NIEUWSBRIEF. van de therapie boven water te halen. Dat kan tijdens het zelftherapieweekend

NIEUWSBRIEF

5

Nummer 05 - uitgave juni 2011

Beste (ex)Hausdörfer cursisten, Hoe staat het met de spreekrust? Wordt er nog veel geoefend of is de theorie weer wat weg gezakt? Daarom is het weer tijd om belangrijke aspecten van de therapie boven water te halen. Dat kan tijdens het zelftherapieweekend van 19 tot 21 augustus 2011. Zoals elk jaar organiseert Hausdörfer een zelftherapie-weekend. Dit jaar zal het weekend worden gehouden in Bornerbroek bij Almelo. Het begint vrijdagavond 19 augustus en eindigt zondagmiddag 21 augustus. Tijdens het weekend worden vele aspecten uit de basiscursus herhaald. Het wordt een intensief weekend waar veel klanken zullen worden gemaakt. Zaterdagmiddag is er een informatiebijeenkomst voor belangstellenden, waarbij iedereen voor de groep de klank kan sturen. Bestuurszaken

H

Hausdörfer blijft zich ontwikkelen; iedere keer komen er nieuwe inzichten bij, o.a. vanuit NLP. Er is dan ook een nieuwe uitgave van de reader te bestellen. Voor de zt-groepen is er een nieuw draaiboek beschikbaar. Heb je belangstelling, neem dan contact op met het secretariaat. Op het gebied van onderzoek naar de Hausdörfer-therapie zijn er nieuwe ontwikkelingen te melden; je kan in deze nieuwsbrief

INHOUDSOPGAVE •

Van de voorzitter

•

Bestuurszaken

•

Medianieuws

•

Onderzoek Angela

•

Ervaringen Inge

•

Ervaringen Rob

•

HD in Afrika

•

Column van Willem

•

Agenda

•

Colofon

LEES VERDER OP BLZ. 2

een toelichting lezen over het voorstel dat op tafel ligt.

en zijn gezin. Lees zijn kleurrijke verhaal op blz. 7.

Over ontwikkelingen gesproken; er is een prachtige film met interviews gemaakt door onze Werkgroep Voorlichting. Bart (ook te zien op film) geeft ons een kijkje achter de schermen en vertelt wat er allemaal komt kijken bij een opname.

Tot slot zijn er natuurlijk de ervaringsverhalen, deze keer van Rob en Inge en niet te vergeten de column van Willem over mindfulness. Geniet weer van deze (digitale!) nieuwsbrief; wil je toch graag de nieuwsbrief per post ontvangen, stuur even een e-mailtje dan wordt deze alsnog toegestuurd.

Hausdörfer breidt zich inmiddels al ver uit over de grenzen; afgelopen april heeft Jan de 1e Hausdörfer-cursus gegeven in Zambia en werd hij gastvrij onthaald door Collins

Bestuurszaken Erik Hartemink

WEBVERSIE - UITGAVE STICHTING NATUURLIJK SPREKEN HAUSDÖRFER

1

Dora Krabman [email protected]

ZAMBIA VERVOLG VAN BLZ. 1

T

ijdens het weekend worden vele aspecten uit de basiscursus herhaald. Het wordt een intensief weekend waar veel klanken zullen worden gemaakt. Zaterdagmiddag is er een informatiebijeenkomst voor belangstellenden, waarbij iedereen voor de groep de klank kan sturen. Tijdens het weekend worden er verschillende workshops georganiseerd, o.a. spreken voor de groep, flegma, irrationeel denken enz. Tussen de workshops door bestaat er de mogelijkheid voor het maken van een wandeling of gezellig bijkletsen met de

aanwezige deelnemers.

mag je het programma verwachten.

De kosten voor het weekend bedragen voor donateurs € 80,00 en voor niet-donateurs € 95,00. Iedereen die wil komen is welkom. We nodigen je uit om als deelnemer een workshop te leiden en te organiseren. Als je denkt; ik wil dat wel maar hoe pak ik dat aan, neem dan even contact met ons op.

Wij hopen velen van jullie te kunnen begroeten op 19 augustus! Erik Hartemink Jurian Molenaar

Voor vragen kun je contact opnemen met onderstaand telefoonnummer of e-mail. Opgave het liefst per mail. Begin augustus

Bestuurszaken Erik

2

06 14427946 [email protected]

Hausdörfer in de media!

M

isschien wel een terugkerend item in de Nieuwsbrief. Hausdörfer in de media! Dit betekent eigenlijk alleen maar goeds. Want hoe meer Hausdörfer in de media is, hoe bekender we worden. En hoe bekender, hoe meer volwassenen en kinderen geholpen kunnen worden om het stotteren te overwinnen en vrij te worden van spreekangst. In april 2011 was er weer een mooi media-moment. Met vier man (d.w.z. twee vrouwen en twee mannen) sterk en een voorbereiding van nog veel meer mensen die Hausdörfer een warm hart toe dragen, werd een geweldige informatiefilm opgenomen. Naast dat het opnemen van een film voor een goed doel altijd geweldig is, bood deze dag nog veel meer. Want om elkaar weer te zien, met elkaar ervaringen uit te wisselen en gewoon te praten, dringt het besef weer tot me door wat een geweldige therapie Hausdörfer is.

Hoe verliep de dag 17 april was het zover. Met vier man, twee kinderen en een grote opnameploeg begonnen we met de opnames. Helaas trad er veel vertraging op bij de opnameploeg omdat zij een erg druk programma had die dag. Dit was met name vervelend voor Anne die al enkele uren met haar twee kinderen bij Kaap Doorn was. Ook het zoeken naar een goede filmlocatie bij het mooie Kaap Doorn was nog niet zo eenvoudig dan van te voren was gedacht. Een brullende airconditiong die het rustieke plekje bij een fonteintje toch wel erg verstoorde, een plek die ideaal was maar waar een ‘buitenvergadering’ plaatsvond en ga zo maar door. Maar uiteindelijk vonden we een mooie plek, in het groen, met vogels, maar zo af en toe toch een langsrijdende auto. Anne & Kim Als eerste werd Anne, na het lange wachten, geïnterviewd. Erg interessant om van een moeder te horen hoe het is om om te gaan met een stotterend kind. Ik dacht vaak “hebben mijn ouders ook zo gedacht en zich zoveel zorgen gemaakt” en “was

er ten tijde van toen ik jong was maar een ‘hulplijn’ en een ‘noodpakket’ om ouders bij te staan”. Het was leuk en mooi om te zien hoe vrij Kim aan het spelen was met haar zusje en een stagiair van de opnameploeg. Het blijft indrukwekkend om te horen hoe enkele handvatten van het adviespakket van Hausdörfer, bijdragen aan het de kop in drukken van het ontwikkelen van het primaire stotteren naar chronisch stotteren. Ook in mijn omgeving heb ik te maken met kinderen van vrienden die even te maken hebben gehad met kleine haperingen en stotters. Ik was erg blij met de bagage die ik had om hen op mijn manier van wat advies te kunnen voorzien. Voor het interview heb ik gelukkig nog even gesproken met Anne en ik vond het geweldig om te horen dat Hausdörfer zoveel voor haar en Kim heeft betekend. Een betere reclame voor de therapie is er niet. En ik wil via dit bericht ouders die Hausdörfer een warm toe dragen, vragen dit óók kenbaar te maken. Want hoe meer mensen overtuigd worden van de waarde van Hausdörfer, hoe minder kinderen het primaire stotteren ontwikkelen naar chronisch stotteren en hoe minder frequent volwassenen hun heil zoeken bij andere therapieën die het ‘probleem’ erger kunnen maken.

Hausdörfer in de media Bart

3

Bart

op de site van Hausdörfer geplaatst.

Bernadet Als tweede mocht ik mijn verhaal vertellen over het stotteren, de therapie en wat voor een invloed beide hebben gehad op mijn leven. Het was weer erg goed om er over te kunnen praten. Het maakt mij weer eens duidelijk hoe lekker het is om te kunnen praten. Ook het vertellen van het verhaal aan mensen, de interviewer en de cameramensen, die onbekend zijn met het psychische effect van stotteren, maakt maar weer eens duidelijk dat er nog een wereld te winnen is. Want het zichtbare aspect, als vast zitten, knipperen met de ogen en ‘rare bekken’ trekken kent iedereen nu wel. Maar juist hetgeen door de hoofden spookt van stotteraars is nog lang niet bij iedereen bekend. Ik denk dat wij drieën er tijdens de opnames goed in zijn geslaagd dit duidelijk naar voren te laten komen. Want voor mij zijn onder andere de aanpak van het zelfvertrouwen (de ik-kan gedachte) en het ontwikkelen van flegma onderscheidende eigenschappen van de Hausdörfer-therapie. Eén element van het interview staat mij nog bij. Ik had een paar keer Hausdörfer genoemd, juist om ‘reclame’ te maken, maar dit was volgens de opnameploeg niet helemaal de bedoeling. Dit was van tevoren afgesproken. Helaas bij mij onbekend. Maar ik moest dus enkele zinnen opnieuw uitspreken en wat gebeurde er.. Daar kwamen de eerste stotters. Ik was in mijn hoofd teveel bezig met wat ik wilde zeggen en stond niet meer achter mijn ‘tekst’. Voor mij weer een leermoment. Uiteindelijk heb ik mijn hele verhaal kunnen vertellen. Jammer dat er veel uit geknipt moest worden, want bij ons allen was de inhoud van het verhaal zo goed dat het zonde was om alle opnames te comprimeren tot een filmpje van enkele minuten. Maar voor de liefhebbers was Jan Heuvel er en die heeft alles opgenomen en

Toen Bernadet werd geïnterviewd was het al wat donkerder geworden en werden de camera’s en de lichten verplaatst naar binnen. Alles werd weer opgetuigd en na wat drinken gingen de opnames weer verder. Bernadet had voor mij een erg herkenbaar verhaal. Hoe de vele therapieën haar eigenlijk tot een nog ergere stotteraar hebben gemaakt. Onzekerheid, niet meer durven praten, je dommer voor doen dan dat je bent, niet op de voorgrond treden en je ongelukkig voelen. Des te mooier vind ik het om te zien dat Bernadet nu één van de therapeuten is die de Hausdörfer-therapie geeft. Als ik haar zo hoor praten, doet ze dit met ontzettend veel enthousiasme en plezier. En stiekem ben ik wel een beetje jaloers. Want hoe geweldig is het om je te kunnen inzetten voor een ‘probleem en oplossing’ waar je zelf jaren het ongemak van hebt ervaren. Bernadet werd vooral geïnterviewd over de therapie: het doel, de middelen, de oefeningen en het waarom van een groepstherapie. Jammer genoeg mochten we geen enkele keer het woord Hausdörfer in de mond nemen. Dit vond ik toch wel erg vervelend en jammer omdat het niet onze bedoeling is om in een film te investeren waar andere therapieën

(regulier en niet-regulier) ook van profiteren. Na wat discussie hierover zijn we weer rustig verder gegaan en heeft Bernadet erg helder uiteen gezet wat de therapie inhoudt. Tevens hebben we enkele oefenvormen van de therapie op beeld vastgelegd. Dit is ook verwerkt in de informatiefilm. Het eindresultaat en hoe verder… Het eindresultaat mag er wezen. De film is goed opgenomen en laat naar mijn mening duidelijk zien waar de Hausdörfer-therapie voor is. Ook het onderscheidende karakter van de therapie ten opzichte van andere, reguliere en niet-reguliere therapieën komt naar voren. Ik raad alle mensen die Hausdörfer een warm hart toe dragen aan het filmpje via bijvoorbeeld LinkedIn, Facebook, Hyves, Twitter e.d. te verspreiden. Zo wordt Hausdörfer wederom positief onder de aandacht gebracht. Ook is het aan te bevelen dit filmpje te gebruiken wanneer iemand media-aandacht wilt vragen voor Hausdorfer in het kader van bijvoorbeeld de Nationale Hausdörferdag of Wereldstotterdag.

Hausdörfer in de media Bart

4

Voortgang Onderzoek van Angela Stoof

I

n het kader van het onderzoek naar de Hausdörfer-therapie is in mei een project-voorstel opgesteld door Angela Stoof in samenwerking met Andre Mulder. Beiden zijn verbonden aan Hogeschool Windesheim te Zwolle, lectoraat Theology & Levensbeschouwing. Aan de hand van vraagstukken zullen richtlijnen worden opgezet, zodat met het uiteindelijke onderzoek kan worden begonnen. Wat is het doel van het onderzoek? Gebruik kunnen maken van een wetenschappelijk document, om: a. een ieder ervan te kunnen overtuigen dat

Ervaringen Inge

I

k ben in 1991 in aanraking gekomen met de Hausdörfer methode. Het was een openbaring voor mij. De spreekwet, de klanksturing en het gevoel “ik kan”. Omdat mijn doelstelling “ik wil niet stotteren” bleef meesturen werd voor mij de klanksturing een spreektechniek. Het klanksturen werd een doel op zich. Ik kwam uit het luisteren naar mijn klanken en ging weer letters en woorden zien. Met als gevolg dat ik niet aan het pakken van mijn spreekrust werkte. Nu, in de 2e sessie van de basistherapie, zie ik duidelijk waar mijn aandachtspunten liggen en waar ik de komende tijd aan wil werken. Na de cursus Ik heb flegma oefeningen gedaan. Ook veel in winkels, met de instelling “klanken totdat ze gillend wegrennen wat kan mij

stotteren geen spreekprobleem is maar een angstprobleem. b. het kunnen overdragen van de therapie aan toekomstige therapeuten. Waarom is het belangrijk dat het onderzoek gaat plaatsvinden? Probleemformulering zoals deze is omschreven in het voorstel: We beschikken niet over een wetenschappelijke beschrijving van de werkzaamheden van de Hausdörfer-therapie en evenmin van een wetenschappelijke beschrijving van het eigen van de therapie. Dit is een probleem omdat we in gesprek met cliënten, stottertherapeuten en zorgverzekeraars geen gevalideerde kennis kunnen inbrengen over onze existentiële stottertherapie. Vanuit welk perspectief dient het onderzoek plaats te vinden?

het schelen”, geoefend. De spreekrust die dan bovenkomt is weldadig en geeft mij een onkwetsbaar machtsgevoel en er is niemand gillend weggerend maar dat zou me werkelijk niet hebben kunnen schelen. Als ik niet bij mijn spreekrust/kalmte kom dan ligt het altijd aan het niet echt luisteren naar mijn eigen klank. Op dat moment ontbreekt het mij aan flegma. Ik worstel nog wel vaak met de verkeerde doelstelling “ik wil niet stotteren”. Het klanksturen gebruik ik dan automatisch als spreektechniek. De spreekrust is er dan niet en dat voelt vervelend. Ook als ik niet voluit durf krijg ik het gevoel “ik kan” niet te pakken. Wanneer ik de houding heb “het kan me niet schelen” dan voel ik me vrij in het klanksturen en krijg ik het vertrouwen in mijn kunnen. Om de houding “het kan me niet schelen” op ieder moment op te kunnen roepen, daar zal ik me nog vaak in moeten oefenen. Het gaat om de angst

Voortgang onderzoek Dora

5

De moeilijkheid is dat er geen maatstaven zijn; het wijkt af van een stottertherapie waarbij als doelstelling vloeiend spreken wordt gehanteerd. Hausdörfer gaat niet uit van de doelstelling “vloeiend spreken”, maar stelt het “vrij zijn” als doel, met bijkomstig effect het vloeiend spreken. Tegelijk is het ook een uitdaging, omdat het juist van belang kan zijn om vanuit deze visie het fenomeen stotteren te belichten. Hoe zal het onderzoek worden uitgevoerd? Er zullen interviews plaatsvinden cursisten in de vorm van logboeken a.d.h.v. vragen. Deze vragen zullen worden beantwoord voordat aan de basiscursus wordt begonnen, tijdens en na de cursus. Als resultaat zal ook een boekje worden samengesteld met portretten van de deelnemers.

afbouwen en niet om het “niet stotteren”. Laatst ging ik naar een aantal winkels met als doel om mijn flegma te trainen maar de gedachte “als het maar lukt” zat in me en stuurde mee. Het lukte dus niet om naar mijn klanken te gaan luisteren en bij iedere volgende winkel zaten de struikelwoorden in mijn hoofd. De flegmatraining zat ‘m dus in het voluit gaan in het stotteren wat ik eigenlijk niet eens zo vervelend vond op het moment. Het boek van Hausdörfer zet me dan wel weer op de goede weg. De komende week zal ik me steeds weer proberen te verplaatsen in de gemoedstoestand van “het kan me niets schelen”. Niet durven maar doen.

Ervaringen Rob

H

et stotteren is begonnen toen ik 4 jaar was. Begonnen met logopedie en de Doetinchemse methode. Toen ik 22 was heb ik de Del Ferro methode gedaan, maar na enkele weken had ik alweer een terugval. Op mijn 27ste heb ik een speech easy gekocht en ook hierbij ging ik na 2 weken weer stotteren. Nu, na 30 jaar hard werken heb ik de oplossing gevonden! Dit is geen spreektechniek maar een houding & gevoel die je ontwikkeld. Na de eerste basisdag heb ik de gewoonlijke spreekspanning die ik altijd voelde, niet meer gevoeld! Het spreken gaat super goed, met alleen wat simpele gedragswijzingen. Ik durf nu alle situaties te spreken, kan mijn spreekrust houden en spreek met veel spreekrust. De 1e week na de cursus Maandag Vandaag een goede boost gekregen zeg! Werd wakker en dacht: “Zal ze eens een paar goede klanken laten horen”. Bij de collega waarmee ik gesproken heb kon ik heel goede naar mijn stem luisteren en heb flink met de klanken gespeeld. (denk totaal ongeveer 22 man/vrouw) Veel collega’s uitgelegd wat ik van het weekend heb gedaan en iedereen kon duidelijk verschil merken en was erg trots op me. Zelfs in een meeting waar 14 mensen aanwezig waren gingen de klanken de kamer rond. Eerst kreeg ik een rare blik, maar na 2 keer was het nieuwe er ook wel af.. De spreekrust heb ik vandaag de hele tijd gehad, zelfs bij de directeur waar ik normaal heeeeeeeeel veel spanning had. (ik type zelfs met verlengingen ;-)) Mijn flegma is hiermee ook aardig

gegroeid. Het “ik kan klank maken en sturen” gevoel heb ik vanmorgen tegen mezelf verteld en tussendoor ook nog een paar keer, geeft me een goed gevoel en begin het steeds meer te geloven. Dinsdag Vanmorgen toen ik wakker werd vroeg ik me af of ik het nog kon.. Na een bevestigend antwoord aan mezelf met “ik kan klank maken en besturen” had ik weer alle vertrouwen. In de auto alvast een beetje oefenen met het klanken. Vanmorgen de collega’s die er gisteren niet waren op de hoogte gebracht nadat ik eerst eens een paar keer geklankt heb, dus niet vooraf waarschuwen. Daarna enkele meetings gehad met meerdere mensen en hier ook mijn rust goed kunnen behouden en geklankt. De houding: “Schijt aan iedereen bevalt me wel” :-) Er kwamen vandaag wat kleine stotters, maar besefte ook dat dit kwam doordat ik aan het woord dacht. Aandacht terug naar mijn stem en het ging weer perfect, de spreekrust was weer snel terug. In mezelf de stotter duivel uitgelachen! Heb wel door dat mijn vertrouwen in mijn spreken met de minuut stijgt. 3 weken na de cursus Maandag Veel los gelaten en op het moment dat ik lichte spanning voelde even met de klank gespeeld. Ik merkte bij mezelf op dat de verlengingen steeds korter werden, dus heb gisteren bij mijn schoonouders even extra overdreven. (kan mij het schelen ;-)) Het “ik kan” gaat nu ook goed elke morgen en avond. Tussendoor herinner ik mezelf er ook aan. Af en toe zie ik nog wel woorden

Ervaringen Rob Rob

6

in mijn hoofd, waarbij ik spanning op ga bouwen. Dan ga ik naar mijn stem luisteren waardoor de spanning verdwijnt. Het “ik kan klank maken en sturen” gevoel heb ik vanmorgen tegen mezelf verteld en tussendoor ook nog een paar keer, geeft me een goed gevoel en begin het steeds meer te geloven. Na een maand Ik verleng wel nog bij elk gesprek, maar ongeveer om de 3 à 4 zinnen. Zodoende blijf ik met mijn aandacht bij mijn stem en kan ik het flegma lekker trainen. Paar kleine stottertjes komen nog wel, maar daar heb ik weinig last van. Deze komen nog wel doordat ik aan woorden denk. Over het algemeen gaan de rest van de spreeksituaties echt super, zelfs de situaties die vroeger echt veel spanning opleverden. Vooral met het Engels spreken is het nog wel eens, maar dat komt denk omdat ik continue naar de vertaling aan het zoeken ben. Wel voel ik me met de dag vrijer! Echt een heerlijk gevoel.

Hausdörfer in Afrika

I

n Nieuwsbrief 3 (juni 2010) schreef ik over mijn bijzondere ontmoeting met Collins uit Zambia. Hij kon zijn stotteren vaak goed verbergen, had een goede baan en toch leed hij er enorm onder. Als voorganger in de kerk had hij bijv. nog nooit een preek zelf kunnen afmaken en voorlezen uit de bijbel ging al helemaal niet. Ooit had de Afrikaanse regering hem een ministerpost aangeboden, maar voor deze eer heeft hij bedankt omdat hij bang was dat hij de spreekdruk niet aan kon en hij wilde zijn land niet blameren met zijn gestotter. Collins was al vele jaren tevergeefs op zoek geweest naar een oplossing. Op het moment dat ik hem ontmoette, speelde hij zelfs met de gedachte om zijn baan als directeur van de ITC-afdeling aan de Universiteit in Lusaka op te zeggen om zich zo van alle spreekspanning en -druk te

bevrijden. Na twee Hausdörfer-basissessies in een hotelkamertje in Amsterdam zag de wereld er voor hem heel anders uit: voor het eerst in zijn leven kon hij voorlezen uit de bijbel en hij preekte anderhalf uur lang vol vuur en vlam voor een volle kerk. Zijn enthousiasme over dé oplossing deed hem besluiten andere stotteraars in Zambia te helpen. Daar had hij alle redenen voor want ook zijn 5-jarige dochtertje, zijn 11-jarige zoon en zowel zijn jongste als oudste broer stotterden en hij kende nog veel meer stotteraars. Zo kwam het dat ik hem beloofde eens naar Zambia te komen om een Hausdörfer-basiscursus te geven. Zo gezegd, zo gedaan: begin april had ik een weekje Zambia ingepland. Met 11 uur vertraging vanwege een gecancelde vlucht van Swiss Air omdat de motoren van het

ZAMBIA Jan

7

toestel niet wilden starten, vertrok ik vanaf Schiphol via Nairobi naar Zambia. ‘s ochtends werd ik op de luchthaven van Lusaka verwelkomd door Collins. Met zijn 4WD bracht hij mij naar zijn huis, waar ik een logeerkamer kreeg aangeboden. Het bed was gelukkig voorzien van een muggennet. Dit gaf me een veilig gevoel want malaria schijnt hier een veel voorkomend verschijnsel te zijn. Bijzonder prettig vond ik ook dat het huis was voorzien van een draadloze internetverbinding: een ongekende luxe in Zambia! Om 14:00 uur zou de Hausdörfer-basiscursus van start gaan. Collins had voor deze gelegenheid de wachtkamer geregeld van de enige gezaghebbende psychiater in Zambia, Dr. Ravi Paul uit India. Hij woont nu twee jaar in Zambia en is verbonden aan de Universiteit van Lusaka. Toen hij op een dag bij Collins aanklopte met een computerprobleem, wist deze hem te interesseren

voor dé oplossing voor stotteren. Dr. Paul was meteen geïnteresseerd omdat hij in zijn praktijk veel stotteraars tegenkwam die hij niet kon helpen. Van de tien stotteraars die zouden deelnemen, kwamen er vijf opdagen. Twee studenten aan de universiteit in Lusaka, Hope Phiri en Chibuye Muyembe, hadden van de cursus gehoord via een oproep, die Collins via de mail onder studenten had verspreid. Daarnaast deden o.a. Collin’s jongste broer Kamizhi Kapalu (22) mee, Ndashe Francis, iemand uit de geloofsgemeenschap van Collins, een jongeman genaamd Nector Banda en de zoon van Dr. Ravi Paul’s zwager. De laatste stotterde zelf niet, maar was geïnteresseerd om therapeut te worden. Iedereen had blijkbaar twee voornamen en ik vond het niet gemakkelijk om deze te onthouden, ook al kon ik volstaan met het tweede deel van de voornaam. Dat was voor mij al moeilijk genoeg! Na zijn individuele Hausdörfer-spoedcursus in Amsterdam was Collins er zelf in geslaagd om zijn twee kinderen van hun stotteren te bevrijden. Op de laatste avond voor mijn vertrek verzocht Collins mij om nog even wat aandacht te geven aan zijn zoontje van inmiddels 12 jaar. We maakten een video-opname en deden enkele klankoefeningen, maar bij hem was geen spoortje meer van stotteren te bekennen.

Fantastisch! Hetzelfde gold ook voor zijn nu 6-jarige dochtertje. Bij Kapalu hadden de aanvankelijk zeer ernstige symptomen zoals verkrampingen van gezicht en ledematen, plaats gemaakt voor een opvallende spreektechniek, die hij zeer consequent en zonder enige schroom toepaste. Op zich was dit voor hem al een hele bevrijding, maar er is natuurlijk meer te bereiken. Na enkele oefeningen en wat uitleg ging de spreektechniek al snel over in een oorstrelende, natuurlijke spraak mét behoud van spreekrust. Al spoedig bleek dat Dr. Paul’s secretaresse een zoontje had van zeven jaar dat ook stotterde. Reden genoeg dus om haar maar meteen bij de cursus te betrekken. Omdat hele dagen werken met Hausdörfer niet voor alle deelnemers haalbaar was, spraken we met de groep af dat we elke dag om 14:00 uur (“Zambiaanse tijd”, d.w.z. dat het soms ook wel een half uur later kon worden voordat iedereen er was) zouden beginnen. De resultaten in deze groep waren verbluffend en verrassend eenvoudig te bereiken: de theorie ging erin als koek en de flegmatrainingen vormden voor deze deelnemers geen enkel probleem! Francis (31 jaar) vertelde de 2e cursusdag dat hij nu voor het eerst van zijn leven in het Engels uit de bijbel had voorgelezen terwijl we in de groep nog helemaal geen aandacht

ZAMBIA Jan

8

hadden besteed aan het lezen! De woorden van Hausdörfer “Wie de spreekwet kent, is in principe al “genezen” lijken hier helemaal op z’n plaats. Het dan nog resterende angstprobleem is voor ons, Europeanen, vaak het grootste struikelblok. Zambianen lijken geen schroom te kennen voor een manier van spreken die opvalt door verlengingen en intonaties. Dit heeft volgens Collins te maken met het feit dat deze ook in hun streektaal voorkomen. Na wat speurwerk op het internet ontdekte ik dat het Bemba, één van de meer dan 70 talen die in Zambia wordt gesproken, een toontaal is, net als Mandarijn en Kantonees. Dat wil zeggen dat veranderingen van toonhoogte bij het uitspreken van een en dezelfde lettergreep structureel leiden tot een verandering in de betekenis van het woord. Dat de positieve resultaten in Zambia zo gemakkelijk worden bereikt, is misschien wel hoofdzakelijk te danken aan het feit dat stotteraars daar nog nooit zijn teleurgesteld door een therapie of therapeut, gewoonweg omdat die er niet zijn. Zij geloven nog in een oplossing en daarmee is de eerste stap al gezet om deze te bereiken. Ook kan meespelen dat elke dag voor veel Zambianen een worsteling is om te overleven. Wie zal zich dan nog druk maken om wat een ander van zijn/haar spreken vindt? Dit zal één van hun laatste zorgen zijn.

D

ie avond maakte ik bij een heerlijk, pittig Indiaas hapje en een drankje kennis met Dr. Paul en zijn zwager, Mr. Ajay Prasher in zijn eigen restaurant. De 42-jarige, “easy going” Ajay is oorspronkelijk architect van beroep en eigenaar van diverse grondstukken, een beautysalon, een restaurant en een bar in Lusaka. Hij verraste mij met zijn plan enkele grondstukken, waarvan hij vindt dat ze te ver weg liggen, te willen verkopen om de opbrengst te investeren in een “Hausdörferresort”. Op een blaadje schetste hij hoe dit er uit moest komen te zien: een hotel, een restaurant, twee gebouwen met grote en kleine conferentiezalen, een terras en tennisvelden. Dit alles gelegen aan een prachtig recreatiemeertje dat is ontstaan door grindafgravingen. Het grondstuk ligt op ca. 95 km afstand van Lusaka, midden in de Afrikaanse savanne en toch goed bereikbaar via een drukke, geasfalteerde weg. Ajay nodigde mij uit om de volgende ochtend ter plekke een kijkje te nemen en

die gelegenheid liet ik natuurlijk niet aan mij voorbijgaan. De volgende ochtend haalde Ajay mij thuis op voor een ritje naar “Lake Hausdörfer” over de avontuurlijke Afrikaanse wegen. Hij was al bezig het meertje droog te leggen door op bepaalde plaatsen de bodem af te dichten zodat het opborrelende bronwater de oppervlakte niet meer kan bereiken. Daarna wordt er een folie in gelegd en dan kan “de kraan” weer worden geopend. “Alles wat we nodig hebben om te bouwen is hier al voorhanden”, zei Ajay: “grind, water, leem”. Hij zal het wel weten, dacht ik want hij is architect en heeft al een paar leuke gebouwtjes neergezet in Lusaka. Wie weet gaan we straks nog eens een Hausdörferbasiscursus combineren met een Safari in Zambia! Terug in Lusaka trommelde Collins ‘s avonds tot mijn grote verrassing alle huisgenoten bijeen om mij officieel te verwelkomen. In

ZAMBIA Jan

9

Zambia is het gebruikelijk dat mensen met een beter inkomen zich bekommeren om familieleden die het minder breed hebben en zo komt het dat bij het gezin van Collins ook nog bijv. twee jongere broers wonen en neven en nichten die in Lusaka studeren. Plotseling zat de huiskamer vol met 14 mensen en ik vroeg mij af waar ze allemaal vandaan kwamen en waar ze sliepen, want zo groot was het huis nu ook weer niet. Nadat iedereen zich had voorgesteld, zongen zij in koor twee welkomstliederen. Dat was me wel even een warm onthaal! De bijeenkomst werd afgesloten met een gezamenlijk gebed, waarbij iedereen met handen en voeten op de vloer knielde. De dag voor mijn vertrek ging ik met de familie Collins mee naar de kerk. Dat is niet even een uurtje zoals bij ons: de mis duurde de hele zaterdag en een gezamenlijke lunch was inbegrepen! Een titel heb je hier zo te pakken: Collins stelde mij aan de volle kerk voor als Dr. en Professor Heuvel,

die uit Nederland was gekomen om stotteraars in Zambia te helpen. Na de gezamenlijke lunch en een lange, indringende preek van een voorganger hield ik het wel voor gezien. Ik nam me voor om door de aangrenzende sloppenwijk te slenteren om een indruk te krijgen van de leefomstandigheden van het grootste deel van de Zambiaanse bevolking. Collins zorgde er altijd voor dat ik een begeleider had en deze keer was dat zijn jongste broer Kapalu, met wie ik inmiddels een aardige band had opgebouwd. Als gids kreeg de arme jongen het zwaar te verduren: de bewoners namen hem kwalijk dat hij mij de sloppenwijk liet zien i.p.v. de schitterende shoppingmalls. Fotograferen stuitte dan ook overal op luid protest. Op weg naar huis verschafte Kapalu mij nog een ereplekje vóór in de bus door gebruik te maken van mijn op die dag

verworven titels. De laatste dag van mijn verblijf brachten we met het hele gezin en enkele cursisten een bezoek aan het Munda Wanga Park, waar we enkele dieren uit het Afrikaanse Wildlife konden bewonderen. Het plan was om dit bezoek te combineren met een praktijkoefening, maar er waren niet genoeg bezoekers om dit tot een succes te maken. In de namiddag reden we naar een fantastische recreatieplek aan de Kafue River, waar we een rondje konden meevaren in een boomstamkano. Het was een plek waar mensen bij elkaar komen om te BBQ’en of om iets te drinken. We konden hier genieten van een prachtige zonsondergang. Al met al was het een fantastische ervaring om in Zambia mensen te ontmoeten die nog geloven in een oplossing voor stotteren

ZAMBIA Jan

10

en die hebben ontdekt wat Hausdörfer hierin kan betekenen. Ik hoop dat hun inzet en enthousiasme er toe zal leiden dat we grote aantallen stotteraars in Zambia en heel Afrika kunnen helpen bij het vrij worden van stotteren. Hausdörfer zal dan snel uitgroeien tot de enige therapie voor natuurlijk spreken in Afrika en daarna als een Tsunami naar Nederland terugkeren... Jan Heuvel

Mindfulness Angst is een boeiend fenomeen. Je staat er eigenlijk zelden bij stil waar het vandaan komt. Meestal is angst er gewoon. Je loopt door een stille nachtelijke steeg, je loopt in het donker in een vreemd bos, je moet spreken voor vreemde mensen of voor mensen die veel van je verwachten, etc. Allemaal situaties die angst inboezemen. Schenk je hier iets meer aandacht aan, dan zie je dat het niet de situatie zelf is, maar dat het je denken is over de situatie die je angst inboezemt. Hoe weet je immers zeker dat de verwachtingen zo hoog zijn en weet je zeker dat je afgaat als je stottert? Zijn er enge dieren in het bos die je pijn doen? Hoe groot is de kans dat ze je werkelijk aanvallen? Het denken kan behoorlijk met ons aan de haal gaan. Zo erg dat het ons serieus kan belemmeren in ons handelen en spreken. Het is daarom ook goed hier steeds bij stil te staan en er mee aan de slag te gaan. Daar zijn veel manieren voor; er is voor ieder wat wils. We kunnen allemaal grasduinen. Een aanpak die de laatste jaren veel aandacht krijgt is Mindfulness. Mindfulness heeft

sterke wortels in het Boeddhisme. Een paar kernwoorden/ kernzinnen van Mindfulness zijn: “leven in het hier en nu”, bewuste aandacht, aanvaarding van negatieve en positieve ervaringen en bewustzijn. In sommige ziekenhuizen wordt Mindfulness zelfs al gehanteerd als doeltreffende therapie voor psychologische klachten.

Spreekangst is zo’n psychologische klacht. Hausdörfer heeft dit meer dan uitstekend geanalyseerd en Jan Heuvel heeft hier een praktische therapie voor ontwikkeld. In mijn beleving kan Mindfulness een prima aanvulling zijn op de Hausdörfer-therapie. Deze overtuiging komt voort uit de ervaring dat therapie veelal gebaat is bij langdurige en regelmatige oefening (vergelijk het met sporten). Spreekangst is namelijk niet altijd zomaar verdwenen. Vaak is het tijdelijk en komt het later weer terug. De zt-groepen zijn een prima middel om te blijven oefenen en ervaringen te delen. Ze zijn echter niet altijd overal actief, of de frequentie is te laag, of er ontbreekt een goede locatie/aanjager etc. Naar mijn mening kan Mindfulness voorzien in deze leegte. Je kunt het op ieder moment van de dag toepassen en door dagelijkse herhaling groeit het in effectiviteit. Hiermee kan het een prima aanvulling zijn op de Hausdörfer therapie.

Een voorbeeld van een oefening is het slaan van een brug tussen geest en lichaam. Dit is een gemakkelijke oefening. Concentreer je op de in- en uitademing. Je denkt aan niets anders. Dus niet aan je boodschappenlijstje. En als het toch gebeurt, laat het dan als een wolkje aan de horizon voorbijdrijven en richt weer je aandacht op de ademhaling. Eerst in: “ik adem in” en dan uit: “ik adem uit”. Niet gaan sturen, want voor je het weet wordt je hyper. Je laat de in- en uitademing gaan zoals ze gaan. Voor je het weet komen er steeds minder gedachten en geniet je van je ademhalen en van het zijn in hier en nu. De brug is geslagen tussen geest en lichaam. Voor mij als stotteraar doet dit denken aan het “zweven” tijdens het stotteren. Je bent zo aan het persen en aan het duwen dat je niet meer aanwezig bent. Je voelt de grond onder je voeten niet meer, je krijgt kramp in je lichaam (bij mij de buik) en je weet vaak ook niet meer wat je gaat zeggen. Er is geen sprake van een brug tussen lichaam en geest. Ze functioneren beide niet meer; laat staan samen. Veel succes, even grasduinen en regelmatige oefening kan mooie bruggen slaan….. Groet, Willem (Voor reacties: [email protected])

AGENDA: ZT weekend 19 t/m 21 augustus te Bornerbroek Wereldstotterdag 22 oktober Hausdorferdag 19 november te Doorn

Column van Willem Willem

11

Colofon

•

De Nieuwsbrief verschijnt in juni en december. De Nieuwsbrief wordt per mail verzonden aan alle donateurs en belangstellenden en kan worden gedownload van www.hausdorfer.eu

Contactpersonen Zelftherapiegroepen

Bestuur van de Stichting Natuurlijk Spreken Voorzitter: Erik Hartemink Tel.: 06 4213 0645 [email protected] Secretaris: Dora Krabman [email protected] Tel.: 06 3080 1386 Penningmeester: Björn Wedding Tel.: 06 4036 9407 [email protected] Bestuurslid zelftherapie Björn Wedding Tel.: 06 4036 9407 [email protected] Bestuurslid voorlichting: Martijn Sandee Tel.: 023 534 0447 [email protected] Redactie: Dora Krabman [email protected] Lay-out: Ton Krabman Website http//www.hausdorfer.eu Girorekening 7706022 t.n.v. Stichting Natuurlijk Spreken Winterswijk Bij betalingen vanuit het buitenland heeft u de volgende gegevens nodig: IBAN: NL87 PSTB 0007 7060 22 BIC: PSTBNL21 Vaak zijn er geen of weinig kosten aan verbonden. Informeer hiervoor bij uw bank.

Amsterdam Maarten Jurrjens Tel.: 0251 671 490 [email protected] Assen Wim Ratering Tel.: 06 3010 7525 [email protected] Breda Paul van Dijk Tel.: 0162 671 021 [email protected] Eindhoven Bob Jakobs, Tel.: 06 2316 9128 [email protected] Ermelo Dora Krabman Tel.: 06 3080 1386 [email protected] Leiden Paul Blijboom Tel.: 020 664 0870 [email protected] Nijmegen Daniël Derksen Tel.: 06 5233 1557 [email protected] [email protected] Westerhaar Maarten Maneschijn Tel.: 06 2316 9128 [email protected] Winterswijk Björn Wedding Tel.: 06 4036 9407 [email protected] WEBVERSIE - UITGAVE STICHTING NATUURLIJK SPREKEN HAUSDÖRFER

5

12