“Kan de architect nog het hoofd boven water houden? “ Salarisenquête voor architecten. Hoeveel architecten kunnen vandaag de dag nog hun beroep uitoefenen zonder financiële zorgen. Zijn de verdiensten van de architecten echt zo laag? Hieromtrent waren er tot op heden geen concrete cijfers beschikbaar. NAV wou bekijken hoe de vork in de steel zit en mailde daarom de “salarisenquête voor architecten” naar haar leden. Ze opteerde voor de naam “salarisenquête” omdat ze wou peilen naar de verdienste van alle architecten, dus ook bediende of zelfs stagiairs. Dat dit thema leeft bij de architect bleek al heel snel uit de meer dan 700 antwoorden die we binnen kregen. Verdeling volgens hoofdactiviteit De situatie van een architect die zijn beroep uitoefent als zelfstandige zonder vennootschap verschilt natuurlijk beduidend van de situatie van een architect die zijn beroep uitoefent in een vennootschap met meerdere vennoten. Daarom hebben we een onderscheid gemaakt volgens de hoofdactiviteit van de architect. Dit gaf ons volgende verdeling: o o o o o o o
Zelfstandige zonder vennootschap Samenwerking in associatie zonder rechtspersoonlijkheid Eénpersoonsvennootschap Vennootschap met meerdere vennoten Zelfstandige medewerker Bediende Stagiair
Wie verdient het meest? Voor de zelfstandige zonder vennootschap is het opvallend hoe sterk de resultaten zijn verspreid tussen de minima (< 1250) en de maxima (>6250). Voor meer dan 15% van de zelfstandige zonder vennootschap bedraagt het bruto-inkomen minder dan 1750 EUR per maand en voor bijna 10% zelfs minder dan 1250 EUR per maand. Toch verdient meer dan 25% meer dan 4750 EUR per maand en meer dan 10% zelfs meer dan 6250 EUR per maand..
Zelfstandige zonder vennootschap 14,00%
13,06% 12,03%
12,00% 10,00%
10,65%
10,31%
10,31%
9,28% 8,93% 7,22%
8,00% 6,53%
6,00%
4,81% 3,44%
3,44%
4,00% 2,00%
>6 25 0
<1 25 0
12 50 -1 75 0 17 51 -2 25 0 22 51 -2 75 0 27 51 -3 25 0 32 51 -3 75 0 37 51 -4 25 0 42 51 -4 75 0 47 51 -5 25 0 52 51 -5 75 0 57 51 -6 25 0
0,00%
EURO
Bij de éénpersoonsvennootschap hebben we mindere lage inkomens. Eerst is er een sterke stijging tot de categorie 2251-2750. Maar ook hier hebben we als we het geheel bekijken een groot aantal dat in een hogere categorie valt. Meer dan 36% heeft een maandelijks brutoinkomen van meer dan 4750 EUR. 22% verdient zelfs meer dan 6250 EUR. En dit is het hoogste resultaat voor deze looncategorie.
Eénpersoonsvennootschap 25,00% 22,15%
20,00% 15,19%
15,00% 11,39%
11,39%
10,00% 6,96%
7,59% 6,33%
6,33% 5,06%
5,00%
2,53%
1,90%
3,16%
EURO
62 50 >
<1 25 0
12 50 -1 75 0 17 51 -2 25 0 22 51 -2 75 0 27 51 -3 25 0 32 51 -3 75 0 37 51 -4 25 0 42 51 -4 75 0 47 51 -5 25 0 52 51 -5 75 0 57 51 -6 25 0
0,00%
In de resultaten voor de samenwerking in associatie zien we een piek in de categorie 37514250 (bijna 20%). Heel hoge inkomsten vind je er echter niet. Na de piek van 3751-4250 wordt onmiddellijk een sterke daling ingezet.
Samenwerking in associatie zonder rechtspersoonlijkheid 19,05%
20,00% 18,00% 16,00%
14,29%
14,29% 14,29% 14,29%
14,00% 12,00% 9,52%
10,00% 8,00%
4,76%
6,00%
4,76% 4,76%
4,00% 2,00%
0,00%
0,00%
0,00%
>6 25 0
<1 25 0
12 50 -1 75 0 17 51 -2 25 0 22 51 -2 75 0 27 51 -3 25 0 32 51 -3 75 0 37 51 -4 25 0 42 51 -4 75 0 47 51 -5 25 0 52 51 -5 75 0 57 51 -6 25 0
0,00%
EURO
In deze enquête hebben we voor de vennootschap met meerdere vennoten ook enkel gevraagd naar het maandelijks bruto-inkomen. Dit om een vergelijkingsbasis te hebben. Een vennoot in een vennootschap met meerdere vennoten geniet naast het bruto-inkomen (die wegens fiscale redenen vaak laag wordt gehouden) ook vaak andere voordelen (pensioensparen, wagen, winstdeling, enz.). De werkelijke inkomsten liggen dus meestal hoger. Toch zien we in deze resultaten dat 20% meer dan 4750 EUR verdient en meer dan 10% meer dan 6250 EUR.
Vennootschap meerdere vennoten 25,00% 20,00%
20,00% 13,33%
15,00%
13,33% 10,48%
10,00%
11,43%
10,48%
8,57% 7,62%
5,00% 1,90%
0,95%
1,90% 0,00%
>6 25 0
<1 25 0
12 50 -1 75 0 17 51 -2 25 0 22 51 -2 75 0 27 51 -3 25 0 32 51 -3 75 0 37 51 -4 25 0 42 51 -4 75 0 47 51 -5 25 0 52 51 -5 75 0 57 51 -6 25 0
0,00%
EURO
Is dit voldoende om de onderneming rendabel te houden? Maar dan nu de vraag waar het eigenlijk allemaal om draait. Is dit voldoende om de onderneming rendabel te houden? Vooral de zelfstandige zonder vennootschap vindt dat hij niet voldoende verdient om zijn bedrijf rendabel te houden. Dit is logisch daar er heel wat zelfstandigen zijn die inderdaad in de laagste salariscategorie vallen. Toch is 44% een hoog getal. Wanneer wij peilden hoeveel de zelfstandige zonder vennootschap dan wel meer zou moeten verdienen om zijn onderneming rendabel te maken gaf men een gemiddelde aan van toch wel 96% meer. Ook bij de éénpersoonsvennootschappen is nog meer dan 30 % niet rendabel. Voor de architecten die werken in een samenwerking met associatie en de vennootschap met meerdere vennoten ligt dit rond de 20%. Opvallend is wel dat deze bedrijven aangeven dat ze gemiddeld tot meer dan 60% meer zouden moeten verdienen om hun bedrijf rendabel te houden.
Rentabiliteit 100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% Zelfstandige zonder venn.
Samenwerking in associatie Niet rendabel
eenpersoonsvenn.
venn. Meerdere venn.
Hoeveel meer verdienen
Wat is de situatie van de Zelfstandige medewerker? 55% van de zelfstandige medewerkers die onze enquête beantwoorden zijn minder dan 6 jaar actief. Het statuut van zelfstandige medewerker wordt dus niet lang behouden. Meer dan 50% is dan ook niet tevreden met zijn vergoeding dat gemiddeld 58% hoger zou mogen liggen.
Zelfstandige medewerker 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00%
EURO
> 62 50
12 50 -1 75 0 17 51 -2 25 0 22 51 -2 75 0 27 51 -3 25 0 32 51 -3 75 0 37 51 -4 25 0 42 51 -4 75 0 47 51 -5 25 0 52 51 -5 75 0 57 51 -6 25 0
<1 25 0
0,00%
De bediende Het loon van de bediende is heel gevarieerd en start vanaf 2000 EUR. Daarnaast beschikt meer dan 80% nog over extra legale voordelen. Dit varieert natuurlijk sterk afhankelijk van het aantal jaren dat men reeds actief is en het soort bedrijf waarin men werkt. De meeste architectbedienden zijn tewerkgesteld in een architectenkantoor of studiebureau maar die bedienden die voor de overheid werken verdienen beduidend meer. Bediende 28,57%
30,00% 25,00% 21,43% 20,00% 15,00% 10,00%
14,29%
14,29%
7,14% 7,14%
7,14%
5,00%
20 01 -2 25 0 22 51 -2 50 0 25 01 -2 75 0 27 51 -3 00 0 30 01 -3 25 0 32 51 -3 50 0 35 01 -3 75 0 37 51 -4 00 0 40 01 -4 25 0 42 51 -4 50 0 45 01 -4 75 0 47 51 -5 00 0 >5 00 0
0,00%
Legale voordelen bediende
13%
13%
7% 60%
13% 20%
20% 53% 33%
maaltijdcheques
GSM
onkostenverg.
hospitalisatieverz.
Bedrijfswagen
Internet thuis
computer thuis
andere
groepsverz.
De stagiair En dan nog even wat aandacht voor de situatie van de stagiair. De meeste stagiairs verrichten heel wat meer uren dan de minima van 120 uren die door de Orde wordt opgelegd. 60% verricht meer dan 160 uren en bijna 12% verricht zelfs meer dan 180 uren. 31% verricht ook reeds activiteiten voor eigen rekening tijdens de stage.
Aantal gepresteerde uren stage per maand Orde legt min. van 120 uren op
11,43%
2,86% 22,86%
14,29% 48,57%
<120
120 - 140
141-160
161-180
>180
Wanneer we de verdienste bekijken zien we dat 44% tussen de 1251 en 1750 EUR verdient. 41% verdient tussen de 1751 en 2250 EUR. 17% ontvangt naast zijn vergoeding ook extra legale voordelen meestal een GSM of een onkostenvergoeding maar bij uitzondering soms ook een bedrijfswagen. 75% wenst meer te verdienen en zou gemiddeld 44% meer willen verdienen. Salaris Stagiair 50,00% 45,00% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% <1250
1250-1750
1751-2250
2251-2750
> 2750
Verdienste per provincie. Tot slot hebben we nog even per categorie de gemiddelde verdienste per provincie in een tabel geplaatst. Met uitzondering van de stagiair hebben we de waardeschalen in de verschillende tabellen gelijk gehouden ter vergelijking. Voor de samenwerking in associatie zonder rechtspersoonlijkheid hebben we geen cijfers binnengekregen voor de provincie Antwerpen.
Zelfstandige zonder vennootschap
5000 4500 4025
4000
3473
3370
3500 3000
3774
3756
2891
2500 2000 1500 A'pen
Bruss.
Limb.
O.-Vl
Vl.-Br
W.-Vl
Samenwerking in associatie zonder rechtspersoonlijkheid 5040 5000 4500 4000 3500 3029 3000
2847
2820
2500 2000
1750
1500 A'pen
Bruss.
Limb.
O.-Vl
Vl.-Br
W.-Vl
Eénpersoonsvennootschap
5000 4651 4500
4472
4449
4302 3951
4000 3347
3500 3000 2500 2000 1500 A'pen
Bruss.
Limb.
O.-Vl
Vl.-Br
W.-Vl
Vennootschap meerdere vennoten
5000 4500 3926
4000
3749 3393
3500
3353
3299
3049 3000 2500 2000 1500 A'pen
Bruss.
Limb.
O.-Vl
Vl.-Br
W.-Vl
Zelfstandige medewerker
5000 4500 4000 3500
3325 3089
3043 3000
2835
3235
2816
2500 2000 1500 A'pen
Bruss.
Limb.
O.-Vl
Vl.-Br
W.-Vl
Stagiair
2400 2190 2200 1930
2000 1831 1800 1600
1540
1600 1400
1204 1200 1000 A'pen
Bruss.
Limb.
O.-Vl
Vl.-Br
W.-Vl
