster(ren)’ staat het aantal woningen vermeld dat op basis van de uitsluitingscriteria wel in aanmerking voor een (of meer) ster(ren) komt, maar na de inspectie niet blijkt te voldoen aan de eisen die worden gesteld om ten minste één ster te krijgen. De oorzaak hiervoor is voor alle woningen te vinden in de afmetingen van de hoofdslaapkamer (breedte en/of oppervlakte) en/of van de badkamer. Voor deze ruimten geldt dat er een minimale grootte noodzakelijk is om te voldoen aan de eisen voor één ster. Opvallend is dat er in Culemborg slechts twee typen eengezinswoningen zijn die twee sterren scoren. Voor de appartementen geldt dat er geen woningtypen zijn met meer dan één ster. Voor beide typen (zowel eengezinswoningen als appartementen) geldt dat er geen woningtypen zijn met drie of vier sterren.


33

4

een inschatting van de behoefte

4.1

inleiding

In de voorgaande hoofdstukken hebben we het aanbod aan geschikte huurappartementen en -woningen in de gemeente Culemborg in beeld gebracht. Daarmee hebben we een beeld gekregen van de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad en is zichtbaar geworden hoeveel geschikte woningen er op dit moment in de gemeente Culemborg zijn, die voldoen aan de eisen van het Sterrensyteem. Maar wat daarnaast ook van belang is, is om dit aanbod af te zetten tegen de (potentiële) behoefte aan geschikte woningen in de gemeente Culemborg. In dit hoofdstuk gaan we in op de vraagkant en beantwoorden we zo goed mogelijk de vraag: wat is de omvang van de behoefte aan de verschillende typen sterrenwoningen in de gemeente Culemborg?

4.2

de huidige situatie

Omdat de vraag naar geschikte (sterren)woningen de komende jaren (naar verwachting) verder zal toenemen, door de vergrijzing van de gemeente, is het van groot belang dat er een passend aanbod aan geschikte woningen in de gemeente Culemborg aanwezig is. Op basis van de resultaten zoals beschreven in het vorige hoofdstuk, ligt het voor de hand dat er plannen gemaakt moeten worden voor het vergroten van het aanbod aan geschikte woningen in de komende jaren. Immers: uit de resultaten van de inventarisatie blijkt dat er in de bestaande huurwoningvoorraad in Culemborg op dit moment wel verschillende rollatortoegankelijke woningen (1 ster) zijn, maar dat er geen aanbod is aan drie of vier sterren woningen (rolstoeltoe- en/of doorgankelijk).

4.3

het bepalen van de behoefte

Door woningen in te delen volgens het Sterrensysteem is het mogelijk om de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad in de gemeente Culemborg in kaart te brengen en om zichtbaar te maken hoeveel geschikte woningen er op dit moment in de gemeente zijn, die voldoen aan de eisen van het Sterrensyteem. Maar wat daarnaast ook van belang is, is om de (theoretische) behoefte aan geschikte woningen in de gemeente Culemborg te bepalen. Echter, het is een lastige opgave om de vraag naar sterrenwoningen in beeld te brengen. In de eerste plaats omdat er geen algemeen gedeeld gedachtegoed is als het gaat om het berekenen van de behoefte aan geschikte (sterren) woningen. Helaas is er op dit moment geen vuistregel of rekenmethodiek voorhanden waarmee de behoefte en daarmee het noodzakelijke aantal geschikte woningen op een eenduidige manier bepaald kan worden. Daar komt nog bij dat er slechts één volledig uitgewerkt rekenmodel beschikbaar is: dat van adviesbureau Companen (zie bijlage V voor een volledige uitwerking voor de gemeente Culemborg). Dit model is tot in detail uitgewerkt en kan daardoor relatief eenvoudig worden gebruikt voor het bepalen van de behoefte aan geschikte woningen in Culemborg. Echter, het is in dit verband wel belangrijk om te melden dat op dit moment in het veld wordt aangenomen dat de normcijfers van Companen uitmonden in te hoge aantallen. De methodiek van Companen is een puur theoretische berekening, waarbij geen rekening wordt gehouden met de bestaande situatie. De praktijk blijkt vaak weerbarstiger: lang niet alle mensen die eigenlijk een geschikte woning nodig hebben, kiezen daarvoor of zijn zich zelfs maar bewust van die behoefte.


34

Het lijkt er dus op dat de cijfers uit de rekenmethodiek van Companen geen realistische inschatting geven van de behoefte aan geschikte woningen en dat we ze daarom niet kunnen gebruiken voor de behoeftebepaling. Mogelijk bieden andere beschikbare – maar minder gedetailleerd uitgewerkte – rekenmethodieken een beter houvast. Door de verschillende modellen naast elkaar te zetten en te vergelijken, trachten we een zo goed mogelijke inschatting te maken van de behoefte aan geschikte woningen. We kiezen er bewust voor om niet te zoeken naar een eenduidig getal, juist omdat er nog zoveel onduidelijkheid bestaat over hoe de behoefte aan geschikte woningen berekend dient te worden. We zoeken daarom naar een realistische bandbreedte, die houvast en richting geeft voor de toekomst. Horizon In het model van Horizon heeft TNO de generatie ouderen ingedeeld in vier profielen, op basiss van fysieke beperkingen. Ouderen in profiel 1 hebben (nog) geen zorgbehoefte en wonen veelal zelfstandig, ouderen in profiel 4 zijn afhankelijk van (zware) zorg en hebben veel fysieke beperkingen. Zij wonen intramuraal of verzorgd en naar verwachting dus niet in sterrenwoningen. Dat betekent dat we ons in het bepalen van de behoefte aan geschikte woningen, moeten richten op de ouderen in de profielen 1, 2 en 3. TNO heeft berekend dat er in 2020 in totaal 1.833 ouderen in de gemeente Culemborg vallen binnen de profielen 1 t/m 3. Vuistregel jaren ‘80 In de jaren ’80 werd de behoefte aan geschikte woningen berekend met behulp van een snelle vuistregel, die nog altijd een redelijk goede indicatie lijkt te geven van de benodigde aantallen. Deze vuistregel stelt dat 25% van het aantal 65-plussers behoefte heeft aan een geschikte woning. Op basis van de bevolkingsprognoses voor de gemeente Culemborg mogen we veronderstellen dat er in 2020 1.282 geschikte woningen nodig zijn om voldoende aanbod te kunnen garanderen. Quintis In het verleden (2009) heeft ook adviesbureau Quintis – in opdracht van de gemeente en KleurrijkWonen - de behoefte aan geschikte woningen voor ouderen berekend. In het Woningbehoefte onderzoek (WBO, 2009) hebben zij vastgelegd dat op basis van de bevolkingsopbouw en de prognose tot 2020 van de gemeente Culemborg is te verwachten dat de behoefte aan woningen voor ouderen met ruim 40% toeneemt: van 885 naar circa 1.260 in 2020. Deze toename betreft vooral woonvormen van beschut wonen (vergelijkbaar met aanleunwoningen).

4.4

de bandbreedte

Als we de uitkomsten van de verschillende berekeningen voor het jaar 2020 naast elkaar zetten en met elkaar vergelijken, valt als eerste op dat de cijfers van Companen inderdaad aanzienlijk hoger liggen dan die van de andere bureaus: Companen 2020

3.375

Vuistregel jaren ‘80 1.282

Quintis

Horizon*

1.260

1.833

* In de berekening van Horizon zijn alle ouderen binnen profiel 1 t/m 3 meegenomen. Echter, niet alle ouderen zonder een zorgbehoefte, hebben behoefte aan een geschikte woning. We mogen dus veronderstellen dat de werkelijke behoefte wat lager ligt dan we nu veronderstellen. Hoeveel lager is niet te zeggen, omdat we dan een aanname moeten doen die we niet voldoende kunnen onderbouwen. In bovenstaande figuur zien we dat de cijfers van Quintis en de uitkomst van de vuistregelberekening uit de jaren ’80 heel dicht bij elkaar liggen. De uitkomst van het model Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

35

van Horizon ligt een kleine 600 woningen hoger, in de wetenschap dat dit aantal waarschijnlijk iets te hoog ligt. Omdat er – zoals gezegd – geen algemeen gedeeld gedachtegoed is als het gaat om het berekenen van de behoefte aan geschikte (sterren) woningen, vinden we het gerechtvaardigd om een aanname te doen. We kunnen op basis van deze drie verschillende rekenmethodieken de bandbreedte bepalen op 1.300 - 1.800, waarbij geldt dat het van ondergeschikt belang is of deze woningen in de huur- of in de koopsector worden gerealiseerd. Conclusie: De hierboven benoemde bandbreedte geeft richting aan de gedeelde ambitie voor de gemeente Culemborg: in 2020 moeten er in de gemeente Culemborg tussen de 1.300 en 1.800 geschikte woningen zijn voor ouderen en mensen met een beperking.


36

5

en nu?

5.1

inleiding

We hebben nu inzicht in de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad en we weten meer over het huidige aanbod aan geschikte woningen in de gemeente Culemborg. We weten ook dat – als gevolg van de vergrijzing – de behoefte aan Sterrenwoningen in de toekomst alleen maar toeneemt en dat er in 2020 in Culemborg tussen 1.300 en 1.800 geschikte woningen voor ouderen en mensen met een beperking moeten zijn. Daarom bundelen we in dit hoofdstuk een aantal mogelijke vervolgstappen. We onderzoeken en beschrijven een aantal kansen voor het verbeteren van de voorraad, door nieuwbouw of opplusactiviteiten, en sluiten het hoofdstuk af met een aantal aanbevelingen voor de toekomst en voor een mogelijk vervolg.

5.2

de opgave

Ondanks dat het lastig is gebleken om in exacte aantallen de behoefte aan geschikte (sterren)woningen te duiden, blijkt uit alle berekeningen dat de normatieve vraag naar geschikte woningen veel groter is dan het huidige aanbod. En omdat de vraag de komende jaren (naar verwachting) verder zal toenemen, door de vergrijzing van de gemeente, kunnen we concluderen dat er op dit moment voor alle vier de categorieën van het Sterrensysteem een aanzienlijke opgave ligt. Op dit moment zijn er in de voorraad eengezinswoningen in Culemborg slechts twee woningtypen die twee sterren scoren. Voor de appartementen geldt dat er helemaal geen woningtypen zijn met meer dan één ster. Daarbij is uit de inventarisatie gebleken dat er in de gemeente Culemborg op dit moment (nog) geen aanbod aan drie en vier sterrenwoningen in de huursector bestaat. Uit de behoefteberekening blijkt dat er wel behoefte aan deze woningen is. Noot: Een nuancering is ook hier op zijn plaats. Op papier is er een aanzienlijk tekort aan geschikte woningen. Daardoor lijkt het alsof er een acuut probleem is, terwijl dat niet het beeld is dat bij de verschillende partijen leeft. Dat betekent niet dat er niets hoeft te gebeuren. Zowel de gemeente als KleurrijkWonen onderschrijven de noodzaak om meer geschikte woningen in de gemeente Culemborg te realiseren. Conclusie: het is belangrijk om in de komende jaren gericht te investeren in het huidige woningaanbod in Culemborg, om op die manier het aanbod aan geschikte (sterren) woningen te vergroten. In 2020 moeten er tussen 1.300 en 1.800 geschikte woningen voor ouderen en mensen met een beperking zijn in de gemeente Culemborg. Het nu nog bestaande tekort aan geschikte woningen kan op twee manieren worden opgelost: door de huidige voorraad te verbeteren (op te plussen) of door nieuwe geschikte woningen te bouwen.

5.3

opplussen van de huidige voorraad

Aan het opplussen van de bestaande woningen zit een aantal belangrijke haken en ogen: Woningen die op dit moment niet in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren) omdat de primaire ruimten niet allemaal op dezelfde verdieping (gelijkvloers) liggen, dienen op zijn minst te worden voorzien van een traplift. Immers: om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren), dient een woning zonder traplopen bereikbaar te zijn en is het een vereiste dat de zogenoemde primaire ruimten (woonkamer, Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

37

-

-

-

keuken, hoofdslaapkamer, badkamer en toilet) zich gelijkvloers (op dezelfde woonlaag) bevinden of dat deze primaire ruimten allemaal zonder traplopen bereikbaar zijn. Als het plaatsen van een traplift een efficiënte ingreep is om de betreffende woning goed toe- en doorgankelijk te maken, is het een ingreep die het overwegen waard is. Als er daarnaast andere ingrepen nodig zijn, dient er kritisch te worden gekeken naar de kosten-baten verhouding. Een kanttekening: op dit moment is de situatie zo dat de gemeente alleen trapliften aanbrengt in woningen waar de bewoner beschikt over een Wmo-indicatie. Trapliften worden dus niet preventief aangebracht. Daar komt bij dat er in de praktijk vaak een goedkopere (tijdelijke) oplossing mogelijk is, zoals bijvoorbeeld het aanbrengen van een tweede trapleuning. Echter, daarmee krijgt de woning zoals gezegd geen ster(ren) toegekend. Woningen die op dit moment niet in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren) terwijl de primaire ruimten wel zonder traplopen toegankelijk zijn, zijn in de praktijk lastig op te plussen. Immers: in verreweg de meeste gevallen zijn de afmetingen van de hoofdslaapkamer en/of de badkamer te klein. Het vergroten van deze ruimten brengt in de meeste gevallen een ingrijpende verbouwing met zich mee (en dus hoge kosten). Woningen met één ster kunnen vaak relatief eenvoudig (en dus tegen relatief lage kosten) worden opgeplust tot woningen met twee sterren. Daar staat weer tegenover dat het in de praktijk erg lastig is om woningen met één ster op te plussen naar woningen met drie of zelfs vier sterren. Zelfs niet met hele hoge kosten. Aan de eisen die aan deze laatste twee categorieën worden gesteld zijn, kan eigenlijk alleen worden voldaan door de realisatie van nieuwbouw, waarbij vanaf het begin van het proces rekening gehouden kan worden met deze eisen. Opplusmogelijkheden zijn er op allerlei gebieden. Als we kijken naar ons onderscheid tussen ‘noodzakelijke criteria’ om in aanmerking te komen voor een (of meer) ster(ren) en de ‘criteria als aanbeveling’, valt op dat de meeste opplusmogelijkheden gericht zijn op het verbeteren van zaken als gemak, comfort en veiligheid. En dus veel minder op een goede toe- en doorgankelijkheid van de woning.

Ondanks deze bedenkingen bieden opplusmogelijkheden vanzelfsprekend ook kansen. Het aanbrengen van kleine, maar slimme woningverbeteringen maakt in veel gevallen de betreffende woningen beter geschikt voor senioren en/of mindervaliden. Daar kunnen we bij optellen dat veel van deze verbeteringen relatief weinig kosten met zich meebrengen, terwijl ze vaak wel een duidelijke meerwaarde hebben. In de figuur hieronder noemen we een aantal veelvoorkomende woningaanpassingen, waar mogelijk met bijbehorende kosten, om te laten zien wat er allemaal mogelijk is. Figuur 14: een overzicht van veel voorkomende opplusmogelijkheden Probleem of verbeterPunt (te) smalle deuren Hoge drempel(s) in de woning

Hoge drempel bij de voorDeur Het is donker bij de buitendeur

Mogelijke (renovatie) oplossing (opplusmogelijkheid) Deuren verbreden, bij voorkeur tot 90 centimeter Drempels weghalen of verlagen, bijvoorbeeld door het aanbrengen van lage(re), afgeronde drempels of strips Dorpelverlager aan de binnenkant

Kosten (in euro’s, prijspeil 2011, incl. BTW) Dure ingreep

Buitenlamp met bewegingsmelder

Ongeveer € 20,- (als er al een lichtpunt zit, anders zijn de kosten vele malen hoger)

Drempelverlager (rubber) kost ongeveer € 105,- (ook verkrijgbaar in ander materiaal, andere kosten) Ongeveer € 85,-


38

Bewoner kan niet zonder deur te openen zien wie er voor de deur staat

Spionoog met viewer

Bewoner is angstig om ’s avonds de deur open te doen Bewoner kan post niet meer oprapen Bewoner heeft moeite om voordeur te openen Toiletpot heeft standaard hoogte en is daarmee te laag Onvoldoende mogelijkheden om te steunen bij toilet / douche Mengen van koud en warm Water in de douche Mengen van koud en warm water aan de wastafel of in de keuken De keuken(kastjes) zitten niet op de goede hoogte Een gladde badkamervloer

Kierstandhouder op de voordeur Bevestigen

Gladde traptreden Onvoloende mogelijkheden om te steunen bij het traplopen

Opvangmand voor post, tevens inBraakwerend Seniorenslot aanbrengen

Ongeveer € 125,(goedkopere variant: spionoog zonder viewer: ongeveer € 15,-) Ongeveer € 20,(goedkopere optie: ketting aan deur bevestigen) Ongeveer € 36,Ongeveer € 135,-

Verhoogde toiletpot (+5 centimeter) aanbrengen, al dan niet in combinatie met het aanbregen van beugels Bevestiging (mobiele) beugels

Ongeveer € 200,(goedkopere variant: verhoogde toiletbril) Ongeveer € 75,-

Thermostaatkraan

Ongeveer € 225,-

Eenhendel mengkraan

Ongeveer € 75,-

In hoogte verstelbare keuken

Afhankelijk van wensen

Antislipvloer leggen, of antislipbehandeling van de huidige tegels in de badkamer Antislip plakband op de traptreden Aanbrengen Tweede trapleuning (trapspilbeugel) aanbrengen, leuning draait met de trap mee

Afhankelijk van het materiaal en van het aantal vierkante meters Ongeveer € 4,- per vierkante Meter Ongeveer € 95,-

Een quick-scan van de resultaten van de inventarisatie maakt duidelijk dat er in de gemeente Culemborg een aantal kansen zijn als het gaat om het opplussen van de huidige voorraad en daarmee voor het verhogen van het aantal geschikte woningen en/of appartementen. Het meest kansrijk lijkt het opplussen van woningen die nu in aanmerking komen voor één ster. Van de 34 eengezins huurwoningen met één ster kunnen er in ieder geval 18 – en mogelijk zelfs 21 – zonder al te veel aanpassingen worden opgeplust naar woningen met twee sterren: Voor 18 woningen aan de JB van der Hamstraat geldt dat het verbreden van de tuindeur (met ten minste 1 cm) maakt dat deze woningen wel voldoen aan de eisen die het Sterrensysteem stelt aan woningen met twee sterren, terwijl dat nu niet het geval is. In de straat Achter de Vismarkt staan drie woningen die ook opgeplust kunnen worden naar woningen met twee sterren, mits het toegangspad naar de voordeur met ten minste 11 cm verbreed wordt en de deuren in de woning aanzienlijk verbreed worden. De huidige deuren zijn met een doorgang van 70-75 cm onvoldoende breed om te voldoen aan de eisen van het Sterrensysteem. Noot: Bij alle mogelijke opplusactiviteiten gaat het steeds om maatwerk en om het maken van strategische keuzes, waarbij een afweging tussen kosten en baten van groot belang is.


39

Een andere kans voor het verhogen van het aantal geschikte eengezins huurwoningen, is te vinden in de mogelijkheid om een aantal woningen die op dit moment niet in aanmerking komen voor een (of meer) ster(ren) omdat de primaire ruimten niet allemaal op dezelfde verdieping (gelijkvloers) liggen, te voorzien van een traplift. Immers: als het plaatsen van een traplift een efficiënte ingreep is om de betreffende woning geschikt en dus goed toe- en doorgankelijk te maken, is het een ingreep die het overwegen waard is. Vanzelfsprekend hoort bij deze kans de kanttekening dat het niet in iedere woning mogelijk is om een traplift aan te brengen. Daarnaast dient er goed en kritisch gekeken worden naar de kosten-baten verhouding. Immers: als er naast het aanbrengen van de traplift ook nog allerlei andere ingrepen nodig zijn, is het maar de vraag of het financieel gezien een aantrekkelijke optie is. Ook de onderzochte appartementen bieden mogelijkheden voor opplusactiviteiten. Van de 319 appartementen met één ster kunnen er zeker een aantal zonder al te veel aanpassingen worden opgeplust naar twee sterren appartementen: Voor 16 appartementen aan de Weversgildeplaats geldt dat alleen de hoogte van de toiletpot maakt dat deze appartementen maar één ster scoren. Deze aanpassing is eenvoudig te realiseren. Voor één appartement aan de Reelaan geldt ook dat de hoogte van de toiletpot niet voldoet aan de eisen van het Sterrensysteem. Daarbij komt bovendien dat de berging onvoldoende groot is. Het probleem van een te kleine berging komt vaker voor. Er zijn in totaal 24 appartementen (aan de Prins Bernhardstraat, Van Pallandtreef, Gandhi) die nu één ster scoren, maar twee sterren als de afmeting van de berging bij de woning groter was. De afmeting van de berging bepaat dus voor 24 appartementen dat zij maar één ster krijgen, in plaats van twee. Voor nog eens 61 appartementen (aan de Admiraal Vlinderlaan en de Martin Luther King) geldt dat de te kleine berging samen met een voordeur die onvoldoende breed is, maakt dat deze appartementen niet twee, maar slechts één ster scoren. Het verbreden van de voordeur en het vergroten van de berging is noodzakelijk om de betreffende appartementen op te plussen naar twee sterren. Conclusie: Er zijn veel verschillende opplusmogelijkheden, die zeker kansen kunnen bieden als het gaat om het verbeteren van de huidige woningvoorraad. Daarbij is het wel van groot belang dat we voortdurend twee zaken in het oog houden: 1) Wat willen we bereiken met het aanbrengen van een bepaalde woningverbetering? 2) Levert het aanbrengen van de woningverbetering daadwerkelijk datgene op wat we beogen? En wegen de kosten op tegen de baten?

5.4

nieuwbouw

Ook nieuwbouw biedt kansen. Met name als het gaat om het realiseren van geschikte woningen die voldoen aan de eisen voor drie of zelfs vier sterren, biedt het opplussen van de huidige voorraad vaak onvoldoende mogelijkheden. Het is in de praktijk erg lastig om woningen met één ster op te plussen naar woningen met drie of zelfs vier sterren. Zelfs niet met hele hoge kosten. Het realiseren van woningen met drie of vier sterren kan daarom eigenlijk alleen door te kiezen voor nieuwbouw, waarbij vanaf het begin van het proces rekening gehouden wordt met het gewenste aantal sterren. Met andere woorden: er moet gestuurd worden op het aantal sterren en dat kan alleen op voorwaarde dat er in een vroegtijdig stadium wordt nagedacht over de eisen waaraan de nieuwe woningen moeten voldoen. KleurrijkWonen hanteert een zogenoemde Projectenplanning Nieuwbouw, waarin zij alle nieuwbouwprojecten waar zij bij betrokken is registreert. De laatste stand van zaken Culemborg – rapportage Opplussen – maart 2013 Bloeii Advies & Ontwikkeling

40

voor de planning voor Culemborg (peildatum: 26 oktober 2012) biedt aanknopingspunten voor het vergroten van het aantal geschikte woningen in de gemeente. Voor de woningen in de planning geldt dat we een zo goed mogelijke inschatting hebben gemaakt van het aantal sterren, op basis van de kenmerken van de te realiseren projecten. Dat resulteert in het overzicht in figuur 15 hieronder: Figuur 15: planning nieuwbouw Culemborg huur/koop Aantal ‘Harde’ projecten Jan van Riebeeckstraat Jan van Riebeeckstraat Jan van Riebeeckstraat De Haak fase I De Haak fase I De Haak fase I De Haak fase II De Haak fase II Achter de Poort / De Haak III Achter de Poort / De Haak III Achter de Poort / De Haak IV Achter de Poort / De Haak IV Achter de Poort / De Haak IV Multiwoningen Parijsch STMR en Harry's home Totaal ‘Zachte’ projecten Schapebloempjes Dinkelpad Parijsch waterfront Chopinplein Prezzent Oostblok Chopinplein Westblok Elisabethhof Totaal

18 10 23 14 26 18 24 26 24 26 49 5 4 40 75 382 27 10 30 25 22 40 154

0 sterren Huur

Koop

1 ster Huur

3 sterren

Koop

Huur

Koop

18 10 23 14 26 9

9 17

7

10

14

24

25

8

18 26

9

0

91

79

5 4 40 75 159

44

27 10 30

0

0

40

0

25 22 40 114

0

Bron: KleurrijkWonen

Conclusies: Als de aantallen zoals in bovenstaande figuur zichtbaar, daadwerkelijk worden toegevoegd aan het woningbezit in de gemeente Culemborg, dan betekent dit dat KleurrijkWonen in de komende jaren vrijwel zeker 373 nieuwe sterrenwoningen aan de Culemborgse voorraad toevoegt: 250 in de huursector en 123 in de koopsector. Voor de zogenoemde ‘harde’ projectgen geldt dat er al afspraken zijn gemaakt c.q.verplichtingen zijn aangegaan. Het ligt dus in de lijn der verwachting dat deze projecten ook daadwerkelijk gerealiseerd zullen worden. Mogelijk komen daar nog eens 154 sterrenwoningen bij in de huursector: de zogenoemde ‘zachte’ projecten waar nog geen 100% zekerheid over bestaat. Als dat zo is betekent dit dat KleurrijkWonen de komende jaren in totaal 527 sterrenwoningen aan de Culemborgse woningvoorraad zal toevoegen: 404 in de huursector en 123 in de koopsector. Daarmee wordt een flinke inhaalslag gemaakt ten aanzien van het huidige tekort aan sterrenwoningen en de ambitie om in 2020 tussen 1.300 en 1.800 geschikte woningen in Culemborg te hebben.


41

5.5

aanbevelingen voor het vervolg

De uitgevoerde inventarisatie van de woningvoorraad geeft een goed beeld van de huidige stand van zaken in Culemborg. Het onderzoek heeft aangetoond dat het belangrijk is om het aantal geschikte woningen in alle vier de categorieën van het Sterrensysteem te verhogen. Het is belangrijk om de mogelijkheden hiervoor verder te verkennen. Het onderzoek heeft daarnaast vele aandachts- en aanknopingspunten opgeleverd voor vervolgstappen in de toekomst. We geven graag een aantal aanbevelingen voor het vervolg mee: 1)

2)

3)

4)

5)

6)

7)

Zorg voor een goede borging van de onderzoeksresultaten. De woninginspecties hebben veel informatie over de woningvoorraad op detailniveau opgeleverd. Nadeel van zo’n momentopname is dat de informatie snel verouderd kan zijn. Het zo goed mogelijk up-to-date houden van de informatie is een belangrijk punt van aandacht. De inventarisatie heeft een algemeen beeld opgeleverd van de mate van geschiktheid van de huidige woningvoorraad in de gemeente Culemborg. Er is op papier een aanzienlijke opgave als het gaat om het realiseren van geschikte woningen. Het is belangrijk dat er nagedacht wordt over een gedegen plan van aanpak, waarin te nemen vervolgstappen beschreven staan, die vervolgens ook in een tijdsplanning gezet kunnen worden: een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente en KleurrijkWonen. Maak afspraken over het opplussen van de bestaande woningvoorraad en over eventuele nieuwbouwprojecten binnen de gemeente Culemborg (en leg deze vast in de prestatieafspraken). Maak in dit verband ook afspraken over de rolverdeling, over de (uren)inzet en over verantwoordelijkheden. Mogelijk kunnen opplusactiviteiten worden opgenomen in de onderhoudsplanningen, zodat bij renovatie van woningen (eventueel) een aantal zaken direct meegenomen kan worden. Daarmee worden activiteiten in het kader van opplussen als het ware uitgesmeerd over een aantal jaren, zonder dat uitstel leidt tot afstel. Het lijkt verstandig om uit te gaan van een soort ondergrens: een minimum aantal geschikte woningen. Indien mogelijk wordt daarbij onderscheid gemaakt in de verschillende categorieën van het Sterrensysteem. Met andere woorden: hoeveel woningen moeten er tenminste worden gerealiseerd in de vier verschillende categorieen? We adviseren hier gebruik te maken van de vuistregel die we in de rapportage introduceren. Vervolgens is het vooral een kwestie van: doen! Op het moment dat het minimale aantal geschikte woningen is bereikt, dienen partijen zich te herbezinnen op een eventuele nieuwe opgave: hoeveel geschikte woningen zijn er nog nodig en in welke categorie? Om met deze Leidraad opplussen (Provincie Gelderland, 2011) te spreken: preventieve woningaanpassingen ‘verkopen’ is een kunst op zich. Senioren zijn moeilijk te verleiden tot het doen van preventieve aanpassingen. Als partijen eigen initiatief en inbreng verwachten van de vitale senioren binnen de gemeente, zullen zij overtuigd moeten worden van nut en noodzaak, zodat zij bereid zijn om te investeren in het verbeteren van hun eigen woning. Daarvoor dient nagedacht te worden over ‘seniorenmarketing’: hoe kunnen preventieve woningaanpassingen bij senioren op een positieve manier onder de aandacht worden gebracht? In geval van nieuwbouw: gebruik de criteria van het Sterrensysteem als input en/of als uitgangspunt voor het programma van eisen. Bepaal van tevoren aan welke eisen de woning moet voldoen (met andere woorden: hoeveel sterren een woning moet hebben) en toets vanaf het begin van het proces voortdurend op de ‘noodzakelijke criteria’. Denk ook na over doorstroming. Welke mogelijkheden zijn er en hoeveel invloed wil je hebben op zogenoemde ‘scheefwoners’: mensen die in geschikte woningen wonen, terwijl zij (nog) niet op leeftijd zijn en/of geen lichamelijke beperkingen ondervinden? Het is belangrijk om een visie te ontwikkelen ten aanzien van dit vraagstuk.


42

Bijlagen Bijlage I:

betrokken personen

Bijlage II:

lijst met definities

Bijlage III:

criteria ten behoeve van toekenning sterren

Bijlage IV:

resultaten woninginspecties

Bijlage V:

behoefteberekening op basis van methodiek Companen

Bijlage VI:

inspectieformulier inventarisatie woningen (EGW)

Bijlage VII:

inspectieformulier inventarisatie appartementen

Bijlage VIII: toelichting bij inspectieformulieren


43

Bijlage I betrokken personen Projectgroep: Werner Konings Ingrid Wevers Rik Lelkens Nadine Vossebeld Leonie Huibers

beleidsmedewerker Volkshuisvesting, gemeente Culemborg beleidsmedewerker Wmo, gemeente Culemborg adviseur Strategie & Beleid, KleurrijkWonen woonconsulente, KleurrijkWonen adviseur leefbaarheid & maatschappelijke ontwikkeling, Bloeii Advies & Ontwikkeling

Met dank aan de vrijwilligers: Tranche 1: de heer J.M.F. Bosveld (Culemborg) de heer P. Coté (Culemborg) mevrouw H.T. Faber-Jansen (Culemborg) mevrouw W.E.J. van Garderen-van Kooten Niekerk (Culemborg) mevrouw M.C. Heij (Culemborg) de heer J.P.A. Jansen (Culemborg) de heer B.C. Kijlstra (Culemborg) mevrouw G. Kuipers (Culemborg) de heer C. van der Luit (Culemborg) de heer A.H. Scholtens (Culemborg) de heer W.J. Tienstra (Zoelmond) mevrouw A. Voskamp-Stempher (Culemborg) de heer S. van Dillen (Culemborg) de heer J. van Manen (Culemborg) mevrouw H. Smidt (Culemborg) de heer H. van Baal (Culemborg) Tranche 2:

de heer B.C. Kijlstra (Culemborg) mevrouw G. Kuipers (Culemborg) de heer C. van der Luit (Culemborg) de heer A.H. Scholtens (Culemborg) de heer W.J. Tienstra (Zoelmond) de heer J. van Manen (Culemborg) mevrouw H. Smidt (Culemborg) de heer H. van Baal (Culemborg)


44

Bijlage II lijst met definities Doorgankelijkheid Bij de doorgankelijkheid van een woning gaat het om zaken binnen de woning. Een goede doorgankelijkheid wil zeggen dat de bewoner zich goed en zonder (grote) hindernissen door de woning kan voortbewegen. Aspecten als drempels en draaicirkels spelen een belangrijke rol als we het hebben over de doorgankelijkheid van een woning. Geschikte woning Een woning waarin mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, ook wanneer zij te maken krijgen met (beperkte) mobiliteitsproblemen, zonder dat zij voortdurend hindernissen en belemmeringen ondervinden. Het kan gaan om een gelijkvloerse woning, maar evengoed om een aangepaste woning. Huurwoningvoorraad De totale hoeveelheid huurwoningen, onderdeel van de totale woningvoorraad. Nultredenwoning Een woning die zonder traplopen bereikbaar is en waarbij de zogenoemde primaire ruimten zich gelijkvloers (op dezelfde woonlaag) bevinden. Opplussen Het verbeteren van bestaande woningen zodat ouderen en mensen met lichte functiebeperkingen kunnen wonen in een toegankelijk, bruikbaar en veilig huis. Primaire ruimten De primaire ruimten in een woning zijn: de woonkamer, de keuken, de badkamer / het toilet en de hoofdslaapkamer. Referentiewoning Een woning die als voorbeeld dient voor andere woningen. De betreffende woning dient als referentie voor het labelen van de overige identieke woningen. Door het onderzoeken van de referentiewoning, is het mogelijk om de onderzoeksresultaten breder te trekken dan alleen die ene woning. Rollator toe- en doorgankelijk We spreken van een rollator toe- en doorgankelijke woning als mensen die tijdens het lopen zijn aangewezen op een rollator, de toegang van de woning zonder belemmeringen kunnen bereiken en als daarnaast alle ruimten binnen de woning bereikbaar en bruikbaar (te maken) zijn voor mensen die genoodzaakt zijn zich met behulp van een rollator te verplaatsen. In de systematiek van het Sterrensysteem gaat het om woningen met drie sterren, woningen met twee sterren zijn alleen rolstoel toegankelijk. Rolstoel toe- en doorgankelijk We spreken van een rolstoel toe- en doorgankelijke woning als mensen met een standaardrolstoel de toegang van de woning zonder belemmeringen kunnen bereiken en als daarnaast alle ruimten binnen de woning bereikbaar en bruikbaar (te maken) zijn voor mensen in een standaardrolstoel. In de systematiek van het Sterrensysteem gaat het om woningen met vier sterren. Toegankelijkheid De mate waarin mensen, in het bijzonder mensen met een fysieke beperking en ouderen, toegang hebben tot een woning (of woongebouw).


45

Traploze woning Een woning zonder interne trap(pen), op de begane grond of bereikbaar met een lift. Een andere benaming voor een nultredenwoning. Woningtype Om de woningen in Culemborg op een goede manier te kunnen inventariseren, zijn alle huurwoningen in de gemeente in bepaalde categorieën, ook wel woningtypen genoemd, geplaatst. De woningen zijn ingedeeld in verschillende typen op basis van verschillen in de woningplattegrond en in de afmetingen van de verschillende (primaire) ruimten in de woning. Woningvoorraad De totale hoeveelheid woningen (in een gemeente) die beschikbaar zijn voor huur of koop. Zorggeschikte woning Woningen die geschikt zijn voor mensen met een functiebeperking, die gebruik maken van een vorm van zorg aan huis (verzorgd wonen).


46

Bijlage III criteria ten behoeve van toekenning sterren

*

**

***

****

< 85 cm ja ja nee < 85 cm nee nee nee ja* nee nee nee nee

85-99 cm ja ja max 10 cm 85-89 cm nee nee nee ja* ja 100-110 cm ja ja

100-119 cm ja ja max 2 cm 90-92 cm ja nee min 120 cm ja ja 100-110 cm ja ja

min 120 cm ja ja 0 cm min 93 cm ja ja min 135 cm ja ja 100-110 cm ja ja

ja* 1 leuning

ja* 2 leuningen

n.v.t. n.v.t.

n.v.t. n.v.t.

< 85 cm nee nee nee

85-89 cm max. 5 cm nee nee

90-92 cm max 2 cm 340 x 300 cm 250 x 250 cm

min 93 cm 0 cm 340 x 300 cm 250 x 250 cm

< 85 cm nee nee n.v.t. nee nee nee Nee Nee Nee

85-89 cm max. 5 cm nee n.v.t. nee nee nee nee nee nee

90-92 cm max. 2 cm nee 210 x 270 cm ja nee ja ja ja nee

min 93 cm 0 cm nee 210 x 270 cm ja ja ja ja ja ja

< 85 cm Nee 300 cm. breed oppvl: 12,3 m2 Nee nee

85-89 cm max. 5 cm 300 cm. breed oppvl: 13,5 m2 nee nee

90-92 cm max. 2 cm 300 cm. breed oppvl: 13,5 m2 min 260 cm 210 cm. breed oppvl: 7 m2

min 93 cm 0 cm 300 cm. breed oppvl: 13,5 m2 min 260 cm 210 cm. breed oppvl: 7 m2

Nee Nee < 85 cm Nee

nee nee 85-89 cm max. 5 cm

ja ja 90-92 cm max. 2 cm

Ja ja min 93 cm 0 cm

Woning bij binnenkomst 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13)

Breedte toegangspad naar voordeur Toegangspad vlak en veilig Woning zonder traplopen bereikbaar Hoogte drempel voordeur Vrije doorgang voordeur Draaicirkel 120 cm. mogelijk bij voordeur Draaicirkel 150 cm. mogelijk bij voordeur Breedte gang / hal Primaire ruimten gelijkvloers Handgreep aan drie zijden omgrijpbaar Hoogte handgreep Slot bevindt zich boven de handgreep Glas in voordeur

Trap 14) 15)

Traplift in de woning aanwezig Trap voorzien van leuningen

Woonkamer 16) 17) 18) 19)

Vrije doorgang woonkamerdeur Hoogte drempel woonkamerdeur Vrije gebruiksruimte zitfunctie Vrije gebruiksruimte eetfunctie

Keuken 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29)

Vrije doorgang keukendeur Hoogte drempel keukendeur Afmeting keuken Afmeting (vrij) vloeroppervlak Draaicirkel 120 cm. mogelijk Draaicirkel 150 cm. mogelijk Eenhendel thermostatische mengkraan Kooktoestel aansluitend aan aanrechtblad Naast kooktoestel 30 cm. afzetruimte Ten minste één draagkrachtige wand

Hoofdslaapkamer 30) 31) 32)

Vrije doorgang deur hoofdslaapkamer Hoogte drempel slaapkamerdeur Afmeting hoofdslaapkamer

33) 34)

Vrije hoogte hoofdslaapkamer Afmeting tweede slaapkamer

Badkamer 35) 36) 37) 38)

Aangrenzend aan hoofdslaapkamer Deur tussen hoofdslaapkamer en badkamer Vrije doorgang badkamerdeur Hoogte drempel badkamerdeur


47

* 39)

Wasmachine opstelling in badkamer

41) 42) 43) 44)

Draaicirkel 120 cm. mogelijk Draaicirkel 150 cm. mogelijk Is er een toilet in de badkamer aanwezig Hoogte toiletpot Ruimte voorkant pot en tegenoverliggende wand Ruimte tussen zijkant pot en muur Wanden voldoende draagkrachtig (beugels) Plaatsen extra toilet mogelijk (draagkracht wand) Antislip Verhoogde douchebak (hoogteverschil) Eenhendel mengkraan aanwezig badkamer Douche voorzien van een thermostaatkraan

48) 49) 50) 51) 52)

***

**** 170 x 270 cm of 215 x 215 cm ja = min 6,6 m2 ja ja nee min 46 cm

200 x 180 cm

200 x 180 cm

ja = + 2 m2 (min 5,6 m2) Nee Nee Nee < 40 cm

ja = + 2 m2 (min 5,6 m2) nee nee nee 40-45 cm

170 x 270 cm of 215 x 215 cm ja = min 6,6 m2 ja nee nee min 46 cm

Nee Nee Nee

nee nee nee

min. 60 cm nee ja

min. 60 cm min 60 cm ja

Nee Ja Nee Nee Ja

nee ja max. 10 cm nee Ja

ja ja max. 2 cm ja ja

ja ja 0 cm ja ja

< 85 cm Nee < 40 cm

85-89 cm max 5 cm 40-45 cm

90-92 cm max 2 cm min 46 cm

min. 93 cm 0 cm min 46 cm

Nee Nee Nee

nee nee nee

min 60 cm nee ja

min 60 cm min 60 cm ja

Nee Nee < 85 cm Nee

nee max 10 cm 85-89 cm nee

nee max 2 cm 90-92 cm 150 x 150 cm

nee 0 cm min 93 cm 150 x 150 cm

Nee

nee

nee

nee

Nee

max 10 cm

max 2 cm

0 cm

Nee < 85 cm

max. 10 cm 85-89 cm

max 2 cm 90-92 cm

0 cm min 93 cm

Nee Nee Nee < 85 cm Nee

ja ja max. 10 cm 85-90 cm ja oppvl. min 6 m2 min 200 cm

ja ja max 2 cm 90-93 cm ja oppvl. min 6 m2 min 200 cm

ja ja 0 cm min. 93 cm ja

Afmeting badkamer

40)

45) 46) 47)

**

Toilet 53) 54) 55) 56) 57) 58)

Vrije doorgang wc-deur Hoogte drempel wc-deur Hoogte toiletpot Ruimte voorkant pot en tegenoverliggende wand Ruimte tussen zijkant pot en muur Wanden voldoende draagkrachtig (beugels)

Balkon 59) 60) 61) 62)

Woning voorzien van een balkon Hoogte drempel balkondeur Vrije doorgang balkondeur Grootte balkon

Tuin 63) 64a 64b 65)

Woning voorzien van een tuin Hoogte drempel tuindeur (van binnen naar buiten) Hoogte drempel tuindeur (van buiten naar binnen) Vrije doorgang tuindeur

Berging 66) 67) 68) 69) 70)

Woning voorzien van eigen berging Berging goed en makkelijk bereikbaar Hoogte drempel deur berging Vrije doorgang deur berging Berging voorzien van oplaadpunt

71)

Afmeting berging Inwendige breedte berging

Nee Nee


oppvl. min 6m2 min 200 cm

48

Extra toevoeging appartementen A)

Breedte toegangspad naar gebouw

B)

Breedte algemene toegangsdeur gebouw

C)

N)

Toegangsdeur complex voorzien van helder doorzichtig, draadof veiligheidsglas Handgreep voordeur complex aan drie zijden goed omgrijpbaar Hoogte van de handgreep Slot voordeur bevindt zich boven de handgreep Bellentableau met naambordjes aanwezig Hoogte bellentableau Woongebouw voorzien van intercom / videofoon bij de voordeur Hoogte intercom / videofoon Brievenbussen aanwezig bij hoofdentree Hoogte brievenbussen Zitgelegenheid voor ten minste twee personen bij hoofdentree complex Hoogte drempel centrale toegangsdeur

O) P) Q)

Breedte gangen in woongebouw Breedte galerijen in woongebouw Galerij voorzien van passeerplaatsen

R) S)

Antislip in galerijen met weersinvloeden Balustrades en hekken in woongebouw zijn doorzichtig Deuren in algemene ruimten voorzien van deurdrangers Deuren in algemene ruimten voorzien van automatische deuropeners Lift in het complex aanwezig Lift gesitueerd binnen 10 meter vanaf de hoofdentree Lift vanaf de hoofdentree direct zichtbaar Vrij vloeroppervlak voor de liftdeur

D) E) F) G) H) I) J) K) L) M)

T) U) V) W) X) Y) Z) AA)

Voldoende passeerruimte bij verlaten / binnengaan van de lift Afmeting lift

Lift voorzien van een spreekluisterverbinding CC) Lift voorzien van een zitje en/of leuning DD) Ten minste één trappenhuis binnen tien meter vanaf de hoofdentree EE) Trappenhuis vanaf de hoofdentree direct zichtbaar

*

**

***

****

min. 200 cm

min. 200 cm

min. 200 cm

min. 200 cm

< 85 cm

85-99 cm

100-119 cm

min 120 cm

Nee

ja

ja

ja

Nee Nee

ja 100-110 cm

ja 100-110 cm

ja 100-110 cm

Nee Nee Nee

ja nee 100-110 cm

ja ja 100-110 cm

ja ja 100-110 cm

Nee Nee Nee Nee

nee nee nee 100-110 cm

ja ja ja 100-110 cm

ja ja ja 100-110 cm

Nee Nee

nee max 10 cm

ja max 2 cm

ja 0 cm.

min. 200 cm Nee

min. 200 cm min. 120 cm

Nee Nee

nee ja

min. 200 cm min. 120 cm Elke 30 meter 200 x 200 cm ja

min. 200 cm min. 120 cm Elke 15 meter 200 x 200 cm ja

Nee

ja

ja

ja

Nee

ja

ja

ja

Nee ja*

nee ja*

ja ja

ja ja

Nee Nee

nee nee

Nee

nee

ja ja ten minste 200 x 200 cm

ja ja ten minste 200 x 200 cm

Nee min. 135 x 105 cm

nee min. 135 x 105 cm

ja min. 210 x 110 cm

ja min. 210 x 110 cm.

Ja Ja

ja ja

ja Ja

ja ja

Nee

nee

ja

ja

Nee

nee

ja

ja

BB)


49

Bijlage IV overzicht referentiewoningen CULEMBORG – eengezins huurwoningen (tranche 1) Straatnaam Aalbersestraat Aalscholverstraat Abraham Kuiperstraat Achter de Vismarkt Achter de Vismarkt Arnoud Faastraat Arnoud Faastraat

Barbarakruid Binnen de Wallen

Binnen de Wallen Boerenstraat

Bosuilstraat

Buiten Molenstraat Buizerdstraat Colijnstraat Coronastraat De Loentjes De Uphof Debussystraat

Debussystraat Eekhoornstraat Eidereend Gelddijk Gelddijk

Gerrit van Harmstraat Gerrit van Harmstraat Goltsteinstraat Goltsteinstraat Grachtstraat Groenlingstraat

Huisnummers

4, 6, 8, 10 8, 10, 12, 22, 24, 32, 40 2, 4, 6, 8, 10 1, 3, 5, 7, 9, 11, 15, 19 17, 21, 23 5 7 4, 6, 8, 12, 14, 16 1, 3, 5, 7, 10, 12, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 29, 31, 33 2, 4, 6, 8, 9, 11, 13, 15, 17, 26, 28, 30, 32 8, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 42, 44, 46, 50, 52, 54 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 36 13, 15 25, 35, 41 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 10 3, 5, 7, 9, 13 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20 10, 12 6, 8, 10, 14, 16, 18, 20, 24, 26, 28, 30, 32, 40, 42, 44, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 62, 64, 4, 22, 66 23, 44 36, 37, 38, 39, 40 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24 7, 9, 11, 13, 15, 25, 27, 29, 31 8, 10, 11, 12, 14, 15

Referentiewoning Aalbersestraat 6 Aalscholverstraat 22 Abraham Kuiperstraat 4 Achter de Vismarkt 1 Achter de Vismarkt 21 Arnoud Faastraat 5 Arnoud Faastraat 7 Barbarakruid 16 Binnen de Wallen 7

Sterren Niet onderzocht Niet onderzocht 1 ster Niet onderzocht

Binnen de Wallen 26 Boerenstraat 18

Niet onderzocht

Bosuilstraat 17

Buiten Molenstraat 15 Buizerdstraat 35 Colijnstraat 10 Coronastraat 13 De Loentjes 4 De Uphof 10 Debussystraat 40

Debussystraat 66 Eekhoornstraat 44 Eidereend 37 Gelddijk 4 Gelddijk 29 Gerrit van Harmstraat 12

Niet onderzocht Niet onderzocht

Niet onderzocht

Geen

Geen 2 sterren Niet onderzocht

Geen Niet onderzocht

2, 4, 7, 9, 13

Gerrit van Harmstraat 13

7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 1, 2, 3, 4, 5, 6, 16, 17, 18, 21 1, 3, 5, 7, 9, 11, 15 4, 8, 10, 16, 18, 20, 22,

Goltsteinstraat 12

Geen

Goltsteinstraat 21

Geen

Grachtstraat 15 Groenlingstraat 16

Niet onderzocht


50

Gruttostraat H P Vermeulenstraat

Handvormstraat Heinsiusstraat

Het Hoogland Het Jach Hoefblad

Hoge Akker Hoge Akker J B van der Hamstraat J B van der Hamstraat

J B van der Hamstraat Jacob van Opdorpstraat Jerusalem Jerusalem

Julianalaan Kamille Kamille

Klaproos Kleynhoffstraat Koningsspilstraat

Korenbloem

24 3, 5, 7, 9, 15, 17, 19, 21, 23 3, 4, 6, 7, 8, 10, 12, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 32, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 42, 43, 45, 47, 49, 51, 53 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 12, 14, 16 1, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 21, 23, 25 4, 6, 8, 10 9, 11, 15 3, 7, 8, 11, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 26, 28, 30, 31, 33, 35, 36, 39, 40, 41, 44, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 59, 60, 61 34, 36, 44 9, 11, 13, 15, 19, 21 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 23 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 22, 24, 26, 30, 32, 34, 36, 38, 40, 42, 44, 48, 50, 52 25, 27, 29, 31, 33, 35, 37, 39, 41 12 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 39, 41 16, 18, 20, 22 23 54, 55, 56, 57, 58, 63, 65, 67, 68, 69, 71, 74, 75, 76, 78, 80, 81, 82, 83, 94, 95, 98, 99 10, 11, 12, 13, 17, 19, 24, 29, 30, 32 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 39, 43, 46, 47, 48, 50,

Gruttostraat 19

Niet onderzocht

H P Vermeulenstraat 7

Handvormstraat 4

Niet onderzocht

Heinsiusstraat 23

Het Hoogland 4 Het Jach 15 Hoefblad 7

Hoge Akker 44 Hoge Akker 11 J B van der Hamstraat 9

Niet onderzocht 1 ster

J B van der Hamstraat 14

J B van der Hamstraat 41

1 ster

Jacob van Opdorpstraat 12 Jerusalem 3 Jerusalem 31

Julianalaan 22 Kamille 23 Kamille 95

Niet onderzocht

Niet onderzocht

Klaproos 13 Kleynhoffstraat 12

Geen

Koningsspilstraat 9

Korenbloem 46


51

Lepelstraat Lepelstraat Linnaeuslaan

Marsstraat Martinus Nijhoffpad Mendelssohnlaan Mendelssohnlaan Middelcoopstraat

Mirandapad Mirandapad Moeflonstraat Mophosostraat Nieuwstraat Nieuwstraat

Oosterwal Otto van Reesweg Oude Rekemerstraat

Oude Rekemerstraat Paul Rodenkohof Pinksterbloem

Prins Hendrikstraat Prins Hendrikstraat R de Manstraat R de Manstraat R de Manstraat Reelaan

Rheapad Saturnusweg Saturnusweg Schoolhof Oost

51, 53, 54, 55, 56, 56, 58, 69 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70, 72, 74, 76, 78, 80, 82, 84, 86 5, 11, 13, 23 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15 24 26, 28, 30, 32, 47, 49, 51, 55, 57, 59, 63, 65 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 21, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 33, 35, 37, 39, 41, 43, 55, 57, 59 5, 27, 29 1, 2, 7, 8, 9, 21 11, 12 6, 8, 10, 12, 14, 24, 26, 28, 30 59, 61, 63, 65 27, 29, 31, 33, 35, 37, 39, 41, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 64, 66, 68, 70, 72, 74, 76, 78, 80, 82 27, 28, 29, 30, 31 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 23, 35, 39, 41, 47, 53, 55, 57, 59, 61, 65, 67, 69, 71, 73, 75, 77, 79 36, 38, 40, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 50 2, 3, 4, 5, 6 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88 15 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13 11 14, 16 18, 20, 22 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38, 40, 42, 44 5 6, 16 2, 12, 14, 22, 26 8, 10, 12, 14, 18, 20, 22,

Lepelstraat 12 Lepelstraat 3 Linnaeuslaan 74

Marsstraat 5 Martinus Nijhoffpad 13 Mendelssohnlaan 24 Mendelssohnlaan 32

Niet onderzocht

Middelcoopstraat 27

Mirandapad 5 Mirandapad 9 Moeflonstraat 11 Mophosostraat 10

Niet onderzocht Niet onderzocht Niet onderzocht

Nieuwstraat 61 Nieuwstraat 37

Niet onderzocht

Oosterwal 30 Otto van Reesweg 22

Niet onderzocht

Oude Rekemerstraat 59

Oude Rekemerstraat 42

Niet onderzocht

Paul Rodenkohof 4 Pinksterbloem 69

Prins Hendrikstraat 15 Prins Hendrikstraat 1 R de Manstraat 11 R de Manstraat 16 R de Manstraat 18 Reelaan 16

Niet onderzocht

Rheapad 5 Saturnusweg 6 Saturnusweg 26 Schoolhof Oost 8



Niet onderzocht Geen Niet onderzocht

Niet onderzocht

52

Sint Anna Kapelstraat

26, 28 16, 24, 30 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31 42

Sint Anna Kapelstraat

73

Sint Janskerkhof

4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 56, 57, 58, 59, 60, 62, 63 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 24, 25, 26, 27, 28, 30, 32, 33, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 41 24 1, 3, 9 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12 26, 28, 30, 32, 34 6, 10 50, 102, 104, 108, 112 67, 69, 71, 77, 79, 81, 83, 87, 89, 93 120, 124, 126 2, 4, 6, 8 9, 13, 15, 17, 25, 29, 31, 33, 37, 39, 41, 45, 47, 53 55, 59, 61, 65, 69, 75, 79, 81 71, 73 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32 90 92 3, 5, 7, 9, 11, 19, 21, 25 1, 3, 5, 27, 29, 31 34 36, 38 31, 45, 46, 50, 53, 55, 57, 58, 60, 61, 62, 65, 66, 67, 69, 70, 72, 73, 74, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 85, 86, 87, 88, 90 3, 5, 7, 17, 19, 23, 25, 29, 31, 33, 35 6, 8, 10, 14, 16, 20, 26, 30, 32, 34, 38, 40, 44, 46, 48, 50

Schoolhof Oost Schoolhof West

Sleutelbloem

Sleutelbloem

Steenbokstraat Suurhoffstraat Tabakstraat Ter Weijdelaan Th. Zasstraat Thijsselaan Thijsselaan Thijsselaan Thorbeckeplaats Thorbeckestraat

Thorbeckestraat Thorbeckestraat Triosingel

Tulpstraat Tulpstraat

Uranusweg Vaartstraat Vaartstraat Vaartstraat Valeriaan

Van der Duyn van Maasdamstraat Van der Duyn van Maasdamstraat

Schoolhof Oost 30 Schoolhof West 21 Sint Anna Kapelstraat 42 Sint Anna Kapelstraat 73 Sint Janskerkhof 11 Sleutelbloem 52

Sleutelbloem 14

Steenbokstraat 24 Suurhoffstraat 1 Tabakstraat 11

2 sterren Geen

Ter Weijdelaan 30 Th. Zasstraat 6 Thijsselaan 102 Thijsselaan 89 Thijsselaan 120 Thorbeckeplaats 6 Thorbeckestraat 39

Thorbeckestraat 75 Thorbeckestraat 73 Triosingel 30

Tulpstraat 90 Tulpstraat 92 Uranusweg 9 Vaartstraat 1 Vaartstraat 34 Vaartstraat 38 Valeriaan 61

Geen

Niet onderzocht

Niet onderzocht

Van der Duyn van Maasdamstraat 7 Van der Duyn van Maasdamstraat 6


53

Van der Duyn van Maasdamstraat Van Hogendorpstraat Van Hogendorpstraat

Veerweg Vicarystraat Vicarystraat Vicarystraat Vicarystraat

Visstraat Visstraat Visstraat Voet van Oudheusdenlaan Vuurvlinderlaan Vuurvlinderlaan Vuurvlinderlaan Wagenaarstraat Wijsenbeekweg Wilgenroos Wilgenroos

Willem Kloospad Woelmuisstraat Wolfstraat Wolfstraat Zalenstraat Zalenstraat Zilvervosstraat Zuiderwal Zwanebloem Zwanebloem

Zwanebloem

21

Van der Duyn van Maasdamstraat 21

3, 9, 15, 17, 19, 25, 37, 45, 51, 55, 57, 59, 63 4, 8, 10, 14, 16, 20, 22, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38 54, 56, 58, 60, 62, 68, 70, 72, 74, 76 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35, 41, 43, 45, 47 49 51, 53 55, 71 2, 4, 8, 10, 12, 16 6 14 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12

Van Hogendorpstraat 17

10 16 20 1, 3, 7, 9 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17 7, 8, 9, 10, 11, 12, 31, 32, 33, 34 2, 3, 4, 5, 6, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15 5 35 43 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16 5, 7, 11 5, 15, 19 29, 30, 31, 32, 33, 34, 36, 37 1, 2, 3, 4, 5, 6, 39, 40, 41, 42, 43, 44 7, 8, 9, 10, 11, 12, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38 31

Vuurvlinderlaan 10 Vuurvlinderlaan 16 Vuurvlinderlaan 20 Wagenaarstraat 3 Wijsenbeekweg 13 Wilgenroos 8

1 ster

Van Hogendorpstraat 36 Veerweg 76

Niet onderzocht

Vicarystraat 23 Vicarystraat 49 Vicarystraat 51 Vicarystraat 71 Visstraat 12 Visstraat 6 Visstraat 14 Voet van Oudheusdenlaan 12

Niet onderzocht


Niet onderzocht Geen

Wigenroos 35

Willem Kloospad 15 Woelmuisstraat 5 Wolfstraat 35 Wolfstraat 43 Zalenstraat 16 Zalenstraat 11 Zilvervosstraat 19 Zuiderwal 32


Niet onderzocht

Zwanebloem 6 Zwanebloem 36

Zwanebloem 31


Niet onderzocht

54

CULEMBORG – huurappartementen (tranche 2) Straatnaam Achter de Raaf

Admiraal Vlinderlaan

Huisnummers 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35, 37, 39. 41, 43, 45, 47, 49, 51, 53, 55, 57, 59, 61, 63, 65, 67, 69, 71, 73, 75, 77, 79, 81, 83, 85, 87, 89, 91, 93, 95, 97, 99 12, 14, 15, 30, 65, 76


39, 40, 41, 42, 56, 59


57, 91, 103

Admiraal Vlinderlaan Admiraal Vlinderlaan

60, 66, 68, 75, 77, 78, 79, 81, 82, 86, 93, 94 98, 106


16


37


38


63

Arnoud Faastraat Binnen Molenstraat Binnen Molenstraat

2 4, 8, 10, 14, 16, 20, 42, 46, 48, 52, 66 6, 12, 18, 44, 50

Binnen Molenstraat

86

Binnen Molenstraat

22, 34, 56, 90,

Binnen Molenstraat Debussystraat Debussystraat Debussystraat

Eendenkooi Eendenkooi Eidereend Frederik van Eedenlaan Frederik van Eedenlaan

24, 36, 58, 92,

26, 38, 60, 94,

28, 30, 32, 40, 42, 54, 62, 64, 84, 96

63, 67, 71, 75, 79, 83, 87, 91, 95, 99, 103 65, 69, 73, 77, 81, 85, 89, 93, 97, 101, 105 45, 49, 53, 57, 61, 109, 113, 117, 121, 125, 129, 133 4, 6, 8, 10, 13 12 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35 22, 32, 34, 36 24, 26, 28, 30

Referentiewoning Achter de Raaf 41

Admiraal Vlinderlaan 12 Admiraal Vlinderlaan 39 Admiraal Vlinderlaan 103 Admiraal Vlinderlaan 81 Admiraal Vlinderlaan 98 Admiraal Vlinderlaan 16 Admiraal Vlinderlaan 37 Admiraal Vlinderlaan 38 Admiraal Vlinderlaan 63 Arnoud Faastraat 2 Binnen Molenstraat 4 Binnen Molenstraat 44 Binnen Molenstraat 86 Binnen Molenstraat 84 Binnen Molenstraat 96 Debussystraat 63

Sterren Niet onderzocht

1 ster Niet onderzocht 1 ster 1 ster 1 ster Geen 1 ster 1 ster 1 ster Niet onderzocht Geen Geen Niet onderzocht Niet onderzocht

Niet onderzocht Geen

Debussystraat 65 Debussystraat 49

Eendenkooi 8 Eendenkooi 12 Eidereend 28 Frederik van Eedenlaan 22 Frederik van Eedenlaan 24


Geen 1 ster Niet onderzocht

55

Frederik van Eedenlaan Gandhi

38, 40, 42, 44, 46, 48

H P Vermeulenstraat

1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35, 37, 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51, 53, 55, 57, 59, 61, 63, 65, 67, 69, 71, 73, 75, 77, 79, 81, 83, 85, 87, 89, 91, 93, 95, 97, 99, 101, 103, 105, 107, 109, 111, 113, 115, 117, 119, 121, 123, 125, 127, 129, 131, 133, 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153, 155, 157, 159, 161, 163, 165, 167, 287, 273 207, 209, 211, 213 215, 225, 227, 229, 231, 233, 235, 237, 245, 247, 249, 251, 253, 255, 257, 265, 267, 269, 271, 275, 277, 285, 291, 293 223, 243, 263, 283 217, 289 6, 24, 60 8, 26 46, 62, 78 100, 116 118 14, 20, 22, 28, 30, 32, 34, 36, 40, 42, 50, 52, 54, 56, 58, 66, 68, 70, 72, 84, 88, 90, 96, 98, 104, 106, 108, 122, 124, 130 57

H P Vermeulenstraat

63

Heimanslaan

803, 809, 811, 823, 829, 831, 843, 849, 851, 865, 867, 873, 777, 787, 797 775, 785, 795 799 801 31B, 31E, 31G 31C, 31H 31F 31J 31A 33, 53

Gandhi Gandhi

Gandhi Gandhi Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof

Heimanslaan Heimanslaan Heimanslaan Heimanslaan Herenstraat Herenstraat Herenstraat Herenstraat Herenstraat Irene Vorrinkstraat

817, 819, 837, 839, 857, 859, 875

Frederik van Eedenlaan 44 Gandhi 1

Geen

Gandhi 207 Gandhi 215

1 ster 1 ster

Gandhi 223 Gandhi 217 Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof Gershwinhof

1 ster 1 ster 1 ster Niet onderzocht 1 ster Niet onderzocht Niet onderzocht Geen

6 26 78 100 118 130

H P Vermeulenstraat 57 H P Vermeulenstraat 63 Heimanslaan 803

Heimanslaan 777 Heimanslaan 775 Heimanslaan 799 Heimanslaan 801 Herenstraat 31G Herenstraat 31C Herenstraat 31F Herenstraat 31J Herenstraat 31A Irene Vorrinkstraat 49


Geen Niet onderzocht Geen

1 ster Geen 1 ster 1 ster Geen Geen Geen Niet onderzocht Geen

56

Irene Vorrinkstraat Jerusalem Johanna Naberstraat Korte Meent

35, 37, 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51 6, 12, 14, 20, 22, 28 7A

Martin Luther King

6, 8, 10, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35, 37 12, 14, 16 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51, 53, 55, 57, 59 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35, 37, 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51, 53, 55, 57, 59, 61, 63, 65, 67, 69, 71, 73, 75, 77, 79, 81, 83, 85, 87, 89, 91, 93, 95, 97, 99, 101, 103, 105, 107, 109, 111, 113, 115, 117, 119, 121, 133, 135, 137, 139, 141, 143, 145, 149, 151, 153, 155, 157, 159, 161, 163, 165, 167, 171, 173, 175, 177, 179, 181, 183, 185, 187, 189, 191 219, 221, 169, 215, 217

Martin Luther King

231, 251, 271, 291

Martin Luther King

193, 195, 199, 203, 207, 211, 223, 225, 227, 229, 233, 235, 237, 239, 241, 243, 245, 247, 249, 253, 255, 257, 259, 261, 263, 265, 267, 269, 273, 275, 277, 279, 281, 283, 285, 287, 289, 293, 295, 297, 299, 301 5, 6, 13, 14 7, 8, 15, 16 9, 10, 11, 12 4, 6, 12, 14, 20 143, 215, 307, 319 2, 4 48, 50, 52, 54, 70, 72, 74 42, 44, 46, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 76, 78, 80 80, 82, 88, 90, 96, 98, 104, 106, 112, 114, 120, 122 84, 86, 92, 94, 100, 102, 108, 110, 116, 118, 124, 126

Korte Meent Korte Meent Martin Luther King

Mimaspad Mimaspad Mimaspad Nieuwstraat Parklaan Pelmolenweg Prins Bernhardstraat Prins Bernhardstraat Reelaan

Reelaan

Irene Vorrinkstraat 53 Jerusalem 6 Johanna Naberstraat 7A Korte Meent 8

Korte Meent 14 Korte Meent 57

Geen 1 ster Geen


Martin Luther King 171

1 ster

Martin Luther King 219 Martin Luther King 231 Martin Luther King 199

Geen

Mimaspad 5 Mimaspad 16 Mimaspad 9 Nieuwstraat 4 Parklaan 307 Pelmolenweg 2 Prins Bernhardstraat 48 Prins Bernhardstraat 42 Reelaan 104

Reelaan 124


1 ster 1 ster

1 ster 1 ster 1 ster Geen Niet onderzocht Niet onderzocht 1 ster 1 ster

Geen

57

Reelaan Reelaan Ridderstraat Ridderstraat Ridderstraat Ridderstraat Ridderstraat Ridderstraat Ridderstraat Ridderstraat Ridderstraat Sint Anna Kapelstraat

128 78 12, 36 16, 18, 24, 28, 26, 50 42, 44 32, 34, 52 68 30, 56 41, 43,

Sint Jacobsplantsoen

15, 39

Staartmolenstraat Staartmolenstraat Stellingmolenstraat Stellingmolenstraat

2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16 18, 20, 22, 24 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15 17, 19, 21, 23

Torenmolenpad Triosingel

1, 2, 3, 4 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 1, 2, 3, 4, 6, 9, 11, 12, 19, 22, 23 7, 8, 20, 21 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 28, 29 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34 68 90 1 3 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16 4, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 28, 29, 30, 31

Troelstrahof Troelstrahof Van Pallandtdreef Van Pallandtdreef Vianensestraat

Vicarystraat Vicarystraat Walmolenpad Walmolenpad Watermolenpad Weversgildeplaats

22, 40, 46 54, 66

58, 70

49, 51, 59

Reelaan 128 Reelaan 78 Ridderstraat 36 Ridderstraat 40 Ridderstraat 54 Ridderstraat 26 Ridderstraat 44 Ridderstraat 32 Ridderstraat 52 Ridderstraat 68 Ridderstraat 30 Sint Anna Kapelstraat 41 Sint Jacobsplantsoen 15 Staartmolenstraat 8 Staartmolenstraat 18 Stellingmolenstraat 5 Stellingmolenstraat 17 Torenmolenpad 4 Triosingel 2

Niet

Niet Niet Niet

1 ster Geen Geen onderzocht Geen Geen Geen onderzocht Geen onderzocht onderzocht

Niet onderzocht 1 ster Geen Geen

Geen Geen

Troelstrahof 12

1 ster

Troelstrahof 7 Van Pallandtdreef 20

1 ster 1 ster

Van Pallandtdreef 28 Vianensestraat 12

1 ster 1 ster

Vicarystraat 68 Viarystraat 90 Walmolenpad 1 Walmolenpad 3 Watermolenpad 2 Weversgildeplaats 13

Niet onderzocht Niet onderzocht Geen


1 ster 1 ster

58

Bijlage V behoefteberekening rekenmethodiek Companen Het enige volledig uitgewerkte rekenmodel om de behoefte aan geschikte woningen te bepalen, is op dit moment dat van adviesbureau Companen. Aan de basis van hun rekenmethodiek ligt een bevolkingsprognose. En dus maken we gebruik van de meest recente prognose van de Provincie Gelderland (2012). Op basis van deze prognose ziet de bevolkingsopbouw in de gemeente Culemborg er de komende jaren als volgt uit: 0-14 jaar 15-24 jaar 25-39 jaar 40-54 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar 75+ Totaal

2010 5.557 3.204 5.125 6.687 3.376 2.005 1.547 27.501

2012* 5.311 3.295 4.627 6.812 3.537 2.422 1.669 27.673

2015 5.161 3.423 4.759 6.669 3.654 2.619 1.787 28.072

2020 4.540 3.425 4.904 5.932 3.991 3.017 2.112 27.921

2025 4.333 3.110 4.931 5.246 4.135 3.198 2.678 27.631

2030 4.297 2.724 5.003 4.907 3.855 3.467 3.112 27.365

2035 4.340 2.581 4.811 5.085 3.290 3.642 3.560 27.309

2040 4.313 2.588 4.595 5.254 3.029 3.484 4.018 27.281

Bron: Bevolkingsprognose 2012, Provincie Gelderland, bewerking Bloeii Advies & Ontwikkeling * De cijfers over de bevolkingsopbouw anno 2012 zijn aangeleverd door de gemeente Culem borg. Dit zijn de werkelijke cijfers, peildatum 30-10-2012. We hebben deze cijfers toegevoegd om een zo compleet mogelijk beeld van de huidige situatie te kunnen schetsen.

Companen stelt dat de totale behoefte aan geschikte woningen kan worden berekend met behulp van de bevolkingsprognose en aan de hand van landelijke normgetallen (Aedes-Actiz, 2004). Daarvoor heeft Companen de landelijke normen geactualiseerd en leeftijdsspecifiek gemaakt (2011). Companen werkt met vervolgens met een onderscheid in leeftijdsklassen, elk met een eigen (normatieve) behoefte aan geschikte woningen: 1. 2. 3. 4. 5.

< 55 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 jaar en ouder

per per per per per

10.000 10.000 10.000 10.000 10.000

inwoners inwoners inwoners inwoners inwoners

zijn zijn zijn zijn zijn

600 geschikte woningen nodig 1.800 geschikte woningen nodig 2.600 geschikte woningen nodig 3.500 geschikte woningen nodig 4.600 geschikte woningen nodig

Bron: Companen, 2011

Voor de gemeente Culemborg resulteren bovenstaande normcijfers in onderstaande figuur: < 55 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar 75+ Totaal

2010 1.235 610 520 540 2.905

2012* 1.205 635 630 585 3.055

2015 1.200 655 680 625 3.160

2020 1.130 720 785 740 3.375

2025 1.055 745 830 935 3.565

2030 1.015 695 900 1.090 3.700

2035 1.010 590 945 1.245 3.790

2040 1.005 545 905 1.405 3.860

Bron: Provincie Gelderland (2012), Companen, bewerking Bloeii * De cijfers ten aanzien van de behoefte aan geschikte woningen in 2012, zijn een afgeleide van de door de gemeente Culemborg aangeleverde cijfers over de huidige bevolkingsopbouw (peildatum 30-10-2012). We hebben deze cijfers toegevoegd om een zo compleet mogelijk beeld van de huidige situatie te kunnen schetsen.

In Culemborg is geen uitsplitsing gemaakt in 75- en 85-plussers. We kiezen ervoor om voor de doelgroep 75 jaar en ouder in Culemborg de normcijfers voor de leeftijdscategorie 75-84 jaar te hanteren. We realiseren ons dat bovenstaande cijfers daarmee mogelijk wat aan de voorzichtige kant zijn.


59

Opvallend: Op basis van de gehanteerde normcijfers bestond in 2010 een behoefte aan 2.905 geschikte woningen in de gemeente Culemborg. De komende 25 jaar neemt de behoefte aan geschikte woningen toe van 2.905 in 2010 tot 3.860 in 2040, als gevolg van de vergrijzing die de komende jaren doorzet. Op dit moment (2012) komt 39,4% van de behoefte aan geschikte woningen van huishoudens jonger dan 55 jaar. Daarmee wijkt Culemborg af van het landelijke beeld waarin slechts 25% van de vraag naar geschikte woningen komt van huishoudens tot 55 jaar (WoON2009). Deze afwijking is ook in andere gemeenten met een relatief jonge bevolking zichtbaar. Een vergelijking met bijvoorbeeld Tiel en Lingewaal leert dat daar 40% respectievelijk 36,6% van de behoefte aan geschikte woningen van huishoudens jonger dan 55 jaar komt. Belangrijk: voor de doelgroep mensen jonger dan 55 jaar geldt over het algemeen dat zij in principe niet preventief willen verhuizen naar een geschikte woning. Mensen jonger dan 55 jaar die wel behoefte hebben aan een geschikte woning zijn in de meeste gevallen: o mensen die als sinds hun geboorte te maken hebben met fysieke beperkingen, waardoor zij bijvoorbeeld afhankelijk zijn van een rolstoel, of o mensen die acuut geconfronteerd worden met fysieke beperkingen, door bijvoorbeeld een ongeluk of bij hersenletsel. Noot: Naar aanleiding van de constatering dat er in Culemborg sprake is van een relatief sterke vraag naar geschikte woningen door mensen jonger dan 55 jaar, is het belangrijk om hier een nuancering te maken, omdat dit kan leiden tot een correctie / afzwakking van de normatieve vraag zoals hierboven berekend.

Onderscheid tussen huur en koop De totale behoefte aan geschikte woningen verdelen we verder naar huur- en koopwoningen. In Culemborg is 38% van het woningbezit een huurwoning en 62% een koopwoning. Deze gemeentelijke huur-koopverhouding in de woningvoorraad gebruiken we om de behoefte aan geschikte woningen naar huur en koop te differentiëren. Daarbij is het belangrijk om voor de doelgroep 75+ een grotere huuroriëntatie te hanteren, omdat senioren over het algemeen meer georiënteerd zijn op de huursector. Companen noemt in dit verband het percentage van 30%. Wij sluiten daar bij aan door 15% op te tellen bij de huur en 15% af te trekken van de koop. Daarmee verschuift de huur-koopverhouding van 38% huur en 62% koop naar 53% huur (38%+15%) en 47% koop (62%-15%) voor de doelgroep 75+. Een doorrekening van deze percentages, leidt tot onderstaand overzicht: Leeftijd < 55 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar 75+ Subtotaal huursector < 55 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar 75+ Subtotaal koopsector Totaal

2010 470 230 200 285

2015 455 250 260 330

2020 430 275 300 395

2025 400 285 315 495

2030 385 265 340 575

2035 385 225 360 660

2040 380 205 345 745

1.185

1.295

1.400

1.495

1.565

1.630

1.675

765 380 320 255

745 405 420 295

700 445 485 345

655 460 515 440

630 430 560 515

625 365 585 585

625 340 560 660

1.720

1.865

1.975

2.070

2.135

2.160

2.185

2.905

3.160

3.375

3.565

3.700

3.790

3.860

Bron: WoON2009, Aedes Actiz, prognose provincie Gelderland, bewerking Bloeii


60

Onderverdeling in categorieën Nu we de behoefte aan geschikte woningen inzichtelijk hebben gemaakt, is het zaak deze behoefte onder te verdelen in de vier categorieën van het Sterrensysteem. We sluiten hiervoor aan bij het WoON 2009, waarin de vraag van mensen met een lichamelijke beperking naar een bepaald type woning in beeld is gebracht. Het gaat daarbij om zelfstandig wonenden in alle leeftijdsklassen met een lichte, matige of ernstige lichamelijke beperking die wonen in een geschikte woning. De volgende indeling is te maken: 1 ster 2 sterren

3 sterren

4 sterren

Een woning geschikt voor mensen met een lichte of matige beperking. 45% van het totale aantal geschikte woningen (WoON2009). Een woning geschikt voor mensen met een ernstigere beperking, bij voorkeur in de nabijheid van voorzieningen. 34% van het totale aantal geschikte woningen (WoON2009). Een woning geschikt voor mensen met een ernstige lichamelijke beperking, die een vaak een beroep (moeten) doen op een beperkte vorm van zorg aan huis. 18% van het totale aanbod geschikte woningen (WoON2009). Een woning geschikt voor mensen met een ernstige lichamelijke, die vaak een beroep (moeten) doen op zorg aan huis (verzorgd wonen). 4% van het totale aanbod geschikte woningen (WoON2009).

Bron: WoON2009

Doorrekening op basis van deze normen geeft voor de gemeente Culemborg het volgende beeld: 2010

2015

2020 2025 1 ster 1.505 1.595 625 670 880 925 2 sterren 1.140 1.200 470 505 670 695 3 sterren 600 635 250 265 350 370 4 sterren 130 135 55 55 75 80

2030

2035

2040

Totaal Huurwoningen Koopwoningen

1.300 530 770

1.410 575 835

1.650 695 955

1.690 725 965

1.725 750 975


980 400 580

1.065 440 625

1.250 530 720

1.275 550 725

1.300 565 735


515 210 305

565 230 335

655 280 375

675 290 385

685 295 390

Totaal Huurwoningen Koopwoningen SUBTOTAAL huurwoningen met sterren SUBTOTAAL koopwoningen met sterren TOTAAL Huur- en koopwoningen

110 45 65

120 50 70

145 60 85

150 65 85

150 65 85

1.185

1.295

1.400

1.495

1.565

1.630

1.675

1.720

1.865

1.975

2.070

2.135

2.160

2.185

2.905

3.160

3.375

3.565

3.700

3.790

3.860

Bron: WoON2009, Aedes Actiz, prognose provincie Gelderland, bewerking Bloeii

NB.

NB.

De indeling van zorgvragers naar categorieën geschikte woningen is in de praktijk uiteraard minder duidelijk dan hierboven in de figuur gesuggereerd. Er is altijd sprake van een soort van glijdende schaal en uitwisseling tussen de verschillende typen woningen voor verschillende groepen zorgvragers. Door afrondingsverschillen kan de som van de afzonderlijke profielen afwijken van het totaal.


61

Bijlage VI inspectieformulier inventarisatie woningen Straatnaam + nr.: Postcode + Plaats: Inspectie door: Datum inspectie:

Woning bij binnenkomst 1

Breedte toegangspad (op eigen

____ cm.

Terrein) naar voordeur?

Niet van toepassing

Toegangspad (op eigen terrein) naar

Nee

voordeur is vlak en veilig (zie plaatje 1)

Ja

Voordeur van de woning is zonder

Nee

traplopen bereikbaar?

Ja

4

Hoogte drempel voordeur woning?

Hoogte = ____ cm.

5

Vrije doorgang voordeur (zie plaatje 2)

____ cm.

6

Voor en achter de toegangsdeur is een

2

3

7

draaicirkel met een diameter van 120

Nee

cm. mogelijk (zie plaatje 3)

Ja

Voor en achter de toegangsdeur is een draaicirkel met een diameter van 150

Nee

cm. mogelijk (zie plaatje 3)

Ja

8

Breedte van de gang (hal)

Breedte = ____ cm.

9

Woonkamer, keuken, hoofdslaapkamer

Nee

en badkamer / toilet gelijkvloers?

Ja


62

10

11

De voordeur van de woning is aan de buitenkant voorzien van een handgreep

Nee

die aan drie zijden goed omgrijpbaar is

Ja

Hoogte van de handgreep (meet afstand grond / straat tot bovenkant van de handgreep)

12

13

Hoogte = ____ cm.

Het slot van de voordeur bevindt zich

Nee

boven de handgreep? (zie plaatje 4)

Ja

Bewoner kan zonder de voordeur te

Nee

openen zien wie er voor de deur staat?

Ja, voordeur voorzien van glas Ja, geen glas in de deur, maar door iets anders, namelijk: ____________

Trap 14

Traplift in de woning aanwezig?

Nee Ja

15

Trap voorzien van leuningen?

Nee Ja, aan één kant een leuning Ja, aan beide kanten een leuning

Woonkamer 16

Vrije doorgang woonkamerdeur (zie plaatje 2)

____ cm.

17

Hoogte drempel woonkamerdeur?

Hoogte = ____ cm.

18

Vrije gebruiksruimte zitfunctie (zithoek)

Breedte = ____ cm. Lengte = ____ cm.

19

Vrije gebruiksruimte eetfunctie (eethoek)


Keuken 20

Vrije doorgang keukendeur (zie plaatje 2)

____ cm.

21

Hoogte drempel keukendeur?

Hoogte = ____ cm.


63

22

Afmeting keuken (oppervlakte)? (zie plaatje 6)


23

Vrije vloeroppervlakte keuken? (zie plaatje 6)


24

25

26

27

28

29

Draaicirkel met een diameter van 120

Nee

cm. mogelijk in de keuken? (zie plaatje 3)

Ja


Nee

cm. mogelijk in de keuken? (zie plaatje 3)

Ja

In de keuken is een éénhendel-

Nee

mengkraan aanwezig? (zie plaatje 7)

Ja

Kooktoestel aansluitend aan aanrecht-

Nee

blad? (geen ruimte tussen beide)

Ja

Naast kooktoestel aan beide zijden ten minste 30 cm. afzetruimte (= ruimte

Nee

om iets neer te zetten)

Ja

Er is ten minste één voldoende draagkrachtige (dragende) wand voor plaatsen

Nee

van een in hoogte verstelbare keuken

Ja

Hoofdslaapkamer 30

Vrije doorgang deur hoofdslaapkamer

____ cm.

(zie plaatje 2)

31

Hoogte drempel deur hoofdslaapkamer?

Hoogte = ____ cm.

32

Afmeting hoofdslaapkamer



64

33

34

Vrije hoogte hoofdslaapkamer (laagste

Laagste punt = ____ cm.

en hoogste punt, i.v.m. schuine wanden)

Hoogste punt = ____ cm.

Afmeting tweede slaapkamer


Badkamer 35

Gesitueerd aangrenzend aan de

Nee

hoofdslaapkamer?

Ja

Extra deur tussen de hoofdslaapkamer

Nee

en de badkamer aanwezig?

Ja

37

Vrije doorgang badkamerdeur (zie plaatje 2)

____ cm.

38

Hoogte drempel badkamerdeur?

Hoogte = ____ cm.

39

Afmeting badkamer

Breedte = ____ cm.

36

Lengte = ____ cm.

40

41

42

43

44

Wasmachineopstelling (wasmachine en/

Nee

of wasdroger) in badkamer?

Ja


Nee

cm. mogelijk? (zie plaatje 3)

Ja


Nee

cm. mogelijk? (zie plaatje 3)

Ja

Is er een toilet in de badkamer

Nee

aanwezig? (zo nee, verder met vraag 45)

Ja

Hoogte toiletpot?

____ cm.

(meet de hoogte vanaf de vloer tot aan de rand van de pot, dus zonder bril)


65

45

46

47

48

49

Ruimte tussen voorkant toiletpot en tegenoverliggende wand?

____ cm.

Ruimte aan de zijkant van het toilet,

____ cm. aan de ene kant

tussen toiletpot en muur?

____ cm. aan de andere kant

Wanden zijn voldoende draagkrachtig

Nee

voor bevestiging van beugels e.d.

Ja

Het plaatsen van een tweede toilet is

Nee, omdat: ____

mogelijk (ruimte + draagkrachtige wand)

Ja

Antislip in badkamer

Nee Ja Deels, namelijk: ____

50

Douchehoek in de badkamer vlak en drempelloos te bereiken?

Nee, douche zit boven het bad Nee, douchehoek heeft drempel of douchebak. Te overbruggen hoogte is ____ cm. Ja

51

52

In de badkamer is een éénhendel-

Nee

mengkraan aanwezig? (zie plaatje 7)

Ja

De douche is voorzien van een

Nee

thermostaatkraan (zie plaatje 8)

Ja

Toilet (aparte ruimte) 53

Vrije doorgang wc-deur? (zie plaatje 2)

____ cm. ____ cm.

54

Hoogte drempel wc-deur?

Hoogte = ____ cm.

55

Hoogte toiletpot?

Hoogte = ____ cm.

(meet de hoogte vanaf de vloer tot aan de rand van de pot, dus zonder bril)


66

56

Ruimte tussen voorkant toiletpot en

____ cm.

tegenoverliggende wand?

57

58

Ruimte aan de zijkant van het toilet,

____ cm. aan de ene kant

tussen toiletpot en muur?

____ cm. aan de andere kant

Wanden zijn voldoende draagkrachtig

Nee

voor bevestiging van beugels e.d.

Ja

Balkon 59

Woning voorzien van een balkon?

Nee (verder met vraag 63) Ja

60

Hoogte drempel balkondeur?

Hoogteverschil van binnen naar buiten = ____ cm. Hoogteverschil van buiten naar binnen = ____ cm.

61

Vrije doorgang balkondeur? (zie plaatje 2)

Breedte = ____ cm.

62

Grootte balkon (oppervlakte)?


Tuin 63

Woning voorzien van een tuin?


64

Hoogte drempel (buitendeur) naar tuin?

Hoogteverschil van binnen naar buiten = ____ cm. Hoogteverschil van buiten naar binnen = ____ cm.

65

Vrije doorgang tuindeur? (zie plaatje 2)

Breedte = ____ cm.

Berging 66

Woning voorzien van een eigen berging?

Nee (einde van de vragenlijst) Ja


67

67

Berging goed en makkelijk bereikbaar?

Nee Ja

68

Hoogte drempel deur berging?

Hoogte = ____ cm.

69

Vrije doorgang deur berging? (zie plaatje 2)

Breedte = ____ cm.

70

Berging voorzien van een oplaadpunt

Nee

voor een scootmobiel?

Ja

Afmeting berging (meten aan de binnenkant)

Breedte = ____ cm.

71

Lengte = ____ cm.


68

Bijlage VII inspectieformulier inventarisatie appartementen Straatnaam + nr.: Postcode + Plaats: Inspectie door: Datum inspectie:

Let op: de eerste vragen (genummerd met een letter) alleen invullen als het appartement onderdeel is van een groter complex.

Hoofdtoegang woongebouw A

Breedte toegangspad naar gebouw

B

Breedte algemene toegangsdeur Gebouw

Breedte = ____ cm

De toegangsdeur van het complex is voorzien van helder doorzichtig, draadof veiligheidsglas

Nee Ja

De voordeur van het complex is aan de buitenkant voorzien van een handgreep die aan drie zijden goed omgrijpbaar is

Nee Ja

Hoogte van de handgreep (meet afstand vloer tot bovenkant van de handgreep)

Hoogte = ____ cm

F

Het slot van de voordeur bevindt zich boven de handgreep

Nee Ja

G

Er is een bellentableau aanwezig met de duidelijk leesbare naambordjes

Nee, geen bellentableau Wel een bellentableau, geen goed leesbare bordjes Ja

H

Hoogte bellentableau (meet vanaf de grond tot bovenste bel)

Hoogte = ____ cm

I

Woongebouw is voorzien van een intercom / videofoon bij de voordeur

Nee Ja

J

Hoogte intercom / videofoon (meet vanaf de grond tot spreekgedeelte)

Hoogte = ____ cm

C

D

E

Breder dan 200 cm Smaller dan 200 cm, namelijk: ______ cm


69

K

L

Er zijn brievenbussen aanwezig bij de hoofdentree van het complex Hoogte brievenbussen (meet vanaf de grond tot de bovenste brievenbus)

M

N

Nee Ja

Hoogte = ____ cm

Bij de hoofdentree van het complex is zitgelegenheid voor ten minste twee Personen

Nee Ja

Hoogte drempel centrale toegangsdeur

Hoogte = ____ cm

Algemene ruimten woongebouw O

Breedte gangen in woongebouw (meet afstand van muur tot muur)

Breedte = ____ cm

P

Breedte galerijen in woongebouw

____ cm

Q

Galerij voorzien van passeerplaatsen

Nee Ja, iedere ____ meter

R

Antisliplaag in galerijen waar weersinvloeden meespelen

Nee Ja

S

Balustrades en hekken in het woongebouw zijn doorzichtig

Nee Ja

T

Deuren in algemene ruimten voorzien van deurdrangers

Nee Ja

U

Deuren in algemene ruimten voorzien van automatische deuropeners

Nee Ja

V

Is er een lift in het complex aanwezig?

Nee Ja

W

Lift gesitueerd binnen 10 meter vanaf de Hoofdentree

Nee Ja

X

Lift vanaf de hoofdentree direct Zichtbaar

Nee Ja

Y

Vrij vloeroppervlak voor de liftdeur ten minste 200 x 200 cm

Nee Ja

Z

Aan de buitenkant van de lift is voldoende ruimte om elkaar te passeren

Nee Ja

Lift in het complex


70

AA

Afmeting lift (meet binnen in de liftcabine)

Breedte = ____ cm Lengte = ____ cm

BB

Lift voorzien van een spreek-luister verbinding

Nee Ja

CC

Lift voorzien van een zitje en/of leuning

Nee Ja, een zitje Ja, een leuning

Centrale trap in het complex DD

EE

Ten minste één trappenhuis gesitueerd binnen 10 meter vanaf de hoofdentree Trappenhuis vanaf de hoofdentree direct zichtbaar

Nee Ja Nee Ja

Let op: vanaf hier gaat het over de woning!

Woning bij binnenkomst 1

Voordeur van de woning is zonder traplopen bereikbaar

Nee Ja, woning op begane grond Ja, met lift

2

Hoogte drempel voordeur woning

Hoogte = ____ cm

3

Voor- en achter de toegangsdeur is een draaicirkel met een diameter van 120 cm mogelijk

Nee Ja

Voor- en achter de toegangsdeur is een draaicirkel met een diameter van 150 cm mogelijk

Nee Ja

5

Vrije doorgang voordeur

____ cm

6

Woonkamer, keuken, hoofdslaapkamer en badkamer / toilet gelijkvloers

Nee Ja

7

Traplift in de woning aanwezig

Niet van toepassing Nee Ja

8

Breedte van de gang (hal)

____ cm

4

Woonkamer 9

Vrije doorgang woonkamerdeur

____ cm


71

10

Hoogte drempel woonkamerdeur

Hoogte = ____ cm

11

Vrije gebruiksruimte zitfunctie (zithoek)


12

Vrije gebruiksruimte eetfunctie (eethoek)


Keuken 13

Vrije doorgang keukendeur

____ cm

14

Hoogte drempel keukendeur

Hoogte = ____ cm

15

Afmeting keuken (oppervlakte)


16

Afmeting vrije vloeroppervlakte keuken


17

Draaicirkel met een diameter van 120 cm mogelijk

Nee Ja

18

Draaicirkel met een diameter van 150 cm mogelijk

Nee Ja

19

In de keuken is een éénhendelmengkraan aanwezig

Nee Ja

20

Kooktoestel aansluitend aan aanrechtblad (geen ruimte tussen beide)

Nee Ja

21

Naast kooktoestel aan beide zijden ten minste 30 cm afzetruimte

Nee Ja

Hoofdslaapkamer 22

Vrije doorgang deur hoofdslaapkamer

____ cm

23

Hoogte drempel deur hoofdslaapkamer

Hoogte = ____ cm

24

Afmeting hoofdslaapkamer


25

Vrije hoogte hoofdslaapkamer (laagste en hoogste punt, i.v.m. schuine wanden)

Laagste punt = ____ cm Hoogste punt = ____ cm

26

Afmetingen tweede slaapkamer



72

Badkamer 27

Gesitueerd aangrenzend aan de hoofdslaapkamer

Nee Ja

28

Extra deur tussen de hoofdslaapkamer en de badkamer aanwezig

Nee Ja

29

Vrije doorgang badkamerdeur

____ cm

30

Hoogte drempel badkamerdeur

____ cm

31

Afmeting badkamer


32

Wasmachineopstelling (wasmachine en/ of wasdroger) in badkamer

Nee Ja

33

Draaicirkel met een diameter van 120 cm. mogelijk (zie plaatje 3 met toelichting)

Nee Ja

34

Draaicirkel met een diameter van 150 cm. mogelijk (zie plaatje 3 met toelichting)

Nee Ja

35

Is er een toilet in de badkamer aanwezig

Nee Ja

36

Hoogte toiletpot (meet de hoogte vanaf de vloer tot aan de rand van de pot, dus zonder bril)

____ cm

37

Ruimte tussen voorkant toiletpot en tegenoverliggende wand

____ cm

38

Ruimte aan de zijkant van het toilet, tussen toiletpot en muur

____ cm aan de ene kant ____ cm aan de andere kant

39

Let op: deze vraag alleen invullen als er nog geen toilet in de badkamer aanwezig is

Het plaatsen van een tweede toilet is mogelijk (ruimte + wand)

Ja Nee

40

Antislip in badkamer

Nee Ja Deels, namelijk: ____

41

Douchehoek in de badkamer vlak en drempelloos te bereiken

Nee, douche zit boven het bad

42

In de badkamer is een éénhendel-

Nee, douchehoek heeft drempel of douchebak. Te overbruggen hoogte is ____ cm Ja Nee


73

43

mengkraan aanwezig

Ja

De douche is voorzien van een thermostaatkraan

Nee Ja

Toilet

Let op: alleen invullen indien toilet niet in badkamer gesitueerd is:

44

Vrije doorgang wc-deur

____ cm

45

Hoogte drempel wc-deur

____ cm

46

Hoogte toiletpot (meet de hoogte vanaf de vloer tot aan de rand van de pot, dus zonder bril)

____ cm

Ruimte tussen voorkant toiletpot en tegenoverliggende wand

____ cm

Ruimte aan de zijkant van het toilet, tussen toiletpot en muur

____ cm aan de ene kant ____ cm aan de andere kant

47

48

Balkon 49

Woning voorzien van een balkon


50

Hoogte drempel balkondeur

51

Vrije doorgang balkondeur

____ cm

52

Grootte balkon (oppervlakte)


Hoogteverschil van binnen naar buiten = ____ cm Hoogteverschil van buiten naar binnen = ____ cm

Tuin 53

Woning voorzien van een tuin


54

Hoogte drempel (buitendeur) naar tuin

Hoogteverschil van binnen naar buiten = ____ cm Hoogteverschil van buiten naar binnen = ____ cm

55

Vrije doorgang achterdeur (meestal: deur naar achtertuin)

Breedte = ____ cm

Grootte tuin (oppervlakte)

Breedte = ____ cm

56

Lengte = ____ cm


74

Berging 57

Woning voorzien van een eigen berging

58

Berging goed en makkelijk bereikbaar

Nee Ja

59

Hoogte drempel deur berging

____ cm

60

Vrije doorgang deur berging

____ cm

Stroom in berging (stopcontact(en)

Nee Ja

61

aanwezig?)

62

Afmeting berging (meten aan de binnenkant)

Nee (einde vragenlijst) Ja


Extra 63

Is er een brandmeldsysteem in de woning aanwezig (vraag evt. de bewoner(s))

Ja Nee Onbekend


75

Bijlage VIII toelichting bij inspectieformulieren Plaatje 1: toegangspad naar woning (bij vraag 2) Vlak en veilig =

de ondergrond is vlak en effen en bestaat uit bijvoorbeeld tegels of beton. de ondergrond is oneffen of bestaat uit grind, stapstenen, zand of iets dergelijks.

Niet vlak en veilig =

Plaatje 2: vrije doorgang deuren (bij vraag 5 e.v.) Om een deur met een rolstoel te kunnen passeren, moet de deur een bepaalde vrije doorgang hebben. De vrije doorgang (d) is de afstand tussen de rand van de openstaande deur en de deurpost aan de overzijde. Omdat een geopende deur iets naar binnen uitsteekt is dit dus niet gelijk aan de afstand tussen de twee deurposten!

d

Plaatje 3: draaicirkel (bij vraag 6 e.v.) Om met een rolstoel te kunnen draaien, is een bepaalde vrij vloeroppervlak nodig. De grootte van de beschikbare vrije ruimte kan worden bepaald door de diameter te bepalen van de vrije draaicirkel. Er mogen binnen die cirkel dus geen obstakels voorkomen, en de cirkel mag niet overlappen met bijvoorbeeld wasmachine of koelkast.

120 cm Draaicirkel voor en achter een deur

Draaicirkel in een ruimte (kamer)


76

Plaatje 4: slot boven handgreep (bij vraag 12) Twee voorbeelden:

Plaatje 5: vrije gebruiksruimte zit- en eetfunctie (bij vraag 18 en 19) Meten van de vrije gebruiksruimte zitfunctie (zithoek): in gedachten een kleed (mat) over de zithoek leggen (zie hieronder, linkerplaatje) en dan de lengte en de breedte meten. Meten van de vrije gebruiksruimte eetfunctie (eethoek): in gedachten een kleed (mat) over de eethoek leggen (indien aanwezig: loopruimte om de tafel meenemen) en dan de lengte en de breedte meten.

Lengte meten

Zithoek (zitmat in blauw)

Breedte meten

Breedte meten

Let op: bij het meten mogen de “zitmat” en de “eetmat” elkaar niet overlappen!

Lengte meten

Eethoek (eetmat in blauw)


77

Plaatje 6: oppervlakte en vrije vloeroppervlakte keuken (bij vraag 22 en 23)

In het rode vlak: vrije vloeroppervlakte (meten zonder keukenblok en apparatuur): lengte en breedte invullen bij vraag 23 In het blauwe vlak: afmeting keuken (oppervlakte): lengte en breedte invullen bij

Plaatje 7: éénhendel-mengkraan (bij vraag 26 en 51) Een éénhendel-mengkraan mengt automatisch warm en koud water naar de gewenste temperatuur. Drie voorbeelden:

Plaatje 8: thermostaatkraan (bij vraag 52) Een thermostaatkraan is een kraan waarbij de temperatuur van het water tevoren is vastgelegd, zodat in één beweging de juiste watertemperatuur wordt verkregen. Er bestaat de mogelijkheid om de temperatuur tijdens gebruik bij te stellen naar boven of naar beneden. Twee voorbeelden:


78

Kansen in de bestaande voorraad. Een inventarisatie van de huurwoningvoorraad in Culemborg

Recommend Documents