Kadernota vrijwillige inzet
Periode 2015-2019
1
Inhoudsopgave Voorwoord 4 Aanleiding
5
Hoofdstuk 1: Opmaken balans vrijwillige inzet
7
1.1 Waar heeft de gemeente zich de afgelopen jaren op gericht
7
1.2 Welke doelen hebben we bereikt
7
1.3 Wat gaat goed en wat kan beter
8
1.4 De vrijwilliger centraal
8
Hoofdstuk 2: Ontwikkelingen die het beleid beïnvloeden
9
2.1 De grotere inzet van meer kwetsbare groepen vrijwilligers
9
2.2 Het dichter bij elkaar komen van formele en informele structuren
10
2.3 De toename van de vraag naar vrijwillige inzet
10
2.4 Het wegvallen van middelen die zorgen voor variëteit in het vrijwilligersbestand
11
2.5 Het groeien van de variatie in ondersteuningsbehoeften
11
2.6 Het werken met minder (publieke) middelen in het maatschappelijke domein
12
Hoofdstuk 3: Kader 2015–2019
13
3.1 Waarvoor staat de gemeente
13
3.2 Wat is de focus voor 2015 – 2019
13
3.2.1 Continueren en bestendigen wat goed gaat
13
3.2.2 Bieden infrastructuur die past bij de variëteit in vrijwillige inzet
14
3.2.3 Bevorderen meedoen van specifieke groepen
14
3.2.4 Stimuleren verbinding en kennisdeling
15
3.2.5 Aanmoedigen nieuwe initiatieven
16
3.2.6 Verbeteren randvoorwaarden voor vrijwillige inzet
16
Hoofdstuk 4: Monitoring en evaluatie
18
Bijlage: Financiële paragraaf
19
3
Utrechters maken de stad In Utrecht zijn ruim honderdduizend vrijwilligers actief in diverse sectoren zoals welzijn, zorg, onderwijs, sport, kunst en cultuur, natuur en milieu. Zij doen dit omdat zij zich willen inzetten voor de ander en ook omdat zij er zelf iets van leren en anderen kunnen ontmoeten. Deze actieve bewoners zorgen er voor dat Utrecht Utrecht blijft. Zij dragen bij aan het versterken van de leefbaarheid in buurten en wijken en de verbondenheid van Utrechters met elkaar én met de stad. Vrijwilligers zijn onmisbaar en van grote waarde voor onze stad.
De gemeente Utrecht staat voor een stad waarin iedereen de kans krijgt om mee te doen en mensen zelfredzaam zijn. Waar actieve inwoners zorgen voor elkaar en hun omgeving, zodat zij hun eigen kracht en die van de stad vergroten. Daarom zie ik het als mijn taak om samen met de betrokken organisaties de vrijwillige inzet te ondersteunen en verder te versterken in de komende vier jaar. In opdracht van de gemeente heeft University College Utrecht onderzoek gedaan naar de Utrechtse vrijwilligers. Hieruit blijkt dat ons vrijwilligersbeleid op een aantal punten succesvol is. Vooral waar het gaat om het verbinden, promoten, versterken, ondersteunen en waarderen van vrijwillige inzet. Wij zetten ons beleid dan ook graag voort. Het onderzoek maakt nog meer inzichtelijk. Namelijk, dat we aandacht moeten schenken aan de grote variatie in soorten van vrijwilligers en vrijwillige inzet en het aanpakken van het vrijwilligerstekort. Het voorkomen van overbelasting en het bekender maken van de mogelijkheden om vrijwilligers te ondersteunen. Deze kadernota beschrijft hoe de gemeente Utrecht ondersteuning geeft aan de ontwikkeling en waardering van de vrijwillige inzet. We hebben deze nota ontwikkeld samen met de betrokken organisaties en individuele vrijwilligers. Ik wil hen bedanken voor hun inbreng en betrokkenheid. Zo hebben we een gezamenlijk gedragen visie weten te maken waarbij de vrijwilliger centraal staat. Utrecht maken we samen. Margriet Jongerius Wethouder Welzijn, Zorg en maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Wijkgericht werken en participatie, Cultuur en de wijk Noordwest
4
Aanleiding Utrechters maken de stad. Dankzij de inzet van meer dan 100.000 vrijwilligers is er extra aandacht voor wie dat nodig heeft, een breed scala aan maatschappelijke, culturele en sportactiviteiten en een prettiger leefomgeving. Dit doen zij uit zichzelf, omdat zij zorg hebben voor elkaar, plezier beleven aan het organiseren van mooie evenementen, nieuwe contacten willen opdoen of andere redenen. Welke reden ook: zij zijn intrinsiek gemotiveerd. Deze mensen zijn van grote waarde voor de stad. De gemeente wil ondersteunen dat er voor hen de randvoorwaarden zijn om zich enthousiast in te zetten en drempels wegnemen voor anderen om actief te worden.
5
Dit beleidskader ‘Vrijwillige inzet 2015–2019’ is opgesteld om een aantal
Doorontwikkeling
redenen. In de eerste plaats is het werk van vrijwilligers belangrijk voor
De kadernota geeft antwoord op de
de gemeente Utrecht. Zoals aangegeven draagt vrijwillige inzet bij aan de
wijze waarop, en de randvoorwaarden
leefbaarheid. De gemeente wil daarom vrijwillige inzet ondersteunen en
waaronder, wij de komende vier jaar
bevorderen. Hiernaast maken de decentralisaties in het sociale domein het
vrijwillige inzet willen stimuleren en
beroep op vrijwillige inzet groter. En betekenen deze decentralisaties dat ook
versterken. De ontwikkelingen in het
andere, meer kwetsbare groepen gestimuleerd worden om als vrijwilliger te
sociale domein maken dat de context
participeren. Tot slot voldoet de gemeente in vervolg op het kader ‘Vrijwillige
voor vrijwillige inzet steeds sneller
inzet voor elkaar’ met deze kadernota aan de verplichting Wet maatschappelijke
verandert. Waar de overheid een
ondersteuning (Wmo) om als gemeente vast te leggen hoe vrijwilligers onder
bescheidener rol neemt ontwikkelen
steund worden en sluit dit beleidskader aan bij de nieuwe Wmo die per
zich nieuwe vormen van actieve betrok
1 januari 2015 van kracht wordt.
kenheid van bewoners, zoals; sociaal ondernemerschap, bewonerscorporaties
In dit beleidskader verstaan wij onder vrijwillige inzet; de bijdrage die mensen
en gezamenlijke initiatieven van formele
onverplicht en onbetaald aan de samenleving leveren, in georganiseerd of
en informele organisaties en commer
ongeorganiseerd verband. Onbetaald wil zeggen dat er geen salaris tegenover
ciële en niet-commerciële partijen. Wij
staat. Er kan wel sprake zijn van een vrijwilligers- en onkostenvergoeding
gaan het beleid daarom regelmatig
conform de richtlijnen van de belastingdienst. Intrinsieke motivatie is hierbij het
samen met de relevante betrokkenen
uitgangspunt. Dit betekent dat ook burgerinitiatieven als vrijwillige inzet worden
in de stad evalueren en waar nodig
gezien, zoals het samen opruimen, schoonmaken en tegengaan van zwerfafval
doorontwikkelen en bijstellen. Op deze
of het gezamenlijk onderhouden van de speeltuin. Ook de inzet van expertise
manier volgen wij de ontwikkelingen die
en netwerken van professionals die deze vrijwillig ter beschikking stellen, of
vrijwillige inzet beïnvloeden en kunnen
bedrijven die diensten kosteloos aanbieden scharen wij onder vrijwillige inzet.
wij op een adequate manier blijven
Mantelzorg, het zorgen voor een naaste, valt echter buiten het bereik van deze
inspelen op relevante veranderingen.
nota. Dit omdat er meestal geen sprake is van een vrijwillige keuze, maar om een bestaande relatie waarbij de zorg niet zomaar beëindigd kan worden. De
Totstandkoming
ondersteuning van de mantelzorger is wel van belang, deze is meegenomen in
Als geen ander weten vrijwilligers en
de uitvoeringsnota Meedoen naar Vermogen.
vrijwilligersorganisaties zelf wat zij nodig hebben om hun opdracht goed te doen.
In deze nota schetsten wij hoe de gemeente Utrecht de vrijwillige inzet in de stad
Zij zijn daarom het vertrekpunt geweest
wil verbreiden, versterken, verbinden en verankeren. Hiervoor wordt in het eerste
voor de ontwikkeling van dit beleids
hoofdstuk geschetst hoe de vrijwillige inzet in de stad zich de afgelopen jaren
kader. Deze co-creatie is op de volgende
heeft ontwikkeld. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 een inventarisatie gemaakt
manier vormgegeven.
van de actuele ontwikkelingen die van invloed zijn op het gemeentelijk beleid. Hoofdstuk 3 beschrijft vervolgens het kader voor vrijwillige inzet 2015–2019.
Allereerst heeft een onderzoek door het University College Utrecht plaats gevonden naar de tevredenheid en de wensen van de Utrechtse vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Verder zijn er drie bijeenkomsten geweest met ondersteuners van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties, bewoners groepen en particuliere/maatschappelijke initiatieven. In aanvulling hierop heeft een conferentie over de onderzoeks resultaten en de bevindingen van de bijeenkomsten plaatsgevonden. Tenslotte heeft de Vrijwilligers adviesraad (VAR) meegedacht over de ontwikkeling van nieuw vrijwilligers beleid en is de concept-nota getoetst bij een aantal vrijwilligersorganisaties en ondersteunende organisaties.
6
1 Opmaken balans vrijwillige inzet Vrijwillige inzet is voor de gemeente een belangrijk thema. Zij ondersteunt het werk van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties daarom al langere tijd actief. De ambities van de gemeente in de afgelopen jaren zijn verwoord in de kadernota ‘Vrijwillige Inzet voor elkaar’. In dit hoofdstuk wordt de balans opgemaakt: wat heeft de gemeente gedaan, welke ambities zijn gerealiseerd en hoe ervaren vrijwilligers en –organisaties hun inzet en de ondersteuning die zij krijgen.
1.1 W aar heeft de gemeente zich de afgelopen jaren op gericht De afgelopen jaren heeft de gemeente Utrecht het volgende gedaan om vrijwillige
• Reduceren van risico’s voor vrijwilli
inzet te ondersteunen:
gers door voor hen een Domstadpolis
• Zorgen dat de vraag naar vrijwillige inzet en het aanbod hiervan bij elkaar komen,
af te sluiten. Hier kunnen zij een
onder andere door het werk van de Vrijwilligerscentrale, sociaal makelaars en
beroep op doen als hun eigen verzeke
de inzet van sectorspecifieke organisaties binnen sport, cultuur, onderwijs,
ring eventuele schade niet vergoed
gezondheidszorg en welzijn.
die wordt veroorzaakt tijdens hun
• Ondersteunen van de deskundigheidsbevordering van vrijwilligers en –organisaties door het organiseren van een centraal punt voor informatie en advies, zowel fysiek
vrijwilligersactiviteiten. • Waarderen van vrijwillige inzet door
als digitaal, en het programmeren van trainingen en workshops.
regelmatige werkbezoeken vanuit
• Stimuleren van nieuwe initiatieven die met behulp van vrijwillige inzet gerealiseerd
de gemeente en het uitreiken van de
worden met het leefbaarheidsbudget en flexibel budget.
jaarlijkse vrijwilligersprijzen.
• Faciliteren van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties door, onder condities, kosteloos ruimtes voor bijeenkomsten ter beschikking te stellen.
Doelen versus resultaten
2008 - 2012 afgezet tegen behaalde resultaten 2012 45%
Doel percentage vrijwilligers 2012 Percentage vrijwilligers 2012
40%
Percentage vrijwilligers 2006
33% 25%
Doel deelname jongeren vrijwilligerswerk 2012 Deelname jongeren vrijwilligerswerk 2012
36%
Deelname jongeren vrijwilligerswerk 2006
20% 25%
Doel deelname migranten vrijwilligerswerk 2012
36%
Deelname migranten vrijwilligerswerk 2012
23%
Deelname migranten vrijwilligerswerk 2006
35%
Doel deelname ouderen vrijwilligerswerk 2012 Deelname ouderen vrijwilligerswerk 2012 Deelname ouderen vrijwilligerswerk 2006
33% 0
42%
5 10 15 20 25 30 35 40 45
1. 2 We lke d o e l e n h e b b e n we b e r e ik t In het beleidskader 2008–2012 ‘Vrijwillige inzet voor elkaar’ hadden we het stimuleren van nieuwe doelgroepen vrijwilligers als doel opgenomen. Uit boven staand figuur blijkt dat dit ruimschoots gelukt is op de beoogde stijging van het totale percentage vrijwilligers na. 1 Desondanks is het percentage van 40 procent vrijwillige inzet een mooi resultaat en vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde 2.
1
Bron: Utrech t Monitor 2013
2
Feiten en cijfers Vrijwillige Inzet 2013, Movisie
7
1.3 Wat gaat goed en wat kan beter University College Utrecht heeft voor
verschilt van hen die op flexibele basis activiteiten verrichten. Vrijwilligers die
de gemeente Utrecht onderzoek
vaste activiteiten hebben zijn over het algemeen iets ouder en middelbaar opgeleid.
gedaan naar de vrijwillige inzet in de
Zij zijn vooral actief, omdat omdat ze iets goeds willen doen voor de samenleving
stad. Ruim duizend vrijwilligers en
en hechten sterk aan het sociale contact dat het met zich meebrengt. De ‘flex-
tweehonderd organisaties hebben in
vrijwilligers’ zijn jonger en overwegend hoger opgeleid. Zij zien naast het doen
dit verband een enquête ingevuld.
van ‘iets goeds’, hun vrijwillige activiteiten als kans om hun talenten te benutten
Hiernaast zijn acht vrijwilligers geïnter
en zich te ontwikkelen. Hier letten ze sterk op bij de selectie van activiteiten die
viewd. Dit onderzoek 3 laat zien dat
ze zelf vinden via internet en hun netwerk.
de vrijwilligers en de vrijwilligersorga nisaties zich gemotiveerd en gewaar
Uit het onderzoek blijkt dat vrijwilligers weinig knelpunten ervaren. De knelpun
deerd voelen en behoorlijk tevreden
ten die zij aangeven hebben betrekking op praktische faciliteiten (accommodatie,
zijn over de geboden ondersteuning.
regelgeving en onkostenvergoedingen) en tekorten aan menskracht. Een belangrijke
Deze motivatie zit in ver uiteenlopende
aanbeveling aan de gemeente is dan ook om dat wat goed gaat in stand te houden.
zaken. Waar vrijwillige inzet voor de één vooral wordt ingegeven door de
Hiernaast geeft het rapport de volgende adviezen:
behoefte om anderen te helpen, is het
1. Sluit het beleid beter aan op de diversiteit van de vrijwillige inzet. De ene
voor de ander een middel om ervaring op te doen die van belang is om een
groep heeft meer - of andere ondersteuning nodig dan de andere. 2. Maak een verschil in het beleid tussen de sectoren sport, cultuur,
(andere) baan te vinden.
onderwijs, zorg en welzijn. 3. Voorkom overbelasting van vrijwilligers door de vrijwillige inzet in
Hiernaast maakt het onderzoek inzich telijk dat het profiel van vrijwilligers
de gemeente te vergroten. 4. Speel in op de kansen en uitdagingen die gepaard gaan met de steeds
die zich structureel inzetten sterk
grotere flexibele vrijwillige inzet.
1. 4 . D e v r ijw illi g e r c e ntr a a l De gemeente Utrecht staat voor een stad waarin iedereen naar vermogen meedoet en mensen zelfredzaam zijn. Waar actieve inwoners zorgen voor elkaar en hun omgeving, zodat zij hun eigen kracht en die van de stad vergroten. Daarom waardeert en ondersteunt de gemeente vrijwillige inzet. Hierbij staat de (potentiële) vrijwilliger zelf centraal, de mens die zich intrinsiek gemotiveerd en onverplicht inzet. Dit is de kracht van vrijwillige inzet: iedereen doet waar hij of zij zich goed bij voelt. De gemeente bepaalt dus niet meer, maar maakt mogelijk. De behoefte aan ondersteuning is leidend in het bepalen van de beleidskaders voor de komende vier jaar. Samen met vrijwilligers, vrijwilligersorganisaties en andere betrokkenen wil de gemeente dan ook uitvoering geven aan deze nota. Hierbij is de rol van de gemeente relatief bescheiden en gericht op het faciliteren en het ondersteunen van het werk van (potentiële) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties, het geven van ruimte aan nieuwe initiatieven, en het wegnemen van drempels.
8
3
Het Utrechtse Vrijwilligersonderzoek 2013, University College, november 2013.
2 Ontwikkelingen die het beleid beïnvloeden De maatschappij is volop in beweging en het sociale domein met de uitvoering van het Vernieuwend Welzijn helemaal met de ingrijpende herziening van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (ABWZ); de komst van de Participatiewet en de decentralisatie van de jeugdzorg naar de gemeenten. In al deze trajecten speelt het vraagstuk hoe de gedeelde verantwoordelijkheid van burgers en gemeente wordt vormgegeven voor voorzieningen en ondersteuning. Een andere rode draad in deze ontwikkelingen is het beroep op de eigen kracht van inwoners en het verder versterken van hun zelforganiserend vermogen. Vrijwillige inzet is hierbij van groot belang. Dit betekent niet alleen dat er een groter beroep op vrijwilligers wordt gedaan, maar ook dat de aard van hun activiteiten verandert.
Concreet zijn voor het ‘Kader vrij willige inzet 2015 – 2019 ‘ de volgende ontwikkelingen van belang: 1. De grotere inzet van meer kwetsbare groepen vrijwilligers. 2. Het dichter bij elkaar komen van formele en informele structuren. 3. De toename van de vraag naar vrijwillige inzet. 4. Het (mogelijk) wegvallen van middelen die zorgen voor variëteit in het vrijwilligersbestand. 5. Het groeien van de variatie in ondersteuningsbehoeften. 6. Het werken met minder (publieke) middelen in het maatschappelijke domein.
2.1 De grotere inzet van meer kwetsbare groepen vrijwilligers Met de aanpak van ‘Meedoen naar
Maatschappelijk stevig verankerd
Vermogen’ heeft de gemeente het participeren van alle Utrechters in de samenleving centraal gesteld. Door mee te doen in de samenleving ver sterk je je eigen kracht en welbevinden en het draagt bij aan zingeving en je dagstructuur. Participeren kan onder andere door je vrijwillig in te zetten.
Weinig begeleiding nodig. Trainen waar gewenst en nodig en veel aandacht voor het waarderen van continuïteit.
Eenzelfde lijn is zichtbaar in het kader ‘Participatie en inkomen’. Voor be paalde groepen is vrijwillige inzet, de zogenaamde ‘sociale prestatie’, hierbij ook een mogelijkheid om werkvaardig heden op te doen en (naar vermogen) door te groeien naar betaalde arbeid. Dit betekent dat, zoals geschetst in het figuur hiernaast, de stevig maat schappelijk verankerde groep die zich nu vrijwillig inzet, wordt uitgebreid
‘Rots in de branding’
‘Ontwikkelingsgerichte’
• Overwegend ouder en middelbaar opgeleid. • Wil iets goeds doen voor de samenleving. • Hecht sterk aan het sociale contact dat vrijwilligerswerk met zich meebrengt.
• Overwegend jonger en hoger opgeleid. • Ziet iets goeds doen als kans om eigen talenten te benutten en ontwikkelen • Vindt zelf de weg
Structureel Matching vraagt aandacht: wat sluit aan bij de mogelijkheden? Bij de start is uit gebreide instructie nodig en soms training. Hierna blijft begeleiding bij de uitvoering van de werkzaam heden nodig.
Weinig begeleiding nodig. Vooral aan sluiten op wensen en talenten. Hier naast zorgen dat de mogelijkheden voor vrijwillige inzet (digitaal) inzichtelijk zijn.
Flexibel ‘Participant’ • Vaak lager opgeleid en enige vorm van beperking. • Vrijwilligerswerk als middel om mee te doen in de samen leving.
‘Perspectiefverbeteraar’ • Vaak lager opgeleid en enige vorm van beperking • Vrijwilligerswerk als participatiewerk: opdoen van werk vaardigheden.
met maatschappelijk meer kwetsbare
Matching vraagt aandacht: wat sluit aan bij de moge lijkheden? Bij de start is uitgebreide instructie nodig en soms training. Verder zal bewaakt moeten worden dat vrijwillige inzet bijdraagt aan het perspectief op betaalde arbeid.
groepen.
Maatschappelijk kwetsbaar De ‘perspectiefverbeteraars’ uit het
reguliere baan aan de slag kunnen, maar wel in staat zijn om te werken. Voor een
kwadrant rechtsonder zijn vooral de
deel van deze groep zal vrijwillige inzet een opstap kunnen zijn naar werk. De ‘par
mensen die vallen in arrangement
ticipanten’ uit het kwadrant linksonder zijn de groep die in ‘Participatie en inkomen’
drie van de nota ’Participatie en
wordt aangemerkt als arrangement 4 en vallen onder de Wmo aanpak van Meedoen
inkomen’. Het betreft hier een groep
naar Vermogen. Deze ongeveer vier- tot vijfduizend mensen hebben nagenoeg geen
van twee- tot drieduizend mensen die
perspectief op betaalde arbeid. Zowel de perspectiefverbeteraars als de participanten
niet (direct) bij een werkgever in een
vragen andersoortige en meer intensieve begeleiding en/of ondersteuning dan de vrijwilligers uit de bovenste kwadranten.
9
2 . 2 H e t di c ht e r b ij e lk a a r ko m e n v a n f o r m e l e e n in f o r m e l e str u c tur e n De verschillende decentralisaties betekenen een andere rol voor de gemeente.
dan voorheen. De gemeente is op ver
Eigen kracht van inwoners staat voorop. Voor eventuele ondersteuningsvragen
schillende manieren betrokken bij het
wordt zoveel mogelijk het eigen netwerk benut, waar nodig aangevuld met
organiseren en faciliteren van zorg en
vrijwillige inzet. Alleen bij zwaardere problematiek worden professionals ingezet.
ondersteuning. Aan haar de opdracht
De gemeente faciliteert waar mogelijk de verbindingen, zodat de behoefte aan
waar mogelijk de verbindingen tussen
vrijwillige inzet inzichtelijk is en gekoppeld kan worden aan mensen die zich
formele en informele structuren te
hiervoor willen inzetten. Het onderstaande plaatje uit de film ‘De Mobiel’ over de
bevorderen en waar nodig de voor
ontwikkelingen in het sociaal domein, illustreert deze verschuiving.
waarden en kwaliteitseisen voor vrij willige inzet op de agenda te zetten op
Naast een andere rol van de (gemeentelijke) overheid betekent deze ontwikkeling
basis van gelijkwaardigheid en behoud
ook dat formele en informele ondersteuning dichter bij elkaar komen te liggen.
van eigen identiteit. Dit geldt met
Dit kan een spanningsveld geven: tot waar is het verantwoord dat professionals
name voor de sector zorg en welzijn,
taken overlaten aan vrijwilligers en op welk moment is er sprake van verdringing?
maar speelt ook in andere sectoren
Om goede ondersteuning te bieden en dit spanningsveld zoveel mogelijk te
zoals onderwijs, cultuur en sport.
vermijden is verbinding tussen de formele en informele schil nog belangrijker
Toek omst beste ndig heid
aarheid Haalb
Middelen Ontwikkelingen & trends in samenleving en beleid
Rol v erde
ling
Samenleving
Eigen kracht
Medeverantwoordelijkheid
Overheid
2 . 3 D e t o e n a m e v a n d e v r a a g n a a r v r ijw illi g e inze t In de vorige paragraaf staat de verschuiving beschreven die bij alle maatschappelijke ambities en behoeften startvraag is: Wat kan er met behulp van het eigen netwerk en vrijwillige inzet worden gedaan, en waar liggen de grenzen? Zo zijn in de sector cultuur al veel creatieve oplossingen gevonden om voorzieningen op niveau te houden door ze anders en met behulp van meer vrijwillige inzet te organiseren.
waarvoor de gemeente een zinvolle begeleide dagbesteding moet orga niseren in de komende vijf jaar. De beschikbare middelen zijn echter niet toereikend om dit te organiseren zoals de afgelopen decennia gebeurde. Meer
Ook ontwikkelingen zoals ingezet bij Vernieuwend Welzijn vragen meer zelforgani
vrijwillige inzet is onvermijdelijk om
serend vermogen van de samenleving en meer van vrijwilligers. Denk bijvoorbeeld
onder andere vereenzaming, vermin
aan het zelfbeheer van voorzieningen als het buurthuis en de speeltuin. De bud
derd welbevinden en zwaardere zorg
getreducties waarmee de eerdergenoemde decentralisaties gepaard gaan, versterken
van deze groep te voorkomen.
deze groeiende vraag naar vrijwillige inzet. Zo verdubbelt de groep inwoners
10
2.4 Het wegvallen van middelen die zorgen voor variëteit in het vrijwilligersbestand inzet te betrekken; de ambities van Zoals in hoofdstuk één geschetst is de diversiteit binnen de vrijwillige inzet binnen
organisaties om informele (taal)
Utrecht groot. Behalve dat vrijwilligers zich inzetten binnen uiteenlopende sectoren
ondersteuning en vernieuwing in
als cultuur, zorg, sport en welzijn verschillen zij onder andere ook in leeftijd,
projecten, methodes en aanpakken
motivatie en herkomst. Het is een positieve ontwikkeling dat de participatie van
een duurzame plek in de stad te
jongeren en allochtonen de afgelopen vier jaar is toegenomen. Het vasthouden van
geven. Deze activiteiten, die op hun
deze diversiteit zal om verschillende redenen aandacht vragen.
eigen manier een brug slaan tussen mensen die iets te bieden hebben
Scholen zijn vanaf het schooljaar 2014-2015 niet meer wettelijk verplicht om de
en mensen die daarmee geholpen
maatschappelijke stage op te nemen als onderdeel van het onderwijsprogramma.
zijn, worden mede mogelijk gemaakt
De rijksmiddelen voor de maatschappelijke stage die de gemeente ontvangt
vanuit het flexibel budget. Vanwege
vervallen per 1 januari 2015, de Rijksmiddelen die scholen ontvangen vervallen per
de maximale termijn van drie jaar
1 augustus 2015. Doordat middelbare scholieren nu (minimaal) 30 uur besteden
die gekoppeld is aan dit budget, zal
aan vrijwillige inzet als onderdeel van hun opleiding, ervaren zij de positieve kanten
deze voor sommige organisaties
hiervan. Een deel van hen blijft hierna ook actief als vrijwilliger. De gemeente laat
eindigen. Eventuele continuering van
onderzoeken hoe de bemiddeling van de maatschappelijke stages na 2014 nog
deze activiteiten vraagt dus een andere
één jaar overeind gehouden kan worden met aanzienlijk minder middelen.
aanpak, waarbij het gaat om het vinden van een modus tussen bestendigen
Hiernaast vraagt het betrekken van specifieke groepen voor vrijwillige inzet extra
van wat goed gaat en het aanjagen van
aandacht. Denk bijvoorbeeld aan de initiatieven om flexibele vormen van vrijwillige
vernieuwing.
inzet te stimuleren; de inspanningen om groepen en hele gezinnen bij vrijwillige
2.5 Het groeien van de variatie in ondersteuningsbehoeften Uit het Utrechtse Vrijwilligersonderzoek 2013 blijkt dat vrijwilligers behoefte hebben aan goede informatie, advies, begeleiding en ondersteuning. De gemeente zorgt voor een ondersteuningsaanbod dat invulling geeft aan deze behoefte. Denk bijvoorbeeld aan het zichtbaar maken van de behoefte aan vrijwillige inzet via een internetsite, trainingen en workshops die vrijwilligers kosteloos kunnen volgen en vergaderruimtes die ter beschikking worden gesteld. De vrijwilligers die er gebruik van maken zijn hier tevreden over. Echter, bijna de helft van de respondenten gaf aan dat ze met geen enkele vorm van ondersteuning voor vrijwilligers bekend zijn. Een belangrijke opgave voor de komende jaren is het goed onder de aandacht brengen van de mogelijkheden en zorgen dat deze goed aansluiten bij de behoeften van vrijwilligers en –organisaties en hierop aansluitend het leveren van maatwerk. Ook gaan de behoeften van vrijwilligers onderling steeds
gelaar die helpt bij een groot evenement. Vanuit de
meer verschillen door de ontwikkelingen zoals geschetst
sectoren cultuur, onderwijs, welzijn en zorg is aange
in dit hoofdstuk. De vrijwilliger die een inwoner onder
geven dat zij meer sectorspecifiek aanbod als nood
steunt die zowel met schulden als psychische problemen
zakelijk ervaren. Differentiatie naar sector en soorten
kampt, heeft wezenlijk andere vragen dan de verkeersre
activiteiten is dus van belang.
11
2.6 Het werken met minder (publieke) middelen in het maatschappelijke domein Binnen het maatschappelijk domein zijn de publieke middelen de afgelopen
en vrijwilligers afhaken. Uit onderzoek
jaren teruggelopen en de komende jaren worden deze waarschijnlijk nog minder.
naar de nieuwe rol van vrijwilligers in
Dit geeft een impuls om andere vormen te vinden voor het organiseren van
het welzijnswerk in Noordwest
maatschappelijke voorzieningen en dienstverlening. Naast maatschappelijke
dat met name de sociaal kwetsbare
organisaties, bedrijven en onderwijs spelen de inwoners van Utrecht hierbij een
vrijwilligersgroepen ondersteuning
belangrijke rol, zij worden steeds meer producent en beheerder hiervan.
missen op organisatorisch, praktisch
Tegelijkertijd geeft deze verandering ook nieuwe, lastige vraagstukken. Want
en sociaal vlak. Het is daarom van
een sterke civil society vraagt dat er partners beschikbaar zijn voor inwoners om
groot belang om de beschikbare
hen te adviseren over hoe zij hun initiatieven het meest kansrijk maken. Dat er
ondersteuningsmogelijkheden op de
middelen zijn om deze initiatieven te steunen en te borgen. En een overheid die
juiste manier in te zetten, namelijk
stimuleert, luistert, helpt en waardeert. Door de reductie van middelen kan het
op de vraag gestuurd en op maat.
zijn dat deze randvoorwaarden voor de civil society onder druk komen te staan
12
4
Wijkraadpleging Noordwest, afdeling Onderzoek, gemeente Utrecht, december 2013.
4
blijkt
3 Kader 2015-2019 Deze nota is gestart met een schets hoe Utrecht er nu voor staat als het gaat om vrijwillige inzet, waarbij er behalve dat er veel goed gaat er ook een aantal verbeterpunten zijn. In aanvulling hierop zijn in hoofdstuk twee de ontwikkelingen beschreven die consequenties hebben voor de ondersteuning van vrijwillige inzet. In dit hoofdstuk zijn een vertaling gemaakt van deze hoofdstukken naar de opdracht en rol van de gemeente de komende jaren en wat zij hierin wil bereiken.
3.1 Waarvoor staat de gemeente Vrijwillige inzet is in het algemeen van inwoners voor inwoners. De behoefte aan
Bij deze fundering is van belang dat
ondersteuning van vrijwilligers is daarom leidend in het aanbod dat door de ge
het een constructie is die dragend is,
meente mogelijk wordt gemaakt. Hierbij is er aandacht voor de diversiteit binnen
een basis waarop anderen kunnen
vrijwillige inzet: de een heeft meer nodig om aan de slag te gaan en te blijven
bouwen. Gezien de aandachtspunten
dan de ander. Hiernaast heeft de zorgvrijwilliger die wekelijks een dementerende
en vraagstukken in de vorige hoofd
oudere opzoekt bijvoorbeeld een andere behoefte dan diegene die de verlichting
stukken betekent dit dat verbouwen op
verzorgt bij een festival.
een aantal punten nodig is. Uitgangs punt hierbij is dat waar nodig keuzes
De rol van de gemeente is relatief bescheiden. Zij ondersteunt, faciliteert, ver
gemaakt worden en dat waar mogelijk
bindt en stimuleert vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties, zodat alle Utrechters
slimmer (samen)gewerkt wordt, zodat
met plezier kunnen bijdragen aan een bruisende, zorgzame en leefbare omge
de bouwkosten binnen de financiële
ving. Hierbij vult ze vanuit gelijkwaardigheid en partnerschap haar rol in. Dit doet
kaders blijven zoals opgenomen in
de gemeente op basis van vijf pijlers:
de bijlage.
1. Continueren en bestendigen van wat goed gaat. 2. Bieden van infrastructuur die past bij de variëteit in vrijwillige inzet. 3. Stimuleren van verbinding en kennisdeling. 4. Bevorderen van meedoen van specifieke groepen. 5. Aanmoedigen van nieuwe initiatieven. 6. Verbeteren van randvoorwaarden voor vrijwillige inzet.
3.2 Wat is de focus voor 2015 - 2019 In deze paragraaf is uitgewerkt wat de vijf pijlers de komende jaren betekenen, welke richting de gemeente aanbrengt in haar ondersteuning.
3.2.1 Continueren en bestendigen wat goed gaat Utrecht is een actieve stad. Meer dan 100.000 inwoners zetten zich vrijwillig in. Uit het onderzoek van University College geven vrijwilligers aan gemotiveerd te
Beoogd resultaat
zijn, zich gewaardeerd te voelen en tevreden te zijn met de geboden ondersteuning. Om dit zo goed mogelijk in stand te houden continueren wij de komende jaren onze inzet gericht op makelen, binden, promoten, versterken, ondersteunen en waarderen van vrijwillige inzet. Tevens blijven we aandacht besteden aan het verbeteren van de randvoorwaarden voor de vrijwillige inzet om zo een goed
De tevredenheid van vrijwilligers en vrijwilligers organisaties blijft in stand en verbetert waar mogelijk.
vrijwilligersklimaat te behouden en dit, waar mogelijk en nodig is, te verbeteren.
13
3.2.2 Bieden infrastructuur die past bij de variëteit in vrijwillige inzet Zoals in het eerste hoofdstuk aangegeven zorgt de gemeente nu voor een onder steunings-structuur waarbij vraag naar en aanbod van vrijwillige inzet bij elkaar wordt gebracht, deskundigheidsbevordering is ingericht en faciliteiten worden ge boden. De gemeente wil dit continueren. Om ervoor te zorgen dat deze structuur nog meer ondersteunend is aan de sterk uiteenlopende behoeften van vrijwilligers en -organisaties zet zij in op de volgende twee transformaties: a. Inrichten van lokale steunpunten vrijwillige inzet Om de groep meer kwetsbare potentiële vrijwilligers beter te bereiken, worden naast het stedelijk aanbod zes (mobiele/flexibele) lokale steunpunten georgani seerd, laagdrempelig en buurtgericht. In nauwe samenwerking met de Vrijwilligers centrale, de sociaal makelaars en de buurtteams wordt met inwoners in hun eigen omgeving gesproken over wat zij kunnen en willen doen en welke activiteiten hierbij passen. Het is een laagdrempelige voorziening waar iedereen terecht kan. De inrichting van de lokale steunpunten vrijwillige inzet zal werkende weg ont wikkeld worden in nauwe samenwerking met de Vrijwilligerscentrale, de buurt teams, sociaal makelorganisaties, vrijwilligersorganisaties en andere relevante partijen zoals Vereniging Sport Utrecht, Harten voor Sport en het Wijkbedrijf Utrecht. In aanvulling op de steunpunten zal ingezet worden op het ondersteunen van digitale makelpunten die zich richten op de buurt en laagdrempelig vrijwil ligerswerk zoals de vrijwilligersvacaturebank, JeKuntMeer en buurtsites zoals TijdVoorElkaar
Beoogd resultaat Voor iedere (potentiële) vrijwilliger is er hulp en ondersteuning beschikbaar die hij/zij nodig heeft om die activiteit te vinden die hem of haar op het lijf geschreven is en om die naar behoren te kunnen verrichten. Deze hulp is er in verschillende vormen om een hele brede diverse groep te bereiken: in de wijk, stad en digitaal, in platforms die aansluiten bij diverse doelgroepen. De beschikbare ondersteuning zoals het cursusaanbod, wordt gevonden en benut door wie dit kan gebruiken.
b. Bundelen en toegankelijk maken van een effectief ondersteuningsaanbod Zoals in de voorgaande hoofdstukken geschetst is er een noodzaak om een breed ondersteuningsaanbod voor vrijwilligers te faciliteren en toegankelijk te maken, dat recht doet aan de diversiteit aan vraagstukken. Dit aanbod hoeft niet nieuw ontwikkeld te worden. Veel is er al. Een aanvullende benadering is noodzake lijk om het complete aanbod gebundeld inzichtelijk en toegankelijk te maken voor vrijwilligers- en vrijwilligersorganisaties en te bepalen welke ondersteuning kosteloos of tegen gereduceerd tarief wordt aangeboden. In samenspraak met partijen in het veld wordt een nieuw model voor het organiseren van het onder steuningsaanbod ontwikkeld en uitgewerkt, zodat dit aanbod beter de doelgroe pen bereikt.
3.2.3 Bevorderen meedoen van specifieke groepen Vrijwilliger worden is een keuze. Voor de ene groep is dit echter makkelijker dan voor de andere. Zoals in de inleiding aangegeven wil de gemeente zorgen dat er zo min mogelijk drempels bestaan. In dit kader is er de komende jaren extra aan dacht voor maatschappelijk kwetsbaren, mensen met een beperking en jongeren. a. Jongeren De gemeente wil de positieve ervaringen met en effecten van de maatschappelij ke stages behouden. Het wegvallen van de financiering vanuit het rijk vraagt wel om andere oplossingen. De gemeente laat onderzoeken hoe de bemiddeling van de maatschappelijke stages na 2014 nog één jaar overeind gehouden kan worden met aanzienlijk minder middelen. Daarbij biedt de infrastructuur voor ‘gewoon’ vrijwillige inzet ook kansen voor het doen van vrijwilligerswerk door jongeren. Daarnaast is Utrecht een stad met een grote studentenpopulatie. Dit potentieel willen we graag nog meer benutten. Om deze doelgroep beter op maat te facilite ren gaan we contact leggen met het hoger onderwijs en studentenorganisaties.
14
Beoogd resultaat Het aandeel jongere vrijwil ligers blijft ongewijzigd. Voor maatschappelijk kwetsbare groepen en mensen met een beperking zijn er minder drempels om vrijwilliger te worden. Door aandacht, begeleiding en waardering lukt het hen ook om zich gedurende langere tijd in te zetten.
b. Mensen met een (functie)beperking Veel mensen met een beperking zetten zich in als vrijwilliger of willen en kunnen dat. Net zoals voor ieder ander is het voor hen belangrijk om nodig te zijn, een bijdrage te leveren en een zinvolle dagbesteding te hebben. En misschien voor hen nog wel extra omdat zij vaker dan mensen zonder een beperking een betaalde baan, opleiding of gezin missen. De gemeente streeft ernaar dat maatschappelijke en vrijwilligersorganisaties zoveel mogelijk ook vrijwilligers met een beperking ondersteunen of faciliteren. Dit vraagt wel extra aandacht in de vorm van informatie, deskundigheidsbe vordering, voorlichting en faciliteiten. De komende jaren zal extra ondersteuning op dit vlak geboden worden om dit te reali seren. De eerder genoemde lokale steunpunten kunnen hier een belangrijke rol in spelen, zowel in het stimuleren, makelen en begeleiden van deze (potentiële) vrijwilligers, als het vinden,
Meedoen naar vermogen het voortouw bij het invullen hiervan.
stimuleren en adviseren van organisaties om plekken voor deze
De leerervaring van onder andere maatjesprojecten leert dat
vrijwilligers te bieden.
het activeren en actief houden van deze groep specifieke vaardigheden vraagt en niet (volledig) door vrijwilligers kan
c. Kwetsbare groepen
gebeuren. Als het gaat om de ‘perspectiefverbeteraars’ ligt
In het vorige hoofdstuk is geschetst dat zich nieuwe bege
de trekkersrol bij Participatie en inkomen. Het vormgeven van
leidingsvraagstukken voor doen als het gaat om de nieuwe,
deze begeleiding is een leerproces. Binnen de gemeentelijke
meer kwetsbare groepen vrijwilligers. Als het gaat om de
organisatie zal daarom flexibel omgegaan worden met het
ondersteuning bij het vinden van passende activiteiten,
(financieel) ondersteunen van deze ontwikkeling. Hiernaast zal
dan spelen de steunpunten hierbij een belangrijke rol. De
voor beide begeleidingsvraagstukken vanuit de steunpunten,
begeleiding na de matching wordt niet vanuit de steunpunten
sociaal makelaars en buurtteams meegedacht worden over
verzorgd. Als het gaat om de groep ‘participanten’ dan neemt
nieuwe oplossingen en de samenwerkingsmogelijkheden.
3.2.4 Stimuleren verbinding en kennisdeling Vrijwilligersorganisaties hebben de behoefte geuit om onderling meer uit te wisselen, van elkaar te leren en elkaar in de goede zin van het woord te benutten.
Beoogd resultaat
De gemeente faciliteert deze netwerkvorming de komende jaren nog meer dan voorheen. Hierbij gaat het om het aanjagen, bij elkaar brengen, begeleiden en ruimte geven aan organisaties om samenwerkingsverbanden, netwerken en plat forms op te zetten, op onder andere het vlak van informele zorg, diversiteit, taal scholing, financiële zelfredzaamheid, schuldhulpverlening, en taalondersteuning. Ook wil de gemeente samenwerking stimuleren die breder is dan een onderwerp of sector. Dergelijke verbindingen zijn van belang om beelden te delen over de mogelijkheden van, grenzen en voorwaarden aan vrijwillige inzet. Maar ook om concreet de mogelijkheden in beeld te krijgen. Bijvoorbeeld hoe het vrijwilligers bestand gedeeld kan worden waar nodig en mogelijk. Of welke kwaliteiten van betrokken vrijwilligers ook elders zijn in te zetten.
Door de uitwisseling tussen vrijwilligersorganisaties onderling, maatschappelijke organisaties en met (sociale)ondernemers, zijn nieuwe samenwerkings relaties tot stand gekomen waardoor dankzij vrijwillige inzet nog meer bereikt is, ondanks beperktere publieke middelen.
Een andere uitdaging is het versterken van samenwerking en verbindingen tussen vrijwilligersorganisaties en bedrijven in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen en het beter benutten van bestaande netwerken en plat forms in dit kader. Hiernaast is het interessant verder te onderzoeken hoe het instrument van social return ook benut kan worden voor het versterken van de vrijwillige inzet in Utrecht. Bedrijven en vrijwilligers hebben elkaar veel te bieden en intensievere samenwerking levert voor beide partijen winst op.
15
3.2.5 Aanmoedigen nieuwe initiatieven en werkwijzen De gemeente juicht nieuwe initiatieven toe. Gezien de maatschappelijke ontwik kelingen is het nodig dat er ook binnen het veld van vrijwillige inzet ruimte komt voor vernieuwing, passend bij de nieuwe uitdagingen die aan de samenleving gesteld worden. Dergelijke initiatieven wil de gemeente de komende jaren van harte ondersteunen. Het coalitieakkoord ‘Utrecht maken we samen’ van mei 2014 straalt uit dat we initiatieven van bewoners en vrijwilligers maximaal willen faciliteren onder andere door de samenvoeging van het leefbaarheidsbudget en het flexibel budget tot een initiatievenfonds. Hiernaast wordt gezocht naar mogelijkheden voor samenwerking met fondsen. Door de handen ineen te slaan is het mogelijk om meer initiatieven en maat schappelijke projecten te stimuleren. Uitgangspunt hierbij is dat ieders eigen identiteit behouden blijft, maar dat door kennis te delen en samen op te trekken er meerwaarde ontstaat. Tot slot zal vernieuwing nodig zijn als het gaat om de inzet van vrijwilligers binnen de zorg. Als gevolg van de transitie van delen van de ABWZ naar de Wmo neemt de behoefte aan zorgvrijwilligers de komende jaren naar verwachting toe.
Beoogd resultaat Inwoners die een initiatief nemen, vinden binnen de gemeente gesprekspartners die met hen meedenken en adviseren. Er is financiële ondersteuning beschikbaar om vernieuwing te ondersteunen. Binnen de zorg zijn nieuwe wegen gevonden om meer vrijwilligers te vinden die optimaal bijdragen. Dit onder andere dank zij een sterkere samenwerking tussen formele en informele structuren.
Dit vraagt nieuwe organisatievormen en werkwijzen, waarmee ook ingespeeld wordt op de vraagstukken uit hoofdstuk twee met betrekking tot samenwerking formeel/informeel en verdringing. De gemeente wil deze vernieuwingsopgave waarvoor primair de zorg- en vrijwilligersorganisaties staan, waar mogelijk on dersteunen. Tot deze opgave hoort de verbinding tussen de formele en informele zorg. Netwerkbijeenkomsten op dit vlak worden daarom gefaciliteerd. Hiernaast wordt daar waar de gemeente opdrachtgever is, uitgebreid stilgestaan bij de verbinding tussen formele en informele zorg op basis van gelijkwaardigheid en behoud van eigen identiteit.
3.2.6 Verbeteren randvoorwaarden voor vrijwillige inzet Vrijwilligers willen zich terecht kunnen richten op de activiteit die zij hebben en zich zo min mogelijk druk moeten maken om administratieve rompslomp. Facili teiten zijn hierbij van belang, net als waarborgen voor de veiligheid. a. Ontregelen Vrijwilligers moeten zo min mogelijk last hebben van regelgeving. In de vorm van proeftuinen zal geëxperimenteerd worden met andere werkwijzen en minder regels. Vergunningverlening is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Als het gaat om subsidieverstrekking zal gezien de recente aanbevelingen aan de gemeente minder ruimte zijn om regels terug te dringen. b. Beschikbaarheid van faciliteiten en accommodaties Zowel uit landelijk als uit gemeentelijk onderzoek blijkt dat vrijwilligersorganisa ties behoefte hebben aan faciliteiten zoals een fysieke plek om hun activiteiten te kunnen voorbereiden en uitvoeren. Het is financieel en fysiek niet haalbaar noch wenselijk, om deze honderden organisaties te voorzien van een eigen accommo datie. Daarom willen wij graag in elke wijk (vraaggericht) voldoende beschikbare ruimte die gebruikt kan worden door vrijwilligersorganisaties. Activiteiten van vrij willigersorganisaties, bewonersgroepen en actieve burgers die een bijdrage leveren aan de gemeentelijke doelstelling van een sterke civil society, meer maatschappe lijke deelname en grotere zelfredzaamheid, kunnen onder het 0% tarief vallen.
16
Beoogd resultaat Administratieve processen rondom vergunningen en locaties zijn transparanter en eenvoudiger. Accommo daties en faciliteiten zijn binnen kaders toegankelijk voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. De veiligheid en zekerheid bij vrijwillige inzet zijn zoveel mogelijk geborgd.
Vrijwilligersorganisaties, vooral de kleinere, hebben behoefte aan goede on
De gemeente Utrecht heeft voor haar
dersteunende voorzieningen zoals vergaderruimten, flexibele werkplekken met
vrijwilligers de Domstadpolis afge
computerfaciliteiten, kopieer- en printfaciliteiten. De lokale steunpunten en het
sloten bij de VGA. De Domstadpolis
nieuwe pand van de Vrijwilligerscentrale aan de Bemuurde Weerd kan in de be
is een uitgebreide, collectieve verzeke
hoeften van deze organisaties voorzien.
ring voor Utrechtse vrijwilligers. Deze verzekering is bedoeld als een over
c. Borgen van veiligheid
koepelende vangnetverzekering voor
Seksueel misbruik en seksuele intimidatie is een maatschappelijk fenomeen dat
alle vrijwilligers, mantelzorgers en
overal voorkomt. Ook binnen vrijwillige inzet is het onderwerp de laatste jaren ge
maatschappelijke stagiairs die werk
agendeerd. Om de veiligheid van kwetsbare groepen als minderjarigen en verstan
zaam zijn in Utrecht. De Domstadpolis
delijk beperkten zo goed mogelijk te borgen, stimuleert de gemeente het gebruik
zal constant worden getoetst op de
van de instrumenten van ‘In veilige handen’ en het gebruik van de Verklaring
nieuwe situaties rond vrijwillige inzet.
Omtrent Gedrag (VOG). Dit laatste wordt ook makkelijker doordat de rijksoverheid er naar streeft vanaf 2015 de VOG gratis te verstrekken aan vrijwilligers.
17
4. Monitoring en evaluatie In de vorige hoofdstukken is per pijler aangegeven welke beleidsdoelstellingen de gemeente Utrecht uiterlijk in 2019 bereikt wil hebben als het gaat om vrijwillige inzet. Ook is aangegeven welke acties hiervoor uitgevoerd gaan worden.
Voortgang Uiteraard gaat de gemeente tussentijds na in hoeverre de doelstellingen om vrijwilligers, vrijwilligersorganisaties ondersteunen en faciliteren, gerealiseerd worden. Dat gebeurt onder andere door duidelijk regie te voeren en door continu in gesprek te blijven met betrokken partijen. Ook krijgt het mechanisme van de horizontale verantwoording vorm en wordt er door de Vrijwilligerscentrale twee jaarlijks een behoefteonderzoek en klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Op deze manier wordt feedback gegeven over de uitvoering van het vrijwilligers werkbeleid en kan - waar nodig - worden bijgestuurd. Waar mogelijk wordt dit onderzoek geïntegreerd met reeds bestaande metingen die al per sector uitgevoerd worden zoals de VSU Sportvereniging Scan.
18
Bijlage: Financiële paragraaf Middelen voor vrijwillige inzet worden beschikbaar gesteld in verschillende programma’s. In deze paragraaf gaan we uit van de financiële middelen beschikbaar vanuit de programmaonderdeel ‘Welzijn’, subdoelstelling ‘Utrecht is een sterke civil society’. Dit zijn middelen die direct ingezet worden voor de ondersteuning van vrijwillige inzet en de civil society. Andere middelen die indirect aan vrijwilligers(organisaties) ten goede komen, bijvoorbeeld vanuit de beleidsterreinen sport, onderwijs, accommodaties, wijken en cultuur, zijn in deze paragraaf buiten beschouwing gelaten.
Budgetten Vrijwillige Inzet, begroting 2015
5
Ondersteuning Vrijwillige Inzet
Bedragen € 861.000
Stimuleren, promoten, ondersteunen en waarderen van vrijwillige inzet en actief burgerschap Sociaal makelaarschap
€ 7.557.000
Versterken van de pedagogische civil society, ondersteuning van bewonersgeroepen,-initiatieven en –netwerken, meer benutten van potentieel sociaal kapitaal Initiatievenfonds
€ 4.000.000
Subsidie voor bewonersgroepen, vrijwilligersorganisaties en particuliere initiatieven voor activiteiten ten behoeve van de sociale cohesie, leefbaarheid, verbeteringen van de openbare ruimte, zelfredzaamheid en het wegnemen van maatschappelijke drempels. Domstadpolis
€ 75.000
Collectieve verzekering voor vrijwilligers in de gemeente Utrecht Maatschappelijke stage: programma Onderwijs
€ 225.000
Rijksfinanciering voor de uitvoering van maatschappelijke stages. NB Per 2015 stopt deze rijks financiering en vervalt dit budget. De gemeente laat onderzoeken hoe de bemiddeling van de maatschappelijke stages na 2014 nog één jaar overeind gehouden kan worden met aanzienlijk minder middelen.
5
De budgetten zijn onder voorbehoud van vaststelling van de begrotingsstaat 2015 en verder door de gemeenteraad.
19
Colofon Uitgave Gemeente Utrecht
Vormgeving DDK, Utrecht Foto’s Corbino, Eddy Steenvoorden, Stijn Decorte, Merijn van der Vliet, Axioncontinu ‘t Huis aan de Vecht, ©shutterstock.com en DOENJA Dienstverlening KidsArtPark Drukwerk De Bondt grafimedia communicatie b.v. Datum Maart 2015
